Microsoft PowerPoint - Instytucje Unii Europejskiej

Prawo i instytucje UE

Jan J. Michałek

Źródła prawa wspólnotowego

System nie jest prosty ani przejrzysty.

Utworzenie Unii: jeszcze bardziej skomplikowano system;

("Unia buduje si

ę w oparciu o Wspólnoty Europejskie")

Źródła prawa wspólnotowego (prawo pierwotne: droit primaire):

traktaty za

łożycielskie trzech wspólnot (paryskie i rzymskie), (z

aneksami)

umowy fuzyjna niektórych organów (komisji): IV. 1965;

łady o przystąpieniu nowych państw członkowskich (odpowiednio

roz

łożone w czasie);

JAE: VII. 1987 (Europa 1992);

Traktat z Maastricht: podpisany: II.1992, wszedł w życie:1.07.1993

Traktat Amsterdamski: wszedł w życie: 1.05.1999: wzmocnienie unii

politycznej + przygotowanie rozszerzenia

Traktat z Nicei (podpisany: 26.01.2001), m.in. Rozszerzenia na Wschód

i zmiana systemu głosowania)

Traktat z Lizbony (2007):

Traktat z Lizbony

podpisano 13 grudnia 2007 roku.

Zanim wejdzie w życie, będzie musiał zostać ratyfikowany przez wszystkie 27

państw członkowskich, co powinno nastąpić przed kolejnymi wyborami do

Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2009 roku.

Główne cele traktatu to:

Uczynienie UE bardziej demokratyczna,

spełnienie oczekiwań mieszkańców Europy w zakresie wysokich standardów

dotyczących odpowiedzialności, otwartości, przejrzystości i udziału obywateli

uczynienie UE bardziej wydajną i skuteczną w radzeniu sobie z globalnymi

wyzwaniami takimi jak zmiany klimatu, bezpieczeństwo i zrównoważony rozwój.

Podpisanie Traktatu z Lizbony nastąpiło po dyskusji w sprawie konstytucji .

„Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy” został przyjęty przez głowy

państw i rządów podczas brukselskiego szczytu Rady Europejskiej w dniach 17-

18 czerwca 2004 roku i podpisany w Rzymie 29 października 2004 roku, lecz

nigdy nie został ratyfikowany.

Ogólne i zwyczajowe zasady
prawa

A. Ogólne zasady prawa:

zasada dobrej wiary;

zasada posłuszeństwa prawu;

zasada zakazu dyskryminacji;

zasada proporcjonalności;

prawo do obrony;

podstawowe prawa człowieka.

B. Zwyczajowe prawa (często jeszcze rzymskie):

nie należy karać drugi raz za to samo;

nie ma zbrodni i winy bez uzasadnienia prawnego;

wysłuchaj drugiej strony

Prawo wtórne (secondary law)

normy prawne tworzone przez odpowiednie instytucje wspólnot,

wyposażone w odpowiednie kompetencje (na mocy traktatów) do
realizacji zadań wyznaczonych przez traktaty.

postanowienia umów międzynarodowych zawieranych przez

Wspólnoty, posiadające podmiotowość prawno-międzynarodową, (treaty
power-making

: np. art. 228 Traktatu Rzymskiego).

umowy zawierane pomiędzy państwami członkowskimi (gdy

instytucje Wspólnot nie mają odpowiednich kompetencji: np.
porozumienia ws. prywatnego prawa międzynarodowego).

niepisane źródła prawa: przestrzegane przez wszystkie systemy

prawne i prawo zwyczajowe: formułowane w procesie orzecznictwa
Trybunału Wspólnot.

Acquis communautaire

i subsydiarność

Acquis communautaire

: cały dorobek prawny Wspólnot Europejskich (będący w stałym rozwoju)

Traktat z Maastricht: nowo przystępujący członkowie muszą je zaakceptować w całości.

Zasada subsydiarności:

WE: podejmie działania tylko wówczas i w takim zakresie, gdy cele proponowanych działań nie

mogą być skutecznie realizowane przez kraje członkowskie, a z uwagi na skutki zostaną lepiej

zrealizowane przez WE

dotyczy tylko spraw, które nie podlegają wyłącznej kompetencji WE: czyli preferencje dla

decyzji na szczeblu krajowym i regionalnym, które są "bliżej obywateli".

