180.rtf

brzmienie pierwotne (od 2006-03-18)

Konwencja o ujednoliceniu niektórych prawideł dotycz

cych

dzynarodowego przewozu lotniczego

z dnia 28 maja 1999 r. (Dz.U. 2007 Nr 37, poz. 235)

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomo

ci:

W dniu 28 maja 1999 r. została sporz

dzona w Montrealu Konwencja o ujednoliceniu niektórych prawideł

dotycz

cych mi

dzynarodowego przewozu lotniczego, w nast

puj

cym brzmieniu:

Przekład

KONWENCJA

o ujednoliceniu niektórych prawideł dotycz

cych mi

dzynarodowego przewozu lotniczego

stwa b

ce stronami niniejszej konwencji,

UZNAJ

znaczny

wkład

Konwencji

ujednostajnieniu

niektórych

prawideł

dotycz

cych

dzynarodowego przewozu lotniczego, podpisanej w Warszawie dnia 12 pa

dziernika 1929 r., zwanej

dalej "konwencj

warszawsk

", oraz innych zwi

zanych z ni

dokumentów w harmonizacj

prywatnego

prawa mi

dzynarodowego,

UZNAJ

C potrzeb

unowocze

nienia i skonsolidowania konwencji warszawskiej i zwi

zanych z ni

dokumentów,
UZNAJ

C znaczenie zapewnienia ochrony interesów konsumentów w mi

dzynarodowym przewozie

lotniczym oraz potrzeb

sprawiedliwego odszkodowania na zasadzie wyrównania szkody,

POTWIERDZAJ

C d

ąŜ

enie do prawidłowego rozwoju działalno

ci mi

dzynarodowego transportu

lotniczego i niezakłóconego przewozu pasa

erów, baga

u i towarów zgodnie z zasadami i celami

Konwencji o mi

dzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporz

dzonej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r.,

C PRZEKONANE,

e wspólne działanie pa

stw w celu dalszego zharmonizowania i

skodyfikowania niektórych prawideł rz

cych mi

dzynarodowym przewozem lotniczym w postaci nowej

konwencji jest najbardziej odpowiednim

rodkiem osi

gni

cia sprawiedliwej równowagi interesów,

uzgodniły, co nast

puje:

Rozdział I. Ogólne postanowienia

Artykuł 1.
Zakres stosowania


1.  Konwencja  niniejsza  ma  zastosowanie  do  ka

dego przewozu mi

dzynarodowego osób, baga

u lub

towarów wykonywanego statkiem powietrznym za wynagrodzeniem. Ma ona równie

zastosowanie do

przewozu bezpłatnego wykonywanego statkiem powietrznym przez przedsi

biorstwo transportu

lotniczego.
2. Za "przewóz mi

dzynarodowy" w rozumieniu niniejszej konwencji uwa

a si

dy przewóz, w którym,

zgodnie z umow

stron, miejsce rozpocz

cia i miejsce przeznaczenia, niezale

nie od tego, czy b

dzie

miała miejsce przerwa w przewozie lub zmiana statku powietrznego czy nie, s

poło

one b

terytorium dwóch pa

stw stron, b

na terytorium jednego tylko pa

stwa strony, je

eli w umowie

przewidziano l

dowanie na terytorium innego pa

stwa nawet nieb

cego pa

stwem stron

. Przewóz

bez takiego l

dowania mi

dzy dwoma punktami poło

onymi na terytorium jednego tylko pa

stwa strony

nie jest uwa

any za przewóz mi

dzynarodowy w rozumieniu niniejszej konwencji.

3. Przewóz, który ma by

wykonany przez dwóch lub wi

cej kolejnych przewo

ników, uwa

a si

przy

stosowaniu niniejszej konwencji za jeden przewóz, je

eli uwa

any był przez strony za jedn

czynno

ść

niezale

nie od tego, czy został umówiony w formie jednej umowy czy te

szeregu umów, i nie traci

charakteru mi

dzynarodowego przez to,

e jedna umowa lub szereg umów maj

podlega

wykonaniu w

cało

ci w granicach terytorium tego samego pa

stwa.

4. Konwencja niniejsza ma równie

zastosowanie do przewozu okre

lonego w rozdziale V, z

zachowaniem postanowie

w nim zawartych.

Artykuł 2.
Przewóz wykonywany przez pa

stwo i przewóz przesyłek pocztowych

1. Konwencja niniejsza ma zastosowanie do przewozu wykonywanego przez pa

stwo lub przez osoby

prawne prawa publicznego, je

eli spełnia on warunki okre

lone w artykule 1.

2. Przy przewozie przesyłek pocztowych przewo

nik ponosi odpowiedzialno

ść

jedynie wobec zarz

pocztowego według zasad maj

cych zastosowanie w stosunkach mi

dzy przewo

nikami a zarz

dami

pocztowymi.
3. Postanowienia konwencji niniejszej, z wyj

tkiem postanowienia ust

pu 2 niniejszego artykułu, nie maj

zastosowania do przewozu przesyłek pocztowych.

Rozdział II. Dokumenty i obowi

zki stron dotycz

ce przewozu pasa

erów, baga

u i

towarów

Artykuł 3.
Pasa

erowie i baga

1. Przy przewozie pasa

erów nale

y wystawi

indywidualny lub zbiorowy dokument przewozowy

zawieraj

cy:

a) oznaczenie miejsc rozpocz

cia i przeznaczenia przewozu,

b) je

eli miejsca rozpocz

cia i przeznaczenia s

poło

one na terytorium jednego pa

stwa strony, a

jedno lub wi

cej umówionych miejsc l

dowania znajduje si

na terytorium innego pa

stwa,

oznaczenie przynajmniej jednego takiego miejsca l

dowania.

2. Zamiast wystawienia dokumentu, o którym mowa w ust

pie 1, mo

na u

dego innego sposobu

zabezpieczenia informacji okre

lonych w tym

e ust

pie. W razie u

ycia takiego innego sposobu

przewo

nik powinien zaoferowa

wydanie pasa

erowi pisemnego potwierdzenia tre

ci informacji tak

zabezpieczonych.

3. Przewo

nik powinien wyda

pasa

erowi kupon identyfikacyjny na ka

sztuk

zarejestrowanego

baga

4. Pasa

er powinien otrzyma

pisemn

informacj

o tym,

e je

eli niniejsza konwencja ma zastosowanie,

normuje ona i mo

e ograniczy

odpowiedzialno

ść

przewo

ników w razie

mierci, uszkodzenia ciała lub

rozstroju zdrowia i w razie zniszczenia, zagini

cia lub uszkodzenia baga

y oraz w razie opó

nienia.

5. Niewypełnienie postanowie

ust

pów poprzedzaj

cych nie narusza ani istnienia, ani wa

ci umowy

przewozu, która niemniej jednak b

dzie podlega

zasadom niniejszej konwencji, ł

cznie z zasadami

dotycz

cymi ograniczenia odpowiedzialno

ci.

Artykuł 4.
Towary

1. Przy przewozie towarów nale

y wystawi

lotniczy list przewozowy.

2. Zamiast wystawienia lotniczego listu przewozowego mo

na u

dego innego sposobu

zabezpieczenia informacji dotycz

cych zamierzonego przewozu. W razie u

ycia takiego innego sposobu

przewo

nik powinien, je

eli za

Ŝą

da tego nadawca, wyda

nadawcy po

wiadczenie przyj

cia towaru

pozwalaj

ce na ustalenie to

samo

ci przesyłki i dost

p do informacji zabezpieczonych w taki inny sposób.

Artykuł 5.
Tre

ść

lotniczego listu przewozowego i po

wiadczenia przyj

cia towaru

Lotniczy list przewozowy lub potwierdzenie przyj

cia towaru powinny zawiera

a) oznaczenie miejsc rozpocz

cia i przeznaczenia przewozu,

b) je

eli miejsca rozpocz

cia i przeznaczenia znajduj

na terytorium jednego pa

stwa strony, a

jedno lub wi

cej umówionych miejsc l

dowania znajduje si

na terytorium innego pa

stwa,

oznaczenie przynajmniej jednego takiego miejsca l

dowania oraz

c) oznaczenie wagi przesyłki.

