(Microsoft PowerPoint - Szkolenie wst\352pne-og\363lne.ppt)

luty 2008 r.

Istota bezpieczeństwa i higieny pracy

Pojęcie bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp) określa stan warunków i
organizacji pracy oraz zachowań pracowników zapewniający
wymagany poziom ochrony zdrowia i Ŝycia przed zagroŜeniami
występującymi w środowisku pracy.

Cele BHP

zmniejszenie ogólnej liczby wypadków przy pracy,

zapewnienie właściwego stosowania środków ochrony
indywidualnej,

przeprowadzanie okresowych inspekcji bezpieczeństwa
na stanowiskach pracy,

motywowanie pracowników do bezpiecznej pracy.

luty 2008 r.

Zakres obowiązków i uprawnień

pracodawcy w zakresie BHP

Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny
pracy w zakładzie pracy. Do jego obowiązków naleŜy ochrona zdrowia i
Ŝycia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i
techniki.
Pracodawca jest obowiązany

organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne
warunki pracy,

zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w
tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,

zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń
wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,

zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy,

znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciąŜących na nich
obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady
bezpieczeństwa i higieny pracy

luty 2008 r.

Podstawowe obowiązki pracodawcy

w zakresie BHP

W razie, gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują prace
pracownicy zatrudnieni przez róŜnych pracodawców, pracodawcy
Ci mają obowiązek:

współpracować ze sobą,

wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad
bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników
zatrudnionych w tym samym miejscu,

ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby
postępowania w przypadku wystąpienia zagroŜeń dla zdrowia lub
Ŝycia pracowników.

Wyznaczenie koordynatora nie zwalnia poszczególnych
pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny
pracy zatrudnionym przez nich pracownikom.

luty 2008 r.

Prawa i obowiązki pracowników

w zakresie BHP

Podstawowym obowiązkiem pracownika jest przestrzeganie

przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przez przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy naleŜy rozumieć

przepisy zawarte w samym dziale dziesiątym kodeksu pracy, jak teŜ
przepisy szczegółowe zamieszczone w aktach prawnych wydanych na
podstawie art. 237

Kodeksu pracy, bądź teŜ nadal obowiązujące przepisy

bhp zawarte w aktach wydanych wcześniej na podstawie art. 208 Kodeksu
pracy, ustawy o bezpieczeństwie i higienie pracy z 1965 r. i przepisy o
bezpieczeństwie i higienie pracy zamieszczone w innych aktach prawnych –
z uwzględnieniem zmian wynikających ze znowelizowanego kodeksu pracy.

Przez zasady bezpieczeństwa i higieny pracy naleŜy rozumieć

zasady pozaprawne, wynikające z techniki i doświadczenia Ŝyciowego,
których przestrzeganie zapewnia faktyczne bezpieczeństwo i higienę pracy.

luty 2008 r.

Pracownik jest obowiązany:

znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu
i instruktaŜu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom
sprawdzającym,

wykonywać prace w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i
higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i
wskazówek przełoŜonych,

dbać o naleŜyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład
w miejscu pracy,

stosować środki ochrony zbiorowej, a takŜe uŜywać przydzielonych środków
ochrony indywidualnej oraz odzieŜy i obuwia roboczego, zgodnie z ich
przeznaczeniem,

poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym
badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,

niezwłocznie  zawiadomić przełoŜonego  o  zauwaŜonym  w  zakładzie  pracy
wypadku  albo  zagroŜeniu  Ŝycia  lub  zdrowia  ludzkiego  oraz  ostrzec
współpracowników, a  takŜe  inne osoby  znajdujące  się w  rejonie  zagroŜenia,  o
groŜącym im niebezpieczeństwie,

współdziałać z pracodawcą i przełoŜonymi w wypełnianiu obowiązków
dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

luty 2008 r.

Prawa i obowiązki pracowników w

zakresie BHP

Pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy,
gdy:

warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają
bezpośrednie zagroŜenie dla zdrowia lub Ŝycia pracownika,

wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem
innym osobom.

Pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagroŜenia, jeŜeli
powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagroŜenia
dla zdrowia lub Ŝycia pracownika bądź innych osób.
O kaŜdym z wymienionych przypadków pracownik powinien
zawiadomić niezwłocznie przełoŜonego.

luty 2008 r.

Prawa i obowiązki pracowników

w zakresie BHP

Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:

organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,

dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie
zgodnie z przeznaczeniem,

organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając
zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami
zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska
pracy,

dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposaŜenia
technicznego, a takŜe o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich
stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy,

zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad
pracownikami.

luty 2008 r.

Odpowiedzialność za naruszenie

przepisów o ochronie pracy

Rodzaje odpowiedzialności za naruszenie

przepisów o ochronie pracy:

odpowiedzialność porządkowa,

odpowiedzialność wykroczeniowa,

odpowiedzialność karna.

luty 2008 r.

Odpowiedzialność za naruszenie

przepisów lub zasad BHP

Pojęcie odpowiedzialności porządkowej obejmuje
odpowiedzialność pracownika za nieprzestrzeganie ustalonej
organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bhp
i przeciwpoŜarowych, a takŜe przyjętego sposobu potwierdzania
przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności.

Za wymienione wykroczenia pracodawca moŜe ukarać pracownika
upomnieniem, naganą, bądź w raŜących przypadkach zastosować
karę pienięŜną, której wysokość reguluje Kodeks pracy.

luty 2008 r.

Odpowiedzialność za naruszenie

przepisów o ochronie pracy

Pojęcie odpowiedzialności wykroczeniowej obejmuje
odpowiedzialność pracodawcy bądź osoby działającej w jego
imieniu za wykroczenia przeciwko prawom pracownika.
Odpowiedzialność ta dotyczy wszelkich spraw związanych
z dokumentowaniem stosunku pracy, wypłacaniem wynagrodzeń i
udzielaniem urlopów oraz przestrzeganiem przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Za wykroczenia popełnione w wymienionych obszarach pracodawca
podlega karze grzywny.

Szczegółowe regulacje w tej kwestii zawiera Dział Trzynasty
Kodeksu pracy – Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko
prawom pracownika.

luty 2008 r.

Odpowiedzialność za naruszenie

przepisów o ochronie pracy

Pojęcie odpowiedzialności karnej dotyczy osoby
odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i higienę pracy, która
nie dopełniła swoich obowiązków, co naraziło pracownika
na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty Ŝycia
lub cięŜkiego uszczerbku na zdrowiu.

