Prokuratura RP

1 |

S t r o n a

Prokuratura RP

1. Modele Prokuratury :

 Klasyczny – podporządkowanie Prokuratury - Ministrowi Sprawiedliwości, bezpośrednie oddziaływanie władzy wykonawczej na

realizację zadao należących do Prokuratury. Występuje min: Francja, Belgia, Niemcy (podporządkowanie na szczeblu
Federalnym oraz Krajów Związkowych)

 Parlamentarny - Odpowiedzialnośd Prokuratury przed Parlamentem – Uniezależnia Prokuraturę od wpływów władzy

wykonawczej, minusem jest trudnośd w faktycznym nadzorze działalności Prokuratury przez Parlament. Występuje: Białoruś,
Rosja, Węgry.

 Prezydencki – Wpływ na wybór Prokuratora Generalnego ma Głowa Paostwa (Prezydent, Król), osłabia oddziaływanie władzy

wykonawczej na działania Prokuratury. Belgia, Bułgaria – Głowa Paostwa po zasięgnięciu opinii Rady Sądownictwa wybiera
Prokuratora Generalnego. Hiszpania – Król wspólnie z Ministrem Sprawiedliwości i organami samorządu Prokuratorskiego.

 Włoski – niezawisłośd Prokuratury i szefów poszczególnych Prokuratur. Niezawisłośd kooczy się tam gdzie schodzi poniżej

szczebla kierowniczego oddziału Prokuratury. Najdalej idące uprawnienia Prokuratora – zrównany z sędziami.

 Angielski – Królewska Służba Oskarżycielska (Crown Prosecution Service) powołana w latach ’80. Dyrektor ds. Ścigania

Publicznego – szef – podlega Ministrowi określanemu jako Attorney General. 40% osób występujących z oskarżenia w imieniu
służby stanowią osoby spoza jej składu personalnego, są to adwokaci wynajęci do pełnienia funkcji oskarżyciela, zrzeszeni w
Kancelariach Adwokackich.

2. Prokuratura w PL

O modelu prokuratury decyduje pozycja jaką posiada Prokurator Generalny(Prok. Gen.) i relacja w jakiej pozostaje do

innych organów Paostwa. W PL kwestia ta rozwiązana jest na dwóch płaszczyznach, ustawowej (ustawa o Prokuraturze) oraz
konstytucyjnej (teoretycznej).

 Powołanie - W płaszczyźnie ustawowej – Prokurator Generalny jest powoływany przez Prezydenta RP, spośród kandydatów

przedstawionych przez Krajową Radę Sądownictwa i Krajową Radę Prokuratury. Prezydent RP nie ma pełnego wpływu na
wybór Prokuratora Generalnego. Aktualnie A. Seremet jest PG.
Prokuratorem Generalnym może zostad:



Prokurator w służbie czynnej w Powszechnej lub Wojskowej jednostce organizacyjnej Prokuratury,



Prokurator IPN – Komisji ścigania zbrodni przeciw narodowi Polskiemu, który legitymuje się stażem 10 lat pracy,



Sędzia Izby Karnej, lub Izby Wojskowej Sądu Najwyższego,



Sędzia Sądu powszechnego lub wojskowego pozostający w stanie czynnym posiadając 10 letni staż pracy

To rozwiązanie gwarantuje, że Prokuratorem Generalnym może zostad tylko osoba legitymująca się wysokimi

kwalifikacjami  zawodowymi  związanymi  z  wykonywaniem  zawodu  Prokuratora  lub  Sędziego.    Dzięki  tym  ograniczeniom
ustawodawca  ogranicza  grono  osób,  które  może  pretendowad  do  stanowiska  Prokuratora  Generalnego,  a  co  za  tym  idzie
eliminuje możliwośd zajmowania tego stanowiska przez polityków lub inny czynnik nie fachowy z punktu widzenia Prokuratury.

 Odwołanie, wygaśnięcie – Prok. Gen. wybierany jest na jedną kadencję – 6 lat, a jej bieg niezależny jest od wyboru innych

organów kadencyjnych w Paostwie. Po zakooczeniu kadencji może przejśd w stan spoczynku, niezależnie od tego czy w ramach
innych przepisów przysługiwałoby mu takie uprawnienie. Kadencja PG wygasa również z chwilą jego śmierci. Istnieje możliwośd
odwołania PG, uprawnienia takie posiada:

A. Prezydent – jeżeli Prok. Gen. :



zrzekłby się pełnionej funkcji,



stałby się trwale niezdolny ze względu na stan zdrowia lub utratę sił do pełnienia funkcji, co zostałoby stwierdzone
zaświadczeniem lekarskim,



został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo skarbowe, lub sad prawomocnie orzekł o złożeniu przez
niego nieprawidłowego oświadczenia lustracyjnego,



został ukarany karą dyscyplinarną surowszą niż upomnienie – nagana.

Powyższe możliwości odwołania Prok. Gen. mają charakter obiektywny, Prezydent nie posiada swobody decyzji w zakresie

odwołania Prokuratora Generalnego, co za tym idzie nie ma możliwości ingerowania w zakres działalności PG poprzez
stworzenie zagrożenia utraty pełnionej funkcji

B. Sejm – 2 tryby:



W związku z corocznym sprawozdaniem przedstawionym przez Prok. Gen. Prezesowi Rady Ministrów, Premier może
odrzucid sprawozdanie po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Prokuratury, a następnie wystąpid do Sejmu z wnioskiem o
odwołanie Prok . Gen. Sejm podejmuje decyzję większością 2/3 głosów przy co najmniej 50% obecnych

2 |

S t r o n a



Do odwołania Prok. Gen. większością 2/3 głosów przy obecności 50% posłów może dojśd również wówczas gdy Prezes
Rady Ministrów wystąpi z takim wnioskiem ze względu na to, że Prok. Gen. sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu.
Fakt taki może mied miejsce gdy Prok. Gen. naruszył Konstytucje.

Obydwu wymienione powyżej przypadki dają pewną możliwośd wpływu na działalnośd Prok. Gen. przez Prezesowi RM,

przy czym podlega ona rzeczywistemu zredukowaniu przez przyjętą wartośd większości sejmowej, która umożliwia odwołanie
Prok.  Gen..  Nadzór  nad  działalnością  Prokuratury  i  Prokuratora  Generalnego  wyrażający  się  w  przyjęciu  lub  odrzuceniu  jego
sprawozdania  przez  Prezesa  Rady  Ministrów,  ograniczany  jest  przez  Sejm,  który  może  tylko  przyjąd  lub  odrzucid  wniosek
Premiera, Sejm natomiast ograniczony jest poprzez wymuszoną większośd głosów.

W konsekwencji można stwierdzid, że

polski Ustawodawca wprowadził rozwiązanie prawne dotyczące Prokuratury, które z jednej strony zakłada pewne powiązanie
Prokuratora  Generalnego  z  organami  władzy  wykonawczej  i  organów  władzy  ustawodawczej,  z  drugiej  strony  przewiduje
pewne mechanizmy prawne służące, uodpornieniu Prok. Gen. na wpływy wskazane ze  strony obydwóch władz. Wpływ władzy
sądowniczej  na  Prok.  Gen.  wyraża  się  w  tym,  że  jeden  z  kandydatów  na  Prok.  Gen.  jest  wybierany  przez  Krajową  Radę
Sądownictwa.

Organem, który również ma możliwośd oddziaływania na działalnośd Prokuratora Generalnego jest Minister

Sprawiedliwości, może czynid to w dwojaki sposób:



pisemna opinia na temat sprawozdania Prok. Gen. z działalności Prokuratury (opinia ta może skłaniad do wystąpienia z
wnioskiem o odwołanie Prok. Gen. przez Sejm)



poprzez wydawanie w porozumieniu z Prok. Gen. lub go zastępując, opinii aktów wykonawczych(rozporządzeo) dot. np.
tworzenia lub likwidowania jednostek organizacyjnych prokuratury, czy delegowania określonych prokuratorów do
Prokuratury Generalnej, Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury.

Wpływ Ministra Sprawiedliwości nie dotyczy kwestii dysponowania budżetem jaki w danym roku jest dla Prokuratury

przewidziany. Naczelny Prokurator Wojskowy jest zastępcą Prokuratora Generalnego.

3. Płaszczyzna Konstytucyjna

Prokuratura i jej ustrój nie są uregulowane w Konstytucji RP. Na gruncie ustawy o Prokuraturze za kwestie ustrojowego jej

usytuowania możemy zauważyd zapis zgodnie z którym Prokuratura jest Naczelnym Organem Administracji Paostwowej.
Jednocześnie ustawodawca w tym samym akcie prawnym przewiduje, że Prokuratura jako całośd jest organem ochrony
prawnej. Prokuraturę tworzą :

  Prokurator Generalny i jego zastępca,
  Prokuratorzy Prokuratury Generalnej
  Prokuratorzy Powszechnych i Wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury
  Prokuratorzy IPN – komisji ścigania zbrodni przeciwko ludności polskiej.

Brak konstytucyjnego uregulowania prokuratury skłania do zastanowienia się nad jej podporządkowaniem którejś z

przewidzianych  w  konstytucji  gr.  organów.  Wskazad  należy  przepis  ustawy  o  prokuraturze  (§1ust3)  wg.  którego  prokuratura
jest  organem  ochrony  prawnej,  ustawodawca  na  gruncie  konstytucji  nie  wyodrębnił  jednak  takiej  grupy  organów.  Na  tle
powyższych uwag należy bez  wątpienia stwierdzid, że z punktu widzenia ustrojowego Prokuratura nie jest ani częścią władzy
sądowniczej (sądy i trybunały), ani ustawodawczej (Sejm i Senat), nie jest także organem kontroli Paostwowej (NIK itp.) Jedyne
umiejscowienie  na  tym  tle  dla  Prokuratury  w  porządku  konstytucyjnym  wiąże  się  z  uznaniem  jej  za  element  władzy
wykonawczej.  Wprawdzie  powyższe  uwagi  dotyczące  Prokuratury  jako  organu  ochrony  prawnej  mogłyby  skłaniad  do  innego
zapatrywania  się  to  jednak  należy  stwierdzid,  że  nie  mogą  znaleźd  oparcia  na  gruncie  konstytucyjnym  dopóty  dopóki
Konstytucja  nie  wyodrębni  organów  ochrony  prawnej  należy  przyjąd  ustalone  wyżej  usytuowanie  prokuratury  w  systemie
władzy  paostwowej.  Stanowisko  to  jednocześnie  umacnia  spoczywający  na  rządzie  obowiązek  zagwarantowania
bezpieczeostwa  i  porządku  publicznego.  Prokuratura  obok  Ministerstwa  Spraw  Wewnętrznych,  które  obejmuje  Policję  i  inne
służby  umundurowane,  będzie  narzędziem  realizacji  polityki  paostwa  w  zakresie  ścigania  przestępstw  i  strzeżenia
praworządności. To obecne usytuowanie na gruncie konstytucyjnym sprawia pewien kłopot jeśli chodzi o  ocenę niezależności
Prokuratury, może bowiem sugerowad, że o takiej niezależności mowy byd nie może.

