R
R
A
A
P
P
O
O
R
R
T
T
P
P
R
R
T
T
L
L
.
.
p
p
l
l
PasaŜerowie w polskich portach lotniczych
w regularnym ruchu międzynarodowym
według kierunków w okresie
styczeń - czerwiec 2008 oraz 2009
Opracowanie:
Marek Serafin
R
R
A
A
P
P
O
O
R
R
T
T
P
P
R
R
T
T
L
L
.
.
p
p
l
l
PasaŜerowie w polskich portach lotniczych
w regularnym ruchu międzynarodowym
według kierunków w okresie
styczeń - czerwiec 2008 oraz 2009
Opracowanie:
Marek Serafin
Raport www.prtl.pl
2
Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008
2
k
w
i
e
t
n
i
a
2
0
1
0
Dane dotyczą pierwszego półrocza 2009 i porównania z 2008 ale dobrze ilustrują zjawiska
i tendencje rynkowe, które moŜna było zaobserwować w latach 2008 i 2009.
W przypadku podróŜy tranzytowych (np. Warszawa, Zurich, Wenecja) dane uwzględniają
port tranzytowy a nie docelowy. Uwaga ta ma znaczenie w przypadku przewoźników
sieciowych latających do portów hub-owych, gdyŜ jedynie minimalna część pasaŜerów
niektórych tanich linii odbywała podróŜe tranzytowe.
Lp.
Kierunek
I-VI 2008
I-VI 2009 Dynamika Udział 2009
1.
Londyn
1 480 077
1 277 016
-13,72%
18,73%
2.
Frankfurt
424 946
447 691
5,35%
6,57%
3.
Dublin
487 362
391 186
-19,73%
5,74%
4.
Monachium
383 150
322 567
-15,81%
4,73%
5.
ParyŜ
354 860
313 055
-11,78%
4,59%
6.
Liverpool
261 915
211 670
-19,18%
3,11%
7.
Oslo
218 508
214 227
-1,96%
3,14%
8.
Dortmund
244 979
201 340
-17,81%
2,95%
9.
Rzym
155 722
174 595
12,12%
2,56%
10.
Sztokholm
173 425
174 303
0,51%
2,56%
11.
Kopenhaga
217 275
146 995
-32,35%
2,16%
12.
Amsterdam
158 317
126 144
-20,32%
1,85%
13.
Zurich
106 238
105 844
-0,37%
1,55%
14.
Glasgow
119 812
104 409
-12,86%
1,53%
15.
Wiedeń
146 276
103 000
-29,59%
1,51%
16.
Bergamo
65 844
100 215
52,20%
1,47%
17.
Birmingham
33 423
100 853
201,75%
1,48%
18.
Kolonia
110 887
99 617
-10,16%
1,46%
19.
Bruksela
123 139
99 159
-19,47%
1,45%
20.
Bristol
144 748
96 301
-33,47%
1,41%
21.
Dusseldorf
88 676
94 402
6,46%
1,38%
22.
Doncaster
94 632
92 494
-2,26%
1,36%
23.
Edinburgh
81 143
88 752
9,38%
1,30%
24.
Cork
57 051
85 185
49,31%
1,25%
25.
Chicago
102 747
81 977
-20,21%
1,20%
26.
Shannon
72 941
81 746
12,07%
1,20%
27.
Praga
84 944
77 356
-8,93%
1,13%
28.
Charleroi
52 815
75 006
42,02%
1,10%
29.
Helsinki
80 787
62 705
-22,38%
0,92%
30.
Moskwa
72 617
60 285
-16,98%
0,88%
Raport www.prtl.pl
3
Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008
2
k
w
i
e
t
n
i
a
2
0
1
0
Lp.
Kierunek
I-VI 2008
I-VI 2009 Dynamika Udział 2009
31.
Malmo
60 762
58 993
-2,91%
0,87%
32.
Madryt
71 527
57 398
-19,75%
0,84%
33.
Mediolan
98 615
56 284
-42,93%
0,83%
34.
Kijów
47 618
53 593
12,55%
0,79%
35.
East Midlands
106 861
52 716
-50,67%
0,77%
36.
Budapeszt
59 478
51 558
-13,32%
0,76%
37.
Nowy Jork
59 487
47 471
-20,20%
0,70%
38.
Barcelona
50 492
46 307
-8,29%
0,68%
39.
Istanbul
39 959
41 762
4,51%
0,61%
40.
Tel Aviv
46 800
40 235
-14,03%
0,59%
41.
Stuttgart
46 814
39 559
-15,50%
0,58%
42.
Toronto
39 463
39 474
0,03%
0,58%
43.
Gerona
41 489
35 031
-15,57%
0,51%
44.
Ateny
47 641
33 920
-28,80%
0,50%
45.
Newark
38 380
28 501
-25,74%
0,42%
46.
Goteborg
26 367
27 618
4,74%
0,41%
47.
Lubeka
24 632
27 013
9,67%
0,40%
48.
