background image

ROLA, FUNKCJE I 

1

ROLA, FUNKCJE I 
UŻYTECZNOŚĆ BADAŃ 
MARKETINGOWYCH ORAZ 
SYSTEMY KLASYFIKACJI

Olsztyńska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzanie im. Prof. T. 

Kotarbińskiego

background image

CO TO SĄ BADANIA 
MARKETINGOWE?



Zbiór technik i zasad systematycznego gromadzenia, zapisywania, analizowania i 
interpretowania informacji, niezbędnych do podejmowania decyzji marketingowych



Systematyczne gromadzenie, zapisywania i analizowania danych  dotyczących 
określonych rynków, gdzie rynek odnosi się do określonych grup klientów na 
określonym geograficznie obszarze



Systematyczne zbieranie, analizowanie i przedstawianie danych dotyczących 
klientów, produktów i konkurentów firmy



Amerykańskie Stowarzyszenie Marketingu



funkcja, 

która poprzez informację łączy, konsumentów, klientów i społeczeństwo  z 

„marketerem” – informację wykorzystywaną, aby zidentyfikować i określić  szanse 
marketingowe i problemy; tworzenie, doskonalenie oraz ocenianie działań 
marketingowych; monitorowanie wyników marketingowych; i lepsze zrozumienie 
marketingu jako procesu

.

background image

ROLA I FUNKCJE BADAŃ 
MARKETINGOWYCH



punkt wyjścia zarządzania 
marketingowego



dostarczają danych do 
opracowania wszelkich 



sformułowanie celu 
działania

opracowanie i realizacja 

ROLA

FUNKCJE

3

opracowania wszelkich 
planów i programów w 
przedsiębiorstwie



podstawa podejmowania 
decyzji



pomagają znaleźć się w 
danej sytuacji



opracowanie i realizacja 
planu marketingowego



ocena efektywności 
realizowanego planu

Aby skutecznie działać naleŜy gromadzić informacje w ilości wystarczającej do 

zrozumienia wydarzeń przeszłych, rozpoznania zjawisk obecnych, podjęcia próby 

przewidzenia tego, co moŜe wydarzyć się w przyszłości

background image

UŻYTECZNOŚĆ BADAŃ 
MARKETINGOWYCH



Pozwalają podnieść jakość podejmowanych decyzji:



Jeżeli celem naszym jest zwiększenie sprzedaży, jak tego dokonamy ? Możemy 

albo zgadnąć, co zamiast naszego produktu wolałby konsument, albo spytać go 

czego pragnie.



Pozwalają ustalić dlaczego coś się nie powiodło:



Dlaczego zmiana naszych opakowań nie spowodowała wzrostu sprzedaży ?



Dlaczego nasze wydatki na reklamę nie spowodowały większego przyrostu w 

4



Dlaczego nasze wydatki na reklamę nie spowodowały większego przyrostu w 

przychodach całkowitych ?



Pozwalają nam zrozumieć rynek:



Kto kupuje nasze produkty?



Jakie są cechy charakterystyczne naszych konsumentów ?



Pozwalają nam być proaktywnym, raczej niż jedynie reagować:



Jeżeli mamy dobrą znajomość czynników, które wpływają na nasz rynek i mix 

marketingowy, możemy być proaktywni.



Zmieniający się rynek oferuje różne możliwości, pod warunkiem, że go dobrze 

znamy.



Dobre badanie marketingowe pozwala nam opracować uwieńczony sukcesem 

plan marketingowy.

background image

OBSZARY BADAŃ 
MARKETINGOWYCH



Ustalenie celów firmy



szacowanie wielkości rynku i obszarów sprzedaży



określanie związku pomiędzy wydatkami na promocję a wielkością
sprzedaży



Rozwiązywanie pojawiających się problemów



dlaczego następuje spadek sprzedaży - zmniejsza się rynek, niska jakość
produktu, brak promocji



dlaczego jest niski poziom zysku - za wysokie koszty, popyt jest wyższy niż
wydajność firmy



Pomoc w rozwoju firmy, czyli jak pokonać konkurencję



dlaczego i w jaki sposób ludzie kupują produkt?