Artykuł 6.
Dokument dotycz

cy rodzaju towaru

Nadawca mo

e by

zobowi

zany do wystawienia dokumentu wskazuj

cego na rodzaj towaru, je

eli jest

to potrzebne w celu wypełnienia formalno

ci celnych, policyjnych i podobnych innych wymaganych przez

władze publiczne. Postanowienie to nie stwarza dla przewo

nika

adnych wynikaj

cych st

d powinno

ci,

zobowi

ani odpowiedzialno

ci.

Artykuł 7.
Opis lotniczego listu przewozowego

1. Lotniczy list przewozowy sporz

dza nadawca w trzech oryginalnych egzemplarzach.

2. Pierwszy egzemplarz oznacza si

uwag

"dla przewo

nika"; podpisuje go nadawca. Drugi egzemplarz

oznacza si

uwag

"dla odbiorcy"; podpisuj

go nadawca i przewo

nik. Trzeci egzemplarz podpisuje

przewo

nik i przekazuje go nadawcy po przyj

ciu towaru.

3. Podpis przewo

nika, jak równie

nadawcy, mo

e by

wydrukowany lub zast

piony piecz

4. Je

eli na

Ŝą

danie nadawcy przewo

nik sporz

dza lotniczy list przewozowy, przewo

nika uwa

a si

, do

chwili przedstawienia dowodu przeciwnego, za działaj

cego w imieniu nadawcy.

Artykuł 8.
Dokumenty dotycz

ce wi

cej ni

jednego pakunku

W przypadku wi

cej ni

jednego pakunku:

a) przewo

nik towaru ma prawo

Ŝą

od nadawcy wystawienia oddzielnych lotniczych listów

przewozowych,

b) nadawca ma prawo

Ŝą

od przewo

nika wystawienia odr

bnych po

wiadcze

przyj

cia

towaru, je

eli u

yto innych sposobów przewidzianych w ust

pie 2 artykułu 4.

Artykuł 9.
Niespełnienie wymaga

dotycz

cych dokumentów

Niewypełnienie postanowie

artykułów 4 do 8 nie narusza ani istnienia, ani wa

ci umowy przewozu,

która niemniej jednak b

dzie podlega

zasadom niniejszej konwencji, ł

cznie z zasadami dotycz

cymi

ograniczenia odpowiedzialno

ci.

Artykuł 10.
Odpowiedzialno

ść

za dane zawarte w dokumentach

1. Nadawca jest odpowiedzialny za prawidłowo

ść

danych i deklaracji dotycz

cych towaru,

zamieszczonych przez niego lub w jego imieniu w lotniczym li

cie przewozowym albo podanych przez

niego lub w jego imieniu przewo

nikowi do wpisania w po

wiadczeniu przyj

cia towaru lub w informacjach

zabezpieczonych przy u

yciu innych sposobów przewidzianych w ust

pie 2 artykułu 4. Postanowienia te

stosuje si

tak

e w przypadku, gdy osoba działaj

ca w imieniu nadawcy jest równie

agentem

przewo

nika.

2. Nadawca ponosi odpowiedzialno

ść

za wszelk

szkod

poniesion

przez przewo

nika lub przez

jak

kolwiek inn

osob

, wobec której odpowiedzialny jest przewo

nik, z powodu nieprawidłowo

ci,

niedokładno

ci lub niekompletno

ci danych i deklaracji podanych przez nadawc

lub w jego imieniu.

3. Z zastrze

eniem postanowie

ust

pów 1 i 2 niniejszego artykułu przewo

nik ponosi odpowiedzialno

ść

za wszelk

szkod

poniesion

przez nadawc

lub przez jak

kolwiek inn

osob

, wobec której

odpowiedzialny jest nadawca, z powodu nieprawidłowo

ci, niedokładno

ci lub niekompletno

ci danych i

deklaracji zamieszczonych przez przewo

nika lub w jego imieniu w po

wiadczeniu przyj

cia towarów lub

w danych zabezpieczonych przy u

yciu innych sposobów, o których mowa w ust

pie 2 artykułu 4.

Artykuł 11.
Moc dowodowa dokumentów


1.  Lotniczy  list  przewozowy  lub  po

wiadczenie przyj

cia towarów stanowi, do czasu przedstawienia

dowodu przeciwnego, dowód zawarcia umowy, przyj

cia towaru oraz wymienionych w nim warunków

przewozu.
2. Dane lotniczego listu przewozowego lub po

wiadczenia przyj

cia towarów dotycz

ce wagi, rozmiarów i

opakowania towarów oraz liczby pakunków stanowi

, do czasu przedstawienia dowodu przeciwnego,

dowód podanych w nich faktów; dane dotycz

ce ilo

ci, obj

ci i stanu towarów stanowi

dowód

przeciwko przewo

nikowi tylko o tyle, o ile ich sprawdzenie zostało dokonane przez niego w obecno

nadawcy i stwierdzone w lotniczym li

cie przewozowym lub potwierdzeniu przyj

cia towarów, albo o ile

dotyczy zewn

trznego stanu towaru.

Artykuł 12.
Prawo dysponowania towarem


1.  Nadawca  ma  prawo,  pod  warunkiem  wypełnienia  wszystkich  swoich  obowi

zków wynikaj

cych z

umowy przewozu, dysponowa

towarem, b

wycofuj

c go w porcie lotniczym odlotu lub przeznaczenia,

zatrzymuj

c go w miejscu l

dowania po

redniego, b

polecaj

c jego wydanie w miejscu

przeznaczenia lub w miejscu l

dowania po

redniego osobie innej ni

pierwotnie wyznaczony odbiorca,

Ŝą

daj

c jego zawrócenia do portu lotniczego odlotu. Nadawca nie mo

e korzysta

z tego prawa w

sposób przynosz

cy szkod

przewo

nikowi lub innym nadawcom i zobowi

zany jest zwróci

wszystkie

koszty wynikaj

ce z wykonania tego prawa.

2. Je

eli wykonanie dyspozycji nadawcy jest niemo

liwe, przewo

nik obowi

zany jest natychmiast

zawiadomi

o tym nadawc

3. Je

eli przewo

nik wykonuje dyspozycje nadawcy, nie

Ŝą

daj

c okazania egzemplarza lotniczego listu

przewozowego lub potwierdzenia przyj

cia towaru, który był dor

czony nadawcy, przewo

nik jest

odpowiedzialny, z zachowaniem roszczenia zwrotnego do nadawcy, za wszelkie szkody, jakie mog

wynikn

ąć

dla tego, kto jest w prawnym posiadaniu tego egzemplarza lotniczego listu przewozowego lub

wiadczenia przyj

cia towaru.

4. Prawo nadawcy wygasa z chwil

powstania prawa odbiorcy zgodnie z artykułem 13. Je

eli jednak

odbiorca uchyla si

od przyj

cia towaru albo je

eli nie mo

na si

z nim skomunikowa

, nadawca

odzyskuje prawo dysponowania.

Artykuł 13.
Wydanie towaru

1. Z wyj

tkiem przypadków, gdy nadawca wykonał prawo przysługuj

ce mu według artykułu 12, odbiorca

ma prawo, z chwil

nadej

cia towaru do miejsca przeznaczenia,

Ŝą

od przewo

nika wydania mu

towaru po zapłaceniu nale

nych kwot i wypełnieniu warunków przewozu.

2. Je

eli nie umówiono si

inaczej, przewo

nik obowi

zany jest powiadomi

odbiorc

z chwil

nadej

cia

towaru.
3. Je

eli zagini

cie towaru zostało przyznane przez przewo

nika lub je

eli towar nie przybył po upływie

siedmiu dni od dnia, w którym powinien był przyby

, odbiorca mo

e dochodzi

w stosunku do

przewo

nika praw wynikaj

cych z umowy przewozu.

Artykuł 14.
Dochodzenie praw nadawcy i odbiorcy

Nadawca i odbiorca, ka

dy w swoim własnym imieniu, mog

dochodzi

wszelkich praw przyznanych im

odpowiednio w artykułach 12 i 13 niezale

nie od tego, czy działaj

w interesie własnym, czy w interesie

innej osoby, pod warunkiem wypełnienia obowi

zków nało

onych przez umow

przewozu.

