background image

Projekt współfinansowany ze 

ś

rodków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

  

 

 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
             NARODOWEJ 

 

 
 
 
 
 
Marcin Łukasiewicz 
 
 
 
 
 

Wykonywanie  naprawy  podzespołów  układu  nośnego 
samochodów 723[04].Z2.05

 

 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy  
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr Janusz Górny 
mgr inŜ. Andrzej Sadowski 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
 
mgr inŜ. Marcin Łukasiewicz 
 
Konsultacja: 
mgr inŜ. Gabriela Poloczek 
 
 
 
 

 
 

 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  723[04].Z2.05, 
Wykonywanie  naprawy  podzespołów  układu  nośnego,zawartego  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu mechanik pojazdów samochodowych. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI 

 
 

1.  Wprowadzenie 

3 

2.  Wymagania wstępne 

5 

3.  Cele kształcenia 

6 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1.  Budowa i zadania mechanizmów nośnych 

12 

5.1.1.  Ćwiczenia 

12 

5.2.  Sprawdzanie zuŜycia elementów układu nośnego 

14 

5.2.1.  Ćwiczenia 

14 

5.3.  Sposoby naprawy elementów układu nośnego 

16 

5.3.1.  Ćwiczenia 

16 

5.4.  Geometria ustawienia kół 

18 

5.4.1.  Ćwiczenia 

18 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

20 

7.  Literatura 

34 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazuje  Państwu  poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w zawodzie  mechanik  pojazdów  samochodowych 
723 [04].  

W poradniku zamieszczono:  

– 

wymagania  wstępne,  czyli  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  posiadać  aby  bez 
problemów mógł przyswoić sobie wiedzę zawartą w poradniku, 

– 

cele  kształcenia  tj.  wykaz  umiejętności  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

– 

przykładowe scenariusze zajęć, 

– 

ć

wiczenia,  które  pomogą  zweryfikować  wiedzę  teoretyczną  ucznia  oraz  wykształcić 

umiejętności praktyczne, 

– 

literaturę dodatkową.  

 

W  celu  przeprowadzenia  sprawdzianu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia,  nauczyciel 

moŜe  posłuŜyć  się  zamieszczonym  w  rozdziale  6  zestawem  zadań  testowych,  zawierającym 
róŜnego rodzaju zadania. 
 

W tym rozdziale podano równieŜ: 

− 

plan testu w formie tabelarycznej, 

− 

punktacje zadań i uczenia się, 

− 

propozycje norm wymagań, 

− 

instrukcję dla nauczyciela, 

− 

instrukcję dla ucznia, 

− 

kartę odpowiedzi, 

− 

zestaw zadań testowych. 
Jednostka  modułowa:  Wykonywanie  napraw  podzespołów  układu  nośnego  samochodu 

zawarta jest w module 723[04]Z2 i zaznaczona na schemacie na stronie 4. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 
 

723[04].Z2.01 

Wykonywanie naprawy silników 

samochodowych 

723[04].Z2.02 

Wykonywanie naprawy zespołów 

napędowych 

723[04].Z2 

Obsługa i naprawa pojazdów 

samochodowych  

723[04].Z2.03 

Wykonywanie naprawy układów 

kierowniczych 

723[04].Z2.07 

Wykonywanie pomiarów 

diagnostycznych silnika 

723[04].Z2.04 

Wykonywanie naprawy układów 

hamulcowych 

723[04].Z2.06 

Wykonywanie naprawy układów 

chłodzenia, ogrzewania 

i klimatyzacji 

723[04].Z2.05 

Wykonywanie naprawy 

podzespołów układu nośnego 

samochodów 

723[04].Z2.08 

Wykonywanie naprawy elementów 

nadwozi pojazdów samochodowych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

rozróŜniać  metalowe  i  niemetalowe  materiały  konstrukcyjne  oraz  materiały 
eksploatacyjne, 

− 

dobierać przyrządy pomiarowe, 

− 

dokonywać  pomiarów  podstawowych  wielkości  fizycznych  i geometrycznych  oraz 
interpretować ich wyniki, 

− 

rozróŜniać części maszyn, 

− 

stosować zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych, 

− 

charakteryzować  podstawowe  procesy  starzenia  się  i  zuŜycia  materiałów  oraz  części 
maszyn, 

− 

posługiwać  się  dokumentacją  techniczną  i  serwisową,  Dokumentacją  Techniczno-
Ruchową, Polskimi Normami i katalogami, 

− 

rozróŜniać  pojazdy  samochodowe  ze  względu  na  ich  przeznaczenie  i rozwiązania 
konstrukcyjne, 

− 

charakteryzować  właściwości  materiałów  konstrukcyjnych  stosowanych  w  budowie 
pojazdów samochodowych, 

− 

kontrolować jakość wykonywanych prac, 

− 

rozpoznawać  zagroŜenia  występujące  podczas  uŜytkowania narzędzi, maszyn i urządzeń 
zasilanych energią elektryczną, spręŜonym powietrzem oraz działaniem spalin i wysokich 
temperatur, organizować stanowisko do wykonywanej pracy, 

− 

stosować  zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpoŜarowej  i ochrony 
ś

rodowiska. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

określić funkcje układu nośnego samochodu i jego części, 

– 

wyjaśnić budowę układu nośnego: zawieszeń zaleŜnych i niezaleŜnych, 

– 

zdemontować układ nośny samochodu, 

– 

zweryfikować elementy układu nośnego samochodu, 

– 

naprawić i zamontować układ nośny samochodu, 

– 

dokonać regulacji elementów ustawienia układu nośnego samochodu, 

– 

ocenić jakość wykonywanych prac, 

– 

skorzystać z instrukcji serwisowej i dokumentacji technicznej, 

– 

zastosować przepisy bhp i ochrony ppoŜ. obowiązujące na stanowisku pracy. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ  

 

SCENARIUSZ ZAJĘĆ 1 

 

Osoba prowadząca:   

 

 

.............................................................................................. 

