background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

 

Arkadiusz Gromek 

 

 

 

 

Wykonywanie obróbki mechanicznej elementów 
instrumentów muzycznych 311[01].Z1.02
 
 
 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 

 

 

 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr Tomasz Knot 
mgr Katarzyna Ziomek 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr sztuki Arkadiusz Gromek 

 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Jacek Przepiórka 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  311[01].Z1.02 
„Wykonywanie  obróbki  mechanicznej  elementów  instrumentów  muzycznych”,  zawartego 
w modułowym  programie  nauczania  dla  zawodu  korektor  i  stroiciel  instrumentów 
muzycznych. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI

 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1. Techniki obróbki mechanicznej 

11 

5.2.1. Ćwiczenia 

11 

5.2. Zastosowanie technik obróbki mechanicznej w instrumentach 

13 

5.2.3. Ćwiczenia 

13 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

15 

7.  Literatura 

27 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1.  WPROWADZENIE 
 

Przekazujemy 

Państwu 

poradnik 

dla 

nauczyciela 

dla 

jednostki 

modułowej 

„Wykonywanie  obróbki  mechanicznej  elementów  instrumentów  muzycznych”,  który  będzie 
pomocny  w  prowadzeniu  zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  Korektor 
i stroiciel instrumentów muzycznych. 
 

W poradniku zamieszczono: 

1.  Wymagania  wstępne,  czyli  wykaz  niezbędnych  wiadomości,  które  uczeń  powinien 

posiadać, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej. 

2.  Cele  kształcenia  tej  jednostki  modułowej,  które  określają  umiejętności,  jakie  uczeń 

opanuje w wyniku procesu kształcenia. 

3.  Przykładowe scenariusze zajęć. 
4.  Ćwiczenia  ze  wskazówkami  do  realizacji,  sposobem  wykonania,  zalecanymi  metodami 

nauczania–uczenia się oraz wykazem środków dydaktycznych. 

5.  Ewaluację osiągnięć ucznia, zawierającą przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 
6.  Wykaz literatury dotyczącej programu jednostki modułowej. 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  prowadzone  były  metodami  aktywizującymi, 

eksponującymi i praktycznymi takimi jak: 

 

pokaz z objaśnieniami, 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

metoda projektów, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane  –  indywidualne 

i zespołowe w grupach 3-7 osobowych. 

Weryfikowanie  osiągnięć  edukacyjnych  uczniów  powinno  być  prowadzone  w  trakcie 

realizacji zajęć. 

Zalecane metody sprawdzania wiedzy i umiejętności to przede wszystkim testy osiągnięć 

szkolnych  i obserwacja aktywności uczniów w procesie uczenia się i w czasie wykonywania 
ćwiczeń. 

Uczniowie  powinni  korzystać  z  pomocy  dydaktycznych,  podręczników  i  innych  źródeł 

obserwacji,  tj.  poradników,  katalogów,  instrukcji,  norm  i  Internetu.  Stanowiska  do  ćwiczeń 
powinny być wyposażone w niezbędne materiały i środki dydaktyczne. 

Wskazaną  formą  poszerzania  wiedzy  jest  organizowanie  wycieczek  do  muzeów, 

pracowni lutniczych i korektorskich i zakładów produkujących instrumenty. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostki modułowej 

311[01].Z1.01 

Dobieranie materiałów 

konstrukcyjnyc 

311[01].Z1.02 

Wykonywanie obróbki 

mechanicznej elementów 

instrumentów muzycznych 

311[01].Z1.04 

Wykończanie powierzchni 

instrumentów muzycznych 

311[01].Z1.03 

Łączenie elementów instrumentów 

muzycznych 

 

311[01].Z1 

Technologia wytwarzania 

instrumentów muzycznych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

stosować przyrządy pomiarowo – kontrolne zgodnie z ich przeznaczeniem, 

 

organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 

 

rozróżniać  instrumenty  muzyczne,  kwalifikować  do  grupy  instrumentów,  a  także 
rozróżniać ich części, 

 

wykonywać i odczytywać schematy, wykresy i szkice, 

 

posługiwać się dokumentacja techniczną, 

 

posługiwać się normami, 

 

pracować w grupie i indywidualnie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, 