Za wskazane wykroczenia osoba taka moŜe zostać
ukarana pozbawieniem wolności, ograniczeniem wolności
lub grzywną, stosownie do przepisów Kodeksu karnego.

luty 2008 r.

Zasady poruszania się po torach

kolejowych i drogach publicznych

Przy przechodzeniu przez tory zastawione pojazdami kolejowymi
naleŜy korzystać z pomostów hamulcowych, przerw między
stojącymi pojazdami, o ile odległość między nimi wynosi co najmniej
20 m lub obejść stojące pojazdy kolejowe przechodząc przez tor w
odległości co najmniej 10 m od ostatniego pojazdu.

Nie wolno przechodzić przez tory przed nadjeŜdŜającym pociągiem
lub pojazdami kolejowymi, jak równieŜ bezpośrednio za
przejeŜdŜającym pociągiem lub pojazdami kolejowymi.

Nie wolno przechodzić pod pojazdami kolejowymi oraz po ich
zderzakach i sprzęgach.

Nie wolno przebywać na międzytorzu w czasie przejazdu pociągów
po obu torach, jeŜeli odległość między osiami tych torów jest
mniejsza niŜ 5 m.

luty 2008 r.

Zasady poruszania się po torach

kolejowych i drogach publicznych

NaleŜy unikać chodzenia po rozjazdach, a szczególnie przy ich
scentralizowanym nastawianiu. W przypadku koniecznej potrzeby przejścia
przez rozjazd nie stawiać stopy na główkach szyn, pomiędzy iglicą i opornicą,
ani na innych ruchomych częściach rozjazdu i napędu.

Zabrania się chodzenia po hamulcach torowych i innych urządzeniach
będących częścią automatycznego sterowania rozrządzaniem.

Nie wolno przechodzić między torem kolejowym, po którym dokonywane są
manewry, a rampami, magazynami, wagami itp. obiektami przylegającymi do
tego toru.

Nie wolno stać lub chodzić po materiałach zgromadzonych na międzytorzach
do wymiany nawierzchni względnie budowy urządzeń oraz po materiałach i
przedmiotach pozostałych po dokonywanych robotach, jak równieŜ po kopcach
śniegu, lodu, piasku, Ŝwiru, kamieni itp.

NaleŜy zachować szczególną ostroŜność w miejscach robót z uwagi
na moŜliwość występowania niezabezpieczonych wykopów ziemnych.

W razie potrzeby przeniesienia materiałów, przedmiotów, cięŜar przypadający
na jedną osobę oraz odległość przemieszczania nie mogą przekraczać norm
określonych odrębnymi przepisami BHP.

luty 2008 r.

Zasady poruszania się po torach

kolejowych i drogach publicznych

Poruszanie się po torach kolejowych zelektryfikowanych wymaga
zachowania szczególnej ostroŜności

JeŜeli pojazdy kolejowe znajdują się na torze, nad którym zawieszona jest
sieć jezdna, nie wolno wchodzić ani przebywać na pojazdach kolejowych, a
takŜe na przewoŜonych na wagonach odkrytych ładunkach, jeŜeli wysokość
ładunku jest większa niŜ 1 m licząc od podłogi wagonu.

Nie wolno przechodzić przez pomosty hamulcowe, ani przebywać na nich, o
ile pomost jest wyniesiony wyŜej niŜ 1 m od poziomu podłogi pojazdu
kolejowego, a takŜe wchodzić na drabinki pojazdów kolejowych.

Zabrania się dotykania elementów sieci trakcyjnej, jak równieŜ zbliŜania do
niej – na odległość mniejszą niŜ 1,5 m – części ciała, narzędzi i wszelkiego
rodzaju przedmiotów. Zabrania się dotykania połączeń elektrycznych (kabli,
linek, łączników) sieci powrotnej oraz urządzeń elektrycznego ogrzewania
pojazdów.

luty 2008 r.

Zasady poruszania się po torach

kolejowych i drogach publicznych

Nie wolno wchodzić na konstrukcje wsporcze sieci jezdnej
(słupy, bramki), na których zawieszone są przewody trakcyjne
i elektroenergetyczne.

W razie zauwaŜenia zerwanych przewodów sieci trakcyjnej oraz
przewodów linii elektroenergetycznych nie wolno zbliŜać się do nich
na odległość mniejszą niŜ 10 m. Analogicznie, w przypadku
zerwanych połączeń elektrycznych (linki) sieci powrotnej.
O zauwaŜonej awarii sieci naleŜy powiadomić dyŜurnego ruchu oraz
dyspozytora zasilania elektroenergetycznego

luty 2008 r.

Zasady poruszania się po torach

kolejowych i drogach publicznych

Zasady poruszania się po drogach publicznych określa Ustawa
z dnia 20czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity
Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz.908 z późn. zm.).
Zgodnie z treścią wybranych artykułów Działu II – Ruch drogowy tej
ustawy:

Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani
zachować ostroŜność i unikać wszelkiego działania, które mogłoby
spowodować zagroŜenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego.

Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani
stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące
ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków
drogowych.

Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani
ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez
niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się.

luty 2008 r.

Podstawowe sygnały, które powinien znać

kaŜdy pracownik przebywający

na terenie kolejowym

Sygnał „STÓJ” dawany ręcznie:

dzienny: przez zataczanie okręgu rozwiniętą
chorągiewką lub jakimkolwiek innym przedmiotem lub
ręką,

nocny: przez zataczanie okręgu ręczną latarką ze
światłem białym lub czerwonym, albo jakimkolwiek
innym, świecącym przedmiotem.

luty 2008 r.

Podstawowe sygnały, które powinien znać

kaŜdy pracownik przebywający

na terenie kolejowym

Sygnał „STÓJ” dawany ręcznie stosuje się jeŜeli:

nagle zajdzie potrzeba zatrzymania pociągu,

przy nadjeŜdŜającym lub przejeŜdŜającym pociągu
zauwaŜy się niewłaściwość, która przy dalszej jeździe
mogłaby zagraŜać bezpieczeństwu ruchu lub
spowodować straty materialne,

na torze znajdują się ludzie lub większe zwierzęta,
którym grozi niebezpieczeństwo przejechania.

luty 2008 r.

