Kamieniarz_711[04].Z2.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Władysława Maria Francuz

Wykonywanie konserwacji, napraw i renowacji kamienia

711[04].Z2.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Przyczyny zniszczeń kamienia

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Wady i uszkodzenia elementów z kamienia

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Mechaniczne i chemiczne czyszczenie kamieni

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Naprawa uszkodzeń elementów z kamienia

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Hydrofobizacja elementów kamiennych i impregnacja wzmacniająca

strukturę kamienia

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Zasady rozliczania robót naprawczych i konserwacyjnych kamienia

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

i ochrony środowiska przy konserwacji, naprawie i renowacji elementów
z kamienia

5.7.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1.WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kamieniarz, a w szczególności podczas
nauki o:

−

przyczynach zniszczeń kamienia,

−

wadach i uszkodzeniach elementów z kamienia,

−

mechanicznym i chemicznym czyszczeniu kamieni,

−

naprawie uszkodzeń elementów z kamienia,

−

hydrofobizacji elementów z kamienia i wzmacnianiu jego struktury,

−

zasadach obliczania robót naprawczych i konserwacyjnych kamienia,

−

przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska przy konserwacji, naprawie i renowacji elementów z kamienia.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne - to znaczy wykaz umiejętności, jakimi powinien dysponować uczeń

przed przystąpieniem do nauki w tej jednostce modułowej, czyli wiedzę i umiejętności
przyswojone w trakcie realizacji poprzednich jednostek modułowych,

−

cele kształcenia – to znaczy wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z tym poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ćwiczenia, które mają na celu wykształcenie u ucznia umiejętności praktycznych,
ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-uczenia oraz środkami
dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego

−

wykaz literatury, z jakiej uczeń może korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne, w grupie liczącej nie więcej niż 15 uczniów,
były prowadzone różnymi metodami ze szczegółnym uwzględnieniem aktywizujących metod
nauczania, np. samokształcenia kierowanego, tekstu przewodniego.
Formy

organizacyjne

pracy

uczniów

mogą

być

zróżnicowane,

począwszy

od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
       Istotną  rolę  w  procesie  nauczania  odgrywa  wykonywanie  ćwiczeń,  mających  na  celu
uzupełnienie  i  utrwalenie  poznanych  wiadomości  o  wykonywaniu  konserwacji,  napraw
i renowacji  kamienia.  Nauczyciel  może  wykorzystać  podane  w  propozycje  ćwiczeń  lub
przeprowadzić ćwiczenia według własnych pomysłów.
       W

celu

sprawdzenia

poziomu

przyswojonych

przez

ucznia

wiadomości

i ukształtowanych umiejętności nauczyciel może posłużyć się zestawem zadań testowych
zamieszczonym w rozdziale 6.

Wykaz literatury powinien nauczyciel aktualizować w miarę ukazywania się nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu budownictwa,

–

posługiwać się dokumentacją techniczną,

–

dokonywać pomiarów elementów budowlanych i wykonywać rysunki inwentaryzacyjne,

–

rozróżniać elementy konstrukcyjne i niekonstrukcyjne budynku,

–

rozróżniać i charakteryzować materiały budowlane,

–

organizować stanowiska składowania i magazynowania materiałów budowlanych,

–

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciw pożarowej i ochrony
środowiska obowiązujące w budownictwie,

–

wykonywać podstawowe roboty murarskie,

–

wykonywać podstawowe roboty tynkarskie,

–

rozpoznawać, dobierać, oceniać i składować materiały i wyroby kamienne,

–

obrabiać kamień ręcznie i mechanicznie,

–

dostrzegać i usuwać zagrożenia związane z wykonywaną pracą,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

stosować zasady współpracy w grupie,

–

uczestniczyć w dyskusji i prezentacji,

–

stosować różne metody i środki porozumiewania się na temat zagadnień technicznych,

–

oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i wybranego
zawodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

−

zorganizować i zlikwidować stanowisko robocze,

−

rozpoznać wady i uszkodzenia elementów kamiennych,

−

ustalić zakres robót renowacyjnych i naprawczych,

−

dobrać i ocenić przydatność materiałów do wykonywania zadań,

−

określić szacunkowo ilość materiału niezbędnego do wykonania robót konserwatorskich
i naprawczych oraz sporządzić zapotrzebowanie materiałowe,

