background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

                  

 

 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 
 
 
 

Jerzy Jon 

 

 
 
 
 
 

Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób 
zawodowych 315[01].Z4.03 
 

 

 

 

 
 

 
Poradnik dla nauczyciela  
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

Recenzenci: 
mgr inŜ. Kinga Piotrowska 
mgr inŜ. Joanna Stępień 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne:  
mgr Jerzy Jon 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inŜ. Wanda Bukała 
 
 

 
 

 

 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  315[01].Z4.03 
,,Postępowanie  w  sprawach  wypadków  przy  pracy  i  chorób  zawodowych”,  zawartego  
w programie nauczania dla zawodu technik bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

 

 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

SPIS TREŚCI

 

 
1. 

Wprowadzenie 

2. 

Wymagania wstępne 

3. 

Cele kształcenia 

4. 

Przykładowe scenariusze zajęć 

5. 

Ćwiczenia   

 

5.1. Rodzaje wypadków i ich klasyfikacja 

 

 

5.1.1 Ćwiczenia 

 

5.2. Ustalanie okoliczności wypadków przy pracy 

11 

 

 

5.2.1 Ćwiczenia 

11 

 

5.3. Ustalanie przyczyn wypadków przy pracy z podziałem na techniczne, 

organizacyjne i ludzkie 

13 

 

 

5.3.1 Ćwiczenia 

13 

 

5.4 Dokumentacja powypadkowa 

15 

 

 

5.4.1 Ćwiczenia 

15 

 

5.5 Procedury dotyczące chorób zawodowych 

17 

 

 

5.5.1 Ćwiczenia 

17 

 

5.6 Regulacje prawne wypłacania świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń 

Społecznych i inne instytucje ubezpieczeniowe 

19 

 

 

5.6.1 Ćwiczenia 

19 

 

5.7 Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 

21 

 

 

5.7.1 Ćwiczenia 

21 

 

5.8 Sprawozdawczość dotycząca wypadków przy pracy  

i chorób zawodowych 

23 

 

 

5.8.1 Ćwiczenia 

23 

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 

25 

7. Literatura   

37 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy  
w zakresie jednostki modułowej dotyczącej postępowania w sprawach wypadków przy pracy 
i chorób zawodowych. 

W poradniku zamieszczone są: 

 

wymagania  wstępne  –  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  mieć  opanowane,  aby 
bez mógł problemów korzystać z poradnika dla ucznia do tej jednostki modułowej, 

 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  zdobędzie  podczas  pracy  
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe  ćwiczenia  ze  wskazówkami  do  ich  realizacji,  zalecanymi  metodami 
nauczania oraz propozycją środków dydaktycznych umoŜliwiających ich realizację, 

 

ewaluacja osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 

 

literatura. 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  prowadzone  były  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń i pokazu z wyjaśnieniem, a wykład powinien 
ograniczać  się  tylko  do  wyjaśnienia  organizacji,  zadań  i  uprawnień  słuŜby  bezpieczeństwa 
i higieny pracy. 

Formy pracy uczniów powinny być zróŜnicowane: praca indywidualna oraz zespołowa. 
Jednostka  modułowa  „Postępowanie  w  sprawach  wypadków  przy  pracy  i  chorób 

zawodowych”  zawarta  jest  w  module  315[01].Z4  „Zarządzanie  systemem  bezpieczeństwa  
i higieny pracy” i przedstawiona jest na schemacie. 
 
 

 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

315[01].Z4 

Zarządzanie systemem bezpieczeństwa  

i higieny pracy 

 

315[01].Z4.01 
Wykonywanie 

obowiązków słuŜby 

bezpieczeństwa  

i higieny pracy 

 

315[01].Z4.03 
Postępowanie  

w sprawach wypadków 

przy pracy  

i chorób zawodowych 

 

315[01].Z4.02 

Ocenianie ryzyka 

zawodowego 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

stosować przepisy bhp i ochrony przeciwpoŜarowej, 

 

formułować  i  opracowywać  opinie  oraz  wnioski  na  podstawie  obserwacji  i  sprawozdań 
zdarzeń, 

 

charakteryzować struktury organizacyjne w zakładzie pracy, 

 

korzystać  z  róŜnych  źródeł  informacji:  dokumentacji  technicznej,  norm,  katalogów 
zapisywanych w formie papierowej i elektronicznej, 

 

posługiwać  się  komputerowym  oprogramowaniem  biurowym:  edytorami  tekstu 
i arkuszem kalkulacyjnym, 

 

korzystać z zasobów Internetu, 

 

współpracować w grupie, 

 

prezentować efekty swojej pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

zakwalifikować wypadki jako wypadki przy pracy, wypadki zrównane z wypadkami przy 
pracy, wypadki w drodze do i z pracy, 

 

zbadać i ustalić okoliczności oraz przyczyny wypadków przy pracy i opracować wnioski 
profilaktyczne, 

 

opracować dokumentację powypadkowa, 

 

rozróŜnić świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, 

 

określić świadczenia z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciąŜliwych, 

 

opracować sprawozdania dotyczące wypadków przy pracy, 

 

dokonać rejestru wypadków przy pracy, 

 

zastosować procedury dotyczące chorób zawodowych, 

 

skorzystać z pakietu programów biurowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca:……………………………………… 
Modułowy program nauczania:  

Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 315[01] 

Moduł:  

Zarządzanie  systemem  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy 
315[01].Z4 

Jednostka modułowa:  

Postępowanie  w  sprawach  wypadków  przy  pracy 
i chorób zawodowych 315[01].Z4.03 

Temat:  Rodzaje wypadków. 