Dziedziny objęte zasadą sybsydiarności:

oświata, kultura, ochrona zdrowia,

ochrona konsumentów, ochrona środowiska pracy,

koordynacja polityk dot. wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

Nie ma wyraźnej hierarchii prawa wspólnotowego ( tylko, że nadrzędne jest prawo pierwotne).

np. -

pomiędzy normami prawa pierwotnego i wtórnego a normami prawa międzynarodowego

wiążącego Wspólnoty (np. WTO);

- w Traktacie z Maastricht stwierdzono jedynie, że sprawa hierarchii wymaga zbadania.

Prawo wtórne: cz. 1

"Rada i Komisja: wydają rozporządzenia i dyrektywy, podejmują decyzje oraz udzielają zaleceń i

opinii"

Rozporządzenie (Reglement):

- ma zasięg ogólny

- prymat nad ustawodawstwem wewnętrznym;

- bezwzględnie obowiązuje w całości;

- bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

nie potrzebne są dodatkowe akty prawne (norma prawna bez transformacji);

wymaga obowiązkowej motywacji;

publikowana w: "Journal Officiel des Communautes Europeennes"

Dyrektywa, (wytyczna) (Directive):

podobnie jak rozporządzenia obowiązuje w całości

ale potrzebne są akty władzy państwowej (państwa dokonują wyboru form i środków

potrzebnych do wdrożenia dyrektywy);

zazwyczaj szczegółowo sformułowane i wymagają jedynie prostego przetworzenia na

prawo krajowe;

musi być umotywowana

Prawo wtórne: cz. 2

Decyzja (Decision):

zakres decyzji ograniczony do określonych adresatów (dokładnie wskazanych);

obowiązuje automatycznie i nie wymaga wewnętrznych przepisów wykonawczych;

wyższość wobec prawa wewnętrznego;

wymaga obowiązkowej motywacji;

może nakładać zobowiązania pieniężne;

jest publikowana w "Dzienniku Urzędowym" WE.

Zalecenie (Recommendation) i opinia (Avis):

wyraża stanowisko organów WE;

pozbawione mocy wiążącej;

adresowane do krajów członkowskich a czasami osób prawnych lub fizycznych

propozycja, której realizacja zależy od uznania adresatów;

często poprzedza podjęcie decyzji czy rozporządzenia;

może mieć walory moralno-polityczne: nie podporządkowanie się jej może

wywoływać negatywną ocenę innych państw.

Instytucje wspólnotowe

Prawie wszystkie instytucje wypracowane w ramach
WE

Unia Europejska: jedynie adaptuje istniejące instytucje
i ma zapewniać spójność ich działania;

Rada i Komisja: odpowiedzialne za spójność polityk;

Traktat z Maastricht powołuje nowe instytucje: Urząd
Rzecznika Praw Obywatelskich (Ombudsman),
Komitet Regionów, Komitet Koordynacyjny, Komitet
Ekonomiczno-Finansowy, Europejski Bank Centralny.

Instytucje UE

European Council

15 Heads of State or
Government and the

President of the

Commission

Council of the EU

15 ministers

European Court of

Justice

15 Judges

Committee of the

Regions

222 members

European Parliament

626 members

Economic and Social

Committee

222 members

Court of Auditors

15 members

European

Commission

20 members

European Central

Bank

European

Investment Bank

Geneza Rady Europejskiej

RE-

organ naczelny, który wykształcił się w praktyce w czasie tzw. konferencji na

szczycie (konferencje szefów państw)

RE: długo miała charakter poza-statutowy:

od 1961: konferencje na szczycie:

od 1969: konferencje raz na rok;

od 1974: trzy razy w roku;

od 1975: funkcjonuje nowy organ: Rada Europejska (potem powstał Sekretariat RE)

JAE (1987): Legalizacja i formalizacja RE

skład: szefowie państw i rządów, przewodniczący Komisji, ministrowie spraw zagranicznych

oraz jeden członek Komisji.

spotkania: co najmniej 2 razy w roku;

Przewodniczy: szef rządu, który w danym momencie przewodniczy Radzie Ministrów

Wspólnot.