Modułowy program nauczania: 

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04] 

Moduł: 

723[04] Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych 

Jednostka modułowa: 

723[04].Z2.05 Wykonywanie naprawy podzespołów 
układu nośnego samochodów. 

 

Temat:   Obsługa układu kierowniczego. 

Cel ogólny:  Kształtowanie umiejętności wykrywania usterek układu nośnego. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:  

− 

zaplanować kolejność operacji, 

− 

zgromadzić niezbędne narzędzia i urządzenia, 

− 

przygotować stanowisko pracy, 

− 

przeprowadzić pomiar luzów w układzie nośnym i zinterpretować jego wynik, 

− 

zastosować zasady bhp. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

− 

mini wykład, 

− 

pokaz z instruktaŜem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

metoda tekstu przewodniego. 

 
Środki dydaktyczne:  

− 

pojazd ćwiczebny lub model układu nośnego pojazdu, 

− 

podnośnik  najazdowy  z  przyrządem  do  kontroli  luzów 

(

szarpak)  lub  podnośnik 

dwukolumnowy 

(

sprawdzenie ręczne), 

− 

  zestaw kluczy płaskich, 

− 

  zestaw kluczy nasadowych, 

− 

łyŜka do sprawdzania elementów metalowo-gumowych, 

− 

zeszyt do ćwiczeń. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów:  

− 

praca w grupach 2–3 osobowych.  

 
Czas: 
4 godziny dydaktyczne.  
 
Przebieg zajęć: 
 
Zadanie dla ucznia 
Sprawdź zamocowanie do nadwozia elementów układu nośnego i ich połączenia przegubowe. 
 
Faza wstępna 
Czynności organizacyjno-porządkowe, wyjaśnienie tematu zajęć. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Faza właściwa 
 
Informacje 
1.  Czy potrafisz przygotować stanowisko do sprawdzenia układu nośnego? 
2.  Czy potrafisz zabezpieczyć stanowisko kontrolne? 
3.  Za pomocą, jakich urządzeń moŜesz sprawdzić luzy w układzie nośnym? 
4.  Czy moŜesz sprawdzić luzy w układzie nośnym bez uŜycia przyrządów? 
5.  Czy potrafisz zgromadzić odpowiednie narzędzia do sprawdzenia układu nośnego? 
6.  Czy potrafisz samodzielnie sprawdzić sprawność układu nośnego? 
 
Planowanie 
1.  Określ sposób wykonania ćwiczenia. 
2.  Ustal elementy podlegające kontroli. 
3.  Zaplanuj kolejność wykonywania czynności. 
4.  Zaplanuj narzędzia do wykonania ćwiczenia. 
5.  Zaplanuj zabezpieczenie stanowiska pracy pod kątem bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
Uzgodnienie 
1.  Omówienie wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem. 
2.  Odniesienie się do uwag i propozycji nauczyciela. 
 
Wykonanie 
1.  Przygotowanie stanowiska pracy. 
2.  Zabezpieczenie pojazdu przed przemieszczeniem. 
3.  Sprawdzenie bez urządzeń luzu w połączeniach elementów układu nośnego i ocena stanu 

układu. 

4.  Podniesienie sprawdzanego pojazdu na odpowiednią wysokość. 
5.  Sprawdzenie  zamocowania  do  nadwozia  elementów  układu  nośnego  i  ich  połączeń  nie 

uŜywając przyrządów: 

− 

chwycić  dłońmi  za  oponę  i  poruszać  nią  energicznie  w  płaszczyźnie  pionowej  
i poziomej, 

− 

wykorzystać łyŜkę w celu dokładnego sprawdzenia poszczególnych połączeń. 

6.  Sprawdzenie  zamocowania  do  nadwozia  elementów  układu  zawieszenia  i  ich  połączeń 

przegubowych przy uŜyciu detektora luzów 

(

szarpaka). 

7.  Zanotowanie wykrytych usterek. 
8.  Przygotowanie się uczniów do zaprezentowania swojej pracy.  
 
Sprawdzanie 
1.  Czy poprawnie zostało przygotowane stanowisko pracy i odpowiednio zabezpieczone? 
2.  Czy  poprawnie  zostały  sprawdzone:  zamocowanie  do  nadwozia  elementów  układu 

nośnego i ich połączenia przegubowe bez przyrządów? 

3.  Czy  poprawnie  zostały  sprawdzone:  zamocowanie  do  nadwozia  elementów  układu 

nośnego i ich połączenia przegubowe z uŜyciem detektora luzów? 

