179

Im

ię

 i

 n

a

zw

is

ko

 d

zi

e

ck

a

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

.

 D

a

ty

 k

o

le

jn

yc

h

 o

b

se

rw

a

cj

i:

  

  

  

o

b

se

rw

a

cj

a

 I

 (

w

rz

e

si

e

ń

) .

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

 

 

o

b

se

rw

a

cj

a

 I

I 

(s

ty

cz

e

ń

/l

u

ty

) .

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

 

 

o

b

se

rw

a

cj

a

 I

II

 (

m

a

j/

cz

e

rw

ie

c)

 ..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

P

ro

w

a

d

zą

cy

 o

b

se

rw

a

cj

ę

: .

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

..

. 

R

odz

aj pr

ow

adz

o

nej obserw

acji: jednos

tk

o

w

a, be

zpośr

e

dnia, bierna, c

ałościow

a, ciągła.

O

b

se

rw

o

w

a

n

a

 c

e

ch

a

O

b

se

rw

a

cj

a

 I

O

b

se

rw

a

cj

a

 I

I

O

b

se

rw

ac

ja

 I

II

w

ys

o

k

i 

p

o

zo

m

 

ro

zw

o

ju

 

ce

ch

y

p

rz

e

ci

ę

tn

y

p

o

zi

o

m

 

ro

zw

o

ju

 

ce

ch

y

n

is

k

i 

p

o

zi

o

m

 

ro

zw

o

ju

 

ce

ch

y

b

ra

k

 d

a

n

e

j 

ce

ch

y

w

ys

o

k

i 

p

o

zo

m

 

ro

zw

o

ju

 

ce

ch

y

p

rz

e

ci

ę

tn

y

p

o

zi

o

m

 

ro

zw

o

ju

 

ce

ch

y

n

is

k

i 

p

o

zi

o

m

 

ro

zw

o

ju

 

ce

ch

y

b

ra

k

 d

a

n

e

j 

ce

ch

y

w

ys

o

k

i 

p

o

zo

m

 

ro

zw

o

ju

 

ce

ch

y

p

rz

e

ci

ę

tn

y

p

o

zi

o

m

 

ro

zw

o

ju

 

ce

ch

y

n

is

k

i 

p

o

zi

o

m

 

ro

zw

o

ju

 

ce

ch

y

b

ra

k

 d

a

n

e

j 

ce

ch

y

R

o

zw

ó

j 

fi 

zy

cz

n

y

D

zi

e

ck

o

:

ro

zb

ie

ra 

i 

u

b

ie

ra

 s

ię

 s

a

m

o

d

zi

e

ln

ie

sa

m

o

d

zi

e

ln

ie

 s

p

o

ży

w

a

 p

o

si

łk

i

chę

tnie ucz

e

stnicz

y w z

aba

w

ach ruchow

ych

sp

ra

w

n

ie

 w

yk

o

n

u

je

 ć

w

ic

ze

n

ia

 r

u

ch

o

w

e

 (

n

p

. 

rz

u

t 

p

ił

ką

)

ch

ę

tn

ie

 b

a

w

i 

si

ę

 n

a

 ś

w

ie

ży

m

 p

o

w

ie

tr

zu

p

ra

w

id

ło

w

o

 t

rz

y

m

a

 n

a

rz

ę

d

zi

a

 d

o

 r

ys

o

w

a

n

ia

posługuje się jedną r

ęką podcz

as ry

sow

ania

z 

za

a

n

g

aż

o

w

an

ie

m

 w

y

ko

n

u

je

 p

ra

ce

 p

la

st

yc

zn

e

pr

a

w

idłow

o

 k

oloruje, w

yc

ina no

ży

czk

ami 

(w

y

ko

n

u

je

 z

ad

a

n

ia

 w

y

m

a

g

aj

ą

ce

 k

o

o

rd

y

n

a

cj

i 

w

zr

o

ko

w

o

 –

 r

u

ch

o

w

e

j)

ry

tm

ic

zn

ie

 p

o

ru

sz

a

 s

ię

 p

rz

y

 m

u

zy

ce

je

st 

o

d

p

o

rn

e

 n

a

 z

a

ch

o

ro

w

an

ia

 (

n

p

. 