Traktat z Maastricht (art. D): RE: "nadaje unii impuls niezbędny do rozwoju oraz określa

ogólne kierunki jej polityki".

Rola Rady Europejskiej

Zadania:

podejmuje decyzje niemożliwe do podjęcia na niższym szczeblu decyzyjnym;

podejmuje uchwały (oświadczenia końcowe) na zasadzie konsensu;

podejmuje decyzje polityczne, które stają się wiążące dla Rady Unii (która nadaje im

moc prawną);

zajmuje czołowe miejsce ze względu na swą rangę;

ale jej status formalny: niezbyt jasny

instytucja niezbyt zbiurokratyzowana i sformalizowana: przyczynia się do

sprawniejszego działania

Ewolucja historyczna RE:

pocz

ątkowo analizowano szczegółowo kwestie: lata 70.: polityka energetyczny, unia

monetarna, reforma polityki rolnej, stworzenie jednolitego rynku wewn

ętrznego,

rozszerzenie wspólnot

lata 90.: kwestie ogólniejsze: impuls potrzebny do rozwoju.

Funkcjonowanie RE: odzwierciedla realny układ sił Î zmniejszenie roli Rady Ministrów Î

Rada Unii – d. Rada Ministrów

RU: międzyrządowy organ Unii: kompetencje ustawodawcze;

główny organ podejmowania wszelakich uchwał i innych decyzji, ważnych dla funkcjonowania Wspólnot

(Unii).

Organizacja pracy Rady:

Wspólny organ naczelny 3 Wspólnot: Rada Ministrów (a od 1993: Rada Unii).

Członkowie RM: reprezentanci na szczeblu ministerialnym (odpowiedni minister), upoważnieni do

działania w imieniu danego rządu (i tylko przed nim odpowiedzialni);

sesja "zwyk

ła": najwyższa i ostateczna instancja (uczestniczą ministrowie spraw zagranicznych)

sesja "specjalna" (techniczna): ministrowie reprezentuj

ący odpowiednie resorty;

"maratony": zatrzymanie czasu (termin decyzji wynikaj

ący z Traktatów): negocjacje trwają do czasu

podj

ęcia decyzji (szczególnie w odniesieniu do WPR, budżetu).

Przewodniczący: minister z danego kraju: rotacja co 6 miesięcy w porządku alfabetycznym:

zsynchronizowane z przewodniczeniem Rady Europejskiej.

Rada obraduje przynajmniej 1 raz w miesiącu lub na wniosek Komisji Europejskiej (ale w praktyce: sześć

dni w miesiącu w Brukseli lub Luksemburgu);

Ogromna ilość podejmowanych decyzji: kilkaset aktów prawnych w ciągu roku

Rada (jako całość) odpowiedzialna przed Trybunałem Wspólnot (bada legalność i ważność decyzji

zgodnie z postanowieniami traktatowymi);

COMPOSITION OF THE COUNCIL

One representative of each Member State at ministerial level,

with composition varying according to the subject discussed, for example:

General Affairs

Council

Economic and

Financial Affairs
(Ecofin) Council

Transport Council Agriculture Council

Permanent Representatives

Committee

'Coreper I and II'

Special Committee for Agriculture

Working groups

General Secretariat (approximately 2 200 officials)

Tasks

Drawing up

legislation

Coordination of

economic policy

Budgetary

control

Appointments

External
relations

Prezydencja Rady UE

The Presidency of the Council rotates every six months. In other words, each
EU country in turn takes charge of the Council agenda and chairs all the
meetings for a six-month period, promoting legislative and political decisions
and brokering compromises between the member states.