−  sklasyfikować  obrabiarki  stosowane  w  procesach  wytwarzania  instrumentów 

muzycznych, 

−  sklasyfikować obrabiarki sterowane automatycznie, 

−  wyjaśnić różnice między obrabiarkami sterowanymi ręcznie i automatycznie, 

−  sklasyfikować maszyny specjalistyczne, stosowane w procesach produkcji instrumentów 

muzycznych, 

−  rozróżnić poszczególne zespoły w obrabiarkach i urządzeniach, 

−  rozróżnić napędy elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne obrabiarek, 

−  wyjaśnić zasadę procesu skrawania, 

−  sklasyfikować procesy obróbki skrawaniem, 

−  rozróżnić ruchy główne i pomocnicze obróbki skrawaniem, 

−  dobrać parametry geometryczne i technologiczne obróbki skrawaniem, 

−  rozróżnić elementy geometrii ostrza skrawającego, 

−  określić konstrukcję narzędzi skrawających, 

−  dobrać materiał ostrza do warunków obróbki, 

−  odczytać rysunki wykonawcze elementów instrumentów muzycznych, 

−  scharakteryzować proces technologiczny obróbki mechanicznej elementów instrumentów 

muzycznych, 

−  dobrać obrabiarki do określonych operacji technologicznych, 

−  dobrać materiał wyjściowy do procesu technologicznego, 

−  dobrać narzędzia skrawające do obróbki ręcznej i mechanicznej, 

−  dobrać elementy ustalające i mocujące przedmiot obrabiany, 

−  sporządzić plan obróbki elementu instrumentu muzycznego, 

−  sporządzić karty instrukcyjne obróbki, 

−  sporządzić arkusz weryfikacyjny zatwierdzenia wzorca do produkcji, 

−  wykonać  program  sterujący  obrabiarką  NC  do  wykonania  prostych  operacji 

technologicznych, 

−  wykonać operacje technologiczne za pomocą narzędzi ręcznych, 

−  posłużyć się dokumentacją techniczno – ruchową obrabiarek, 

−  ocenić  stan  techniczny  obrabiarek,  dobrać  środki  ochrony  indywidualnej  do 

wykonywanych operacji technologicznych, 

−  uzbroić  obrabiarki  w  pomoce  warsztatowe  zgodnie  z  wytycznymi  zamieszczonymi  na 

kartach instrukcji obróbki, 

−  zamocować narzędzia skrawające w uchwytach obrabiarek, 

−  zamocować przedmiot obrabiany na obrabiarce skrawającej, 

−  ustawić parametry obróbki według kart instrukcyjnych, 

−  wykonać operacje technologiczne na obrabiarkach, 

−  skontrolować jakość wykonanych operacji technologicznych, 

−  wykonać czynności związane z konserwacją narzędzi i obrabiarek, 

−  zastosować  środki  ochrony  indywidualnej  podczas  wykonywania  prac  związanych 

z obróbką ręczną i mechaniczną, 

−  zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz 

ochrony środowiska. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania: 

Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych 311[01] 

Moduł: 

Technologia wytwarzania instrumentów muzycznych 
311[01].Z1  

Jednostka modułowa: 

Wykonywanie obróbki mechanicznej elementów 
instrumentów muzycznych 311[01].Z1.02 

Temat:  Frezowanie w obróbce elementów instrumentów muzycznych. 

Cel ogólny: Zapoznanie się z procesem frezowania elementów w instrumentach muzycznych. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

 

wymienić maszyny do frezowania, 

 

opisać różne typy frezów, 

 

rozpoznać ostrość narzędzia, 

 

rozpoznać sposoby montażu frezu w maszynie. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca indywidualna. 

 
Czas: 135 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

tablica , kreda, 

 

katalog frezarek, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Powitanie uczniów. 
2.  Sprawy organizacyjne. 
3.  Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć. 
4.  Przeprowadzenie  pokazu  z  objaśnieniami  z  zastosowaniem  przygotowanych  pomocy 

dydaktycznych. 

