„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Janusz Górny
Wykonywanie naprawy zespołów napędowych
723[04].Z2.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inŜ. Andrzej Sadowski
mgr inŜ. Igor Lange
Opracowanie redakcyjne:
mgr Janusz Górny
Konsultacja:
mgr inŜ. Gabriela Poloczek
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[04].Z2.02
Wykonywanie naprawy zespołów napędowych, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu mechanik pojazdów samochodowych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
13
5.1. Budowa zespołów układu napędowego
13
5.1.1. Ćwiczenia
13
5.2. Naprawa zespołów układu napędowego
19
5.2.1. Ćwiczenia
19
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
22
7. Literatura
36
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych
723[04].
W poradniku zamieszczono:
–
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
–
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
–
przykładowe scenariusze zajęć,
–
ć
wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
–
ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
723[04].Z2.01
Wykonywanie naprawy
silników samochodowych
723[04].Z2.02
Wykonywanie naprawy
zespołów napędowych
723[04].Z2.07
Wykonywanie pomiarów
diagnostycznych silnika
723[04].Z2.03
Wykonywanie naprawy
układów kierowniczych
723[04].Z2.06
Wykonywanie naprawy układów
chłodzenia, ogrzewania
i klimatyzacji
723[04].Z2
Obsługa i naprawa pojazdów
samochodowych
723[04].Z2.05
Wykonywanie naprawy
podzespołów układu nośnego
samochodu
723[04].Z2.04
Wykonywanie naprawy
układów hamulcowych
723[04].Z2.08
Wykonywanie naprawy elementów
nadwozi pojazdów samochodowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
–
przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagroŜenia i zapobiegać im,
–
stosować jednostki układu SI,
–
korzystać z róŜnych źródeł informacji,
–
selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,
–
interpretować podstawowe prawa fizyczne,
–
rozpoznawać proste związki chemiczne,
–
interpretować związki wyraŜone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,
–
uŜytkować komputer,
–
współpracować w grupie,
–
oceniać własne moŜliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i wybranego
zawodu,
–
organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3.
CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
–
określić funkcje układu napędowego i jego zespołów,
–
wyjaśnić budowę zespołów układu napędowego: sprzęgła, skrzyni biegów, wału
napędowego, mostu napędowego, półosi napędowych i przegubów,
–
dokonać weryfikacji i naprawy sprzęgła,
–
dokonać weryfikacji i naprawy skrzyni biegów,
–
dokonać weryfikacji i naprawy wału napędowego,
–
dokonać weryfikacji i naprawy mostu napędowego,
–
dokonać weryfikacji i naprawy półosi napędowych,
–
ocenić jakość wykonywanych prac,
–
skorzystać z dokumentacji serwisowej i dokumentacji technicznej,
–
zastosować przepisy bhp, ochrony ppoŜ. i ochrony środowiska obowiązujące na
stanowisku pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE LEKCJI
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]
Moduł:
Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z2
Jednostka modułowa:
Wykonywanie naprawy zespołów napędowych
723[04].Z2.02
Temat: Przygotowanie samochodu do demontaŜu manualnej skrzyni biegów.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności planowania czynności związanych z przygotowaniem
do demontaŜu skrzyni biegów.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–
określać czynności związane z przygotowaniem do demontaŜu skrzyni biegów,
–
zorganizować stanowisko pracy,
–
wykonać podstawowe czynności związane z przygotowaniem do demontaŜu skrzyni
biegów zgodnie z zasadami BHP.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–
organizowania i planowania pracy,
–
pracy grupowej,
–
pracy indywidualnej,
–
prezentowania wyników swojej pracy,
–
oceny pracy.
Metody nauczania–uczenia się:
–
pokaz z objaśnieniem,
–
ć
wiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
pokaz filmu wideo,
−
pojazd szkoleniowy,
−
komplet narzędzi,
−
tablice poglądowe,
−
literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
indywidualna,
−
uczniowie pracują w grupach 2
−
4 osobowych.
Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest przygotowanie samochodu do demontaŜu skrzyni biegów.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.
Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.
Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jaką role spełnia skrzynia biegów w układzie przeniesienia napędu?
