Jak to jest być dzieckiem alkoholika, gdy przestaje się być dzieckiem? Jakie wyzwania czekają na DDA 
w dorosłym świecie?

Łukasz Kozioł 

Rok: 

Wydawnictwo: 

Miejsce wydania: 

Jak to jest? To dobre pytanie. Teraz postaram się na nie odpowiedzieć. Wcale niewesoło. Co innego, 
gdybym był pogrążony w kompletnej nieświadomości tego, co było, tego, co miało (i jeszcze ma) swój 
wpływ – wtedy „działoby się” po prostu, a ja nawet nie wiedziałbym, dlaczego „się dzieje”. No, ale 
przecież takie życie w nieświadomości byłoby szare, brudne, płytkie emocjonalnie i pełne konfliktów. 
Druga strona medalu jest taka, że kiedy zdałem sobie sprawę z niektórych rzeczy – w pierwszej chwili 
mi się nie polepszyło. Wiadomo – „...bo przecież to ICH WINA!!!” I nie miało to żadnego znaczenia, 
czego dotyczył problem – wina była zawsze „ICH”. Zawsze – do niedawna. Ale po kolei. 

Dorastałem w typowej rodzince mieszczańskiej – Mama, Tata, starsza o 8 lat Siostra i Ja. 
Mieszkaliśmy w bloku na warszawskim osiedlu: dwa pokoje z kuchnią. Mieliśmy wszystko, rodzice 
dbali o status materialny na tyle, na ile ich było stać. Zawsze z siostrą byliśmy najedzeni, ubrani, 
zawsze wyposażeni w książki do szkoły itd. itp. 

Razem wyjeżdżaliśmy do babci (od strony Mamy) do Ciechocinka. Spośród wszystkich wspomnień z 
tych wyjazdów, dobrze pamiętam jedno: Wujek – starszy brat mamy. Zawsze się go bałem i do tej 
pory pamiętam alkoholowy odór, jaki roztaczał wokół siebie. Choć zawsze uśmiechnięty, ze śniadą 
cerą, mówiący zgrzytliwym głosem i „pieszczotliwie” targający mnie po głowie ze słowami „Uteeeek, 
Uuuuuuuuuucioo”. Trochę niczym cygan (skojarzenie ze względu na śniadą cerę), którym straszono 
małe dzieci, że jak będą niegrzeczne, to wtedy przyjdzie i je zabierze... Pamiętam także „specjalne” 
wyprawy rodziców do Torunia po firmowe pierniki „Katarzynki” (do tej pory je lubię) i po wódkę 
„Kopernik” – bo dobra i dostępna tylko w Toruniu... A potem rodzinne spotkania w babcinym 
ogródku – z „Kopernikiem” (a raczej kilkoma butelkami „Kopernika”) w roli głównej. Wszystko niby 
Ok, bo rodzina zebrana razem w jednym miejscu, rozmowy, śmiechy...Tylko jakaś pustka 
emocjonalna, niezrozumienie, samotne oglądanie telewizji. Ale wtedy jeszcze niczego nie wiedziałem. 
„Działo się po prostu”. Jako dziecko w miarę dobrze uczyłem się w podstawówce, nie sprawiałem 
kłopotów, bo zawsze mogłem pogrążyć się w zabawie – samemu. Z kolegami prawie w ogóle nie 
grałem w kapsle, nieczęsto grałem z nimi w piłkę. Bawiłem się sam. Jako maluch uwielbiałem słuchać 
dwóch bajek na płytach winylowych: Przygody Piotrusia Pana i Bolek i Lolek i Królowa Śniegu. 
Szczególnie tą drugą bardzo przeżywałem. Słuchałem ich na okrągło. I nie znosiłem historii o Pinokiu 

– do tej pory wściekam się, gdy widzę jakąkolwiek ekranizację tej bajki. I sam się zastanawiam, 
dlaczego tak się dzieje? 

Rodzice pracowali w klubie sportowym. Mama była przez kilka lat kierowniczką basenów i cały swój 
czas mogłem jako dzieciak spędzać na basenach razem z nią. Nawet nie raz zostawałem po 
godzinach, kiedy baseny były już zamknięte, i kiedy Mama zostawała po godzinach z kolegami z 
maszynowni i z ratownikami. Pamiętam trójkolorowy tort lodowy Hortexu, jednocześnie wiedząc, że 
było coś jeszcze... To są miłe wspomnienia, im nie towarzyszą przykre emocje – jest za to tęsknota za 
możliwością swobodnego spędzania czasu na basenie – jestem typowym „wodnym stworzeniem” i 
gdybym mógł sobie pozwolić finansowo – to obecnie całe weekendy spędzałbym na Warszawiance... 