4.  Czy poprawnie zostały zapisane elementy zuŜyte układu nośnego? 
 
Analiza 
Uczniowie  wskazują,  które  etapy  ćwiczenia  sprawiły  im  najwięcej  trudności.  Nauczyciel 
podsumowuje  całe  ćwiczenie,  określa,  jakie  nowe  umiejętności  zostały  ukształtowane,  jakie 
wystąpiły nieprawidłowości i sposoby ich unikania w przyszłości. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Faza końcowa 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa  
Odszukaj w literaturze wiadomości dotyczące tuningu układu nośnego i zmian, jakie ze sobą 
niesie. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i nabytych umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

SCENARIUSZ ZAJĘĆ 2 

 

Osoba prowadząca:   

 

 

.............................................................................................. 

Modułowy program nauczania: 

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04] 

Moduł: 

723[04] Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych 

Jednostka modułowa: 

723[04].Z2.03 Wykonywanie naprawy układów 
kierowniczych 

 

Temat:   Przeprowadzenie regulacji geometrii kół. 

Cel ogólny:  Umiejętność dokonywania sprawdzenia i regulacji geometrii kół. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

zaplanować kolejność operacji podczas sprawdzenia i regulacji geometrii kół, 

− 

dobrać narzędzia i przyrządy do przygotowania i pomiarów, 

− 

posłuŜyć się narzędziami i urządzeniami do przygotowania i pomiarów geometrii kół, 

− 

zorganizować stanowisko do pomiarów geometrii kół, 

− 

posłuŜyć się urządzeniami pomiarowymi do kontroli geometrii kół, 

− 

dokonać pomiarów geometrii kół, 

− 

dokonać regulacji geometrii kół, 

− 

zaprezentować wykonaną pracę. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z instruktaŜem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

model lub pojazd ćwiczebny, 

− 

stanowisko pomiarowe, 

− 

instrukcje do wykonania ćwiczenia i stanowiskowa, 

− 

dane regulacyjne, 

− 

zestaw kluczy płaskich, 

− 

zestaw kluczy nasadowych, 

− 

zestaw narzędzi monterskich, 

− 

przyrządy pomiarowe, 

− 

zeszyt do ćwiczeń,  

− 

karta pomiarowa, 

− 

przybory do pisania.  

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

indywidualna. 

 
Czas: 4 godziny dydaktyczne. 
 
Strategia:
 uczenie się przez doświadczenie. 
 
Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów i przebiegu zajęć. 
3.  Omówienie zasad przeprowadzania pomiarów i regulacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

4.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
5.  Realizacja tematu: 

− 

uczeń  ma  do  dyspozycji  pojazd  ćwiczebny  lub  model,  zestaw  narzędzi  i  przyrządy 
pomiarowe, 

− 

uczeń po przeczytaniu instrukcji przystępuje do załoŜenia na koła: uchwytów, głowic 
pomiarowych, 

− 

następnie dokonuje kompensacji bicia koła, 

− 

sprawdzenia wartości na przyrządach pomiarowych, 

− 

dokonuje regulacji geometrii kół kierowanych (w razie trudności korzysta z pomocy 
nauczyciela), 

− 

na przygotowanym druku – karcie pomiarowej uczeń notuje wyniki pomiarów, 

− 

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w poprawnym wypełnieniu druku.  

6.  Po wykonaniu pracy uczeń analizuje wykonane ćwiczenie. 
7.  Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony. 
8.  Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy została poprawnie wykonana. 
9.  Uczniowie prezentują pracę w kolejności wykonywania. 
10.  Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Na  podstawie  ćwiczenia  wykonanego  w  pracowni  sporządź  spis  wykonywanych 
czynności. 

Odszukaj  w  literaturze  wiadomości  dotyczące  sprawdzenia  i  regulacji  geometrii  kół  na 
innych przyrządach. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i nabytych umiejętności. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Budowa i zadania mechanizmów nośnych 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

WskaŜ i nazwij w modelu poszczególne elementy układu nośnego. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wskazać elementy budowy układu nośnego, 
2)  wykonać opis elementów w zeszycie przedmiotowym, 
3)  zaprezentować wykonanie ćwiczenia. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

stanowisko do wykonania ćwiczenia,  

− 

model układu nośnego lub pojazd ćwiczebny, 

− 

kliny pod koła samochodowe, 

− 

ś

rodki ochrony osobistej, 

− 

zeszyt do ćwiczeń, 

− 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ rodzaj zastosowanego układu zawieszenia w pojeździe i opisz róŜnicę w budowie 

całego układu w zaleŜności od tego czy jest to układ zaleŜny, czy niezaleŜny. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania zawarty w poradniku, 
2)  zgromadzić narzędzia i urządzenia niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
3)  sporządzić plan działania, 
4)  przygotować stanowisko pracy, 
5)  wykonać ćwiczenie zgodnie ze sporządzonym planem działania, 
6)  uporządkować stanowisko pracy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

