Zadanie 1
A) 37
0
35' E + 6
0
18
'
W = 43
0
53
'
1
0
= 4min
1
'
= 4sek.
43
0
x 4 min = 172 min
53
'
x 4 sek. = 212 sek. = 3min32sek.
172min + 3min32sek.= 175 min 32 sek.
B)
Miejscowość
Średnia temperatura w
0
C
I
VII
Rok
Amplituda
roczna
temperatur
w
0
C
Roczna suma
opadów w
mm
A
7,1
14,7
10,5
7,6
1422
B
- 17,4
20,2
1,1
37,6
297
A= 14,7
o
C – 7,1
o
C = 7,6
o
C
B= 20,2
o
C – (- 17,4) = 37,6
o
C
C)
Miejscowość
Średnia temperatura w
0
C
I
VII
Rok
Amplituda
roczna
temperatur
w
0
C
Roczna suma
opadów w
mm
Dublin
7,1
14,7
10,5
7,6
1422
Moskwa
- 17,4
20,2
1,1
37,6
297
Moskwa- położona w głębi lądu posiada bardziej surowy klimat – niższe temperatury, duże amplitudy ( w
tym roczne) oraz mniejszą ilość opadów.
Dublin – położony na wyspie – klimat łagodzony wpływem morza, lata chłodniejsze, zimy cieplejsze,
większa wilgotność powietrza , większe opady. Niewielka amplituda.
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl
Odpowiedzi do
Pisemnego Egzaminu Dojrzałości z Geografii
2002 - Białystok
D)
Strefa klimatyczna UMIARKOWANA
Miejscowość typ klimatu
--------------------
----------------------
Dublin
morski
Moskwa
kontynentalny
E)
Główny czynnik klimatotwórcze różnicujące klimaty wymienionych miejscowości:
-
odległość od morza
F)
Przyczyny: położenie Dublina nad Morzem Irlandzkim. Większa wilgotność, duże parowanie (ciepły
prąd Północnoatlantycki) powodują zwiększone opady w tym regionie.
Moskwa położona jest w głębi lądu – z dala od dużych zbiorników wodnych. Powietrze które dociera do
tej miejscowości jest suche – w związku z tym mniejsze opady.
G)
Typ klimatu formacja roślinna
---------------------------
------------------------------------
morski
lasy liściaste strefy umiarkowanej
kontynentalny
lasy mieszane strefy umiarkowanej
H)
W tej strefie klimatycznej nie można uprawiać np.: bananów oraz ryżu
Banany
Bananowiec do prawidłowego rozwoju potrzebuje klimatu ciepłego i wilgotnego, gdyż wysoka jakość
owocu zależy od dużej ilości wody i wysokiej temperatury, w związku z czym zasięg jego uprawy
ogranicza izoterma 20°C.
Ryż
Wymaga klimatu ciepłego i wilgotnego (dużych opadów). Niezbędna temperatura dla kwitnienia ryżu
wynosi 22-30
o
C a dojrzewania około 20
o
C. Najlepiej uprawia się na terenach gliniastych.
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl
Zadanie 2
A)
Województwo
Plony zbóż
podstawowych
(q/ha)
Obsada (szt./100 ha)
bydło
Trzoda
chlewna
Zużycie
nawozów
sztucznych w
kg NPK na
1 ha
Podlaskie
23
56
92
78,0
Wielkopolskie
33
43
238
107,2
Opolskie
39
29
138
132,0
Podkarpackim
27
38
43
52,1
B)
Np.:
Zróżnicowanie plonów jest związane z warunkami naturalnymi danego obszaru.
Najniższe plony występują w woj. podlaskim i podkarpackim ze względu na słabe gleby (np.: bielicowe,
płowe, bagienne – dolina Biebrzy). Niekorzystne są też warunki klimatyczne – długa zima oraz czas
zalegania pokrywy śnieżnej, krótki okres wegetacyjny). Ponadto w podkarpackim duże kąty nachylenia
powierzchni terenu – szybki spływ wód np.: opadach, szybkie tempo erozji powierzchniowej.
Wielkopolskie i opolskie – obszary korzystne dla rolnictwa (z wyjątkiem części wielkopolski – małe opady
w ciągu roku). Klimat jednak bardziej sprzyjający uprawie roli – długi okres wegetacyjny, ciepłe lata,
krótkie cieplejsze zimy. Lepsze gleby – brunatne, czarne ziemie, czarnoziemy, mady w obrębie doliny
Odry.