5.  Przydzielenie stanowisk pracy do wykonania ćwiczenia. 
6.  Realizacja ćwiczenia: 

 

uczniowie zapoznają się z zasadami bhp, 

 

uczniowie poznają poszczególne techniki frezowania, 

 

uczniowie poznają narzędzia do frezowania, 

 

uczniowie rozpoznają ostrość frezów, 

 

nauczyciel nadzoruje prace uczniów i wyjaśnia wątpliwości. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

7.  Uczniowie  analizują  wykonane  ćwiczenia,  wskazują  na  mocne  i  słabe  strony  ich 

realizacji. 

8.  Uczniowie prezentują wyniki swoich obserwacji. 
9.  Nauczyciel ocenia poprawność sformułowań i aktywność uczniów podczas zajęć. 
10.  Zakończenie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach, pożegnanie uczniów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania  

Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych 311[01] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

Technologia wytwarzania instrumentów muzycznych  

 

 

 

 

 

 

 

 

311[01].Z1 

Jednostka modułowa:  

 

 

Wykonywanie obróbki mechanicznej elementów  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

instrumentów muzycznych 311[01].Z1.02 

Temat: Gięcie boczków w gitarach. 

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z zastosowaniem techniki gięcia w obróbce boczków gitary. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

określić zastosowanie techniki gięcia w gitarze, 

 

wymienić nazwy i budowę narzędzi do gięcia, 

 

znać zasady posługiwania się różnego typu giętarkami, 

 

potrafić wykonać prawidłowe gięcie elementów do 2mm grubości, 

 

przyporządkować odpowiednie techniki klejenia. 

 
Metoda nauczania–uczenia się: 

 

pokazem z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w grupach 4-osobowych. 

 
Czas: 135 min. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

giętarki różnych typów, 

 

stół stolarski, 

 

materiał na boczki do gitar, 

 

formy, 

 

ściski stolarskie, 

 

woda, 

 

przybory do pisania, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Przebieg zajęć: 
1.  Powitanie uczniów. 
2.  Sprawy organizacyjne. 
3.  Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć. 
4.  Przeprowadzenie wykładu z pokazem instrumentu lub jego modelu. 
5.  Przydzielenie stanowisk pracy do wykonania ćwiczenia. 
6.  Realizacja ćwiczenia: 

 

uczniowie określają i uczą się nazw i charakterystyk narzędzi do gięcia, 

 

uczniowie preparują wstępnie boczki do gięcia, 

 

uczniowie wyginają boczki, 

 

uczniowie wykonują zaciśnięcia, 

 

nauczyciel nadzoruje prace uczniów i wyjaśnia wątpliwości. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

7.  Uczniowie  analizują  wykonane  ćwiczenia,  wskazują  na  mocne  i  słabe  strony  ich 

realizacji. 

8.  Przedstawiciele grup prezentują wyniki swoich obserwacji. 
9.  Nauczyciel  ocenia  poprawność  sformułowań,  aktywność  uczniów  podczas  zajęć 

i przestrzegania zasad bhp podczas ćwiczenia. 

10.  Zakończenie  zajęć  –  podziękowanie  za  aktywny  udział  w  zajęciach  i  pożegnanie 

uczniów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

5.  ĆWICZENIA 

 
5.1.  Techniki obróbki mechanicznej 
 

5.1.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 
 

Wskaż  narzędzia, które są potrzebne do prawidłowego umieszczenia kołków w komorze 

kołkowej. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

Uczeń powinien: 

1)  wskazać części instrumentów i rozróżniać ich elementy, 
2)  rozpoznawać maszyny i urządzenia, 
3)  wykonać notatkę o typie narzędziach i maszynach służących do tej pracy, 
4)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

plansze i katalogi z ilustracjami narzędzi i maszyn, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 2 
 

Określ, jakiego rodzaju procesy są konieczne do uzyskania boczka w instrumencie. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  sporządzić  notatkę  umieszczającym  chronologicznie  te  czynności  w  procesie 

technologicznym budowy instrumentu, 

2)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

 

Środki dydaktyczne: 

 

próbki drewna gatunków liściastych i iglastych, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania, 

 

plansze, 

 

literatura z rozdziału 7. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

5.2.Zastosowanie technik obróbki mechanicznej w instrumentach 

 