4 |

S t r o n a

Wymogi ustawowe dotyczące powołania na stanowisko prokuratora:

Stanowisko

Wymagania dla osoby kandydującej:

Wymagania dodatkowe

Kadencja

Prokurator

Generalny

· posiada obywatelstwo polskie i
korzysta z pełni praw cywilnych i
obywatelskich
· jest

nieskazitelnego

charakteru

· ukooczyła studia wyższe prawnicze w
Polsce i uzyskała tytuł magistra lub studia
zagraniczne

uznane

· jest zdolna, ze względu na stan zdrowia,
do pełnienia obowiązków prokuratora
· ukooczyła

lat

·  złożyła  egzamin  prokuratorski  lub
sędziowski
·  pracowała  na  stanowisku  asesora
prokuratorskiego  lub  sądowego  co
najmniej 1 rok  albo odbyła  w wojskowej
jednostce  organizacyjnej  prokuratury
okres służby przewidziany w przepisach o
służbie

wojskowej

żołnierzy

zawodowych.
·  obowiązek  dotyczący  egzaminu  i  stażu
pracy  nie  dotyczy  -  prof.  i  dr  hab.  nauk
prawnych  w  polskich  szkołach  wyższych,
PAN  oraz  instytutach  naukowych  i
badawczych,

sędziów,

adwokatów,

radców prawnych, radców Prokuratorii
Generalnej SP z 3 letnim stażem pracy

Prokurator  powszechnej  lub  wojskowej  jednostki
organizacyjnej  prokuratury,  IPN,  10  lat  stażu  na
stanowisku  prokuratora,  Sędzia  Izby  Karnej  lub  Izby
Wojskowej  SN,  sędzia  sądu  powszechnego  lub
wojskowego z 10 letnim stażem w sprawach karnych

6 lat bez
możliwości
reelekcji

I Zastępca

Prokuratora

Generalnego

Mianowany

spośród

Prokuratorów

Prokuratury

Generalnej na wniosek Prokuratora Generalnego przez
Prezydenta RP, Zastępcami PG są też Naczelny
Prokurator Wojskowy i Dyrektor Głównej Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Prokurator

Prokuratury

Generalnej

10 lat stażu pracy na stanowisku prokuratora lub
sędziego, w tym 6 lat stażu na poziomie od jednostki
okręgowej

górę.

12 lat stażu pracy dla adwokata, radcy prawnego lub
notariusza.

Prokurator

Apelacyjny /

Zastępca PA

Decyduje Prokurator Generalny po zasięgnięciu opinii
Zgromadzenia

Prokuratorów

Prokuratury

Apelacyjnej(ZPPA). / Zastępcę PG na wniosek PA

6 lat bez
możliwości
reelekcji

Prokurator

Prokuratury

Apelacyjnej

6  lat  stażu  pracy  na  stanowisku  prokuratora  lub
sędziego,  w  tym  3  lata  stażu  na  poziomie  okręgu,
8  lat  stażu  pracy  dla  adwokata,  radcy  prawnego  lub
notariusza.

Prokurator

Okręgowy /

Zastępca PO

Decyduje

Prokurator

Generalny

wniosek

Prokuratora , po zasięgnięciu opinii Zgromadzenia
Prokuratorów Prokuratury Okręgowej. / Zastępcę PO
wybiera PG na wniosek PO za opinią PA i ZPPA

6 lat bez
możliwości
reelekcji

Prokurator

Prokuratury

Okręgowej

4  lat  stażu  pracy  na  stanowisku  prokuratora  lub
sędziego,
6  lat  stażu  pracy  dla  adwokata,  radcy  prawnego  lub
notariusza.

Prokurator

Rejonowy

Prokurator

Generalny

powołuje

wniosek

Prokuratora Apelacyjnego, po opinii ZPPA / Zastępca
PR na wniosek P Rej. za opinią P Okr. i Kolegium
Prokuratury Rejonowej

4 lata możliwa
reelekcja

Prokurator

Prokuratury

Rejonowej

Powołuje  Prokurator  Generalny  na  wniosek  Krajowej
Rady  Prokuratury.  Kandydat  przedstawia  informacje
wymagane  do  objęcia  stanowiska  prokuratorskiego.  P
Gen.

zasięga

właściwego

komendanta

wojewódzkiego (Stołecznego) Policji informacji o
kandydatach do objęcia stanowiska prokuratorskiego
zgłoszonych przez KRP.

5 |

S t r o n a

4.  Powołanie prokuratora – tryb.
  Prokuratorów powołuje Prokurator Generalny na wniosek Krajowej Rady Prokuratury.
  Kandydat na stanowisko uzyskuje informacje o wolnym etacie z ogłoszenia opublikowanego przez Ministra Sprawiedliwości w

Monitorze Polskim i przedstawia informacje wymagane do objęcia stanowiska prokuratorskiego.

 Prokurator Generalny zasięga od właściwego komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji informacji o kandydatach do

objęcia stanowiska prokuratorskiego zgłoszonych przez Krajową Radę Prokuratury.

 Przedstawiając informację komendant wojewódzki (Stołeczny) Policji przekazuje Prokuratorowi Generalnemu wszystkie

zebrane materiały służące do sporządzenia informacji.

 Prokurator Generalny, przed rozpatrzeniem kandydatury, zawiadamia kandydata na stanowisko prokuratorskie o treści

informacji uzyskanej od komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji.

5. Niezależnośd Prokuratorów

Zagadnienie to należy rozpatrywad w odniesieniu do każdego z prokuratorów z osobna. Prokurator jest organem Paostwa,

który jest niezależny od działalności innych organów Paostwa. Jest również niezależny od organów władzy samorządowej. Tak
szeroko ujęta niezależnośd prokuratora doznaje pewnych ograniczeo w związku z uprawnieniami do formułowania wytycznych
i zarządzeo, wskazówek i poleceo przez Prokuratora Generalnego,  są one wiążące dla podległych mu prokuratorów przy czym
nie mogą dotyczyd treści czynności prawnych. Mogą mied charakter ogólny jak postępowad. Drugie ograniczenie niezależności
wiąże się z możliwością formułowania wskazówek zaleceo i zarządzeo przez prokuratora przełożonego. Są one również wiążące
dla  prokuratora  z  tym  samym  zastrzeżeniem,  że  nie  mogą    dotyczyd  treści  czynności  prawnych.  Prokurator  bezpośrednio
przełożony  na  prokuratorem,  który  wydał  decyzję,  może  ją  zmienid,  zachowując  w  tym  zakresie  formę  pisemną  czynności
prawnej.  To  uregulowanie  stanowi  pewien  przejaw  ingerencji  w  treśd  czynności  prokuratora  bezpośrednio  podległego,  ale
jednocześnie  zakłada,  że  „firmowad  daną  decyzję”  (zmienioną),  będzie  prokurator  bezpośrednio  przełożony.  To  rozwiązanie
uwalnia  od  wcześniej  istniejącego  niebezpieczeostwa  wpływu  prokuratora  przełożonego  na  decyzje  podległych  mu
prokuratorów prowadząc do zmiany ich decyzji, która na zewnątrz prokuratury wyglądałaby na decyzję prokuratora podległego
prokuratorowi, który ją de facto zlecił.

6. Zadania Prokuratury

Głównym zadaniem Prokuratury jest strzeżenie praworządności i czuwanie nad ściganiem przestępstw. Prokurator w

postępowaniu karnym :



organem prowadzącym i nadzorującym postepowanie przygotowawcze



oskarżyciel publiczny

 Stadium procesu karnego :



przygotowawcze (wszczęcie postępowania → umorzenie albo → przedstawienie zarzutów → akt oskarżenia)



sądowe,



wykonawczo-likwidacyjne(po wyroku).

 Postępowanie przygotowawcze to pierwsze stadium procesu karnego, które obecnie przyjmuje formę dochodzenia lub

śledztwa.  Prowadzącym  śledztwo  jest  zawsze  prokurator,  natomiast  dochodzenie  prowadzone  jest  przez  policję,  chyba  że
prowadzi je prokurator. Z  tego umocowania  wynika, że zasadniczym organem prowadzącym dochodzenie jest  policja, co nie
wyklucza  roli  kierowniczej  prokuratora  w  przypadku  tej  formy  postępowania  przygotowawczego.  Jeżeli  prokurator  nie
prowadzi sam postępowania przygotowawczego to prowadzi funkcje nadzorczą. Najdalej idącym uprawnieniem o charakterze
nadzorczym  jest  przejęcie  prowadzenia  postępowania  przygotowawczego  przez  organ  prokuratorski.  Prokurator  podejmuje
także czynności nadzorcze wtedy gdy powierza prowadzenie śledztwa w całości lub określonej części innym organom.



Śledztwo – zastrzeżone tylko do kompetencji prokuratora,



Dochodzenie – prokurator nadzoruje jeśli sam do nie prowadzi.

