background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

 

 

Medycyna S

ą

dowa 

„Tu 

ś

mier

ć

 cieszy si

ę

Ŝ

e mo

Ŝ

e pomóc 

Ŝ

yciu i sprawiedliwo

ś

ci" 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Medycyna S

ą

dowa – stanowi pomost mi

ę

dzy medycyn

ą

, a warunkami prawnymi, operuj

ą

ca 

j

ę

zykiem prawnym. Medycyna s

ą

dowa zapatruje si

ę

 te

Ŝ

 wydawaniem opinii s

ą

dowo-lekarskiej, 

badaniem osób pokrzywdzonych, uscenicznienia w ekshumacjach zwłok, w wypadkach 
lokalnych, powołuje si

ę

 ich jako biegłych na rozprawach s

ą

dowych. 

 

Medyk s

ą

dowy – specjalista medycyny s

ą

dowej, który uko

ń

czył specjalizacj

ę

 po studiach i 5 

letnim sta

Ŝ

u.  

 
Biegły z zakresu medycyny s

ą

dowej, a lekarz medycyny s

ą

dowej. Biegły jest powołany do 

zbadania sprawy przez s

ą

d, a lekarz s

ą

dowy to funkcja administracyjna. Powołuje si

ę

 ich i 

upowa

Ŝ

niania do wydania za

ś

wiadcze

ń

 o np. niemo

Ŝ

liwo

ś

ci powołania kogo

ś

 na 

ś

wiadka. 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

 

Dziedziny Medycyny s

ą

dowej: 

-

 

Tanatologia s

ą

dowo - lekarska => nauka o 

ś

mierci 

-

 

serohematologia => nauka o krwi 

-

 

toksykologia => toksyny, zatrucia etc.psychiatria => wiadomo 

-

 

osteologia => nauka o ko

ś

ciach 

-

 

histopatologia => tkanki i narz

ą

dy 

-

 

identyfikacja => wiadomo 

-

 

antropologia => odtwarzanie wygl

ą

du twarzy i identyfikacja na podstawie zdj

ęć

 

-

 

patomorfologia  =>  sekcje  zwłok  +  konfrontacja  danych  klinicznych  z  danymi  z  sekcji. 

Patomorfolog  zajmuje  si

ę

  sekcjami  zwłok,  ale  on  to  robi  w  szpitalu  w  celach  naukowo-

poznwaczych. Słu

Ŝą

 one do sprawdzenia rozpoznania klinicznego ze stanem rzeczy. 

 

Opinie wydawane s

ą

 na podstawie: 

-

 

akt sprawy przez biegłych s

ą

dowych 

-

 

ogl

ę

dzin zwłok 

-

 

badania osób pokrzywdzonych (obdukcja) 

 
 

TANATOLOGIA 

 

Ś

mier

ć

 - zupełne, nieodwracalne i całkowite ustanie czynno

ś

ci pnia mózgu. 

Rodzaje 

ś

mierci: 

a)

 kliniczna 

b)

 biologiczna – całkowite, nieodwracalne, obumarcie komórek wszystkich narz

ą

dów, najszybciej 

obumiera mózgowie. 

c)

 osobnicza - obywatelska 

 

Inny podział: 

a)

  Gwałtowna - przyczyn

ą

 jest czynnik zewn

ą

trzustrojowy, uraz powoduj

ą

cy zgon. np. uraz 

mechaniczny, zatrucie, uduszenie etc. 

b)

 Naturalna - przyczyn

ą

 jest czynnik wewn

ą

trzustrojowy np. zmiany chorobowe, staro

ść

ś

mier

ć

 

samoistna => Nagł

ą

 (np. zator t

ę

tnicy), Powolna ( np. nowotwór) 

 

Denat - zwłoki osoby, która zmarł

ą

 

ś

mierci

ą

 gwałtown

ą

 

Zwłoki ludzkie - ciała osób zmarłych i dzieci martwo urodzonych (płodu, który nie zd

ąŜ

ył by

ć

 

noworodkiem) 

 

Szcz

ą

tki ludzkie: 

-

 

popioły ze zw

ę

glonych zwłok 

-

 

pozostało

ś

ci zwłok, wydobyte przy kopaniu grobu lub innych okoliczno

ś

ciach ujawnione 

-

 

cz

ęść

 ciała odł

ą

czona od cało

ś

ci w drodze np. amputacji (w tym urazowej) etc. 

 

Pochowanie zwłok - potrzeba karty i aktu zgonu. Do pochowania szcz

ą

tków nie potrzeba tych 

dokumentów. 

Ś

mier

ć

 Kliniczna - stan z którego mo

Ŝ

na człowieka przywróci

ć

 do 

Ŝ

ycia w drodze resuscytacji, 

je

Ŝ

eli nie min

ę

ło wi

ę

cej ni

Ŝ

 5 min.  

