background image

czerwiec 1996 

nr ref. PN-B-02873:1996  

Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacyjny dnia 20 czerwca 1996 r.  

(Uchwała nr 26/96-o) 

ABSTRAKT NORMY 

Podano  metodę  badania  stopnia  rozprzestrzeniania  ognia  po  instalacjach  rurowych  i  przewodach 
wentylacyjnych. 

Metoda  określa  zachowanie  instalacji  rurowych  i  przewodów  wentylacyjnych  (z  ewentualnymi  izolacjami 
zewnętrznymi) poddanych działaniu źródła ognia. 

W  czasie  badania  prowadzi  się  pomiary  temperatury  i  zasięgu  spalania  oraz  obserwacje  występowania 
płonących  kropli  i  odpadów  stałych  i  występowania  spalania  po  czasie  badania.  Dla  metody  podano 
aparaturę, sposób wykonywania badania, ocenę wyników i kryteria klasyfikacyjne. 

TŁUMACZENIE ABSTRAKTU 

Test method for assessment fire spread degree on pipe's installation and ventilation ducts (with or without 
outside insulation) was presented. 

The  method  gives  an  indication  of  pipes  and  ducts  when  exposed  to  one  type  of  burning  brand  (stock  of 
wood under specimen). 

During  the  test  shall  be  recorded:  temperature  on  the  zone  border,  extend  of  combustion,  observation  of 
falling flaming droplets or debris and post test combustion. 

For this method were specified: test equipment, test specimens, test procedure, assessment of the results 
and classification criteria. 

Norma  opracowana  w  Normalizacyjnej  Komisji  Problemowej  nr  180  ds.  Bezpieczeństwa 
PoŜarowego Obiektów
  

Deskryptory:  0708360  –  ochrona  przeciwpoŜarowa;  0041689  –  budynki;  0035099  –  metody  badań; 
0631279 – rozprzestrzenianie się płomienia; 0343321A – ogień 

PRZEDMOWA 

Norma  porządkuje  problem  badania  i  oceny  właściwości  poŜarowych  instalacji  rurowych  i  przewodów 
wentylacyjnych wykonanych z materiałów palnych. Metodycznie i w kryteriach oceny zbliŜona jest do normy 
na badanie stopnia rozprzestrzeniania ognia przez ściany PN-B-02867:1990 (PN-90/B-02867). 

1. Wstęp 

1.1 Zakres normy 

W  niniejszej  normie  określono  metodę  badania  oraz  kryteria  oceny  stopnia  rozprzestrzeniania  ognia  po 
instalacjach rurowych i przewodach wentylacyjnych. 

POLSKI KOMITET 
NORMALIZACYJNY 
 

POLSKA NORMA  

PN-B-02873  

Ochrona przeciwpoŜarowa budynków  

  

Grupa katalogowa 

 

SKN 0729  

ICS 13.220.50

  

Metoda badania stopnia rozprzestrzeniania ognia po 
instalacjach rurowych i przewodach wentylacyjnych
  

Fire protection of buildings – 
Testing method of fire spread 
degree on pipe's installation 
and ventilation ducts  

Protection des bâtiments contre feu – Méthode d’essais de 
propagation du feu sur les instalation de pipe et conduits 
de ventilation  

Противопожарная защита 
зданий – Метод испытания 
степени разпространения 
горения по трубовых 
инсталяциях и 
вентиляционных каналах  

background image

1.2 Zakres stosowania 

Normę  stosuje  się  do  badania  instalacji  rurowych  i  przewodów  wentylacyjnych.  W  przypadku  instalacji  i 
przewodów z izolacją zewnętrzną badanie równieŜ prowadzić dla takiego układu. 

Instalacje rurowe i przewody wentylacyjne z zewnętrzną izolacją z materiałów niepalnych w rozumieniu PN-
B-02862:1993 (PN-93/B-02862) klasyfikuje się bez badań jako nie rozprzestrzeniające ognia. 

1.3 Normy powołane 

PN-B-02867:1990  (PN-90/B-02867)  Ochrona  przeciwpoŜarowa  budynków  –  Metoda  badania  stopnia 
rozprzestrzeniania ognia przez ściany 

PN-B-02862:1993  (PN-93/B-02862)  Ochrona  przeciwpoŜarowa  budynków  –  Metoda  badania  niepalności 
materiałów budowlanych 

1.4 Definicje 

1.4.1 izolacja 

Układ materiałowy umieszczony na zewnątrz instalacji rurowej lub przewodu wentylacyjnego 

1.4.2 Pozostałe definicje 

wg PN-B-02867:1990 (PN-90/B-02867). 

2. Metoda badania 

2.1 Zasada badania 

Badanie  polega  na  poddawaniu  próbek,  reprezentatywnych  dla  badanej  instalacji  lub  przewodu 
wentylacyjnego,  działaniu  źródła  ognia  wg  2.3.  W  czasie  badania  prowadzi  się  pomiary  i  obserwacje 
temperatury,  zasięgu  spalania,  występowania  spalania  lub  tlenia  po  czasie  badania  oraz  występowania 
płonących  kropli  i  odpadów  stałych  w  miejscach  i  zakresie  określonym  przez  kryteria  oceny  stopnia 
rozprzestrzeniania ognia (2.7). 