2. W jakich miejscach samochodu moŜe być umieszczona skrzynia biegów?
3. Jakie są zasady bezpiecznego demontaŜu skrzyni biegów?
4. Jakie czynności naleŜy wykonać, aby przygotować samochód do demontaŜu skrzyni biegów?
Faza II. Planowanie
1. Jakie narzędzia stosujemy do demontaŜu skrzyni biegów?
2. Jak określamy stanowisko do demontaŜu skrzyni biegów?
3. Jak ustalamy miejsce zamocowania skrzyni biegów?
Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach określają miejsce wykonania demontaŜu skrzyni
biegów.
2. Uczniowie określają narzędzia do demontaŜu skrzyni biegów.
3. Uczniowie konsultują z nauczycielem sposób zorganizowania stanowiska do demontaŜu
skrzyni biegów.
Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie w grupie dobierają narzędzia do demontaŜu skrzyni biegów.
2. Uczniowie w grupie wykonują następujące czynności:
−
umieszczają samochód na kanale lub podnośniku warsztatowym,
−
podpierają silnik od strony koła zamachowego,
−
odłączają zewnętrzny mechanizm zmiany biegów, wał napędowy, osłonę dolną
komory sprzęgłowej, napęd prędkościomierza, przewody elektryczne i olejowe
dochodzące ewentualnie do skrzyni,
−
odłączają od skrzyni wszelkie przytwierdzone do niej elementy pomocnicze
(siłownik sprzęgła, podpory rozrusznika, układu wydechowego, linek, cięgieł,
przewodów sterujących silnikiem itp.),
−
odkręcają wszystkie śruby łączące skrzynię z silnikiem (obudową koła
zamachowego),
−
demontują elementy mocujące skrzynię do nadwozia lub ramy pojazdu.
3. Uczniowie w grupie prezentują wyniki pracy.
Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów
wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.
2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel
sprawdza poprawność.
Faza VI. Analiza końcowa
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie wiadomości były poznawane, jakie
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość.
Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Jakie róŜnice występują pomiędzy
przygotowaniem do demontaŜu automatycznej i manualnej skrzyni biegów. Informacje zapisz
do zeszytu.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]
Moduł:
Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z2
Jednostka modułowa:
Wykonywanie naprawy zespołów napędowych
723[04].Z2.02
Temat: Weryfikacja stanu technicznego sprzęgła ciernego.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności oceny stanu technicznego sprzęgła ciernego.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–
określać czynności związane z weryfikacją stanu technicznego sprzęgła ciernego,
–
zorganizować stanowisko pracy,
–
wykonać podstawowe czynności związane z weryfikacją stanu technicznego sprzęgła
ciernego.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–
organizowania i planowania pracy,
–
pracy grupowej,
–
pracy indywidualnej,
–
prezentowania wyników swojej pracy,
–
oceny pracy.
Metody nauczania–uczenia się:
–
pokaz z objaśnieniem,
–
ć
wiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
pokaz filmu wideo,
−
sprzęgło cierne w obudowie,
−
komplet narzędzi,
−
tablice poglądowe,
−
zestaw narzędzi pomiarowych,
−
literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
indywidualna,
−
uczniowie pracują w grupach 2
−
4 osobowych.
Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest weryfikacja stanu technicznego sprzęgła ciernego.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.
Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jaką role spełnia sprzęgło w układzie przeniesienia napędu?
2. Jaka jest zasada działania sprzęgła ciernego?
3. Na co naleŜy zwrócić uwagę podczas demontaŜu sprzęgła ciernego?
4. W jaki sposób przeprowadza się weryfikacje stanu technicznego sprzęgła ciernego?
Faza II. Planowanie
1. Jakie narzędzia pomiarowe stosujemy do weryfikacji stanu technicznego sprzęgła
ciernego?
2. Na czym polega technika pomiarów części sprzęgła ciernego?
3. Które części sprzęgła poddajemy pomiarom?
Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach określają narzędzia pomiarowe nie zbędne do
weryfikacji stanu technicznego sprzęgła ciernego.
2. Uczniowie określają, jakie części sprzęgła naleŜy poddać pomiarom w celu weryfikacji
stanu technicznego.
3. Uczniowie konsultują z nauczycielem sposób i kolejność przeprowadzania pomiarów.
Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie w grupie dobierają narzędzia pomiarowe do weryfikacji stanu technicznego
sprzęgła ciernego.
2. Uczniowie w grupie wykonują następujące czynności:
−
szuŜycia wykładziny i pozostałych elementów sprzęgła.