dlaczego nabywcy wybierają określoną markę?



kiedy i gdzie nabywcy kupują?

background image

STRUKTURA SFERY BADAWCZEJ 
MARKETINGU

Badanie potrzeb i popytu
Badanie skuteczności instrumentów i 
działań
Badanie założeń polityki 
gospodarczej

Badanie zjawisk zewnętrznych

M

A

R

K

E

T

IN

G

O

W

E

6

B

A

D

A

N

IA

M

A

R

K

E

T

IN

G

O

W

E

Badanie techniki, technologii, 
organizacji

Badanie wielkości i struktury zasobów

Badanie zjawisk zewnętrznych

Prognoza rozwoju zjawisk zewnętrznych i wewnętrznych oraz prognoza 

sprzedaży

background image

BADANIA RYNKOWE A 
MARKETINGOWE

Postępowanie 
konsumentów:

BADANIA RYNKOWE

BADANIA MARKETINGOWE

7

konsumentów:
– postawy
– motywy
– preferencje

Badania produktów

Badania cen

Badania dystrybucji

Badania promocji

Pozycja rynkowa 
firmy:
– sprzedaŜ
– udział rynkowy
– wizerunek

Środowisko rynkowe

Struktura przedmiotowa 
i podmiotowa rynku

Elastyczność popytu 
i podaŜy

Tendencje rozwojowe 
rynku

Potencjał rynku

Konkurencja

Potrzeby i popyt

Chłonność rynku

Rynek docelowy

Segmentacja

Strategie

background image

CO WARTO WIEDZIEĆ?



BADANIE MARKETINGOWE POWINNO BYĆ



Wyraźnie określone

skoncentrowane na  stawianym pytaniu/pytaniach

8



skoncentrowane na  stawianym pytaniu/pytaniach



Ukierunkowane poprzez hipotezę



konkretna hipoteza co do wyników badań powinna być 
postawiona na samym początku



Zorientowane na działanie



powinno prowadzić do konkretnych zaleceń i działań

background image

POTRZEBY INFORMACYJNE 

– klucz 

do sukcesu



ustalenie celów 
firmy



pojawienie się 

1.

Kim będą klienci?

2.

Jakie mają potrzeby i jak je dotychczas zaspokajają?

3.

Jakie walory produktów i sposoby ich oferowania będą w 

lepszym stopniu niż konkurencja zapewniały satysfakcję 

nabywcom?

TRZY SYTUACJE

PYTANIA BADAWCZE

9



pojawienie się 
problemów 
marketingowych 



zamiar rozwoju 
firmy 

lepszym stopniu niż konkurencja zapewniały satysfakcję 

nabywcom?

4.

Jaki rynek lub segment rynku jest najwłaściwszy dla produktu 

i sposobu jego oferowania?

5.

Jaka jest potencjalna pojemność i chłonność rynku na dany 

produkt w interesujących firmę segmentach?

6.

Jak wysoki udział rynkowy pozwala osiągnąć posiadane przez 

firmę zdolności produkcyjne?

7.

Co i jak oferują konkurenci?

8.

W których miejscach oferować produkt? 

9.

Na jakich uczestnikach rynku i na jakich działaniach rynkowych 

należy oprzeć realizację zamierzenia?

background image

PROBLEMY BADAWCZE

OBSZAR BADAŃ 

NAJCZĘSTSZE ZAGADNIENIA BADAWCZE 

Rynek 

 

gromadzenie i analizowanie informacji o podaży i popycie na towary i usługi 

  obserwacja tendencji rynkowych pod wpływem konkurencji, koniunktury lub 

recesji gospodarczej 

  analiza poziomu i zróżnicowania cen na towary i usługi oraz kierunków ich zmian 

pod wpływem relacji podaż – popyt 

  wielkość i struktura rzeczywistych i potencjalnych nabywców  

10

Nabywcy 

  charakterystyka nabywców w segmencie rynkowym (cechy demograficzne, siła 

nabywcza, motywy postępowania na rynku) 