−

dobrać narzędzia niezbędne do wykonywania robót,

−

wykonać wodoodporną impregnację (hydrofobizację) elementów z kamienia,

−

dokonać mechanicznego czyszczenia kamienia,

−

dokonać chemicznego czyszczenia kamienia,

−

wykonać wnęki w miejscach uszkodzeń kamienia i dopasować łatkę kamienną
(flekowanie ubytków),

−

wykonać obróbkę powierzchni łatki (retusz powierzchni),

−

uzupełnić ubytki kamienia kitem,

−

wymienić zniszczony element kamienny,

−

wykonać łączenie powierzchni kamiennych klejem,

−

wykonać impregnację wzmacniającą strukturę kamienia,

−

przygotować i zastosować materiały pomocnicze,

−

ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć usterki,

−

sporządzić rozliczenie materiałowe wykonanej pracy,

−

wykonać pracę z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Kamieniarz 711[04].

Moduł: Technologia przygotowania, obróbki, naprawy i konserwacji kamienia 711[04].Z2.
Jednostka modułowa: Wykonywanie

konserwacji,

napraw

renowacji

kamienia

711[04].Z2.04.

Temat: Chemiczne czyszczenie kamieni.

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów ze sposobami chemicznego czyszczenia kamieni,

stosowanych środkach, zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej obowiązujących przy stosowaniu tych preparatów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

–  rozpoznać rodzaje środków do chemicznego czyszczenia kamieni,
–  dobrać i zastosować odpowiednie środki,
–  zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony  przeciwpożarowej

dotyczące chemicznego czyszczenia kamieni,

– odszukać potrzebne informacje w katalogach i informatorach producentów,
– współpracować w grupie.

Metody nauczania:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia,

−

dyskusja.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca grupie.

Czas:

2 godziny lekcyjne – 90 minut.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw środków do chemicznego czyszczenia kamieni,

−

środki ochrony indywidualnej konieczne przy chemicznym czyszczeniu kamieni,

−

instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujące przy używaniu środków
do chemicznego czyszczenia kamieni,

−

katalogi

instrukcje

producentów

dotyczące

środków

przeznaczonych

do chemicznego czyszczenia kamieni,

−

literatura.

Przebieg zajęć:

1.  Wprowadzenie.
2.  Określenie celów lekcji.
3.   Elementy wykładu – Chemiczne czyszczenie kamieni .

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nauczyciel powinien:

−

scharakteryzować rodzaje środków do chemicznego czyszczenia kamieni,

−

przedstawić próbki lub opakowania tych środków,

−

określić sposoby chemicznego czyszczenia kamieni,

−

określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony

środowiska dotyczące chemicznego czyszczenia kamieni,

−

wskazać zasady posługiwania się katalogami i instrukcjami producentów umieszczonymi

na opakowaniach środków przeznaczonych do chemicznego czyszczenia kamieni.

4. Ćwiczenia – praca uczniów w grupach.

−

uczniowie dzielą się na zespoły dwuosobowe,

−

każdy zespół otrzymuje preparat do chemicznego czyszczenia kamieni,

−

zespół otrzymuje zadanie - na podstawie instrukcji producenta umieszczonej na etykiecie

środka do chemicznego czyszczenia kamieni podać:

a)  nazwę środka,
b)  właściwości i zastosowanie,
c)  sposób przygotowania i nakładania preparatu na powierzchnię kamienia,
d)  zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  i  ochrony

środowiska obowiązujące przy stosowaniu tego środka.

−

uczniowie odczytują podstawowe dane z instrukcji producenta,

−

każdy zespół sporządza notatkę opisując wykonane zadanie.

5. Dyskusja - analiza wyników pracy w grupach.

−

każdy zespół prezentuje wyniki pracy,

−

uczniowie dyskutują nad prezentowanymi wynikami prac i oceniają ich prawidłowość.

Zakończenie zajęć.

Podsumowanie zajęć - ocena poziomu osiągnięć uczniów i ich aktywności.

Praca domowa.