Cel ogólny:  Nabycie  umiejętności  kwalifikowania  wypadków  jako  wypadki  przy  pracy,  

wypadki zrównane z wypadkami przy pracy, wypadki w drodze do i z pracy. 

 
Po zakończeniu edukacyjnych zajęć uczeń powinien umieć: 

 

rozróŜnić wypadki, 

 

określić  okoliczności  wpływające  zakwalifikowanie  wypadku  jako  wypadek  przy  pracy 
lub wypadek poza pracą, 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład, 

 

pokaz,  

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

ć

wiczenia. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

indywidualna, 

 

grupowa. 

 
Czas trwania: 

 

2 godz. dydaktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

prezentacja multimedialna, 

 

stanowisko komputerowe z rzutnikiem. 

 
Przebieg zajęć: 
1.

 

Wprowadzenie. 

2.

 

Przedstawienie celów zajęć. 

3.

 

Realizacja tematu: 

 

nauczyciel  przedstawia  pojęcia:  wypadek,  wypadek  przy  pracy,  klasyfikuje  wypadki 
ze względu na ich stopień cięŜkości i liczbę osób objętych skutkami urazowymi, 

 

omawia znaczenie zakwalifikowania wypadku jako wypadek przy pracy, 

 

nauczyciel dzieli grupę na dwuosobowe zespoły,  

 

kaŜdy  zespół  otrzymuje  od  nauczyciela  opis  działań  pracownika  w  czasie  wypadku  
i miejsca wystąpienia zdarzenia wypadkowego,  

 

kaŜdy zespół wykonuje ćwiczenie polegające na zakwalifikowaniu wypadku do grupy 
wypadków przy pracy lub do grupy wypadków nie związanych z pracą, 

 

zespoły prezentują swoje propozycje kwalifikacji wypadków, 

 

nauczyciel omawia popełnione błędy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

4.

 

Po wykonaniu zadania uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy. 

5.

 

Dyskusja na temat wykonanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie popełnionych błędów – 
ewaluacja. 

6.

 

Zakończenie zajęć. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca:……………………………………………………………………………... 
Modułowy program nauczania:  

Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 315[01] 

Moduł:  

Zarządzanie  systemem  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy 
315[01].Z4 

Jednostka modułowa:  

Postępowanie  w  sprawach  wypadków  przy  pracy 
i chorób zawodowych 315[01].Z4.03 

Temat:   Ustalenie przyczyn wypadku. 

Cel ogólny: Nabycie umiejętności zbadać i ustalania okoliczności oraz przyczyn  wypadków 

przy pracy.  

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

ustalić przyczyny wypadku,  

 

opracowywać wnioski profilaktyczne. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład, 

 

pokaz,  

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

ć

wiczenia. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

indywidualna, 

 

grupowa. 

 
Czas trwania: 

 

2 godz. dydaktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

prezentacja multimedialna, 

 

stanowisko komputerowe z rzutnikiem. 

 
Przebieg zajęć: 
1.

 

Wprowadzenie. 

2.

 

Przedstawienie celów zajęć. 

3.

 

Realizacja tematu: 

 

nauczyciel  przedstawia  pojęcie  –  przyczyny  wypadku,  klasyfikuje  przyczyny 
wypadków,   

 

nauczyciel dzieli grupę na dwuosobowe zespoły,  

 

kaŜdy  zespół  otrzymuje  opis  zdarzenia  wypadkowego  –  opis  działań  pracownika  
w czasie wypadku i opis miejsca na którym wystąpiło zdarzenie wypadkowe, zespoły 
określają przyczyny wypadku i opracowują wnioski profilaktyczne, 

 

kaŜdy zespół określa tok postępowania podczas wykonywania ćwiczenia, 

 

zespoły wykonują ćwiczenie,  

 

zespoły prezentują wykonane ćwiczenie, 

4.

 

Po wykonaniu zadania uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy. 

5.

 

Dyskusja na temat wykonanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie popełnionych błędów – 
ewaluacja. 

6.

 

Zakończenie zajęć. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

5.   ĆWICZENIA 

 
5.1.  Rodzaje wypadków i ich klasyfikacja 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ pojęcia stosowne w klasyfikacji wypadków. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia, 

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przeanalizować podstawowe pojęcia stosowane w klasyfikacji wypadków, 

2)

 

przedstawić  –  ułoŜyć  z  rozsypani  wyrazowej  określenia  pojęć:  wypadek  przy  pracy, 
wypadek śmiertelny, wypadek zbiorowy, wypadek indywidualny, wypadek indywidualny, 
wypadek powodujący cięŜkie uszkodzenie ciała,  wypadek lekki, 

3)

 

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia, skorygować ewentualne błędy, 

4)

 

zaprezentować pracę indywidualną na forum grupy,  

5)

 

podsumować znajomość pojęć. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja dydaktyczna, 

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne 

 

rozsypanka wyrazowa dotycząca rodzajów wypadków 1 egzemplarz dla ucznia,  

 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Dokonaj  kwalifikacji  wypadku  na  podstawie  opisu  wykonywanych  działań  w  czasie 

zaistniałego zdarzenia wypadkowego. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia, 