Natomiast ze smutkiem wspominam wszystkie te dni (właśnie chciałem napisać chwile, ale to nie były 
chwile, lecz długie samotne godziny), kiedy to wyglądałem przez okno naszego mieszkanka patrząc w 
kierunku przystanku autobusowego, z którego zawsze przychodzili rodzice po pracy. Byłem 
dzieckiem, myślę, że to była bardzo wczesna podstawówka – pierwsza lub druga klasa – dokładnie nie 
pamiętam. Czasem wychodziłem przed blok, czasem dalej w kierunku przystanku z nadzieją, że w 
końcu wrócą. Długie minuty, a czasami i godziny mijały na tęsknocie, smutku, poczuciu samotności i 
tego paraliżującego strachu, czy przypadkiem na rodziców ktoś nie napadł, czy im się nic nie stało i 
„dlaczego jeszcze nie wracają, przecież już dawno powinni być”. A czasem całe długie minuty 
patrzyłem się z tego samego okna w niebo – wierząc z dziecięca ufnością, że w chmurach zobaczę 
anioły. 

W końcu rodzice wracali – „weseli”. Teraz już wiem skąd pochodziła ta wesołość. Ona utrzymywała 
się także w trakcie domowych przyjęć. Uczestniczyli w nich nasi nowi lokatorzy – rodzice postanowili 
wynajmować jeden pokój paniom lekkich obyczajów i ich arabskim „przyjaciołom”. Z tamtych czasów 
został także przepis na jedną arabską potrawę, której próżno by szukać w „naszych” Sphinxach czy 
Hammurabich – wśród znajomych robi furorę od lat. W sumie – egzotyka w środku lat 80-tych – 
powiew Zachodu, guma do żucia Donald Duck, wafelki Duplo (coś w stylu obecnych Kinder Bueno, 
które bardzo lubię) no i możliwość zakupu klocków Lego w Pewexach. Ale także noce z koleżanką - 
ciągle moczącą się córką „sąsiadki-przez-balkon”, która także lubiła bardzo „czarodziejkę – gorzałkę” i 
od której pochodziła chyba idea wynajmu mieszkania nowym lokatorom, podczas gdy rodzice i ich 
egzotyczni znajomi bawili się w najlepsze. Albo zostawanie pod opieką jednej z „cioć”, które czasem 
zabierały mnie do swoich egzotycznych przyjaciół – siedziałem wtedy wśród dymu papierosowego 
zmieszanego z zapachem drogich perfum dla mężczyzn, przy stoliku zastawionym szklankami 
wypełnionymi napojem w kolorze średnio „naciągniętej” herbaty – czasem długie minuty czekając na 
jedną z „ciotek”... 

Wszystko było w porządku, do momentu, gdy byłem grzeczny – wiadomo przecież, że dzieci i ryby 
głosu nie mają. Raz zdarzyło się, że wyraziłem swoją złość w sposób bardzo zdecydowany – to 
musiało być dla Mamy dosyć szokujące, bo użyłem wtedy dość mocnych słów. Nie pamiętam, o co 

chodziło, w każdym razie byłem z jakiegoś powodu bardzo niezadowolony. Ciechocinek, Ja, Mama i 
moja starsza Siostra w drodze na ciechociński deptak: w dziecięcej złości – bo byłem wtedy 
dzieciakiem – użyłem wobec Mamy określenia pasującego do tych pań, które u nas mieszkały. Słowo 
bardzo znane i bardzo powszechne w Polsce. Dostało mi się ostro po twarzy – pamiętam ciętą rękę w 
czarnej skórzanej rękawiczce i poczucie ogromnej niesprawiedliwości połączone ze stanowczym 
„Milcz!!!” Później to „Milcz!!!” często, coraz częściej zaczęło powracać. Moja Siostra miała niejedną 
okazję dobrze się z tym krótkim słowem zapoznać... Dyscyplina przejęta od zaprzyjaźnionych 
Niemców – wtedy jeszcze z Berlina Wschodniego. Jest to jedno z najbardziej wyraźnych i najbardziej 
nieprzyjemnych wspomnień, jakie mam – wspomnień związanych z Mamą. 

