Choroby układu sercowo-naczyniowego
Karolina Thum-Tyzo
Samodzielna Pracownia Medycyny Jamy Ustnej
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Choroby układu sercowo-naczyniowego
Karolina Thum-Tyzo
Samodzielna Pracownia Medycyny Jamy Ustnej
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Choroby układu sercowo-naczyniowego
29 % wszystkich zgonów na świecie
ryzyko zachorowania zwiększa się z wiekiem
chorzy wymagają specyficznej opieki stomatologicznej
infekcyjne zapalenie wsierdzia - profilaktyka antybiotykowa
objawy uboczne zastosowanej terapii lekowej
właściwe przygotowanie pacjenta do zabiegu
Nadciśnienie
Choroby naczyń
wieńcowych
Ostry zespół wieńcowy
Choroby zastawkowe
Niewydolność serca
Zaburzenia rytmu
Wrodzone wady serca
Postępowanie z pacjentem
w gabinecie stomatologicznym
badanie podmiotowe i przedmiotowe ze szczególnym
uwzględnieniem wywiadu chorobowego:
terapia antykoagulantami
objawy uboczne stosowanych leków
profilaktyka antybiotykowa
badania laboratoryjne
właściwe przeprowadzenie zabiegu (premedykacja,
znieczulenie, zalecenia pozabiegowe)
leki przeciwpłytkowe
ASA, klopidogrel, prasugrel
leki przeciwkrzepliwe
antagoniści witaminy K
acenokumarol, warfaryna
heparyny i heparynoidy
HNF, HDCz, fondaparynuks
bezpośredni inhibitor trombiny
dabigatran
inhibitor czynnika Xa
rywaroksaban
około 5% dorosłych osób poddawanych zabiegom stomatologicznym
przyjmuje przewlekle co najmniej jeden z leków przeciwzakrzepowych
Leki przeciwpłytkowe
Leki przeciwpłytkowe
prewencja pierwotna/wtórna miażdżycy tętnic
wieńcowych lub obwodowych
Leki przeciwkrzepliwe
prewencja/leczenie powikłań zakrzepowo-
zatorowych
migotanie przedsionków
sztuczna zastawka
zakrzepica żył głębokich
zatorowość płucna
●
Nie należy odstawiać
z powodu zabiegu
stomatologicznego
ASA
ani
klopidogrelu
lub
prasugrelu
u chorego wymagającego takiej terapii
●
Powinno się
odłożyć zabieg
na co najmniej 3-6
miesięcy od ostrego incydentu wieńcowego lub
wszczepienia stentu (do tętnicy szyjnej,
wieńcowej, obwodowej)
●
Jeśli zabieg inwazyjny musi być wykonany w
trybie pilnym należy go przeprowadzić stosując
miejscowe metody ograniczające krwawienie
●
Nie należy odstawiać
antagonistów witaminy K
u chorego przewlekle leczonego
przeciwkrzepliwie jeśli zabieg stomatologiczny
jest niewielki, a INR w przedziale 2,0-3,0
●
Zastosować metody poprawy hemostazy
miejscowej, gł. kwas traneksamowy na opatrunek
i do płukania (Exacyl)
●
Nie wykonywać inwazyjnych zabiegów
stomatologicznych, gdy aktualny
INR
≥4
Miejscowa hemostaza
znieczulenie miejscowe + lek
obkurczający naczynia krwionośne
kwas traneksamowy; kwas aminokapronowy
gąbki żelatynowe (spongostan)
przykładanie lodu przez pierwsze 30 minut
zalecenia pozabiegowe
I
I
nternational
nternational
N
N
ormalized
ormalized
R
R
atio
atio
Wystandaryzowany współczynnik czasu
protrombinowego umożliwiający porównywalność
wyników niezależnie od użytych odczynników
●
0,9 – 1,3
osoby zdrowe nieleczone
●
2,0 – 3,0
profilaktyka wtórna żylnej choroby
zakrzepowo-zatorowej
Terapeutyczna wartość INR 2,0–2,5
:
proste ekstrakcje zębów (do 3 usuwanych w tym samym
dniu)
zabiegi obejmujące przyzębie
zabiegi w obrębie koron i mostów
implanty zębów (nie wymagające autologicznego
przeszczepu kości, użycia rozległych płatów lub
osteotomi)
U 5 spośród 526 chorych
, u których przerwano
antykoagulację z powodu wizyty u stomatologa odnotowano
powikłania zakrzepowo-zatorowe
,
a 4 z nich zmarło
Przerywanie terapii przeciwkrzepliwej
na przykład przed
ekstrakcją jednego zęba jest
niezgodne
z aktualnymi
zaleceniami.