2.2 WyposaŜenie stanowiska badawczego 

Elementy stanowiska badawczego: 

a) komora badawcza (rysunek 1); 

b) podpory próbki zapewniające stabilność próbki w czasie badania; 

c) rejestrator temperatury klasy 0,5; 

d) termopary z nieosłoniętymi spoinami; 

e) stoper. 

2.3 Źródło ognia 

Źródło ognia stanowi 10 kg drewna sosnowego w postaci beleczek o przekroju 4 cm x 4 cm i długości 30 cm 

oraz 60 cm, ułoŜonych w stos o podstawie 30 cm x 60 cm i wysokości 32 cm (z uwzględnieniem podpór 

1

/

2

cegły szamotowej), tak aby rzuty geometrycznego środka stosu i pionowej części próbki pokrywały się. Do 
zapalenia  stosu  stosuje  się  0,2  l  benzyny  lub  alkoholu  etylowego  96%  wlane  do  dwóch  płaskich  naczyń 
(szalki Pettriego) o średnicy 100 mm umieszczonych pod stosem drewna. 

2.4 Pobieranie i przygotowanie próbek 

Badaniom naleŜy poddać po 3 próbki (o co najmniej takich wymiarach jak podano na rysunku 2) z izolacją o 
grubości  i  składzie  warstw  odpowiadającym  rzeczywistości.  Próbki  naleŜy  pobierać  z  badanych  elementów 
lub wykonywać zgodnie z dokumentacją techniczną uwzględniając stosowane materiały, spoiny, połączenia, 
jakość wykonania. Próbki materiałów naleŜy przed przystąpieniem do badania doprowadzić (przez suszenie 
lub  sezonowanie)  do  wilgotności  odpowiadającej  równowadze  termodynamicznej  z  powietrzem  o 
temperaturze (20 ±10)°C i wilgotności względnej (60 ±15)%. 

background image

2.5 Przygotowanie badań 

Próbkę  do  badań  naleŜy  umieścić  w  komorze  na  podporach  zapewniających  stabilność  w  czasie  badania. 
Termopary  naleŜy  zamocować  w  punktach  pomiarowych  (rysunek  2)  tak,  aby  odległość  ich  spoin  od 
powierzchni izolacji wynosiła (5 ±2) mm. 

Badanie naleŜy przeprowadzić przy braku opadów atmosferycznych w temperaturze (20 ±10)°C. 

2.6 Wykonanie badania 

2.6.1 Za początek badania naleŜy przyjąć moment zapalenia benzyny lub alkoholu etylowanego. 

2.6.2 Czas badania wynosi 30 min i składa się z: 

–  okresu  działania  źródła  ognia  (15  min),  po  którym  to  źródło  naleŜy  usunąć  na  odległość  taką,  aby  nie 
oddziaływało na badaną próbkę; 

– okresu obserwacji (15 min). 

2.6.3 W czasie badania naleŜy obserwować: 

– spalanie lub tlenie w obszarach II i III; 

– spalanie lub tlenie po czasie badania; 

– występowanie płonących kropli i odpadów stałych. 

2.6.4 Podczas badania 

naleŜy rejestrować wartości temperatury w miejscach umieszczenia termopar. 

2.7 Ocena wyników badań 

Kryteria  oceny  stopnia  rozprzestrzeniania  ognia  po  instalacjach  rurowych  i  przewodach  wentylacyjnych 
określa tablica 1. 

Do  oceny  stopnia  rozprzestrzeniania  ognia  po  próbce  naleŜy  brać  pod  uwagę  najwyŜsze  temperatury  w 
którymkolwiek punkcie pomiarowym 1 lub 2. 

W przypadku, gdy po badaniu pierwszej lub drugiej próbki okaŜe się, Ŝe silnie rozprzestrzenia ona ogień, nie 
naleŜy prowadzić dalszych badań, a stopień rozprzestrzeniania naleŜy określić na podstawie tego badania. 

Klasyfikację pod względem rozprzestrzeniania ognia naleŜy dokonać na podstawie najbardziej niekorzystnej 
oceny badań jednej z trzech próbek. 

Tablica 1

  

Rysunek 1 – Komora badawcza

  

Stopień 
rozprzestrzeniania 
ognia po 
instalacjach 
rurowych i 
przewodach 
wentylacyjnych
  

Dopuszczalne 
temperatury w 
punktach 1 i 2 °C
  

Spalanie lub tlenie w 
okresie obserwacji w 
obszarach II i III
  

Spalanie lub 
tlenie po 
czasie 
badania
  

Płonące 
krople lub 
odpady 

stałe

*)

  

1  

2  

II  

III  

instalacje nie 
rozprzestrzeniające 
ognia
  

< 450  

< 450   nie dopuszcza się  

nie dopuszcza 
się  

nie dopuszcza 
się  

instalacje słabo 
rozprzestrzeniające 
ogień
  

bez ograniczeń   < 450   dopuszcza 

się  

nie dopuszcza 
się  

nie dopuszcza 
się  

nie dopuszcza 
się  

instalacje silnie 
rozprzestrzeniające 
ogień
  

bez ograniczeń  

dopuszcza się  

dopuszcza się   dopuszcza się  

*)

 nie gasnące na drodze 50 cm – palą się na ziemi. 

 

background image

 

1 – stos drewna

 

2 – badany element 

3 – punkt pomiaru temperatury początkowej 

4 – punkt prowadzenia obserwacji wizualnych 

Rysunek 2 – Rozmieszczenie termopar na próbce