  określenie rodzajów potrzeb, wymagań, oczekiwań, preferencji a także uprzedzeń 

  ocena wpływu oferty marketingowej firmy i jej składowych na zachowania 

nabywców 

Produkty 

  porównanie własnych produktów do produktów konkurencyjnych (jakość, 

użyteczność, wygląd zewnętrzny, opakowanie, cena, atrakcyjność, wielkość 
jednostkowa) 

  analiza własnych produktów pod kątem faz ich cyklu życia 

  oferowanie nowych produktów 

  rozpoznanie nowych segmentów rynku 

  potrzeba zróżnicowania jakości i cen produktów 

 

background image

PROBLEMY BADAWCZE

OBSZAR BADAŃ 

NAJCZĘSTSZE ZAGADNIENIA BADAWCZE 

Kanały 
dystrybucji 

  analiza i ocena hurtowych i detalicznych dróg doprowadzania 

produktów do końcowych nabywców 

  ocena możliwości i efektywności pozyskiwania nowych dróg i 

sposobów dystrybucji 

  dostępność dla firmy środków promocji 

11

Promocja 

  dostępność dla firmy środków promocji 

  koszty promocji 

  siła i skuteczność oddziaływania różnych środków promocji  

  oddziaływanie promocji konkurencji 

Konkurencja 

  jakie towary i usługi oferuje konkurencja i po jakich cenach 

  zróżnicowanie asortymentu produktów konkurencyjnych 

  sposoby pozyskiwania nabywców prze konkurentów 

  mocne i słabe strony konkurentów 

 

background image

PYTANIA STAWIANE W BADANIACH 
MARKETINGOWYCH

Zakres Badań: 

działalność marketingowa, produkcyjna i handlowa –

podejmowanie decyzji o tynku, produkcie, cenie, promocji i dystrybucji

OBSZAR 

BADAŃ 

NAJCZĘSTSZE PYTANIA BADAWCZE 

1.

 Jakie segmenty można wyodrębnić na naszym rynku? 

2.

 Jaka jest dochodowość poszczególnych segmentów  rynku? 

12

Rynek 

2.

 Jaka jest dochodowość poszczególnych segmentów  rynku? 

3.

 Czy istnieją nowe potrzeby, które możemy zaspokoić? 

4.

 Jakie są preferencje konsumentów? 

5.

 Jakie są wzorce konsumpcji na poszczególnych rynkach? 

Produkty 

1.

 Który wariant nowego produktu okaże się w pełni udany? 

2.

 Jakie słabe cechy ma nasz produkt, a jakie konkurencyjny? 

3.

 Jak używany i oceniany jest nasz produkt? 

4.

 Jakiego rodzaju opakowania należy użyć do nowego produktu? 

5.

 Jaką nazwę (markę) powinien otrzymać produkt? 

6.

 Jakie są ograniczenia patentowe, licencyjne i inne? 

 

background image

PYTANIA STAWIANE W BADANIACH 
MARKETINGOWYCH

OBSZAR 

BADAŃ 

NAJCZĘSTSZE PYTANIA BADAWCZE 

Cena 

1.

 Po jakiej cenie powinien być sprzedawany nasz produkt? 

2.

 Jaka jest najlepsza struktura ceny dla nowego produktu? 

3.

 Czy cenę należy obniżyć w miarę spadku kosztów produkcji? 

4.

 Jaka jest elastyczność cenowa popytu nowego produktu? 

1.

 Gdzie powinien być sprzedawany nasz produkt? 

2.

 Za czyim pośrednictwem należy prowadzić sprzedaż? 

13

Dystrybucja 

2.

 Za czyim pośrednictwem należy prowadzić sprzedaż? 

3.

 Jak pobudzać efektywność pracy pośredników? 

4.

 Jakie są różnice w sprzedaży na poszczególnych terytoriach i w 

grupach terenowych? 

5.

 Jaką politykę dystrybucji prowadzi konkurencja? 

Promocja 

1.

 W jakich proporcjach należy stosować poszczególne elementy 

promocji? 

2.

 Czy nasza reklama jest skuteczna? 

3.

 Jakie formy i środki reklamy należy zastosować w danej sytuacji? 

4.

 Czy promocja kierowana jest do właściwych adresatów? 