7)  zapisać wnioski i spostrzeŜenia z wykonanego ćwiczenia, 
8)  zaprezentować efekt wykonanego zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

stanowisko do wykonania ćwiczenia,  

− 

model układu nośnego lub pojazd ćwiczebny, 

− 

zgromadzić narzędzia i urządzenia niezbędne do wykonania ćwiczenia, 

− 

kliny samochodowe, 

− 

ś

rodki ochrony osobistej, 

− 

zeszyt do ćwiczeń, 

− 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3 

WskaŜ w pojeździe masy resorowane i nieresorowne oraz zaleŜności między nimi. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania zawarty w poradniku, 
2)  zgromadzić narzędzia i urządzenia niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
3)  sporządzić plan działania, 
4)  przygotować stanowisko pracy, 
5)  wykonać ćwiczenie zgodnie z sporządzonym planem działania, 
6)  uporządkować stanowisko pracy, 
7)  zapisać wnioski i spostrzeŜenia z wykonanego ćwiczenia, 
8)  zaprezentować efekt wykonanego zadania. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

stanowisko do wykonania ćwiczenia, 

− 

model układu nośnego lub pojazd ćwiczebny, 

− 

instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i narzędzi,  

− 

zestaw narzędzi monterskich, 

− 

kliny samochodowe, 

− 

ś

rodki ochrony osobistej, 

− 

zeszyt do ćwiczeń, 

− 

przybory do pisania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

5.2. Sprawdzanie zuŜycia elementów układu nośnego 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1  

WskaŜ  punkty  w  układzie  nośnym,  w  których  moŜe  powstawać  luz  między 

współpracującymi elementami.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować instrukcje, poznać przyrządy i wyposaŜenie stanowiska, 
2)  wymienić punkty połączeń w układzie nośnym, w których moŜe powstawać luz, 
3)  odnotować w zeszycie, 
4)  zaprezentować przebieg ćwiczenia. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

stanowisko do wykonania ćwiczenia, 

− 

model układu nośnego lub pojazd ćwiczebny, 

− 

instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, 

− 

przybory do pisania, 

− 

zeszyt do ćwiczeń. 

 
Ćwiczenie 2 

Sprawdź układ nośny metodą bezprzyrządową. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać informacje zawarte w poradniku dla ucznia, 
2)  przeczytać instrukcje przyrządów, 
3)  dokonać sprawdzenia układu nośnego bez uŜycia przyrządów, 
4)  wyniki odnotuj w zeszycie ćwiczeniowym, 
5)  zaprezentować wykonanie ćwiczenia. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

model układu nośnego lub pojazd ćwiczebny, 

− 

podnośnik stanowiskowy, 

− 

instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i przyrządów,  

− 

narzędzia i przyrządy pomiarowe, 

− 

przybory do pisania, zeszyt ćwiczeń. 

− 

zeszyt do ćwiczeń. 

 
Ćwiczenie 3 

Określ stan sprawności układu nośnego.  
  
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać informacje zawarte w poradniku dla ucznia, 
2)  przeanalizować instrukcje stanowiskowe, 
3)  poznać przyrządy i wyposaŜenie stanowiska, 
4)  sprawdzić sprawność układu nośnego, 
5)  wyniki odnotować w zeszycie, 
6)  zaprezentować przebieg ćwiczenia. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i przyrządów, 

– 

instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, 

– 

model układu nośnego lub pojazd ćwiczebny, 

– 

 podnośnik stanowiskowy, 

– 

przybory do pisania, zeszyt do ćwiczeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

5.3. Sposoby naprawy elementów układu nośnego 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1  

Wymień drąŜek stabilizacyjny i jego połączenia przegubowe. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać informacje zawarte w poradniku dla ucznia, 
2)  przeanalizować instrukcje stanowiskowe, 
3)  wykonać demontaŜ drąŜka stabilizacyjnego i jego połączeń przegubowych, 
4)  dobrać odpowiednie narzędzia i przyrządy, 
5)  zapisać w zeszycie ćwiczeń sposób wymiany i swoje wnioski, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

model lub pojazd ćwiczebny, 

− 

instrukcja stanowiskowa, 

− 

zestaw narzędzi monterskich, 

− 

przyrządy pomiarowe, 

− 

zeszyt do ćwiczeń,  

− 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2  

Wymień sworzeń kulisty i tuleje metalowo-gumowe wahacza. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać informacje zawarte w poradniku dla ucznia, 
2)  przeanalizować instrukcje stanowiskowe, 
3)  dobrać odpowiednie narzędzia, 
4)  zdemontować sworzeń kulisty wahacza oraz tuleje metalowo-gumowe, 
5)  zapisać w zeszycie ćwiczeń swoje wnioski, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

model lub pojazd ćwiczebny, 

− 

ś

ciągacze sworzni kulistych oraz przyrządy do demontaŜu tulei metalowo-gumowych, 

− 

instrukcja stanowiskowa, 

− 

zestaw narzędzi monterskich, 

− 

przyrządy pomiarowe, 

− 

zeszyt do ćwiczeń,  

− 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3 

Wymień amortyzatory. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać informacje zawarte w poradniku dla ucznia, 
2)  dobrać odpowiednie narzędzia, 
3)  zdemontować amortyzatory, 
4)  zamontować amortyzatory, 
5)  zapisać w zeszycie ćwiczeń swoje wnioski, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

model lub pojazd ćwiczebny, 

− 

nowe amortyzatory, 

− 

instrukcja stanowiskowa, 

− 

zestaw narzędzi monterskich, 

− 

przyrządy pomiarowe, 

− 

zeszyt do ćwiczeń,  

− 

przybory do pisania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

5.4. Regulacja geometrii kół 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Przeprowadź kontrolę luzów w układzie jezdnym i uzupełnij ciśnienie w ogumieniu. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zabezpieczyć pojazd przed przetoczeniem, 
2)  podnieść kolejno osie pojazdu,  
3)  sprawdzić luzy w kładzie kierowniczym i zawieszenia,  
4)  sprawdzić ciśnienie w ogumieniu,  
5)  zaprezentować ćwiczenie. 