5.2.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Wykonaj frezowanie krawędzi płyty rezonansowej na wysokość 5 mm. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  instrukcją  obsługi  i  zasadami  bhp  przy  posługiwaniu  się  potrzebnym 

sprzętem, 

2)  posłużyć się suwmiarką i prowadzić z niej poprawne odczyty, 
3)  dokonać czynności zgodnie z zasadami podanymi w instrukcji, 
4)  zanotować jakie problemy napotkałeś się podczas ćwiczenia, 
5)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

płyty rezonansowe, 

 

frez piłowy, 

 

wiertarka stołowa lub frezarka dolno wrzecionowa, 

 

suwmiarka, 

 

notatnik, 

 

instrukcje obsługi sprzętu, 

 

przybory do pisania, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 2 
 

Wykonaj wygięcie dolnej partii boczka. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przygotować formę do utrzymania żądanego kształtu, 
2)  zamoczyć boczki, 
3)  rozgrzać giętarkę, 
4)  wykonać ćwiczenie zgodnie z instrukcją, 
5)  zanotować wyniki gięcia, odnotowując także negatywnie przebiegające próby, 
6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

formy do boczków, 

 

listewka boczków, 

 

instrukcja obsługi giętarki, 

 

giętarka, 

 

naczynie z wodą, 

 

notatnik, 

 

długopis, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Wykonaj rzeźbienie prawego profilu główki według wzoru. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przenieść wzór na materiał, 
2)  użyć prawidłowych profili dłut, 
3)  określić głębokość rzeźbienia, 
4)  wykonać ćwiczenie zgodnie z instrukcją, 
5)  zanotować postęp w pracy wraz z wymiarami, 
6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

materiał na główkę po wstępnej obróbce mechanicznej, 

 

pełna paleta dłut wklęsłych, 

 

wzór główki, 

 

instrukcja wykonania, 

 

notatnik, 

 

przybory do pisania, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wykonywanie  obróbki 
mechanicznej elementów instrumentów muzycznych 311[01].Z1.02” 

 
Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania od 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania od 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma 
następujące oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. a, 5. a, 6. a, 7. a, 8. d, 9. b, 10. a, 11. a, 
12. c, 13. b, 14. a, 15. b, 16. a, 17b, 18. b, 19. d, 20. a, 21. a, 22. d 

 

Plan testu 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.  Wskazać cechy materiału, które powodują 

przyspieszone tępienie narzędzi 

2.  Podać sposób ustawienia kąta skrawania noża 

tokarskiego podczas toczenia twardych 
materiałów 

3.  Określić przeznaczenie szlifierki wolnoobrotowej 

4.  Zdefiniować przeznaczenie forniru 

5.  Określić sposób doboru materiału na dorabianie 

brakującego elementu 

6.  Wskazać frezy stosowane do frezowania rowków 

pod żyłkę 

7.  Wskazać materiały, w których występują sęki 

8.  Wybrać materiał do wyrobu okuć 

9.  Określić przeznaczenie giętarki 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

10.  Określić kolejność procesów technologicznych w 

celu zabezpieczenia ostrza narzędzia przed 
stępieniem  

11.  Określić budowę żyłki 

12.  Wybrać materiał do budowy podstrunicy 

13.  Wskazać maszynę do wykonywania śrub 

14.  Określić przekrój wycinania płyt rezonansowych 

15.  Określić budowę klawiszy fortepianowych 

16.  Wytypować na elementy klap instrumentów 

dętych 

PP 

17.  Wytypować materiał na elementy belki 

PP 

18.  Rozróżnić cechy narzędzi i maszyn  

PP 

19.  Wyróżnić cechy parametru fizycznego 

w elementach drewnianych 

PP 

20.  Wytypować maszynę do wytwarzania kołków  

PP 

21.  Określić przeznaczenie papieru wodnego 

PP 

22.  Wskazać właściwy wymiar listew bocznych 

w gitarze 

PP 

 

Przebieg testowania

 

 
Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  określ  czas  przeznaczony 

na ich rozwiązanie. 

5.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
6.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
7.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

8.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  22  zadania  o  różnym  stopniu  trudności.  Są  to  zadania  wielokrotnego 

wyboru.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwe  odpowiedzi,  tylko  jedna  jest 
prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 

rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: poziom podstawowy i poziom 

ponadpodstawowy. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

8.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 
 

Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Wady materiału mogą powodować przyśpieszone tępienie narzędzi to 

a)  sęki. 
b)  przebarwienia żywiczne. 
c)  pęknięcia. 
d)  otwory po owadach. 