3. Uczniowie w grupie prezentują wyniki pracy.
Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów
wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.
2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel
sprawdza poprawność.
Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie wiadomości były poznawane, jakie
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość.
Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: jakie czynniki wpływają na Ŝywotność sprzęgła
ciernego.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5. ĆWICZENIA
5.1. Budowa zespołów układu napędowego
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj warianty konstrukcyjne układów napędowych.
Rozwiązanie konstrukcyjne
Opis usytuowania elementów
1) silnik, 2) sprzęgło, 3) skrzynia biegów, 4) przekładnia główna, 5) wał napędowy, 6) rozdzielacz momentu
obrotowego [1, s. 161].
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić połoŜenie poszczególnych elementów napędowych,
2) określić rozwiązania konstrukcyjne przedstawione na rysunkach,
3) scharakteryzować kaŜde z przedstawionych rozwiązań,
4) zapisać wyniki w tabeli.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– ćwiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−−−−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Z jakich głównych elementów zbudowane jest sprzęgło dwumasowe?
Rysunek do ćwiczenia 2 [5, s. 34].
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać elementy sprzęgła,
2) zapisać nazwy elementów wskazanych odnośnikami,
3) zaprezentować swoją pracę.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−−−−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Ćwiczenie 3
Wykonaj złoŜenie prostego przegubu krzyŜakowego z części składowych.
Wpisz nazwy elementów
1
………………………
2
………………………
3
………………………
4
………………………
5
………………………
6
………………………
7
………………………
Rysunek do ćwiczenia 3 [5, s. 34],
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić nazwy elementów przedstawionych na rysunku,
2) zapisać nazwy w tabeli,
3) określić właściwą kolejność wykonania montaŜu,
4) wykonać montaŜ elementów,
5) zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy,
6) zaprezentować swoją pracę.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przeguby krzyŜakowe,
–
uniwersalny zestaw narzędzi monterskich, klucze dynamometryczne,
–
dokumentacja techniczna montaŜu podzespołów układu napędowego,
–
literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Ćwiczenie 4
RozłóŜ na elementy składowe przekładnię główną z kołami stoŜkowymi.
Wpisz nazwy demontowanych elementów
1
……………………………..
2
……………………………..
3
……………………………..
4
……………………………..
5
……………………………..
6
……………………………..
7
……………………………..
8
……………………………..
9
……………………………..
10 ..……………………………
11 ..……………………………
12 ..……………………………
13 ..……………………………
14 ..……………………………
15 ..……………………………
Rysunek do ćwiczenia 4 [5, s. 34].
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją serwisową przekładni głównej,
3) dobrać narzędzia do wykonania demontaŜu,
4) zaplanować etapy demontaŜu elementów przekładni głównej,
5) wykonać demontaŜ elementów przekładni głównej,
6) określić i zapisać nazwy elementów,
7) zaprezentować swoją pracę.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przekładnie główne,
–
uniwersalny zestaw narzędzi monterskich, klucze dynamometryczne,
–
instrukcje serwisowe,
–
dokumentacja techniczna montaŜu podzespołów układu napędowego,
–
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Ćwiczenie 5
Określ przełoŜenia w przekładni planetarnej. Ustaw koła i satelity przedstawione na
rysunku połącz liniami z odpowiednimi nazwami włączonych biegów.