Odszukaj w najbliższej okolicy zanieczyszczone kamienie, opisz rodzaj zanieczyszczeń oraz
zaproponuj środek chemiczny do usunięcia tych zanieczyszczeń.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Kamieniarz 711[04]

Moduł: Technologia przygotowania, obróbki, naprawy i konserwacji kamienia 711[04].Z2.
Jednostka modułowa: Wykonywanie

konserwacji,

napraw

renowacji

kamienia

711[04].Z2.04.

Temat: Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

i ochrony środowiska przy konserwacji, naprawie i renowacji elementów z kamienia

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska przy konserwacji, naprawie i renowacji elementów
z kamienia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

scharakteryzować materiały do czyszczenia i impregnacji kamienia pod względem

zagrożenia dla zdrowia i środowiska,

−

określić zagrożenia występujące podczas wykonywania napraw i konserwacji

kamienia,

−

określić zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania napraw i konserwacji

kamienia,

−

określić zasady ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska,

−

wykonać prace zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska,

−

zorganizować i zlikwidować stanowisko pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i

higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska,

−

odszukać potrzebne informacje w odpowiednich instrukcjach i katalogach,

−

współpracować w grupie.

Metody nauczania:

−

elementy wykładu,

−

ćwiczenia,

−

dyskusja.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Czas:

2 godziny lekcyjne – 90 minut.

Środki dydaktyczne:

−

plansze poglądowe dotyczące bezpiecznej pracy przy renowacji kamienia,

−

karty katalogowe środków do czyszczenia i impregnacji kamienia,

−

instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony

środowiska,

−

zestawy materiałów i narzędzi używanych przy renowacji kamienia,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

1.  Wprowadzenie.
2.  Określenie celów lekcji.
3.  Elementy  wykładu:  Przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony przeciwpożarowej

i ochrony środowiska przy konserwacji, naprawie i renowacji elementów z kamienia.

Nauczyciel powinien:

−

scharakteryzować materiały do czyszczenia i impregnacji kamienia pod względem
zagrożenia dla zdrowia i zagrożenia pożarowego,

−

określić zasady bezpiecznej pracy przy używaniu szkodliwych materiałów chemicznych,
ręcznym i mechanicznym czyszczeniu kamienia oraz przy naprawach i konserwacji
kamienia,

−

określić zasady ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska,

−

określić zasady zorganizowania, użytkowania i likwidacji stanowiska pracy zgodnie
z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej,

−

wskazać

zasady

posługiwania

się

katalogami,

instrukcjami

umieszczonymi

na opakowaniach materiałów do czyszczenia i konserwacji kamienia.

4. Ćwiczenia – praca uczniów w grupach.

−

uczniowie dzielą się na zespoły dwuosobowe,

−

każdy zespół otrzymuje zestaw materiałów lub narzędzi do czyszczenia, napraw
i konserwacji kamienia,

−

każdy zespół otrzymuje zadanie: określić sposoby bezpiecznej pracy z wybranymi
materiałami i narzędziami,

−

każdy zespół sporządza notatkę opisując wykonane zadanie.

5. Dyskusja - analiza wyników pracy w grupach.

−

każdy zespół prezentuje wyniki pracy,

−

uczniowie dyskutują nad prezentowanymi wynikami prac i oceniają ich prawidłowość.

Zakończenie zajęć.

Podsumowanie zajęć - ocena poziomu osiągnięć uczniów i ich aktywności.

Praca domowa.

Na podstawie etykiety umieszczonej na opakowaniu benzyny ekstrakcyjnej opisz:

−

właściwości i zagrożenia, jakie powoduje,

−

zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej obowiązujące
przy pracy z rozpuszczalnikiem.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Przyczyny zniszczeń kamienia

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

Na podstawie przedstawionych próbek zniszczonych kamieni określ przyczyny, które

spowodowały te zniszczenia. Do oceny zniszczeń zastosuj metodę organoleptyczną (za
pomocą zmysłów).

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć dokładnie próbki zniszczonych kamieni,
2)  określić, jakie czynniki spowodowały te zniszczenia,
3)  uzasadnić swoje zdanie,
4)  sporządzić notatkę w zeszycie.