 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

pojazd ćwiczebny, 

− 

zestaw narzędzi monterskich, 

− 

zeszyt do ćwiczeń,  

− 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Dokonaj regulacji geometrii kół.  
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać instrukcję do przeprowadzenia ćwiczenia, 
2)  dobrać odpowiednie narzędzia i przyrządy pomiarowe, 
3)  dokonać pomiaru wskazanych wielkości, 
4)  zapisać w zeszycie ćwiczeń lub protokole badań wyniki pomiarów i swoje wnioski, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

model lub pojazd ćwiczebny, 

− 

instrukcje do wykonania ćwiczenia i stanowiskowa, 

− 

dane regulacyjne, 

− 

zestaw narzędzi monterskich, 

− 

przyrządy pomiarowe, 

− 

zeszyt do ćwiczeń,  

− 

przybory do pisania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

TEST 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wykonywanie  naprawy 
podzespołów układu nośnego samochodów” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:  

− 

zadania 1–16 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 17–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego, 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego, 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. b, 4. a, 5. b, 6. c, 7. b, 8. a, 9. a, 10. a, 11. a, 

12. c, 13. c, 14. c, 15. d, 16. c, 17. b, 18. b, 19. a, 20. c.

 

 
Plan testu  

 

Nr 

zadania 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić elementy składowe układu nośnego 

Określić funkcję elementów układu nośnego 

RozróŜnić funkcję elementów układu nośnego 

Określić  kolejność  operacji  podczas  regulacji 
geometrii kół 

Określić parametry sprawdzania geometrii kół 

Ocenić stan układu nośnego 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

Scharakteryzować zastosowanie podzespołów 

RozróŜnić funkcję podzespołów 

Określić zadania układu nośnego 

10 

Ustalić jednostki pomiaru geometrii kół 

11 

Określić  parametry  wpływające  na  pracę 
układu nośnego 

12 

Określić zaleŜności układów w samochodzie 

13 

Określić 

własności 

konstrukcji 

układu 

nośnego 

14 

RozróŜnić zastosowanie przyrządów 

15 

Rozpoznać elementy układu nośnego 

16 

Określić  sposób  naprawy  elementów  układu 
nośnego 

17 

Scharakteryzować sposoby naprawy układu 

PP 

18 

Określić niedomagania układu nośnego 

PP 

19 

Wyjaśnić sposób działania układu 

PP 

20 

RozróŜnić parametry ustawienia kół 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

Przebieg testowania

 

 

Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru.  
9.  dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 
10.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

11.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
12.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
13.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

14.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
15.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia

 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 pytań o róŜnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego wyboru. 
5.  Za kaŜdą poprawną odpowiedź moŜesz uzyskać 1 punkt. 
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla kaŜdego zadania podane 

są  cztery  moŜliwe  odpowiedzi:  A,  B,  C,  D.  Tylko  jedna  odpowiedź  jest  poprawna; 
wybierz ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7.  Staraj  się  wyraźnie  zaznaczać  odpowiedzi.  JeŜeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uwaŜasz za poprawną. 

8.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
9.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  sprawiało  Ci  trudność,  wtedy  odłóŜ  rozwiązanie 

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

10.  Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na karcie odpowiedzi. 
11.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia:

 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Elementem układu nośnego nie jest 

a)  wahacz. 
b)  drąŜek stabilizacyjny. 
c)  zwrotnica. 
d)  drąŜek skrętny. 

2.  DrąŜek Panharda w zawieszeniu jest 

a)  poprzecznym drąŜkiem skrętnym. 
b)  poprzecznym drąŜkiem reakcyjnym. 
c)  podłuŜnym drąŜkiem reakcyjnym. 
d)  poprzecznym drąŜkiem stabilizatora. 
 

3.  Zawieszenie  z  tzw.  belką  skrętną,  szeroko  stosowane  jako  zawieszenie  tylne 

samochodów osobowych z przednim napędem 
a)  naleŜy do zawieszeń niezaleŜnych. 
b)  naleŜy do zawieszeń półniezaleŜnych. 
c)  naleŜy do zawieszeń zaleŜnych. 
d)  nie naleŜy do Ŝadnej z podanych grup. 

 
4.  Przy  regulacji  ustawienia  kół  przednich  samochodu,  w  którym  istnieje  moŜliwość 

regulacji wszystkich kątów ustawienia 
a)  najpierw  ustawia  się  wyprzedzenie  sworznia  zwrotnicy  i  pochylenie  kaŜdego  koła,  

a potem zbieŜność kół. 

b)  najpierw ustawia się zbieŜność kół i pochylenie kaŜdego koła, a potem wyprzedzenie 

sworznia zwrotnicy kaŜdego koła. 

c)  najpierw  ustawia  się  wyprzedzenie  sworznia  zwrotnicy  kaŜdego  koła,  potem 

zbieŜność kół i pochylenie kaŜdego koła. 

d)  najpierw  ustawia  się  pochylenie  kaŜdego  koła,  potem  wyprzedzenie  sworznia 

zwrotnicy kaŜdego koła, a na końcu zbieŜność kół. 

 

5.  Kontrolny kąt skrętu kół to kąt skrętu koła 

a)  zewnętrznego występujący podczas skręcenia koła wewnętrznego o kąt 20

o

.