duŜe przełoŜenie
bieg luzem
bieg bezpośredni
bieg wsteczny
ś
rednie przełoŜenie
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien objaśnić co oznaczają
szare cieniowania na rysunkach a następnie sposób wykonania ćwiczenia. Uczniowie pracują
samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją
pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać analizy działania przekładni planetarnej,
2) określić włączone biegi na kaŜdym z rysunków,
3) połączyć liniami rysunki przedstawiające ustawienie kół i satelit z odpowiednimi
nazwami włączonych biegów,
4) zaprezentować swoją pracę.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
5.2. Naprawa zespołów układu napędowego
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wymontuj sprzęgło z układu napędowego pojazdu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania demontaŜu,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać demontaŜ elementów sprzęgła,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
sprzęgła,
–
uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,
–
instrukcje serwisowe,
–
tablice poglądowe,
–
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj weryfikację elementów sprzęgła oraz określ zakres naprawy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania weryfikacji,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać weryfikację sprzęgła,
6) zapisać w notatniku ocenę stanu sprzęgła
7) określić zakres naprawy sprzęgła,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
8) opisać w notatniku zakres naprawy sprzęgła,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
sprzęgła,
–
uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,
–
przyrządy pomiarowe,
–
instrukcje serwisowe,
–
tablice poglądowe,
–
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Wykonaj weryfikację wału napędowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania weryfikacji,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać weryfikację wału napędowego,
6) zapisać w notatniku ocenę stanu wału,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
wały napędowe,
–
uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,
–
przyrządy pomiarowe,
–
instrukcje serwisowe,
–
tablice poglądowe,
–
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Wykonaj weryfikację mostu napędowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania weryfikacji,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać weryfikację mostu napędowego,
6) zapisać w notatniku ocenę stanu mostu,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
most napędowy,
−
uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,
−
przyrządy pomiarowe,
−
instrukcje serwisowe,
−
tablice poglądowe,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 5
Wykonaj naprawę półosi napędowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania weryfikacji,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać weryfikację półosi napędowych,
6) zapisać w notatniku ocenę półosi,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
półosie napędowe,
–
uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,
–
przyrządy pomiarowe,
–
instrukcje serwisowe,
–
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie naprawy
zespołów napędowych”
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
–
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
–
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
–
dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
–
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. c, 4. a, 5. c, 6. b. 7. d, 8. a, 9. d, 10. b, 11. b,
12. c, 13. c, 14. c, 15. a, 16. a, 17. d, 18. c, 19. a, 20. c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Określić rozwiązanie konstrukcyjne
przenoszenia napędu
B
P
c
2
Określić zadanie sprzęgła
C
P
b
3
Rozpoznać rodzaj sprzęgła
B
P
c
4
Określić zadanie skrzyni biegów
B
P
a
5
Określić zadanie synchronizatora
C
P
c
6
Określić
zastosowanie
przekładni
planetarnej
B
P
b
7
Rozpoznać przekładnie
C
P
d
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
8
Rozpoznać koła zębate
C
P
a
9
Rozpoznać rozwiązanie konstrukcyjne
układu przenoszenia napędu
C
P
d
10 Zweryfikować sprzęgło
C
P
b
11 Wskazać wykorzystanie zjawiska tarcia
B
P
b
12 Dobrać narzędzia do wykonania montaŜu
C
P
c
13
Dobrać urządzenia do wykonania
demontaŜu
C
P
c
14 Określić zakres naprawy
C
P
c
15 Określić warunki demontaŜu łoŜysk
C
P
a
16 Określić zadanie mechanizmu róŜnicowego
C
PP
a
17 Określić zastosowanie przegubu kardana
D
PP
d
18 Rozpoznać przeguby
C
PP
c
19
Zweryfikować automatyczną skrzynię
biegów
D
PP
a
20 Dobrać grubość podkładki dystansującej
C
PP
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących budowy, działania oraz naprawy układów chłodzenia,
ogrzewania i klimatyzacji. Zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest
prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
−
w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Czas trwania testu – 45 minut.
9. Maksymalna liczba punktów, jaką moŜna osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu
wynosi 20 pkt.
Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości
i umiejętności, jakie zostały ukształtowane w wyniku zorganizowanego procesu kształcenia
w jednostce modułowej Wykonywanie naprawy zespołów napędowych. Spróbuj swoich sił.
Pytania nie są trudne i jeŜeli zastanowisz się, to na pewno udzielisz odpowiedzi.
Powodzenia
MATERIAŁY DLA UCZNIA:
−
instrukcja dla ucznia,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
Zestaw zadań testowych
1. Przeznaczone na rysunku rozwiązanie konstrukcyjne przenoszenia napędu oznacza
1) silnik, 2) sprzęgło, 3) skrzynia biegów, 4) przekładnia
główna, 5) wał napędowy, 6) rozdzielacz momentu
obrotowego
a) silnik z przodu - napęd osi przedniej.
b) silnik z przodu - napęd osi tylnej.
c) napęd na cztery koła.
d) silnik zblokowany ze skrzynią biegów – napęd osi tylnej.
2. Sprzęgło samochodowe jest mechanizmem
a) uniemoŜliwiającym płynne łączenie i rozłączanie silnika spalinowego z pozostałymi
elementami układu napędowego.
b) umoŜliwiającym płynne łączenie i rozłączanie silnika spalinowego z pozostałymi
elementami układu napędowego.
c) umoŜliwiającym stałe połączenie silnika spalinowego z pozostałymi elementami
układu napędowego.
d) umoŜliwiającym płynne łączenie i rozłączanie elementów układu napędowego.