Zalecane metody nauczania– uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, dyskusja,

−

ćwiczenia realizowane metodą tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

próbki zniszczonych elementów kamiennych,

−

plansza poglądowa dotycząca zniszczeń kamienia,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Wady i uszkodzenia elementów z kamienia

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

Rozpoznaj wady i uszkodzenia na przedstawionych przez nauczyciela próbkach

elementów kamiennych.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć przedstawione próbki,
2)  rozpoznać wady kamienia,
3)  scharakteryzować uszkodzenia kamienia,
4)  uzasadnić swoje zdanie i sporządzić notatkę w zeszycie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki elementów kamiennych, na których występują wady i uszkodzenia,

−

plansza poglądowa dotycząca zniszczeń kamienia,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Mechaniczne i chemiczne czyszczenie kamieni

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród przedstawionych przez nauczyciela zestawu środków do chemicznego

czyszczenia kamienia, wybierz środek do usuwania olejów i tłuszczów z powierzchni
kamiennej oraz określ zasady bezpiecznej pracy przy stosowaniu tego preparatu.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć przedstawione preparaty,
2)  wybrać środek do usuwania tłustych zanieczyszczeń z powierzchni kamiennej,
3)  przeczytać instrukcję producenta znajdującą się na opakowaniu preparatu,
4)  określić zasady bezpieczeństwa przy pracy z tym preparatem,
5)  sporządzić notatkę w zeszycie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw środków do chemicznego czyszczenia kamienia,

−

katalogi dotyczące środków do chemicznego czyszczenia kamienia,

−

literatura.

Ćwiczenie 2

Oczyść metodą chemiczną powierzchnię kamienia, którego zaatakowała korozja

biologiczna.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć powierzchnię kamienia i określić rodzaj zanieczyszczeń,
2)  dobrać odpowiedni środek czyszczący,
3)  przygotować stanowisko pracy,
4)  przygotować potrzebne narzędzia,
5)  przeczytać instrukcję producenta znajdującą się na opakowaniu preparatu,
6)  oczyścić powierzchnię kamienia,
7)  ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
8)  zlikwidować i posprzątać stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

preparaty do czyszczenia chemicznego elementów kamiennych,

−

narzędzia do czyszczenia,

−

instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy dotycząca czyszczenia chemicznego kamieni.

Ćwiczenie 3

Oczyść nawierzchnię piaskowca metodą mechaniczną używając narzędzi ręcznych.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć nawierzchnię i ustalić zakres prac,
2)  przygotować potrzebne narzędzia,
3)  ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
4)  posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

narzędzia do czyszczenia mechanicznego nawierzchni kamiennej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Naprawa uszkodzeń elementów z kamienia

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj naprawę ubytku w kamieniu metodą flekowania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć uszkodzony element i ustalić zakres prac,
2)  przygotować stanowisko pracy,
3)  przygotować narzędzia do wykonania zadania,
4)  przygotować powierzchnie wewnętrzne i krawędzie ubytku,
5)  przygotować fleka,
6)  wykonać flekowanie,
7)  ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
8)  zlikwidować i posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

element kamienny przeznaczony do naprawy,

−

kamień do wykonania fleka,

−

narzędzia potrzebne do wykonania zadania,

−

materiał do osadzenia fleka we wnęce.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij ubytki kamienia kitem (masą szpachlową) na wskazanym przez nauczyciela

elemencie kamiennym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  obejrzeć uszkodzony element i ustalić zakres prac,
2)  przygotować stanowisko pracy,
3)  przygotować powierzchnię ubytku do naprawy,
4)  przygotować odpowiednie narzędzia do nakładania kitu,
5)  przygotować materiał do wypełnienia ubytku,
6)  zapoznać się z instrukcją producenta umieszczoną na opakowaniu kitu,
7)  uzupełnić ubytki kamienia wg zaleceń producenta,
8)  ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
9)  zlikwidować i posprzątać stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

element kamienny przeznaczony do naprawy,

−

kit do kamienia, np. Marmokitt,

−

narzędzia potrzebne do wykonania zadania.