Artykuł 15.
Stosunki mi

dzy nadawc

i odbiorc

oraz mi

dzy trzecimi stronami

1. Artykuły 12, 13 i 14 w niczym nie przes

dzaj

ani wzajemnych stosunków mi

dzy nadawc

i odbiorc

ani wzajemnych stosunków trzecich stron, których prawa pochodz

od nadawcy, b

od odbiorcy.

2. Wszelkie warunki odbiegaj

ce od postanowie

artykułów 12, 13 i 14 powinny by

zapisane w lotniczym

cie przewozowym lub w po

wiadczeniu przyj

cia towaru.

Artykuł 16.
Formalno

ci celne, policyjne i innych władz publicznych

1. Nadawca powinien dostarczy

informacje i dokumenty, które s

potrzebne przed wydaniem towaru

odbiorcy do wypełnienia formalno

ci celnych, policyjnych i wymaganych przez inne władze publiczne.

Nadawca jest odpowiedzialny w stosunku do przewo

nika za wszelkie szkody, które mogłyby wynikn

ąć

braku, niewystarczalno

ci lub nieprawidłowo

ci takich informacji lub dokumentów, chyba

e szkoda

została spowodowana z winy przewo

nika lub osób za niego działaj

cych.

2. Przewo

nik nie jest obowi

zany bada

, czy takie informacje i dokumenty s

prawidłowe lub

wystarczaj

ce.

Rozdział III. Odpowiedzialno

ść

przewo

nika i zakres wyrównania szkód

Artykuł 17.

mier

, uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia pasa

era oraz szkody dotycz

ce baga

1. Przewo

nik ponosi odpowiedzialno

ść

za szkod

wynikł

w razie

mierci albo uszkodzenia ciała lub

rozstroju zdrowia pasa

era, je

eli tylko wydarzenie, które spowodowało

mier

, uszkodzenie ciała lub

rozstrój zdrowia, miało miejsce na pokładzie statku powietrznego lub podczas wszelkich czynno

zwi

zanych z wsiadaniem lub wysiadaniem.

2. Przewo

nik ponosi odpowiedzialno

ść

za szkod

wynikł

w razie zniszczenia, zagini

cia lub

uszkodzenia baga

u zarejestrowanego, je

eli tylko wydarzenie, które spowodowało zniszczenie,

zagini

cie lub uszkodzenie, miało miejsce na pokładzie statku powietrznego lub w czasie, gdy

zarejestrowany baga

pozostawał pod opiek

przewo

nika. Jednak

e przewo

nik nie jest odpowiedzialny

w przypadku i w zakresie, w jakim szkoda wynikła z naturalnych wła

ciwo

ci, jako

ci lub wad własnych

baga

u. W przypadku baga

u niezarejestrowanego, ł

cznie z przedmiotami osobistymi, przewo

nik

ponosi odpowiedzialno

ść

, je

eli szkoda powstała z jego winy albo z winy osób za niego działaj

cych.

3. Je

eli zagini

cie zarejestrowanego baga

u zostało przyznane przez przewo

nika albo zarejestrowany

baga

nie przybył z upływem dwudziestu jeden dni od dnia, w którym powinien przyby

, pasa

er mo

dochodzi

swoich praw wynikaj

cych z umowy przewozu.

4. U

ywane w niniejszej konwencji słowo "baga

" oznacza, o ile nie postanowiono inaczej, zarówno

baga

zarejestrowany, jak i baga

niezarejestrowany.

Artykuł 18.
Szkody dotycz

ce towaru

1. Przewo

nik ponosi odpowiedzialno

ść

za szkod

wynikł

w razie zniszczenia, zagini

cia lub

uszkodzenia towaru, je

eli tylko wydarzenie, które spowodowało tak

szkod

, miało miejsce w czasie

przewozu lotniczego.
2. Jednak

e przewo

nik nie ponosi odpowiedzialno

ci w przypadku i w zakresie, w jakim udowodni,

zniszczenie, zagini

cie lub uszkodzenie towaru zostało spowodowane przez jedn

lub wi

cej spo

ród

nast

puj

cych okoliczno

ci:

a) naturalne wła

ciwo

ci, jako

ść

lub wada własna towaru,

b) wadliwe opakowanie towaru wykonane przez osob

inn

przewo

nik lub osoby za niego

działaj

ce,

c) działania wojenne lub konflikt zbrojny,
d) działanie władz publicznych zwi

zane z wwozem, wywozem lub tranzytem towaru.

3. Przewóz lotniczy w rozumieniu ust

pu 1 niniejszego artykułu obejmuje okres, w którym towar znajduje

pod opiek

przewo

nika.

4. Okres przewozu lotniczego nie obejmuje przewozu l

dowego, morskiego lub wodami

ródl

dowymi,

wykonywanego poza portem lotniczym. Je

eli jednak taki przewóz jest wykonywany w wypełnieniu umowy

przewozu lotniczego w celu załadowania, dostawy lub przeładunku, istnieje domniemanie, z
dopuszczeniem dowodu przeciwnego,

e wszelka szkoda powstała ze zdarzenia, które miało miejsce w

czasie przewozu lotniczego. Je

eli przewo

nik bez zgody nadawcy zast

puje w cało

ci lub cz

ęś

przewóz, który zgodnie z umow

stron miał by

wykonywany jako przewóz lotniczy, przewozem

wykonywanym innym

rodkiem transportu, taki przewóz innym

rodkiem transportu uwa

a si

odbywaj

cy si

w czasie przewozu lotniczego.

Artykuł 19.
Opó

nienie

Przewo

nik ponosi odpowiedzialno

ść

za szkod

spowodowan

opó

nieniem w przewozie pasa

erów,

baga

u lub towarów. Jednak

e przewo

nik nie ponosi odpowiedzialno

ci za szkod

spowodowan

opó

nieniem, je

eli udowodnił,

e on sam i osoby za niego działaj

ce podj

li wszelkie

rodki, jakich

na było oczekiwa

, w celu unikni

cia szkody, albo

e podj

cie takich

rodków było dla nich

niemo

liwe.

Artykuł 20.
Uwolnienie od odpowiedzialno

eli przewo

nik udowodnił,

e szkod

spowodowało lub przyczyniło si

do niej niedbalstwo albo inne

niewła

ciwe działanie lub zaniechanie osoby dochodz

cej odszkodowania lub osoby, od której wywodzi

ona swe prawa, przewo

nik jest zwolniony od odpowiedzialno

ci wobec tej osoby w cało

ci lub w cz

ęś

ci w

zakresie, w jakim takie niedbalstwo albo inne niewła

ciwe działanie lub zaniechanie spowodowało szkod

lub przyczyniło si

do niej. Je

eli odszkodowania z powodu

mierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju

zdrowia pasa

era dochodzi osoba inna ni

pasa

er, przewo

nik jest tak samo zwolniony od

odpowiedzialno

ci w cało

ci lub cz

ęś

ci w zakresie, w jakim udowodnił,

e szkod

spowodowało lub

przyczyniło si

do niej niedbalstwo albo inne niewła

ciwe działanie lub zaniechanie pasa

era. Artykuł ten

stosuje si

do wszystkich postanowie

konwencji dotycz

cych odpowiedzialno

ci, ł

cznie z ust

pem 1

artykułu 21.

Artykuł 21.
Odszkodowanie w razie

mierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pasa

era

1. Przewo

nik nie mo

e wył

czy

ani ograniczy

swojej odpowiedzialno

ci za szkody przewidziane w

ust

pie 1 artykułu 17, a nieprzewy

szaj

ce 100 000 Specjalnych Praw Ci

gnienia na ka

dego pasa

era.

2. W zakresie, w jakim szkody przewidziane w ust

pie 1 artykułu 17 przewy

szaj

100 000 Specjalnych

Praw Ci

gnienia na ka

dego pasa

era, przewo

nik nie ponosi odpowiedzialno

ci, je

eli udowodni,

a) szkody takiej nie spowodowało niedbalstwo albo inne niewła

ciwe działanie lub zaniechanie

przewo

nika albo osób za niego działaj

cych, albo

b) szkoda taka została spowodowana wył

cznie niedbalstwem albo innym niewła

ciwym

działaniem lub zaniechaniem osoby trzeciej.