 
2.  Podczas pracy na tokarce ręcznej w bardzo twardym materiale należy 

a)  zwiększyć kąt ostrza noża [dłuta] tokarskiego. 
b)  zmniejszyć kąt ostrza noża [dłuta] tokarskiego. 
c)  zwiększyć posuw maszyny. 
d)  zmniejszyć promień dłuta. 

 
3.  Szlifierka wolnoobrotowa 

a)  to maszyna kopiująca. 
b)  służy do ostrzenia narzędzi. 
c)  służy do hartowania narzędzi. 
d)  to maszyna hartująca. 

 
4.  Fornir to materiał na 

a)  okleiny. 
b)  płyty. 
c)  boczki. 
d)  elementy konstrukcyjne. 

 
5.  Przy wykonaniu brakującego elementu instrumentu należy 

a)  dobrać odpowiedni materiał. 
b)  wykonać go z najtwardszego materiału. 
c)  wykonać go z materiału najmniej podatnego na skręcanie. 
d)  dobrać go na bazie jednolitego koloru. 

 
6.  Do frezowanie rowków pod żyłkę w instrumentach strunowych należy użyć 

a)  frezów 1,0–2,0 mm. 
b)  frezów 20–30 mm. 
c)  żyłek wędkarskich. 
d)  żyłek typu R12. 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

7.  Sęki występują 

a)  we wszystkich drzewach. 
b)  w niektórych metalach. 
c)  w niektórych gatunkach drzew. 
d)  w masie perłowej. 

 
8.  Materiał do wyrobu okuć w smyczkach to 

a)  heban. 
b)  kość słoniowa. 
c)  tworzywo sztuczne. 
d)  srebro. 

 
9.  Giętarka do elementów instrumentów muzycznych 

a)  to urządzenie wibracyjne. 
b)  to urządzenie grzejne. 
c)  działa za pomocą ultradźwięków. 
d)  działa za pomocą pary wodnej. 

 
10.  W jakiej kolejności należy unikać procesów obróbki, aby zachować ostrość narzędzi 

a)  cyklinowanie po szlifowaniu. 
b)  szlifowanie po rzeźbieniu. 
c)  rzeźbienie po struganiu. 
d)  struganie po cięciu. 

 
11.  Żyłka do budowy instrumentów składa się z 

a)  3 fornirów. 
b)  nylonu. 
c)  włókna szklanego. 
d)  szelaku. 

 
12.  Podstrunnica powinna być wykonana z 

a)  guajaku. 
b)  grabu. 
c)  hebanu. 
d)  lipy. 

 
13.  Toczenie metalowych śrub do instrumentów muzycznych 

a)  wykonuje się na tokarce ręcznej. 
b)  wykonuje się na tokarce z stałym posuwem. 
c)  musi być wykonane w osłonie termicznej. 
d)  można wykonać z miedzi. 

 
14.  Cięcia płyt rezonansowych dokonuje się w przekroju 

a)  promienistym. 
b)  stycznym. 
c)  ukośnym. 
d)  prostym. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

15.  Klawisze fortepianów i pianin są 

a) 

równej szerokości. 

b)  różnej szerokości. 
c) 

zrobione wyłącznie z drewna. 

d)  zrobione wyłącznie z kości słoniowej. 

 
16.  Podkładki pod klapy instrumentów dętych drewnianych wykonane są 

a)  ze specjalnego rodzaju korka. 
b)  z drewna. 
c)  z kauczuku. 
d)  z gumy. 

 
17.  Belki do płyt wykonuje się w przekroju 

a)  ukośnym. 
b)  promienistym. 
c)  poprzecznym. 
d)  pobocznym. 

 
18.  Wskaż, które narzędzie jest maszyną 

a)  piła płatnica. 
b)  pilarka taśmowa. 
c)  piłka włosowa. 
d)  piła taśmowa. 

 
19.  Wilgotność drzewa 

a)  jest wielkością niemierzalną. 
b)  można zbadać po całkowitym zwęgleniu materiału. 
c)  można ją zbadać po całkowitym osuszeniu. 
d)  jest wielkością mierzalną. 

 
20.  Wytwarzanie kołków do strojenia instrumentów smyczkowych dokonujemy 

a)  na tokarce ręcznej. 
b)  na szlifierce kołkowej. 
c)  na gotowym instrumencie. 
d)  z metalu. 