Wyjeżdżaliśmy także do drugiej babci do Opola – wtedy jeździł z nami Tata, ponieważ Mama raczej 
nie akceptowała swojej teściowej. Zresztą ten brak akceptacji obecny jest do tej pory. I tutaj też mam 
dużo przyjemnych wspomnień, ale jest także kilka niewesołych. Zawsze lubiłem oglądać kolorowe 
publikacje religijne babci – było tam tyle pięknych kolorów. (Babcia jest Świadkiem Jehowy). Te 
wszystkie strażnice - całkiem fajna i bardzo kolorowa sprawa dla dzieciaka. Ale pamiętam też wujka 
Leszka – starszego brata Taty. Pamiętam, że bardzo się starał ilekroć przyjeżdżaliśmy, bardzo 
smacznie gotował. I pamiętam też jedną noc, kiedy zostałem z babcią i wujkiem sam – już leżałem w 
łóżku, kiedy zdałem sobie sprawę, że wujek kłóci się ze swoją matką, grozi jej i robi wyrzuty. Pewnie 
byli przekonani, że dzieciak już śpi. Pamiętam swój strach, pamiętam też strach o babcię. Pamiętam 
też „nalaną” i śniadą (ale nie od opalenizny) twarz wujka. Dziwna sprawa – pomimo takiego 
wspomnienia zawsze go lubiłem, choć tak naprawdę prawie się nie znaliśmy. 

A jeśli chodzi o Tatę – z czasów swojego dzieciństwa nie mam przykrych wspomnień z nim 
związanych. Tata dopiero później zaczął pić. Pamiętam jak przez mgłę sytuację, jaka przez pewien 
czas panowała u nas w rodzinie – poszukiwanie, a następnie usuwanie alkoholu ukrywanego w 
mieszkaniu przez Mamę. Pamiętam jakąś skórzaną walizkę, w której pochowany był alkohol. Całe lata 
później dowiedziałem się od Siostry, że była to sprawa ukrywana przede mną jako dzieckiem. 
Dowiedziałem się, że choć Tata zawsze pogodny (co bardzo wyraźnie widać na wszystkich zdjęciach, 
jakie posiadam) w pewnym momencie nie wytrzymał. Siostra powiedziała mi, że Tata nigdy nie 
płakał, ale ostatecznie w desperacji poddał się podczas jednej z rozmów z Mamą. Płakał, rozkładając 
ręce, i mówiąc, że nie wie jak ma dotrzeć do Mamy, która pije. Poddał się. I teraz już wiem, skąd 
wzięło się u Taty jego wycofanie. Można by rzec, że „został przygnieciony pantoflem”... 

Wspomniałem o zdjęciach. Mam ich sporo i stosunkowo niedawno przeglądając je zdałem sobie 
sprawę z jednej rzeczy – na fotografiach z przeszłości mój Tata jest zawsze pogodny natomiast Mama 
zawsze pochmurna. I wtedy przyszła do mnie odpowiedź na jedno nurtujące mnie od lat pytanie: Co 
się dzieje? Dlaczego nigdy nie potrafiłem się uśmiechnąć do zdjęcia? Już wiedziałem – byłem zawsze 
bliżej Mamy a od Taty z czasem oddaliłem się, ale wyprzedzam opowieść. 

Moi starsi koledzy zabrali mnie kiedyś do kina – na Gwiezdne Wojny. Jako dzieciak całkowicie 
wpadłem w tą gwiezdną sagę. Pamiętam, jak będąc samemu w domu nie raz błądziłem myślami po 
tych kosmicznych światach. Całymi długimi minutami potrafiłem wpatrywać się w małą naklejkę na 
drzwiach do pokoju przedstawiającą jednego z imperialnych szturmowców w białym kombinezonie 
trzymającego pod lufą swojego karabinu Luke’a Skywalkera. I pamiętam dobrze, że wyobrażałem 
sobie, że dysponuję tą Mocą, o której jest mowa we wszystkich częściach całego cyklu. Teraz już 
wiem, CO się wtedy zaczęło rodzić (choć wypatrywanie aniołów przez okno też zapewne miało tu 
swój wcześniejszy udział). 