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

przeanalizować okoliczności wypadku, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

10

4)

 

zakwalifikować  kaŜdy  opisany  wypadek  do  grupy  wypadków  przy  pracy  lub  do  grupy 
wypadków niezwiązanych z pracą, 

5)

 

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia, 

6)

 

zaprezentować pracę indywidualną na forum grupy,  

7)

 

podsumować ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja dydaktyczna, 

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

opisy okoliczności wypadku – na kaŜdej kartce opis innego wypadku, po pięć kartek dla 
ucznia, 

 

przybory do pisania, 

 

foliogramy lub plakaty z klasyfikacją wypadków przy pracy, 

 

rzutnik pisma do foliogramów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

11

5.2. Ustalanie okoliczności wypadków przy pracy 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj szkic i fotografię miejsca wypadku. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia, 

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie, 

 

nauczyciel  w  drodze  losowania  przydziela  kaŜdemu  uczniowi  opis  zdarzenia 
wypadkowego  (woźna  złamała  nogę  w  pracy  w  szkole,  nauczyciel  praktycznej  nauki 
zawodu  w  pracy  na  stanowisku  spawalniczym  doznał  poparzenia  w  wyniku  podpalenia 
ubrania,  magazynier  w  miejscu  pracy  doznał  wstrząsu  mózgu  w  wyniku  upadku,  i  inne)  
i opis miejsce zdarzenia.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

przejść na miejsce wypadku, 

4)

 

wykonać szkic miejsca wypadku, 

5)

 

wykonać fotografię miejsca wypadku, 

6)

 

opisać szkic i fotografię – przygotować do umieszczenia w dokumentacji powypadkowej, 

7)

 

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia, 

8)

 

zaprezentować pracę indywidualną na forum grupy,  

9)

 

podsumować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenia praktyczne, 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

karta z opisem miejsca wypadku -1 egzemplarz dla ucznia, 

 

przygotowane symulacyjnie miejsca wypadków,  

 

przybory do pisania, rysowania, 

 

aparat fotograficzny. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

12

5.3.  Ustalanie  przyczyn  wypadków  przy  pracy  z  podziałem  na 

techniczne, organizacyjne i ludzkie 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zbadaj i ustal przyczyny wypadku. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie  powinno  być  wykonane  indywidualnie  na  podstawie  opisu  zdarzenia,  opisu 

miejsca pracy i informacji przekazanych przez świadków wypadku. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

przeanalizować powierzone mu dokumenty, 

3)

 

zaplanować tok postępowania, 

4)

 

sporządzić plan działań, 

5)

 

zaprezentować wyniki swojej pracy, 

6)

 

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia, 

7)

 

podsumować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 
 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

dokumenty opisujące okoliczności wypadku, miejsce pracy i informacje od świadków,  

 

przybory do pisania. 

  
Ćwiczenie 2 

Zbadaj i ustal przyczyny wypadku, dokonaj ich klasyfikacji zgodnie z systematyką TOL. 
 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie  powinno  być  wykonane  indywidualnie  na  podstawie  opisu  zdarzenia,  opisu 

miejsca pracy i informacji przekazanych przez świadków wypadku. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien:  

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

przeanalizować powierzone mu dokumenty, 

3)

 

sporządzić plan działań, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

13

4)

 

ustalić  przyczyny  klasyfikując  je  wg.  czynników  materialno-technicznych,  organizacji 
pracy i czynników ludzkich, 

5)

 

zaprezentować wyniki swojej pracy, 

6)

 

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia, 

7)

 

podsumować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna, 

 
  

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

dokumenty opisujące okoliczności wypadku, miejsce pracy i informacje od świadków,  

 

przybory do pisania. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

14

5.4.  Dokumentacja powypadkowa 

 
5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wypełnij kartę wypadku posługując się wzorem karty.  

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

wypełnić kartę danymi z dokumentacji, 

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia, 

5)

 

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej dokumentacji powypadkowej, 

6)

 

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wydrukowany  wzór  karty  wypadku  z  Rozporządzenia  Ministra  Pracy  i  Polityki 
Społecznej  w  sprawie  trybu  uznawania  zdarzenia  powstałego  w  okresie  ubezpieczenia 
wypadkowego  za  wypadek  przy  pracy,  kwalifikacji  prawnej  zdarzenia,  wzoru  karty 
wypadku i terminu jej sporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r.(DZ.U. Nr 236 poz.1992), 

 

dane dotyczące osoby, która uległa wypadkowi, opis okoliczności i miejsca wypadku,  

 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Wypełnij  statystyczną  kartę  wypadku  na  podstawie  protokołu  ustalenia  okoliczności 

i przyczyn wypadku przy pracy albo na podstawie karty wypadku. 
 

Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

wypełnić tabelę danymi z dokumentacji, 

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

15

5)

 

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego, 

6)

 

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

protokoły ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, karty wypadku, 

 

przybory do pisania, rysowania, 

 

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem, 

 

drukarka, 

 

rzutnik multimedialny. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

16

5.5. Procedury dotyczące chorób zawodowych 

 
5.51. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dokonaj  analizy  wykazu  chorób  zawodowych  na  podstawie  wykazu  (Dz.U.  z  2002  r.  nr 

132, poz. 1115). 
 

Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

sporządzić notatkę, 

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu, 

 

drukarka, 

 

rzutnik multimedialny. 

