Cykl rozwojowy nagonasiennych na przykładzie sosny 

 
 

1.  Rozwój gametofitu żeńskiego u sosny: 

Kwiaty żeńskie u sosny tworzą kwiatostany w postaci małej, czerwono-zielonej 
szyszki. Pojedynczy kwiat żeński zbudowany jest z łuski nasiennej = owocolistek 
(odpowiednik makrosporofilu), na której znajdują się dwa zalążki: 

 

W ośrodku zalążka (odpowiednik makrosporangium) powstaje jedna diploidalna 
komórka archesporialna, która dzieli się mejotycznie na cztery haplodialne 
makrospory, z których trzy obumierają, a jedna dzieli się wielokrotnie mitotycznie, 
tworząc haploidalne wielokomórkowe przedrośle żeńskie = bielmo pierwotne = 
prabielmo, na którym powstają dwie rodnie i w każdej komórka jajowa: 

 

 

2.  Kwiaty męskie tworzą żółte kwiatostany w kształcie kłosa. Pojedynczy kwiat męski 

ma postać szyszeczki złożonej z osi, na której osadzone są pręciki (odpowiedniki 
mikrosporofili), a do każdego z nich przyczepione są dwa woreczki pyłkowe = pylniki 
(odpowiednik mikrosporangium), w których w wyniku mejozy archesporu powstają 
haploidalne ziarna pyłku, czyli mikrospory. Przed opuszczeniem woreczka 
pyłkowego, mikrospora dzieli się mitotycznie kilkakrotnie, tworząc kilkukomórkowe 
przedrośle, czyli gametofit męski: 

 

 

3.  Zapylenie jest to przeniesienie pyłku na okienko zalążka za pomocą wiatru 

(wiatropylność = ANEMOGAMIA). 
 

4.  Na wiosnę następnego roku, ziarna pyłku kiełkują, tzn. komórka wegetatywna 

wydłuża się, tworząc łagiewkę pyłkową, a komórka generatywna dzieli się na komórkę 
ścienną i generatywną właściwą, a ta z kolei dzieli się na dwie komórki plemnikowe. 
Do łagiewki pyłkowej przechodzą: jądro komórki wegetatywnej i komórki 
plemnikowe (brak wici i rzęsek). Gdy łagiewka dotrze do jednej z rodni, pęka i jedna z 
komórek plemnikowych łączy się z komórką jajową (zapłodnienie), i powstaje zygota 
(2n): 

 

 

5.  Powstawanie nasion – po zapłodnieniu zalążek przekształca się w nasienie, tzn. z 

zygoty powstaje zarodek nowej rośliny, czyli sporofitu; bielmo pierwotne rozrasta się, 
tworząc tkankę spichrzową, a z osłonki zalążka powstaje łupina nasienna. Nasiono 
zaopatrzone jest w skrzydełko, które umożliwia roznoszenie nasion przy udziale 

wiatru (wiatrosiewność = ANEMOCHORIA). W trzecim roku od zapylenia 
zdrewniała szyszka żeńska rozchyla zdrewniałe łuski, uwalniając nasiona. 
NASIENIE SOSNY: 

 

 

6.  U nagonasiennych dominuje diploidalny, dobrze przystosowany do środowiska 

lądowego sporofit, a haploidalne gametofity = przedrośla są zredukowane, 
rozdzielnopłciowe, ukryte w kwiatach. 
 

7.  Porównanie budowy morfologicznej i anatomicznej paprotników i roślin 

nagonasiennych: 

 

 

PAPROTNIKI 

NAGONASIENNE 

kłos zarodnionośny 

szyszka 

makrosporofil 

owocolistek 

zarodnia duża 

ośrodek zalążka 

gametofit – przedrośle żeńskie 

bielmo pierwotne 

rodnia 

zarodnia mała 

woreczek pyłkowy 

przedrośle męskie 

ziarno pyłku