C)
Chów zwierząt związany jest z warunkami naturalnymi w woj. podlaskim i podkarpackim – mała ilość
gruntów ornych, duża ilość łąk i pastwisk (ze względu na słabe gleby); podobnie wygląda sytuacja w woj.
podkarpackim z tym, że dodatkowo uprawę roli utrudnia tu ukształtowanie terenu oraz silna erozja gleby
przy dużym kącie nachylenia zboczy.
Uprawa roślin związana jest z woj. opolskim i wielkopolskim- lepsze gleby: brunatne, czarne ziemie,
czarnoziemy, mady w obrębie doliny Odry, obszar płaski lub lekko falisty. Sprzyjający klimat – przede
wszystkim długość okresu wegetacyjnego sięgająca nawet 220 dni.
D)
Gospodarka intensywna – woj. opolskie i wielkopolskie
Gospodarka ekstensywna – woj. podlaski i podkarpackie
Większa intensyfikacja produkcji rolnej występuje w woj. opolskim i wielkopolskim – świadczy o tym np.
ilość nawozów sztucznych stosowanych na 1 ha. Przekłada się to na plony z hektara – a te są większe są w
woj. opolskim i wielkopolskim.
E)
Przeważające użytki rolne
-
woj. opolskie i wielkopolskie – grunty orne
-
woj. podlaski i podkarpackie – łąki i pastwiska
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl
Zadanie 3
A)
B)
Akwen
Numer Wartość
zasolenia
Zatoka Botnicka
1
5%
Cieśnina Skagerrak
2
30%
Zatoka Gdańska
3
7%
Zatoka Ryska
4
5%
C)
2 główne przyczyny zróżnicowania zasolenia wód powierzchniowych Bałtyku:
-
utrudniona wymiana wódy z O. Atlantyckim
-
w północnej części M. Bałtyckiego niskie zasolenie jest także wynikiem cyklicznego zamarzania i
odmarzania wód, śniegów i lodów.
D)
1) Płw. Skandynawski
2) Płw. Jutlandzki
3) Zelandia
4) Gotlandia
E)
Np.:
Szkierowe
rodzaj wybrzeża morskiego, powstałego w wyniku częściowego zatopienia silnie zmutonizowanego obszaru
polodowcowego. Charakteryzuje się obecnością setek małych, sterczących wysepek, zwanych szkierami.
Mierzejowo-zalewowe
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl
płaskie wybrzeża z zatokami zamykanymi przez piaszczyste, wąskie półwyspy (mierzeje, kosy);
charakterystyczne dla tego typu wybrzeży są przybrzeżne jeziora oraz zalewy połączone z morzem wąskim
przesmykiem.
F)
Np.:
-
Wybudować oczyszczalnie ścieków na rzekach dopływających do M.Bałtyckiego
-
Ścisła kontrola, monitoring, jednostek pływająych po M.Bałtyckim (niekontrolowane zrzuty ścieków
do morza)
-
Podniesienie kar finansowe za zatruwanie morza
-
Ograniczenie zastosowania w rolnictwie sztucznych nawozów , które później rzekami dostają się do
M. Bałtyckiego.
G)
Polska posiada duży udział w zanieczyszczeniu Bałtyku.
Od 1990 roku wyraźnie zmalała ilość zanieczyszczeń odprowadzanych z obszaru Polski do Bałtyku.
Polska jest aktywnym uczestnikiem działań mających na celu poprawę stanu jakości wód M. Bałtyckiego.
Nasz kraj jest jednym z sygnatariuszy Konwencji o Ochronie Morza Bałtyckiego HELCOM II.
Polska zaproponowała rozszerzenie istniejących nadmorskich parków narodowych i krajobrazowych o
wody przybrzeżne, ochronę pasa brzegowego, ochronę gatunkową organizmów rzadkich lub ginących (np.
morświna).
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl
Zadanie 4
1. Kraje Zat. Perskiej:
Arabia Saudyjska, Kuwejt, Iran, Irak, Zjednoczone Emiraty Arabskie
procent zasobów światowych ropy naftowej tych krajów to: 52%
2. Rosja i USA
3. Arabia Saudyjska i Iran
4. Japonia i RFN
5.