Artykuł 22.
Ograniczenia odpowiedzialno

ci dotycz

cej opó

nie

, baga

u i towaru

1. W przypadku szkody spowodowanej wskutek opó

nienia w przewozie pasa

erów, okre

lonej w

artykule 19, odpowiedzialno

ść

przewo

nika w stosunku do ka

dego pasa

era jest ograniczona do 4 150

Specjalnych Praw Ci

gnienia.

2. Przy przewozie baga

u odpowiedzialno

ść

przewo

nika w razie zniszczenia, zagubienia, uszkodzenia

lub opó

nienia jest ograniczona do 1 000 Specjalnych Praw Ci

gnienia na ka

dego pasa

era, z wyj

tkiem

przypadku, gdy pasa

er w czasie oddawania zarejestrowanego baga

u przewo

nikowi zło

ył specjaln

deklaracj

interesu w dostawie i ui

cił dodatkow

opłat

, je

eli jest ona wymagana. W takim przypadku

przewo

nik jest obowi

zany zapłaci

kwot

nieprzewy

szaj

kwoty zadeklarowanej, chyba

udowodnił,

e ta ostatnia przewy

sza rzeczywisty interes pasa

era w dostawie.

3. Przy przewozie towarów odpowiedzialno

ść

przewo

nika w razie zniszczenia, zagini

cia, uszkodzenia

lub opó

nienia jest ograniczona do kwoty 17 Specjalnych Praw Ci

gnienia za kilogram, z wyj

tkiem

przypadku, gdy nadawca w czasie oddawania towaru przewo

nikowi zło

ył specjaln

deklaracj

interesu

w dostawie i ui

cił dodatkow

opłat

, je

eli jest ona wymagana. W takim przypadku przewo

nik

obowi

zany jest zapłaci

kwot

nieprzewy

szaj

kwoty zadeklarowanej, chyba

e udowodnił,

e ta

ostatnia przewy

sza rzeczywisty interes nadawcy w dostawie.,

4. W razie zniszczenia, zagini

cia, uszkodzenia lub opó

nienia cz

ęś

ci towaru lub jakiegokolwiek

przedmiotu stanowi

cego jego cz

ęść

, za podstaw

do okre

lenia kwoty ograniczaj

cej odpowiedzialno

ść

przewo

nika przyjmuje si

tylko całkowit

wag

pakunku lub pakunków, których szkoda dotyczy. Je

eli

jednak zniszczenie, zagini

cie, uszkodzenie lub opó

nienie cz

ęś

ci towaru albo przedmiotu stanowi

cego

jego cz

ęść

ma wpływ na warto

ść

innych pakunków obj

tych tym samym lotniczym listem przewozowym

lub po

wiadczeniem nadania towaru albo - w razie ich niewystawienia - tym samym zapisem

zabezpieczonym innym sposobem przewidzianym w ust

pie 2 artykułu 4, całkowit

wag

takich

pakunków bierze si

równie

pod uwag

przy okre

laniu ograniczenia odpowiedzialno

ci.

5. Postanowie

ust

pów 1 i 2 niniejszego artykułu nie stosuje si

, je

eli udowodniono,

e szkoda została

spowodowana przez działanie lub zaniechanie przewo

nika lub osób za niego działaj

cych, dokonane z

zamiarem wyrz

dzenia szkody lub przez nierozwag

i ze

wiadomo

prawdopodobie

stwa powstania

szkody, przy czym w przypadku działania lub zaniechania osób działaj

cych za przewo

nika musi by

tak

e udowodnione,

e działały w zakresie powierzonych im funkcji.

6. Ograniczenia przewidziane w artykule 21 i w niniejszym artykule nie stoj

na przeszkodzie

dodatkowemu zas

dzeniu przez s

d, zgodnie z jego własnym prawem, kosztów s

dowych i innych

kosztów procesu poniesionych przez powoda, ł

cznie z odsetkami. Postanowienia tego nie stosuje si

eli kwota zas

dzonego odszkodowania, z wył

czeniem kosztów s

dowych i innych kosztów procesu,

nie przekracza kwoty, jak

przewo

nik zaofiarował powodowi na pi

mie w okresie sze

ciu miesi

cy od

daty zdarzenia, które spowodowało szkod

albo przed wszcz

ciem post

powania s

dowego, je

eli

nast

piło pó

niej.

Artykuł 23.
Przeliczenie jednostek monetarnych


1.  Kwoty  wyra

one w niniejszej konwencji w Specjalnych Prawach Ci

gnienia odnosz

Specjalnych Praw Ci

gnienia okre

lonych przez Mi

dzynarodowy Fundusz Walutowy. Przeliczenia tych

kwot na krajowe jednostki monetarne w sprawach rozpatrywanych przez s

dy nale

y dokonywa

według

warto

ci tych jednostek monetarnych w Specjalnych Prawach Ci

gnienia w dniu wydania wyroku. Warto

ść

krajowej jednostki monetarnej pa

stwa strony b

cego członkiem Mi

dzynarodowego Funduszu

Walutowego w Specjalnych Prawach Ci

gnienia oblicza si

według metody przeliczania waluty

stosowanej przez Mi

dzynarodowy Fundusz Walutowy dla jego operacji i transakcji w dniu wydania

wyroku.

Warto

ść

krajowej

jednostki

monetarnej

stwa

strony

nieb

cego

członkiem

dzynarodowego Funduszu Walutowego w Specjalnych Prawach Ci

gnienia oblicza si

w sposób

okre

lony przez to pa

stwo.

2. Jednak

e pa

stwa strony nieb

ce członkami Mi

dzynarodowego Funduszu Walutowego, których

prawo nie pozwala na zastosowanie postanowie

ust

pu 1, mog

w czasie ratyfikacji lub przyst

pienia

albo w ka

dym pó

niejszym czasie o

wiadczy

e w sprawach rozpatrywanych przez s

dy na jego

terytorium ograniczenie odpowiedzialno

ci przewo

nika okre

lone w artykule 21 ustala si

w kwocie 1 500

000 jednostek monetarnych na ka

dego pasa

era; 62 500 jednostek monetarnych na ka

dego pasa

era

w przypadku okre

lonym w ust

pie 1 artykułu 22; 15 000 jednostek monetarnych na ka

dego pasa

era w

przypadku okre

lonym w ust

pie 2 artykułu 22; oraz 250 jednostek monetarnych za kilogram w przypadku

okre

lonym w ust

pie 3 artykułu 22. Ka

da taka jednostka monetarna odpowiada warto

sze

ść

dziesi

ciu pi

ciu i pół miligrama złota dziewi

ęć

setnej próby. Przeliczenie tych kwot na krajow

jednostk

walutow

jest dokonywane zgodnie z prawem zainteresowanego pa

stwa.

3. Obliczenie przewidziane w ostatnim zdaniu ust

pu 1 niniejszego artykułu oraz przeliczenie

przewidziane w ust

pie 2 tego

artykułu jest dokonywane w taki sposób, aby wyrazi

w jednostkach

monetarnych pa

stwa strony w miar

liwo

ci tak

sam

rzeczywist

warto

ść

kwot okre

lonych w

artykułach 21 i 22, jaka wynikałaby z zastosowania pierwszych trzech zda

ust

pu 1 niniejszego artykułu.

stwa strony przy składaniu dokumentów ratyfikacji, przyj

cia, zatwierdzenia niniejszej konwencji lub

przyst

pienia do niej podaj

do wiadomo

ci depozytariusza sposób obliczania przewidzianego w ust

pie

1 niniejszego artykułu albo wynik przeliczania przewidzianego w ust

pie 2 tego

artykułu, zale

nie od

przypadku, oraz zmiany w tym zakresie, gdy tylko maj

miejsce.