Ćwiczenie 3

Wykonaj łączenie klejem powierzchni kamiennych wskazanych przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  ocenić stan powierzchni przeznaczonych do sklejenia i ustalić zakres prac,
2)  przygotować stanowisko pracy,
3)  przygotować powierzchnię do klejenia,
4)  przygotować narzędzia do nakładania kleju,
5)  przygotować odpowiedni klej,
6)  nałożyć warstwę kleju i docisnąć klejone powierzchnie,
7)  ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
8)  zlikwidować i posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

elementy kamienne przeznaczony do sklejenia,

−

klej do kamienia,

−

narzędzia potrzebne do wykonania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Hydrofobizacja elementów kamiennych i impregnacja

wzmacniająca strukturę kamienia

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj hydrofobizację elementu kamiennego metodą impregnacji.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

ocenić stan powierzchni i ustalić zakres robót,

przygotować stanowisko pracy,

3)  przygotować odpowiednie narzędzia i materiały,
4)  zapoznać się z instrukcją producenta umieszczoną na opakowaniu impregnatu,
5)  wykonać impregnację,
6)  ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
7)  zlikwidować i posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

preparat do impregnacji wodoodpornej kamienia,

−

narzędzia do nałożenia impregnatu,

−

katalogi dotyczące środków do wykonywania impregnacji kamienia,

−

instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy dotycząca wykonywania impregnacji kamienia.

Ćwiczenie 2

Wykonaj hydrofobizację powierzchni posadzki z piaskowca.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

ocenić stan powierzchni i ustalić zakres robót,

przygotować stanowisko pracy,

3)  przygotować odpowiednie narzędzia i materiały,
4)  zapoznać się z instrukcją producenta umieszczoną na opakowaniu środka hydrofobowego,
5)  wykonać hydrofobizację,
6)  ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
7)  zlikwidować i posprzątać stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

środek do hydrofobizacji,

−

narzędzia do nałożenia powłoki,

−

katalogi dotyczące środków do hydrofobizacji,

−

instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy dotycząca hydrofobizacji.

Ćwiczenie 3

Wykonaj impregnację wgłębną wzmacniającą na elemencie kamiennym wskazanym

przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

ocenić stan kamienia i ustalić zakres robót,

przygotować stanowisko pracy,

3)  przygotować odpowiednie narzędzia i materiały do impregnacji wgłębnej wzmacniającej,
4)  zapoznać się z instrukcją producenta umieszczoną na opakowaniu impregnatu,
5)  wykonać impregnację wzmacniającą,
6)  ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
7)  zlikwidować i posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

preparat do impregnacji wgłębnej wzmacniającej kamień,

−

narzędzia do nałożenia impregnatu,

−

katalogi dotyczące środków do wykonywania impregnacji kamienia,

−

instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy dotycząca wykonywania impregnacji kamienia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Zasady rozliczania robót naprawczych i konserwacyjnych

kamienia

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj obmiar robót wykonanych podczas hydrofobizacji nawierzchni posadzki

z piaskowca (ćwiczenie 2, rozdział 5.5).

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  określić zasady wykonywania obmiaru,
2)  wykonać szkic posadzki i podać jej wymiary,
3)  wykonać obmiar robót,
4)  sporządzić notatkę.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

elementy wykładu, obliczenia.

Środki dydaktyczne:

−

Katalog nakładów rzeczowych,

−

literatura.

Ćwiczenie 2

Określ szacunkowo ilość materiału potrzebnego do oczyszczenia chemicznego muru

kamiennego o wymiarach: długość – 5,0 m, grubość – 0,30 m, wysokość – 1.2 m oraz
sporządź zapotrzebowanie materiałowe. Zużycie preparatu czyszczącego Covexan wynosi
około 150÷300 g/m

(wg informacji producenta).

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obliczyć powierzchnię przewidzianą do czyszczenia,
2)  policzyć potrzebną ilość preparatu przyjmując średnie zużycie,
3)  sporządzić zapotrzebowanie materiałowe.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

elementy wykładu, obliczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

Katalog Nakładów Rzeczowych.