 
Ćwiczenie 2 

Zaprojektuj dokumentację rejestrującą choroby zawodowe w zakładzie pracy. 

 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

zatytułować  teczkę  akt  dotyczących  chorób  zawodowych,  sporządzić  spis  dokumentów, 
sporządzić  dokument  opisujący  procedurę  zgłaszania  podejrzenia  choroby  zawodowej, 
wypełnić  teczkę  wzorami  dokumentów  (wzory  zaczerpnąć  z  internetowej  bazy 
dokumentów lub zaprojektować własne wzory),  

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia, 

5)

 

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej dokumentacji, 

6)

 

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

17

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

przybory do pisania,  

 

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu, 

 

drukarka. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

18

5.6.  Regulacje  prawne  wypłacania  świadczeń  przez  Zakład 

Ubezpieczeń Społecznych i inne instytucje ubezpieczeniowe 

 

5.6.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Dokonaj  analizy  wypłacania  świadczeń  z  tytułu  wypadków  przy  pracy  na  podstawie  

ustawy z 30 października 2002 r.  o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy 
i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 

z późn. zm.

) art.6-25.  

 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

sporządzić notatkę, 

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu, 

 

wydruk  ustawy  z  30  października  2002  r.,  o  ubezpieczeniu  społecznym  z  tytułu 
wypadków  przy  pracy  i  chorób  zawodowych  (Dz.  U.  Nr  199,  poz.  1673  z  późn.  zm.)  
art.6-25. 

 
Ćwiczenie 2 

Dokonaj analizy przysługujących świadczeń z tytułu wypadków przy pracy posługując się  

ustawą  z  13  października  1998  r.  o  systemie  ubezpieczeń  społecznych  (t.j.  Dz.U.  z  2007  r.  
nr 11, poz. 74 z późn. zm.). art. 12 ust. 1. 

 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

sporządzić notatkę, 

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu, 

 

wydruk ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. 
z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.). art. 12 ust. 1. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

20

5.7. Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób 

zawodowych 

 

5.7.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Określ,  komu  i  w  jakiej  wysokości  przysługuje  jednorazowe  odszkodowanie  z  tytułu 

wypadku przy pracy. Wyszukaj dokumenty prawne regulujące postanowienia przyznania tego 
ś

wiadczenia. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane w zespołach 2 osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

sporządzić notatkę, 

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia, 

5)

 

wyjaśnić  korzyści  wynikające  z  umiejętności  sprawnego  korzystania  z  dokumentów 
prawnych i wyszukiwania informacji w Internecie, 

6)

 

zaprezentować pracę indywidualną forum grup. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

zbiór dokumentów prawnych regulujących postanowienia przyznania świadczeń z tytułu 
wypadków przy pracy i chorób zawodowych, 

 

przybory do pisania, 

 

stanowiska komputerowe z oprogramowaniem i dostępem do Internetu, 

 

drukarka. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ,  komu  i  w  jakiej  wysokości  przysługuje  renta  z  tytułu  niezdolności  do  pracy 

spowodowanej  wypadkiem  przy  pracy.  Wyszukaj  dokumenty  prawne  regulujące 
postanowienia przyznania tego świadczenia. 

 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane w zespołach 2 osobowych. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

21

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

sporządzić notatkę, 

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia, 

5)

 

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego, 

6)

 

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

zbiór  dokumentów  prawnych  regulujących  postanowienia  przyznania  świadczeń  z  tytułu 
wypadków przy pracy i chorób zawodowych, 

 

przybory do pisania, 

 

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu, 

 

drukarka. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

22

5.8.  Sprawozdawczość  dotycząca  wypadków  przy  pracy  i  chorób 

zawodowych

 

 

5.8.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaprojektuj dokumentację rejestrującą wypadki w zakładzie pracy. 

 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

zatytułować teczkę akt dotyczących wypadków, sporządzić spis dokumentów, sporządzić 
dokument  opisujący  procedury  powypadkowe,  wypełnić  teczkę  wzorami  dokumentów 
(wzory  zaczerpnąć  z  dokumentacji  prawnej,  internetowej  bazy  dokumentów  a  niektóre 
zaprojektować jako własne wzory),  

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia, 

5)

 

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej dokumentacji, 

6)

 

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

przybory do pisania,  

 

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu, 

 

drukarka. 

 
Ćwiczenie 2 

Dokonaj  porównania  statystyki  wypadków  przy  pracy  i  chorób  zawodowych  w  Polsce  

w ubiegłym roku kalendarzowym w odniesieniu do kilku lat poprzedzających. 

 
Wskazówki do realizacji 

 

przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  wyjaśnić  zasady 
wykonania ćwiczenia,  

 

ć

wiczenie powinno być wykonane w zespołach 2 osobowych 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zaplanować tok postępowania, 

3)

 

sporządzić notatkę lub prezentację multimedialną, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

23

4)

 

przeprowadzić analizę ćwiczenia, 

5)

 

wyjaśnić korzyści wynikające z publikowania rejestrowanych zdarzeń wypadkowych, 

6)

 

zaprezentować pracę zespołu na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

przybory do pisania, rysowania, 

 

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu, 

 

drukarka, 

 

rzutnik multimedialny. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

24

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Postępowanie  w  sprawach 
wypadków przy pracy i chorób zawodowych” 

 

Test składa się z 20 zadań testowych wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 7, 14, 15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry – za rozwiązanie 16 w tym co najmniej 2 zadania z poziomu podstawowego, 

 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań w tym co najmniej 3 zadania z poziomu 
ponadpodstawowym. 