Artykuł 24.
Rewizja ogranicze

1. Z zachowaniem postanowie

artykułu 25 niniejszej konwencji i z zastrze

eniem ust

pu 2 poni

ej,

ograniczenia odszkodowa

przewidziane w artykułach 21, 22 i 23 s

rewidowane przez depozytariusza co

ęć

lat, przy czym pierwsza rewizja nast

pi z ko

cem pi

tego roku po wej

ciu w

ycie niniejszej

konwencji albo - gdyby konwencja nie weszła w

ycie w okresie pi

ciu lat od pierwszego dnia, w którym

została otwarta do podpisania - w ci

gu pierwszego roku od dnia jej wej

cia w

ycie, przy zastosowaniu

wska

nika inflacji odpowiadaj

cego stopie inflacji od poprzedniej rewizji lub za pierwszym razem od dnia

wej

cia konwencji w

ycie. Podstaw

do okre

lenia stopy inflacji w celu ustalenia wska

nika inflacji jest

rednia wa

ona warto

ść

rocznych stóp wzrostu lub spadku indeksów cen konsumpcyjnych pa

stw,

których waluty wchodz

w skład Specjalnego Prawa Ci

gnienia, o którym mowa w ust

pie 1 artykułu 23.

2. Je

eli wynik rewizji, o której mowa w ust

pie poprzedzaj

cym, pokazuje wska

nik inflacji wy

szy ni

procent, depozytariusz notyfikuje pa

stwom stronom rewizj

ogranicze

odpowiedzialno

ci. Ka

da taka

rewizja zaczyna wywiera

skutki po sze

ciu miesi

cach od jej notyfikowania pa

stwom stronom. Je

eli w

gu trzech miesi

cy od jej notyfikowania pa

stwom stronom wi

kszo

ść

stw stron zgłosi brak swojej

zgody, rewizja nie zaczyna wywiera

skutków, a depozytariusz przekazuje spraw

zgromadzeniu pa

stw

stron. Wej

cie w

ycie ka

dej rewizji jest niezwłocznie przez depozytariusza notyfikowane pa

stwom

stronom.
3. Niezale

nie od ust

pu 1 niniejszego artykułu, procedur

przewidzian

w ust

pie 2 tego artykułu

stosuje si

w ka

dym czasie pod warunkiem,

e jedna trzecia pa

stw stron wyra

a takie

yczenie i pod

warunkiem,

e wska

nik inflacji, o którym mowa w ust

pie 1 przekroczył 30 procent od czasu poprzedniej

rewizji albo od dnia wej

cia w

ycie niniejszej konwencji, je

eli wcze

niejszej rewizji nie było. Nast

pne

rewizje przy zastosowaniu procedury opisanej w ust

pie 1 niniejszego artykułu maj

miejsce w odst

pach

cioletnich pocz

wszy od ko

ca pi

tego roku nast

puj

cego po dniu rewizji dokonanej na podstawie

niniejszego ust

pu.

Artykuł 25.
Postanowienia umowne dotycz

ce ogranicze

odpowiedzialno

Przewo

nik mo

e umówi

e w odniesieniu do umowy przewozu stosuje si

ograniczenia

odpowiedzialno

ci wy

sze od przewidzianych w niniejszej konwencji albo nie stosuje si

adnych

ogranicze

odpowiedzialno

ci.

Artykuł 26.
Niewa

ść

postanowie

umownych

Jakiekolwiek postanowienie umowne zmierzaj

ce do uwolnienia przewo

nika od odpowiedzialno

ci lub do

ustalenia ogranicze

odpowiedzialno

ci ni

szych od przewidzianych w niniejszej konwencji uwa

a si

nieistniej

ce i niemaj

ce skutków prawnych, jednak niewa

ść

takiego postanowienia nie powoduje

niewa

ci całej umowy, która nadal podlega postanowieniom niniejszej konwencji.

Artykuł 27.
Wolno

ść

umów

Nic w niniejszej konwencji nie zabrania przewo

nikowi odmówienia zawarcia umowy, zrzeczenia si

rodków obrony dopuszczalnych według tej konwencji lub ustanowienia warunków, które nie s

sprzeczne

z postanowieniami tej konwencji.

Artykuł 28.
Wypłata zaliczek

W razie wypadku lotniczego powoduj

cego

mier

albo uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pasa

erów

przewo

nik, je

eli wymaga tego jego prawo krajowe, powinien bez zwłoki wypłaci

zaliczk

osobie

fizycznej lub osobom fizycznym, uprawnionym do dochodzenia odszkodowania, w celu zaspokojenia
pilnych potrzeb ekonomicznych tych osób. Wypłata takich zaliczek nie stanowi uznania
odpowiedzialno

ci, mog

one by

potr

cone z kwot wypłacanych przez przewo

nika z tytułu

odszkodowania.

Artykuł 29.
Podstawa roszcze

Przy przewozie pasa

erów, baga

u i towarów wszelkie dochodzenie roszcze

odszkodowawczych z

jakiegokolwiek tytułu, na podstawie niniejszej konwencji, z tytułu umowy, z tytułu czynu niedozwolonego,
czy te

na jakiejkolwiek innej podstawie, mo

e mie

miejsce tylko na warunkach i w granicach

odpowiedzialno

ci okre

lonych w tej konwencji, co nie przes

dza okre

lenia osób maj

cych prawo do

wniesienia powództwa ani uprawnie

dej z nich. W przypadku wszelkich takich roszcze

nie nale

Ŝą

odszkodowania o charakterze karnym, nawi

zki ani inne niepolegaj

ce na naprawieniu rzeczywistej

szkody.

Artykuł 30.
Osoby działaj

ce za przewo

nika i ł

czna wysoko

ść

roszcze

1. W razie dochodzenia roszcze

przeciwko osobie działaj

cej za przewo

nika, w nast

pstwie szkody

przewidzianej w niniejszej konwencji, osoba taka, o ile udowodni,

e działała w wykonaniu powierzonych

jej funkcji, mo

e powoływa

na warunki i ograniczenia odpowiedzialno

ci, na które zgodnie z t

konwencj

e si

powoływa

przewo

nik.

2. Ł

czna kwota odszkodowania, któr

w takim przypadku mo

na uzyska

od przewo

nika i osób za

niego działaj

cych, nie mo

e przekroczy

wspomnianych ogranicze

3. Z wyj

tkiem przypadku przewozu towarów, postanowie

ust

pów 1 i 2 niniejszego artykułu nie stosuje

, o ile zostało udowodnione,

e szkoda powstała w wyniku działania lub zaniechania osoby działaj

cej

za przewo

nika, dokonanego z zamiarem wyrz

dzenia szkody lub przez nierozwag

i ze

wiadomo

prawdopodobie

stwa powstania szkody.

Artykuł 31.
Terminy na zgłoszenie szkody

1. Przyj

cie zarejestrowanego baga

u lub towaru bez zastrze

enia przez osob

uprawnion

do odbioru

stanowi domniemanie, z dopuszczeniem dowodu przeciwnego,

e baga

i towar zostały dostarczone w

dobrym stanie i zgodnie z dokumentem przewozowym lub z zapisem zabezpieczonym w inny sposób
przewidziany w ust

pie 2 artykułu 3 i ust

pie 2 artykułu 4.

2. Osoba uprawniona do odbioru powinna w razie uszkodzenia zgłosi

przewo

nikowi zastrze

enie

natychmiast po jego wykryciu i nie pó

niej ni

w ci

gu siedmiu dni od dnia odbioru w przypadku

zarejestrowanego baga

u i czternastu dni od dnia odbioru w przypadku towarów. W razie opó

nienia

zastrze

enie nale

y zgłosi

nie pó

niej ni

w ci

gu dwudziestu jeden dni od dnia, w którym baga

lub

towar został oddany do dyspozycji tej osoby.
3. Ka

de zastrze

enie powinno by

dokonane pisemnie i dor

czone lub wysłane w odpowiednim

wymienionym wy

ej terminie.

4. Je

eli nie wniesiono zastrze

w wy

ej wymienionych terminach,

adne post

powanie nie mo

e by

podj

te przeciwko przewo

nikowi z wyj

tkiem przypadku oszustwa z jego strony.

Artykuł 32.

mier

osoby odpowiedzialnej

W razie zgonu osoby odpowiedzialnej mo

na dochodzi

roszcze

odszkodowawczych zgodnie z

postanowieniami niniejszej konwencji w stosunku do jej nast

pców prawnych.

