Ochrona gleb_aspekty prawne wybrane slajdy

2010-11-02

Aspekty prawne wykorzystania i
ochrony gleby

USTAWA o ochronie gruntów rolnych i
le

nych (1995)

Ograniczanie przeznaczania gruntów na cele
nierolnicze i niele

Art. 6. § 1. Na cele nierolnicze i niele

ne mo

przeznacza

przede wszystkim grunty oznaczone w

ewidencji gruntów jako nieu

ytki, a w razie ich braku - inne

grunty o najni

szej przydatno

ci produkcyjnej.

§ 2. Przy budowie, rozbudowie lub modernizacji obiektów
zwi

zanych z działalno

przemysłow

, a tak

e innych

obiektów budowlanych nale

y stosowa

takie rozwi

zania,

które ograniczaj

skutki ujemnego oddziaływania na

grunty.

2010-11-02

Art. 7. § 1. Przeznaczenia gruntów rolnych i le

nych na cele

nierolnicze i niele

ne dokonuje si

w miejscowym planie

zagospodarowania przestrzennego, sporz

dzonym w trybie

okre

lonym w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym.

§ 2. Przeznaczenie na cele nierolnicze i niele

ne:

1) gruntów rolnych stanowi

cych u

ytki rolne klas I-III, je

eli

ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia
przekracza 0,5 ha - wymaga uzyskania zgody Ministra
Rolnictwa i Gospodarki

ywno

ciowej,

2) gruntów le

nych stanowi

cych własno

ść

Skarbu Pa

stwa -

wymaga uzyskania zgody Ministra Ochrony

rodowiska,

Zasobów Naturalnych i Le

nictwa lub upowa

nionej przez

niego osoby,

3) gruntów rolnych stanowi

cych u

ytki rolne klas IV, je

eli ich

zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia
przekracza 1 ha,

4) gruntów rolnych stanowi

cych u

ytki rolne klas V i VI,

wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego, oraz
torfowisk i oczek wodnych, je

eli maj

przeznaczone na

cele budowy zbiorników wodnych, eksploatacji złó

kopalin,

budowy dróg publicznych lub linii kolejowych,

5) pozostałych gruntów le

nych (wymaga uzyskania zgody

wojewody wyra

anej po uzyskaniu opinii izby rolniczej.)

2010-11-02

Ustawa „Prawo ochrony

rodowiska” (Dz.U. Nr

62 z 2001 roku) dział IV tytułu II o ochronie
powierzchni ziemi.

Przez powierzchni

ziemi rozumie si

naturalne

ukształtowanie terenu, gleb

oraz znajduj

pod ni

ziemi

do gł

boko

ci oddziaływania

człowieka, z tym,

e poj

cie „gleba” oznacza

górna warstw

litosfery zło

z cz

ęś

mineralnych, materii organicznej, wody, powietrza
i organizmów, obejmuj

wierzchni

warstw

gleby i podglebie.

Ochrona powierzchni ziemi polega na zapewnieniu
jak najlepszej jej jako

ci, w szczególno

ci poprzez:

- racjonalne gospodarowanie
- zachowanie warto

ci przyrodniczych

- zachowanie mo

liwo

ci produkcyjnego

wykorzystania
- ograniczenie zmian naturalnego ukształtowania
- utrzymanie jako

ci gleby i ziemi powy

ej lub co

najmniej na poziomie wymaganych standardów
- doprowadzenie jako

ci gleby i ziemi co najmniej

do wymaganych standardów, gdy nie s

one

dotrzymane
-zachowanie warto

ci kulturowych, z

uwzgl

dnieniem archeologicznych dóbr kultury

Zapobieganiu ruchom masowym ziemi i ich skutkom

2010-11-02

Elementy ochrony gleb (naprawy szkód w

rodowisku) w

wietle ustawy o zapobieganiu

szkodom w

rodowisku i ich naprawie (2007)

Działania naprawcze = wszelkie działania, w tym działania

ograniczaj

ce lub tymczasowe, podejmowane w celu:

–

naprawy lub zast

pienia w równowa

ny sposób elementów

przyrodniczych lub ich funkcji, które uległy szkodzie,

– w szczególno

ci oczyszczanie gleby i wody,

– przywracanie naturalnego ukształtowania terenu,

– zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupie

linno

ci,

– reintrodukcj

zniszczonych gatunków,

– prowadz

ce do usuni

cia zagro

enia dla zdrowia ludzi oraz

przywracania równowagi przyrodniczej i walorów krajobrazowych na
danym terenie;

*Naprawa elementów przyrodniczych – obejmuje równie

naturaln

regeneracj

Uwaga dotycz

ca ustawy o zapobieganiu szkodom

rodowisku i ich naprawie (2007)

Art. 4. Przepisów ustawy nie stosuje si

1) je

eli od emisji lub zdarzenia, które spowodowały

bezpo

rednie zagro

enie szkod

rodowisku lub szkod

rodowisku, upłyn

ło wi

cej ni

30 lat

2) ….