Gdy byłem nastolatkiem, jeszcze dobrze się uczyłem w podstawówce. To była może piąta klasa. 
Niedaleko bloku, w którym mieszkaliśmy była moja szkoła. Kolejne wspomnienie związane z 
przetrzymywanym w domu alkoholem jest takie: pewnego ciepłego dnia ostatnią lekcją w szkole był 
wf. Wróciłem do domu zdyszany i pierwszą rzeczą, jaką zrobiłem, było otworzenie lodówki i 
sięgnięcie po szklaną, ciemnozieloną butelkę Mazowszanki. Wielkie było moje zdziwienie, gdy 
poczułem ogień w gardle, tak jakby cała jama ustna ścięła się niczym białko jajka. Czysty 
spirytus...zamiast Mazowszanki. 

Któregoś dnia po szkole poszedłem z kolegami pod pobliski wiadukt kolejowy – wszyscy kupiliśmy 
piwo. To był „mój pierwszy raz”... Potem – im byłem starszy, tym więcej okazji wyszukiwałem. To był 
czas, kiedy zacząłem słuchać muzyki – całkowicie pochłonął mnie heavy metal. To był czas, kiedy Tata 
wyjechał za wschodnią granicę do pracy – mieliśmy się za kilka lat przeprowadzać do nowego 
mieszkania, jednocześnie nie wiedząc tak naprawdę, kiedy to nastąpi. Gdy wrócił, mieszkanko zaczęło 
wyglądać jak magazyn. 

Tak – jako nastolatek kompletnie wpadłem w muzykę i zacząłem się gorzej uczyć – fizyka, chemia, 
matematyka – coraz więcej problemów i słabszych ocen. W międzyczasie „jakby” trochę więcej okazji 
do zabawy – z tanim winem lub piwem. Potem koniec podstawówki i kompletne niezdecydowanie, w 
którą pójść stronę. I poczucie całkowitego braku wsparcia emocjonalnego ze strony rodziców. Mama 
na pewno miała, co przeżywać, bo to był także czas, kiedy jej starszy brat zmarł – przyczyną był 
alkohol. Stała się nerwowa. Po przeprowadzce stało się to jeszcze bardzie widoczne – w postaci 
ostrych kłótni i pretensji do Taty. 

A ja miałem swój świat muzyki i Gwiezdnych Wojen a także tych wszystkich nowych doświadczeń 
nastolatka – imprezy, uganianie się za dziewczynami. Pierwszy koncert metalowy, na który 
odważyłem się pójść samemu po uprzednim wypiciu na siłę kilku piw w celu otępienia 
nieokreślonego lęku. I coraz częściej myślałem o samobójstwie – szczególnie w sytuacjach 
stresujących, jak np. przed klasówką z chemii, fizyki czy matematyki. Wtedy jeszcze na zasadzie: jakby 
to było dobrze nie żyć, żeby nie przeżywać tego strachu przed porażką. Jednocześnie bardzo 
marzyłem o swoim pokoju, w którym mógłbym się zamknąć i nie dopuszczać do siebie rodziców – 
przede wszystkim Mamy, która często powtarzała mi mniej więcej tak, że to „dobrze, że dostałeś 

trójkę z klasówki, ale szkoda, że nie czwórkę”. Poza tym wszechobecne – idź do sklepu, wynieś 
śmiecie, obierz ziemniaki, ścisz tą muzykę albo idź oddać butelki do skupu to będziesz mieć pieniądze 
– i faktycznie chodziłem do tego skupu z całym ogromnym plecakiem wypchanym po brzegi 
butelkami po wódce, jakie otrzymywałem od Mamy z pracy... I choć cieszyłem się z tych pieniędzy, to 
jednak zawsze tkwił gdzieś wewnątrz wstyd, że robię coś takiego. A wszystko nadal odbywało się w 
atmosferze pozornej równowagi. Oboje z Siostrą mieliśmy, co jeść, w czym chodzić, mieliśmy, na 
czym słuchać muzyki – tylko emocjonalnej stabilności brakowało. 

W końcu przeprowadziliśmy się do nowego mieszkania. I miałem w końcu swój wymarzony pokój – 
swoje własne królestwo muzyki i wyobraźni. Pokój, który jednocześnie urządzony został przez...moją 
Mamę. Wtedy też, pierwszy raz świadomie i całkowicie nieodpowiedzialnie upiłem się – w starym i 
pustym mieszkaniu, do którego miałem jeszcze klucze. Potem obiecałem sobie, że już nigdy nie tknę 
alkoholu. Nie wiedziałem, jak bardzo się myliłem... 

