ANOREKSJA
B
ULIMIA
ANOREKSJA
B
ULIMIA
A
NOREKSJA
Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) jest to zaburzenie, dotykające
zwykle młode kobiety, polegające na tym, że osoba chora
odbiera siebie jako osobą otyłą, gdy w rzeczywistości może być
bardzo szczupła. Anoreksja powoduje wyniszczenie organizmu,
pozostawiające często nieodwracalne zmiany.
Do głównych objawów należą:
odmowa utrzymania ciężaru ciała równego lub wyższego od
wagi minimalnej dla danego wieku i wzrostu
paraliżujący lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością mimo
niedowagi
nienormalny sposób postrzegania własnego ciała- jego wagi i
kształtów; to wpływa przede wszystkim na samoocenę; chory nie
bierze pod uwagi faktu, że jego waga może być zbyt niska
u kobiet dojrzałych następuje zatrzymanie miesiączki(tzn. brak
co najmniej trzech cykli menstruacyjnych)
Bulimia
Je
st chorobą o
podłożu psychicznym
. Chod
osoby chore na bulimię zdają sobie sprawę z
utraty kontroli nad własnym odżywianiem,
często się przejadają, a następnie stosują
sposoby kontrolowania wagi, które mogą byd niebezpieczne dla zdrowia.
Najczęściej są to: radykalne ograniczenie pokarmu, powodowanie wymiotów
i stosowanie środków przeczyszczających.
Kryteria diagnostyczne:
• powtarzające się przypadki objadania się, zjadanie wielkiej ilości pożywienia w
krótkim czasie,
• poczucie braku kontroli podczas objadania się,
• używanie środków przeczyszczających,
• występowanie, co najmniej dwa razy w tygodniu przez trzy miesiące sesji
objadania się z następującym po nich przeczyszczaniem,
• trwała, przesadna troska o wagę i wymiary ciała.
ANOREKSJA
Choroba cywilizacyjna, występująca głównie u
dziewcząt w wieku dojrzewania, charakteryzująca się
zachowaniami, które mają na celu obniżenie masy
ciała, co doprowadza do skrajnego wyniszczenia.
Anorektyczka, widząc swoje ciało w „krzywym
zwierciadle” odczuwa lęk, ponieważ nie spełnia
wymogów współczesnego świata co do własnego
wyglądu oraz w sposób zaburzony spostrzega własne
ciało.
Lęk przybiera postać uporczywej idei
nadwartościowej, w związku z czym pacjent
wyznacza sobie niski limit wagi. Dotyczy przeważnie
dziewcząt i kobiet w wieku 10-13 lat oraz 16-21.
ANOREKSJA
Główne cechy:
występowanie głównie u dziewcząt w wieku
dojrzewania,
samoocenianie
siebie jako osoby otyłej,
chorobliwy lęk przed otyłością,
perfekcjonizm,
niska samoocena, niezadowolenie,
trudności w okazywaniu uczuć,
zaburzenia lękowe przed dorosłością,
szczupła figura – klucz do sukcesu.
POSTACIE JADŁOWSTRĘTU
PSYCHICZNEGO
Typ restrykcyjny - redukcja masy ciała
wyłącznie w wyniku stosowania coraz
bardziej nasilonej diety.
Typ bulimiczno - przeczyszczający - oprócz
diety chorzy wymiotują, stosują środki
przeczyszczające.
ETIOPATOGENEZA
Czynniki predysponujące:
Podatność konstytucjonalna i fizyczna
(skłonność do otyłości).
Czynniki psychologiczne:
Cechy osobowości: perfekcjonizm, uległość,
trudności separacyjne, niska samoocena
Deficyt w sferze emocjonalnej
– rozpoznawanie,
okazywanie i nazywanie uczuć
Deficyt w sferze poznawczej
Częste epizody depresji i zaburzenia lękowe
ETIOPATOGENEZA
Czynniki wywołujące:
Czynniki stresowe (dojrzewanie, zmiana szkoły,
dramatyczne wydarzenia losowe, zmiana sytuacji
rodzinnej, doświadczenia seksualne, urodzenie dziecka)
Czynniki podtrzymujące:
Indywidualne
– potrzeba poczucia autonomii i kontroli,
podwyższenia samooceny
Biologiczne
– zaburzenia mechanizmu sytości i głodu,
zaburzenia wydzielania enzymów jelitowych, zaburzenia
perystaltyki jelit
Rodzinne
– próba utrzymania homeostazy w rodzinie
PRZEBIEG CHOROBY
Jadłowstręt może występować jako jeden
rzut choroby, może przebiegać przewlekle
z remisjami i nawrotami.