p

rz

e

zi

ę

b

ie

n

ia

)

sy

gnaliz

uje naucz

ycielowi złe samopocz

ucie

Ark

u

sz

 ob

ser

w

a

cji cech r

o

zw

o

jow

y

ch d

zieck

a

 5-, 6-le

tnieg

o

180

*

*

R

o

zw

ó

j 

u

m

y

sł

o

w

y

D

zi

e

ck

o

:

n

a

zy

w

a 

p

rz

e

d

m

io

ty

 z

 o

to

cz

e

n

ia

 i

 p

rz

e

d

st

a

w

io

n

e

 

n

a

 o

b

ra

zk

a

ch

d

o

str

ze

g

a

 r

ó

żn

ic

e

 i

 p

o

d

o

b

ie

ń

stw

a 

n

a

 o

b

ra

zk

a

ch

z 

zai

n

te

re

so

w

an

ie

m

 o

g

lą

d

a

 k

si

ą

że

cz

k

i

słucha utw

or

ów lit

er

ackich opowiadan

y

ch lub 

cz

y

ta

n

y

ch

 p

rz

e

z 

n

a

u

cz

y

ci

e

la

o

d

p

o

w

ia

d

a

 n

a

 p

y

ta

n

ia

p

o

p

ra

w

n

ie

 f

o

rm

u

łu

je

 p

y

tan

ia

popr

a

w

nie f

o

rmułuje odpowiedzi

w

y

powiada się spon

tanicznie

zad

a

je

 p

y

ta

n

ia

 d

o

ty

cz

ą

ce

 w

y

sł

u

ch

a

n

e

g

o

 u

tw

o

ru

 

li

te

ra

ck

ie

g

o

, 

d

a

n

e

j 

sy

tu

a

cj

i

ro

zw

ią

zu

je

 z

a

g

a

d

k

i

o

k

re

śl

a

, 

co

 z

d

a

rz

y

ło

 s

ię

 w

cz

e

śn

ie

j,

 a

 c

o

 p

ó

źn

ie

j

d

o

str

ze

g

a

 z

w

ią

zk

i 

p

rz

y

cz

y

n

o

w

o

-s

k

u

tk

o

w

e

ró

żn

ic

u

je

 g

ło

sk

i 

o

 p

o

d

o

b

n

y

m

 b

rz

m

ie

n

iu

popr

a

w

nie artyk

u

łuje głoski

n

a

zy

w

a 

ko

lo

ry

n

a

zy

w

a 

cz

y

n

n

o

śc

i

okr

e

śla cech

y prz

e

dmiot

ó

w (wielk

ość, k

szt

ałt, 

smak, z

apach)

n

a

zy

w

a 

ch

a

rak

te

ry

st

y

cz

n

e

 z

ja

w

is

k

a

 

a

tm

o

sf

e

ry

cz

n

e

 (

n

p

. 

o

p

a

d

y

 d

e

sz

cz

u

, 

śn

ie

g

u

)

ro

zu

m

ie

 p

o

le

ce

n

ia

 i

 p

y

tan

ia

 n

a

u

cz

y

ci

e

la

powt

arz

a z pamięci kr

ó

tkie t

ek

sty

181

segr

eguje prz

e

dmioty w

edług jednej lub więcej 

cech (k

o

lor

, wielk

ość, k

szt

ałt, prz

e

znacz

e

nie)

p

o

k

az

u

je

 i

 n

a

zy

w

a

 c

zę

śc

i 

ci

a

ła

o

k

re

śl

a

 p

o

ło

że

n

ie

 p

rz

e

d

m

io

tó

w

 w

zg

lę

d

e

m

 

si

e

b

ie

 (

p

rz

e

d

, 

za

, 

z 

b

o

k

u

)

p

o

p

ra

w

n

ie

 s

to

su

je

 p

rz

y

im

k

i:

 n

a

, 

p

o

d

, 

n

a

d

, 

za

, 

o

b

o

k

, 

w

p

ra

w

id

ło

w

o

 o

k

re

śl

a

 k

ie

ru

n

k

i

o

d

tw

a

rz

a

 p

o

d

a

n

y

 r

y

tm

ro

zu

mie znacz

e

nie pr

os

ty

ch znak

ó

w umown

y

ch 

(n

p

. 

