Nowa siódemka zarządzania 

jakością 

 

dr inż. Anna M. Olszewska 

 

Nowe narzędzia sterowania jakością 

Analiza „specyfikacji” problemu 

Diagram 

pokrewieństwa 

Diagram  

relacji 

Diagram 

systematyki 

Diagram 

macierzowy 

Macierzowa 

analiza danych 

Plan  

działań 

Diagram 

strzałkowy 

Podejmowanie decyzji o działaniach 

Kolejność działań – planowanie zasobów 

Plan działań 

Plan działań (ang. Process Decision Programme Chart) jest formą diagramu 

opisującego wszystkie możliwe drogi postępowania przy rozwiązywaniu 

problemu. Jest on związany z cyklem PDCA opracowanym przez Deminga. 

Opracowanie go wymusza określenie wszystkich możliwych sposobów 

rozwiązania postawionego celu oraz wskazuje działania, z jakimi się on wiąże. 

Znajomość ta ułatwia wybór właściwej ścieżki postępowania i jednocześnie 

tworzy wiele alternatywnych rozwiązań.  

Rys. 14. Przykład planu działań PDCA  

Źródło: Hamrol A., (2008), Zarządzanie jakością z przykładami, Wydawnictwo Naukowe PWN, 

Warszawa, str.300. 

Diagram strzałkowy 

Diagram strzałkowy (ang. Arrow Diagram) stanowi  schematyczny opis 
wszystkich podejmowanych działań, wykonywanych w odpowiedniej kolejności. 
Oprócz przedstawionych wzajemne powiązanych i przebiegających równolegle, 
czy przenikających się czynności prezentuje czas potrzebny na realizację całego 
przedsięwzięcia. 

Rys. 15. Przykład diagramu strzałkowego  

Źródło: Myszewski J. M., (2005), Po prostu jakość. Podręcznik zarządzania jakością, 

Wydawnictwo WSPiZ, Warszawa, str.171. 

1h 

0,5h 

1h 

1h 

2h 

Diagram pokrewieństwa 

Diagram pokrewieństwa (ang. Affinity Diagram) wykorzystywany jest do 
porządkowana pomysłów czy informacji dotyczących określonego zagadnienia. 
Przy jego realizacji tworzone są grupy tematyczne, do których przypisuje się 
poszczególne pomysły czy informacje dotyczące sposobu rozwiązania badanego 
problemu w oparciu o podobieństwo rozwiązań lub wiedzę ekspercką. Wynikiem 
opracowania diagramu jest wyznaczenie obszarów tematycznych, dzięki którym 
możliwe jest określenie kolejnych działań w doskonaleniu organizacji. 

Rys. 16. Przykład diagramu pokrewieństwa  

Źródło: Ćwiklicki M., Obora H., (2009), Metody TQM w zarządzaniu firmą. Praktyczne przykłady 

zastosowań, Wydawnictwo POLTEXT, Warszawa, str.117. 

Grupa 

tematyczna I 

Grupa 

tematyczna II 

Grupa 

tematyczna III 

pomysł I.1 

pomysł I.2 

pomysł II.1 

pomysł II.2 

pomysł II.3 

pomysł III.1 

pomysł III.2 

pomysł III.3 

pomysł III.4 

pomysł III.5 

Diagram relacji 

Diagram relacji (ang. Interrelationship Diagram) jest zaliczany do grupy 
jakościowych technik kreatywnych. Jest to graficznie zobrazowany wpływ 
czynników na wynik procesu. W odróżnieniu od diagramu „ości rybiej”, nie 
grupuje on przyczyn, tylko wyznacza wzajemne relacje pomiędzy nimi. Ułatwia 
ustalenie ich kolejność i wzajemnych zależności. Analiza diagramu pozwala 
zauważyć, jak jedna z przyczyn staje się wynikiem zaistnienia innej 

Rys. 14. Przykład diagramu relacji  

Źródło: Hamrol A., (2008), Zarządzanie jakością z przykładami, Wydawnictwo 
Naukowe PWN, Warszawa, str.292 

przyczyna 1 

przyczyna 2 

przyczyna 3 

przyczyna 4 

przyczyna 5 

przyczyna 6 

przyczyna 7 

problem 

Diagram macierzowy 

Diagram macierzowy (ang. Matrix 
Diagram) przedstawia zależności 
pomiędzy elementami dwóch lub 
więcej zbiorów. Oprócz graficznego 
przedstawienia powiązań, wyznaczana 
jest także siła wzajemnych relacji. W 
zależności od liczby branych zbiorów 
oraz rodzaju powiązań między nimi 
wybierany jest typ diagramu. 

Rys. 15. Przykład diagramu macierzowego  

Źródło: Hamrol A., (2008), Zarządzanie jakością z przykładami, 
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str.294 

Macierzowa analiza danych 

Wykres analizy danych 
nazywanym jest także macierzową 
analizą danych (ang. Matrix Data 
Analysis). Wykorzystywany jest 
przy podejmowaniu decyzji, np. 
dotyczących wyboru dostawcy 
niezbędne jest przeanalizowanie 
wielu różnych kryteriów, takich 
jak chociażby cena, czy jakość. 

Rys. 16. Macierzowa analiza danych  

Źródło: Hamrol A., (2008), Zarządzanie jakością z przykładami, 
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str.296 

oferta 

dostawcy 1 

oferta 

dostawcy 3 

oferta 

dostawcy 2 

oferta 

dostawcy 5 

oferta 

dostawcy 4 

oferta 

dostawcy 6 

oferta 

dostawcy 7 

jakość oferty 

cena 

oferty 

Diagram systematyki 

Diagram systematyki (ang. 
System Flow/Tree Diagram) 
wykorzystywany jest jako 
narzędzie przy którego 
pomocy poszukuje się 
efektywnych i najlepiej 
dopasowanych środków 
osiągnięcia danego celu 
przeprowadzając 
dekompozycję przyczyn lub 
elementów struktury od 
najogólniejszych do coraz 
bardziej szczegółowych. 

Rys. 17. Rozwinięcie celów za pomocą wykresu 
drzewa  

Źródło: Ćwiklicki M., Obora H., (2009), Metody TQM w zarządzaniu 
firmą. Praktyczne przykłady zastosowań, Wydawnictwo POLTEXT, 
Warszawa, str.128