W czasie czynności, w drodze postanowienia, jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa prokurator
wszczyna proces karny, który przybiera formę czynności sprawdzających. Uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa
ma w sobie element obiektywny i subiektywny :



Element obiektywny – istnienie określonych materiałów dowodów, wskazujących na to, iż popełniono przestępstwo



Element subiektywny – wiąże się z przekonaniem organu procesowego zbudowanym na podstawie tego materiału
dowodowego, że taki przestępstwo popełniono.

 Skarga subsydiarna – akt oskarżenia wnoszony w sprawie publiczno-skargowej przez pokrzywdzonego, instytucja skargi

subsydiarnej stwarza wyłom w prokuratorskim monopolu ścigania karnego. Stwarza bowiem możliwośd zainaugurowania
postępowania sądowego w sprawie o przestępstwo ścigane z oskarżenia innemu podmiotowi niż organ paostwa – prokurator.

 Po wszczęciu dochodzenia jeśli organ prokuratorski uzyskuje informacje wskazujące na popełnienie przestępstwa przez

określoną osobę, wówczas dochodzi do przesunięcia procesu karnego z fazy ścigania anonimowego (IN REM) do fazy ścigania
imiennego (IN PERSONAM). Następuje to w ramach instytucji przedstawienia zarzutu.
Modele ścigania:

6 |

S t r o n a

 Model brytyjski – większe uprawnienia policji niż prokuratury.
 Model kontynentalny – instytucja sędziego śledczego (klasyczna – Hiszpania, Francja, Belgia)

Większośd czynności procesowych w postępowaniu przez siebie prowadzonym lub nadzorowanym może dokonywad
prokurator. W ostatnich latach ulega rozszerzeniu katalog czynności których dokonanie w postępowaniu przygotowawczym
jest zastrzeżone dla sądu. Do tych czynności można zaliczyd:



Stosowanie tymczasowego aresztowania,



Stosowanie podsłuchu procesowego,



Nakładanie kary pieniężnej na obroocę lub pełnomocnika,



Orzekanie o umieszczeniu oskarżonego w zakładzie zamkniętego leczenia, na okres 4 tygodni, jeżeli jest to konieczne dla
zbadania jego zdrowia psychicznego.



Orzekanie o przedłużeniu powyższego jeśli jest to konieczne,



Rozpoznawanie zażaleo na postanowienia organu prokuratorskiego , chyba że ustawa stanowi inaczej

 Prokurator stanowi nadzór nad decyzjami o tymczasowym aresztowaniu, a także innymi decyzjami o pozbawieniu wolności.



72 godziny – maksymalny czas zatrzymania.



48 godzin – w ramach powyższych 72 godzin, to czas w którym należy przekazad daną osobę do dyspozycji sądu.



24 godziny – to czas jaki ma sąd na orzeczenie o tymczasowym zatrzymaniu lub zwolnieniu zatrzymanego.

 Rodzaje zatrzymao:



Prewencyjne – stosuję się wobec osoby, która stwarza niebezpieczeostwo dla życia zdrowia lub mienia w znacznych
rozmiarach.



Penitencjarne – gdy określona osoba nie powróciła do zakładu karnego mimo, że upłynął okres na który była wydana
przepustka/przerwa w odbywaniu kary.



Administracyjne – np. zatrzymanie w celu wytrzeźwienia.



Przez kapitana statku wodnego lub powietrznego



Procesowe – zatrzymanie osoby na gorącym uczynku dokonad go może każdy, lecz musi niezwłocznie zawiadomid policję.
Zatrzymanie ściśle procesowe – zatrzymanie dokonane przez policję.

 Sąd orzeka o tymczasowym aresztowaniu gdy :



Zachodzi obawa, że podejrzany ucieknie lub będzie się ukrywał,



Zachodzi obawa, że będzie fałszował dowody (np. zastraszał świadków),



Gdy górna granica kary w związku z czynem który popełnił to co najmniej 8 lat,



Gdy istnieje uzasadniona obawa, że dokona tego czynu ponownie – recydywa.

 Akt oskarżenia – jest skargą zawierającą żądanie ukarania określonej osoby ze określony czyn. Essentialia negotii aktu

oskarżenia to czynniki i elementy aktu oskarżenia bez których nie spełnia on funkcji inicjujących i przestaje byd aktem
oskarżenia. Funkcje aktu oskarżenia:



Bilansująca – akt oskarżenia jest podsumowanie postępowania przygotowawczego



Inicjująca – samo wniesieni aktu oskarżenia inauguruje postępowanie przed sądem – nie jest wymagana żadna pozytywna
decyzja sądowa w przedmiocie wszczęcia postępowania sądowego.



Informacyjna – udzielenie informacji oskarżonemu oraz wszystkim zainteresowanym obecnym przy odczytaniu aktu
oskarżenia o jaki czym i przeciwko komu toczy się postępowanie.



Programowa – akt oskarżenia zawiera pewien program dotyczący osoby i czyn, który jest dla sądu wiążący. Sporządzenie i
wniesienie aktu oskarżenia stanowi domenę aktu prokuratorskiego.

Funkcja inicjująca i programowa mają znaczenie nadrzędne.

 Postępowanie sądowe – Prokurator jest zasadniczym oskarżycielem publicznym oznacza to, że występuje w tym postępowaniu

bez potrzeby wskazania jakiegoś upoważnienia lub legitymacji ustawowej. W toku postępowania sądowego występuje jako
strona, może składad wnioski dowodowe, zaskarżad czynności procesowe, zaskarżad wyroki, które zapadły w danych sprawach.
Działając w charakterze oskarżyciela publicznego prokurator reprezentuje interes publiczny, jest on motorem jego działalności.
W postępowaniu przygotowawczym prokurator ma kompetencje decydujące o bycie procesu karnego (umorzenie), natomiast
w postępowaniu sądowym wydanie tego typu decyzji jest zastrzeżone dla kompetencji sądu.

 W przypadkach gdy oskarżycielem jest inny podmiot Prokurator może wziąd udział w postępowaniu sądowym podejmując

działania jako oskarżyciel publiczny. W razie wniesienia aktu oskarżenia w sprawie publiczno skargowej przez samego
pokrzywdzonego prokurator może wziąd udział w procesie sądowym występując jako rzecznik interesu publicznego. W takim
wypadku korzysta z uprawnieo jakie przysługują oskarżycielowi publicznemu. W pozostałych wypadkach prokurator w procesie
sądowym jest przede wszystkim stronnikiem oskarżenia. Można jedynie mówid o pewnych aspektach jego działalności które
świadczą o działaniu w interesie publicznym niezależnie od tego jak się to ma do interesu oskarżenia.



Można wyróżnid dwa modelowe rozwiązania działalności prokuratora jako oskarżyciela publicznego w procesie sądowym:

7 |

S t r o n a

o Kontynentalny – charakterystyczny dla paostw europejskich (Francja, Niemcy, Polska). W procesie karnym rola

prokuratora polega na podjęciu roli rzecznika oskarżenia.  W tym modelu nie dochodzi  do pełnego rozdzielenia funkcji
ścigania  karnego  i  funkcji  wymiaru  sprawiedliwości.  Funkcja  ścigania  przez  czynnik  sądowy  (sędzia)  przejawia  się  w
czasie  przeprowadzenia  procesu  dowodowego.  Osłabia  to  rolę  oskarżyciela  publicznego  ,  dając  mu  przyzwolenia  na
biernośd w postępowaniu dowodowym.

o Anglo-Amerykaoski – występujący poza W. Brytanią i USA, również w procesie włoskim, japooskim czy szwedzkim.

Przewiduje bierną postawę sądu przy jednocześnie aktywnej postawie stron prowadząc do przekształcenia rozprawy
głównej w spór pomiędzy oskarżycielem publicznym i obroną. Prokurator jako oskarżyciel publiczny jest równoprawnym
podmiotem sporu będąc jednocześnie reprezentantem władzy wykonawczej, oddzielonej od sądu przyjmującego
pozycję bezstronnego arbitra.



Inne organy działające w charakterze oskarżyciela publicznego sytuują się względem prokuratora w taki sposób, że
działają:

a) zamiast (1grupa) – prokurator ingerując w postępowanie sądowe eliminuje je z procesu (Straż Graniczna, Policja,

Inspekcja Handlowa)

b) zamiast lub obok (2grupa) – mogą działad one obok prokuratora (Urząd Skarbowy, Cechy). W przypadku wskazanych

organów ich udział w procesie sądowym uzależniony jest od upoważnienia ustawowego wskazującego na ich
kompetencje do wzięcia udziału w postępowaniu w charakterze oskarżyciela publicznego w określonym rodzaju spraw.

 Udział Prokuratora w postępowaniu cywilnym nie wymaga postępowania przygotowawczego. (sprawa dotycząca

ubezwłasnowolnienia musi odbyd się z udziałem prokuratora) Udział Prokuratora w postępowaniu cywilnym może przejawiad
się poprzez wniesienie przez niego powództwa na rzecz określonej osoby, bądź bez wskazania osób w których interesie działa,
bądź na wstąpieniu do toczącego się postępowania cywilnego. Pewnym ograniczeniem w działalności prokuratora względem
wyżej wymienionych jest możliwośd występowania w sprawach majątkowych ale już nie w sprawach z zakresu prawa
rodzinnego. Wynikające stąd ograniczenie dotyczy następujących spraw grupa:

1) Rozwód, separacja (prokurator może wziąd udział po jednej ze stron, ale nie może wnieśd apelacji od wyroku

oddalającego powództwo o udzielenie rozwodu)

2)  Zaprzeczenie pochodzenia dziecka
3)  Unieważnienie uznania dziecka
4)  Rozwiązanie przysposobienia

 Ograniczenie Prokuratora w postępowaniu cywilnym ma 2 aspekty:

1) Zakres spraw w których nieodzowne jest złożenie oświadczenia woli przez określony podmiot. (Wnioski o wyrażenie zgody

na zawarcie związku małżeoskiego mimo nieosiągnięcia przepisowego wieku lub mimo choroby psychicznej. Wniosek o
przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka).

2) W zakresie pewnych porozumieo zawartych pomiędzy stronami przesądzających o drodze rozwiązania konfliktu prawnego

(Zapis na sąd polubowny, umowa derogacyjna oznajmująca poddanie sprawy jurysdykcji sądu obcego paostwa –
prokurator jest zobowiązany do respektowania porozumieo zawartych przez strony sporu prawnego).