W liceum, na jednej z pierwszych lekcji matematyki stwierdziłem, że nie zdam do następnej klasy – 
odezwały się braki z podstawówki. Rozmowy Taty z matematyczką nic nie dały. Rozmowy między 
rodzicami nic nie dały. Ich i moja bezradność bardzo mi ciążyły. Korepetycje nic nie dały. Stało się tak, 
jak sobie założyłem na starcie. A cały rok w pierwszej klasie liceum upłynął mi – to dobre określenie: 
„upłynął” – na zabawach i wszelkich koncertach, na które już miałem odwagę chodzić – zawsze z 
butelką. Czułem się bardzo niepewny siebie, ciągle się nie uśmiechałem na zdjęciach – także tych 
klasowych – na wycieczce klasowej znalazłem się w grupie tych, którzy jako pierwsi poszli po wódkę 
do pobliskiego sklepu. Potem powtórzyłem klasę w tym samym liceum – z tym samym skutkiem, a 
także z jeszcze bardziej alkoholowym zachowaniem na kolejnej wycieczce, po której na szczęście nie 
zostałem wyrzucony ze szkoły. A i tak okazało się, że szkołę muszę opuścić ze względu na kiepskie 
wyniki z chemii, matematyki i fizyki. 

W tamtym czasie pamiętam ostre kłótnie i wyrzuty, jakie moja Mama robiła Tacie. Milczałem z obawy 
przed wyrażeniem swojego zdania na ten temat (w końcu pamiętałem dobrze czarną skórzaną 
rękawiczkę) przeżywając te wszystkie sytuacje z wielkim smutkiem i z niepewnością zadając sobie 
pytanie: „Dlaczego Mama tak się czepia Taty?” Któregoś dnia nie wytrzymałem i rozpłakałem się 
pytając się Mamy, dlaczego to robi??? Pokrętna i enigmatyczna odpowiedź Mamy po alkoholu wcale 
mi nie rozjaśniła w głowie, tylko przysporzyła kolejnych trosk. Później – podczas tej samej rozmowy z 
Siostrą, o której napisałem wcześniej dowiedziałem się, że chodziło o (wyimaginowane?) pretensje 
Mamy dotyczące jakiejś kobiety z pracy, z którą rzekomo Tata miał romansować. 

Rodzice rozpili się w swoim klubie sportowym. Do tej pory mam takie poczucie, że gdyby nie ten klub, 
to być może wszystko potoczyłoby się inaczej... Kto wie? Dyrektor klubu przymykał oczy na to picie w 
trakcie pracy i wszystko się kręciło swoim alkoholowym błędnym kołem. 

I ja sam, w poczuciu bezradności życiowej, pogrążony w fantazjach muzycznych – żyłem swoim 
własnym życiem. Mój wymarzony pokój stał się ciemny. Zawsze ciemny. Przeszedłem jakoś przez 
drugie liceum i znów stanąłem na znajomych rozdrożach – co dalej??? Moje poczucie 
bezwartościowości i całkowitego braku celu życiowego było ogromne – wynikało z ocen na 
świadectwie maturalnym. Do tej pory pamiętam bardzo wymowny wzrok pani polonistki mówiącej 
mi po maturach, że powinienem wyżej mierzyć... I pamiętam dwa mocne piwa wypite przed maturą 
pisemną z polskiego. 

Potem policealne studium – nie skończyłem go, za to cały czas kłamałem rodzicom, że wszystko w 
porządku. Dużo piłem. Pojawiły się narkotyki. A potem jedna „nieszczęśliwa miłość”, następnie 
kolejna „nieszczęśliwa miłość” i jeszcze jedna. Wtedy byłem także bardzo wyczulony na wszelkie 
nieszczęścia, jakie dotykają ludzi na świecie i pogrążałem się w pesymizmie myśląc o tym, że gdybym 
tylko mógł to zdjąłbym z tych wszystkich cierpiących całe ich brzemię i wziąłbym na siebie. Do tego 
pesymistyczna muzyka i świat moich marzeń, które rozrastały się w coraz to bardziej niebezpiecznych 
kierunkach. Zacząłem się prawdziwie utożsamiać z bohaterami ksiązki „Wywiad z Wampirem”, 
szczególnie z postacią wiecznie nieszczęśliwego i pogrążonego w smutku wampira Loisa. A do tego 
ciągłe pasmo niespełnionych marzeń, których było zbyt wiele i które były zbyt duże – nie wiedziałem, 
od czego zacząć i błędne koło się zamykało. 