Współczynnik umieralności wynosi od 4
do 22%
Chore nie zgłaszają dolegliwości
somatycznych bądź też im zaprzeczają,
są długo aktywne, utrzymują sprawność
fizyczną, co może uśpić czujność
opiekuna
ZMIANY W BADANIU FIZYKALNYM
wyniszczenie,
zwolnienie czynności serca i tętna,
niskie ciśnienie krwi,
wzdęcia,
zaparcia,
obrzęki dłoni i stóp,
sucha, łuszcząca się skóra
zanik tkanki tłuszczowej
nadmierne owłosienie ciała
OBJAWY
meszek na twarzy i ciele,
znaczna utrata włosów,
zimne dłonie,
nadmierne pocenie się stóp,
niedokrwistość (anemia),
brak miesiączki lub bardzo
wydłużone okresy między
menstruacjami
częste bóle głowy
OBJAWY
Stałe rozmyślanie i sny o jedzeniu
Bardzo powolne jedzenie
Brak zdecydowania
Zaburzenia koncentracji
Drażliwość, lęk
Zaburzenia snu
Wycofanie się z kontaktów społecznych
Zawężenie zainteresowań
Obniżenie libido
Brak poczucia choroby i motywacji do leczenia
Tendencje do manipulowania otoczeniem
OBJAWY
dezorientacja/zakłopotanie,
nastroje depresyjne (poczucie
beznadziejności, niska samoocena),
zachowania obsesyjne,
zwłaszcza w odniesieniu do jedzenia,
ROKOWANIE
Zawsze musi być ostrożne
Jest to zespół chorobowy wymagający
wielokrotnych hospitalizacji
W 40 do 60% pomyślne wyniki leczenia
W przypadkach zaniedbanych śmiertelność
wynosi 5 do 25%
LECZENIE
Motywacja pacjenta i rodziny do leczenia
Leczenie powikłań spowodowanych
wyniszczeniem
Przywrócenie stanu prawidłowego odżywiania
przez zachęcenie chorej do normalnej,
zrównoważonej diety
Nagrody za zwiększenie masy ciała
Wyraźne instruowanie o znaczeniu
prawidłowego odżywiania
Modyfikacja zaburzeń związanych z
nieprawidłowym odżywianiem się i koncentracji
na kształcie i masie swojego ciała
LECZENIE
Karty samoobserwacji
Wzorzec prawidłowego odżywiania
Zapewnienie wsparcia ze strony rodziny
Psychoterapia rodziny
Wzmacnianie poczucia autonomii, poprawa
samooceny
Leczenie farmakologiczne (środki
przeciwdepresyjne, przeciwwymiotne,
hormonalne)
ANOREKSJA
od lewej Aneta Kręglicka, Calista Flockhart, Keira Knightley
ANOREKSJA
ŻARŁOCZNOŚĆ PSYCHICZNA
BULIMIA
Nawracające epizody przejadania
się dużymi ilościami pokarmu co
najmniej 2 razy w tygodniu w
przeciągu 3 miesięcy, uporczywa
koncentracja na jedzeniu i silne
pragnienie lub poczucie przymusu
jedzenia
(głód).
ŻARŁOCZNOŚĆ PSYCHICZNA
BULIMIA
Przeciwdziałanie efektom tycia za
pomocą prowokowania wymiotów,
stolca, okresów głodowania,
stosowania leków obniżających
łaknienie, moczopędnych
Ocenianie siebie jako osoby otyłej oraz
zaburzający strach przed przytyciem
METODY KOMPENSUJĄCE OBŻARSTWO
85% -
prowokowanie wymiotów
15% -
środki przeczyszczające
30% -
środki moczopędne
60% -
ćwiczenia fizyczne
EPIDEMIOLOGIA
Częstość występowania żarłoczności
psychicznej 4-19%
Chłopcy stanowią 2-20% chorych
Żarłoczność występuje u 50% osób
wcześniej chorych na jadłowstręt
Okresy żarłoczności szczególnie w
godzinach nocnych, w tajemnicy przed
rodziną kończą się prowokowaniem
wymiotów
POWIKŁANIA
Bóle i zawroty głowy
Uczucie stałego zmęczenia
Bóle mięśni
Omdlenia
Arytmie, skurcze dodatkowe
serca
Stany zapalne dziąseł
Próchnica zębów
Rozstępy skórne
Poczucie choroby
Szukanie pomocy lekarskiej
Niska samoocena
Tendencje samobójcze
Poczucie osamotnienia
Zmienność nastrojów
POWIKŁANIA
ROKOWANIA
Dobre, gdy wcześnie podjęte
leczenie
Złe, gdy późno zaczęte leczenie
lub częste nawroty objadania się
przy nieoczekiwanych zmianach
nastroju