1
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
ZACHOWANIA ORGANIZACYJNE
Dr Renata Winkler
Kat. Zachowań Organizacyjnych
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
REPETYTORIUM
(czego dotyczył poprzedni wykład)
Otoczenie organizacji cechuje:
dynamika
złoŜoność
burzliwość
W konsekwencji organizacje muszą:
radzić sobie z narastającą liczbą paradoksów
rozwijać umiejętności adaptacyjne
Uczestnictwo w organizacji cechuje:
tymczasowość
równoległość
kalkulatywność
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
KULTURA ORGANIZACJI
2
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
KULTURA ORGANIZACYJNA traktowana jest również, jako:
•
podzielane wzory zachowań
•
system podzielanych znaczeń i wspólne ich rozumienie
•
sposób myślenia i wzory myślenia
•
sieć znaczeń kierujących bądź wyjaśniających
obserwowalne zachowania
•
filozofia i logika organizacji
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
•
JEST ZJAWISKIEM KOLEKTYWNYM
•
PRZEKAZYWANA JEST W PROCESIE SOCJALIZACJI
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
FUNKCJE KULTURY ORGANIZACYJNEJ:
•
określa ‘granice organizacji’
•
zapewnia poczucie toŜsamości
•
zwiększa stabilność organizacyjnego systemu społecznego
•
spełnia rolę mechanizmu sprawczego, wyjaśniającego i
kontrolnego względem przejawianych przez członków
organizacji zachowań i postaw
•
stanowi tło i spoiwo dla elementów zarządzania
3
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
KULTURĘ ORGANIZACJI
postrzegać zarówno w kategorii czynnika
warunkującego możliwość poprawy działalności
organizacji
jak też
decydującego o możliwości wypracowania jej trwałego
sukcesu w tym również w wymiarze finansowym
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
Zmiana KULTURY ORGANIZACYJNEJ wymaga:
•
oceny bieŜącego profilu kultury
•
określenia profilu poŜądanej kultury
•
ustalenia wspólnej wizji wypracowywania nowej kultury
•
opisania kluczowych wartości kultury poŜądanej
•
opracowania strategii działania
•
wyznaczenia planu wdroŜenia zmian
4
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
WIELOKULTUROWOŚĆ ORGANIZACJI
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
Niektóre z przyczyn wielokulturowościorganizacji
•
Fuzje (przejęcia)
•
Alianse
•
Spółki córki
•
Filie
•
Franchising
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
5
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
ORGANIZACJE WIELOKULTUROWE
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
CECHY ORGANIZACJI
WIELOKULTUROWYCH
(założenia modelowe)
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
CECHY ORGANIZACJI WIELOKULTUROWYCH
(załoŜenia modelowe)
•
pluralizm
•
integracja formalna (strukturalna)
•
integracja nieformalna
•
„wolność” od uprzedzeń i dyskryminacji
•
identyfikacja pracowników z firmą
•
niski poziom występowania konfliktu wewnątrzgrupowego o
podłoŜu kulturowym
6
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
pluralizm
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
integracja formalna
(strukturalna)
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
integracja nieformalna
7
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
„wolność” od uprzedzeń i dyskryminacji
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
identyfikacja pracowników z firmą
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
niski poziom występowania konfliktu
wewnątrzgrupowego o podłożu
kulturowym
8
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
CECHY ORGANIZACJI WIELOKULTUROWYCH
(warunki wystarczające)
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
warsztaty, szkolenia i seminaria umoŜliwiające rozpoznanie i
oswojenie róŜnic kulturowych,
wykorzystywane narzędzia i techniki zarządzania przyczynią
się do:
•
wykluczenia zjawiska dyskryminacji kulturowej
•
ochrony załoŜenia o róŜnorodności kulturowej
CECHY ORGANIZACJI WIELOKULTUROWYCH
(warunki wystarczające)
•
zapobiegania wykształceniu się sytuacji w której
jedna z istniejących perspektyw kulturowych
stanowiłaby orientację dominującą
•
sprzyjania procesom akulturacji
•
wypracowaniu swoistej kultury organizacyjnej
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
TYPY ORGANIZACJI WIELOKULTUROWYCH
•
MIĘDZYNARODOWE ORGANIZACJE RZĄDOWE
(International Government Organizations, IGOs)
•
MIĘDZYNARODOWE ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
(International Non–Government Organizations, INGOs)
.
9
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
TYPY ORGANIZACJI WIELOKULTUROWYCH – cd.