zn

a

cz

k

i 

ro

zp

o

zn

a

w

cz

e

, 

u

m

o

w

n

e

 g

e

st

y

)

p

ra

w

id

ło

w

o

 l

ic

zy

 p

rz

e

d

m

io

ty

 (

w

 z

a

k

re

si

e

 

o

k

re

śl

o

n

y

m

 d

la

 w

ie

k

u

)

w

y

m

ie

n

ia

 k

o

le

jn

o

ść

 u

ło

że

n

ia

 p

rz

e

d

m

io

tó

w

ry

su

je

 p

o

 ś

la

d

zi

e

u

k

ła

d

a

 w

 c

a

ło

ść

 o

b

ra

zk

i 

p

o

ci

ę

te

 n

a

 c

zę

śc

i 

u

k

ła

d

a

 p

ro

st

e

 h

is

to

ry

jk

i

(w opar

ciu o tr

e

ść 3 – 4 obr

azk

ów) 

p

o

d

a

je

 s

w

o

je

 i

m

ię

 i

 n

a

zw

is

ko

p

o

d

a

je

 n

a

zw

ę

 s

w

o

je

j 

m

ie

js

co

w

o

śc

i

p

o

d

a

je

 n

a

zw

ę

 s

w

o

je

g

o

 k

raj

u

ro

zp

o

zn

a

je

 d

źw

ię

k

i 

d

o

ch

o

d

zą

ce

 z

 o

to

cz

e

n

ia

w

y

ko

n

u

je

 ć

w

ic

ze

n

ia

 o

rt

o

fo

n

ic

zn

e

 

(n

p

. 

d

m

u

ch

a

n

ie

 p

ió

rk

a,

 k

lą

sk

an

ie

…

)

sy

labiz

u

je podcz

as z

aba

w

 (np. naśladow

anie 

m

o

w

y

 r

o

b

o

ta

)

śp

ie

w

a 

p

io

se

n

k

i

p

o

d

e

jm

u

je

 r

o

le

 w

 z

a

b

a

w

a

ch

 p

a

ra

te

a

tr

al

n

y

ch

je

st 

za

in

te

re

so

w

a

n

e

 u

rz

ą

d

ze

n

ia

m

i 

te

ch

n

ic

zn

y

m

i

182

R

o

zw

ój społeczno-emocjonaln

y

*

D

zi

e

ck

o

:

zg

o

d

n

ie

 b

a

w

i 

si

ę

 z

 i

n

n

y

m

i 

d

zi

e

ćm

i

g

rz

e

cz

n

ie

 z

w

rac

a 

si

ę

 d

o

 i

n

n

y

ch

zn

a

 i

m

io

n

a

 k

o

le

g

ó

w

 i

 k

o

le

ża

n

e

k

 z

 g

ru

p

y

p

rz

e

str

ze

g

a

 u

m

ó

w

 p

rz

y

ję

ty

ch

 w

 g

ru

p

ie

p

o

m

a

g

a 

ko

le

g

o

m

 i

 k

o

le

ża

n

ko

m

w

y

ko

n

u

je

 p

o

le

ce

n

ia

 n

a

u

cz

y

ci

e

la

m

ó

w

i 

o

 s

w

o

ic

h

 p

o

tr

ze

b

a

ch

n

a

zy

w

a 

sw

o

je

 e

m

o

cj

e

 (

ra

d

o

ść

, 

sm

u

te

k

)

ko

ń

cz

y

 r

o

zp

o

cz

ę

tą

 p

ra

cę

 (

n

p

. 