The rota for 2003-2006 is as follows:

2003 First half of the year: Greece

Second half of the
year:

Italy

2004 First half of the year: Ireland

Second half of the
year:

Netherlands

2005 First half of the year: Luxembourg

Second half of the
year:

United
Kingom

2006 First half of the year: Austria

Second half of the
year:

Finland

Zakres decyzji Rady Unii

art 145

traktatu

rzymskiego:

Rada zapewnia koordynację

ogólnej polityki

gospodarczej i ma prawo podejmowana decyzji;

art 235: TR: kompetencje do stanowienia aktów prawnych we wszystkich sprawach, "które

okaże się niezbędne do realizacji jednego z celów Wspólnoty", a które nie zostały

przewidziane w Traktacie;

Ogólne uprawnienia do podejmowana decyzji: bez rozróżnienia stanowionych aktów

prawnych;

art 145 + art 10 JAE: uchwały podjęte przez RM są realizowane przez Komisję (organ

wykonawczy);

Rada Unii: prawo do decyzji co sposobu wykonywania uprawnień wykonawczych przez

Radę (na wniosek Komisji, jednomyślnie przez Radę i po zaciągnięciu opinii Parlamentu

Europejskiego).

Ograniczenia tych szerokich kompetencji: w większości przypadków określonych traktatowo

podjęcie uchwały przez Radę jest uzależnione od przedłożenia odpowiedniego projektu

przez Komisję.

ale Rada może odrzucić projekt Komisji lub jednomyślnie zaproponować poprawki.

Inne kompetencje Rady

W niektórych przypadkach Rada musi zasięgnąć opinii (niewiążąco) Parlamentu,

czy Komitetu Ekonomiczno-Społecznego lub Walutowego.

Rada zawiera umowy międzynarodowe: przy współudziale Komisji i Parlamentu

(przystąpienie nowych państw, państwa stowarzyszone, umowy z organizacjami

międzynarodowymi);

Uchwalanie budżetu: uprawnienia Rady bardzo szerokie ws. wydatków

obligatoryjnych (jest oddzielny temat)

Mianuje członków innych organów i instytucji wspólnot Europejskich;

Dodatkowe nowe kompetencje Rady (po Traktacie z Maastricht):

- w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (TM: tyt V, art J2 i

J3);

- współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości.

Rada: stworzyła organy pomocnicze i doradcze Î w celu:

1. usprawnienia funkcjonowania (ogromna ilość podejmowanych spraw);

2. stworzenia przeciwwagi dla rozbudowanego aparatu Komisji.

COREPER:

Comite des Representants Permanents

(Komitet Stałych Przedstawicieli)

Główny organ pomocniczy: przygotowuje (często praktycznie podejmuje) główne decyzje

Rady

- powołany na podst. art 151 traktatu WE;

- członkowie: szefowie (ambasadorowie) stałych przedstawicielstw: ich zastępcy:

zastępcami w COREPER: obraduje (od 1962) na dwóch szczeblach;

- powołuje wiele grup roboczych lub organów pomocniczych ok. 30 grup;

--> zarzuty,

że COREPER jest wymierzony głównie przeciwko Komisji (tworzy trzecią

siłę (obok Rady i Komisji);

Sposób funkcjonowania:

lista A: sprawy co do których osiągnięto jednomyślność poglądów (akceptowalne en bloc

przez Radę);

lista B: sprawy nie uzgodnione (jednomyślnie) w wyznaczonym terminie: wymagają

dalszych negocjacji w Radzie;

-- 75% spraw

podejmowanych przez Radę z listy A (procent na liście A: miara

efektywności funkcjonowania COREPER-u)

Podejmowanie decyzji przez Radę

Rada może podejmować decyzje:

a/ większością głosów (sprawy mniej ważne);

b/ kwalifikowaną większością głosów (art. 148);

c/ jednomyślnie.

Rozkład głosów (do głosowania kwalifikowaną większością głosów) od 1.01.1995:

(zależy od potencjału ludnościowego i pozycji gospodarczej)

10 głosów: Francja, Anglia, Niemcy, Włochy;

8 głosów: Hiszpania;

5 głosów: Belgia, Grecja, Holandia, Portugalia;

4 głosy: Szwecja, Austria;

3 głosy: Dania, Irlandia, Finlandia;

2 głosy Luksemburg

suma głosów 87; Î

kwalifikowana większość: 62 głosy należące do 10 spośród 15 tu członków.

JAE (1987): większa ilość spraw podejm. kwalifikowaną większością: np..:

- polityka walutowa; integracja w zakresie B&R;

- polityka socjalna; ochrona środowiska.

