S
Sz
zk
ko
ołła
a k
ko
on
ns
st
tr
ru
uk
kt
to
or
ró
ów
w
E
LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/98
18
Temat tego zadania nierozłącznie wiąże się
z zimą. Wyobraź sobie, że jesteś właścicielem
piwnicy, garażu lub komórki. Pomieszczenie
nie jest ogrzewane. Znajdują się w nim przed−
mioty, które nie powinny przemarznąć (np. za−
pas jarzyn na zimę).
Nie można dopuścić do spadku temperatury
w pomieszczeniu poniżej zera.
Ponieważ do pomieszczenia nie są dopro−
wadzone przewody sieci energetycznej, nie
można zastosować prostego sposobu polega−
jącego na wstawieniu tam grzejnika elektrycz−
nego z termostatem włączającym się przy
spadku temperatury do zera.
Należy zaprojektować sygnalizator, który in−
formowałby domowników o groźbie przemar−
znięcia.
Sygnalizator taki musi być zasilany z baterii.
I to jest główna trudność zadania: sygnaliza−
tor musi skutecznie poinformować domowni−
ków o zagrożeniu, ale w stanie czuwania powi−
nien pobierać jak najmniej prądu.
Zadanie jest może trochę sztuczne, bo na−
wet jeśli w pomieszczeniu nie jest dostępna
energia elektryczna z sieci, skuteczniejszym
rozwiązaniem byłoby zapewne prowizoryczne
łącze sieci 220V, pozwalające wykorzystać
grzejnik elektryczny z termostatem.
Tym razem nie chodzi mi jednak o praktycz−
ną przydatność, ale o zwrócenie uwagi na po−
bór prądu przez urządzenia zasilane z baterii.
W rozwiązaniach, nadsyłanych na wcześniej−
sze wydania naszego stałego konkursu zdecy−
dowana większość uczestników zupełnie nie
zwracała uwagi na pobór prądu. Niektórzy pro−
ponowali urządzenia przeznaczone do ciągłej
pracy, które miałyby pobierać z małej 9−wolto−
wej bateryjki typu 6F22 prąd rzędu kilkudzie−
sięciu miliamperów. Takie rozwiązanie zrujno−
wałoby finansowo właściciela, bo musiałby
wymieniać (zwykłą, nie alkaliczną) baterię przy−
najmniej dwa razy dziennie!
Tymczasem przy odrobinie zastanowienia
można zaprojektować układ pełniący identyczne
funkcje, który w spoczynku zupełnie nie pobie−
rałby prądu, lub pobierałby prąd o natężeniu ja−
kiś tam drobnych pojedynczych mikroamperów.
Właśnie nonszalancja licznych uczestników
Szkoły w szafowaniu prądem z baterii spowo−
dowała, że zdecydowałem się na przedstawie−
nie niniejszego zadania, którego głównym za−
daniem jest wyczulenie wszystkich przyszłych
i
obecnych konstruktorów na problem
oszczędności prądu.
Jak widzicie, tym razem głównym kryterium
przy ocenie prac będzie zmniejszenie poboru
prądu.
Zadanie może wydawać się trudne, bo nie
wszyscy uczestnicy potrafią zaprojektować su−
peroszczędny układ, pobierający w spoczynku
prąd rzędu kilku, czy kilkunastu mikroampe−
rów. Wcale nie trzeba projektować układu po−
miaru temperatury od podstaw. Można wyko−
rzystać gotowy układ z literatury.
Trzeba tylko ruszyć głową, a wtedy okaże
się, że problem wcale nie jest tak skompliko−
wany, jak się wydaje na pierwszy rzut oka.
Przede wszystkim należy zauważyć, że tem−
peratura w pomieszczeniu zmienia się bardzo
wolno i układ wcale nie musi pracować w spo−
sób ciągły... Więcej podpowiedzieć nie mogę.
Należy więc rozważyć dwie drogi:
– albo minimalizować pobór prądu przez sto−
sowanie oszczędnych elementów (zwłasz−
cza układów scalonych)
– albo zastosować sposób zmniejszający
średni pobór prądu.
A oto oficjalny temat zadania:
Uważam, że tym razem zadanie nie jest
wcale trudne.
Gorąco zachęcam do przeprowadzenia prób.
Nie ukrywam, że spodziewam się także prak−
tycznych rozwiązań. Jestem przekonany, że
zaproponujecie układy zużywające naprawdę
mało prądu.
Dodatkowo możecie zarobić sporo punktów,
jeśli zaproponujecie praktycznie sprawdzone
układy generatorów potrzebujących jak naj−
mniej prądu. Nie lekceważcie tego wątku – ge−
nerator impulsów, pobierający w spoczynku
pomijalnie mały prąd, to bardzo cenny blok do
budowy różnych współczesnych układów
elektronicznych.
Jak wspomniałem, praktyczna przydatność
sygnalizatora w opisanym zastosowaniu jest
co najmniej wątpliwa, ale nie lekceważcie tego
tematu, bo jest to znakomita okazja zdobycia
cennego doświadczenia.
Do stanięcia w szranki zachęcam także bar−
dziej zaawansowanych i doświadczonych kon−
struktorów – tu może rozegrać się ciekawa ry−
walizacja o każdy mikroamper prądu.
Nie zapomnijcie podać swojego wieku, bym
mógł sprawiedliwie ocenić nadesłane rozwią−
zania.
Nagrodami dla zwycięzców będą zestawy
układów CMOS, które znakomicie nadają się
do budowy superoszczędnych urządzeń elek−
tronicznych.
Nagrody ufundowała firma AVT.
Rozwiązanie zadania powinno zawie−
rać schemat elektryczny i zwięzły opis
działania. Model i schematy montażo−
we nie są wymagane. Przysłanie dzia−
łającego modelu lub jego fotografii
zwiększa szansę na nagrodę.
Ponieważ rozwiązania nadsyłają czy−
telnicy o różnym stopniu zaawanso−
wania, mile widziane jest podanie
swego wieku.
Ewentualne listy do redakcji czy spo−
strzeżenia do erraty powinny być
umieszczone na oddzielnych kart−
kach, również opatrzonych nazwis−
kiem i pełnym adresem.
Czas nadsyłania prac wynosi 45 dni
od ukazania się numeru (w przypad−
ku prenumeratorów – od otrzymania
pisma pocztą).
Zadanie 24
Zadanie 24
Sygnalizator
obniżenia
temperatury
Sygnalizator
obniżenia
temperatury
Zaprojektować układ sygnalizatora
obniżenia temperatury, który w spo−
czynku pobierałby jak najmniej prądu.
Rozwiązanie zadania nr 21
Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, w związku ze zmianą terminu nadsyłania prac, rozwiąza−
nie zadania 21, ogłoszonego w 11 numerze EdW z 1997 roku zostanie zamieszczone za miesiąc.
Nie zdziwcie się też, że od przyszłego numeru zmieni się logo Szkoły Konstruktorów.
Pozdrawiam wszystkich uczestników i sympatyków Szkoły.
W
Wa
as
szz IIn
ns
sttrru
uk
ktto
orr
P
Piio
ottrr G
Gó
órre
ec
ck
kii