 W postępowaniu cywilnym występują 3 rodzaje powództw, które może wykorzystad w swojej działalności organ prokuratorski:

1)  Powództwo o zasądzenie,
2)  Powództwo o ustalenie istnienia prawa lub stosunku prawnego,
3)  Powództwo o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa.

 W sytuacjach w których prokurator weźmie udział w postepowaniu cywilnym jego uczestnictwo w rozprawie ma charakter

obligatoryjny. 2 zasadniczymi formami udziału prokuratora w postępowaniu cywilnym są :

1) wytoczenie powództwa, 2 formy partycypacji:

wytoczenie powództwa na rzecz określonej osoby:

o  wymaga wskazania z imienia i nazwiska osoby na rzecz której powództwo zostało wszczęte
o  prokurator zwraca się z do określonej osoby z propozycją  przyłączenia się do toczącego się postępowania.
o  równocześnie prokurator zwraca się do strony przeciwnej o dobrowolne spełnienie świadczenia
o  sąd  zawiadamia  osobę  na  rzecz  której  prokurator  wystąpił  z  powództwem,  o  jego  wniesieniu  poprzez  doręczenie

odpisu pozwu wzywając jednocześnie do działania w postępowaniu, tryb ten może mied udział w stosunku do osób
fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej.

o Podmiot może oświadczyd, że nie weźmie udziału w toczącym się postępowaniu przy czym jego oświadczenie nie jest

w żądnym stopniu wiążące ani dla prokuratora, ani dla sądu, ani nawet dla niego samego (w późniejszym
postępowaniu podmiot może również wziąd udział).

W ramach wszczętego w opisany sposób postępowania, prokurator nie jest powodem. Realizuje jednak uprawnienia,

które przysługują w istocie powodowi, za wyjątkiem np. uznania roszczenia które byłoby przejawem naruszenia ustawy (nemo
plus iuris in alium potest quam ipse habet). Prokurator może w swoim zakresie uprawnieo wycofad pozew, w sytuacji gdy

8 |

S t r o n a

przyłączył  się  do  postępowania  podmiot  na  rzecz  którego  powództwo  zostało  wniesione,  może  to  uczynid  po  wspólnych
ustaleniach  prokuratora  i  podmiotu  na  rzecz  którego  występował.  W  innych  sytuacjach  cofnięcie  pozwu  może  nastąpid  na
skutek samego oświadczenia prokuratora przy czym podlega to kontroli sądu. Ograniczenia związane z powództwem na rzecz
określonej  osoby  dotyczą  sytuacji  w  której  nie  sposób  wskazad  jednego  podmiotu  na  rzecz  którego  miałoby  byd  wytoczone
powództwo.  (unieważnienie  albo  ustalenie  istnienia  bądź  nie  istnienia  związku  małżeoskiego,  o  zaprzeczenie  pochodzenia
dziecka). W przypadku tej pierwszej grupy powództw można je uznad za podłoże dla działania prokuratora. Wskazany interes
prawny musi byd natomiast wykazany przez prokuratora w sytuacji w której wytycza powództwo na rzecz określonej osoby.

II.

wystąpienie  z  powództwem  bez  wskazywania  podmiotów  na  rzecz  których  występuje.  W  przypadku  powództwa  o
unieważnienie  małżeostwa  prokurator  pozywa  oboje  małżonków  przy  czym  w  razie  śmierci  jednego  z  nich  działa  za
niego  kurator.  W  przypadku  zaprzeczenia  ojcostwa  prokurator  pozywa  dziecko  ojca  którego  dotyczy  to  zaprzeczenie.
Przy czym jeśli nie żyje to działa za niego kurator oraz matka. W przypadku rozwiązania przysposobienia pozwanymi są
osoba  przysposabiająca  i  osoba  przysposobiona.  W  orzecznictwie  Sądu  Najwyższego  przyjmuje  się,  że  w  sytuacjach  w
których prokurator występuje z powództwem bez wskazania osoby na rzecz której to czyni nie ma obowiązku wykazania
interesu  prawnego  związanego  z  jego  wystąpieniem.  Przyjmuje  się,  że  w  tych  wypadkach  tym  interesem  jest  interes
publiczny,  nierozdzielnie  związany  z  działaniem  prokuratora  w  polskim  systemie  prawnym  w  charakterze  rzecznika
praworządności czy rzecznika interesu publicznego.

2) przyłączenie do toczącego się postępowania cywilnego może nastąpid na skutek:

zawiadomienia Prokuratora przez sąd. W piśmiennictwie prawnym przyjmuje się, że do zawiadomienia prokuratora o
toczących  się  postępowaniach  powinno  dochodzid  wówczas  gdy  zachodzą  okoliczności  w  świetle  których  wątpliwości
wywołują  możliwości  reprezentacji  swoich  interesów  i  wykonywania  swoich  praw  przez  daną  osobę  np.  w  skutek
choroby  psychicznej.  W  takich  wypadkach  gdy  sąd  występuje  z  zawiadomieniem  do  prokuratora  regulamin
wewnętrznego  urzędowania  prokuratury  za  regułę  uznaje  przyłączenie  się  do  tego  postępowania  przez  organ
prokuratorski. W sytuacjach w których prokurator tego wyjątkowo nie będzie czynił powinien powiadomid o tym sąd.
Należy przyjąd, że w każdym wypadku ostateczne decyzja, która ma charakter autonomiczny, a dotyczy ewentualnego
przyłączenia  się  prokuratora  do  toczącego  się  postępowania  karnego  należy  włączyd  do  organu  prokuratorskiego.
Zawiadomienie o którym jest mowa nie jest konieczne, przynajmniej na odrębnej podstawie wynikającej z art. 59 KPC.
W sprawach w których udział prokuratora jest obligatoryjny np. w sprawie o ubezwłasnowolnienie.

II.

z własnej inicjatywy Prokuratora – Składając w tym przedmiocie wyraźne oświadczenie lub poprzez dokonanie
czynności procesowych np. złożenie wniosku dowodowego.

Akt oskarżenia , inna skarga karna → w pr. Karnym
Powództwo pozew – w prawie cywilnym(może byd dołączony do aktu oskarżenia w procesie karnym)
Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego
Jeśli sam pozew cywilny w postępowaniu karnym to nie ma inauguracji postępowania karnego.
Powód, pozwany tylko w postępowaniu cywilny, nie funkcjonują te terminy odnośnie prawa karnego
Oskarżony, oskarżyciel w postępowaniu karnym, nie występują w cywilnym.

 Inne czynności składające się na charakterystykę prokuratury w postępowaniu karnym, a inne w postępowaniu cywilnym.

Na prokuratorze spoczywają następujące zadania:



Jest on zobowiązany do czuwania nad jednolitością stosowania prawa w postęp. administracyjnym, w postęp. w sprawach o
wykroczenia, w postęp. egzekucyjnym i innych postępowaniach określonych przez ustawę.



Nadzorowanie tymczasowego aresztowania lub innych orzeczeo o pozbawieniu wolności.



W przypadku tymczasowego aresztowania organy procesowe są zobowiązane do kontroli z urzędu, podstawy do dalszego
stosowania tego środka zapobiegawczego. Jeśli w ocenie prokuratora takie podstawy ustały (rzadko będzie tego rodzaju ocena)
to powinien uchylid lub zmienid środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na łagodniejszy, poręczenie czy
dozór policji .



Współpraca ze szkołami wyższymi i pracownikami naukowymi w zakresie badania zjawiska przestępczości i rozwiązywania
problemu jej zwalczania.



Gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji w tym danych osobowych, a także przekazywaniu tych informacji na
żądanie innych organów w tym także na prośbę organów innych paostw.



Występowanie do sądu administracyjnego o zbadanie zgodności decyzji administracyjnej z przepisami prawa. I uczestniczenie
w tak zainicjowanym postępowaniu.



Nadzorowanie działalności innych organów zajmujących się zwalczaniem przestępczości.



Współpraca z innymi organami paostwa, paostwowymi jednostkami organizacyjnymi oraz organizacjami społecznymi w
zakresie zwalczania przestępczości i strzeżenia praworządności.



Współpraca z organizacjami międzynarodowymi, ponadnarodowymi w zakresie zwalczania przestępczości.



Opiniowanie projektów aktów normatywnych w szczególności aktów dotyczących prokuratury.

9 |

S t r o n a

Wymienione zadania organu prokuratorskiego stanowią jedynie egzemplifikacyjne przedstawienie całokształtu zadao
spoczywających na tym organie. Ustawodawca nie chciał zamykad katalogu kategorii…

7. Zasady organizacji Organu Prokuratorskiego
 Zasada centralizmu – wszystkie jednostki prokuratury tworzą jedną organizacyjną całośd. wszystkie jednostki organizacyjne

prokuratury  jak  i  poszczególni  prokuratorzy  są  podporządkowane  jednemu  naczelnemu  organowi,  mianowicie  Prokuratorowi
Generalnemu.  Prokurator  Generalny  jest  przełożonym  prokuratorów  Prokuratury  Generalnej  oraz  prokuratorów  powszechnych  i
wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury, a także prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej- Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko  narodowi  polskiemu.  BEZPOŚREDNIO  PRZEŁOŻONY  (NAD  ZASTĘPCAMI)  I  PRZEŁOŻONY  (OGÓLNIEJ,  SZERZEJ)  TO  NIE  TO
SAMO

 Zasada hierarchicznego podporządkowania – wiąże się z zasadą centralizmu poprzez przyjęcie, że podporządkowanie, które

ma miejsce w ramach prokuratury, a jest podporządkowaniem Prokuratorowi Generalnemu, nie następuje bezpośrednio, lecz
za pośrednictwem prokuratorów jednostek organizacyjnych kolejnych szczebli. (prokurator okręgowy, apelacyjny)

 Zasada jednolitości – akcentuje jednośd prokuratury a także fakt, iż zarówno cała prokuratura jak i poszczególne jej jednostki,

na zewnątrz występują w jako jedna niepodzielna całośd. Dobitnym przejawem jednolitości jest uregulowanie zgodnie z którym
prokuratura jest organem ochrony prawnej.