Ćwiczenie 3

Sporządź rozliczenie materiałowe dotyczące zużycia środka grzybobójczego przy

usuwaniu korozji biologicznej w ćwiczeniu 2 rozdział 5.3.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obliczyć powierzchnię elementu kamiennego,
2)  określić faktyczne zużycie preparatu grzybobójczego,
3)  obliczyć  normatywne  zużycie  preparatu  grzybobójczego  (KNR  nr  4-01  Roboty

remontowe budowlane, rozdział: roboty odgrzybieniowe),

4) wyjaśnić ewentualne różnice między zużyciem normatywnym a faktycznym,
5) sporządzić notatkę.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

elementy wykładu, obliczenia.

Środki dydaktyczne:

−

Katalog nakładów rzeczowych nr 4-01.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Przepisy

bezpieczeństwa

higieny

pracy,

ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska przy konserwacji,
naprawie i renowacji elementów z kamienia

5.7.1. Cwiczenia

Ćwiczenie

Spośród przedstawionych przez nauczyciela środków ochrony indywidualnej i odzieży

ochronnej, dobierz środki konieczne przy impregnacji kamienia.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  określić, jakie zagrożenia dla zdrowia występują przy impregnacji kamienia,
2)  obejrzeć przedstawione środki ochrony indywidualnej,
3)  wybrać środki konieczne przy impregnacji kamienia,
4)  uzasadnić swój wybór.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

elementy wykładu, dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw różnych środków ochrony indywidualnej,

−

instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy dotycząca impregnacji kamienia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

I. Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie konserwacji,
napraw i renowacji kamienia ”

Test składa się z 22 zadań , z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 13, 14, 15, 19, 20, 21, 22 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 7, 10, 11, 12, 16, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. d, 4. b, 5. d, 6. d, 7. d, 8. d, 9. c, 10. a, 11. b, 12.
a, 13. a, 14. a, 15. b, 16. d, 17. c, 18. b, 19. c, 20. d, 21. a, 22. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić przyczynę łuszczenia się
kamienia

Określić przyczynę zarysowań
i pęknięć

3. Zdefiniować korozję biologiczną

4. Określić zastosowanie kamienia

5. Zdefiniować oczyszczanie chemiczne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazać zasady doboru środka
czyszczącego

Zdefiniować oczyszczanie
strumieniowo-ścierne

Określić zastosowanie zabiegu
odsalania

Określić zastosowanie preparatów
grzybobójczych

10. Zdefiniować hydrofobizację

11. Określić zastosowanie lakowania

12.

Zdefiniować stabilizację strukturalną
metodą wgłębną

13. Zdefiniować wstawianie fleków (łatek)

14. Określić rodzaj materiału na fleki

15. Określić składniki kleju

16. Dobrać materiał do naprawy kamienia

17.

Określić wysokość poręczy
na stanowiskach roboczych

18.

Określić dokładność wykonania
obmiaru robót

19.

Obliczyć wielkość oczyszczanej
powierzchni

20. Wskazać metodę usuwania odpadów

21. Określić szkodliwość materiałów

22.

Określić zastosowanie środka ochrony
indywidualnej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych,

jakie będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4.  Test  zawiera  22  zadania  o  różnym  stopniu  trudności.  Do  każdego  dołączone  4 możliwe

odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–  instrukcja,
–  zestaw zadań testowych,
–  karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Na skutek dużych różnic temperatur w dzień i w nocy może wystąpić na kamieniu:

a)  pleśń,
b)  zawilgocenie,
c)  rozwój grzyba,
d)  łuszczenie się warstw zewnętrznych.

2. Długotrwałe drgania działające na kamień mogą spowodować:

a)  roszenie,
b)  wystąpienie pleśni,
c)  dyfuzję pary wodnej,
d)  zarysowania i pęknięcia.

3. Korozja biologiczna kamienia to występowanie:

a)  ubytków,
b)  tlenków żelaza,
c)  grzybów i pleśni,
d)  spękań podłużnych.

4. Odporność na ścieranie powinny posiadać kamienie przeznaczone na:

a)  cokoły,
b)  posadzki,
c)  ogrodzenia,
d)  okładziny elewacyjne.

5. Oczyszczanie chemiczne kamienia polega na:

a)  piaskowaniu,
b)  szczotkowaniu,
c)  działaniu strumieniem pary,
d)  stosowaniu preparatów czyszczących.

