2. Etyka gospodarcza. Dziedziny

2. Etyka gospodarcza. Dziedziny

Barbara Pogonowska

Katedra Socjologii i Filozofii

Etyka gospodarcza. Dziedziny 

Koncepcje etyki ogólnej – etyka gospodarcza

•

Arystoteles

•

hedonizm/ stoicyzm

•

etyka chrześcijańska

•

etyka protestancka

•

utylitaryzm: F. Hutcheson, J. Bentham, J.S. Mill

•

Immanuel Kant

•

Max Scheler

•

filozofia dialogu

•

koncepcje etyczne Bliskiego i Dalekiego Wschodu

2. Dziedziny etyki gospodarczej/ 

biznesu

•

Filozofia gospodarcza 

(m.in. neoliberalizm, społeczna 

nauka Kościoła, altroglobalizm)

•

Etyka gospodarcza

:

 makroetyka

 mezoetyka

 mikroetyka

 etyka globalna 

(kodeksy/ postulaty: Global 

Compact – 10 zasad (ONZ, 1999/2000); Green 
Paper (UE, 2002); Manifesto Global Economic
Ethic. Consequences for Global Business (2009)

2. Dziedziny etyki gospodarczej

Global Compact (2000r.) –

10 zasad

Prawa człowieka

1. Popieranie i przestrzeganie praw człowieka

1. Popieranie i przestrzeganie praw człowieka

przyjętych

przez

społeczność

między-

narodową.

2. Eliminacja wszelkich przypadków łamania

praw człowieka przez firmę.

2. Dziedziny etyki gospodarczej

Standardy pracy 

3. Poszanowanie wolności stowarzyszania się.

4. Eliminacja wszelkich form pracy przymusowej. 

5. Zniesienie pracy dzieci.

5. Zniesienie pracy dzieci.

6. Efektywne przeciwdziałanie dyskryminacji w 

sferze zatrudnienia.

2. Dziedziny etyki gospodarczej

Środowisko naturalne 

7. Prewencyjne podejście do środowiska naturalnego.
8. Podejmowanie inicjatyw mających na celu promowanie 

postaw odpowiedzialności ekologicznej.

9. Stosowanie i rozpowszechnianie przyjaznych 

9. Stosowanie i rozpowszechnianie przyjaznych 

środowisku technologii. 

Przeciwdziałanie korupcji 

10. Przeciwdziałanie korupcji we wszystkich formach, w 

tym wymuszeniom i łapówkarstwu.

2. Dziedziny etyki biznesu

Etyka biznesu

 mezoetyka

 mikroetyka

 etyka globalna (- antyglobalizm)

 etyka globalna (- antyglobalizm)

Etyka zarządzania

 mezoetyka

 mikroetyka (etyka pracy, etyka zawodowa, zawody

zaufania publicznego i zaufania społecznego)

2. Potrójne „E”

•

efektywność (skuteczność)

•

ekonomiczność (relacja nakładów do efektów)

•

etyczność

 perspektywa dobra wspólnego
 prospołeczność postaw
 idea społecznej odpowiedzialności biznesu

 „trzeba przemyśleć świat na nowo"

Prospołeczność 

Prospołeczność –

– nagroda Nobla w 

nagroda Nobla w 

dziedzinie ekonomii 2009

dziedzinie ekonomii 2009

Elinor Ostrom

z Uniwersytetu Indiana, Rules, Games and 

Common-Pool Resources (współaut.) – „za analizę 
ekonomicznego zarządzania, szczególnie 

wspólnot

”

•

dlaczego 

dobra wspólne 

(łowiska rybne, pastwiska, 

lasy, jeziora, zbiorniki wód podziemnych), do których 

lasy, jeziora, zbiorniki wód podziemnych), do których 
nikt nie ma prawa własności, mogą być zarządzane 
racjonalnie (wbrew teoriom ekonomii klasycznej) 

•

zarządzanie zasobami wspólnymi nie musi prowadzić 
do nadmiernej eksploatacji i degradacji środowiska

Prospołeczność 

Prospołeczność –

– nagroda Nobla w 

nagroda Nobla w 

dziedzinie ekonomii 2009

dziedzinie ekonomii 2009

Olivier E. Williamson

z Uniwersytetu Berkeley z 

Kalifornii - „za analizę zarządzania gospodarczego, 
szczególnie ograniczenia firm”

•

racjonalność działań przedsiębiorstw i teoria 
kosztów transakcyjnych 

(Ronald Coase, Nobel 1991)

kosztów transakcyjnych 

(Ronald Coase, Nobel 1991)

•

firmy, stowarzyszenia, gospodarstwa domowe –
to alternatywne wobec rynku (i lepiej od rynku 
dostosowane do rozwiązywania konfliktów) 
sposoby organizowania działalności gospodarczej

•

problem rozrostu władzy w firmach (patologie)