Radioelektronik Audio-HiFi-Video 7/2003
Tester mo¿e s³u¿yæ nie
tylko do wykrywania
przerw w kablu
sieciowym, ale tak¿e np.
do wykrywania
przepalonej ¿arówki
w ³añcuchu lampek
choinkowych zasilanych
z sieci 230 V.
P
rzenone urz¹dzenia elektrycz-
ne i elektroniczne, takie jak kame-
ry, owietlacze halogenowe, ¿e-
lazka oraz inny sprzêt gospodar-
stwa domowego s¹ zasilane z sieci ener-
getycznej, do której s¹ do³¹czone za pore-
dnictwem 2- lub 3-przewodowego kabla.
Podczas eksploatacji, kabel jest poddawa-
ny niejednokrotnie ró¿nym nara¿eniom me-
chanicznym, w wyniku których powstaj¹
pêkniêcia wewnêtrznych przewodów w ró¿-
nych, trudnych do okrelenia miejscach.
W takim przypadku wiêkszoæ u¿ytkowni-
ków po prostu kupuje nowy kabel.
DETEKTOR PRZERW W KABLU
SIECIOWYM
i R4. Inwertery U1A i U1B s¹ wykorzysta-
ne jako czujnik pola elektrycznego pocho-
dz¹cego od napiêcia sieci energetycznej
230 V, pola wystêpuj¹cego wokó³ przewo-
dów (U1A) oraz jako bufor sygna³u pocho-
dz¹cego z sondy pomiarowej (U1B). Sy-
gna³ z wyjcia (4) inwertera U1B uaktywnia
lub blokuje dzia³anie generatora.
Kiedy sonda znajduje siê daleko od przewo-
du wytwarzaj¹cego pole, wtedy nie odbiera
¿adnego sygna³u i stan logiczny na wyjciu
inwertera U1B pozostaje niski. W wyniku
tego, dioda D3 przewodzi i nie dopuszcza do
oscylacji generatora. Jednoczenie, na wyj-
ciu (12) inwertera U1F wystêpuje stan lo-
giczny niski, który powoduje zatkanie tranzy-
stora T1. W tej sytuacji dioda D4 nie wieci.
Kiedy sonda testera znajduje siê blisko
przewodu sieciowego po³¹czonego z sieci¹
energetyczn¹ 230 V, to podczas ka¿dego
dodatniego pó³okresu sinusoidy sieciowej,
napiêcie na wyjciu inwertera U1B osi¹ga
stan wysoki. Oscylator generuje wtedy prze-
bieg o czêstotliwoci ok. 1 kHz, co powodu-
je impulsowe zasilanie diody D4. Dziêki
bezw³adnoci wzroku, obserwator odbiera
wiecenie jako ci¹g³e. Taki sposób zasilania
na wówczas u¿yæ baterie o wiêkszej po-
jemnoci, np. dwie baterie typu R1 lub na-
wet R6.
Jako sonda mo¿e pos³u¿yæ kilkucentymetro-
wy (np. 5 cm) odcinek doæ grubego drutu
miedzianego (rednica 2
÷
3 mm). W celu
wykrycia punktu pêkniêcia przewodu w ka-
blu 2-przewodowym na-
le¿y do³¹czyæ uk³ad do
ród³a zasilania i nastêp-
nie przesuwaæ powoli
koñcówkê sondy wzd³u¿
kabla, zaczynaj¹c od koñ-
ca do³¹czonego do sieci.
Dioda D4 zacznie wie-
ciæ w obecnoci pola wy-
twarzanego wokó³ kabla.
Po osi¹gniêciu punktu
pêkniêcia kabla dioda D4
zganie.
W przypadku testowania
grubszego kabla 3-prze-
wodowego, dobrze jest uformowaæ koñców-
kê sondy na kszta³t litery J, wtedy nast¹pi sil-
niejsze sprzê¿enie z polem elektrycznym
wytwarzanym przez napiêcie sieci energe-
tycznej.
Tester mo¿e s³u¿yæ równie¿ do takich, czê-
sto trudnych w realizacji zadañ, jak wykry-
wanie przepalonej ¿arówki w ³añcuchu sze-
regowo po³¹czonych lampek choinkowych
zasilanych z sieci 230 V.
Na rys. 2. przedstawiono p³ytkê drukowan¹
detektora przerw w kablu sieciowym, a na
rys. 3. rozmieszczenie elementów.
(cr)
n
Rys. 1. Schemat detektora przerw w kablu sieciowym
Rys. 2. P³ytka drukowana detektora przerw
w kablu sieciowym (skala 1:1)
Rys. 3. Rozmieszczenie elementów na p³ytce
drukowanej detektora przerw w kablu sieciowym
Przedstawiony uk³ad umo¿liwia ³atwe i szyb-
kie wykrycie przerwanego przewodu i lo-
kalizacjê miejsca przerwania w 1-, 2- lub 3-
przewodowym kablu bez koniecznoci jego
demonta¿u. Do konstrukcji wykorzystano
uk³ad scalony CMOS typu 4049 sk³adaj¹cy
siê z szeciu wzmacniaczy inwerterów,
z których wykorzystano cztery _ U1A, U1B,
U1E i U1F (rys.1). Elementy U1E i U1F two-
rz¹ generator impulsowy wytwarzaj¹cy prze-
bieg akustyczny o czêstotliwoci ok. 1000
Hz. Czêstotliwoæ przebiegu jest okrelona
przez kondensator C1 oraz rezystory R3
diody zmniejsza ponadto pobór energii
z baterii zasilaj¹cej.
Do zasilania uk³adu nale¿y stosowaæ zasi-
lacz o napiêciu 3 V lub dwie baterie guziko-
we, typu zegarkowego. Uk³ad pobiera pr¹d
ok. 3 mA.
Zamiast lub oprócz diody wiec¹cej D4
mo¿na zastosowaæ akustyczny wskanik
pola elektromagnetycznego w postaci prze-
twornika piezoceramicznego podobnego
do stosowanych w zegarkach elektronicz-
nych. Wtedy nale¿y liczyæ siê ze zwiêksze-
niem poboru pr¹du ze ród³a zasilania. Mo¿-