Zacząłem także w myślach obwiniać rodziców o wszystkie swoje niepowodzenia. Pojawiła się niechęć 
do Taty – w myślach robiłem mu wyrzuty o wszystko, co się dało. Jednocześnie cały czas trzymałem 
stronę Mamy. Ale też zawsze potrafiłem znaleźć cokolwiek, co mógłbym jej zarzucić. I ciągle 
powracały myśli samobójcze – zawsze w sytuacjach wymagających ode mnie bardziej 
zorganizowanego działania lub większego stresu. Do tego czułem paraliżujący strach przed pójściem 
do wojska – na jednym ze spotkań komisji rekrutacyjnej oznajmiłem, że jeśli wezmą mnie to wojska, 
to popełnię samobójstwo. I czułem się bardzo niepewny siebie, zacząłem uzależniać swoje 
zachowania i w ogóle postrzeganie samego siebie od opinii innych ludzi. W stosunku do starszych ode 
mnie ludzi – czułem się jak dziecko, jak ktoś niższy rangą. Miałem wtedy około 20 lat. Potem 
„rzuciłem się” na archeologię, jako na azyl przed wojskiem – bo bez egzaminów za to płatna z góry. 

I w tym momencie napiszę o jednej rzeczy: rodzice od czasów drugiego liceum ZAWSZE dawali mi 
pieniądze na wszystko. A konkretnie – Mama, która trzymała całą domową kasę (w klubie pracowała 
jako kasjerka w dziale księgowości). 

Miałem pieniądze, które zastępowały miłość. Moja Siostra także tego doświadczała – zawsze kasa 
zamiast emocjonalnego wsparcia. I tak – otrzymałem 2 tysiące na opłacenie studiów. Nie dotarłem 
do końca pierwszego roku. Pogrążyłem się w „nicnierobieniu” – imprezy, picie, narkotyki, granie na 
gitarze. Później otrzymałem kolejne 2 tysiące – od ręki na nową gitarę. I coraz częściej myślałem o 
samobójstwie, o swojej własnej bezwartościowości, snułem kolejne pretensje do ojca, relacje z 
przyjaciółmi stawały się coraz to bardziej napięte a wspólne z nimi spotkania - tylko alkoholowe. 

Coraz częściej otrzymywałem nieśmiałe informacje od przyjaciół, że za dużo piję – oczywiście zawsze 
miałem na to jakąś „sensowną” odpowiedź. Mur prawie nie do przebicia. W końcu wszystko się 
rozpadło z bardzo wielkim hukiem – NA SZCZĘŚCIE! Chyba do końca życia będę pamiętał noc, kiedy 
wszystko runęło w dół. Będę pamiętał – ku przestrodze. Nie ma takich słów, aby opisać prawdziwie 
piekielną mieszaninę uczuć, jakie mnie tamtej nocy ogarnęły. I myśli – zimne, chłodne i desperackie 
kalkulacje na temat tego – czy można wykrwawić się poprzez noc z poderżniętymi żyłami leżąc w 
łóżku zamiast w wannie z gorącą wodą, czy też nie można? A jeśli za słabo utnę, to jeszcze mnie 
odratują, a potem nawet nie będę mógł grać na mojej ukochanej gitarze – kolejnym narzędziu 
służącym oderwaniu od rzeczywistości. A kilka dni później zrobiłem coś, o czym wcześniej tylko 
wspominałem znajomym, a także czasem Mamie w chwilach pijanego pesymizmu – że któregoś dnia 
pojadę w góry zimą, wejdę na szczyt np. Kasprowego, odurzę się alkoholem i zacznę schodzić 
wieczorem czarnym szlakiem... Parszywa manipulacja z mojej strony, choć jednocześnie 
dostarczająca mi diabelskiej satysfakcji. Pierwszego stycznia 2002 roku pojechałem do Zakopanego 
płacząc przez całą drogę. I kiedy stanąłem u stóp gór, poczułem wtedy, że to wcale nie takie proste... I 
dzięki Bogu, Sile Wyższej, Człowieczeństwu, Przeznaczeniu czy Losowi – jak zwał, tak zwał. Ważne, że 
w końcu pojawiła się wyrwa w murze. 

