Dr n.med.Maria Pieniążek 



PIELĘGNOWANIE  
PACJENTA Z 
PRZEWLEKŁĄ 
NIEWYDOLNOŚCIĄ 
KRĄŻENIA 

Niewydolność krążenia 



Jest stanem ,w którym układ krążenia nie 
jest w stanie zapewnić tkankom i narządom  
odpowiedniego przepływu krwi, 
dostosowanego do zmieniającego się 
zapotrzebowania organizmu. 
 



Przyczyny: chns, nadciśnienie tętnicze,wady 
zastawkowe serca, kardiomiopatia, 
zaburzenia rytmu seca 

Niewydolność krążenia 



Przyczyny pozasercowe: cukrzyca, 
niewydolność nerek, nadczynność lub 
niedoczynność tarczycy, alkoholizm 
 



Czynniki zależne od pacjenta: nadwaga, 
nadmierny wysiłek fizyczny, nadmierne 
przyjmowanie płynów, nieprawidłowe 
przyjmowanie leków. 

 

 

Nasilenie niewydolności określane 
na podstawie kryteriów NYHA

  



Stopień I:

 brak objawów niewydolności serca 

w spoczynku i przy zwykłym wysiłku, 
dolegliwości występują przy wysiłkach 
dużych lub długotrwłych; 
 



Stopień II: 

dolegliwości(zmęczenie duszność 

)występują przy miernych wysiłkach 
fizycznych, jak marsz pod górę, wejście na II 
piętro, obciążenie do 5kg; 
 

cd. kryteria NYHA 



Stopień III

: dolegliwości pojawiają się przy 

małych wysiłkach fizycznych(spacer po 
płaskim terenie, wejście poniżej II piętra, 
obciążenie poniżej 2kg). Występuje duże 
ograniczenie aktywności fizycznej; 



Stopień IV

: dolegliwości występują w 

spoczynku i nasilają się przy każdym, nawet 
bardzo małym wysiłku( ubieranie się ,zabiegi 
higieny osobistej. 
 

 
 
 

Objawy : 



Duszność wysiłkowa, 



Duszność spoczynkowa, 



Sinica obwodowa (palcach, nosie, wargach, uszach) 



Tachykardia, 



Cechy zastoju w płucach 



Przepełnienie żył szyjnych, 

 

powiększenie wątroby 



Obrzęki w najniżej położonych częściach ciała(blade ciastowate), 



Przesięki do jam ciała (opłucnej, otrzewnej- wodobrzusze, 

osierdzia), 



Żylaki kończyn dolnych, 



Zmiany troficzne na kończyn dolnych, skóra sucha, łuszcząca się, 

obrzęknięta, napięta, przebarwiona (brunatno-czerwona)świąd, 

oraz  owrzodzenia podudzi, 

Objawy:  



Utrata apetytu, rozpieranie w podbrzuszu, 
bóle brzucha, wątroby zwłaszcza po jedzeniu, 



 umiarkowana żółtaczka, 



Nudności, wzdęcia, zaparcia, 



Zwiększone ryzyko zatorowości zwłaszcza u 
osób leżących, 



obserwuje się zmniejszoną odporność 



Skłonność do infekcji i długotrwałość ich 
przebiegu, 
 

Objawy: 



Nycturia –konieczność oddawania moczu w 
nocy, często wielokrotnie, 

  Oddawania moczu w dzień rzadsze, 



Zmęczenie i ogólne osłabienie 



u osób starszych z miażdżycą tętnic mózgowych, 
mogą występować 



Zawroty głowy, niepokój, zaburzenia pamięci i 
orientacji, bezsenność,  



obniżenie nastroju, smutek, lęk przed 
przyszłością,  depresja. 

Leczenie przewlekłej 
niewydolności krążenia 



Leczenie farmakologiczne: 

1.

leki nasercowe 

2.

rozszerzjące naczynia  

3.