p

la

st

y

cz

n

ą

)

sprzą

ta z

aba

wki

nie bierz

e cudz

y

ch rz

ecz

y

st

a

ra

 s

ię

 b

y

ć 

sa

m

o

d

zi

e

ln

e

je

st 

p

o

g

o

d

n

e

 i

 m

a

 d

o

b

re

 s

a

m

o

p

o

cz

u

ci

e

orien

tuje się w tym, c

o jes

t dobr

e

 a c

o złe

n

ie

 o

ce

n

ia

 i

n

n

y

ch

 n

a

 p

o

d

st

a

w

ie

 w

y

g

lą

d

u

rad

zi

 s

o

b

ie

 w

 s

y

tu

a

cj

a

ch

 k

o

n

fl 

ik

to

w

y

ch

n

a

w

ią

zu

je

 k

o

n

ta

k

t 

z 

n

a

u

cz

y

ci

e

le

m

prz

e

strz

eg

a z

asad be

zpiecz

eńs

tw

a w cz

asie 

zab

a

w

 z

 r

ó

w

ie

śn

ik

am

i

*

*

*

 I

n

n

e

 o

si

ą

g

n

ię

ci

a

183

Dodatkowe osiągnięcia dziecka  ................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

Interpretacja wyników obserwacji

•  Po przeprowadzeniu pierwszego pomiaru obserwacji nauczyciel ustala kierunek pracy z dzieckiem 

w czasie roku szkolnego – tworzy roczny plan pracy indywidualnej dla każdego dziecka.

•  Drugi pomiar obserwacji służy weryfi kacji skuteczności pracy nauczyciela z dzieckiem (na tej podstawie 

nauczyciel dokonuje korekty planu pracy indywidualnej z dzieckiem)

•  Obserwacja dziecka dokonana w trzecim pomiarze ma służyć określeniu stanu rozwoju dziecka i jego 

dynamiki.

 

– Stan rozwoju można określić zliczając wyniki z poszczególnych poziomów (tabela czytana w pio-
nie).

*   Większość  wyników  uzyskanych  z  danego  poziomu  sugeruje  ten  właśnie  poziom  rozwoju  dziecka. 

(działania pedagogiczne polegać mają wówczas na dążeniu do podniesienia tego poziomu na wyż-
szy).

*   Nierównomierne rozłożenie wyników z poszczególnych poziomów świadczy o dysharmonii rozwojowej 

(intencjonalne działania podejmowane przez nauczyciela powinny wówczas dotyczyć intensyfi kowania 
rozwoju w zakresie zaburzonych funkcji, czynności, procesów).

 

– Dynamikę rozwoju określa się poprzez porównanie wyników z kolejnych pomiarów (tabela czytana 
w poziomie). Pozwala to na dostrzeżenie:

 

* postępu rozwoju danej cechy (jeśli wyniki zmieniają się z niższego na wyższy poziom),

 

* stagnacji rozwoju danej cechy (jeśli wyniki utrzymują się na tym samym poziomie),

 

* regresu w rozwoju danej cechy (jeśli wyniki zmieniają się z wyższego na niższy).

 

Stwierdzenie stagnacji rozwoju dziecka stanowi podstawę do poszukiwania przyczyn tego zjawiska 
oraz wyznacza potrzebę wzmożonego wysiłku całego środowiska społecznego na rzecz niesienia mu 
pomocy.

   Stwierdzenie  regresu  kwalifi kuje  dziecko  do  konsultacji  ze  specjalistami  (lekarzem,  psychologiem, 

logopedą itp.).

Pamiętajmy, że dziecko jest w toku dynamicznego rozwoju, dlatego należy unikać kategorycznych stwier-
dzeń  w  jego  ocenie.  Wyniki  obserwacji  mają  charakter  orientacyjny  i  służą  głównie  ukierunkowaniu 
działalności  pedagogicznej  nauczyciela  (i  rodziców)  na  wspomaganie  dziecka  w  procesie  nabywania 
doświadczeń.