Gdy oznajmiłem rodzicom, że uważam się za uzależnionego od alkoholu usłyszałem od Taty, że 
zwariowałem chyba, bo alkoholik to „dziad spod budy z piwem”, Mama natomiast stwierdziła, że 
mam tylko problemy psychologiczne. 

Poszedłem po pomoc do fachowców – i otrzymałem ją. I co najważniejsze – przyjąłem ją. I to była 
najlepsza decyzja, jaką podjąłem z własnej woli w wieku 25 lat. W miarę upływu terapii ( blisko 2 lata 
w jednym z warszawskich ośrodków dla osób z problemem alkoholowym) poznawałem siebie i to 
tam określiłem siebie między innymi jako mieszankę niewidzialnego dziecka, kozła ofiarnego i 
maskotki. Nadrobiłem niedojrzałość emocjonalną i duchową. Nauczyłem się panować nad emocjami, 
z czasem stałem się otwarty na ludzi. I o wiele bardziej pewny siebie i swoich możliwości. Wyłonił mi 
się inny sposób widzenia swojego życia i tego wszystkiego, co je ukształtowało – świadomość 
wyłaniała się z czasem i nie zawsze od razu ją akceptowałem bez zastrzeżeń. 

A jednak – pomimo całej intensywności terapii ciągle żyły we mnie pretensje do rodziców o wszystko, 
do czego tylko byłem w stanie się przyczepić. Oboje terapeutów prowadzących grupę, moja 
indywidualna terapeutka i sama grupa terapeutyczna byli po prostu bezradni wobec mojej zapiekłej 
wściekłości na rodziców – próbowali chyba na wszelkie możliwe sposoby. Ta wściekłość jeszcze 
wzrosła, gdy poznałem bliżej i lepiej uświadomiłem sobie mechanizmy działające w naszej rodzinie 
alkoholowej. 

Ale wygląda na to, że nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. I to jest piękne. 

Pod koniec psychoterapii prawdziwie poczułem, że mam cechy dorosłego dziecka alkoholików. 
Wiedziałem już o tym - na poziomie rozumowym, ale nic poza tym. I na zakończenie terapii – 
poczułem. Co innego jest wiedzieć, a co innego jest wiedzieć i to poczuć na sobie. A poczułem się 
wtedy tak, jakby mi góra lodowa spadła na plecy. Chciałem natychmiast „biec” z jednej terapii na 
drugą i byłem – szczerze mówiąc – niezadowolony, gdy okazało się, że muszę odczekać przynajmniej 
pół roku. 

Terapia uzależnienia się zakończyła – ukończyłem ją z poczuciem swojej wartości i z wyłaniającym się 
stopniowo pomysłem na życie, a także z bardzo silnym przeświadczeniem o tym, że warto samemu 
dalej dbać o swój rozwój. Miałem także przekonanie, że terapia „załatwiła” mi moje pretensje do 
rodziców. Okazało się, że tak nie jest i w końcu postanowiłem coś z tym zrobić. Znalazłem ośrodek 
prowadzący terapię DDA. Kiedy okazało się, że grupa rusza dopiero pod koniec 2005 roku zwróciłem 
swoje oczy na Ustawienia Systemowe Berta Hellingera – i myślę, że był to BARDZO trafny wybór. 
Uczestniczyłem w zajęciach jako obserwator, a mimo to poczułem później, że wyniosłem z tych 
warsztatów więcej, niż mógłbym przypuszczać. Półtora roku po zakończeniu mojej dwuletniej terapii 
uzależnienia od alkoholu COŚ się zmieniło, COŚ zostało poruszone w trakcie ustawień. Zobaczyłem – 
a raczej jako słuchowiec powinienem napisać – USŁYSZAŁEM MIŁOŚĆ w głosie Taty. Było to bardzo 
głęboko poruszające przeżycie, które mnie poruszyło do głębi i wprowadziło bardzo dużą dawkę 
równowagi, której poszukiwałem od czasu zakończenia terapii. Obecnie – w 4 miesiące po tamtych 
ustawieniach - mam poczucie o wiele większej równowagi, a także myślę, że pretensje do rodziców 
już tak łatwo nie powrócą, ponieważ w końcu zrozumiałem i poczułem głęboko w sobie, że przecież 
moi rodzice, gdyby tylko wiedzieli, co się może stać NIGDY nie zrobiliby niczego, co mogłoby 
skrzywdzić ich dzieci. I w chwili obecnej jestem na takim właśnie etapie mojego życia, kiedy myślę już 
inaczej o rodzicach i pretensjom jestem w stanie przeciwstawić bardzo rozsądne argumenty. 