Artykuł 33.
Wła

ciwo

ść

dów

1. Powództwo w sprawie odszkodowania nale

y wnie

ść

, według wyboru powoda, na terytorium jednego z

stw stron b

do s

du miejsca zamieszkania przewo

nika lub głównej siedziby jego przedsi

biorstwa

albo miejsca, gdzie posiada on placówk

, za po

rednictwem której została zawarta umowa, b

do s

miejsca przeznaczenia przewozu.
2. W odniesieniu do szkody spowodowanej przez

mier

albo uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia

pasa

era powództwo mo

na wnie

ść

do jednego z s

dów okre

lonych w ust

pie 1 niniejszego artykułu

albo na terytorium jednego z pa

stw stron, w którym w czasie wypadku pasa

er miał główne i stałe

miejsce zamieszkania i do którego lub z którego przewo

nik wykonuje loty b

własnymi statkami

powietrznymi, b

zgodnie z umow

handlow

statkami powietrznymi innego przewo

nika, a w którym

przewo

nik prowadzi działalno

ść

w zakresie przewozu lotniczego pasa

erów, korzystaj

c z pomieszcze

wynajmowanych lub posiadanych przez niego lub przez innego przewo

nika, z którym ma umow

handlow

3. W rozumieniu ust

pu 2:

a) "umowa handlowa" oznacza umow

inn

umowa agencyjna, zawart

dzy przewo

nikami

i dotycz

ich wspólnych usług przewozu lotniczego pasa

erów,

b) "główne lub stałe miejsce zamieszkania" oznacza jedno okre

lone i stałe miejsce pobytu

pasa

era w czasie wypadku. Obywatelstwo pasa

era nie stanowi przy tym czynnika

decyduj

cego.

4. Procedura podlega prawu s

du, do którego wniesiono spraw

Artykuł 34.
Arbitra

1. Z zachowaniem postanowie

niniejszego artykułu strony umowy przewozu towarów mog

ustali

umowie,

e ka

dy spór dotycz

cy odpowiedzialno

ci przewo

nika przewidzianej w niniejszej konwencji

dzie rozstrzygni

ty w drodze arbitra

u. Takie ustalenie powinno by

dokonane na pi

mie.

2. Post

powanie arbitra

owe toczy si

według wyboru powoda w jednym z miejsc obj

tych wła

ciwo

dów przewidzian

w artykule 33.

3. Arbiter lub s

d arbitra

owy stosowa

dzie postanowienia niniejszej konwencji.

4. Postanowienia ust

pów 2 i 3 niniejszego artykułu uwa

dzie za stanowi

ce cz

ęść

dej

klauzuli arbitra

owej lub porozumienia arbitra

owego, a wszelkie warunki takiej klauzuli lub porozumienia

niezgodne z tymi postanowieniami uwa

ane b

za nieistniej

ce i niemaj

ce skutków prawnych.

Artykuł 35.
Termin wyga

cia roszcze

1. Prawo dochodzenia odszkodowania wygasa, je

eli powództwo nie zostało wniesione w okresie dwóch

lat, licz

c od dnia przybycia do miejsca przeznaczenia lub od dnia, w którym statek powietrzny powinien

był przyby

, albo od dnia, w którym przewóz został zatrzymany.

2. Sposób liczenia tego okresu okre

la si

według prawa s

du, do którego wniesiono spraw

Artykuł 36.
Kolejni przewo

nicy

1. W przypadku przewozu, który ma by

wykonywany przez ró

nych kolejnych przewo

ników, a

odpowiada warunkom okre

lonym w ust

pie 3 artykułu 1, ka

dy przewo

nik przyjmuj

cy pasa

erów,

baga

lub towary podlega zasadom ustanowionym w niniejszej konwencji i jest uwa

any za jedn

ze stron

umowy przewozu w zakresie, w jakim umowa odnosi si

do cz

ęś

ci przewozu wykonywanej pod jego

kontrol

2. W przypadku takiego przewozu pasa

er i ka

da osoba uprawniona do odszkodowania dotycz

cego

pasa

era mo

e skierowa

powództwo tylko przeciwko przewo

nikowi, który wykonywał przewóz, podczas

którego miał miejsce wypadek lub nast

piło opó

nienie, chyba

e na podstawie wyra

nego postanowienia

umowy pierwszy przewo

nik wzi

ł na siebie odpowiedzialno

ść

za cały przewóz.

3. W odniesieniu do baga

u i towarów pasa

er lub nadawca mo

e wnie

ść

powództwo przeciwko

pierwszemu przewo

nikowi, a pasa

er i odbiorca uprawniony do odbioru mo

e wnie

ść

powództwo

przeciwko ostatniemu przewo

nikowi, za

dy z nich mo

e ponadto wnie

ść

powództwo przeciwko

przewo

nikowi, który wykonywał przewóz, podczas którego miało miejsce zniszczenie, zagini

cie,

uszkodzenie lub opó

nienie. Przewo

nicy ci odpowiadaj

solidarnie w stosunku do pasa

era, nadawcy

lub odbiorcy.

Artykuł 37.
Roszczenie zwrotne

Niniejsza konwencja w niczym nie przes

dza kwestii, czy osobie ponosz

cej odpowiedzialno

ść

za szkod

zgodnie z postanowieniami tej konwencji przysługuje roszczenie zwrotne w stosunku do jakiejkolwiek
innej osoby.

Rozdział IV. Przewóz mieszany

Artykuł 38.
Przewóz mieszany


1.  W  przypadku  przewozu  mieszanego,  wykonywanego  cz

ęś

ciowo drog

powietrzn

, a cz

ęś

ciowo

jakimkolwiek innym

rodkiem przewozu, postanowienia niniejszej konwencji stosuje si

, z zastrze

eniem

ust

pu 4 artykułu 18, tylko do przewozu lotniczego, je

eli przy tym odpowiada on warunkom okre

lonym w

artykule 1.
2. Nic w niniejszej konwencji nie zabrania stronom, w przypadku przewozu mieszanego, zamieszczenia w
dokumencie przewozu lotniczego warunków odnosz

cych si

do innych

rodków przewozu, pod

warunkiem zachowania postanowie

niniejszej konwencji w odniesieniu do przewozu lotniczego.

Rozdział V. Przewóz lotniczy wykonywany przez osob

inn

przewo

nik

umowny

Artykuł 39.
Przewo

nik umowny i przewo

nik faktyczny

Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje si

w przypadku, gdy jedna osoba (nazywana dalej

"przewo

nikiem umownym") zawiera umow

przewozu podlegaj

niniejszej konwencji z pasa

erem lub

nadawc

albo osob

działaj

w ich imieniu, a inna osoba (zwana dalej "przewo

nikiem faktycznym")

wykonuje cało

ść

lub cz

ęść

przewozu na podstawie upowa

nienia udzielonego przez przewo

nika

umownego, jednak nie jest w odniesieniu do tej cz

ęś

ci przewozu przewo

nikiem kolejnym w rozumieniu

niniejszej konwencji. Domniemywa si

, z mo

liwo

dowodu przeciwnego, istnienie wspomnianego

upowa

nienia.

Artykuł 40.
Odpowiedzialno

ść

przewo

nika umownego i przewo

nika faktycznego

eli przewo

nik faktyczny wykonuje cało

ść

lub cz

ęść

przewozu, który zgodnie z umow

, o której mowa

w artykule 39, podlega zasadom niniejszej konwencji, zarówno przewo

nik umowny, jak i przewo

nik

faktyczny podlegaj

, o ile w rozdziale niniejszym nie postanowiono inaczej, postanowieniom niniejszej

konwencji - pierwszy w odniesieniu do całego przewozu przewidzianego w umowie, drugi jedynie do
przewozu, który wykonuje.

Artykuł 41.
Wspólna odpowiedzialno

ść

1. Działania i zaniechania przewo

nika faktycznego oraz osób za niego działaj

cych w wykonywaniu

swoich funkcji traktuje si

w odniesieniu do przewozu wykonywanego przez przewo

nika faktycznego tak,

jak gdyby były równie

działaniami i zaniechaniem przewo

nika umownego.