 

b)  wewnętrznego występujący podczas skręcenia koła zewnętrznego o kąt 20

o

.

 

c)  zewnętrznego występujący podczas skręcenia koła wewnętrznego o kąt 30

o

.

 

d)  wewnętrznego występujący podczas skręcenia koła zewnętrznego o kąt 30

o

.

 

 

6.  Na rysunku pokazano nieprawidłowe zuŜycie opony spowodowane przez 

a)  zbyt duŜą zbieŜność kół. 
b)  zbyt duŜą rozbieŜność kół lub pochylenie koła. 
c)  zbyt wysokie ciśnienie powietrza w oponie. 
d)  zbyt niskie ciśnienie powietrza w oponie. 
 

7.  Zadaniem stabilizatora umieszczonego w zawieszeniu pojazdu jest 

a)  zabezpieczenie nadwozia pojazdu przed zjawiskiem tzw. nurkowania. 
b)  ograniczenie przechyłów bocznych nadwozia. 
c)  zmiana charakterystyki tłumienia zawieszenia. 
d)  ograniczenie przechyłów wzdłuŜnych nadwozia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

8.  Amortyzator w zawieszeniu pojazdu pozwala na 

a)  tłumienie drgań elementów zawieszenia. 
b)  zwiększenie sztywności zawieszenia. 
c)  ograniczenie ugięcia elementów spręŜystych zawieszenia. 
d)  zwiększenie ugięcia elementów spręŜystych zawieszenia. 
 

9.  Układ nośny słuŜy do 

a)  prowadzenie kół. 
b)  kierowanie kół. 
c)  pochylenie kół. 
d)  wywaŜenie kół. 

 

10.  Prawidłowa  jednostka,  za  pomocą,  której  moŜna  wyrazić  zbieŜność  połówkową  kół  osi 

przedniej samochodu, to 
a)  1/mm. 
b)  mm. 
c)  km/m. 
d)  10/mm. 

 

11.  Kąt pochylenia koła to kąt zawarty pomiędzy 

a)  płaszczyzną symetrii koła i płaszczyzną prostopadłą do nawierzchni. 
b)  płaszczyzną symetrii koła i płaszczyzną równoległą do nawierzchni. 
c)  płaszczyzną symetrii koła i prostą prostopadłą do osi piasty koła. 
d)  płaszczyzną symetrii koła i osią piasty koła. 

 

12.  Konstrukcja zawieszenia kół zaleŜy od 

a)  przekładni głównej. 
b)  mechanizmu wspomagania układu kierowniczego. 
c)  układu napędowego. 
d)  układu kierowniczego. 
 

13.  Zadaniem zawieszeń aktywnych jest 

a)  korygowanie jazdy przy duŜych prędkościach. 
b)  zmianę kierunku jazdy na zakrętach. 
c)  podniesienie komfortu i bezpieczeństwa jazdy. 
d)  łatwiejsze pokonywanie wzniesień. 
 

14.  Przedstawiony na rysunku przyrząd słuŜy do 

a)  demontaŜu tulei metalowo-gumowych. 
b)  zdejmowania łoŜysk. 
c)  zdejmowania sworzni kulistych. 
d)  demontaŜu półosi napędowych. 
 

15.  Elementem układu nośnego jest 

a)  kolumna kierownicza. 
b)  przeguby krzyŜakowe. 
c)  zwrotnice wraz z ramionami. 
d)  wahacz. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

16.  Nnaprawę sworznia kulistego wykonuje się 

a)  poprzez regenerację. 
b)  poprzez wymianę spręŜyny. 
c)  poprzez wymianę na nowy. 
d)  poprzez wymianę wkładek ciernych. 
 

17.  Obsługa układu nośnego polega na 

a)  sprawdzenie kąta wychylenia. 
b)  sprawdzenie połączeń przegubowych i śrub mocujących elementy układu nośnego. 
c)  sprawdzenie połączeń gumowych. 
d)  naprawę zuŜytych elementów. 
 

18.  Niedomagania układu nośnego podczas jazdy objawiają się 

a)  stukami pochodzącymi z tyłu samochodu. 
b)  stukami pochodzącymi z podwozia samochodu podczas jazdy po nierównościach. 
c)  przestawieniem koła kierownicy. 
d)  kołysaniem poprzecznym pojazdu. 

 

19.  Stabilność pojazdu podczas jazdy jest uwarunkowana 

a)  prawidłowością ustawienia kół. 
b)  prawidłowym doborem opon samochodowych. 
c)  właściwym obciąŜeniem pojazdu. 
d)  prawidłowym doborem zawieszenia. 
 

20.  Geometryczna oś jazdy to 

a)  prosta łącząca środki osi przedniej i tylnej. 
b)  prosta łącząca środek osi tylnej i wierzchołek dwusiecznej kąta zbieŜności całkowitej 

kół przednich. 

c)  dwusieczna kąta zbieŜności całkowitej kół tylnych. 
d)  dwusieczna kąta zbieŜności całkowitej kół przednich. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Wykonywanie naprawy podzespołów układu nośnego samochodów  

 

Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Numer 

pytania 

ODPOWIEDŹ 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

Test 2  
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wykonywanie  naprawy 
podzespołów układu nośnego samochodów” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:  

− 

zadania 1–14 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 15–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego, 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. b, 4. c, 5. a, 6. a, 7. a, 8. b, 9. c, 10. c, 11. c, 

12. b, 13. b, 14. c, 15. a, 16. c, 17. b, 18. a, 19. c, 20. d. 