Nie przewidziano procedur post

powania dla

takich obiektów

Zasad „rekultywacji” („naprawy”) nie okre

Prawo ochrony

rodowiska, a ustawa o

zapobieganiu szkodom… - ich nie dotyczy

2010-11-02

Dopuszczalne zawarto

ci zanieczyszcze

w glebach reguluj

standardy jako

ci gleb i ziem (Rozporz

dzenie Ministra

rodowiska z 9 wrze

nia 2002 (w/s standardów jako

ci gleby

oraz standardów jako

ci ziemi).

Uwzgl

dnia ok. 50 substancji, w tym metale

ęż

kie i ró

ne zanieczyszczenia organiczne

Wyodr

bnia 3 kategorie obszarów : A, B, C

Uwzgl

dnia gł

boko

ść

oraz przepuszczalno

ść

gruntu,

Nie bierze pod uwag

wła

ciwo

ci gleby - takich

jak: odczyn, pojemno

ść

sorpcyjna czy zawarto

ść

próchnicy, pojemno

ść

te wła

ciwo

ci decyduj

zagro

eniu ekologicznym !

Wybrane aspekty ochrony gleb zasygnalizowano
te

w ustawach:

Ustawa z 18 lipca 2001 – Prawo wodne,

Ustawa z 4 lutego 1994 – Prawo geologiczne i
górnicze,

Ustawa z 7 lipca 1994 – Prawo budowlane

Ustawa z 27 marca 2003 – o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym.

2010-11-02

Elementy finansowe:

Ustawa o ochronie oraz rekultywacji gruntów rolnych i
le

nych oraz rekultywacji gruntów narzuca:

-Nale

ść

za wył

czenie gruntów na cele nierolnicze i

niele

ne,

-Opłat

za wył

czenie gruntów na cele nierolnicze i

niele

ne,

-Opłat

za przedwczesny wyr

b drzewostanów,

-Opłat

z tytułu niewykonania obowi

zku zdj

cia i

wykorzystania próchniczej warstwy gleby,

-Opłat

za wył

czenie z produkcji niezgodne z przepisami

ustawy,

-Opłat

za wył

czenie z produkcji bez decyzji gruntów

przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego na cele nierolnicze lub niele

ne,

-Opłat

za niezako

czenie w okre

lonym czasie

rekultywacji gruntów zdegradowanych,

-Opłat

za niewykonanie obowi

zku rekultywacji gruntów

zdegradowanych,

-Opłat

kompensacyjn

zwi

zan

z zapobieganiem

degradacji gruntu,

-Opłat

kompensacyjn

płacon

przez zakłady

przemysłowe podmiotom działaj

cym w obr

bie stref

ochronnych w zwi

zku z obni

eniem poziomu produkcji.

2010-11-02

Główne kierunki działa

Polityki Ekologicznej

Polski na lata 2007-2010 z uwzgl

dnieniem

perspektywy na lata 2011-2014

1. Ustalenie zasad i procedur ograniczaj

cych nadmiern

eksploatacj

gleb oraz okre

laj

cych niezb

dne

rodki

zaradcze.

2. Promocja stosowania dobrych praktyk rolniczych jako
instrumentu ochrony gleb, upowszechnianie kierunków
produkcji rolnej zapewniaj

cych zrównowa

one ich

wykorzystanie (rolnictwo ekologiczne, programy rolno .

rodowiskowe).

3. Waloryzacja terenów pod wzgl

dem ich przydatno

ci do

produkcji zdrowej

ywno

ci oraz promocja takiej produkcji.

4. Doskonalenie technologii przemysłowych pod k

tem

minimalizacji negatywnego wpływu na stan

rodowiska, w tym

rodowiska glebowego, wprowadzanie zasad wła

ciwego

korzystania z powierzchni ziemi w działalno

ci gospodarczej.

5. Sukcesywny rozwój systemu monitoringu gleb, w tym
przykładowo w zakresie rejestracji zmian wynikaj

cych z

rodzaju i intensywno

ci eksploatacji oraz oddziaływania

ró

nych, negatywnych czynników (erozja, inwestycje, przemysł,

emisje, odpady,

cieki i inne), dostosowywanie sieci punktów

pomiarowych do struktury zagospodarowania i u

ytkowania

gruntów.

6. Rozwój systemu identyfikacji terenów zdegradowanych

7. Prowadzenie bie

żą

cej rekultywacji i zagospodarowania

gruntów zdegradowanych, priorytetowe traktowanie tych prac
na obszarach najwi

kszego zagro

enia dla bezpiecze

stwa

ludzi i

rodowiska oraz tam gdzie zagospodarowanie terenu jest

szczególnie wa

nym elementem polityki lokalnej i regionalnej.

8. Rozwój systemu monitoringu ruchów masowych ziemi w celu
zminimalizowania ich negatywnego wpływu na obszarach
najwi

kszego zagro

enia dla bezpiecze

stwa ludzi,

infrastruktury technicznej i

rodowiska oraz na terenach

szczególnie wa

nych dla rozwoju lokalnego i regionalnego.