3. Sprzęgło cierne przedstawione na rysunku to
a) sprzęgło odśrodkowe.
b) sprzęgło pół-odśrodkowe.
c) sprzęgło dwumasowe.
d) klasyczne jednotarczowe.
4. Zmienne przełoŜenia, odpowiednie do aktualnej prędkości uzyskujemy za pomocą
a) skrzyni biegów.
b) przekładni głównej.
c) hydraulicznego przetwornika momentu obrotowego.
d) sprzęgła samoczynnego.
5. Zadaniem synchronizatora jest
a) rozłączanie sprzęgła.
b) złączanie sprzęgła.
c) płynne sprzęgnięcie koła biegu z jego wałem.
d) płynne rozłączenie koła biegu z jego wałem.
6. Przekładnie planetarne znajdują zastosowanie w
a) manualnej skrzyni biegów.
b) automatycznej skrzyni biegów.
c) przekładni głównej.
d) mechanizmie róŜnicowym.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
7. Rysunek przedstawia napęd
a) ślimakowy.
b) z kołami zębatymi walcowymi.
c) z kołami zębatymi stoŜkowymi zwykłymi.
d) z kołami zębatymi stoŜkowymi hipoidalnymi.
8. W samochodowych skrzyniach biegów stosuje się koła zębate o uzębieniu
a) hipoidalnym.
b) daszkowym.
c) skośnym.
d) prostym.
9. Układ napędowy zwany klasycznym polega na zastosowaniu silnika
a) skrzyni biegów i przekładni głównej w zwartym bloku przednim.
b) skrzyni biegów i przekładni głównej w zwartym bloku tylnym.
c) z przodu, a skrzyni biegów i przekładni głównej z tyłu.
d) i skrzyni biegów z przodu, a przekładni głównej z tyłu.
10. Rysunek przedstawia kontrolę
a) piasty koła jezdnego.
b) tarczy sprzęgłowej.
c) koła zamachowego.
d) tarczy hamulcowej.
11. Zjawisko tarcia poŜądanego wykorzystane jest
a) przegubach napędowych.
b) sprzęgłach tarczowych.
c) przekładniach zębatych.
d) łoŜyskach ślizgowych.
12. Moment dokręcania połączeń śrubowych podczas montaŜu sprzęgła jest regulowany
i kontrolowany przez stosowanie
a) róŜnych długości klucza.
b) kluczy oczkowych.
c) kluczy dynamometrycznych.
d) pokręteł zapadkowych.
13. Przedstawiona na rysunku konstrukcja słuŜy do
a) transportu uszkodzonego samochodu.
b) podnoszenia całego samochodu.
c) demontaŜu i montaŜu cięŜkich skrzyń biegów.
d) wyładunku kontenerów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
14. Podczas naprawy przekładni głównej wymieniamy
a) tylko koło atakujące a drugie regulujemy.
b) tylko koło talerzowe a drugie regulujemy.
c) zawsze koło atakujące i talerzowe jako komplet.
d) zgodnie z zaleceniami w fabrycznej ksiąŜce napraw.
15. Podstawową zasadą obowiązującą przy demontaŜu łoŜysk jest
a) oddziaływanie siłą bezpośrednio na zdejmowany pierścień łoŜyska.
b) oddziaływanie siłą bezpośrednio na elementy toczne łoŜyska.
c) oddziaływanie siłą bezpośrednio na drugi pierścień łoŜyska.
d) nie oddziaływanie siłą bezpośrednią na Ŝaden element łoŜyska .
16. Zadaniem mechanizmu róŜnicowego jest
a) rozdzielania napędu pomiędzy dwie półosie obracające się podczas jazdy samochodu
po łuku z róŜnymi prędkościami.
b) połączenie dwóch półosi obracających się podczas jazdy samochodu po łuku
z róŜnymi prędkościami.
c) rozłączenie dwóch półosi obracających się podczas jazdy samochodu po łuku
z róŜnymi prędkościami.
d) regulować prędkość w przekładni głównej.
17. Przegub kardana słuŜy do łączenia wałów
a) obracających się z róŜnymi prędkościami.
b) ustawionych współosiowo.
c) tworzących kąt rozwarty.
d) tworzących kąt ostry.