Leczenie przeciwzakrzepowe pomostowe w okresie okołozabiegowym u
chorych obciążonych ryzykiem zakrzepowo-zatorowym (na podstawie
wytycznych ACCP 2008, zmodyfikowane); przedruk z: Undas A.:
Leczenie przeciwzakrzepowe. Med. Prakt. 9/2010, s. 96
●
acenokumarola 2–3 dni
●
warfaryna
5 dni
●
heparyna drobnocząsteczkowa 12 h (przy podawaniu 2 × dz.) lub
24 h (przy podaniu 1 × dz.)
●
heparyna niefrakcjonowana 4 h
●
fondaparynuks 24 h
●
dabigatranb 24 h
●
rywaroksabanb 24 h
●
kwas acetylosalicylowy 7 dni
●
klopidogrel 5 dni
●
prasugrel
5 dni
Zalecany czas od ostatniego podania do zabiegu
Działania niepo dane leków stosowanych
żą
Działania niepo dane leków stosowanych
żą
w chorobach układu kr enia
ąż
w chorobach układu kr enia
ąż
ß-blokery
suchość w jamie ustnej, reakcje lichenoidalne
diuretyki pętlowe
suchość w jamie ustnej
inhibitor konwertazy angiotensyny
BMS, reakcje lichenoidalne
antagoniści receptora dla angiotensyny
zaburzenia smaku, suchość w jamie ustnej
blokery kanału wapniowego
przerosty dziąseł
pieczenie warg, języka, całej jamy ustnej
zaburzenia smaku
trudności w połykaniu, mówieniu
grzybica jamy ustnej
próchnica
owrzodzenia, zakażenia jamy ustnej
wygładzenia, pobruzdowanie języka
popękane, suche wargi
ból gardła
okres 3 miesięcy od rozpoczęcia terapii
obejmują brodawkę, w dalszej kolejności dziąsło brzeżne
rozrost od strony przedsionka
częstość występowania po nifedypinie: 20%
doprowadza do zaburzeń funkcjonalnych oraz estetycznych
Wyniki badań przeprowadzonych na 112 pacjentach
w wieku od 24 do 94 lat przyjmujących
leki beta-adrenolityczne
●
Brak zmian na błonie śluzowej jamy ustnej 53 - 47,3%
●
Suchość błony śluzowej 26 - 23,2%
●
Stomatopatia protetyczna
6 - 5,3%
●
Zmiany lichenoidalne 6 - 5,3%
●
Język geograficzny 3 - 2,7%
●
Leukoplakia 2 - 1,8%
●
Romboidalne zapalenie języka 1 - 0,9%
●
Afty przewlekłe nawracające
1 - 0,9%
antybiotykoterapia prewencyjna wskazana jest przed niektórymi
zabiegami stomatologicznymi, przede wszystkim w zabiegach na
przyzębiu oraz naruszających ciągłość błony śluzowej jamy ustnej
American Heart Association (ASA) 2007
European Society of Cardiology (ESC) 2009
wyłączenie profilaktyki antybiotykowej w zabiegach
stomatologicznych
National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) 2008
American Heart Association, European Society of Cardiology,
2007 2009
przebyte IZW
przebyte IZW
osoby z protezami zastawkowymi osoby z protezami zastawkowymi
wrodzone sinicze wady serca wrodzone sinicze wady serca
wrodzona wada serca
nieskorygowane chirurgiczne
skorygowana z użyciem skorygowane częściowo
materiału sztucznego do 6 mies. z paliatywnymi zespoleniami
wada zastawkowa u biorców
wrodzona wada serca
skorygowana
przeszczepu serca
z użyciem materiału sztucznego
przez 6 mies. przy pełnej korekcji
bezterminowo przy korekcji niepełnej
wyłączenie profilaktyki u osób profilaktyka IZW u osób
z wadą zastawki własnej z grupy dużego ryzyka
American Heart Association, 2008
American College of Cardiology, 2008
Pacjent
Antybiotyk
Dawkowanie
dorośli
Dawkowanie
dzieci
Bez alergii na
penicyliny, podanie
doustne
Amoksycylina
2 g
50 mg/kg
Bez alergii na
penicyliny, podanie
dożylne lub
dożylne lub
domięśniowo
domięśniowo
Ampicylina
2 g
50 mg/kg
Alergia na penicyliny
Klindamycyna
600 mg
20 mg/kg