 Zasada jednoosobowego kierownictwa – poszczególnymi jednostkami organizacyjnymi i całą prokuraturą kieruje jedna osoba.
 Zasada niezależności – o niezależności prokuratorskiej należałoby mówid w kontekście regulacji prawnych przewidujących

możliwośd wpływania na funkcjonowanie prokuratora. Wynika to z faktu, że w swej działalności organ prokuratorski rozstrzyga
samodzielnie wszelkie zagadnienia faktyczne i prawne. Prokuratorzy prokuratury generalnej i innych jednostek organizacyjnych
powinni byd niezależni od działalności innych organów paostwa, zwłaszcza od wpływów politycznych.
Wyjątki od niezależności:

-zarządzenia i polecenia prokuratorów przełożonych, ale nie dotyczące treści czynności prawnych
-możliwośd wytknięcia oczywistej obrazy prawnej przez prokuratora przełożonego
-prokurator bezpośrednio przełożony może zmieniad lub uchylad decyzje wydane przez podległych mu prokuratorów.

8. Zasady działalności Organu Prokuratorskiego
 Zasada ścigania z urzędu – ściganie przestępstw odbywa się przez organy paostwa, podejmujące działania z własnej inicjatywy (z

urzędu) niezależnie od woli pokrzywdzonego lub innego uprawnionego podmiotu, warunkiem ścigania z urzędu jest ściganie na
wniosek (najczęściej pokrzywdzonego) i ściganie z oskarżenia prywatnego, od tego momentu przestępstwo jest ścigane z oskarżenia
publicznego. Dwie kategorie przestępstw ściganych z urzędu:



względnie wnioskowe – co do zasady każdy typ danego przestępstwa jest ścigany z urzędu a tylko wyjątkowo przewiduje się
ściganie na wniosek – kradzież przez członka rodziny,



bezwzględnie wnioskowe – każdorazowo bez wyjątku do ścigania przez organy paostwowe może dojśd za sprawą złożenia
wniosku o ściganie – gwałt.

 Zasada bezstronności – prokurator w ramach realizowanych przez siebie obowiązków znajduję się zwłaszcza w postępowaniu

karnym  w  dośd  specyficznej  sytuacji  wymagającej  od  niego  przyjęcia  niemal  schizofrenicznej  postawy,  z  jednej  strony  jest
bowiem  zainteresowany  korzystnym  dla  siebie  rozstrzygnięciem  procesu,  z  drugiej  jest  organem  od  którego  oczekuje  się
bezstronnego zachowania i uwzględnienia w postępowaniu okoliczności korzystnych i niekorzystnych dla oskarżonego. Ma byd
to  forma  wyrównania  szans  oskarżonego,  który  nie  dysponuje  tak  sprawnie  działającym  aparatem  ścigania  występującym  w
jego obronie.

 Zasada legalizmu – oznacza obowiązek ścigania przestępstw ściganych z urzędu. Zawiadomienie o przestępstwie (przekazanie

informacji  o  tym,  że  coś  miało  miejsce)  to  nie  to  samo  co  wniosek  o  ściganie  (musi  zawierad  oświadczenie  woli  –  żądanie
ścigania).  Gwarancją  legalizmu  ścigania  jest  możliwośd  wniesienia  zażalenia  na  postępowanie  o  odmowie  wszczęcia  lub
umorzenie postępowania przygotowawczego. W razie odmowy postępowania lub umorzeniu prokurator może zwrócid się do
właściwych organów o wszczęcie postępowania służbowego, dyscyplinarnego lub postępowania w sprawie o wykroczenie.
Wyjątkami  od  legalizmu  jest  pojęcie  oportunizmu,  instytucja  świadka  koronnego,  czynny  żal(usiłowanie  dokonania,  ale
samemu zapobiega się tego dokonania).



Świadek koronny – wymagany status podejrzanego (za uniknięcie kary będzie zeznawał w sprawie). Postanowienie o
nadanie statusu świadka koronnego musi wydad sąd. Po spełnieniu swojej roli przez świadka prokurator może umorzyd
postępowanie przeciwko tej osobie. Świadkiem koronnym nie może zostad osoba podejrzana o najcięższe przestępstwa –
zabójstwo, kierowanie grupą przestępczą.



Umorzenie absorpcyjne – możliwośd umorzenia w sprawie o występek zagrożony karą do 5 lat, ze względu na rodzaj lub
wysokośd kary prawomocnie orzeczonej za inne przestępstwo, jeżeli interes pokrzywdzonego się temu nie sprzeciwia. Np.
zabójstwo i kradzież – łączenie

 Zasada współpracy - współpraca prokuratury z organami paostwowymi, samorządowymi, organizacjami społecznymi,

spółdzielczymi lub zawodowymi. w zakresie zwalczania przestępstw o strzeżenia praworządności. Współpraca ta powinna
dotyczyd relacji pomiędzy prokuratorem i policją, a innymi służbami mundurowymi np. Strażą Graniczną, Agencją

10 |

S t r o n a

Bezpieczeostwa Wewnętrznego, Centralnym Biurem Antykorupcyjnym. Powinna ona występowad również pomiędzy
prokuratorami, a finansowymi przedstawicielami postępowania tj. Urząd Skarbowy, Urząd Celny.

 Zasada jednoosobowego dokonywania czynności – istotę zasady najlepiej wyrazid poprzez skonfrontowanie jej z zasadą

przeciwną, którą jest kolegialnośd, a która dotyczy in genere (najogólniej rzecz biorąc) sądów. Prokurator samodzielnie
prowadzi wszystkie czynności procesowe i ponosi jednoosobową odpowiedzialnośd za wszystkie decyzje procesowe.

 Zasada indyferencji – założenie, że dla skuteczności czynności procesowej nie ma w istocie znaczenia, który z prokuratorów jej

dokonuje.

 Zasada substytucji – wyraża się tym, że każdy prokurator może zlecid prokuratorowi niższego szczebla dokonanie określonej

czynności procesowej.

 Zasada dewolucji – możliwośd przejęcia każdej sprawy i każdej czynności do własnego przeprowadzenia przez prokuratora

wyższego rzędu. Ma charakter bezwzględny, co oznacza, że do wskazanego przejęcia może dojśd w każdym wypadku.

 Zasady substytucji i indyferencji doznają pewnych ograniczeo związanych z dwiema grupami sytuacji.

W odniesieniu do asesorów pełniących obowiązki prokuratora. Takim asesorom są powierzone obowiązki i uprawnienia
organu prokuratorskiego na okres, który nie może przekraczad trzech lat. Asesorzy nie mogą brad udziału w
postępowaniu przed sądem okręgowym i sądem apelacyjnym ani też sporządzad pism lub wnosid skarg do Sądu
Najwyższego oraz występowad przed tym sądem.

II.

grupa  wiąże  się  z  zastrzeżeniem  określonych  uprawnieo  dla  organu  prokuratorskiego  określonego  rzędu.  Tego  rodzaju
uprawnieniem jest uchylenie przez Prokuratora Generalnego prawomocnego postanowienia o umorzeniu postępowania
przygotowawczego. To uchylenie następuje wówczas, gdy wedle prokuratora generalnego umorzenie było bezpodstawne.
Prokurator  Generalny  nie  może  scedowad  (przenieśd)  swoich  uprawnieo  na  prokuratora  niższego  rzędu.  Wniesienie
kasacji przez Prokuratora Generalnego, a w sprawach wojskowych przez naczelnego prokuratora wojskowego podmiotom
tym przysługuje kasacja od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kooczącego postępowanie. Należy zaznaczyd, że od
wyroku  kasacja  w  terminie    30  dniowym  może  wnieśd  również  strona.  W  tym  oskarżyciel  publiczny,  co  oznacza,  że
uprawnienie  do  wniesienia  kasacji  będzie  przysługiwało  również  każdemu  prokuratorowi.  Jeśli  jednak  to  uprawnienie
przysługujące  mu  z  racji  bycia  stroną,  nie  zostanie  wykorzystane  to  wówczas  kasację  wnieśd  może  tylko  i  wyłącznie
Prokurator Generalny lub Naczelny Prokurator Wojskowy.

 Kontrowersje na tle wskazanych trzech zasad, a zwłaszcza zasady indyferencji i substytucji dotyczą uwzględnienia zażaleo na

postanowienia wydane przez organ prokuratorski przez tego prokuratora który je wydał. Na podstawie art. 463 w związku z art.
465 &1 KPK prokurator który wydał zaskarżone postanowienie może je uwzględnid w całości. W pierwszym z przywołanych
przepisów ustawodawca w odniesieniu do sądu przewiduje dodatkowy warunek uwzględnienia jakim jest orzekanie przez sąd
w tym samym składzie, czyli w składzie imiennie tożsamym. Powstaje pytanie czy warunek imiennej tożsamości wymaga
spełnienia w przypadku organu prokuratorskiego. W tej kwestii zarysowują się 2 grupy poglądów:

Zgodnie z pierwszą z tych grup ze względu na obowiązującą w działaniu prokuratury zasadę substytucji i indyferencji
należy przyjąd że wymóg tożsamości organu nie dotyczy sytuacji przy konfiguracji procesowych w których następuje
uwzględnienie w całości zażalenia wniesionego od decyzji organu prokuratorskiego.

II.

Według drugiej grupy poglądów wskazane zasady doznają w omawianej sytuacji ograniczenia co oznacza, że wymóg
personalnej tożsamości powinien byd tutaj zachowany. Większośd autorów przyjmuje to pierwsze stanowisko.