6. Środki chemiczne do czyszczenia kamieni należy dobierać w zależności od:

a)  wielkości kamienia,
b)  sposobu zamocowania,
c)  wilgotności powietrza,
d)  rodzaju zanieczyszczeń.

7. Oczyszczanie strumieniowo-ścierne polega na:

a)  ścieraniu powierzchni szmatą,
b)  działaniu strumieniem pary,
c)  myciu strumieniem wody,
d)  piaskowaniu powierzchni.

8. Zabieg odsalania służy do usuwania:

a)  brudu,
b)  grzybów,
c)  tłuszczów,
d)  wykwitów solnych.

9. Preparaty grzybobójcze należy stosować w celu:

a)  wypolerowania kamienia,
b)  zwiększenia wytrzymałości,
c)  usunięcia korozji biologicznej,
d)  nadania chropowatości powierzchni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Hydrofobizacja to:

a) powlekanie powierzchni specjalnym preparatem, dzięki któremu powierzchnia

kamienia charakteryzuje się brakiem zwilżania,

b)  oczyszczanie strumieniowo-ścierne,
c)  usuwanie korozji biologicznej,
d)  wstawianie łatek.

11. Lakowanie kamienia wykonuje sie w celu:

a)  usunięcia pleśni,
b)  uszczelnienia porów,
c)  nadania chropowatości powierzchni,
d)  naprawy uszkodzeń mechanicznych.

12. Stabilizacja wgłębna kamienia to:

a)  wzmacnianie struktury kamienia,
b)  oczyszczanie chemiczne,
c)  wykucie wnęk na łatki,
d)  nadanie połysku.

13. Wstawianiu łatek to inaczej:

a)  flekowanie,
b)  szlifowanie,
c)  impregnacja,
d)  hydrofobizacja.

14. Fleki wykonuje się z:

a)  tego samego materiału co naprawiany element,
b)  innego materiału niż naprawiany element,
c)  zaprawy,
d)  drewna.

15. Składniki klejów dwuskładnikowych to żywica plus:

a)  rozpuszczalnik,
b)  utwardzacz,
c)  wypełniacz,
d)  pigment.

16. Do wypełniania ubytków w kamieniu naturalnym i sztucznym w miejscach narażonych na

ścieranie i nacisk jak np. stopnie schodów zaleca sie stosować:

a)  gips,
b)  klej do kamienia,
c)  preparat impregnujący,
d)  dwuskładnikową zaprawę Acryston.

17. Stanowiska robocze wzniesione powyżej 1,0 m ponad poziom otaczającego terenu należy
zabezpieczyć poręczami umieszczonymi na wysokości:

a)  0,5 m,
b)  0,9 m,
c)  1,1 m,
d)  1,5 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Odgrzybioną powierzchnię oblicza się z dokładnością do:

a) 0.01 m

b) 0.1 m

c) 1,0 m

d) 10 m

19. Jaką powierzchnię można oczyścić 1 kg preparatu czyszczącego Covexan, jeżeli jego

zużycie wynosi 200 g/m

a) 1 m

b) 2 m

c) 5 m

d) 10 m

20. Zużyte opakowania po impregnatach do kamienia należy

a)  spalić,
b)  wyrzucić na składowisko śmieci,
c)  wyrzucić do pojemników na śmieci,
d)  posegregować i wyrzucić do odpowiednich pojemników.

21. Zagrożenie pożarowe powodują środki zawierające:

a)  rozpuszczalniki organiczne,
b)  żywice syntetyczne,
c)  mydła szlachetne,
d)  alkalia.