18. Rysunek przedstawia
a) łoŜysko kulkowe.
b) tarczę sprzęgła.
c) przekładnię planetarną.
d) przegub kulkowy.
19. Jeśli w automatycznej skrzyni biegów przekładnia przy zbyt duŜej prędkości przetacza
się na niŜszy bieg to oznacza
a) uszkodzony regulator ciśnienia.
b) zuŜyte okładziny cierne hamulców i sprzęgieł.
c) za niski lub za wysoki poziom oleju.
d) źle wyregulowane lub uszkodzone cięgna układu wyboru zakresu prędkości.
20. Grubość podkładki dystansowej ustalającej połoŜenie koła atakującego jest
a) dobierana zgodnie z zaleceniami w fabrycznej ksiąŜce napraw.
b) róŜnicą wymiaru e i wartości r oznaczonej na kole talerzowym.
c) sumą wymiaru e i wartości r oznaczonej na kole talerzowym.
d) średnią wymiarów e i r.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………..
Wykonywanie naprawy zespołów napędowych
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Numer
zadania
Odpowiedź
Punktacja
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY:
Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie
powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,
2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych.
W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie
spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umoŜliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę. Po
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.
Ocenianie:
niedostateczny – do 18 pkt.
dopuszczający – 19 pkt.
dostateczny – 20 pkt.
dobry – od 21 do 22pkt.
bardzo dobry – 23 pkt.
WyposaŜenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:
WyposaŜenie na stanowisku
Ilość
samochód osobowy FSO Polonez
1
skrzynka biegów
1
ś
ruby mocujące
1kpl.
zabezpieczenia śrub
1kpl.
zestaw narzędzi
1kpl.
lampa przenośna
1
klucz dynamometryczny
1
dokumentacja serwisowa
1kpl.
czyściwo
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Informacja dla ucznia
Sprawdź, czy arkusz, który otrzymałeś jest kompletny. Ewentualne braki stron lub inne
usterki zgłoś nauczycielowi.
W PLANIE DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia i numer
stanowiska roboczego.
Zapoznaj się z treścią zadania – próby pracy, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem
i jego wyposaŜeniem. Masz na to czas – 20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania
zadania.
Po upływie tego czasu przystępujesz do wykonania zadania.
Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie miejscu
(czas zadania wynosi 180 minut).
Pamiętaj, Ŝe podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci Ŝadnych wskazówek.
Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej i moŜe w takim przypadku
przerwać wykonywanie zadania.
Powodzenia
Zadanie
Dokonaj naprawy silnika samochodu FSO Polonez polegającej na wymianie uszczelki
pod głowicą.
Na wykonanie zadania masz 180 minut.
Instrukcja do wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania i dokumentację.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:
a) czynności niezbędne do wykonania zadania,
b) narzędzia, części zamienne,
c) odszukaj w dokumentacji serwisowej wymagane momenty dokręcania.
3. Zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy: narzędzia, części zamienne, dokumentacje
serwisową i środki ochrony osobistej.
4. Przygotuj samochód naprawy.
5. Wykonaj wymianę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony
przeciwpoŜarowej.
6. Zgłoś nauczycielowi ustawienie momentu dokręcania śrub mocowania głowicy na kluczu
dynamometrycznym.
7. Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko, oczyść narzędzia i zwróć na miejsce
przechowywania, odpady wrzuć do pojemników.
8. Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentowania wykonanego zadania.
9. W czasie prezentowania:
a) omów technologię wmontowania skrzynki biegów do samochodu,
b) oceń jakość wykonanej wymiany odnosząc się do treści zadania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
Zawód:
Mechanik pojazdów samochodowych
Symbol cyfrowy:
723 [04]
Oznaczenie tematu:
Oznaczenie zadania:
Wpisuje zdający
Data urodzenia
Nr stanowiska
PESEL
dzień miesiąc rok
PLAN DZIAŁANIA
1. Zapisz wykaz czynności niezbędnych do wmontowania skrzynki biegów.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
2. Zapisz wykaz części, narzędzi niezbędnych do wykonania zadania.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3. Zapisz korzystając z dokumentacji serwisowej momenty dokręcania śrub.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Zadanie praktyczne
Dokonaj wmontowania skrzynki biegów do samochodu FSO Polonez.
