Masaż po amputacji piersi.

Drenaż limfatyczny i automasaż.

Wprowadzenie:

• Po radykalnej operacji raka piersi w 

wyniku
usunięcia węzłów chłonnych dołu 

pachowego
i jego okolicy mogą wystąpić trudności 

z
prawidłowym odpływem chłonki z 

kończyny
górnej. Leczenie uzupełniające, do 

którego
należy radioterapia może zwiększyć 

ryzyko
wystąpienia obrzęku limfatycznego. 
Wiąże się to z wtórnymi zapaleniami i 

zwłóknieniem tkanek, oraz 

utrudnieniem wytworzenia się 

obocznego odpływu.

Co to jest obrzęk limfatyczny i jak go 

uniknąć:

• Obrzęk limfatyczny jest to proces gromadzenia się chłonki w 

tkance podskórnej, wynikający z niewydolności układu 

chłonnego. Podstawą niewydolności jest usunięcie węzłów 

chłonnych pachowych po stronie operowanej piersi. Literatura 

fachowa podaje, że u około 40% procent operowanych kobiet 

w różnym okresie od chirurgicznego leczenia może wystąpić 

obrzęk.

• Wyróżniamy trzy stadia obrzęków:
• *zerowe - charakteryzuje się zmniejszoną czynnością naczyń 

limfatycznych, co nie objawia się klinicznie, ale występują 

zaburzenia w odpływie chłonki;

• *pierwsze - charakteryzuje się brakiem czynności naczyń 

chłonnych. Zauważalny jest obrzęk ciastowaty, jest ona 

jednak odwracalny. Widoczne są początki procesu 

włóknienia;

• *drugie - charakteryzuje się brakiem czynnościowym naczyń 

chłonnych. Występuje obrzęk brunatny, który jest 

nieodwracalny. Widoczne jest nasilone zwłóknienie oraz 

nadmierne rogowacenie.

• *trzecie - charakteryzuje się brakiem czynności naczyń 

chłonnych. Objawia się typową słoniowacizną.

Aby zapobiec obrzękowi limfatycznemu należy unikać:
• przeciążania kończyny górnej strony operowanej długotrwałej pracy
fizycznej, szczególnie wykonywanej w warunkach pracy izometrycznej
np. długotrwałe prowadzenie samochodu, prasowanie
• wykonywania zastrzyków, szczepieć oraz pobierania krwi w obrębie
tej kończyny
• szarpnięć np. smyczą od psa lub w środkach lokomocji
• dźwigania
• przegrzewania kończyny (stosowanie maści rozgrzewających, 

gorących

kąpieli), opalania
• ucisku kończyny (zbyt obcisłe rękawy, uciskające bransoletki lub
zegarek, mierzenie ciśnienia krwi)
• urazów w obrębie tej kończyny takich jak ukąszenia owadów,
ukłucia, skaleczenia, oparzenia
• zmiany wagi – otyłość sprzyja występowaniu obrzęku kończyny
• noszenia źle dopasowanej protezy i nieodpowiedniej bielizny

Po zabiegu usunięcia piersi możemy 
stosować 2 rodzaje masażu:

1.drenaż limfatyczny
2.automasaż (łączący techniki drenażowe z 

masażem klasycznym)

Drenaż limfatyczny- metodyka 

wykonania

1. Kończyna masowana lekko uniesiona w stosunku do 

tułowia, lekko ugięta w stawach.

2. Drenaż zawsze wykonujemy od obwodu w kierunku 

ujść żylnych.

3. Wszystkie stosowane techniki- czyli głaskanie, 

rozcieranie i ugniatanie- powinny mieć charakter 
wypychający, czyli powodować przepchnięcie limfy

4. Masaż wykonujemy w tempie 10-20 ruchów na minutę- 

co jest podyktowane wolnym przepływem chłonki, 
każdą technikę powtarzając 4-5 razy

5. Czas trwania zabiegu wynosi ok. 15 min

Głaskanie i rozcieranie

• głaskanie w formie 

„wyciskania”

• rozcieranie koliste oraz 

posuwiste 

Rozcieranie i ugniatanie

• rozcieranie spiralne

• Ugniatanie szczypcowe oraz 

falujące

Automasaż

• Automasaż jest to masaż kończyny i klatki piersiowej 

wykonywany przez samą pacjentkę. Wykorzystuje się w 

nim elementy technik masażu limfatycznego i 

klasycznego. Należy go wykonywać 1-2 x dziennie, rano 

i wieczorem przez ok. 10 min.

• Wszystkie ruchy wykonuje się w kierunku dośrodkowym, 

każdą technikę kończąc na tułowiu.

• Techniki automasażu to: głaskanie, wyciskanie, 

ugniatanie, rozcieranie, oklepywanie, wstrzasanie.

• Każdy chwyt masażu powinien być powtórzony 5 – 6 

razy.

•  Przy wykonywaniu technik masażu należy omijać 

okolicę blizny i miejsc napromienianych.

Wykonanie automasażu

Głaskanie barku i tułowia – 
ruch rozpocząć od ¾ dł. 
ramienia (a nie od dłoni!) 
prowadząc go:

•  od strony wewnętrznej 

ramienia, przez klatkę 
piersiową nad blizną do 
przeciwnego barku,

• od strony zewnętrznej 

ramienia, przez bark do 
łopatki,

• od spodu ramienia, przez dół 

pachowy i bok klatki 
piersiowej do pachwiny.

  Głaskanie ręki:
a) prostymi palcami wszystkie 

palce równocześnie,

b) każdy palec z osobna,
c) kostkami zgiętych palców po 

śródręczu.

Głaskanie całej kończyny 
i tułowia, prowadząc w 3 
kierunkach:

•  przez klatkę piersiową do 

przeciwnego barku,

•  przez bark do łopatki,
•  przez dół pachowy do 

pachwiny.

Wyciskanie ruchem 
obrączkowym od 
nadgarstka do barku 
kończąc głaskaniem na 
tułowiu w 3 wcześniej 
wymienionych 
kierunkach.

Ugniatanie ruchem 
pulsującym od 
nadgarstka do barku 
kończąc głaskaniem na 
tułowiu w 3 w/w 
kierunkach.

Rozcieranie ruchem 
kolistym – „kółeczka” od 
palców do barku kończąc 
głaskaniem na tułowiu w 
3 w/w kierunkach

• 8. Oklepywanie 

ruchem miotełkowym 
–wykonywać tylko od 
spodu kończyny 
górnej, od nadgarstka 
do ramienia z 
pominięciem dołu 
pachowego.

• Ponowne głaskanie 

całej kończyny.

Wstrząsanie – wznos kończyny i 
energiczne potrząsanie całą 
kończyną górną.

KONIEC