64

FORUM CZYTELNIKÓW

฀

Świat Radio  Listopad 2010

฀ ฀

฀

฀XXXTXJBUSBEJPQM

฀ ฀

฀

฀XXXTXJBUSBEJPQM

P

o

ra

d

y

 t

ec

h

n

ic

zn

e

Antena wielopasmowa Delta 

D u ż o   j u ż   p o w i e d z i a n o 
i  napisano  na  temat  anten 
wielopasmowych,  które  są  

cudownym  środkiem  na  wiele  proble-
mów krótkofalowców. Zawsze tak bywa, 
że  antena  wielopasmowa  jest  w  mniej-
szym lub większym stopniu elementem 
kompromisowym i tak też jest z poniżej 
opisywaną anteną wzorowaną na 2-ele-
mentowej Delcie Multibander 7PL

Julian SP3PL

Antena  proponowana  przez  Artu-
ra  M0PLK  (SQ2PLK)  to  jednoele-
mentowa  Delta,  która  jest  zasilana 
w górnej części elementu wibratora 
poprzez drabinkę 450–600 Ω i układ 

transformujący.
Założeniem  była  praca  z  terenu 
i  dlatego  konstrukcja  anteny  cha-
rakteryzuje  się  prostotą  wykonania 
oraz  krótkim  czasem  montażu.  Po 
złożeniu nie zajmuje więcej miejsca 
niż  przeciętna  torba  z  wędkami  na 
ryby i jak widać na zdjęciu 1 nie po-
trzeba dodatkowych pakunków.
Głównymi materiałami do wykona-
nia  tej  anteny  są  trzy  maszty  tele-
skopowe z włókna szklanego, które 
zostały  kupione  w  Internecie,  ale 
sklepy  wędkarskie  też  powinny 
pomóc  w  skompletowaniu  odpo-
wiedniego  budulca.  Dwa  ramio-
na  teleskopowe  o  długości  około 
6  m  każde  zostały  zamocowane 
do  aluminiowej  płyty  montażo-
wej za pomocą uchwytów do kabli 
energetycznych  (pod  kątem  pro-
stym  względem  siebie  i  pod  kątem 
135  stopni  względem  dolnej  części 
masztu). 
Płyta montażowa służy do zamoco-
wania  całej  konstrukcji  do  masztu 
(całkowita wysokość masztu z włók-
na  szklanego  to  9  m,  ale  zostały 
użyte tylko dolne sekcje) przy uży-
ciu  tej  samej  techniki  montażowej 
jak  ramiona  anteny.  Jak  widać  na 
zdjęciu,  została  użyta  ta  sama  me-
toda  także  w  przypadku  montażu 
pudełka z transformatorem.
Cała konstrukcja jest utrzymywana 
w pionie za pomocą 3 linek odciąga-

jących o długości około 6 m każda. 
Należy  zwrócić  uwagę,  że  płyta 
montażowa  zamontowana  jest  na 
ostatniej  części  masztu,  która  nie 
jest zaciśnięta w teleskopie, ale spo-
czywa luźno na niższym elemencie. 
Takie rozwiązanie pozwala na łatwe 
obracanie  konstrukcji  celem  wyko-
rzystania  kierunkowości  anteny  za 
pomocą dodatkowego odciągu, jest 
proste i w tym przypadku w zupeł-
ności zdaje egzamin (zdjęcie 2). 
Część  promieniująca  w  opisanym 
egzemplarzu  z  założenia  miała  być 
lekka,  dlatego  autor  użył  cienkiego 
przewodu  głośnikowego  zarówno 
do obwodu Delty, jak i do drabinki 
zasilającej. 
Antena  w  obwodzie  głównym  ma 
długość około 17 m, co pozwala na 
pracę  w  zakresie  już  od  pasma  30 
m  aż  do  pasma  6  m.  Mocowanie 
przewodu  do  ramion  anteny  zo-
stało  wykonane  za  pomocą  taśmy 
izolacyjnej.  Aby  wykorzystywać  tę 
antenę  w  zakresie  50  MHz,  nale-
ży  pamiętać,  by  odstęp  pomiędzy 
przewodami  drabinki  był  większy 
niż  6  cm.  Impedancja  drabinki  i  jej 
długość  nie  mają  większego  wpły-
wu  na  właściwości  promieniujące 
anteny.  Długość  drabinki  należy 
tak  dobrać,  by  była  wystarczająco 
napięta  (w  modelu  wynosiła  około 
2,9 m). Jako transformator zasilający 
został użyty BALUN 1:4 na rdzeniu 
toroidalnym. 
Autor  testował  także  inny  system 
zasilania  anteny,  którego  zadaniem 
było  poprawienie  charakterystyk 
dopasowania,  a  także  usprawnie-
nie  w  celu  uzyskania  rezonansu  
w paśmie 17 m.
Warto  zwrócić  uwagę,  że  ante-
na  jest  nierezonansowa  i  cechuje 
się  współczynnikiem  WFS  rzędu  
2 i więcej, co wymaga zastosowania 
skrzynki antenowej.
Antena  po  raz  pierwszy  została 
zamontowana około 2 m nad pozio-
mem gruntu. 
„Bez  większych  problemów  na-
wiązywałem  łączności  po  całej  
Europie, co zachęciło mnie do obni-
żenia mocy nadajnika. 
Jako stacja QRP (5–10 W) bez trud-
ności zaliczałem łączności z azjatyc-
ką Rosją, Kanadą, USA, a używając 
mocy około 50 W, z Ekwadorem czy 
Wenezuelą (zarówno na CW, jak i na 
SSB). Przy tej mocy nadajnika udało 
mi się po raz pierwszy zaliczyć łącz-
ność z Hawajami na SSB w paśmie 
21 MHz. Podczas tegorocznego spo-
tkania krótkofalowców w Jastrowiu 
kolega  Andrzej  SP9ADU  z  powo-
dzeniem  przeprowadzał  łączności 
w pasmach 30 i 20 m. Testy porów-
nawcze w obrębie Europy z anteną 

Multibander  7PL  wykazały  bardzo 
niewielką różnicę sygnału.
Podczas  testów  porównawczych 
względem  8,5  m  wysokiej  anteny 
typu  Rybakov  prezentowana  Delta 
charakteryzowała  się  dużo  mniej-
szym  poziomem  szumów  i  silniej-
szymi sygnałami odbieranych stacji, 
dlatego zaniechałem używania ver-
ticala”. Warto dodać, że szkic wyko-
nania  podobnej  anteny  konstrukcji 
SQ3LVZ  znajduje  się  w  ŚR  7/2010 
(str. 67).

Generator Morse’a

Widziałem  w  jednym  radio-
klubie  łączności  generator 
KENT  alfabetu  Morse’a. 

Myślę,  że  warto  czasami  pokazywać 
takie  proste  konstrukcje,  bowiem  wie-
lu  radioamatorów  zaczyna  od  takiego 
lub  podobnego  układu  naukę  alfabetu 
Morse’a.

Sebastian Niewiadomski

Przedstawiony  na  zdjęciu  genera-
tor  KENT  można  kupić  w  Wielkiej 
Brytanii  w  formie  kitu.  Schemat 
ideowy układu (rysunek 1) jest nie-
słychanie prosty.   
Na  układzie  scalonym  CMOS 

Antena Delta Artura M0PLK po rozłożeniu

Antena Delta Artura M0PLK