 
Klucz odpowiedzi: 1. 
c, 2. b, 3. a, 4. c, 5 .a, 6. a, 7. b, 8. a, 9. c, 10. d, 11. b, 

12. a, 13. d, 14. a, 15. a, 16. a, 17. a, 18. d, 19. a, 20. a. 

Plan testu 

Nr  

zad 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zdefiniować pojęcie wypadek 

Zdefiniować pojęcie wypadek śmiertelny 

Określić  obowiązki  pracodawcy  podczas 
wypadku 

Określić  obowiązki  pracownika,  który  uległ 
wypadkowi 

Wyjaśnić zadania zespołu powypadkowego 

Określić skład zespołu powypadkowego 

Scharakteryzować 

działania 

zespołu 

powypadkowego 

PP 

Określić  czynniki  organizacyjne  które  mogą 
być przyczyną wypadków 

Określić  czynniki  ludzkie,  które  mogą  być 
przyczyną wypadków 

10 

Określić 

organ 

zatwierdzający 

protokół 

powypadkowy 

11 

Określić czas sporządzania protokołu 

12 

Określić odbiorcę protokołu powypadkowego 

13 

Określić organ prowadzący rejestr wypadków 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

25

14 

Scharakteryzować  sposób  i  okoliczności 
wykrywania zagroŜeń zawodowych 

PP 

15 

Scharakteryzować 

skład 

zespołu 

powypadkowego  w  zaleŜności  od  rodzaju 
wypadku 

PP 

16 

Określić zakres obowiązków słuŜby BHP 

17 

Scharakteryzować 

zarządzanie 

bezpieczeństwem 

PP 

18 

Zdefiniować pojęcie zagroŜenia. 

19 

Zdefiniować pojęcia choroba zawodowa 

20 

Wyjaśnić 

moŜliwe 

następstwa 

nieprzestrzegania ergonomii 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Wyjaśnij uczniom cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Poinformuj uczniów o rodzaju zadań podanych w zestawie oraz o zasadach punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwe  odpowiedzi.  Tylko 
jedna jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 35 min. 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

26

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Wypadek przy pracy to 
a)

 

ź

le  zorganizowane działanie pracowników. 

b)

 

zaistnienie niepoŜądanych zdarzeń na stanowisku pracy. 

c)

 

nagłe zdarzenie powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. 

d)

 

niemoŜliwość uniknięcia skutków zagroŜenia. 

 

2.

 

Wypadek śmiertelny to 
a)

 

wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć. 

b)

 

wypadek,  w  wyniku  którego  nastąpiła  śmierć  poszkodowanego  w  okresie 
nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku. 

c)

 

wypadek,  w  wyniku  którego  nastąpiła  śmierć  poszkodowanego  w  okresie 
nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia wypadku. 

d)

 

wypadek,  w  wyniku  którego  nastąpiła  śmierć  poszkodowanego  w  okresie 
nieprzekraczającym 24 miesięcy od dnia wypadku. 

 

3.

 

Odpowiedzialnym za ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku jest 
a)

 

pracodawca. 

b)

 

przedstawiciel pracowników. 

c)

 

pracownicy słuŜby bhp.  

d)

 

osoba wyznaczona przez pracodawcę. 

 

4.

 

Pracownik, który uległ wypadkowi 
a)

 

musi złoŜyć wniosek o ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. 

b)

 

musi ustalić straty materialne. 

c)

 

ma obowiązek niezwłocznego poinformowania o wypadku swojego przełoŜonego. 

d)

 

musi ustalić okoliczności i przyczyn, wypadku. 

 

5.

 

Zespół powypadkowy 
a)

 

ustala okoliczności i przyczyny wypadku. 

b)

 

podejmuje działania profilaktyczne. 

c)

 

likwiduje szkody powstałe w wyniku wypadku. 

d)

 

redukuje ryzyko wystąpienia podobnych wypadków. 

 

6.

 

Skład zespołu powypadkowego to 
a)

 

pracownik słuŜby bhp i społeczny inspektor pracy. 

b)

 

pracodawca i świadkowie wypadku. 

c)

 

pracownik słuŜby bhp i przedstawiciel pracodawcy. 

d)

 

pracownik słuŜby bhp i przedstawiciel pracownika, który uległ wypadkowi. 

 

7.

 

Zespół powypadkowy 
a)

 

przesłuchuje świadków wypadku. 

b)

 

nie przesłuchuje, ale zbiera od świadków wypadku informacje. 

c)

 

określa karę dla sprawcy wypadku. 

d)

 

przesłuchuje pracodawcę. 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

27

8.

 

Czynniki organizacyjne pracy mogące spowodować wypadek to 
a)

 

niewłaściwe usytuowanie urządzeń na stanowisku pracy. 

b)

 

wady konstrukcyjne maszyn i urządzeń technicznych. 

c)

 

brak lub niewłaściwe urządzenia zabezpieczające. 

d)

 

nieodpowiednia stateczność, wytrzymałość czynnika materialnego. 

 

9.