Kraje
1990
1996
1990
1996
w milionach ton
udział w świecie w %
miejsce w
świecie
ŚWIAT
3014
3113
100
100
Arabia Saudyjska
320
390
10,6
12,5
St. Zjednoczone Ameryki
371
320
12,3
10,3
Rosja
516
301
17,1
9,7
Iran
159
183
5,3
5,9
Norwegia
79,7
157
2,6
5,0
Chiny (bez Hongkongu)
138
156
4,6
5,0
Meksyk
132
147
4,4
4,7
Wenezuela
112
146
3,7
4,7
W. Brytania
88
132
2,9
4,2
Zjednoczone Emiraty
Arabskie
102
104
3,4
3,3
Nigeria
86,3
92,8
2,9
3,0
Kanada
76,2
91,3
2,5
2,9
Kuwejt
59,6
90
2,0
2,9
Indonezja
70,2
74,7
2,3
2,4
Libia
69,2
69,4
2,2
2,2
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl
6.
Kraje
1990
1996
1990
1996
w milionach ton
udział w świecie w %
miejsce w
świecie
ŚWIAT
3014
3113
100
100
Arabia Saudyjska
320
390
10,6
12,5
1
St. Zjednoczone Ameryki
371
320
12,3
10,3
Rosja
516
301
17,1
9,7
Iran
159
183
5,3
5,9
4
Norwegia
79,7
157
2,6
5,0
Chiny (bez Hongkongu)
138
156
4,6
5,0
Meksyk
132
147
4,4
4,7
Wenezuela
112
146
3,7
4,7
W. Brytania
88
132
2,9
4,2
Zjednoczone Emiraty
Arabskie
102
104
3,4
3,3
10
Nigeria
86,3
92,8
2,9
3,0
Kanada
76,2
91,3
2,5
2,9
Kuwejt
59,6
90
2,0
2,9
13
Indonezja
70,2
74,7
2,3
2,4
Libia
69,2
69,4
2,2
2,2
7. na czerwono zaznaczono kraje należące do OPEC
Arabia Saudyjska
St. Zjednoczone Ameryki
Rosja
Iran
Norwegia
Chiny (bez Hongkongu)
Meksyk
Wenezuela
W. Brytania
Zjednoczone Emiraty
Arabskie
Nigeria
Kanada
Kuwejt
Indonezja
Libia
8. 6 głównych rejonów wydobycia ropy na świecie
-
szelf M. Północnego
-
Basen Wołżańsko- Uralski
-
Basen Zat. Perskiej
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl
-
Rejon Zat. Meksykańskiej
-
Zat. Gwinejska
-
Alaska
9. Zmiany w środowisku przyrodniczym powodując wydobycie i transport ropy naftowej:
-
wycinanie lasów
-
budowa infrastruktury niezbędnej do rozpoczęcia eksploatacji: drogi, mosty, elektryfikacja itp.
(krajobraz kulturowy)
-
zanieczyszczenie wód przez niewłaściwy transport surowca / katastrofy
-
niszczenie organizmów żywych – przede wszystkim w wyniku katastrof morskich
Zadanie 5
Zadanie 1
1950 – Londyn, Berlin, Wiedeń, Rzym, Budapeszt, Warszawa
1997 – Berlin, Londyn, Rzym, Budapeszt, Wiedeń, Warszawa
Zadanie 2
Najmniejsze zmiany liczby mieszkańców w okresie 1950 – 1997 wystąpiły w Berlinie.
Zadanie 3
Tendencja spadku: Londyn, Wiedeń
Tendencja wzrostu: Berlin, Budapeszt, Rzym, Warszawa
Zadanie 4
Zmniejszanie się liczby ludności w miastach w ostatnim czasie jest spowodowane odpływem ludności
miejskiej (zwłaszcza z centralnych części miast) na obszary otaczające miasto. W wyniku tego procesu
miasto się wyludnia, zaludniają się natomiast obszary wiejskie i małe miejscowości położone w pobliżu
dużego ośrodka miejskiego.
Zadanie 5
Berlin, Wiedeń
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl
Zadanie 6
Zadanie 7
Np.:
Trzy pozytywne aspekty życia w wielkich miastach:
•
Dobry dostęp np.: do opieki medycznej, szkolnictwa
•
Dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna
•
Większe możliwości uzyskania lepszej pracy
Trzy negatywne aspekty życia w wielkich miastach:
•
Choroby cywilizacyjne
•
Duże zanieczyszczenie środowiska
•
Występowanie zjawiska tzw. znieczulicy społecznej
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl
Zadanie 8
plik pobrano ze strony
www.geostrefa.pl