W miarę upływu czasu w rodzinie polepszyły się relacje, nawet samo mieszkanie stało się bardziej 
ciepłe, jasne, jest więcej szczerości, więcej emocji i więcej MIŁOŚCI zamiast pieniędzy i materialnych 
podarunków. Więcej zrozumienia. Wszystko powoli się zmienia i czasem, w najmniej spodziewanych 
momentach zdaję sobie sprawę, że jest inaczej, że coś się odmieniło. Rodzice nie piją prawie wcale – 
to akurat wywalczyłem sobie sam jeszcze w trakcie terapii. To był moment przełamania swojego 
dziecięcego strachu przed wyrażaniem tego, co naprawdę myślę i czuję w obecności mojej Mamy. 
Wcześniej bałem się jej gniewu lub wymownego milczenia wpędzającego w koszmarne poczucie 
winy. (Ten sposób postępowania ma bardzo dobrze opanowany moja starsza Siostra – do tej pory go 
stosuje, wpędzając w chwilowe przynajmniej poczucie winy swojego męża... Ja sam także potrafiłem 
kiedyś go stosować. Obecnie już się z tego wyleczyłem – na szczęście.) 

Wiem, że jeszcze wiele niezałatwionych spraw mam do rozwiązania, wiem, że muszę dbać o siebie, 
wiem, że mogę osiągnąć swoje cele, wiem, że z czasem zorganizuję sobie swoje własne, w pełni 
dorosłe życie – teraz, mając 28 lat zdarzają się chwile, kiedy ciągle jeszcze czuję się nastolatkiem. 
Obecnie pracuję nad „oderwaniem się” od rodziców z miłością (bo mieszkam razem z nimi, jestem 
kawalerem i na razie wcale, WCALE się nie spieszę do związku z drugą osobą – z obawy przed 

skrzywdzeniem drugiej osoby a także z obawy o siebie samego) i mam szczerą nadzieję, że wszystko 
się z czasem ułoży. Mam też ogromne pokłady cierpliwości, co do oczekiwanych zmian i z ufnością 
patrzę w przyszłość. Widzę też, jak niektóre moje lęki się stopniowo „rozpuszczają”. I jednocześnie 
wiem, że „samo się nie stanie” – wiem, że muszę nad sobą pracować i włożyć w tą pracę sporo serca, 
odwagi i wysiłku. 

Wiem także od niedawna jak bardzo potrzebna mi była umiejętność pokochania tej dziecięcej cząstki 
siebie samego, która żyła i nadal żyje we mnie – muszę powiedzieć, że nauka kochania siebie samego 
wychodzi mi coraz lepiej. I dzięki temu czuję się sam ze sobą a także z innymi ludźmi o wiele pewniej 
niż dawniej. Już podczas terapii odezwało się moje „wewnętrzne dziecko”, kiedy to zatrzymałem na 
kilka dni nadmuchany helem balonik, jaki zostawił u nas siostrzeniec – byłem całkowicie zawstydzony 
tym, co zrobiłem, jednocześnie ciesząc się tym jak dziecko i nie zważając na jakiekolwiek komentarze, 
jakie mogły się pojawić od rodziców, czy znajomych. Po prostu nieświadomie „zrobiłem swoje”. Kiedy 
byłem małym dzieckiem zawsze marzyłem o nadmuchanym baloniku, ale to marzenie mogłem 
urzeczywistnić dopiero w wieku 26 lat. Teraz świadomie dbam o tą dziecięcą część mnie i czuję, że 
jestem na dobrej drodze. 

I jeszcze na zakończenie dopiszę tak: 

Jestem przekonany, że nadzieja wcale nie jest matką głupców. Trzeba tylko wypracować w sobie 
odpowiednie podejście do nadziei pamiętając przy tym, że oczekiwania mogą okazać się czasem 
źródłem rozczarowań. I z tymi założeniami pozostaję na bieżąco. 

I o wiele częściej już uśmiecham się szczerym uśmiechem (bo miałem też kiedyś uśmiech na każdą 
chwilkę) przed obiektywem aparatów fotograficznych. 

Wydruk z portalu psychologia.edu