•
PRZEDSIĘBIORSTWA WIELONARODOWE
(Multinational Enterprises, MNEs)
•
KORPORACJE TRANSNARODOWE (Transnational Organizations,
TNOs)
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
INNE - w szczególności małe i średnie w obrębie takich sfer działalności
wyodrębnianych w ramach Europejskiej Klasyfikacji Działalności (EKD), jak:
•
budownictwo
•
edukacja (uniwersytety, szkoły językowe)
•
ochrona zdrowia i opieka socjalna
•
hotele i restauracje
•
pośrednictwo finansowe
•
administracja publiczna i obrona narodowa, gwarantowana prawnie,
•
zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę
•
obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem
interesów
•
handel hurtowy i detaliczny; naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli
oraz artykułów przeznaczenia osobistego i uŜytku domowego
•
działalność produkcyjna
•
pozostała działalność usługowa i komunalna, socjalna i indywidualna,
•
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
•
transport, gospodarka magazynowa i łączność
•
gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników
•
pozostałe (przykładowo: jednostki badawcze, filharmonie)
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
TEMPERAMENT
10
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
•
Teoria PEN (H.J. Eysenck )
•
Typologia właściwości wyŜszej czynności nerwowej
człowieka (B.M. Tiepłow i W.D. Niebylicyn)
•
Emocjonalna teoria temperamentu (H.H. Goldsmith
i J.J. Campos)
•
Trójwymiarowy model temperamentu PAD (A. Mehrabian)
•
Neuropsychologiczny model temperamentu (J. Gray)
•
Teoria temperamentu oparta na koncepcji systemów
funkcjonalnych (W.M. Rusałow)
•
Interakcyjna teoria temperamentu (A. Thomas i S. Chess)
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
•
Rozwojowa teoria temperamentu (M. Rothbarth,
D. Derryberry)
•
Koncepcja temperamentu zahamowanego
i niezahamowanego (J. Kagan)
•
Behawioralno-genetyczna teoria temperamentu EAS
(R. Plomin i A. Buss)
•
Biologiczna teoria poszukiwań doznań (M. Zuckerman)
•
Pleasure-Arousal-Dominance (przyjemność – aktywacja -
dominacja)
•
Emotionality-Activity-Sociability (emocjonalność-
aktywność - towarzyskość)
•
Regulacyjna teoria temperamentu: RTT (J. Strelau)
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
REGULACYJNA TEORIA
TEMPERAMENTU (RTT)
J. STRELAU
11
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
Regulacyjna teoria temperamentu (RTT) - J. Strelau
•
śWAWOŚĆ
•
PERSEWERATYWNOŚĆ
•
WRAśLIWOŚĆ SENSORYCZNA
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
Regulacyjna teoria temperamentu (RTT) - J. Strelau - cd
•
REAKTYWNOŚĆ EMOCJONALNA
•
WYTRZYMAŁOŚĆ
•
AKTYWNOŚĆ
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
OSOBOWOŚĆ
12
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
•
stałość
(spójność) zachowania
PRZEJAWY FUNKCJONOWANIA OSOBOWOŚCI:
•
róŜnice
międzyosobnicze
•
wysoki stopień
integracji
zachowania
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
•
jacy są ludzie?
•
w jaki sposób osobowość rozwija się i zmienia?
•
dlaczego ludzie zachowują się tak a tak?
TRZY PYTANIA PSYCHOLOGII OSOBOWO
Ś
CI
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
CELE NAUKOWEJ TEORII OSOBOWOŚCI
•
dostarczenie języka
do opisu i analizy zachowania
•
sformułowanie
modelu wyjaśniającego
przyczyny
zachowania
•
określenie
istotnych róŜnic psychologicznych
między
ludźmi
•
umoŜliwienie przewidywania
przyszłego zachowania się
człowieka na podstawie diagnozy osobowości
13
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
TEORIE OSOBOWOŚCI RÓśNIĄ SIĘ MIĘDZY SOBĄ:
•
podkreślanym aspektem natury człowieka
•
preferowanymi metodami badania osobowości
•
preferowanymi metodami terapeutycznymi
•
preferowanymi metodami badań naukowych
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
GŁÓWNE ORIENTACJE TEORETYCZNE W
PSYCHOLOGII OSOBOWOŚCI
•
Perspektywa teorii cech
•
Perspektywa teorii uczenia się
•
Orientacja psychodynamiczna
(psychoanaliza klasyczna i zreformowana)
•
Orientacja humanistyczno-egzystencjalna
•
Orientacja społeczno-poznawcza
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
PERSPEKTYWA TEORII CECH
•
Cecha jako skrótowy
opis
spójności zachowania
•
Cechy jako
determinanty
zachowania
14
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
WSPÓŁCZESNE TEORIE CECH
•
R. Catell: 16 czynników wyodrębnionych na podstawie
analizy czynnikowej (1950)
•
H.J. Eysenck: 3 czynniki (neurotyzm-ekstrawersja-
psychotyzm
•
P. Costa, R. McCrae: „Wielka piątka”
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
PERSPEKTYWA TEORII UCZENIA SIĘ
•
Osobowość jako produkt
uczenia się
(przez styczność, przez
wzmocnienie, przez modelowanie społeczne)
•
Środowiskowa kontrola
zachowania
•
Wyjaśnianie
stałości
zachowania się
Prowadz
ą
cy: dr Renata Winkler
ORIENTACJA PSYCHODYNAMICZNA
(psychoanaliza klasyczna i zreformowana)
•
Osobowość jako system
dynamizmów
psychicznych
•
Struktura psychiczna
: id, ego, i superego
•
Znaczenie kontroli i
samoregulacji
•
Procesy świadome i
nieświadome