 

Czynnikami ludzkimi mogącymi być przyczyną wypadków przy pracy to 
a)

 

nieodpowiednia stateczność, wytrzymałość czynnika materialnego. 

b)

 

niewłaściwe polecenia przełoŜonych. 

c)

 

nieuŜywanie sprzętu ochronnego. 

d)

 

nieprawidłowy podział pracy lub rozplanowanie zadań. 

 

10.

 

Protokół powypadkowy zatwierdza 
a)

 

społeczny inspektor pracy. 

b)

 

zespól wskazany przez pracodawcę. 

c)

 

przedstawiciel pracowników. 

d)

 

pracodawca. 

 

11.

 

Protokół powypadkowy sporządza się 
a)

 

nie później niŜ w ciągu 7 dni od daty zawiadomienia o wypadku. 

b)

 

nie później niŜ w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia o wypadku. 

c)

 

nie później niŜ w ciągu 30 dni od daty zawiadomienia o wypadku. 

d)

 

nie naleŜy zamieszczać w karcie ryzyka Ŝadnych informacji o wypadkach przy pracy 
i chorobach zawodowych. 

 

12.

 

Zatwierdzony protokół powypadkowy niezwłocznie doręcza się 
a)

 

poszkodowanemu a w razie wypadku śmiertelnego – jego rodzinie. 

b)

 

pracodawcy. 

c)

 

jednostkom badawczo-rozwojowym działających w dziedzinie medycyny pracy. 

d)

 

wojewódzkiemu inspektorowi pracy. 

 

13.

 

Rejestr wypadków przy pracy prowadzi 
a)

 

społeczny inspektor pracy. 

b)

 

zespół wskazany przez pracodawcę. 

c)

 

przedstawiciel pracowników. 

d)

 

pracodawca. 

 

14.

 

ZagroŜenia zawodowe w zakładzie pracy mogą być stwierdzone przez pracownika słuŜby 
bhp 
a)

 

w wyniku róŜnych czynności i w róŜnych okolicznościach. 

b)

 

tylko w czasie wykonywania zadań zawodowych przez pracownika. 

c)

 

tylko w obecności pracownika na stanowisku pracy. 

d)

 

tylko na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych. 

 

15.

 

W  skład  zespołu  powypadkowego,  który  ma  określić  okoliczności  i  przyczyny  wypadku 
ś

miertelnego przy pracy wchodzi 

a)

 

pracownik kierujący komórką słuŜby bhp oraz zakładowy społeczny inspektor pracy. 

b)

 

pracownik słuŜby bhp oraz społeczny inspektor pracy. 

c)

 

pracownik słuŜby bhp oraz pracodawca. 

d)

 

pracownik słuŜby bhp i przedstawiciel świadków wypadku jeŜeli takowi istnieją. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

28

16.

 

Kompletowanie  oraz  przechowywanie  dokumentacji  dotyczącej  stwierdzonych  chorób 
zawodowych i podejrzeń o takie choroby naleŜy do obowiązków 
a)

 

słuŜby bhp. 

b)

 

pracownika. 

c)

 

zespołu kierowniczego. 

d)

 

lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotna nad pracownikami. 

 

17.

 

WdroŜenie zarządzania bezpieczeństwem pracy wiąŜe się z 
a)

 

dokumentowaniem wszystkich działań. 

b)

 

opracowywaniem dodatkowych instrukcje bhp na stanowiskach pracy. 

c)

 

wydawaniem certyfikatów pracownikom. 

d)

 

dokonywaniem  pomiarów  czynników  szkodliwych  dla  zdrowia  nie  tylko  na 
stanowisku pracy ale i w jego pobliŜu. 

 

18.

 

ZagroŜenie w procesie pracy definiowane jest jako 
a)

 

stan stanowiska pracy. 

b)

 

zjawisko wywołane działaniem człowieka. 

c)

 

przebywanie w miejscu niebezpiecznym. 

d)

 

stan środowiska pracy, który moŜe spowodować wypadek lub chorobę. 

 

19.

 

Choroba zawodowa jest to choroba 
a)

 

spowodowana  działaniem  czynników  szkodliwych  dla  zdrowia  występujących 
w środowisku pracy. 

b)

 

spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia.  

c)

 

spowodowana wypadkiem przy pracy. 

d)

 

spowodowana wykonywaną pracą. 

 

20.

 

Nieprzestrzeganie zasad ergonomii na stanowisku pracy moŜe być przyczyną 
a)

 

wypadków przy pracy i chorób zawodowych. 

b)

 

dobrej organizacji przestrzeni pracy na stanowisku.  

c)

 

odciąŜenia układu ruchu pracownika. 

d)

 

dostosowania warunków pracy do potrzeb pracownika. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

29

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko:………………………………………………………..... 
 

Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedzi 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem:         

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

30

Test 2 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Postępowanie  w  sprawach 
wypadków przy pracy i chorób zawodowych” 

 

Test składa się z 20 zadań testowych wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 6, 7, 13, 17 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry – za rozwiązanie 16 w tym co najmniej 2 zadania z poziomu podstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań  w  tym  co  najmniej  3  zadania  z  poziomu 
ponadpodstawowym. 

 
Klucz odpowiedzi: 1. 
a, 2. b, 3. c, 4. b, 5. a, 6. a, 7. b, 8. a, 9. a, 10. c, 11. a, 

12. b, 13. c, 14. a, 15. b, 16. a, 17. b, 18. a, 19. b, 20. a. 