Bolonia
31 475
24 220
-23,05%
0,36%
49.
Eindhoven
22 065
22 580
2,33%
0,33%
50.
Hamburg
29 046
22 384
-22 94%
0 33%
51.
Bergen
14 104
22 342
58,41%
0,33%
52.
Bukareszt
29 364
22 219
-24,33%
0,33%
53.
Wilno
22 361
21 834
-2,36%
0,32%
54.
Stavanger
11 969
21 123
76,48%
0,31%
55.
Berlin
19 766
21 004
6,26%
0,31%
56.
Belfast
66 198
19 505
-70,54%
0,29%
57.
Lwów
20 332
17 395
-14,45%
0,26%
58.
Mińsk
18 070
17 219
-4,71%
0,25%
59.
Genewa
17 641
17 047
-3,37%
0,25%
60.
Sofia
19 701
15 692
-20,35%
0,23%
61.
Forli
0
13 942
-
0,20%
62.
Turku
6 826
13 462
97,22%
0,20%
63.
Alicante
13 152
13 252
0,76%
0,19%
64.
Ryga
16 778
13 138
-21,70%
0,19%
65.
Leeds
20 455
12 285
-39,94%
0,18%
66.
St. Petersburg
16 024
12 136
-24,26%
0,18%
67.
Odessa
12 912
11 709
-9,32%
0,17%
68.
Larnaka
9 326
10 794
15,74%
0,16%
Raport www.prtl.pl
4
Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008
2
k
w
i
e
t
n
i
a
2
0
1
0
Lp.
Kierunek
I-VI 2008
I-VI 2009 Dynamika Udział 2009
69.
Vasteras Hasslo
2 271
10 716
371,86%
0,16%
70.
Malaga
12 748
10 459
-17,96%
0,15%
71.
Nicea
12 438
10 370
-16,63%
0,15%
72.
Basel
10 034
9 695
-3,38%
0,14%
73.
Nottingham
11 761
8 352
-28,99%
0,12%
74.
Keflavik
3 568
7 464
109,19%
0,11%
75.
Bournemouth
40 907
7 454
-81,78%
0,11%
76.
Turyn
14 713
7 232
-50,85%
0,11%
77.
Ljubljana
6 187
4 257
-31,19%
0,06%
78.
Grenoble
6 464
3 930
-39,20%
0,06%
79.
Lizbona
6 041
3 060
-49,35%
0,04%
80.
Newcastle
30 046
1 637
-94,55%
0,02%
81.
Heraklion
15 530
721
-95,36%
0,01%
82.
Cardiff
12 077
269
-97,77%
0,00%
83.
Coventry
27 327
177
-99,35%
0,00%
84.
Darlington
15 056
0
-100,00%
0,00%
85.
Faro
5 170
0
-100,00%
0,00%
86.
Hannover
6 866
0
-100,00%
0,00%
87.
Manchester
12 691
0
-100,00%
0,00%
88. Palma de Mallorca
5 823
0
-100,00%
0,00%
89.
Pekin
5 512
0
-100,00%
0,00%
90.
Rodos
7 528
0
-100,00%
0,00%
91.
Saloniki
9 035
0
-100,00%
0,00%
92.
Tallin
7 164
0
-100,00%
0,00%
93.
Pozostałe
62 125
17 773
-71,39%
0,26%
SUMA
7 872 288
6 816 376
Źródło: Opracowanie ULC na podstawie informacji uzyskanych z portów lotniczych, Warszawa,
Październik 2009
Uwagi szczegółowe:
1.
Dominacja Londynu wynika z olbrzymiego ruchu pomiędzy Polską a aglomeracją
londyńską. Jest to głównie ruch docelowy- zarobkowo-etniczny a w mniejszym stopniu
turystyczny. Londyn jest obsługiwany przez 4 lotniska - trzy z nich przyjmują ruch tani
(Luton, Stanstedt oraz Gatwick). Znaczenie bazy British Airways – Heathrow jako
portu przesiadkowego dla ruchu z/do Polski systematycznie maleje. Wystarczy
wspomnieć, Ŝe LHR zasilany jest obecnie trzema rejsami dziennie z Warszawy (w roku
2009 – tylko dwoma) - w sytuacji gdy huby Lufthansy – Frankfurt i Monachium -
mają dziesiątki rejsów do wszystkich waŜniejszych portów w Polsce. Spadek znaczenia
Raport www.prtl.pl
5
Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008
2
k
w
i
e
t
n
i
a
2
0
1
0
lotnisk londyńskich jako portów przesiadkowych dla ruchu z/do Polski związany jest teŜ
z wycofaniem się British Airways z połączeń pomiędzy Poznaniem i Krakowem
a LGW (Gatwick).
2.