Podstawowe sygnały, które powinien znać

kaŜdy pracownik przebywający

na terenie kolejowym

Sygnał

„STÓJ”

dawany trąbką lub gwizdawką

ustną

Trzy krótkie (

●●●

), szybko po sobie

następujące tony, kilkakrotnie powtórzone.

Sygnały dawane ręcznie, gwizdawką lub trąbką
naleŜy powtarzać tak długo, aŜ druŜyna trakcyjna
zastosuje się do nich. Na dany sygnał „Stój”
naleŜy uŜyć wszelkich dozwolonych środków,
aŜeby pociąg lub manewrujący tabor zatrzymać

luty 2008 r.

Podstawowe sygnały, które powinien znać

kaŜdy pracownik przebywający

na terenie kolejowym

Sygnał „ALARM”:

dwa białe światła migające na czole lokomotywy i jednocześnie jeden długi i
trzy krótkie dźwięki syreny lub gwizdawki lokomotywy, powtarzane
kilkakrotnie,

jeden długi i trzy krótkie dźwięki (

▬ ●●●

) syreny warsztatowej, gwizdawki

lub syreny lokomotywy, trąbki, gwizdawki ustnej lub dzwonka aparatu
telefonicznego, powtarzane kilkakrotnie

Sygnały alarmowe „Alarm” podawane są w celu powiadomienia
pracowników kolejowych o istniejącym lub moŜliwym zagroŜeniu
bezpieczeństwa ruchu, bezpieczeństwa osobistego pracowników, osób trzecich
lub całości mienia kolejowego.

Sygnał alarmowy naleŜy podawać do czasu ustalenia, Ŝe nie ma przeszkody
do jazdy po sąsiednich torach, bądź do czasu przepisowego osłonięcia
przeszkody

luty 2008 r.

Podstawowe sygnały, które powinien znać kaŜdy

pracownik przebywający na terenie kolejowym

Sygnał

„POśAR”

Jeden długi i dwa krótkie dźwięki (

▬●●

)syreny warsztatowej, gwizdawki lub

syreny lokomotywy, gwizdawki kotła parowego, syreny alarmowej, trąbki
sygnałowej lub gwizdawki ustnej, powtarzane kilkakrotnie.

Sygnał „PoŜar” daje się w celu powiadomienia straŜy poŜarnej
i pracowników kolejowych o powstaniu poŜaru na terenie kolejowym.
Pracownik kolejowy, który dostrzegł poŜar, powinien rozpocząć podawanie
sygnału „PoŜar” i powiadomić straŜ poŜarną.

Numery telefonów alarmowych

: międzynarodowy

112

Pogotowie ratunkowe

999

StraŜ poŜarna

Policja

997

luty 2008 r.

Bezpieczeństwo pracy przy

przenoszeniu cięŜarów

Organizacja ręcznych prac transportowych, w tym stosowane
metody pracy powinny zapewnić w szczególności:

ograniczenie długotrwałego wysiłku fizycznego, w tym zapewnienie
odpowiednich przerw w pracy na odpoczynek,

wyeliminowanie nadmiernego obciąŜenia układu mięśniowo-
szkieletowego pracownika, a zwłaszcza urazów kręgosłupa,
związanego z rytmem pracy wymuszonym procesem pracy,

ograniczenie do minimum odległości ręcznego przemieszczania
przedmiotów,

uwzględnienie wymagań ergonomii.

luty 2008 r.

Bezpieczeństwo pracy

przy przenoszeniu cięŜarów

Przenoszenie cięŜarów wymaga zachowania następujących zasad
bezpieczeństwa:

przemieszczane przedmioty naleŜy przenosić jak najbliŜej ciała,z

przedmiot przemieszczany ręcznie nie powinien ograniczać pola
widzenia pracownika,

naleŜy zapewnić wystarczającą przestrzeń umoŜliwiającą
zachowanie prawidłowej pozycji ciała pracownika podczas pracy,

powierzchnia, po której są przemieszczane ręcznie przedmioty,
powinna być równa, stabilna i nieśliska,

ostre, wystające elementy przedmiotów przemieszczanych powinny
być zabezpieczone w sposób zapobiegający powstawaniu urazów

luty 2008 r.

Bezpieczeństwo pracy

przy przenoszeniu cięŜarów

Ręczne przemieszczanie przedmiotów powinno
być wykluczone, jeŜeli:

czynności te mogą być wykonywane tylko za pomocą skrętu tułowia,

istnieje moŜliwość wystąpienia nagłych ruchów przemieszczanego
przedmiotu,

ciało pracownika znajduje się w niestabilnej pozycji,

pochylenie tułowia pracownika przekracza 45°.

luty 2008 r.

Ręczne prace transportowe:

wymagają duŜego wysiłku fizycznego,

stwarzają powaŜne zagroŜenia,

powodują liczne wypadki przy pracy.

Podczas wykonywania ręcznych prac transportowych
najbardziej naraŜonymi na urazy częściami ludzkiego
ciała są:

kręgosłup,

ramiona,

nadgarstki,

stopy i dłonie

luty 2008 r.

Organizacja transportu ręcznego wymaga

zastosowania metod, które powinny:

wyeliminowania nadmiernego obciąŜenia układu mięśniowo-
szkieletowego,

ograniczyć długotrwały wysiłek (naleŜy stosować przerwy w pracy
na odpoczynek),

ograniczyć do minimum odległości ręcznego przemieszczania
przedmiotów,

uwzględnić wymagania ergonomii,

eliminować ryzyko urazów i wykluczać przemieszczanie
przedmiotów, jeŜeli:

luty 2008 r.

Organizacja transportu ręcznego

przemieszczanie to moŜe być wykonywane

tylko za pomocą skrętu tułowia pracownika,

Istnieje moŜliwość wystąpienia nagłych ruchów
przemieszczanego przedmiotu

ciało pracownika znajduje się w niestabilnej pozycji,

pochylenie tułowia pracownika przekracza 45

luty 2008 r.

Prawidłowe usytuowanie ciała i ładunku

Kobiety, podnosząc ładunek, powinny:

przyklęknąć na jedno kolano tak, Ŝeby jak najściślej
przylegało ono do ładunku, przy czym stopa drugiej
nogi powinna znajdować się ok. 30 cm od ładunku,

uchwycić z obu stron ładunek w taki sposób, Ŝeby nie
wysunął się z rąk, podnosić ładunek przez
prostowanie nóg, przy czym grzbiet powinien być cały
czas wyprostowany.

luty 2008 r.