22. Środki ochrony słuchu należy stosować przy:

a)  pracy narzędziami pneumatycznymi,
b)  czyszczeniu chemicznym,
c)  obróbce ręcznej,
d)  hydrofobizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie konserwacji, napraw i renowacji kamienia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

II. Zadanie praktyczne „próba pracy”

Wymień zniszczony element w schodach kamiennych na nowy, wcześniej przygotowany.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji zadania nauczyciel powinien omówić zakres i

technikę wykonania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania zadania:

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z konstrukcją schodów i sposobem mocowania elementów kamiennych,
2)  dokładnie obejrzeć element schodów przeznaczony do wymiany,
3)  sporządzić opis stanu schodów i jakości elementów kamiennych,
4)  ustalić zakres prac i sposób wymiany elementu,
5)  przygotować stanowisko pracy,
6)  przygotować potrzebne materiały i narzędzia,
7)  usunąć stary, zniszczony element,
8)  oczyścić podłoże,
9)  zamontować nowy element kamienny stosując taka samą metodę mocowania jak podczas

wykonywania schodów,

10) sprawdzić jakość wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
11) zlikwidować i posprzątać stanowisko pracy,

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

narzędzia i sprzęt do usunięcia elementu kamiennego i oczyszczenia podłoża ,

−

materiały i narzędzia do zamontowania nowego elementu,

−

sprzęt do sprzątania.

Czas wykonania: 6 godzin lekcyjnych – 6 x 45 min. = 270 minut.

Kryteria oceny realizacji zadania oraz schemat punktowania

Lp.

Kryterium oceny

Maksymalna

ilość pkt.

Poprawność opisu stanu schodów i jakości elementów
kamiennych

Prawidłowość usunięcia starego elementu

Poprawność przygotowania podłoża przed
zamocowaniem nowego elementu

Poprawność doboru materiałów i narzędzi do wykonania
zadania

Prawidłowość wykonania wymiany elementu

Prawidłowość likwidacji i uporządkowania stanowiska
pracy

Razem

Proponuje się następujące normy wymagań - uczeń otrzyma następujące oceny szkolne:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Borusiewicz W. Konserwacja zabytków budownictwa murowanego. Arkady, Warszawa

1985

2. Francuz W. M., Sokołowski R.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w rzemiośle. WSiP,

Warszawa 1996

3. Frankiewicz D.: Rozpoznawanie podstawowych materiałów budowlanych. KOWEZ,

Warszawa 2002

4. Frankiewicz D., Transport, składowanie i magazynowanie materiałów budowlanych.

KOWEZ, Warszawa 2002

5. Gąsiorowska D., Horsztyńska B.: Posługiwanie się podstawowymi pojęciami i terminami

z zakresu budownictwa. KOWEZ, Warszawa 2002

6. Gąsiorowska D, Horsztyńska B., Posługiwanie się dokumentacją techniczną. KOWEZ,

Warszawa 2002

7. Klemm P. Praca zbiorowa.: Budownictwo ogólne. Tom 2. Arkady, Warszawa 2005
8. Kowalczyk Z., Zabielski J.: Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie. WSiP,

Warszawa 2005

9.  Kozarski P.: Konserwacja domu. Fundacja Ochrony Zabytków, Warszawa 1992
10.  Kozłowski A., Speczik S.: Z geologią za pan brat. Iskry, Warszawa 1988
11.  Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1996
12.  Martinek W., Pieniążek J.: Technologia budownictwa. Cz. 5. WSiP, Warszawa 1997
13.  Panas J. Praca zbiorowa: Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2003
14.  Roj-Chodacka  A.  Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, KOWEZ, Warszawa 2002

15. Szymański E.: Materiałoznawstwo budowlane. WSiP, Warszawa 1999
16. Ważny J.: Karys J. Praca zbiorowa: Ochrona budynków przed korozją biologiczną.

Arkady, Warszawa 2001

17.  Wilcke H.: Thunig W.: Kamieniarstwo. WSiP, Warszawa 1987
18.  Wolski Z.: Roboty malarskie. WSiP, Warszawa 1997

19.  Katalog nakładów rzeczowych nr 4-01. Roboty remontowe budowlane.
20.  Czasopisma: Świat Kamienia, Ładny Dom, Murator.

Normy:

PN- 771-5: 2005/ A1: 2006 Wymagania dotyczące elementów murowych – część 5: Elementy
murowe z kamienia sztucznego
PN-EN 771-6: 2006 Wymagania dotyczące elementów murowych – część 5: Elementy
murowe z kamienia naturalnego

Akty prawne

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (z późn. zmianami, tekst jednolity Dz. U.
z 2003r. Nr 169, poz.1650)

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz.401)

Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy
o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. 2001nr 100 poz. 1085)