Więcej argumentów przemawia na rzecz drugiego rozwiązania. Przede wszystkim należy zaznaczyd, że pierwsze z przywołanych
wyżej przepisów  stanowi rozwiązanie o charakterze wyjątkowym. A co  za tym idzie powinien byd wykładany w sposób ścisły
przewidujący, że każdy z wyróżnionych w nim warunków mianowicie uwzględnienie zażalenia w całości oraz tożsamośd organu
wydającego decyzję i uwzględniającego zażalenie od tej decyzji znajduje zastosowanie nie tylko do sądu, ale również do organu
prokuratorskiego.    Przeciwne  stanowisko  prowadziłoby  do  pozbawienia  regulacji  zawartej  w  art.  463  KPC  jednego  z  jej
esencjalnych  składników  co  byłoby  trudno  zaakceptowad    wziąwszy  pod  uwagę  wyjątkowy  charakter  tej  regulacji.  Trudno
byłoby także zaakceptowad ten inny punkt widzenia także dlatego, że funkcjonalnośd analizowanego zagadnienia ukazuje się na
tle  sytuacji  w  których  ten  sam  podmiot  wydaje  decyzję  i  ją  uwzględnia  .  Temu  podmiotowi  jest  znana  określona  sprawa,  a
zatem nie będzie wymagało odrębnego nakładu pracy ustosunkowanie się do zażalenia, jego uwzględnienie w całości instancji
od quo ( I instancja). Gdybyśmy przyjęli, że również inny prokurator działający w tej samej instancji może uwzględnid zażalenie
w  całości  to  musielibyśmy  założyd,  że  zaznajamia  się  on  szczegółowo  ze  sprawą,  analizuje  ją  pod  kontem  uwzględnienia
zażalenia. Wobec nakładu sił które musiałyby byd w tym celu poniesione o wiele korzystniejsze wydaje się przekazanie instancji
ad quem, czyli organowi wyższego rzędu, lepiej wykwalifikowanemu z założenia aby ten zajął się analizą sprawy i ustosunkował
się do zażalenia.

11 |

S t r o n a

9. Immunitet prokuratorski

 Prokurator nie może byd pociągniętym do odpowiedzialności karnej bez zgody sądu dyscyplinarnego, ani zatrzymany bez zgody

przełożonego dyscyplinarnego. Ta zgoda nie jest wymagana gdy zostaje on ujęty na gorącym uczynku. Analizowany immunitet
jest immunitetem procesowym, którego sens wyraża się w tym, że stanowi on pewien przywilej wywołujący przeszkodę w
zakresie wszczęcia i prowadzenia postępowania karnego, a także zatrzymania i tymczasowego aresztowania osoby
korzystającej z immunitetu.

 Immunitet materialno –procesowy. Za naruszenie wolności słowa stanowiącej ściganie z oskarżenia prywatnego, przestępstwo

zniewagi polegające na znieważeniu strony, jej obroocy, pełnomocnika, kuratora, świadka lub biegłego prokurator odpowiada
wyłącznie  dyscyplinarnie.  Materialny  aspekt  tego  wąsko  ujętego  immunitetu  wyraża  się  w  tym,  że  mimo  popełnienia
przestępstwa prokurator nie poniesie za nie odpowiedzialności karnej w żadnym wypadku. Procesowy aspekt tego immunitetu
wyraża  się  z  kolej  w  tym,  że  uchylenie  odpowiedzialności  karnej  nie  oznacza  uwolnienia  od  wszelkiej  odpowiedzialności  lecz
prowadzi do pociągnięcia prokuratora do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Warunkiem tego immunitetu jest to, aby zniewaga
miała miejsce w związku  z realizacją zadao prowadzonych przez organ prokuratorski.

 Uchylenie takiego immunitetu następuje w wyniku postępowania przeprowadzonego przed sądem dyscyplinarnym. Do czasu

rozstrzygnięcia zezwolenia do pociągnięcia prokuratora do odpowiedzialności karnej. Sąd może nakazad zwolnienie
prokuratora z aresztu lub tymczasowego aresztowania. Z wnioskiem inaugurującym uchylenie immunitetu prokuratora może
wystąpid rzecznik dyscyplinarny lub pokrzywdzony jeżeli wniosek nie pochodzi od prokuratora to powinien on byd sporządzony
na piśmie przez radcę prawnego lub adwokata. W tym zakresie mamy do czynienia z przymusem adwokacko- radcowskim.

 Jeżeli wniosek o uchylenie immunitetu, czyli zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub o tymczasowe

aresztowanie prokuratora nie spełnia wymagao pisma procesowego, określonych w art. 119 KPK to przewodniczący sądu
dyscyplinarnego odmawia jego przyjęcia. Na zarządzenie przewodniczącego przysługuje odwołanie do sądu dyscyplinarnego. W
ramach wspomnianych wyżej wymagao pisma procesowego mieszczą się:



wskazanie sądu do którego pismo jest wniesione z oznaczeniem sprawy której dotyczy



określenie osoby wnoszącej pismo



treśd wniosku lub oświadczenia w miarę potrzeby wraz z uzasadnieniem



podpis wnoszącego pismo, za osobę która nie może się podpisad podpisuje się osoba przez nią upoważniona z
zaznaczeniem przyczyny braku podpisu osoby wnoszącej pismo

 Do wniosku o areszt należy dołączyd dokumenty i inne dowody, które służą jego uzasadnieniu. Prokurator ma prawo

zaznajomid się z tymi dokumentami i dowodami chyba, że składający wniosek zastrzegł, że byłoby to niekorzystne ze względu
na interes postępowania przygotowawczego. W przedmiocie takiego zastrzeżenia ostatecznie wypowiada się sąd
dyscyplinarny.

 Sąd dyscyplinarny udziela zezwolenia na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej lub zezwala na jego

tymczasowe aresztowanie jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa przez prokuratora którego dotyczy
wniosek. Sąd orzeka na podstawie akt i innych dokumentów dołączonych do wniosku. Wzywa jednocześnie prokuratora by ten
ustosunkował się na piśmie lub ustnie do złożonego wniosku.

 W przypadku prokuratora można mówid o warunkowym ściganiu przestępstw z urzędu, oznacza to że czyn który jest ze swojej

istoty ścigany z urzędu wymaga w przypadku prokuratora uzyskania zgody sądu dyscyplinarnego na wszczęcie i prowadzenie
postępowania karnego przeciwko określonej osobie.

 Wskazana powyżej podstawa zezwolenia pociągnięcia do odpowiedzialności prokuratora odpowiada podstawie przedstawienia

zarzutów. Stanowiące ją uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa przez określoną osobę musi wynikad z jednej
strony z pewnych obiektywnych dowodów świadczących o sprawstwie danej osoby z drugiej strony znajdowad
odzwierciedlenie w przekonaniu określonego organu, że dana osoba popełniła przestępstwo.

 Sąd dyscyplinarny wyraża zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej w drodze uchwały, która zapada większością

głosów. Uchwała nie ma charakteru ostatecznego. Uchwała jest decyzją , orzeczeniem. W razie wydania uchwały zezwalającej
na  pociągniecie  do  odpowiedzialności  karnej.  Prokurator  może  się  w  terminie  7  dni  odwoład  od  niej.  W  przypadku  odmowy
udzielenia  zgody  na  pociągnięcie  prokuratora  do  odpowiedzialności  karnej  odwołanie  przysługuje  w  tym  samym  terminie
rzecznikowi dyscyplinarnemu oraz wnioskodawcy.

 Odwoławczy sąd dyscyplinarny jak również sąd odwoławczy Naczelnej Prokuratury Wojskowej rozpoznaje wniesiony środek

odwoławczy. Sąd ten umożliwia pozostałym uczestnikom postępowania, a niżeli ten który wniósł odwołanie na
ustosunkowanie się do treści odwołania w terminie 7 dni od doręczenia jego odpisu.

 Sąd odwoławczy wydaje uchwałę po przeprowadzeniu postępowania z udziałem rzecznika dyscyplinarnego, wnioskodawcy

oraz prokuratora którego wniosek dotyczył przy czym ich niestawiennictwo nie wstrzymuje czynności dokonywanych przez ten
sąd.

 W zakresie nieuregulowanym wprost w ustawie dotyczącej immunitetu procesowego stosuje się odpowiednio przepisy

regulujące postępowanie dyscyplinarne w odniesieniu do prokuratorów.

12 |

S t r o n a

10. Odpowiedzialnośd dyscyplinarna. Postępowanie dyscyplinarne. Rzecznik dyscyplinarny.

 Odpowiedzialnośd dyscyplinarna prokuratora. Prokurator odpowiada dyscyplinarnie za przewinienia służbowe, w tym za

oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa i uchybienia godności urzędu prokuratorskiego. Prokurator odpowiada
dyscyplinarnie także za swoje postępowanie przed objęciem stanowiska, jeżeli uchybił godności piastowanego wówczas urzędu
paostwowego lub okazał się niegodnym urzędu prokuratorskiego. Odpowiedzialnośd dyscyplinarna dotyczy również
popełnienia wykroczenia powszechnego.

 Kary dyscyplinarne:



upomnienie,



nagana,



usunięcie z zajmowanej funkcji,

wyklucza w okresie 3 lat możliwośd awansu.



przeniesienie na inne stanowisko służbowe



wydalenie ze służby prokuratorskiej,

 Postępowanie dyscyplinarne, problem przedawnienia postępowania dyscyplinarnego. Instytucja przedawnienia w założeniu

zgodnie  z  którem  wraz  z  upływem  pewnego  czasu  od  dokonania  czynu  zabronionego  lub  czynu  skutkującego
odpowiedzialnością dyscyplinarną ustaje jego  karalnośd. Nie może dojśd do pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej
jeżeli  od  popełnienia  przewinienia  upłynęły  3  lata.  Jeśli  przed  upływem  tego  terminu  nie  wszczęto  postępowania  to  ustaje
karalnośd  przewinienia.  Jednocześnie  ustawodawca  przewiduje,  że  postępowanie  w  sprawie  o  przewinieni  dyscyplinarne
podlega  umorzeniu  jeśli  zostało  wszczęte  z  naruszeniem  tego  terminu.  Termin  ten  podlega  weryfikacji  i  rozszerzeniu  w  tych
wypadkach  w  których  czyn  stanowiący  wykroczenie  dyscyplinarne  wyczerpuje  zarazem  znamiona  przestępstwa.  W  opisanej
sytuacji  przedawnienie  przewinienia  dyscyplinarnego  nie  może  nastąpid  przed  upływem  terminu  przedawnienia
przewidzianego dla danego przestępstwa. Aktualnie termin przedawnienia 5,10,15 (występki) 20 (zbrodnie) i 30 lat (zbrodnia
zabójstwa)  Przerwa  biegu  przedawnienia  przewinienia  dyscyplinarnego  ma  miejsce  gdy  w  przewidzianym  3  letnim  terminie
zostało wszczęte postępowanie dyscyplinarne w takim wypadku termin ten ulega wydłużeniu do 5 lat.