 
Plan testu  

 

Nr 

zadania 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić elementy składowe układu nośnego 

Określić funkcję elementów układu nośnego 

Określić metody badań amortyzatorów 

Określić przeznaczenie przyrządów 

Określić parametry ruchu pojazdu 

Ocena stanu układu nośnego 

Scharakteryzować zastosowanie podzespołów 
układu nośnego 

Określić  charakterystykę  pracy  elementów 
układu nośnego 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

Określić zadania układu nośnego 

10 

Określić niedomagania układu nośnego 

11 

Określić funkcję elementów układu nośnego 

12 

RozróŜnić  przyrządy  do  naprawy  układu 
nośnego 

13 

RozróŜnić  przyrządy  do  naprawy  układu 
nośnego 

14 

RozróŜnić 

rozwiązania 

konstrukcyjne 

zawieszeń 

15 

Określić niedomagania układu nośnego 

PP 

16 

Określić  parametry  wpływające  na  pracę 
układu nośnego 

PP 

17 

RozróŜniać  i  rozumieć  sposób  działania 
układu nośnego 

PP 

18 

Określić parametry układu nośnego 

PP 

19 

RozróŜniać  i  rozumieć  sposób  działania  
układu nośnego 

PP 

20 

RozróŜnić parametry ustawienia kół jezdnych 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia

 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 pytań o róŜnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego wyboru. 
5.  Za kaŜdą poprawną odpowiedź moŜesz uzyskać 1 punkt. 
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla kaŜdego zadania podane 

są  cztery  moŜliwe  odpowiedzi:  A,  B,  C,  D.  Tylko  jedna  odpowiedź  jest  poprawna; 
wybierz ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7.  Staraj  się  wyraźnie  zaznaczać  odpowiedzi.  JeŜeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uwaŜasz za poprawną. 

8.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
9.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  sprawiało  Ci  trudność,  wtedy  odłóŜ  rozwiązanie 

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

10.  Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na karcie odpowiedzi. 
11.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

Powodzenia 

 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja,  

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.  DrąŜek skrętny w zawieszeniu samochodu spełnia rolę elementu 

a)  prowadzącego. 
b)  spręŜystego. 
c)  spręŜystego i prowadzącego. 
d)  tłumiącego. 

 
2.  Zawieszenie na podwójnych wahaczach poprzecznych nierównej długości jest zawieszeniem 

a)  zaleŜnym. 
b)  niezaleŜnym. 
c)  półniezaleŜnym. 
d)  niezaleŜnym przy małych i zaleŜnym przy duŜych wychyleniach kół samochodu. 

 
3.  Metoda EUSAMA dotyczy badania skuteczności działania 

a)  układu hamulcowego. 
b)  amortyzatorów zawieszenia. 
c)  układu kierowniczego. 
d)  półosi napędowych. 
 

4.  Szarpaki słuŜą do 

a)  sprawdzania luzu w przekładni głównej. 
b)  sprawdzania luzu przekładni w przekładni kierowniczej. 
c)  sprawdzania luzów zawieszenia i układu kierowniczego. 
d)  sprawdzania równoległości osi. 

 
5.  ZbieŜność kół 

a)  zapewnia samosterowność pojazdu. 
b)  ogranicza zuŜycie bieŜnika. 
c)  ułatwia pokonywanie zakrętów. 
d)  ułatwia powrót kół do jazdy na wprost. 
 

6.  Podstawową przyczyną zuŜycia środka bieŜnika opony na jej całym obwodzie moŜe być 

a)  zbyt wysokie ciśnienie w ogumieniu. 
b)  zbyt niskie ciśnienie w ogumieniu. 
c)  nieprawidłowa wartość zbieŜności kół. 
d)  nadmierne luzy łoŜysk kół. 
 

7.  Stabilizator stosuje się w zawieszeniu samochodu w celu 

a)  ograniczenia przechyłów bocznych nadwozia. 
b)  ograniczenia sił przenoszonych na nadwozie. 
c)  ograniczenia sił przenoszonych na koła. 
d)  zwiększenia trwałości elementów zawieszenia. 

 
8.  Na skutek zwiększenia temperatury pracy samochodowego amortyzatora hydraulicznego, 

rozwijana przez niego siła tłumienia 
a)  wzrośnie. 
b)  zmniejszy się. 
c)  pozostanie bez zmian. 
d)  temperatura nie zwiększa się. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

9.  Samoczynne powracanie kół do połoŜenia jazdy na wprost uzyskuje się przez 

a)  odpowiedni kąt pochylenia sworzni zwrotnic. 
b)  odpowiedni kąt pochylenia koła. 
c)  odpowiedni kąt wyprzedzenia sworzni zwrotnic. 
d)  właściwą oś geometryczną pojazdu. 
 

10.  Podstawową przyczyną zuŜycia obydwu bocznych krawędzi bieŜnika opony na jej całym 

obwodzie moŜe być 
a)  blokowanie hamulców. 
b)  luzy łoŜysk kół. 
c)  zbyt niskie ciśnienie powietrza. 
d)  zbyt wysokie ciśnienie powietrza. 

 
11.  Który z podanych niŜej elementów nie jest elementem spręŜystym zawieszenia 

a)  resor piórowy. 
b)  drąŜek skrętny. 
c)  drąŜek kierowniczy. 
d)  spręŜyna śrubowa. 
 