Ale jednogłośność wymagana do decyzji o kluczowym znaczeniu (m.in): Î

Jednogłośność w Radzie

Ale jednogłośność wymagana do decyzji o kluczowym znaczeniu (m.in): Î

przyjmowanie nowych członków;

rewizja traktatów, stowarzyszenie państw trzecich;

mianowanie członków Komisji;

polityka zagraniczna;

nowe dziedziny działania (art. 235 TR):

W praktyce: jednogłośność: we wszystkich ważniejszych sprawach (cicha rewizja TR:

protokół luksemburski z 1966 r.) Î

kwalifikowana większość "gdy jednak dotyczą one bardzo ważnych interesów jednego lub

kilku partnerów, członkowie Rady dołożą starań by w rozsądnym czasie osiągnąć

rozwiązanie możliwe do przyjęcia przez wszystkich członków Rady..." - efekt silnej presji

Francji.

Kryterium „bardzo ważny interes": pominięty milczeniem w JAE i traktacie z Maastricht: b.

ważny element podejmowania decyzji w UE.

Próbowano dokonać korekty w 1996 roku: ale bez skutku:

- szczególne zastrzeżenia: nadreprezentacja w decyzjach jednogłośnych krajów małych

Liczba głosów w Radzie obecnie:

Rada – głosy po rozszerzeniu

Rada Ministrów - liczba głosów zapisana w Traktacie z Nicei

liczba

skumulowana

liczba

skumulowana

głosów

suma

głosów

suma

Niemcy

8,4

8,4

Bułgaria

2,9

277

80,3

W. Brytan

8,4

16,8

Austria

2,9

287

83,2

Francja

8,4

25,2

Slowacja

2,0

294

85,2

Włochy

8,4

116

33,6

Dania

2,0

301

87,2

Hiszpania

7,8

143

41,4

Finlandia

2,0

308

89,3

Polska

7,8

170

49,3

Irlandia

2,0

315

91,3

Rumunia

4,1

184

53,3

Litwa

2,0

322

93,3

Holandia

3,8

197

57,1

Lotwa

1,2

326

94,5

Grecja

3,5

209

60,6

Słowenia

1,2

330

95,7

Re. Czesk

3,5

221

64,1

Estonia

1,2

334

96,8

Belgia

3,5

233

67,5

Cypr

1,2

338

98,0

Węgry

3,5

245

71,0

Luxembou

1,2

342

99,1

Portugalia

3,5

257

74,5

Malta

0,9

345

100,0

Szwecja

2,9

267

77,4

suma

345

100,0

Komisja - organizacja

Komisja: organ wykonawczo-zarządzający ”Rząd” Wspólnot;

Członkowie Komisji:

- 20 osób: jedynie członkowie UE;

- skład: przynajmniej jeden obywatel państwa członkowskiego (a duże kraje mają po dwóch komisarzy:

Anglia, Niemcy, Hiszpania, Włochy i Francja).

Obecnie 25 komisarzy z każdego kraju: Manuel Barroso

Mianowanie: po Traktacie z Maastricht:

1. rządy, po porozumieniu z Parlamentem, przedstawiają propozycję przewodniczącego;

2. przewodniczący z rządami: propozycje pozostałych członków;

3. zatwierdzenie składu przez Parlament potem jednomyślna akceptacja przez rządy;

Przewodniczący (od 1995: J. Santera a obecnie R. Prodi) mianowany na 5 lat;

Członkowie: status funkcjonariuszy międzynarodowych (niezależność od rządów, które ich wybrały): mają

brać pod uwagę jedynie interes unii: rządy nie powinny starać się oddziaływać;

- komisarze:nie mogą podejmować w czasie kadencji żadnej innej działalności

- mogą być odwołani decyzją Trybunału na wniosek Unii: jeżeli nie odpowiadają warunkom niezbędnym

do pełnienia funkcji;

- decyzje: podejmowane bezwzględną większością głosów (11 komisarzy);

Administracja Komisji:

15 tys. osób;

- 23 Dyrekcji Generalnych (potem Dyrekcje i Wydziały).

Główne funkcje Komisji

- prawo i obowiązek inicjatywy legislacyjnej;
- organ wykonawczo-zarządzający 3 Wspólnot:

„Rząd Wspólnot”

- nadzoruje realizację postanowień

traktatowych.