 Prokuratora można zawiesid w pełnieniu czynności służbowych w związku z odpowiedzialnością dyscyplinarną. Uprawnienie

zawieszenia przyznano prokuratorowi bezpośrednio przełożonemu(dyscyplinarnemu) wobec prokuratora w stosunku co do
którego prowadzone jest postępowania dyscyplinarne. Na postanowienie o zawieszeniu przysługuje zażalenie do prokuratora
przełożonego nad wskazanym prokuratorem dyscyplinarnym, chyba że jest to P. Gen. Prokuratorem przełożonym
dyscyplinarnym jest:



Prokurator Generalny w stosunku do prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (apelacyjna,
okręgowa, rejonowa)



Prokurator Apelacyjny w stosunku do prokuratorów prokuratury apelacyjnej oraz niższych w hierarchii



Prokurator Okręgowy w stosunku do prokuratorów prokuratury okręgowej i rejonowej.



Naczelny Prokurator Wojskowy wobec prokuratorów z wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury.

Jeżeli prokurator zawieszony jest na dłużej niż 3 miesiące to wymaga to decyzji sądu dyscyplinarnego. Tryb postępowania przed
sądem  dyscyplinarnym  patrz  punkt  wyżej  –  fragment  o  pozwoleniu  na  pociągnięcie  do  odpowiedzialności  karnej  przez  sąd
dyscyplinarny.  Zawieszenie  upada  jeżeli  nie  dojdzie  do  wszczęcia  postępowania  dyscyplinarnego  w  ciągu  6  miesięcy.  Oprócz
zawieszenia  przełożony  dyscyplinarny  jest  uprawniony  do  nałożenia  kary  upomnienia,  jeżeli  nie  jest  wymagane  wszczęcie  i
przeprowadzenie  postępowania  dyscyplinarnego.  Od  nałożenia  kary  przysługuje  prokuratorowi  sprzeciw,  w  razie  nie
uwzględnienia  sprzeciwu  następuje  skierowanie  na  drogę  postępowania  dyscyplinarnego.  Sprzeciw  wyraża  brak  zgody  na
ukaranie  dyscyplinarne,  które  należy  uznad  za  bezpośredni  warunek  ukarania  przez  przełożonego  dyscyplinarnego,  jeżeli  nie
jest spełniony to pociągnięcie do odpowiedzialności dyscyplinarnej przed sąd dyscyplinarny.

 Struktura sądów dyscyplinarnych oraz ich skład. W sprawach dyscyplinarnych prokuratorów powszechnych jednostek

prokuratury orzeka w 1instancji sąd dyscyplinarny, a w 2instancji wyższy sąd dyscyplinarny. Członkowie tych sądów wybierani
są na 4 letnią kadencję przez Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury Apelacyjnej.
W  odniesieniu  do  odpowiedzialności  dyscyplinarnej  wojskowych  prokuratorów  orzeka  sąd  dyscyplinarny  w  Naczelnej
Prokuraturze  Wojskowej.    Przewodniczącego  i  zastępcę  oraz  14  członków  tego  sądu  powołuje  spośród  prokuratorów
wojskowych  jednostek  organizacyjnych  prokuratury  Prokurator  Generalny  w  porozumieniu  z  Ministrem  MON,  również  na  4
letnią kadencję.
W  ramach  sądów  dyscyplinarnych  dla  prokuratorów  powszechnych  jednostek  prokuratury  następuje  wybranie  z  ich  składu
przewodniczącego i jego zastępcy.
W 1instancji sąd dyscyplinarny orzeka w składzie 3 sędziów, w 2instancji wyższy sąd dyscyplinarny orzeka w składzie 5 sędziów.
Mimo,  że  ustawodawca  podkreślił,  że  prokurator  wydający  orzeczenie  w  1instancji  nie  może  byd  orzekającym  również  w
2instancji  wyłącznie w odniesieniu do wojskowych jednostek  prokuratury to należy przyjąd,  że odnosi  się to także do sądów
dyscyplinarnych orzekających w sprawie prokuratorów powszechnych jednostek prokuratury (na podstawie przepisów k.p.k.)
Składy sądów są wyznaczane przez przewodniczącego lub zastępcę przewodniczącego sądu dyscyplinarnego. Uregulowanie to
może wzbudzad pewne wątpliwości z punktu widzenia niezależności sędziów rozstrzygających kwestię odp. dysc. prok..

13 |

S t r o n a

 Tryb i strony postępowania dyscyplinarnego. Stroną jest uczestnik, który ma interes prawny w korzystnym dla siebie

rozstrzygnięciu  w  sprawie  odpowiedzialności  dyscyplinarnej.  W  myśl  tej  definicji  stroną  jest  rzecznik  dyscyplinarny  oraz
obwiniony  o  popełnienie  przewinienia  dyscyplinarnego.  Rzecznika  dyscyplinarnego,  który  pełni  rolę  oskarżyciela,  wyznacza
spośród  prokuratorów  Prokurator  Generalny.  Oznacza  to,  że  występuje  z  wnioskiem  o  pociągnięcie  do  odpowiedzialności
dyscyplinarnej  i  popiera  go  przed  sądem  dyscyplinarnym.  Nie  ma  innego  prokuratora  uprawnionego  do  występowania  ze
wskazanym wnioskiem i do działania w charakterze oskarżonego. Rzecznik  dyscyplinarny jest  stroną  czynną  w postępowaniu
jako że występuje w nim z określonym żądaniem. Stroną bierną jest obwiniony, który jest prokuratorem w stosunku do którego
został  złożony  wniosek  o  pociągnięcie  do  odpowiedzialności  dyscyplinarnej.  Obwiniony  może  korzystad  z  pomocy  obroocy
(może  byd  nim  adwokat,  ale  również  inny  prokurator).  Rzecznik  dyscyplinarny  występuje  z  wnioskiem  dyscyplinarnym  po
wstępnym  wyjaśnieniu  okoliczności  koniecznych  do  ustalenia  znamion  przewinienia  oraz  złożeniu  wyjaśnieo  przez
obwinionego,  chyba  że  złożenie  tych  wyjaśnieo  nie  jest  możliwe.  W  razie  wystąpienia  do  sądu  dyscyplinarnego  następuje
wyznaczenie  przez  przewodniczącego  tego  sądu  terminu  rozprawy  oraz  powiadomienie  przez  rzecznika  dyscyplinarnego
obwinionego i jego obroocy a w miarę potrzeby wezwanie świadków i biegłych.
W  sytuacji  gdy  krąg  osób  mogących  byd  obwinionymi  jest  szeroki,  przewinienie  dotyczy  czynu  polegającego  na  ujawnieniu
tajemnicy służbowej opatrzonej klauzulą tajne lub ściśle tajne Rzecznik Dyscyplinarny może zastosowad za zgodą określonego
prokuratora  środki  techniczne  służące  kontroli  nieświadomych  reakcji  jego  organizmu  w  ramach  badania  przeprowadzonego
przez  biegłego  (wariograf).  Posłużenie  się  tym  narzędziem  ma  służyd  ograniczeniom  liczby  potencjalnych  obwinionych,  nie
może  natomiast  stanowid  dowodu  w  określonej  sprawie.  Stosowanie  tego  nakazu  jest  możliwe  za  zgodą  Prokuratora
Generalnego.
Jeżeli w toku rozprawy wyjdzie na jaw inny czyn stanowiący przewinieni dyscyplinarne obwinionego prokuratora to sąd może
rozstrzygnąd kwestie odpowiedzialności również za ten czyn za zgodą rzecznika dyscyplinarnego i obwinionego. W razie braku
zgody obwinionego sąd inauguruje poprzez wystąpienie do rzecznika dyscyplinarnego kolejne postepowanie dyscyplinarne
Rozprawa  przed  sądem  1instancji  powinna  zostad  zakooczona  w  terminie  1miesiąca  od  wystąpienia  z  wnioskiem.  Sąd
dyscyplinarny  po  przeprowadzeniu  postepowania  wydaje  orzeczenie  od  którego  przysługuje  odwołanie  do  sądu
dyscyplinarnego 2instancji. Orzeczenie wydane przez sąd 2instancji jest prawomocne jego wzruszenie może nastąpid wyłącznie
przez kasację. Kasacja ma dwa tryby wniesienia:



Obie strony postępowania – 1 miesiąc od uprawomocnienia orzeczenia.



Prokurator Generalny – 3 miesiące od uprawomocnienia orzeczenia.

Kasacja to nadzwyczajny środek odwoławczy służący w omawianym postępowaniu do kontroli prawomocnego orzeczenia sądu
dyscyplinarnego  kooczącego  postępowanie.  Strony  wnoszą  o  kasację  za  pośrednictwem  sąd  odwoławczego(2instancji)
natomiast Prokurator Generalny bezpośrednio do Sądu Najwyższego. Wskazany zatem na  koocu sąd jest sądem kasacyjnym,
Podstawą  kasacji  może  byd  rażąca  i  oczywista  obraza  przepisów  prawa  lub  rażąca  niesprawiedliwośd  kary  dyscyplinarnej.
Chodzi  tutaj  o  uchybienia  które  mogą  stanowid  podstawę  do  wystąpienia  do  przeprowadzenia  kontroli  prawomocnie
zakooczonego postępowania dyscyplinarnego. Inne uchybienia które nie należą do jednej z wymienionych kategorii nie mogą
wywoład kontroli kasacyjnej.
Prawomocne orzeczenie sąd dyscyplinarny przekazuje do Prokuratora Generalnego do wykonania.
W  zakresie  nieuregulowanym  w  ustawie  o  prokuraturze  do  postępowania  dyscyplinarnego  stosuje  się  odpowiednie  przepisy
kodeksu postępowania karnego.