Prawidłowe usytuowanie ciała i ładunku

MęŜczyźni, podnosząc ładunek, powinni:

•

podejść jak najbliŜej do ładunku i jeŜeli jest to
moŜliwe, okraczyć go, przy czym stopy powinny być
lekko rozwarte,

•

przykucnąć obok podnoszonego cięŜaru,
wyprostować grzbiet i mocno uchwycić ładunek, tak
aby nie wysunął się z rąk,

•

podnosić ładunek przez prostowanie nóg, trzymając
go jak najbliŜej tułowia, przy czym grzbiet powinien
być cały czas wyprostowany.

luty 2008 r.

Normy dźwigania i przenoszenia

ładunków

Przez pracę dorywczą naleŜy rozumieć

ręczne przemieszczanie przedmiotów

nie częściej niŜ 4 razy na godzinę, jeŜeli

łączny czas wykonywania tych prac nie

przekracza 4 godzin na dobę.

luty 2008 r.

Ocena zagroŜeń czynnikami szkodliwymi dla

zdrowia, uciąŜliwymi i niebezpiecznymi

występującymi w procesach pracy

Czynniki zagroŜeń występujących w środowisku pracy
moŜna podzielić następująco:

czynniki biologiczne

czynniki fizyczne

czynniki mechaniczne

pyły

czynniki chemiczne

luty 2008 r.

Ocena zagroŜeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia,

uciąŜliwymi i niebezpiecznymi

występującymi w procesach pracy

czynniki mechaniczne

W tym wypadku zagroŜenie stanowi mechaniczne
działaniami maszyn lub ich części, jak równieŜ wynikające
z poślizgnięcia, potknięcia lub upadku.

pyły

W przypadku wystąpienia zagroŜenia pyłem mówimy
o działaniu draŜniącym, alergizującym, zwłókniającym lub
rakotwórczym.

luty 2008 r.

Ocena zagroŜeń czynnikami szkodliwymi dla

zdrowia, uciąŜliwymi i niebezpiecznymi

występującymi w procesach pracy

Do grupy czynników biologicznych zaliczamy mikro i

makroorganizmy oraz substancje przez nie wytwarzane,
które mogą wywierać szkodliwy wpływ na ludzki
organizm. Mogą mieć one działanie zakaźne, draŜniące,
uczulające, toksyczne i rakotwórcze.

Dla przykładu w nowoczesnych budynkach biurowych
często wykorzystywane są systemy klimatyzacyjne,
które w przypadku braku właściwej kontroli i działań
serwisowych, mogą być znakomitym miejscem rozwoju dla
mikroorganizmów chorobotwórczych

luty 2008 r.

Ocena zagroŜeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciąŜliwymi

i niebezpiecznymi występującymi w procesach pracy

Czynniki fizyczne

Grupa ta obejmuje bardzo róŜnorodne czynniki.

W pracy biurowej moŜna się spotkać z następującymi:

hałas-uciąŜliwy niewywołujący trwałych zmian w organizmie lub
szkodliwy wywołujący te zmiany; dokuczliwy hałas moŜe dotyczyć
zakresu częstotliwości fal słyszalnych lub moŜe równieŜ być
wywołany ultra-lub ultradźwiękami

drgania mechaniczne- mające wpływa na układ nerwowy

promieniowanie elektromagnetyczne- widzialne wpływające
przede wszystkim na narząd wzroku oraz niewidzialne (nadfiolet i
podczerwień) mające równieŜ np. na skórę

prąd elektryczny- niebezpieczeństwo poraŜenia lub poŜaru

luty 2008 r.

Ocena zagroŜeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciąŜliwymi

i niebezpiecznymi występującymi w procesach pracy

Czynniki chemiczne
ZagroŜenie czynnikami chemicznymi dotyczy przede wszystkim substancji toksycznych w
postaci par, cieczy lub ciał stałych. Są one przede wszystkim wchłaniane przez drogi
oddechowe, skórę lub przewód pokarmowy.
Jak juŜ wcześniej wspomniano pracodawca jest obowiązany oceniać i dokumentować
ryzyko zawodowe, występujące przy określonych pracach, oraz stosować niezbędne
środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko. W szczególności pracodawca jest
obowiązany zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający
pracowników przed zagroŜeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników
szkodliwych dla zdrowia i uciąŜliwości - z uwzględnieniem moŜliwości
psychofizycznych pracowników oraz zapewnić likwidację zagroŜeń dla zdrowia i Ŝycia
Pracowników głównie przez stosowanie technologii, urządzeń, materiałów i substancji nie
powodujących takich zagroŜeń. JeŜeli ze względu na rodzaj procesu pracy likwidacja
zagroŜeń nie jest moŜliwa, naleŜy stosować odpowiednie rozwiązania organizacyjne i
techniczne, w tym odpowiednie środki ochrony zbiorowej, ograniczające wpływ tych
zagroŜeń na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. Pracodawca powinien zapewnić
pracownikom informacje o istniejących zagroŜeniach, przed którymi chronić ich będą
środki ochrony indywidualnej oraz informacje o tych środkach i zasadach ich stosowania.

luty 2008 r.

Ocena zagroŜeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciąŜliwymi

i niebezpiecznymi występującymi w procesach pracy

Pracodawca jest obowiązany zapewnić
systematyczne kontrole stanu

bezpieczeństwa i higieny pracy ze
szczególnym uwzględnieniem organizacji

procesów pracy, stanu technicznego
maszyn i innych urządzeń technicznych

oraz ustalić sposoby rejestracji
nieprawidłowości i metody ich usuwania.

Pracodawca jest obowiązany udostępnić
pracownikom, do stałego korzystania,
aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny
pracy dotyczące:

•

stosowanych w zakładzie procesów
technologicznych oraz wykonywania prac
związanych z zagroŜeniami wypadkowymi
lub zagroŜeniami zdrowia pracowników,

•

obsługi maszyn i innych urządzeń
technicznych,

•

postępowania z materiałami szkodliwymi dla
zdrowia i niebezpiecznymi,

•

udzielania pierwszej pomocy.

Instrukcje, powinny w sposób zrozumiały
dla pracowników wskazywać czynności,
które naleŜy wykonać przed rozpoczęciem
danej pracy, zasady i sposoby
bezpiecznego wykonywania pracy,
czynności do wykonania po jej
zakończeniu oraz zasady postępowania w
sytuacjach awaryjnych stwarzających
zagroŜenia dla Ŝycia lub zdrowia
pracowników.

luty 2008 r.