Dane dotyczące Frankfurtu i Monachium ilustrują dominacje tych portów jako lotnisk
przesiadkowych dla ruchu z/do Polski. Do Monachium tanie linie nie operują a do
Frankfurtu (Hahn) jest oferowana bardzo ograniczona ilość rejsów LCC. PoniewaŜ
potencjał ruchu point-to-point pomiędzy RP a Monachium i Frankfurtem jest dość
ograniczony to moŜna stwierdzić, Ŝe zdecydowanie więcej niŜ połowa pasaŜerów
przewiezionych z/do tych portów to pasaŜerowie tranzytowi. Rosnąca róŜnica w
przewozach do Frankfurtu i Monachium wynika przede wszystkim ze zwiększenia
ilości dostępnych slotów na lotnisku Frankfurcie, co umoŜliwiło Lufthansie
zwiększenie ilości rejsów z tego miasta do portów regionalnych w RP (od lata 2008), jak
równieŜ z uruchamiania nowych rejsów na lotnisko Hahn.
3.
Dublin. Dominuje tu ruch nisko-kosztowy. Ruch businessowy i tranzytowy z/do NYC
ma minimalne znaczenie. Tak znaczny spadek ruchu (prawie o 20%) związany jest
przede wszystkim z zawieszeniem połączeń przez Centralwings (jesień 2008). Warto
jednak zauwaŜyć, Ŝe nastąpiło przesunięcie części ruchu do dwóch innych portów w
Irlandii – Cork i Shannon. Cały ruch z/do Irlandii spadł jedynie o 9,5% a więc mniej
niŜ cały rynek przewozów międzynarodowych.
4.
”Tanie” lotniska na Wyspach Brytyjskich (poza Londynem ale równieŜ Belfast).
ObsłuŜyły w roku 2009 796 tys. pasaŜerów co stanowiło drastyczny spadek - o 26% w
porównaniu z pierwszą połową 2008. Główną przyczyną był kryzys ekonomiczny
pociągający za sobą spadek ruchu zarobkowego i turystycznego. Nastąpiła silna
koncentracja ruchu - zmniejszyła się znacznie ilość portów w UK, które maja
bezpośrednie rejsy do RP. Chlubne wyjątki to Birmingham (+202%), Edynburg (+9%)
i Doncaster (tylko – 2%). MoŜna zauwaŜyć zjawisko, iŜ znaczna cześć taniego ruchu
„idzie za oferowaniem i ceną” wykorzystując tani i rozbudowany system transportu
naziemnego na Wyspach Brytyjskich.
5.
ParyŜ. Rozbudowana oferta przewoźników nisko-kosztowych rekompensowała spadek
znaczenia PAR jako hub-u dla ruchu z/do Polski (zawieszenie w 2008 połączeń PAR
KTW). Mimo zdecydowanie większego potencjału ruchu point-to-point ruch do PAR był
mniejszy niŜ do Frankfurtu i Monachium.
6.
Wiedeń i Kopenhaga. Drastyczny spadek ruchu wynikający głównie ze zmniejszenia się
przewozów tranzytowych przez hub-y Austrian Airlines i SAS. Ruch ten był
przejmowany przede wszystkim przez hub-y niemieckie (wzrost oferowania LH z/do
Polski od lata 2008 wyniósł ponad 40%).
7.
Amsterdam. Powód spadku analogiczny jak w przypadku Wiednia i Kopenhagi.
8.
Bruksela i Charleroi. Znaczny spadek przewozów do BRU wynikał przede wszystkim
z ekspansji przewoźników nisko-kosztowych obsługujących Charleroi (BRU -23 tys.
Raport www.prtl.pl
6
Pasażerowie w polskich portach lotniczych w I półroczu 2009 i 2008
2
k
w
i
e
t
n
i
a
2
0
1
0
pasaŜerów Charleroi +23 tys.), ale równieŜ ze zmiany punktów tranzytowych dla podróŜy
pomiędzy polskimi portami regionalnymi i BRU. Znaczna ekspansja Lufthansy w
portach regionalnych oznaczała, Ŝe większa niŜ dotychczas część pasaŜerów zaczęła
przesiadać się w hub-ach niemieckich, a nie w WAW podróŜując pomiędzy polskimi
portami regionalnymi i Brukselą.
9.
Chicago, Nowy Jork, Newark i Toronto. Znaczny ponad 20% spadek ruchu na rejsach
bezpośrednich z/do USA wynikał przede wszystkim z głębokiego kryzysu
gospodarczego, który spowodował spadek atrakcyjności USA jako rynku pracy dla
polskiego ruchu zarobkowego oraz ograniczenie przyjazdów rodzinno-turystycznych z
USA do Polski. Dodatkowy czynnik to przejęcie przez Frankfurt części ruchu
tranzytowego z polskich portów regionalnych do USA, który korzystał dotychczas z
połączeń przez Warszawę. Było to związane z uruchomieniem nowych rejsów do
Frankfurtu m.in. z Rzeszowa, Wrocławia i Gdańska.
10.
Zwraca uwagę znaczna ilość kierunków/połączeń zawieszonych w drugiej połowie 2008
(początek kryzysu ekonomicznego) lub na początku 2009. Jedyny nowy kierunek
uruchomiony w pierwszej połowie 2009 to Forli.