Plan testu 

Nr  

zad 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zdefiniować pojęcie wypadek zbiorowy 

Określić obowiązki zespołu powypadkowego 

Określić zadania zespołu powypadkowego  

Określić okoliczności wypadku 

Przeanalizować działania po wypadku 

Ustalić przyczyny wypadków 

PP 

Scharakteryzować dokumenty powypadkowe 

PP 

Określić  organ  uprawniony  do  orzekania  
o chorobach zawodowych 

Określić 

uprawnienia 

organów 

do 

przeprowadzania  badań  w  zakresie  chorób 
zawodowych 

10 

Określić  obowiązki  pracodawcy  w  zakresie 
chorób zawodowych 

11 

RozróŜnić  dokumenty  dotyczące  chorób 
zawodowych 

12 

Określić płatnika świadczeń 

13 

Scharakteryzować  obowiązek  ubezpieczenia 
wypadkowego 

PP 

14 

Zinterpretować pojęcie zagroŜenia 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

31

15 

Określić  obowiązki  pracodawcy  dotyczące 
rejestru wypadków 

16 

RozróŜnić 

ś

rodki 

ochrony 

przed 

zagroŜeniami 
 

17 

Scharakteryzować 

zastosowanie 

ś

rodka 

ochrony przed zagroŜeniem 

PP 

18 

Zdefiniować pojęcie uszczerbku na zdrowiu 

19 

Określić 

czas 

sporządzania 

protokołu 

powypadkowego 

20 

Wyjaśnić  moŜliwe  następstwa  zagroŜeń 
mechanicznych 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Wyjaśnij uczniom cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Poinformuj uczniów o rodzaju zadań podanych w zestawie oraz o zasadach punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwe odpowiedzi. Tylko 
jedna jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 35 min. 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Wypadek zbiorowy to zdarzenie, w wyniku którego w zakładzie doznały obraŜeń 
a)

 

co najmniej dwie osoby. 

b)

 

ponad dziesięć osób. 

c)

 

co najmniej połowa załogi pracowniczej. 

d)

 

powyŜej siedemdziesięciu procent pracowników pracujących w chwili wypadku.  

 

2.

 

Okoliczności i przyczyny wypadków ustala 
a)

 

społeczny inspektor pracy. 

b)

 

zespół powypadkowy. 

c)

 

pracodawca. 

d)

 

pracownik słuŜby bhp. 

 

3.

 

Zespół powypadkowy 
a)

 

przesłuchuje światków wypadku. 

b)

 

przesłuchu je pracodawcę. 

c)

 

nie przesłuchuje, ale zbiera od świadków wypadku informacje. 

d)

 

określa karę dla sprawcy wypadku. 

 

4.

 

Okolicznościami wypadku są 
a)

 

osłony odgradzających. 

b)

 

warunki, środowisko lub cechy przedmiotów oraz ludzi. 

c)

 

przyczyny wypadków. 

d)

 

nieprzewidziane zdarzenia wypadkowe. 

 

5.

 

Nie dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych jest obowiązkiem 
a)

 

pracodawcy. 

b)

 

społecznego inspektora pracy. 

c)

 

pracownika słuŜby bhp. 

d)

 

przedstawiciel pracowników. 

 

6.

 

Niewłaściwą  eksploatację  czynnika  materialnego,  który  był  przyczyną  wypadku  przy 
pracy naleŜy zakwalifikować do 
a)

 

czynników materialno–technicznych pracy. 

b)

 

czynników organizacyjnych. 

c)

 

czynników ludzkich. 

d)

 

czynników subiektywnych osoby określającej przyczyny wypadku. 

 

7.

 

Statystyczna karta wypadku przy pracy sporządzana jest  
a)

 

na wniosek pracodawcy lub poszkodowanego pracownika. 

b)

 

dla  potrzeb  tworzenia  ogólnokrajowej  bazy  danych  o  przyczynach  i  okolicznościach 
oraz liczbie i częstości wypadków. 

c)

 

na potrzeby pracownika, który uległ wypadkowi. 

d)

 

w celu wypłacenia pracownikowi odszkodowania wypadkowego. 

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

33

8.

 

Właściwym do orzekania o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej 
rozpoznania jest 
a)

 

lekarz 

spełniający 

wymagania 

kwalifikacyjne 

określone 

przepisach  

w  sprawie  specjalizacji  lekarskich  niezbędnych  do  wykonywania  orzecznictwa  w 
zakresie chorób zawodowych. 

b)

 

lekarz pierwszego kontaktu. 

c)

 

inspektor PIP. 

d)

 

słuŜba bhp w zakładzie pracy. 

 

9.

 

Państwowy  inspektor  sanitarny,  który  otrzymał  zgłoszenie  choroby  zawodowej  kieruje 
pracownika, którego dotyczy podejrzenie na badanie do 
a)

 

jednostki orzeczniczej. 

b)

 

szpitala specjalistycznego. 

c)

 

lekarza pierwszego kontaktu. 

d)

 

wojewódzkiego inspektora sanitarnego. 

 

10.

 

Pracodawca  po  zakończeniu  postępowania  mającego  na  celu  ustalenie  uszczerbku  na 
zdrowiu  lub  niezdolności  do  pracy  w  związku  ze  stwierdzoną  chorobą  zawodową 
pracownika ma obowiązek 
a)

 

oznaczyć miejsce pracy pracownika jako niebezpieczne. 

b)

 

powiadomić rodzinę pracownika. 

c)

 

przesłać zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej do Instytutu Medycyny Pracy 
w Łodzi oraz do właściwego państwowego inspektora sanitarnego.