 Rzecznik dyscyplinarny. Art. 74 ustawy o Prokuraturze Rzecznik Dyscyplinarny. Patrz wyżej postępowanie dyscyplinarne.

11. Organy samorządu prokuratorskiego:



Krajowa Rada Prokuratury. Umiejscowiona jest przy Prokuratorze Generalnym. Składa się z 25 członków, członków można
podzielid na 3 grupy:



Osoby wchodzące w skład Rady z urzędu – Minister Sprawiedliwości, Prokurator Generalny (tzw. wiryliści – osoby
pełniące daną funkcję ze względu na zajmowane stanowisko) , osoba powołana przez Prezydenta RP,



Demokratycznie wybrana reprezentacja środowiska prokuratorskiego na okres kadencji – 15 członków spośród
prokuratorów, przez ich organy samorządowo-kolegialne (Naczelna Prokuratura Wojskowa (1), IPN (1), Prokuratura
Generalna (3), Prokuratura Apelacyjna (11). Wybierani są na 4 lata.



Polityczna – przedstawiciele Sejmu (4) i Senatu(2) ich mandat wygasa najpóźniej 3miesiące od zakooczenia kadencji
parlamentu.

Kompetencje Krajowej Rady Prokuratury:



stoi na straży niezależności prokuratorów;



opiniuje projekty aktów normatywnych dotyczących prokuratury;



wysłuchuje informacji Prokuratora Generalnego o działalności prokuratury i wyraża opinie w tym zakresie;



wybiera kandydata na stanowisko Prokuratora Generalnego;

14 |

S t r o n a



występuje z wnioskiem do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o odwołanie ze stanowiska Prokuratora Generalnego w
wypadku wskazanym w ustawie,



występuje do sądu dyscyplinarnego o pociągnięcie Prokuratora Generalnego do odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz
wyznacza przedstawiciela do występowania przed sądem dyscyplinarnym;



wyraża opinię w przedmiocie wniosku Prezesa Rady Ministrów o odwołanie Prokuratora Generalnego przed upływem
kadencji w wypadkach wskazanych ustawie;



rozpatruje coroczne sprawozdania z działalności Rzecznika Dyscyplinarnego Prokuratora Generalnego;



rozpatruje  i  ocenia  kandydatury  do  pełnienia  stanowisk  prokuratorskich  oraz  przedstawia  Prokuratorowi  Generalnemu
wnioski  o  powołanie  prokuratorów  powszechnych  jednostek  organizacyjnych  prokuratury,  prokuratorów  wojskowych
jednostek  organizacyjnych  prokuratury  oraz  prokuratorów  Instytutu  Pamięci  Narodowej  -  Komisji  Ścigania  Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu;



zajmuje stanowisko w sprawie wyrażenia zgody na odwołanie w trakcie trwania kadencji z pełnienia funkcji prokuratora
apelacyjnego, prokuratora okręgowego i prokuratora rejonowego oraz ich zastępców z powodów określonych ustawie;



opiniuje wnioski o wyrażenie zgody na dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora po ukooczeniu przez prokuratora 65 roku
życia;



opiniuje wystąpienia prokuratorów w stanie spoczynku o powrót na stanowisko prokuratorskie;



opiniuje zasady oceny pracy asesorów prokuratorskich;



wyraża stanowisko w sprawach dotyczących prokuratur i prokuratorów, wniesionych pod obrady Krajowej Rady
Prokuratury przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz inne organy władzy publicznej i organy kolegialne prokuratury;



uchwala zbiór zasad etyki zawodowej prokuratorów i czuwa nad ich przestrzeganiem;



opiniuje projekty wytycznych i zarządzeo Prokuratora Generalnego;



wypowiada się o stanie i rozwoju kadry prokuratorskiej oraz kierunkach szkolenia prokuratorów, asesorów i aplikantów;



wyraża stanowisko co do okresowych ocen realizacji zadao prokuratury;



wypowiada się co do kierunków działao podejmowanych w celu doskonalenia kwalifikacji zawodowych prokuratorów oraz
poziomu ich pracy;



opiniuje kandydata na Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, wskazuje trzech członków Rady Programowej
Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury;



ustala ogólną liczbę członków sądów dyscyplinarnych oraz wskazuje liczbę członków sądów dyscyplinarnych wybieranych
przez zebranie prokuratorów Prokuratury Generalnej i zgromadzenia prokuratorów w prokuraturach apelacyjnych.

Krajowa Rada Prokuratury powołuje i odwołuje ze swego grona Przewodniczącego, dwóch wiceprzewodniczących i

sekretarza. Przewodniczący i  wiceprzewodniczący  Krajowej Rady Prokuratury nie mogą  pełnid swoich  funkcji dłużej niż przez
dwie  kadencje.  Krajowa  Rada  Prokuratury  obraduje  na  posiedzeniach.  Posiedzenia  Krajowej  Rady  Prokuratury  zwołuje
Przewodniczący  Krajowej  Rady  Prokuratury  z  własnej  inicjatywy  co  najmniej  raz  na  dwa  miesiące  lub  na  wniosek  1/3  jej
członków albo na wniosek Prokuratora Generalnego.

 Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury Apelacyjnej. Działa w Prokuraturze Apelacyjnej. Składa się z prokuratorów

prokuratury  apelacyjnej    oraz  delegatów  prokuratorów  prokuratur  okręgowych  i  rejonowych,  działających  na  obszarze
właściwości danej prokuratury apelacyjnej.  Delegatów (Ich liczba  jest  równa  liczbie delegatów prokuratury apelacyjnej - 50%
okręgowa  50%  rejonowa)  na  okres  2  lat  wybierają  zebrania  prokuratur  okręgowych  i  rejonowych.  Przewodniczącym  jest
Prokurator Apelacyjny.
Zgromadzenia Prokuratorów Prokuratury Apelacyjnej:



wysłuchuje informacji p. apelacyjnego o działalności prokuratur i pracy prokuratorów oraz wyraża opinię w tym zakresie,



ustala liczbę i wybiera dwie trzecie liczby członków kolegium prokuratury apelacyjnej,



wybiera przedstawiciela do Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym,



wybiera członków sądu dyscyplinarnego,



rozpatruje sprawozdania z działalności kolegium prokuratury apelacyjnej,



wyraża opinie o kandydatach na prokuratora apelacyjnego, prokuratorów okręgowych i prokuratorów rejonowych,



wyraża opinie w innych sprawach przedstawionych przez prokuratora apelacyjnego lub kolegium prokuratury apelacyjnej.

 Kolegium Prokuratorów Prokuratury Apelacyjnej.

Kolegium prokuratury apelacyjnej składa się z  4 do 10 członków wybieranych w 2/3 przez zgromadzenie prokuratorów w 1/3
przez  prokuratora  apelacyjnego  spośród  prokuratorów.  Kadencja  kolegium  prokuratury  apelacyjnej  trwa  2  lata.  Kolegium
prokuratury apelacyjnej przewodniczy prokurator apelacyjny, który zwołuje posiedzenia kolegium z  własnej inicjatywy lub na
wniosek jednej trzeciej liczby członków kolegium.  Kolegium prokuratury apelacyjnej:



rozpatruje wnioski wynikające z wizytacji i lustracji prokuratur



wyraża opinię o kandydatach na prokuratorów prokuratury apelacyjnej i okręgowej



wyraża opinię w przedmiocie odwołania prokuratora prokuratury apelacyjnej i okręgowej



wyraża opinię w innych sprawach przedstawionych przez prokuratora apelacyjnego

15 |

S t r o n a

 Kolegium Prokuratorów Prokuratury Okręgowej. Składa się z 6 członków – 4 wybieranych przez zebranie prokuratorów

prokuratury okręgowej i delegatów prokuratur rejonowych oraz prokuratora okręgowego i powołanego przez niego
prokuratora. Przewodniczącym kolegium prokuratury okręgowej jest prokurator okręgowy. Kadencja kolegium prokuratury
okręgowej trwa dwa lata. Reszta tak jak w apelacyjnej.

12. Pytania egzaminacyjne:

1.  Powołanie Prokuratora Generalnego.
2.  Wygaśnięcie kadencji i odwołanie Prokuratora Generalnego (zarys).
3.  Odwołanie Prokuratora Generalnego przez Prezydenta RP.
4.  Odwołanie Prokuratora Generalnego przez Sejm RP.
5.  Zadania prokuratury – charakterystyka ogólna.
6.  Działalnośd prokuratury w sferze ścigania (zwalczania) przestępstw.
7.  Zasady organizacyjne prokuratury.
8.  Zasady działania prokuratury – charakterystyka ogólna.
9.  Zasada legalizmu w działalności prokuratury.
10.  Zasada działania z urzędu w działalności prokuratury.
11.  Zasada substytucji, dewolucji i indyferencji w prokuraturze.
12.  Powołanie prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury.
13.  Powołanie Prokuratora Apelacyjnego, jego zastępcy oraz ich kadencja.
14.  Powołanie Prokuratora Okręgowego, jego zastępcy oraz ich kadencja.
15.  Powołanie Prokuratora Rejonowego, jego zastępcy oraz ich kadencja.
16.  Odwołanie Prokuratorów (Apelacyjnego, Okręgowego, Rejonowego) i ich zastępców.
17.  Skład i struktura Prokuratury Generalnej
18.  Krajowa Rada Prokuratury jej skład kadencja i wybrane uprawnienia.
19.  Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury Apelacyjnej i jego podstawowe uprawnienia.
20.  Kolegium Prokuratury Okręgowej i jego podstawowe uprawnienia.
21.  Kolegium Prokuratury Rejonowej i jego podstawowe uprawnienia.
22.  Modele prokuratury.
23.  Immunitet prokuratorski.
24.  Odpowiedzialnośd dyscyplinarna (podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej).
25.  Kary w postępowaniu dyscyplinarnym.
26.  Przebieg postępowania dyscyplinarnego.
27.  Rzecznik dyscyplinarny.
28.  Problem przedawnienia postępowania.