Badania i pomiary czynników

szkodliwych dla zdrowia

Pracodawca jest obowiązany:

przeprowadzać na swój koszt badania i pomiary
czynników szkodliwych dla zdrowia,

rejestrować i przechowywać wyniki badań i pomiarów,

udostępniać wyniki badań i pomiarów pracownikom.

luty 2008 r.

Badania i pomiary czynników

szkodliwych dla zdrowia

Zgodnie z treścią art. 227 § 1 Kodeksu pracy badania i pomiary czynników
szkodliwych dla zdrowia, rakotwórczych lub mutagennych, występujących w
środowisku pracy, przeprowadza się co najmniej:

raz na trzy miesiące –przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub
pomiarze stęŜenia lub natęŜenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyŜej
0,5 wartości dopuszczalnej,

raz na sześć miesięcy – przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub
pomiarze stęŜenia lub natęŜenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyŜej
0,1 do 0,5 wartości dopuszczalnej,

raz w roku – przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze
stęŜenia lub natęŜenia czynnika szkodliwego dla zdrowia, innego niŜ rakotwórczy lub
mutagenny, powyŜej 0,5 wartości dopuszczalnej,

raz  na  dwa  lata – przy  stwierdzeniu  w  ostatnio  przeprowadzonym  badaniu  lub
pomiarze  stęŜenia  lub  natęŜenia  czynnika  szkodliwego  dla  zdrowia,  innego  niŜ
rakotwórczy  lub  mutagenny,  powyŜej  0,1  do  0,5  wartości  dopuszczalnej.

Badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku
pracy, wykonywane są przez uprawnione do tego laboratoria.

luty 2008 r.

Profilaktyczna opieka lekarska

Badania lekarskie

WyróŜnić naleŜy trzy podstawowe rodzaje badań lekarskich:

badania wstępne

badania okresowe

badania kontrolne

luty 2008 r.

Profilaktyczna opieka lekarska

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

osoby przyjmowane do pracy,

pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni
pracownicy

przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki
szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciąŜliwe.

Badaniom wstępnym nie podlegają jednak osoby przyjmowane
ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub
na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie
kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub
wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą

luty 2008 r.

Profilaktyczna opieka lekarska

Okresowym badaniom podlegają wszyscy pracownicy niezaleŜnie od
rodzaju wykonywanej pracy. Częstotliwość badań okresowych określa
rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja
1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników
oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w
Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.).

Częstotliwość badań jest uzaleŜniona od rodzaju czynnika szkodliwego.
W przypadku pracy bez określonego czynnika naraŜenia
częstotliwość badań okresowych została określona raz na 5 lat.

luty 2008 r.

Profilaktyczna opieka lekarska

W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłuŜej niŜ 30 dni,
spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym
badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy
na dotychczasowym stanowisku.

Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę
moŜliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w
związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo
do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej
miejscowości przysługują mu naleŜności na pokrycie kosztów
przejazdu według zasad obowiązujących przy podróŜach słuŜbowych.

Pracodawca nie moŜe dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego
orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy
na określonym stanowisku.

luty 2008 r.

Ochrona przeciwpoŜarowa

Przyczyny powstawania poŜarów mogą być róŜne. Bardzo często są
uzaleŜnione od działania człowieka i wynikają z niedbalstwa, nieostroŜności
i lekcewaŜenia przepisów przeciwpoŜarowych.

Najczęściej spotykane przyczyny powstawania źródeł poŜarów to:

nieostroŜność przy posługiwaniu się otwartym ogniem (papierosy, ognisko,
lampy naftowe),

nieostroŜność przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi,

nieostroŜność przy prowadzeniu prac poŜarowo niebezpiecznych
(np. wykonywanie prac remontowo-budowlanych z uŜyciem ognia w pobliŜu
materiałów palnych),

wady urządzeń i instalacji elektrycznych oraz ich nieprawidłowa
eksploatacja,

wady elektrycznych urządzeń ogrzewczych oraz ich nieprawidłowa
eksploatacja,

luty 2008 r.

Przyczyny powstawania

i rozprzestrzeniania się poŜarów

wady oraz nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo
stałe, ciekłe i gazowe,

wady urządzeń mechanicznych oraz nieprawidłowa ich eksploatacja
(np. pozostawianie pracujących urządzeń bez opieki i fachowego nadzoru),

nieprawidłowe magazynowanie substancji niebezpiecznych,

wady procesów oraz nieprzestrzeganie reŜimów technologicznych,

samozapalenie się materiałów,

wyładowania elektryczności,

podpalenia.

luty 2008 r.

Przyczyny powstawania

i rozprzestrzeniania się poŜarów

Do czynników mających istotny wpływ na rozprzestrzenianie się poŜaru zaliczyć
moŜna:

zwartą zabudowę oraz występowanie palnych elementów w budynku lub instalacji,

brak urządzeń przeciwpoŜarowych – w tym stałych samoczynnych urządzeń
gaśniczych, urządzeń wczesnego wykrywania poŜarów, urządzeń oddymiających,

niewłaściwe składowanie materiałów oraz brak porządku i czystości – dotyczy to
zagęszczenia magazynowych materiałów w obiekcie, a w tym składowania go na
drogach komunikacyjnych, przy ścianach na zewnątrz itp.,

brak sprzętu i środków gaśniczych,

nieumiejętność uŜycia podręcznego sprzętu gaśniczego (np. uŜycie niewłaściwej
gaśnicy),

brak środków alarmowania i łączności,

niewłaściwe prowadzenie akcji gaśniczej – brak współpracy, podporządkowania,
panikę,

niesprzyjające warunki atmosferyczne (suszę, wiatr, mróz).

luty 2008 r.

Obowiązki pracowników

w zakresie ochrony przeciwpoŜarowej

Do obowiązków kaŜdego pracownika

naleŜy przestrzeganie przepisów ochrony

przeciwpoŜarowej.

luty 2008 r.

Obowiązki pracowników

w zakresie ochrony przeciwpoŜarowej

W szczególności pracownik powinien:

uczestniczyć w szkoleniach z zakresu ochrony przeciwpoŜarowej,

zapoznać się z instrukcjami bezpieczeństwa poŜarowego,

zapobiegać powstawaniu czynników wywołujących poŜary,

znać zasady alarmowania i postępowania na wypadek poŜaru,

znać miejsce rozmieszczenia, przeznaczenie oraz obsługę
podręcznego sprzętu gaśniczego,

znać zasady gaszenia poŜarów w zarodku przy uŜyciu podręcznego
sprzętu gaśniczego,

znać zasady prowadzenia ewakuacji

luty 2008 r.