5.

 Czy wykorzystywane sa właściwie kanały komunikacji? 

6.

 Czy budżet promocyjny jest właściwie określony? 

7.

 Co robi konkurencja w zakresie swej promocji? 

 

background image

SYSTEM KLASYFIKACJI BADAŃ 
MARKETINGOWYCH - I

BADANIA 

MARKETINGOWE

Badania Identyfikujące 

Badania Rozwiązujące 

14

Badania Identyfikujące 

Problem

Badania Rozwiązujące 

Problem

Badania potencjału rynku
Badania udziału w rynku
Badania charakterystyki rynku
Analiza sprzedaży
Prognozowanie
Badania trendów

Badania segmentacji rynku

Badania produktu

Badania cen

Badania promocji

Badania dystrybucji

background image

BADANIA UKIERUNKOWANE NA 
ROZWIĄZANIE PROBLEMU



Określenie podstawy segmentacji



Ustalenie potencjału rynku  i reakcji 
na róŜne segmenty

BADANIA NAD SEGMENTACJĄ 

RYNKU

BADANIA  PRODUKTU

15



Wybór rynków docelowych



Tworzenie profili związanych ze 
stylem Ŝycia:



Demografia, media i 
charakterystyka wizerunku 
produktu



Testowanie koncepcji



Ustalenie optymalnego wizerunku 
produktu



Testowanie produktu



Modyfikowanie produktu



Pozycjonowanie i repozycjonowanie 
marki



Test marketingowy

BADANIA  PRODUKTU

background image

BADANIA UKIERUNKOWANE NA 
ROZWIĄZANIE PROBLEMU

BADANIA PROMOCJI

 Optymalny budŜet promocyjnego

 Promocja sprzedaŜy

 Optymalna mieszanka promocyjna

0.00%

16

BADANIA CEN



Polityka cenowa



Znaczenie ceny w wyborze marki



Cenowanie linii produktowych



Elastyczność cenowa popytu



Reakcja na zmiany cen

$ALE

 Decyzje dotyczące treści reklamy

 Decyzje dotyczące mediów

 Testowanie reklamy

 Ocena skuteczności reklamy

background image

BADANIA UKIERUNKOWANE NA 
ROZWIĄZANIE PROBLEMU

BADANIA DYSTRYBUCJI

Ustalenie:



Rodzaju dystrybucji



Postaw uczestników kanału

17



Postaw uczestników kanału



Pokrycia rynku dystrybutorami



MarŜ w kanale dystrybucyjnym



Lokalizacji detalistów i hurtowników

background image

SYSTEM KLASYFIKACJI BADAŃ 
MARKETINGOWYCH - II



BADANIA EKSPLORACYJNE –
rozpoznawcze



Ułatwiają identyfikację problemu. 



Cel: 

wstępne określenie istoty badanej sytuacji lub 

18

ZE WZGLĘDU 

NA CEL 
BADAŃ



wstępne określenie istoty badanej sytuacji lub 
zjawiska oraz identyfikowanie zakresu informacji, 
które należy gromadzić w toku dodatkowych badań



To badania jakościowe



Podejmuje się z założeniem, że towarzyszyć mu 
będą inne typy badań, które nastawione będą 
na sformułowanie rozwiązań istniejących 
problemów

background image

BADANIA EKSPLANTACYJNE



BADANIA OPISOWE



Są podejmowane z zamiarem szczegółowego opisania 

rozpatrywanego zjawiska



Odpowiadają na pytania:



Kto, Co, Dlaczego, Gdzie, Jak?