 
21.  Papier wodny to 

a)  rodzaj papieru ściernego. 
b)  rodzaj papierka lakmusowego. 
c)  rodzaj budulca instrumentów. 
d)  element frezarki. 

 
22.  Listwy boczków w gitarze mają grubość 

a)  0,2 mm. 
b)  około 0,9 mm. 
c)  3 - 3,2 mm. 
d)  2 mm. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko............................................................................................................................. 

 
Wykonywanie obróbki mechanicznej elementów instrumentów muzycznych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1.    

 

2.    

 

3.    

 

4.    

 

5.    

 

6.    

 

7.    

 

8.    

 

9.    

 

10.  

 

11.  

 

12.  

 

13.  

 

14.  

 

15.  

 

16.  

 

17.  

 

18.  

 

19.  

 

20.  

 

21.  

 

22.  

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

Test 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wykonywanie  obróbki 
mechanicznej elementów instrumentów muzycznych 311[01].Z1.02” 

 
Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania od 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania od 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. a, 4. c, 5. d, 6. d, 7. c, 8. a, 9. a, 10. d, 11. a, 
12. a, 13. d, 14. c, 15. b, 16 b, 17b, 18. c, 19. d, 20. a, 21. a, 22. b. 

 

Plan testu 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić cechy materiału powodujące 
przyśpieszone tępienie narzędzi 

Określić sposób doboru kąta noża tokarki 
podczas toczenia miękkich materiałów 

Określić przeznaczenie szlifierki 

a  

Określić przeznaczenie listew 

Określić sposób doboru materiałów na elementy 
instrumentów muzycznych 

Wskazać maszynę do wykonywania rowków pod 
żyłkę 

Wskazać materiał, w którym występują zacieki 
żywiczne 

Wskazać materiał do wyrobu smyczków 

Wskazać przeznaczenie narzędzi 

10  Wskazać przyczyn tępienia się narzędzi  

11  Określić budowę boczków instrumentów 

muzycznych 

12  Określić budowę belki rezonansowej 

13  Określić maszynę do wykonywania kołków 

14  Określić przekrój, w którym następuje wycinanie 

płyt rezonansowych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

15  Określić budowę klawiszy i pedałów organów 

16  Wytypować materiał do budowy klap 

instrumentów muzycznych 

PP 

17  Wytypować materiał do budowy mostków 

instrumentów muzycznych 

PP 

18  Zdefiniować pojęcie maszyny i narzędzia 

PP 

19  Wytypować parametry fizyczne materiału, od 

których zależy jego twardość 

PP 

20  Wytypować sposób dopasowania podstawków 

PP 

21  Określić przeznaczenie ośnika 

PP 

22  Wytypować elementy w których otwory 

wykonuje się ręcznie 

PP 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem,  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych  i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony 

na ich rozwiązanie. 

5.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
9.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
6.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

7.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  22  zadania  o  różnym  stopniu  trudności.  Są  to  zadania  wielokrotnego 

wyboru.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwe  odpowiedzi,  tylko  jedna  jest 
prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 

rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: poziom podstawowy i poziom 

ponadpodstawowy. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

 

Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Przyśpieszone tępienie narzędzi powodują 

a)  przebarwienia żywiczne. 
b)  podwyższona temperatura. 
c)  wyższa twardość ostrza. 
d)  otwory po owadach. 

 
2.  Podczas pracy na tokarce ręcznej w bardzo miękkim materiale należy 

a)  zmniejszyć kąt ostrza noża [dłuta] tokarskiego. 
b)  skrócić profil ostrza. 
c)  skrócić ostrze. 
d)  zwiększyć kąt ostrza noża [dłuta] tokarskiego. 

 
3.  Szlifierka wysokoobrotowa 

a)  może rozhartowywać materiał. 
b)  służy do ostrzenia narzędzi. 
c)  służy do hartowania narzędzi. 
d)  to maszyna  kopiująca. 

 
4.  Listwy to materiał na 

a)  deki. 
b)  płyty. 
c)  boczki. 
d)  szyjki. 

