1
Testy wzrostu i rozwoju korzeni w ocenie
skażenia wody i gleby metalami ciężkimi
• Duża wrażliwość systemów korzeniowych a także szybkość
reagowania na skażenie metalami ciężkimi predysponuje korzenie
roślin jako doskonały obiekt do doświadczeń testowych.
Reakcje systemu korzeniowego na skażenie metalami ciężkimi są
następujące:
• zahamowanie wzrostu i rozwoju korzeni,
• różnorodne uszkodzenia i deformacje morfologiczne, np. nekrozy,
karłowatość całego systemu korzeniowego, negatywny geotropizm,
brak włośników,
• intensywna kumulacja pobieranych metali ciężkich, z dużym
ograniczeniem przemieszczania się do ich pędów.
Używając testów korzeniowych jesteśmy w stanie uniknąć pewnych
nieścisłości metodycznych, jak np.:
• możliwość utrzymywania stabilnych warunków dla badanych
organów roślin - co zapewniaj ą kultury wodne,
• ograniczenie wpływu czynników zewnętrznych, co jest bardzo
trudne w badaniu reakcji pędów
.
2
Testy wzrostu i rozwoju korzeni w ocenie
skażenia wody i gleby metalami ciężkimi
• Uniwersalność stosowania testów ogranicza
faza rozwojowa roślin. Pomiary i obserwacje
systemów korzeniowych poddanych
oddziaływaniu substancji toksycznych są
najbardziej miarodajne we wczesnych
stadiach rozwojowych. Gdy wykształcają się
liście reakcje testowe są zaciemniane wskutek
wzajemnego oddziaływania pęd -korzenie.
• Pomiar długości korzeni w badaniach
toksyczności metali ciężkich jest uważany za
najlepiej charakteryzujący zdolność
tolerancyjną roślin i zalecany do stosowania w
przypadku większości gatunków.
3
Testy wzrostu i rozwoju korzeni w ocenie
skażenia wody i gleby metalami ciężkimi
Zastosowanie testów korzeniowych:
• określanie progowej toksyczności metali
ciężkich dla roślin uprawnych,
• określanie fitotoksyczności innych
substancji chemicznych np. pyłów
emitowanych przez zakłady przemysłowe.
4
TEST ALIUM
Test alium będący testem korzeniowym, jest prostą i
tanią metodą testową do badania jakości wód, do
określenia toksyczności metali ciężkich.
• Eksperyment polega na umieszczeniu serii
wyselekcjonowanych cebul w wodnych roztworach z
rosnącymi zawartościami metalu, np. Pb.
• Widoczne reakcje w postaci różnic w długości korzeni
uzyskuje się już po dwóch dniach, maksymalny czas
trwania doświadczenia wynosi 5 dni. Wystarczą tu w
zupełności jedynie makroskopowe obserwacje. Jest to
bardzo czuły test, gdyż nawet śladowe ilości metali
wywołują reakcję korzeni. Wpływ bardziej toksycznych
stężeń zaznacza się zmianą kształtu i nekrozami.
•
5
TEST ALIUM
Zalety testu cebulowego:
• niski koszt,
• krótki czas trwania,
• łatwość w przeprowadzeniu,
• zbyteczne stosowanie pożywki, gdyż korzenie
korzystają
z materiałów zapasowych.
Jako testowe roztwory mogą służyć:
• wyciągi glebowe,
• zawiesiny pyłów,
• roztwory soli metali ciężkich i pestycydów.
• Jest to metoda tylko sygnalizująca toksyczność
badanego roztworu (nie mówi o ilości substancji
toksycznej) i powinna być stosowana jako metoda
pilotowa.
•