ADMINISTRATIVE STRUCTURE OF THE EUROPEAN COMMISSION

Commission (20 members)

Cabinets

Secretariat General

Legal Service

Press and Communication Service

Economic and Financial Affairs DG
Enterprise
Competition DG
Employment and Social Affairs DG
Agriculture DG
Transport DG
Environment DG
Research DG
Joint Research Centre
Information Society DG
Fisheries DG
Internal Market DG
Regional Policy DG
Energy DG
Taxation and Customs Union DG
Education and Culture DG
Health and Consumer Protection DG
Justice and Home Affairs DG
External Relations DG

Trade DG
Development DG
Enlargement DG
Common Service for External
Relations
Humanitarian Aid Office
Eurostat
Personnel and Administration DG
Inspectorate General
Budget DG
Financial Control DG
European Anti-Fraud Office

Joint Interpreting and Conference

Service

Translation Service
Publications Office

Szczegółowe funkcje Komisji:
1

Inicjowanie i przygotowanie większości uchwał Rady Unii;

(w wielu artykułach: Rada na wniosek Komisji)

- brak aprobaty przez Radę: Komisja może zmienić wniosek;

2. prawo do inicjowania działalności

Rady w innych pominiętych

przypadkach: - 1992: projekty 848 uchwał

Prawo do podejmowania samodzielnych uchwał (art 155): ale tylko w

odniesieniu do zaleceń i opinii (nie posiadających mocy wiążącej) tj.: prawo do
wywierania presji moralnej i politycznej na rządy.

4. władza wykonawcza w stos. do wszystkich uchwał podjętych przez Radę;
art. 153 TR (realizacja zasad) oraz art 10 JAE (funkcje wykonawcze);

5. Funkcje

zarządzające: najbardziej absorbująca: funkcjonowanie unii celnej,

polityka rolna, polityka konkurencji, zarządzanie funduszami strukturalnymi.

Szczegółowe funkcje Komisji:
2

6. "Pies

łańcuchowy" (chien de garde): nadzór nad właściwym wykonaniem i

stosowaniem postanowień traktatowych i uchwał organów Wspólnot Î etapy

postępowania:

a/ rejestr pogwałcenia prawa (przez państwa członkowskie);

b/ wydanie odpowiednich zalecenie o przywrócenie zgodności;

c/ skierowanie sprawy do Trybunału (przekazano ok. 300 spraw).

(naruszenia dotyczyły głównie unii celnej, polityki rolnej, zasad konkurencji);

7. Wykonywanie budżetu;

8. Negocjacje (w oparciu o mandaty) umów międzynarodowych;

9. Stosunki z innymi organizacjami międzynarodowymi (typu WTO).

10. Dla realizacji celów: konieczność współpracy z licznymi grupami nacisku typu:

a/ Związek Przemysłów WE;

b/ Komitet Zawodowy Organizacji Rolnych WE;

c/ Komitet Organizacji Handlowych WE;

Zakres samodzielności
Komisji

Propozycja W. Hallsteina (marzec 1965) zwiększenia uprawnień Komisji w
dziedzinie:

finansowania polityki rolnej, utworzenia środków finansowych (zarządzanych
przez Komisję), zwiększenia uprawnień Parlamentu Europejskiego Î

Silny opór Francji: kryzys "pustego krzesła" (czerwiec 1965- styczeń 1996) Î
protokół luksemburski: już wcześniej omówiony.

Komisja formalnie niezależna i stojąca ponad państwami --> w

rzeczywistości skuteczna kontrola państw członkowskich (skład Komisji i
podejmowanie uchwał i propozycji dla Rady).

granice autonomii zdeterminowane przez interesy państw członkowskich:

częsty postulat odbiurokratyzowania "eurokratów z Brukseli"

Skład Parlamentu

Nazwy: Zgromadzenie, Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne (od 1962:

Parlament Europejski)

- jedyny organ Unii mający demokratyczną legitymację do działania: jego zakres

stopniowo rozszerza się;

Skład Parlamentu:

członkowie wybierani (od 1979) w wyborach bezpośrednich;

mandat 5 letni, immunitet,

parlamentarzysta nie może otrzymywać instrukcji od własnych rządów czy

parlamentów.