 
5.  Przy wykonaniu elementu instrumentu należy dobrać odpowiedni materiał 

a)  pod względem koloru. 
b)  pod względem twardości. 
c)  pod względem rysunku. 
d)  pod względem gatunku. 

 
6.  Do frezowania rowków pod żyłkę w instrumentach strunowych używamy 

a)  frezarki dolnowrzecionowej. 
b)  frezarki górnowrzecionowej. 
c)  frezarki bezwrzecionowej. 
d)  specjalnej frezarki z przystawką. 

 
7.  Zacieki żywiczne występują 

a)  w masie perłowej. 
b)  we wszystkich materiałach. 
c)  we wszystkich drzewach. 
d)  w rogach. 

 
8.  Materiał do wyrobu pręta w smyczkach to 

a)  fernambuk. 
b)  klon. 
c)  metal. 
d)  tworzywo sztuczne. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

9.  Do wykonania boczków potrzeba 

a)  giętarki. 
b)  wiertarki. 
c)  frezarki. 
d)  rozwiertaka. 

 
10.  Jakich procesów trzeba unikać dla zachowania ostrości narzędzi 

a)  szlifowanie po frezowaniu. 
b)  rzeźbienie po frezowaniu.

 

c)  rzeźbienie po struganiu. 
d)  struganie po szlifowaniu. 

 
11.  Boczki do budowy instrumentów składają się z 

a)  listewek 
b)  obszycia. 
c)  klocków. 
d)  wieńca. 

 
12.  Belka rezonansowa powinna być wykonana 

a)  ze świerku. 
b)  z sosny. 
c)  z buku. 
d)  z żeliwa. 

 
13.  Toczenie drewnianych akcesoriów do instrumentów muzycznych 

a)  można wykonać za pomocą wkrętarki. 
b)  wykonuje się na tokarce z stałym posuwem. 
c)  musi być wykonane w osłonie argonowej. 
d)  wykonuje się na tokarce ręcznej. 

 
14.  Cięcia wzmocnień konstrukcyjnych dla płyt rezonansowych dokonuje się w przekroju 

a)  ukośnym. 
b)  stycznym. 
c)  promienistym. 
d)  złożonym.

 

 
15.  Klawisze i pedał organów 

a)  są równej szerokości. 
b)  są różnej szerokości. 
c)  są równej długości. 
d)  są w tym samym manuale. 

 
16.  Klapy instrumentów dętych drewnianych wykonane są 

a)  z drewna. 
b)  z metalu. 
c)  z gumy. 
d)  z korka. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

17.  Mostek do instrumentów wykonuje się z 

a)  metalu. 
b)  drewna. 
c)  tworzywa sztucznego. 
d)  ceramiki. 

 
18.  Narzędzie, które nie jest maszyną to 

a)  pilarka taśmowa. 
b)  frezarka. 
c)  strugaczka. 
d)  szlifierka. 

 
19.  Cechy materiału, które powodują jego większa twardość to 

a)  zwiększona wilgotność. 
b)  gęstsze usłojenie. 
c)  większy przyrost wiosenny. 
d)  większy przyrost późny. 

 
20.  Dopasowanie podstawków instrumentów smyczkowych dokonujemy 

a)  ręcznie. 
b)  z gumy. 
c)  maszynowo. 
d)  z metalu. 

 
21.  Ośnik to 

a)  narzędzie. 
b)  materiał. 
c)  inaczej klej kazeinowy. 
d)  inaczej klej kostny. 

 
22.  Wiercenie ręczne jest stosowane przy wykonaniu 

a)  płyt. 
b)  smyczków. 
c)  podstrunnicy. 
d)  żyłki. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko............................................................................................................................. 

 
Wykonywanie obróbki mechanicznej elementów instrumentów muzycznych 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

7. 

 

8. 

 

9. 

 

10. 

 

11. 

 

12. 

 

13. 

 

14. 

 

15. 

 

16. 

 

17. 

 

18. 

 

19. 

 

20. 

 

21. 

 

22. 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

7.

 

LITERATURA

 

 
1.  Kamiński Wł. Świrek J.: Lutnictwo. PWM, Warszawa 1972 
2.  Panufnik T.: Sztuka lutnicza. Warszawa 1926  
3.  Panufnik T.: Technologia lutnicza. Warszawa 1934 
4.  Weisshar J.: Violin restoration. London 2000