12.  Przedstawiony na rysunku przyrząd słuŜy do 

a)  demontaŜu wahacza. 
b)  demontaŜu tulei metalowo-gumowych. 
c)  demontaŜu sworzni kulistych. 
d)  demontaŜu spręŜyny śrubowej. 

 
 
 

13.  Przedstawiony na rysunku z prawej strony przyrząd słuŜy do 

a)  wymiany amortyzatorów. 
b)  napinania spręŜyn. 
c)  zdejmowania wahacza. 
d)  demontaŜu tulei metalowo-gumowych. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

14.  Zawieszenie przednie typu Mcphersona to 

a)  układ podwójnych wahaczy ze spręŜynami śrubowymi. 
b)  układ pojedynczych wahaczy poprzecznych z poprzecznym resorem piórowym. 
c)  układ  pojedynczych  wahaczy  poprzecznych  lub  skośnych  i  amortyzatorów 

teleskopowych zintegrowanych ze spręŜynami śrubowymi. 

d)  układ pojedynczych wahaczy poprzecznych z wzdłuŜnym resorem piórowym. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

15.  Niesprawność amortyzatora moŜe objawiać się 

a)  wydłuŜona droga hamowania. 
b)  zmniejszeniem prześwitu miedzy nawierzchnią, a podwoziem samochodu. 
c)  większymi przechyłami na boki nadwozia samochodu. 
d)  znoszeniem pojazdu podczas jazy z góry. 

 
16.  Która  z  wymienionych  wartości  wpływa  na  poprawę  kierowania  samochodu  powodując 

zmniejszenie siły potrzebnej do skręcania kół 
a)  wyprzedzenie sworznia zwrotnicy. 
b)  pochylenie sworznia zwrotnicy. 
c)  pochylenie koła. 
d)  zbieŜność połówkowa. 

 

17.  Podczas  obsługi  klasycznego  układu  nośnego  jest  dokonywana  regulacja  kąta  wyprzedzenia 

sworznia zwrotnicy i zbieŜność kół, kolejność czynności jest 
a)  obojętna. 
b)  najpierw reguluje się kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy, a następnie zbieŜność. 
c)  najpierw reguluje się zbieŜność, a następnie kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy. 
d)  oba parametry reguluje się razem. 

 
18.  ZbieŜność kół zapewnia nam 

a)  równoległe ustawienie kół względem siebie w czasie jazdy. 
b)  łatwość kierowania pojazdem. 
c)  nie występuje boczny poślizg kół na zakrętach. 
d)  powracanie kół do jazdy na wprost. 

 
19.  Przy ujemnej wartości kąta wyprzedzeniu osi sworznia zwrotnicy punkt przecięcia jezdni 

przez tę oś leŜy 
a)  przed pionową płaszczyzną przechodzącą przez oś kół przednich. 
b)  w pionowej płaszczyźnie przechodzącej przez oś kół przednich. 
c)  za pionową płaszczyzną przechodzącą przez oś kół przednich. 
d)  w pionowej płaszczyźnie przechodzącej przez oś kół tylnych. 

 

20.  Kąt pochylenia koła to kąt zawarty pomiędzy 

a)  płaszczyzną symetrii koła i płaszczyzną równoległą do nawierzchni. 
b)  płaszczyzną symetrii koła i prostą prostopadłą do osi piasty koła. 
c)  płaszczyzną symetrii koła i osią piasty koła. 
d)  płaszczyzną symetrii koła i płaszczyzną prostopadłą do nawierzchni. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Wykonywanie naprawy podzespołów układu nośnego samochodów  

 

Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Numer 

pytania 

ODPOWIEDŹ 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

                                   Razem: 

 

 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

7. LITERATURA

 

 
1.  Grzybek S. (red.): Budowa pojazdów samochodowych. Część II. REA, Warszawa 2003 
2.  Kozłowski  M.  (red.):  Mechanik  pojazdów  samochodowych.  Budowa  i  eksploatacja 

pojazdów. Część I. Vogel, Wrocław 2003 

3.  Kozłowski  M.  (red.):  Mechanik  pojazdów  samochodowych.  Budowa  i  eksploatacja 

pojazdów. Część II. Vogel, Wrocław 2003 

4.  Kozłowski  M.  (red.):  Mechanik  pojazdów  samochodowych.  Budowa  i  eksploatacja 

pojazdów. Część III. Vogel, Wrocław 2003 

5.  Reimpell  J.,  Betzler  J.:  Podwozia  samochodowe,  Podstawy  konstrukcji.  WKiŁ, 

Warszawa 2001 

6.  Reński A.: Układy hamulcowe i kierownicze oraz zawieszenia. OWPW, Warszawa 1997  
7.  Rychter T.: Mechanik pojazdów samochodowych. WSiP, Warszawa 1996 
8.  Sikorski J.: Układy kierownicze. WKŁ, Warszawa 1974 
9.  Sitek K.: Diagnostyka samochodowa. Auto, Warszawa 1999 
10.  Trzeciak  K.:  Diagnostyka  samochodów  osobowych.  WKŁ  Wyd.  6 uaktualnione.  WKiŁ, 

Warszawa 2005 

 
Literatura metodyczna

 

1.  Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. WSiP, Warszawa 2002 
2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 
3.  Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995