Obowiązki pracowników

w zakresie ochrony przeciwpoŜarowej

Do obowiązków pracownika naleŜy takŜe:

poinformowanie bezpośredniego przełoŜonego w
przypadku wystąpienia zagroŜenia poŜarowego lub
utrudnień w ewakuacji,

niezwłocznie zaalarmowanie innych pracowników i straŜ
poŜarną w przypadku wystąpienia poŜaru

luty 2008 r.

Podstawowe procedury ochrony

przeciwpoŜarowej

Właściciele i uŜytkownicy budynków maja obowiązek ustalić i umieścić
w widocznych miejscach instrukcje postępowania na wypadek
poŜaru wraz z wykazem telefonów alarmowych.

Powinny być równieŜ oznakowane:

drogi, wyjścia i kierunki ewakuacji,

miejsca usytuowania urządzeń alarmowych przeciwpoŜarowych
(ręcznych przycisków poŜarowych),

lokalizacje przeciwpoŜarowego wyłącznika prądu elektrycznego,

miejsca, w których znajduje się podręczny sprzęt gaśniczy oraz
hydranty.

luty 2008 r.

Podstawowe procedury ochrony

przeciwpoŜarowej

W przypadku powstania poŜaru pracownik zobowiązany
jest, zachowując spokój i nie dopuszczając do paniki,
zaalarmować współpracowników, naciskając ręczny
sygnalizator poŜaru, a następnie zaalarmować straŜ
poŜarną.

998

– numer alarmowy dla telefonów stacjonarnych

112

– numer alarmowy dla telefonów komórkowych

luty 2008 r.

Podstawowe procedury ochrony

przeciwpoŜarowej

Po uzyskaniu połączenia ze straŜą poŜarną

NaleŜy zgłosić:

co się pali (rodzaj pomieszczenia lub jaki
budynek)

gdzie się pali (adres, czy w obiekcie znajdują
się ludzie, jakie obiekty są w sąsiedztwie i czy
są zagroŜone)

kto zgłasza

luty 2008 r.

Podstawowe procedury ochrony

przeciwpoŜarowej

Równolegle z alarmowaniem straŜy poŜarnej

naleŜy przystąpić do akcji ratowniczo-gaśniczej

przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego

znajdującego się w budynku, o ile nie zagraŜa to

zdrowiu i Ŝyciu osoby podejmującej próbę

gaszenia poŜaru.

luty 2008 r.

Podstawowe procedury ochrony

przeciwpoŜarowej

KaŜda osoba biorąca udział w akcji ratowniczo-gaśniczej powinna:

w pierwszej kolejności przystąpić do ratowania ludzi,
przeprowadzając ewakuację z zagroŜonych pomieszczeń,

wyłączyć dopływ prądu elektrycznego do strefy poŜaru

pozamykać drzwi oddzielające pomieszczenia objęte poŜarem
od pomieszczeń sąsiednich,

zlikwidować drogi rozszerzania się poŜaru przez odcięcie powietrza
podsycającego palenie,

wyłączyć instalacje transportowe i grzewcze,

zamknąć zawory gazowe,

przy pomocy podręcznego sprzętu podjąć działania gaśnicze

luty 2008 r.

Oznaczenia graficzne

hydrant wewnętrzny

kierunek do wyjścia
drogi ewakuacyjnej

hydrant zewnętrzny

gaśnica

luty 2008 r.

Rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego oraz

zakres stosowania środków gaśniczych

Podręczny sprzęt gaśniczy przeznaczony jest do
gaszenia poŜarów w pierwszej fazie ich powstawania.

Do podręcznego sprzętu gaśniczego zalicza się:

wszelkiego rodzaju gaśnice (pianowe, proszkowe,
śniegowe),

małe agregaty gaśnicze (do 25 kg środka gaśniczego),

koce gaśnicze.

luty 2008 r.

Rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego oraz

zakres stosowania środków gaśniczych

Grupy poŜarów według rodzaju palącego się materiału i sposobu
jego spalania:

poŜary ciał stałych pochodzenia organicznego, przy spalaniu
których występuje zjawisko spalania Ŝarowego (np. drewna,
papieru, tkanin),

poŜary cieczy palnych i substancji stałych topiących się pod
wpływem temperatury (benzyna, alkohol, oleje, tłuszcze,
lakiery),

poŜary gazów palnych (np. propanu, acetylenu, gazu
ziemnego),

poŜary metali (magnez, sód, uran, itd.),

poŜary tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych.

W zaleŜności od grupy poŜaru stosuje się odpowiednie środki gaśnicze.

luty 2008 r.

Rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego oraz

zakres stosowania środków gaśniczych

Gaśnice pianowe (agregaty pianowe)

Zastosowanie – poŜary grupy A, B.

Zalety:

tworzy powłokę odcinającą
wydzielanie par palnych cieczy
i uniemoŜliwia ponowne
zapalenie,

moŜe być uŜyta do gaszenia
urządzeń elektrycznych, jeŜeli
posiadają informacje o
dopuszczeniu.

Przeciwwskazania:

Nie naleŜy gasić przy jej uŜyciu ciał
reagujących z wodą, palących się
w postaci Ŝaru w wysokich temperaturach
oraz instalacji i urządzeń elektrycznych
pod napięciem.

luty 2008 r.

Rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego oraz

zakres stosowania środków gaśniczych

Gaśnice śniegowe (agregaty śniegowe)

Zastosowanie – poŜary grupy B i C

oraz urządzenia i instalacje pod napięciem

do 1 kV.

Zalety:

nie pozostawia śladów po uŜyciu,

stosuje się do gaszenia urządzeń
pod napięciem.

Przeciwwskazania:

Nie naleŜy gasić przy jej uŜyciu palących się
ludzi, silnie rozgrzanych elementów

konstrukcji

urządzeń oraz poŜarów siarki, węgla i metali
lekkich.

luty 2008 r.

Rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zakres

stosowania środków gaśniczych

Gaśnice proszkowe (agregaty proszkowe)

Zastosowanie:

proszki fosforanowe gaszą poŜary
grupy A, B, C,

proszki węglowanowe gaszą poŜary
grupy B, C,

urządzenia elektryczne pod napięciem
do 1 kV,

poŜary grupy D (proszek D).