Na wykonanie zadania uczeń ma 180 minut.
Obszar
CZYNNOŚCI I KRYTERIA WYKONANIA
Liczba pkt.
0–1
Czynność 1: sporządzenie wykazu czynności koniecznych do
wmontowania skrzynki biegów.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń zapisał co najmniej 10
z wymienionych czynności:
–
unieść skrzynkę biegów i ustawić ją we właściwym połoŜeniu
względem silnika,
–
przesunąć do przodu tak, aby wałek sprzęgłowy wszedł w piastę
tarczy sprzęgła i w łoŜysko kulkowe,
–
przykręcić obudowę sprzęgła do kadłuba silnika,
–
przykręcić rozrusznik do obudowy sprzęgła,
–
podłączyć linkę napędu prędkościomierza do przekładni napędu
prędkościomierza na tylnej pokrywie skrzynki biegów,
–
przymocować poprzeczkę do podłogi,
–
podłączyć do końcówki na wałku głównym skrzynki biegów
przegub elastyczny wału napędowego,
–
zdjąć opaskę specjalną z obwodu przegubu elastycznego,
–
podłączyć dwa przewody do wyłącznika świateł cofania,
–
na dźwignię wyłączania sprzęgła zamontować linkę wyłączania
sprzęgła,
–
podnieść wał napędowy i zamocować wspornik podpory wału
napędowego do podłogi samochodu,
–
przykręcić do obudowy sprzęgła pokrywę,
–
przykręcić rurę wydechową do wspornika,
–
wewnątrz samochodu wcisnąć drąŜek zmiany biegów do
dźwigni i załoŜyć osłonę dźwigni zmiany biegów.
Czynność 2: sporządzenie wykazu części, narzędzi i przyrządów
potrzebnego do wykonania zadania.
P
L
A
N
O
W
A
N
IE
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń zapisał co najmniej 3
z wymienionych:
–
skrzynka biegów,
–
ś
ruby,
–
zabezpieczenia śrub,
–
zestaw kluczy,
–
klucz dynamometryczny,
–
dokumentacja serwisowa.
Czynność 3: odczytanie z dokumentacji serwisowej momentu
dokręcania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń zapisał co najmniej:
–
przymocować poprzeczkę do podłogi, dwiema śrubami pod-
kładając poduszki gumowe, podkładki dystansowe, podkładki
płaskie i spręŜyste, dokręcić śruby kluczem
dynamometrycznym momentem 26 Nm,
–
podnieść wał napędowy i zamocować wspornik podpory wału
napędowego do podłogi samochodu, dwiema śrubami poprzez
pierścienie izolacyjne, tulejki odległościowe, podkładki płaskie
i spręŜyste; dokręcić śruby kluczem dynamometrycznym
momentem 25 Nm,
Suma punktów w obszarze 1 – planowanie
Czynność 4: zgromadzenie niezbędnych części, narzędzi
i przyrządów.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń zgromadził:
–
skrzynka biegów, śruby mocujące, zabezpieczenia śrub, zestaw
kluczy,
–
klucz dynamometryczny, dokumentację serwisową.
Czynność 5: sprawdzenie stanu technicznego zgromadzonego
sprzętu i podnośnika.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
organoleptycznie sprawdził stan pobranego sprzętu
i podnośnika.
Czynność 6: dobranie odzieŜy roboczej
O
R
G
A
N
IZ
O
W
A
N
IE
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
przystąpił do wykonywania zadania w kompletnym ubraniu
roboczym.
Suma punktów w obszarze 2 – organizowanie
Czynność 7: przygotowanie samochodu do wykonania zadania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
zabezpieczył pojazd przed zabrudzeniem,
–
podłoŜył łapy podnośnika.
Czynność 8: Przygotowanie narzędzi.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
przygotował narzędzia do wmontowania skrzyni biegów oraz
klucz dynamometryczny
Czynność 9: ustawił skrzynkę biegów we właściwym połoŜeniu
względem silnika,
W
Y
K
O
N
Y
W
A
N
IE
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
przygotował skrzynkę biegów i ustawił ją we właściwym
połoŜeniu względem silnika.
Czynność 10: przesunięcie skrzynki biegów.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
przesunął do przodu tak, aby wałek sprzęgłowy wszedł w piastę
tarczy sprzęgła i w łoŜysko kulkowe.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Czynność 11: zamontowanie obudowy sprzęgła.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
przykręcił obudowę sprzęgła do kadłuba silnika.