- Liczba parlamentarzystów (od 1992 roku do 2004 roku):

Niemcy: 99;

Francja, W. Brytania, Włochy: 87;

Hiszpania: 64;

Holandia: 31;

Belgia, Grecja, Portugalia: 25;

Szwecja: 22;

Austria: 21;

Dania, Finlandia: 16;

Irlandia: 15;

Luksemburg: 6: w sumie: 626 posłów.

Parlament – głosy po rozszerzeniu

Parlament Europejski

skumulowana

suma

Niemcy

13,5

Bułgaria

2,3

614

83,9

W. Brytania

9,8

171

23,4

Austria

2,3

631

86,2

Francja

9,8

243

33,2

Slowacja

1,8

644

88,0

Włochy

9,8

315

43,0

Dania

1,8

657

89,8

Hiszpania

6,8

365

49,9

Finlandia

1,8

670

91,5

Polska

6,8

415

56,7

Irlandia

1,6

682

93,2

Rumunia

4,5

448

61,2

Litwa

1,6

694

94,8

Holandia

3,4

473

64,6

Lotwa

1,1

702

95,9

Grecja

3,0

495

67,6

Słowenia

1,0

709

96,9

Rep. Czeska

2,7

515

70,4

Estonia

0,8

715

97,7

Belgia

3,0

537

73,4

Cypr

0,8

721

98,5

Węgry

2,7

557

76,1

Luxembu

0,8

727

99,3

Portugalia

3,0

579

79,1

Malta

0,7

732

100

Szwecja

2,5

597

81,6

suma

100

Podejmowanie decyzji przez Parlament

1. Normalnie: decyzje zwykłą większością głosów;

2. Większość kwalifikowana dla decyzji o dużej wadze

np.: - decyzje budżetowe;

- wotum nieufności dla Komisji Europejskiej

3. Kworum: 1/3 ogólnej liczby parlamentarzystów.

Kompetencje (nieco rozszerzone) niewspółmierne do ambicji Parlamentu;

Prymat Parlamentu w procesie prawotwórczym: ale nie ma wyraźnych

kompetencji ustawodawczych; (jedynie wspomaganie Rady Unii oraz Komisji).

Kompetencje bezpośrednie: skonkretyzowane w Traktatach i wymagające

współudziału Parlamentu: zazwyczaj opinia Parlamentu jest nie wiążąca;

Kompetencje pośrednie: wykonywanie funkcji kontrolnych głównie nad Komisją

za pomocą klasycznych metod stosowanych przez parlamenty krajowe.

Główne pola działania Parlamentu

Procedura budżetowa:

- główne zmiany kompetencji w 1970 i 1975 roku (utworzenie funduszy własnych z VAT);

- wydatki nieobligatoryjne: decydujący głos parlamentu: ok. 25% budżetu: (polityka,
regionalna, socjalna, energetyczna, ekologiczna):

- wydatki obligatoryjne:

Parlament może zaproponować poprawki a decyzja należy do

Rady Unii (głównie wydatki na politykę rolną).

- absolutorium: udziela absolutorium na jego wykonanie (ale bez konsekwencji prawnych);

Zmiany wynikające z JAE:

- rozszerzeniu składu Wspólnot: potrzebna zgoda parlamentu (art 237;

procedura współpracy: (rola opiniodawcza w następujących dziedzinach): regulacja rynku
wewnętrznego, polityka społeczna, badania B&R, spójność europejska;

Nowe pola działania
Parlamentu

Traktat z Maastricht: nowe zakresy działania:

art 138b: prawo inicjatywy prawotwórczej w stosunku do Komisji: może

złożyć wniosek o przełożenie odpowiednich uchwał:

art. 138c: może powołał Komitet Dochodzeniowy (na wniosek 1/4

członków) dla zbadania domniemanych wykroczeń lub niewłaściwego
zarządzania;

art.138d: może przyjmować petycje od obywateli UE (również od osób

fizycznych i prawnych) pod warunkiem że sprawa dotyczy funkcjonowania WE;

mianuje Rzecznika Praw Obywatelskich; (analiza skarg)