Zalety:

nietoksyczność, neutralność,

moŜliwość gaszenia urządzeń
elektrycznych oraz poŜarów gazów,

tworzenie warstwy izolacyjnej przed
ogniem.

Przeciwwskazania:

Nie moŜna gasić przy jej uŜyciu aparatury i
urządzeń precyzyjnych, poniewaŜ proszek moŜe
spowodować zatarcie elementów ruchomych.

luty 2008 r.

Rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zakres

stosowania środków gaśniczych

Przy rozmieszczaniu podręcznego sprzętu gaśniczego naleŜy przestrzegać
następujących zasad:

sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych przy
wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach, na korytarzach; w
pomieszczeniach przy wyjściach na zewnątrz,

w budynkach wielokondygnacyjnych sprzęt umieszcza się w tych samych miejscach
na kaŜdej kondygnacji, jeśli jest taka moŜliwość,

miejsca wyznaczone na sprzęt naleŜy oznakować zgodnie z Polską Normą PN-92/N-
01256/01,

do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości, co najmniej 1m,

sprzęt naleŜy umieszczać w miejscach nie naraŜonych na uszkodzenia mechaniczne
oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki, miejsca silnie nasłonecznione),

odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niŜ 30 m.

luty 2008 r.

Metody gaszenia poŜarów

Gaszenie poŜaru w zarodku, naleŜy rozpocząć przede wszystkim od
zebrania odpowiedniej ilości przenośnego sprzętu gaśniczego.
Po ostroŜnym otwarciu drzwi do pomieszczenia, w którym wybuchł poŜar,
naleŜy przystąpić do gaszenia, uŜywając zebranego sprzętu jednocześnie
przez kilka osób uczestniczących w akcji.

Podczas gaszenia, w miarę moŜliwości, naleŜy ustawiać się plecami do
kierunku wiatru, pamiętając zawsze o drodze odwrotu. Gaśnicę naleŜy
trzymać pionowo i gasić strumieniem skierowanym od dołu do góry.
Strumień gaśniczy powinien być kierowany w taki sposób, aby rozpocząć
od czoła palącego się materiału. NaleŜy starać się dotrzeć moŜliwie blisko
źródła ognia i atakować Ŝar a nie płomienie. Nie wolno pozostawiać
palących się lub niedogaszonych przedmiotów. Posuwać się dalej moŜna
tylko wtedy, kiedy ugasi się najbliŜsze otoczenie

luty 2008 r.

Metody gaszenia poŜarów

Uruchamianie gaśnicy:

Gaśnica pianowa – po dostarczeniu gaśnicy w pobliŜe poŜaru zerwij
plombę zabezpieczającą, wciśnij zbijak i kieruj strumień piany w ognisko
poŜaru. Działanie gaśnicy moŜna w kaŜdej chwili przerwać przez zwolnienie
dźwigni prądowniczki.

Gaśnica proszkowa – po dostarczeniu gaśnicy w pobliŜe poŜaru zerwij
plombę zabezpieczającą i zawleczkę blokującą, uruchom dźwignię lub
zbijak i kieruj strumień proszku w ognisko poŜaru. Działanie gaśnicy moŜna
w kaŜdej chwili przerwać przez zwolnienie dźwigni uruchamiającej lub
dźwigni prądowniczki.

Gaśnica śniegowa – po dostarczeniu gaśnicy w pobliŜe poŜaru zerwij
plombę zabezpieczającą, uruchom zawór i kieruj strumień dwutlenku węgla
na ognisko poŜaru. Działanie gaśnicze moŜna przerwać poprzez
zamknięcie zaworu.

ZAPAMIĘTAJ !

W czasie działania gaśnicy naleŜy ją trzymać w pionie i tylko za uchwyty.

luty 2008 r.

Ewakuacja ludzi z pomieszczeń

i budynków

W przypadku powstania poŜaru lub innego zagroŜenia dla Ŝycia i zdrowia
ludzkiego, jeŜeli nie jest moŜliwe opanowanie go w zarodku, naleŜy
przeprowadzić ewakuację ludzi z zagroŜonego rejonu.

Ewakuację z budynku naleŜy podjąć po ocenie przez kierującego akcją
ratowniczą (zarządzającego obiektem), czy rzeczywiście istnieje taka
potrzeba.

Podstawowym  obowiązkiem  wszystkich  osób  przebywających  w  budynku
w przypadku  powstania  zagroŜenia,  jest  współpraca  oraz  bezwzględne
podporządkowanie  się poleceniom  kierującego  akcją ratowniczą,  który
do

czasu przybycia jednostek Państwowej StraŜy PoŜarnej musi

zorganizować ewakuację ludzi i mienia. Osoby nie biorące udziału w akcji
ratowniczej powinny ewakuować

się

najkrótszą

oznakowaną

drogą

ewakuacyjną poza strefę objętą poŜarem lub na zewnątrz budynku.

luty 2008 r.

Ewakuacja ludzi z pomieszczeń

i budynków

Kolejność ewakuacji uzaleŜniona jest od rodzaju i rozmiaru zagroŜenia
poŜarowego, a takŜe od tego, w którym pomieszczeniu powstał poŜar
i w którym kierunku się rozprzestrzenia.

W pierwszej kolejności ratuje się zagroŜone Ŝycie ludzkie, a dopiero
później mienie, o ile pozwolą na to warunki i rozwój sytuacji. Ewakuację
rozpoczyna się od tych pomieszczeń (lub stref), w których powstał poŜar
lub które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia.

Ewakuacja wszystkich osób i mienia powinna odbywać się przez
najbliŜsze wyjście ewakuacyjne nie objęte ogniem, prowadzące
na przestrzeń otwartą (do bezpiecznego miejsca).

NaleŜy pamiętać, Ŝe w czasie ewakuacji nie wolno korzystać z windy –
ewakuację z wyŜszych kondygnacji naleŜy prowadzić klatkami schodowymi

luty 2008 r.