Czynność 12: zamontowanie rozrusznika
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
przykręcił rozrusznik do obudowy sprzęgła.
Czynność 13: podłączenie linki napędu prędkościomierza.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
podłączył linkę napędu prędkościomierza do przekładni napędu
prędkościomierza na tylnej pokrywie skrzynki biegów.
Czynność 14: przymocowanie poprzeczki mocującej do podłogi.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
przymocował poprzeczkę do podłogi dwiema śrubami pod-
kładając poduszki gumowe,
–
podkładki dystansowe,
–
podkładki płaskie i spręŜyste,
–
dokręcił śruby kluczem dynamometrycznym momentem
26 Nm.
Czynność 15: podłączenie wału napędowego.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
podłączył do końcówki na wałku głównym skrzynki biegów
przegub elastyczny wału napędowego, trzema śrubami z nakręt-
kami. dokręcił nakrętki kluczem dynamometrycznym
momentem 49 Nm.
Czynność 16: podłączenie przewodów świateł cofania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
podłączył dwa przewody do wyłącznika świateł cofania.
Czynność 17: zamontowanie linki wyłączania sprzęgła.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
na dźwignię wyłączania sprzęgła zamontował linkę wyłączania
sprzęgła.
Czynność 18: przykręcenie rury wydechowej.
Kryterium wykonania: 1 pkt-jeŜeli uczeń:
–
Przykręci rurę wydechową do kolektora stosując nową
uszczelkę.
Czynność 19: zamontowanie drąŜka zmiany biegów
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
wewnątrz samochodu wcisnął drąŜek zmiany biegów do
dźwigni i załoŜył osłonę dźwigni zmiany biegów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
Czynność 20: uporządkowanie stanowiska pracy.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
oczyścił narzędzia i odłoŜył je na wyznaczone miejsce,
–
odłoŜył na wyznaczone miejsce części zamienne,
–
usunął zabezpieczenia pojazdu,
–
na bieŜąco utrzymywał ład i porządek,
–
uporządkował stanowisko pracy.
Czynność 21: sprawdzenie poprawności wykonania wmontowania
skrzynki biegów.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
uruchomi silnik na biegu jałowym,
–
włączy bieg i uzyska poprawność pracy skrzynki biegów.
PREZENTOWANIE
Czynność 22: omówienie sposobu wykonywania zadania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
omówił technologię zamontowania skrzynki biegów.
Czynność 23: ocena jakości wykonanego zadania.
P
R
E
Z
E
N
T
O
W
A
N
IE
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeŜeli uczeń:
–
ocenił jakość wykonanej pracy, zwrócił uwagę na popełnione
błędy.
Suma punktów w obszarze 4 – prezentowanie
RAZEM
Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
7. LITERATURA
1. Kozłowski M.: Mechanik pojazdów samochodowy cz. 1. Vogel, Wrocław 1999
2. Kozłowski M.: Mechanik pojazdów samochodowy cz. 2. Vogel, Wrocław 1999
3. Kozłowski M.: Mechanik pojazdów samochodowy cz. 3. Vogel, Wrocław 1999
4. Kuczyński Z, Michalak W.: Pracownia samochodowa. WSiP, Warszawa 1992
5. Morawski E.: Budowa, eksploatacja, naprawa FSO Polonez. Wydawnictwa Komunikacji
i Łączności WKŁ, Warszawa 2003
6. Morawski E.: Polonez-Budowa, Naprawa, Eksploatacja. Wydawnictwa Komunikacji
i Łączności WKŁ, Warszawa 2003
7. Orzełowski S.: Naprawa i obsługa pojazdów samochodowych WSiP Warszawa 2006
8. Rychter T.: Silniki dwusuwowe pojazdów. WKiŁ, Warszawa 1988
9. Trzeciak K.: Diagnostyka samochodów osobowych. WKiŁ warszawa 1998
10. Zieliński A.: Konstrukcja nadwozi samochodów osobowych i pochodnych. WKiŁ,
Warszawa 1998
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Francuz W. M.: Dydaktyka w nowej szkole zawodowej. Wydawnictwo Politechniki
Krakowskiej, Kraków 2004
3. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004
4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji,
Radom 2000
5. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. WyŜsza Szkoła InŜynierska,
Radom 1995