background image

Politechnika Wrocławska 

Laboratorium Chemii Fizycznej (I-30) 

Pomiar współczynnika dyfuzji 

 
 

I n s t r u k c j a   s z a f k o w a  

  
 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  należy  sprawdzić  czy  wyposażenie 
stanowiska jest zgodne z rewersem szafkowym (ewentualne braki zgłosić laborantce), 
pobrać  sprzęt  pomocniczy  wskazany  w  rewersie.  Wpisać  się  do  rewersu  (data, 
nazwisko i imię, grupa zespół) i podpisać rewers.  

 
 

Przygotowanie doświadczenia 

1.  Na szybie ekranu umocować taśmą klejącą kalkę techniczną. 
2.  Włączyć  rzutnik.  Uregulować  tak  ustawienie  jego,  aby  znajdował  się  w  odległości 

ok. 60 cm od ekranu, a obraz szczeliny był ostro odwzorowany na powierzchni kalki 
i przecinał pionową oś (zaznaczoną na kalce) w jej górnej części. Nakreślić na kalce 
linię biegnącą wzdłuż obrazu szczeliny. Wyłączyć rzutnik.  

3.  Do czystej i suchej kuwetki odmierzyć 2 cm

3

 wody destylowanej. Umieścić kuwetę 

w uchwycie dozownika. Kuweta powinna znajdować się w odległości ok. 40 cm od 
ekranu.  Ponownie  na  chwilę  włączyć  rzutnik,  aby  skontrolować  czy  promień 
świetlny  pada  prostopadle  do  jej  powierzchni  optycznej  i  przechodzi  na  wysokości 
powierzchni cieczy. 

4.  Nałożyć  na  końcówkę  strzykawki  igłę  i  napełnić  strzykawkę  badanym  roztworem. 

Umocować  strzykawkę  w  uchwycie  dozownika  (śruba  dozownika  powinna  być 
prawie całkowicie wykręcona), tak aby igła sięgała 1-2 mm ponad dno kuwety. 

5.  Wkręcając  powoli  śrubę  popychającą  tłok  strzykawki  wprowadzić  do  kuwety  (pod 

warstwę wody) 2 cm

3

 badanego roztworu. Strzykawkę pozostawić w uchwyci aż do 

zakończenia pomiarów. 

 

Wykonanie pomiarów 

6.  Włączyć  rzutnik.  Jeśli  kuweta  była  prawidłowo  napełniona  powstanie  wyraźna 

granica  pomiędzy  wodą  a  badanym  roztworem,  przez  którą  będzie  przechodził 
promień  światła.  W  wyniku  tego  w  dolnej  części  ekranu  pojawi  się  krótki  odcinek 
obrazu szczeliny. Należy zaznaczyć jego położenie na kalce i równocześnie włączyć 
sekundomierz. Po zaznaczeniu położenia odchylonej linii wyłączyć rzutnik. 

7.  Ponownie  włączać  rzutnik  i  zaznaczać  położenie  przesuwającej  się  ku  górze  linii  w 

zwiększających się stopniowo odstępach czasu (zaleca się wykonać pomiary po 3, 8, 
15,  25,  40  i  70  minutach  od  zaznaczenia  pierwszej  linii).  Za  każdym  razem  po 
wykonaniu pomiaru wyłączać rzutnik. 

background image

8.  Gdy  odstępy  czasu  pomiędzy  kolejnymi  pomiarami  będą  dostatecznie  długie, 

zmierzyć  w  wolnych  chwilach  współczynniki  złamania  światła  wody  i  badanego 
roztworu.  

 

Zakończenie pomiarów 

9.  Wyjąć  z  uchwytu  strzykawkę  i  kuwetę.  Opróżnić  je  i  umyć  dokładnie  woda 

destylowaną  (kuwety  nie  myć  rozpuszczalnikami  organicznymi).  Podobnie  umyć 
pozostałe szkło laboratoryjne i dokładnie je wysuszyć. Uporządkować stanowisko. 

10. Pryzmaty  refraktometru  opłukać  wodą  destylowaną  i  wytrzeć  do  sucha  bibułą. 

Wytrzeć do sucha refraktometr i stół na którym się znajduje. 

11. Zwrócić do dyżurki butelkę z nie zużytą cieczą, sekundomierz i taśmę klejącą. 
12. Zdać sprzęt laborantce i uzyskać jej podpis na sprawozdaniu. 
13. Kalkę  i  wyniki  pomiarów  pokazać  prowadzącemu  ćwiczenia  i  uzyskać  jego 

akceptację. 

 

 

Uwaga: 

Stanowisko  włącza  i  wyłącza  laborantka,  samodzielnie  można  włączać  tylko  zasilanie 
rzutnika i lampę oświetlająca refraktometr.