 

 

d)

 

wypłacić pracownikowi odszkodowanie. 

 

11.

 

Dokument zawierający wykaz chorób zawodowych uwzględnianych w orzecznictwie to 
a)

 

w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. (Dz.U. nr 132, poz. 1115). 

b)

 

Polska Norma PN – N / 2001:01. 

c)

 

Rejestr PIP RCH – 2001:01. 

d)

 

Wykaz CIOP. 

 

12.

 

Ś

wiadczenia z tytułu wypadku przy pracy wypłaca 

a)

 

pracodawca. 

b)

 

ZUS. 

c)

 

PZU. 

d)

 

Państwowa Inspekcja Sanitarna. 

 

13.

 

Ubezpieczenie wypadkowe jest obowiązkowe dla 
a)

 

wszystkich pracowników bez względu na rodzaj zawartego stosunku pracy. 

b)

 

osób wykonujących umowę zlecenia. 

c)

 

podlegających ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. 

d)

 

wykonujących prace uciąŜliwe i niebezpieczne. 

 

14.

 

ZagroŜenie w procesie pracy to 
a)

 

stan środowiska pracy, który moŜe spowodować wypadek lub chorobę. 

b)

 

stan stanowiska pracy. 

c)

 

zjawisko wywołane działaniem człowieka. 

d)

 

przebywanie w miejscu niebezpiecznym. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

34

15.

 

Rejestr wypadków przy pracy w zakładzie pracy prowadzi 
a)

 

lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotna nad pracownikami. 

b)

 

pracodawca. 

c)

 

pracownik słuŜby bhp. 

d)

 

społeczny inspektor pracy. 

 

16.

 

Proceduralne środki ochrony przed zagroŜeniami to 
a)

 

instrukcje obsługi urządzeń. 

b)

 

ś

rodki ochrony indywidualnej. 

c)

 

osłony samoryglujące. 

d)

 

urządzenia odgradzające. 

 

17.

 

JeŜeli  mimo  zastosowania  na  stanowiskach  pracy  wszelkich  moŜliwych  rozwiązań 
technicznych  i  organizacyjnych  poziom  hałasu  przekracza  dopuszczalne  normy, 
pracodawca musi 
a)

 

odgrodzić  stanowisko osłoną od innych stanowisk. 

b)

 

oznakować strefy zagroŜone hałasem. 

c)

 

bezwzględnie  wstrzymać  prace  do  momentu  wyeliminowania  źródła  nadmiernych 
dźwięków. 

d)

 

zastosować urządzenia odgradzających. 

 

18.

 

Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uwaŜa się 
a)

 

naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu 
na okres przekraczający 6 miesięcy. 

b)

 

naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu 
na okres przekraczający 9 miesięcy. 

c)

 

naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu 
na okres przekraczający 12 miesięcy. 

d)

 

naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu 
na okres przekraczający 24 miesiące. 

 

19.

 

Protokół powypadkowy sporządza się 
a)

 

nie później niŜ w ciągu 7 dni od daty zawiadomienia o wypadku. 

b)

 

nie później niŜ w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia o wypadku. 

c)

 

nie później niŜ w ciągu 30 dni od daty zawiadomienia o wypadku. 

d)

 

przy wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych. 

 

20.

 

ZagroŜenia mechaniczne to 
a)

 

rozcięcie, starcie lub otarcie. 

b)

 

poślizgnięcia, potknięcia, hałas, upadki. 

c)

 

wytrysk cieczy pod wysokim ciśnieniem, promieniowanie cieplne 

d)

 

wciągnięcie lub pochwycenie, zapylenie. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

35

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko:………………………………………………………..... 
 

Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedzi 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem:         

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

36

7. LITERATURA 

 
1.

 

Gałusza M.: Materiały dydaktyczne do szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i hieny pracy. 
Tarbonus, Tarnobrzeg 2005 

2.

 

Gałusza  M.,  Langer  W.:  Wypadki  nie  tylko  przy  pracy  i  choroby  zawodowe.  Tarbonus, 
Tarnobrzeg 2004 

3.

 

Grądziel  P.:  Wypadki  przy  pracy  i  choroby  zawodowe.  Świadczenia  odszkodowawcze. 
Ośrodek szkolenia PIP, Wrocław 2005 

4.

 

Kodeks  pracy.  Państwowa  Inspekcja  Pracy,  Bezpieczeństwo  i  higiena  pracy  /  Edycja 
sądowa. Beck C.H, 2007 

5.

 

Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998 

6.

 

Koradecka D.: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom I i II. CIOP, Warszawa 1999 

7.

 

Materiały literaturowe zamieszczone na stronie internetowej - Centralny Instytut Ochrony 
Pracy (http://www.ciop.pl) 

8.

 

Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gdańsk 2007 

9.

 

Stefaniak E.: Poradnik Inspektora BHP. Techniki i metody pracy. CEK sp.z o. o., Świecie 
1999 

10.

 

Rozporządzenia  i  ustawy  wymienione  w  materiałach  nauczania  zamieszczone 
w Internetowym systemie aktów prawnych: http://isip.sejm.gov.pl/prawo/index.html  

 
Literatura metodyczna 
1.

 

Kornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 

2.

 

Szlosek F. :Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 2002