Profilaktyka chorób drobiu
Obejmuje ona w stosowaniu zespół sposobów postępowania i przeprowadzonych zabiegów, których celem jest
niedopuszczenie do zachorowania, a nawet zagrożenia chorobą zwierząt w stadzie oraz uzyskanie wysokiej
wydajności uwarunkowanej genetycznie. Jedną z podstawowych czynności w małych stadach jest ciągłe
brakowanie ptaków z objawami chorobowymi, bez apetytu, nadmiernie wychudzonych, z uszkodzeniami ciała,
kulawych i z wynicowanym jajowodem. Ptaki te są zagrożeniem dla pozostałych, gdyż osłabione mogą być
siedliskiem chorób.
Profilaktyka w dużych stadach o wysokim poziomie produkcji obejmuje swym programem szczepienia rodziców i
piskląt. Program szczepień profilaktycznych winien być dostosowany do lokalnych zagrożeń chorobowych. Ze
względu na różnorodność przyczyn chorób zapobieganie musi być różne z równoczesnym stosowaniem kilku
zabiegów. Niekiedy pominięcie jednego zabiegu może zniszczyć całość. Nieskuteczne szczepienia mogą mieć
miejsce u zwierząt charłacznych, niedożywionych czy utrzymanych w złych warunkach higienicznych lub w
nieodpowiednich warunkach klimatycznych.
Skuteczność szczepionki zależy od warunków środowiska i odporności organizmu. Zabieg niegroźny dla matki
może być zabójczy dla płodu. Istotnym jest również, że upływający czas 2 tygodni od szczepienia przeciwciałami
jest dla ptaka okresem bezbronnym, więc pozostaje profilaktyka dla tzw. okresu zwiększonego ryzyka. Budynek
musi być wyczyszczony i zdezynfekowany. Poza tym nie należy wychowywać w jednym kurniku kur i kurcząt ze
względu na możliwość zakażenia kurcząt.
Podawanie szczepionek może być groźne dla człowieka, szczególnie jeśli stosujemy ją w formie aerozolu.
Bezpieczne jest podawanie w iniekcji względnie w wodzie do picia. Obawy jednak nie są duże, gdyż większość
chorób drobiu jest inna niż u człowieka.
Stara zasada brzmi "lepiej zapobiegać niż leczyć". Oznacza to zarówno wyższą skuteczność jak i mniejszy koszt
zapobiegania w stosunku do leczenia. Na ile ważna jest profilaktyka może świadczyć to, że w dużych obiektach -
fermach programy profilaktyczne stosowane są jako obowiązkowy element technologii. Profilaktyka ogólna
obejmuje przede wszystkim zabiegi typu organizacyjnego, techniczne i zootechniczne, które w zdecydowanej
większości winien realizować sam producent.
Przed przyjęciem piskląt lub dorosłych ptaków do budynku należy wykonać następujące czynności w podanej
niżej kolejności:
- spryskać środkiem owadobójczym ściółkę po uprzednio chowanych ptakach,
- wynieść karmidła i poidła do innego pomieszczenia w celu umycia i odkażenia,
- omieść sufit, otwory wentylacyjne i ściany z kurzu,
- usunąć ściółkę z poprzedniego chowu,
- umyć pomieszczenie wodą z dodatkiem środka myjącego lub preparatu odkażającego (najlepiej ciepłą wodą pod
ciśnieniem, jako środka myjącego można użyć 0,1 % roztwór Natusanu),
- zalepić ewentualne otwory świadczące o obecności myszy lub szczurów (np. betonem),
- przeprowadzić dezynfekcję (do tego zabiegu można użyć 2 % roztworu sody żrącej; 4 - 5 % roztworu
technicznej formaliny; 2 - 4 % roztworu Polleny Jod K; 2 % roztwór Virkonu, 1 % roztwór Halamidu lub CID 20),
- powtórnie spryskać środkiem owadobójczym umyte grzędy i gniazda,
- wybielić pomieszczenie świeżo przygotowanym mlekiem wapiennym (1 część wapna gaszonego + 3 części
wody),
- rozłożyć nową ściółkę (ściółkę można spryskać jednym z wyżej wymienionych preparatów odkażających i
rozstawić umyty i odkażony sprzęt).
Przeciwko kokcydiozie występującej głównie u drobiu grzebiącego użyć można preparatów Oocide 1 i 2, którymi
kolejno spryskuje się ściany i posadzkę. W wyniku reakcji między tymi preparatami powstaje amoniak niszczący
kokcydie. Zabieg przeciwko kokcydiozie należy wykonać bardzo ostrożnie, używając maski gazowej.
W czasie czyszczenia pomieszczeń wskazane jest również przeprowadzenie deratyzacji. Środki przeciw gryzoniom
(np. Racumin, Tomorin, Toxan, itp.) umieszcza się w miejscach ich wędrówek wewnątrz i na zewnątrz budynku.
Proekologiczne systemy chowu uwzględniają potrzeby korzystania ptaków z wybiegów. Za najmniejszą