Wymagają podstawowego zrozumienia rozpoznawanego 

19

ZE WZGLĘDU 

NA CEL 
BADAŃ



Wymagają podstawowego zrozumienia rozpoznawanego 

problemu



Mają postać badań przekrojowych lub ciągłych



BADANIA ZWIĄZKÓW PRZYCZYNOWO-
SKUTKOWYCH



Umożliwiają wykrycie czynników kształtujących 

rozpatrywane zjawisko oraz określenie zależności 

przyczynowo-skutkowych



Wykorzystują metodę wywiadu rynkowego i eksperymentu

background image

RÓŻNICE MIĘDZY BADANIAMI 
ROZPOZNAWCZYMI a EKSPLANTACYJNYMI

CEL

CHARAKTE
RYSTYKA

Wgląd sytuacyjny i zrozumienie

Potrzebna informacja jest luźno 
określana. Proces badawczy jest 

Testowanie określonych hipotez i 
badanie związków

Potrzebna informacja jest jasno 
określona. Proces badawczy jest 

ROZPOZNAWCZE

EKSPLANTACYJNE

20

RYSTYKA

ODKRYCIA
REZULTATY

WYNIKI:

określana. Proces badawczy jest 
elastyczny i luźny. Próba jest 
mała i nie reprezentatywna. 
Analizy informacji pierwotnej są 
jakościowe.

Wstępne

Generalnie poprzedzają badania 
eksplantacyjne

określona. Proces badawczy jest 
formalny i ustrukturyzowany. Próba 
jest duŜa i reprezentatywna. Analiza 
danych jest ilościowa.

Ostateczne –
niezbite.

Wyniki badań stanowią wejście do 
procesu podejmowania decyzji

background image

PORÓNANIE PODSTAWOWYCH 
PROJEKTÓW BADAWCZYCH

CELE:

CHARAKTERYSTY

Odkrywanie pomysłów 
i spostrzeŜeń 
(insights)

Elastyczne i mające 
wiele zastosowań 

Prezentują 
charakterystykę rynku

Wyraźnie określone 
poprzez sformułowanie 
specyficznych hipotez 

Ustalają przyczynę i 
skutek związków

Manipulowanie 
jedną lub wieloma 
niezaleŜnymi  

ROZPOZNAWCZE

OPISOWE

PRZYCZYNOWE

21

CHARAKTERYSTY
KA:

METODY:

wiele zastosowań 
(wszechstronne)

Często punkt wyjścia 
ostatecznego projektu 
badawczego

Wywiady eksperckie
Wywiady panelowe
Dane wtórne –
jakościowe analizy
Badania jakościowe

specyficznych hipotez 
badawczych

Zaplanowany wcześniej 
i ustrukturyzowany 
proces

Dane wtórne –
ilościowe analizy:
Wywiady 
Panele
Obserwacje

niezaleŜnymi  
zmiennymi

Kontrola innych 
zmiennych

Eksperymenty

background image

SYSTEM KLASYFIKACJI BADAŃ 
MARKETINGOWYCH - III

ZE 

WZGLĘ

DU NA 



BADANIA JAKOŚCIOWE



mają charakter 
rozpoznawczy, dotyczą 
postaw, preferencji i 
motywów nabywców, a ich 
wyników nie można 

22

 

BADANIA JAKOŚCIOWE 

BADANIA ILOŚCIOWE 

Typy pytań 

sondujące 

sondujące w ograniczonym 
zakresie  

Wielkość próby 

mała 

duża 

Ilość informacji od 
respondenta 

dużo 

różnie 

specjalistyczne umiejętności 

mniej specjalistycznych 

CHARA

KTER 

POZYS

KIWAN

EJ 

IFORM

ACJI

uogólniać na całą 
zbiorowość



BADANIA ILOŚCIOWE



dostarczają wyników 
wiarygodnych statystycznie i 
są one prowadzone zwykle 
na reprezentatywnych 
próbach

Administracja 

specjalistyczne umiejętności 
przeprowadzania wywiadów 

mniej specjalistycznych 
umiejętności 

Typy analiz 

subiektywne 

statystyczne 

Sprzęt 

magnetofon 
video 
lista punktów do dyskusji 

kwestionariusze 
komputer 

Możliwość 
powtórzenia 

mała 

duża 

Wykształcenie 
badacza 

psychologia 
socjologia 
marketing 

statystyka 
marketing 
badania marketingowe 

Typ badania 

rozpoznawczy 

opisowy 
przyczynowy 

METODY 

grupy zogniskowane 
wywiady pogłębione 
techniki projekcyjne 

 

 

background image

SYSTEM KLASYFIKACJI BADAŃ 
MARKETINGOWYCH - IV

1. Opisowe - stwierdzenie faktów



Jaką ilość danego produktu sprzedało przedsiębiorstwo w 

zeszłym roku ?