Nowa procedura współdecydowania

(procedure do co-decision) (art. 251-252 TWE)

Komisja przedkłada propozycję Parlamentowi i Radzie;

Rada, zapoznaje się z opinią Parlamentu;

Rada, kwalifikowaną większością głosów zajmuje wspólne stanowisko i przekazuje je

Parlamentowi (wraz z uzasadnieniem): podobnie czyni Komisja;

Możliwe stanowiska Parlamentu (do podjęcia w ciągu trzech miesięcy):

zgoda ze wspólnym stanowiskiem Rady i Komisji --> Rada podejmuje uchwałę;

Parlament nie podejmuje decyzji --> Rada podejmuje (w drugim czytaniu) decyzje zgodną ze

swym stanowiskiem;

c/ Parlament

bezwzględną większością głosów wyraża zamiar odrzucenia wspólnego stanowiska: -->

posiedzenie tzw. Komitetu Pojednawczego --> Parlament może nadal bezwzględną większością odrzucić

wspólne stanowisko --> akt nie przyjęty;

d/ Parlament

bezwzględną większością proponuje poprawki --> stanowisko rady nt. proponowanych

poprawek

Większe uprawnienia Parlamentu (łącznie z możliwością poprawek i odrzucenia propozycji Rady) w:

decyzjach dotyczących:

- swobodnego przepływu pracowników i świadczenia pracy;

- swobody prowadzenia działalności gospodarczej; rozwoju europejskiego wymiaru oświaty;

- rozwoju sieci transeuropejskiej; ochrony środowiska.

Trybunał Sprawiedliwości

Cel : zapewnienie poszanowania prawa przy interpretowaniu i wykonywaniu
traktatów Wspólnot --> b. szerokie uprawnienia;

- utworzony w 1951 dla EWWIS: obecnie wspólny dla wszystkich Wspólnot;

skład: 15 sędziów (każde państwo: jeden członek) i 9 rzeczników generalnych
(kraje duże mają po jednym) wybieranych na postawie jednomyślnej decyzji
państw członkowskich

- kadencja trwa 6 lat (rotacja częściowa co 3 lata): status funkcjonariuszy
międzynarodowych;

Trybunał orzeka na:

a/ sesjach plenarnych;

b/ w izbach :

- 4 izby trzy-osobowe;

- 2 izby pięcio-osobowe.

Skład Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości

COMPOSITION OF THE EUROPEAN COURT OF JUSTICE

Governments of the

Member States appoint the

15 Judges

and

8 (9) Advocates-General

by common accord for

a term of six years

Types of proceeding

Actions for failure to fulfil

obligations under the

Treaties:

Commission v Member State

(Article 226); Member State v

Member State

(Art. 227)

Actions for annulment and

actions on grounds of failure

to act

brought by a Community

institution or a Member State in

connection with an illegal act

or failure to act

(Articles 230 and 232)

Cases referred from national

courts for preliminary

rulings

to clarify the meaning and

scope of Community law

(Article 234)

Uprawnienia Trybunału

- orzekanie o legalności (zgodności z Traktatami) uchwał prawnie wiążących
(dyrektywy, i decyzje) Rady Unii, Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku
Centralnego oraz parlamentu o skutkach prawnych dla stron trzecich;

- orzekanie o naruszeniu prawa przez zaniechanie ze strony Rady, Komisji lub
Parlamentu (poprzednio odpowiedni organ musi był wezwany do działania)

- rozstrzyganie sporów w sprawie wykonania przez państwa członkowskie
zobowiązań; (przed tym zlecenia Komisji do przestrzegania)

- orzekanie w sporach pomiędzy Wspólnotami a jej funkcjonariuszami;

Wyroki Trybunału: charakter ostateczny i nie podlegają apelacji

- rocznie: wpływa ok. 450 spraw a jest rozstrzyganych: 250

--> postępowanie przez Trybunałem ulega stałemu wydłużeniu.

- czas oczekiwania na orzeczenie wstępne: 18 miesięcy;

czas rozpatrywania skarg wnoszonych przez obywateli Unii: ponad 2 lat;