Leki moczopędne 
 

 

Leczenie przewlekłej 
niewydolności krążenia 



Leczenie dietetyczne: 



Dieta łatwostrawna bogata w białko, 
węglowodany, tłuszcze, witaminy, składniki 
mineralne, wodę. 



Posiłki powinny być podawane regularnie, w 
małych ilościach 5 razy dziennie. 



Ograniczenia dotyczą: soli, tłuszczów 
zwierzęcych, cukrów prostych, używek 



 normalizacja masy ciała 

Leczenie przewlekłej 
niewydolności krążenia 

Aktywność  fizyczna : 



Dostosowana do stopnia wydolności serca a 
tym samym do stanu pacjenta. 



W fazie zaostrzenia leczenie spoczynkowe 
tryb łóżkowo-fotelowy indywidualnie 
dobrany 



W fazie  wyrównania  umiarkowany regularny  
wysiłek poprawia sprawność fizyczną i 
psychiczną, 



Czyni chorego niezależnym od otoczenia. 
 
 

Zadania diagnostyczne 
pielęgniarki 



Ocena stanu ogólnego pacjenta, 



Ocena funkcji układu krążenia: pomiar  tętna, 
ciśnienia tętniczego, 



Ocena funkcji układu oddechowego: 



Pomiar częstości oddechu, występowanie 
duszności rodzaj, ocena stopnia nasilenia, 



Występowanie sinicy,  



Kontrola obrzęków, przesięków do jamy 
otrzewnowej, 



Kontrola masy ciała, 
 
 
 
 

Zadania diagnostyczne  
pielęgniarki 



Występowanie objawów dyspeptycznych, 



Ocena funkcji nerek, dobowa zbiórka 



Prowadzenie bilansu płynów, 



Obserwacja skóry kończyn dolnych 



Obserwacja w kierunku zagrażających 
powikłań, 



Określenie wydolności fizycznej pacjenta w 
zakresie samoopieki 
 

Ocena funkcjonowania pacjenta w 
sferze psychicznej 

 
 



Ocena przystosowania do  warunków  

  hospitalizacji, 



Stopień akceptacji choroby, leczenia 

  (dieta, ograniczenie aktywności, farmakoterapia), 



Określenie deficytów w zakresie samoopieki. 



Określenie możliwości intelektualnych  

  pacjenta w zakresie edukacji, 

 

Zadania lecznicze pielęgniarki: 



Udział w leczeniu spoczynkowym (zapewnienie 
wygody, warunków wypoczynku, zapobieganie 
powikłaniom  wynikającym z  ograniczenia 
aktywności) 



Prowadzenie tlenoterapii, 



Udział w leczeniu dietetycznym ( wyjaśnienie 
zasad żywienia, 



Udział w farmakoterapii (ocena efektów terapii, 
obserwacja w kierunku niepożądanych objawów 
farmakoterapii). 

Zadania opiekuńcze 



Pomoc w utrzymaniu higieny osobistej, 



Pomoc w zaspokojeniu potrzeb 
fizjologicznych (wydalanie, odżywianie, 
oddychanie), 



Zapobieganie powikłaniom wynikającym z 
leczenia spoczynkowego, 



Zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego, 



Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, 



Wsparcie psychiczne. 

 

Zadania edukacyjne  
 



Przygotowanie pacjenta i/ lub rodziny do 

samoopieki, 



Wyjaśnienie : istoty choroby, objawów i 

możliwych powikłań, 



Podstawowego działania leków, dawkowania, 

objawów ubocznych, 



Zasad żywienia, 



Rezygnacji z używek, 



Dozwolonej aktywności fizycznej dostosowanej 

do wydolności krążenia, 



Leczenia chorób współistniejących, 
 
 
 
 
 
 
 

Zadania edukacyjne: 



Nauczenie zasad pielęgnacji skóry kończyn 
dolnych, 
 



Nauczenie zasad samokontroli:  ciśnienia 
tętniczego krwi, tętna, diurezy, masy ciała, 
stanu skóry, występowania obrzęków, 
duszności.