Jakie są postawy klientów wobec opakowania naszego 

produktu ?

2. Diagnostyczne

23

ZE WZGLĘDU NA 

ZASTOSOWANIE

2. Diagnostyczne



Co się stało ze sprzedażą naszego produktu kiedy zmieniliśmy 

cenę ?



Co się stało z postawami konsumentów wobec naszego 

produktu, kiedy nasz główny konkurent zmienił skład swojego 

produktu ?

3. Prognozujące



Co się stanie ze sprzedażą naszego produktu jeżeli 

podniesiemy cenę o 10% ?



Jakie będą postawy konsumentów wobec naszego produktu 

jeżeli konkurencja zmieni cenę ich produktu ?

background image

SYSTEM KLASYFIKACJI BADAŃ 
MARKETINGOWYCH - V



BADANIA GABINETOWE



oparte są na informacjach wcześniej 
zgromadzonych



dane wtórne

BADANIA TERENOWE

24

ZE WZGLĘDU 

NA ŻRÓDŁA 

INFORMACJI



BADANIA TERENOWE



oparte są na pierwotnych źródłach informacji 



dane pierwotne to dane otrzymane 
bezpośrednio z rynku 



rodzaje pierwotnych źródeł informacji



wewnętrzne



zewnętrzne

background image

TYPY BADAŃ A ŻRÓDŁA 
INFORMACJI

ŻRÓDŁA 

INFORMACJI

TYPY BADAŃ

eksploracyjne

opisowe

przyczynowo-

skutkowe

WTÓRNE

25

WTÓRNE

+

+

PIERWOTNE

obserwacje

+

+

wywiady

+

+

eksperymenty

+

background image

ALTERNATYWNE PROJEKTY 
BADAWCZE

BADANIA 

ROZPOZNAWCZE

Analiza danych wtórnych

Grupy zogniskowane

BADANIA KOŃCOWE

Opisowe/Przyczynowe

(a)

26

BADANIA KOŃCOWE

Opisowe/Przyczynowe

BADANIA 

ROZPOZNAWCZE

Analiza danych wtórnych

Grupy zogniskowane

BADANIA KOŃCOWE

Opisowe/Przyczynowe

(b) 

(c) 

background image

ETAPY PROCESU BADAWCZEGO

Opracowanie planu badania

Sformułowanie problemu i 

określenie celu badań

Przedstawienie wyników -

sporządzenie raportu

Zbieranie i analiza danych

dobór próby i ustalenie budŜetu 

badań

określenie metody zbierania danych

27

background image

FORMY ZBIERANIA DANYCH  
PIERWOTNYCH

KATEGORIA

FORMA

RODZAJE

pocztowa

prasowa

opakowaniowa

28

I. POŚREDNIE

ANKIETY

opakowaniowa

audytoryjna

ogólna

bezpośrednia

INNE POŚREDNIE

metoda delficka

wywiad telefoniczny

pozostałe metody

background image

FORMY ZBIERANIA DANYCH  
PIERWOTNYCH

KATEGORIA

FORMA

RODZAJE

WYWIADY

wywiad osobisty

wywiad grupowy

metody projekcyjne

29

II. BEZPOŚREDNIE

metody projekcyjne

INNE BEZPOŚREDNIE

pomiary fizjologiczne

metody obserwacji

rejestracja i spis

degustacja i ocena próbek

pozostałe 

background image

FORMY ZBIERANIA DANYCH  
PIERWOTNYCH

KATEGORIA

FORMA

RODZAJE

EKSPERYMENT 
LABORATORYJNY

Test audytoryjny

Metoda STH

Test tachistoskopowy

Test rynkowy 

30

III. ESPERYMENTY

EKSPERYMENT 
TERENOWY

Test rynkowy 
standaryzowany

Test rynkowy kontrolowany

Pozostałe testy rynkowe

METODY SYMULACJI

Metody ręczne

Metody komputerowe

Metoda STM

Metody mieszane

Inne symulacyjne