2. Działania i zaniechania przewo

nika umownego oraz osób za niego działaj

cych w wykonywaniu

swoich funkcji traktuje si

w odniesieniu do przewozu wykonywanego przez przewo

nika faktycznego tak,

jak gdyby były równie

działaniami i zaniechaniem przewo

nika faktycznego. Jednak

adne takie

działania lub zaniechania nie mog

obci

ąŜ

przewo

nika faktycznego odpowiedzialno

przekraczaj

kwoty przewidziane w artykułach 21, 22, 23 i 24.

adne specjalne umowy, w my

l których

przewo

nik umowny przyjmuje obowi

zki nienało

one przez niniejsz

konwencj

, ani zrzeczenie si

przyznanych przez t

konwencj

praw i mo

liwo

ci obrony, ani te

specjalne deklaracje interesu w

dostawie przewidziane w artykule 22 nie b

mie

skutków wobec przewo

nika faktycznego, o ile nie

wyraził na nie zgody.

Artykuł 42.
Adresowanie polece

i zastrze

Wszelkie polecenia i zastrze

enia kierowane zgodnie z niniejsz

konwencj

do przewo

nika s

jednakowo skuteczne niezale

nie od tego, czy s

skierowane do przewo

nika umownego, czy do

przewo

nika faktycznego. Jednak

e polecenia przewidziane w artykule 12 s

skuteczne tylko, je

eli

zostały skierowane do przewo

nika umownego.

Artykuł 43.
Osoby działaj

ce za przewo

nika

W przypadku przewozu wykonywanego przez przewo

nika faktycznego, ka

da osoba za niego działaj

ca,

eli udowodni,

e działała w zakresie powierzonych jej funkcji, mo

e powoływa

na warunki i

ograniczenia odpowiedzialno

ci maj

ce zastosowanie zgodnie z niniejsz

konwencj

do przewo

nika, za

którego działaj

, chyba

e zostało udowodnione,

e działała w sposób wył

czaj

cy mo

liwo

ść

powoływania si

na ograniczenia odpowiedzialno

ci w my

l tej konwencji.

Artykuł 44.
Ł

czna kwota odszkodowa

W odniesieniu do przewozu wykonywanego przez przewo

nika faktycznego ł

czna kwota odszkodowania,

której mo

na dochodzi

od przewo

nika umownego, przewo

nika faktycznego oraz od osób za nich

działaj

cych w zakresie powierzonych im funkcji, nie mo

e przekroczy

najwy

szej kwoty, jak

na by

uzyska

zgodnie z niniejsz

konwencj

od przewo

nika umownego, b

od przewo

nika

faktycznego, jednak

adna z osób wymienionych w niniejszym artykule nie ponosi odpowiedzialno

ci w

kwocie przewy

szaj

cej ograniczenia wła

ciwe dla tej osoby.

Artykuł 45.
Kierowanie powództwa

W odniesieniu do przewozu wykonywanego przez przewo

nika faktycznego powództwo w sprawie

odszkodowania mo

na skierowa

, według wyboru powoda, przeciwko temu przewo

nikowi lub przeciwko

przewo

nikowi umownemu, albo przeciwko ka

demu z tych przewo

ników ł

cznie lub oddzielnie. Je

eli

powództwo skierowano tylko przeciwko jednemu z tych przewo

ników, przewo

nik ten ma prawo

przypozwa

drugiego przewo

nika do s

du, do którego wniesiono spraw

, przy czym post

powanie i

skutki przypozwania okre

la si

według prawa tego s

du.

Artykuł 46.
Dodatkowa wła

ciwo

ść

de powództwo w sprawie odszkodowania przewidziane w artykule 45 nale

y wnie

ść

, według wyboru

powoda, na terytorium pa

stwa strony b

do jednego z s

dów, do których zgodnie z artykułem 33

na pozwa

przewo

nika umownego, b

do s

du wła

ciwego dla miejsca zamieszkania lub głównej

siedziby przedsi

biorstwa przewo

nika faktycznego.

Artykuł 47.
Niewa

ść

postanowie

umownych

Jakiekolwiek postanowienie umowne zmierzaj

ce do uwolnienia przewo

nika umownego lub przewo

nika

faktycznego od odpowiedzialno

ci przewidzianej w niniejszym rozdziale lub do ustalenia ogranicze

odpowiedzialno

ci ni

szych od zastosowanych zgodnie z tym rozdziałem uwa

a si

za nieistniej

ce i

niemaj

ce skutków prawnych, jednak niewa

ść

takiego postanowienia nie powoduje niewa

ci całej

umowy, która nadal podlega postanowieniom niniejszego rozdziału.

Artykuł 48.
Wzajemne stosunki przewo

ników umownego i faktycznego

Z zastrze

eniem artykułu 45,

adne z postanowie

niniejszego rozdziału nie narusza wzajemnych praw i

obowi

zków mi

dzy samymi przewo

nikami, w tym równie

dotycz

cych roszcze

zwrotnych lub

dotycz

cych pokrycia odszkodowania.

Rozdział VI. Inne postanowienia

Artykuł 49.
Bezwzgl

dne obowi

zywanie

Niewa

ne s

wszelkie klauzule umowy przewozu i wszelkie zawarte przed powstaniem szkody umowy

szczególne, w których strony uchylałyby zastosowanie zasad ustalonych w niniejszej konwencji b

przez okre

lenie prawa, które ma by

zastosowane, b

przez zmian

zasad wła

ciwo

ci s

dów.

Artykuł 50.
Ubezpieczenie

stwa strony zobowi

ąŜą

swoich przewo

ników do zawarcia umów ubezpieczeniowych pokrywaj

cych

odpowiedzialno

ść

przewo

ników przewidzian

w niniejszej konwencji. Pa

stwo strona, do którego

przewo

nik wykonuje loty, mo

e zobowi

przewo

nika do przedstawienia dowodu posiadania

odpowiedniej polisy ubezpieczeniowej pokrywaj

cej odpowiedzialno

ść

przewidzian

w tej konwencji.

Artykuł 51.
Przewóz wykonywany w nadzwyczajnych okoliczno

ciach

Postanowie

artykułów od 3 do 5, 7 i 8 dotycz

cych dokumentacji przewozu nie stosuje si

w przypadku

przewozu wykonywanego w nadzwyczajnych okoliczno

ciach poza zakresem normalnej działalno

przewo

nika lotniczego.

Artykuł 52.
Okre

lenie dni

Wyra

enie "dni" u

yte w niniejszej konwencji odnosi si

do dni kalendarzowych, a nie do dni roboczych.

Rozdział VII. Postanowienia ko

cowe

Artykuł 53.
Podpisanie, ratyfikacja i wej

cie w

ycie

1. Niniejsza konwencja jest otwarta w Montrealu w dniu 28 maja 1999 r. do podpisania przez pa

stwa

uczestnicz

ce w Mi

dzynarodowej Konferencji Prawa Lotniczego, która odbyła si

w Montrealu w dniach

od 10 do 28 maja 1999 r. Po dniu 28 maja 1999 r. konwencja b

dzie otwarta do podpisania przez

wszystkie pa

stwa w głównej siedzibie Organizacji Mi

dzynarodowego Lotnictwa Cywilnego w Montrealu,

do jej wej

cia w

ycie zgodnie z ust

pem 6 niniejszego artykułu.

2. Podobnie konwencja niniejsza b

dzie otwarta do podpisu przez regionalne organizacje integracji

ekonomicznej. Zgodnie z zastosowaniem niniejszej konwencji za "regionaln

organizacj

integracji

ekonomicznej" uwa

a si

organizacj

ustanowion

przez suwerenne pa

stwa okre

lonego regionu,

która posiada kompetencje w niektórych sprawach unormowanych przez t

konwencj

i została w

nale

yty sposób upowa

niona do podpisania, ratyfikowania, przyj

cia, zatwierdzenia tej konwencji lub do

przyst

pienia do niej. Z wyj

tkiem postanowie

ust

pu 2 artykułu 1, punktu b) ust

pu 1 artykułu 3, punktu

b) artykułu 5, artykułów 23, 33 i 46 oraz punktu b) artykułu 57, ka

de postanowienie dotycz

ce "pa

stwa

strony" lub "pa

stw stron" niniejszej konwencji stosuje si

tak

e do regionalnej organizacji integracji

ekonomicznej. Zgodnie z artykułem 24 postanowie

dotycz

cych "wi

kszo

ci pa

stw stron" i "jednej

trzeciej pa

stw stron" nie stosuje si

do regionalnych organizacji integracji ekonomicznej.

3. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji przez pa

stwa i regionalne organizacje integracji

ekonomicznej, które j

podpisały.

4. Ka

de pa

stwo lub regionalna organizacja integracji ekonomicznej, które nie podpisały niniejszej

konwencji, mog

przyj

ąć

, zatwierdzi

lub przyst

do niej w ka

dym czasie.

5. Dokumenty dotycz

ce ratyfikacji, przyj

cia, zatwierdzenia lub przyst

pienia powinny by

zło

one w

Organizacji Mi

dzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, któr

niniejszym wyznacza si

na depozytariusza.

6. Konwencja niniejsza wejdzie w

ycie w sze

ść

dziesi

tym dniu po zło

eniu depozytariuszowi

trzydziestego dokumentu dotycz

cego ratyfikacji, przyj

cia, zatwierdzenia lub przyst

pienia mi

dzy

stwami, które zło

yły takie dokumenty. Przy stosowaniu niniejszego ust

pu nie liczy si

dokumentów

zło

onych przez regionalne organizacje integracji ekonomicznej.

7. W odniesieniu do innych pa

stw i innych regionalnych organizacji integracji ekonomicznej konwencja

niniejsza b

dzie miała zastosowanie od sze

ść

dziesi

tego dnia po dniu zło

enia dokumentu dotycz

cego

ratyfikacji, przyj

cia, zatwierdzenia lub przyst

pienia.

8. Depozytariusz notyfikuje niezwłocznie wszystkim sygnatariuszom i pa

stwom stronom:

a) ka

de podpisanie niniejszej konwencji i jego dat

b) ka

de zło

enie dokumentu dotycz

cego ratyfikacji, przyj

cia, zatwierdzenia lub przyst

pienia

oraz jego dat

c) dat

wej

cia w

ycie niniejszej konwencji,

d) dat

wej

cia w

ycie ka

dej rewizji ogranicze

odpowiedzialno

ci ustalonych zgodnie z niniejsz

konwencj

e) ka

de wypowiedzenie na podstawie artykułu 54.

Artykuł 54.
Wypowiedzenie


1.  Ka

de pa

stwo strona mo

e wypowiedzie

niniejsz

konwencj

w drodze pisemnej notyfikacji

skierowanej do depozytariusza.
2. Wypowiedzenie jest skuteczne po stu osiemdziesi

ciu dniach od dnia, w którym depozytariusz

otrzymał notyfikacj

Artykuł 55.
Stosunek do innych dokumentów konwencji warszawskiej

Konwencja niniejsza ma pierwsze

stwo stosowania przed wszelkimi przepisami stosowanymi do

dzynarodowego przewozu lotniczego:

1) mi

dzy pa

stwami stronami tej konwencji z tego tytułu,

e s

one równocze

nie

stronami: a) Konwencji o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotycz

cych mi

dzy na

rodowego przewozu lotniczego, podpisanej w Warszawie dnia 12 pa

dziernika 1929 r.

(zwanej dalej konwencj

warszawsk

b) Protokołu zmieniaj

cego Konwencj

o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotycz

cych

dzynarodowego przewozu lotniczego, podpisan

w Warszawie dnia 12 pa

dziernika

1929 r., sporz

dzonego w Hadze dnia 28 wrze

nia 1955 r. (zwanego dalej protokołem

haskim),

c) Konwencji uzupełniaj

cej konwencj

warszawsk

o ujednostajnieniu niektórych prawideł

dotycz

cych mi

dzynarodowego przewozu lotniczego wykonywanego przez osob

inn

przewo

nik umowny, podpisanej w Guadalajarze dnia 18 wrze

nia 1961 r. (zwanej

dalej konwencj

guadalajarsk

d) Protokołu zmieniaj

cego Konwencj

o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotycz

cych

dzynarodowego przewozu lotniczego, podpisan

w Warszawie dnia 12 pa

dziernika

1929 r., zmienion

protokołem sporz

dzonym w Hadze dnia 28 wrze

nia 1955 r.,

podpisanego w Gwatemali dnia 8 marca 1971 r. (zwanego dalej protokołem
gwatemalskim);

e) Protokołów dodatkowych nr 1 do 3 oraz Protokołu montrealskiego nr 4 zmieniaj

cego

konwencj

warszawsk

zmienion

protokołem haskim lub konwencj

warszawsk

zmienion

protokołami haskim i gwatemalskim, popisanych w Montrealu dnia 25 wrze

nia

1975 r. (zwanych dalej protokołami montrealskimi), albo

2) na terytorium któregokolwiek pa

stwa strony niniejszej konwencji z tego tytułu,

e pa

stwo to

jest stron

jednego lub wi

cej dokumentów, o których mowa wy

ej w punktach od a) do e).

Artykuł 56.
Pa

stwa o wi

cej ni

jednym systemie prawa

1. Je

eli pa

stwo ma wi

cej ni

jedn

jednostk

terytorialn

z ró

nymi systemami prawa stosowanego w

sprawach unormowanych w niniejszej konwencji, mo

e ono w czasie podpisania, ratyfikacji, przyj

cia,

zatwierdzenia lub przyst

pienia o

wiadczy

e niniejsz

konwencj

stosuje si

w odniesieniu do

wszystkich jego jednostek terytorialnych albo tylko do jednej lub niektórych z tych jednostek, oraz mo

e w

dym czasie zmieni

to o

wiadczenie przez zło

enie innego o

wiadczenia.

2. Ka

de takie o

wiadczenie powinno by

notyfikowane depozytariuszowi i powinno wyra

nie okre

jednostki terytorialne, do których si

odnosi.

3. W odniesieniu do pa

stwa strony, które zło

yło takie o

wiadczenie:

a) postanowienia artykułu 23 dotycz

ce "waluty krajowej" b

interpretowane jako odnosz

ce si

do waluty wła

ciwej jednostki terytorialnej tego pa

stwa oraz

b) postanowienia artykułu 28 dotycz

ce "prawa krajowego" b

interpretowane jako odnosz

do prawa wła

ciwej jednostki terytorialnej tego pa

stwa.

Artykuł 57.
Zastrze

enia

Nie dopuszcza si

jakichkolwiek zastrze

do niniejszej konwencji z tym wyj

tkiem,

e ka

de pa

stwo

strona mo

e w ka

dym czasie o

wiadczy

w drodze notyfikacji skierowanej do depozytariusza,

niniejsza konwencja nie ma zastosowania do:

a) mi

dzynarodowego przewozu wykonywanego bezpo

rednio przez to pa

stwo stron

w celach

niehandlowych w zwi

zku z wykonywaniem jego funkcji i obowi

zków suwerennego pa

stwa,

b) przewozu osób, towarów i baga

u wykonywanego dla jego władz wojskowych statkami

powietrznymi zarejestrowanymi w tym pa

stwie stronie lub przez nie naj

tymi, których pojemno

ść

została zarezerwowana w cało

ci przez te władze lub w ich imieniu.

NA DOWÓD CZEGO ni

ej podpisani pełnomocnicy, nale

ycie do tego upowa

nieni, podpisali niniejsz

konwencj

SPORZ

DZONO w Montrealu dnia 28 maja tysi

c dziewi

ęć

set dziewi

ęć

dziesi

tego dziewi

tego roku w

zykach angielskim, arabskim, chi

skim, francuskim, hiszpa

skim i rosyjskim, przy czym wszystkie teksty

jednakowo autentyczne. Niniejsza konwencja zostanie zdeponowana w archiwach Organizacji

dzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, a jej uwierzytelnione odpisy b

przekazane przez

depozytariusza wszystkim pa

stwom stronom tej konwencji, jak równie

wszystkim pa

stwom stronom

konwencji warszawskiej, protokołu haskiego, konwencji guadalajarskiej, protokołu gwatemalskiego i
protokołów montrealskich.
Po zaznajomieniu si

z powy

konwencj

, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o

wiadczam,

- została ona uznana za słuszn

zarówno w cało

ci, jak i ka

de z postanowie

w niej zawartych,

- jest przyj

ta, ratyfikowana i potwierdzona,

- b

dzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony piecz

Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 6 pa

dziernika 2005 r.