PODSTAWY KONSTRUKCJI MASZYN

PRZEKŁADNIE Ł

AŃCUCHOWE

Janusz Skrzypacz

Janusz Skrzypacz

SCHEMAT PRZEKŁADNI ŁAŃCUCHOWEJ

CHARAKTERYSTYKA

W  stosunku  do  przekładni  pasowych,  przekładnie  łańcuchowe 

posiadają następujące zalety i wady:

Zalety

Stałość przełożenia (brak poślizgu).
Przenoszenie dużych mocy.
Brak napięcia wstępnego (mniejsze obciążenie łożysk)



Wady

Konieczność regulacji zwisu (możliwość spadania łańcucha).
Nieprzydatność do pracy przy nagłych nawrotach.
Możliwość nagłego  zerwania  się łańcucha  przy  przeciążeniu

(przy utrudnionej obserwacji miejsc osłabionych). 

Niezabezpieczenie

innych 

mechanizmów 

napędzanego

urządzenia od przeciążeń.

Hałaśliwa praca, konieczność smarowania i dość duży koszt. 

ŁAŃCUCHY NAPĘDOWE

W zależności od przeznaczenia rozróżnia się łańcuchy:

nośne (dźwigowe),
transportowe (podnośnikowe),
napędowe.

ŁAŃCUCHY NAPĘDOWE -

ŁAŃCUCH OGNIWOWY

Do napędów ręcznych wysoko znajdujących się mechanizmó

. suwnic o napędzie ręcznym) stosuje się łańcuchy ogniwowe o 

ogniwach  krótkich.  Ogniwa  te  są zgrzewane z drutu o  średnicy  3 

6  mm,  a  następnie  kalibrowane.  Wieniec  koła  łańcuchowego 

ma  gniazda o  odpowiednim  kształcie,  co  zapewnia  właściwe 

DRABINKOWE

Do głównych ich rodzajów zalicza się: 

ańcuchy sworzniowe - do 0,5 m/s (a), 

tulejkowe - do 15 m/s (b), 
rolkowe (o podziałce zwykłej i wydłużonej) (c) 

ębate (d).

TULEJKOWE

TULEJKOWE

KOŁA ŁAŃCUCHOWE – ZARYSY ZĘBÓW

η

KOŁA ŁAŃCUCHOWE – ZARYSY ZĘBÓW

ZĘBATE

REGULACJA ZWISU ŁAŃCUCHA

Regulacja zwisu łańcucha może być przeprowadzana przez:

przesuwanie osi jednego z kół (sposób najlepszy),
stosowanie  rolek  napinających  - podobnie  jak  przy  regulacji

napięcia pasów,
skracanie  łańcucha  -

wyciąganie  się łańcucha  wywołane  jest  głównie 

zużyciem  przegubów,  co  powoduje  ścieranie  się czopów  sworzni  i  otworów  w 

ytkach  oraz  w  konsekwencji  obniża  zdolność łańcucha  do  przenoszenia 

obciążeń.  Dla  przedłużenia  żywotności  łańcucha  usuwa  się czasami  ogniwa.  Ze 

OBLICZANIE PRZEKŁADNI ŁAŃCUCHOWYCH

Wybór liczby zębów

liczba zębów w małym kole (

z

1

) nie może być zbyt mała, gdyż

powoduje to pogorszenie warunków pracy przekładni,
nierównomiemość biegu, nadmierne obciążenia dynamiczne,
hałas itd.),

z = 6 do10

- napęd ręczny

z = 8 do 10

- v < 1 m/s

z = 11 do 13

- v < 4 m/s   ,   t < 20 mm

z = 14 do 16

- v < 7 m/s   ,  spokojna praca

liczba  zębów  w  dużym  kole  (

z

2

)  nie  może  być zbyt  duż

ponieważ

przy 

wydłużeniu 

łańcucha 

wskutek 

zużycia

przegubów następuje częste zeskakiwanie łańcucha z koła.

OBLICZANIE PRZEKŁADNI ŁAŃCUCHOWYCH

Podziałkę

t

łańcucha  dobiera  się wg  katalogów  wytwórców,  przy 

czym  dla  przekładni  szybkobieżnych  zaleca  się stosowanie 

liwie małej podziałki. 

rednicę podziałową kół łańcuchowych do łańcuchów tulejkowych 

i rolkowych wyznacza się z zależności 

gdzie:

liczba zębów koła łańcuchowego 















z

t

d

180

sin

0

PARAMETRY KÓŁ I PRZEKŁADNI

OBLICZANIE PRZEKŁADNI ŁAŃCUCHOWYCH

Odległość

osi 

ustala 

się

w 

zasadzie 

według 

założe

konstrukcyjnych.  Należy  jednak  uwzględniać,  że  im  mniejsza  jest 
odległość osi, tym mniejszy jest kąt opasania 

1

na małym kole.

Dla  przekładni  łańcuchowej  kąt  ten  powinien  być większy  od 

°;  przy  tym  założeniu  przyjmuje  się następujące  odległoś

dla 

i

< 3                             oraz dla 

i > 3

gdzie 

D

1

i D

2

- średnice zewnętrzne kół łańcuchowych.

W praktyce często zaleca się

a

= (30÷50)

t

OBLICZANIE PRZEKŁADNI ŁAŃCUCHOWYCH

ugość

L

łańcucha i liczba ogniw 

m

są związane zależnością

d 

L=m·t

.

r  wyznaczono  przy  wykorzystaniu  uproszczenia 

D =

ponieważ obwód wieloboku o dużej liczbie boków jest zbliżony do 
obwodu koła.

Podobnie oblicza się średnią prędkość łańcucha.

OBLICZANIE PRZEKŁADNI ŁAŃCUCHOWYCH

Przy  doborze  łańcuchów  wg  katalogów  wystarczy  sprawdzenie 

żności 

gdzie:

x 

- obliczeniowy (rzeczywisty) współczynnik bezpieczeństwa,

x

R

- wymagany współczynnik bezpieczeństwa (zwykle x

R

≥ 5)

F

r

- siła niszcząca łańcuch w czasie zrywania,

F 

- obliczeniowa siła obciążająca łańcuch.

cuchy (podobnie jak pasy) nie powinny mieć zbyt dużej liczby 

obiegów na sekundę, dlatego należy je sprawdzać wg zależności

OBLICZANIE PRZEKŁADNI ŁAŃCUCHOWYCH

Wartość siły obwodowej wyznacza się wg wzoru

gdzie:

P 

- moc przenoszona przez łańcuch,

v 

- prędkość łańcucha,

K

1

- współczynnik warunków pracy przekładni.

ółczynnik 

K

1

przyjmuje  się w  granicach  0,63  ÷ 4,55,  tym 

kszy, im cięższe będą warunki pracy łańcucha.