Ewakuacja ludzi z pomieszczeń

i budynków

W trakcie przeprowadzania ewakuacji naleŜy pamiętać o tym, aby:

wyłączyć dopływ prądu do pomieszczeń i stref objętych poŜarem,

usunąć z zasięgu ognia wszelkie materiały palne,

zachować spokój i opanowanie, aby nie doprowadzić do groźnej w skutkach
paniki wśród osób przebywających w budynku,

rozpocząć ewakuację od pomieszczeń, kondygnacji, budynków, w których
powstał poŜar lub które znajdują się na kierunku rozprzestrzeniania się
ognia, a następnie pomieszczeń sąsiednich, kondygnacji wyŜszych i
niŜszych oraz pomieszczeń i kondygnacji, z których wyjście lub dotarcie do
bezpiecznych dróg ewakuacji moŜe zostać odcięte przez poŜar lub
zadymienie,

dąŜyć do tego, aby wśród ewakuowanych w pierwszej kolejności były osoby
o ograniczonej z róŜnych względów zdolności poruszania się, a dopiero
potem osoby, które mogą poruszać się o własnych siłach.

luty 2008 r.

Ewakuacja ludzi z pomieszczeń

i budynków

Zasady poruszania się w warunkach ewakuacji:

NaleŜy kierować się na poziome drogi ewakuacyjne (korytarze), a następnie
zgodnie z kierunkami określonymi przez znajdujące się na ścianach i
drzwiach budynków znaki ewakuacyjne prowadzące poza obszar
zagroŜony.

Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych naleŜy poruszać się w pozycji
pochylonej, starając się trzymać głowę jak najniŜej, ze względu na niŜszą
temperaturę i mniejsze zadymienie w dolnych partiach pomieszczeń i
korytarzy. Usta i drogi oddechowe naleŜy w miarę moŜliwości zasłaniać
chustką zmoczoną w wodzie – sposób ten ułatwia oddychanie.

Podczas ruchu przez mocno zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych naleŜy
poruszać się wzdłuŜ ścian, by nie stracić orientacji, co do kierunku
ruchu.

luty 2008 r.

Ewakuacja ludzi z pomieszczeń

i budynków

Po zakończeniu ewakuacji osób naleŜy sprawdzić,

czy wszyscy opuścili poszczególne pomieszczenia

– w przypadku niezgodności stanu osobowego

i podejrzenia, Ŝe ktoś pozostał w zagroŜonej

strefie, naleŜy natychmiast fakt ten zgłosić

jednostkom ratowniczym przybyłym na miejsce

akcji i przeprowadzić ponowne sprawdzenie

pomieszczeń w budynku.

luty 2008 r.

Postępowanie w razie zaistnienia wypadku

Obowiązki poszkodowanego

Obowiązkiem poszkodowanego, jeŜeli stan zdrowia mu na to pozwala,
jest niezwłoczne zawiadomienie o wypadku.
Zawiadomienie o wypadku naleŜy zgłosić do bezpośredniego
przełoŜonego, a jeśli to niemoŜliwe-do pracownika słuŜby BHP lub kadr
(lub zgodnie z obowiązującą procedurą, jeśli jest opracowana w
zakładzie).
Następnie okoliczności i przyczyny wypadku ustala zespół
powypadkowy powołany przez pracodawcę w zaleŜności od
skutków wypadku.

luty 2008 r.

Obowiązki świadka wypadku

KaŜdy pracownik będący świadkiem wypadku jest
zobowiązany:

udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy
przedlekarskiej (nie udzielenie tej pomocy jest objęte
karą do 3 lat pozbawienia wolności),

zawiadomić przełoŜonego o zauwaŜonym w zakładzie
pracy wypadku albo zagroŜeniu zdrowia lub Ŝycia
ludzkiego,

zabezpieczyć miejsce wypadku oraz pozostawić
informację o zagroŜeniu na miejscu wypadku

luty 2008 r.

Obowiązki świadka wypadku

Art. 162 Kodeksu Karnego

§ 1. Kto  człowiekowi  znajdującemu  się w  połoŜeniu  groŜącym
bezpośrednim  niebezpieczeństwem  utraty  Ŝycia  albo  cięŜkiego
uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez
naraŜenia  siebie  lub  innej  osoby  na  niebezpieczeństwo  utraty
Ŝycia  albo  cięŜkiego  uszczerbku  na zdrowiu,  podlega  karze
pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy,  do której
jest  konieczne  poddanie  się zabiegowi  lekarskiemu  albo  w
warunkach,  w  których  moŜliwa  jest  niezwłoczna  pomoc  ze  strony
instytucji lub osoby do tego powołanej.

luty 2008 r.

Obowiązki świadka wypadku

Wiele osób nie wie jak się zachować w takiej

sytuacji, poniewaŜ nie posiada wystarczającej

wiedzy w tym zakresie. Wiele osób posiada

wiedzę teoretyczną, ale mimo to obawia się

udzielić pomocy, poniewaŜ sądzi, Ŝe jeśli

poszkodowany nie przeŜyje, poniosą

odpowiedzialność karną. Jednak kaŜdy pracownik,

który zauwaŜył wypadek, ma obowiązek

natychmiast udzielić pomocy poszkodowanym.

luty 2008 r.

System pierwszej pomocy obowiązujący

w zakładzie pracy

Przebieg udzielania pomocy poszkodowanym w

wyniku wypadków lub nagłych zachorowań jest

określany mianem łańcucha ratunku i obejmuje

udzielanie pomocy od pierwszych chwil po

wypadku aŜ do momentu udzielenia pomocy

najbardziej kwalifikowanej, czyli pomocy lekarskiej.

luty 2008 r.

System pierwszej pomocy obowiązujący

w zakładzie pracy

Pierwszą pomoc stanowią trzy pierwsze ogniwa

łańcucha ratunku.

Do czynności doraźnych zalicza się te, które

bezpośrednio ratują Ŝycie. Doraźnej pomocy wymaga

poszkodowany, u którego zaburzenia waŜnych Ŝyciowo

funkcji ciała (oddychania i krąŜenia krwi) juŜ wystąpiły lub

mogą wystąpić w najbliŜszym czasie.

luty 2008 r.

System pierwszej pomocy obowiązujący w

zakładzie pracy

Drugim ogniwem łańcucha ratunku jest wezwanie
pomocy. Jeśli stan poszkodowanego jest powaŜny, naleŜy
jak najszybciej wezwać słuŜby medyczne lub bezpośrednio
po wypadku powiadomić o nim odpowiednie osoby,
np. przełoŜonego.

Właściwa pierwsza pomoc to asysta lub początkowe
„leczenie” poszkodowanych, którzy wymagają pomocy na
miejscu wypadku, obejmujące opatrzenie ran, złamań
i zwichnięć oraz innych uszkodzeń ciała