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

Objawy: 

-

 

bierne uło

Ŝ

enie ciała 

-

 

blado

ść

 powłok 

-

 

brak 

ś

wiadomo

ś

ci i odruchów 

-

 

zmniejszenie napi

ę

cia tkanek 

-

 

brak ruchów oddechowych 

-

 

brak t

ę

tna i tonów serca 

-

 

ochłodzenie ciała 

 

Reanimacja - przywrócenie funkcji o

ś

rodkowego układu nerwowego 

 

Znamiona 

Ś

mierci. 

a) Wczesne: 

-

 

plamy po

ś

miertne opadowe – zabarwienie powłok, pojawiaj

ą

ce si

ę

 na skutek ustania 

czynno

ś

ci serca i opadowe krwi do naczy

ń

 włosowatych. Zewn

ę

trznie widoczne na skórze. 

-

 

st

ęŜ

enie po

ś

miertne – skrócenie i usztywnienie mi

ęś

ni ze wzgl

ę

du na zmniejszenie ilo

ś

ci ATP 

przekształcaj

ą

cego si

ę

 w ADP i aktomiozyny - gdy ulegn

ą

 rozkładowi, st

ęŜ

enie ust

ę

puje 

-

 

blado

ść

 powłok  

-

 

ozi

ę

bienie ciała 

 

b) Pó

ź

ne: 

-

 

rozkład gnilny 

-

 

przeobra

Ŝ

enia tłuszczowo - woskowe (zmydlenie zwłok - w sodowiskach kwasowych i 

zbiornikach wodnych) 

-

 

mumifikacja - 

ś

rodowisko suche, ciepłe i przewiewne -> całkowite wysuszenie zwłok. 

Plamy opadowe - naturalny kolor sino - fioletowe (tak

Ŝ

e urazowe) 

-

 

kolor jasno-czerwony (malinowy) => Zatrucie CO (stały, CO osadzone w hemoglobinie), 
ochłodzenie ciała (przechodnie) 

-

 

Powstanie - na skutek ustania czynno

ś

ci serca, krew opada do naczy

ń

 włosowatych 

najni

Ŝ

szych cz

ęś

ci ciała (tak

Ŝ

e w narz

ą

dach) 

 

Plamy maj

ą

 znaczenie dla ustalenia czasu zgonu – przy ucisku pojawia si

ę

 i po pewym czasie 

znika. 

Ze st

ęŜ

eniem po

ś

miertnym – napi

ę

cie mi

ę

sni, które pracowały do ko

ń

ca 

Ŝ

ycia (serce i 

przepona) pojawiaj

ą

 si

ę

 najszybciej 

 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

 

Ustalanie czasu zgonu 

 

Czas 

ś

mierci 

Plamy opadowe 

St

ęŜ

enie Po

ś

miertne  Ciepłota zwłok 

0 - 20 min. 

Brak plam opadowych  Brak st

ęŜ

enie 

Jak w chwili 

ś

mierci 

20 - 30 min. 

Pojawiaj

ą

 si

ę

 

Rozpoczyna si

ę

 

st

ęŜ

enie lewej komory 

serca 

Dystalne cz

ęś

ci ciała 

ciepłe przy dotyku 

30 - 40 min. 

Przy ucisku białe pole 
znikaj

ą

ce po 15-30 sek. 

Post

ę

puje st

ęŜ

enie 

serca, mi

ęś

nie 

szkieletowe wiotczej

ą

 

Jak wy

Ŝ

ej 

1 - 2 godz. 

Białe pole znika po 30-
60sek.pojedy

ń

cze 

plamy zlewaj

ą

 si

ę

 

St

ęŜ

enie całego serca  Drobne dystalne cz

ęś

ci 

chłodne przy dotyku 

2 - 4 godz. 

Plamy silnie wysycone, 
ust

ę

puj

ą

 całkowicie 

przy ucisku 

Rozpoczyna si

ę

 

st

ęŜ

enie mi

ęś

ni 

Ŝ

waczy 

i karku 

Nieokryte powierzchnie 

ciała chłodne przy 
dotyku 

4 - 6 godz. 

Plamy w pełni 
rozwini

ę

te 

St

ęŜ

enie mi

ęś

ni 

szkieletowych 
post

ę

puje ku dołowi 

Dotykiem wyczuwa 
si

ę

 ochłodzenie 

zakrytych 
powierzchni ciała 

6 - 8 godz. 

Przy zmianie pozycji 
zwłok plamy gin

ą

 i 

tworz

ą

 si

ę

 nowe 

St

ęŜ

enie całego ciała, 

ale nie w stopniu 
najwy

Ŝ

szym 

Wyra

ź

nie wyczuwalne 

ozi

ę

bienie zwłok 

15 - 24 godz. 

Plamy opadowe 
utrwalone 

St

ęŜ

enie w pełni 

rozwini

ę

te we 

wszystkich mi

ęś

niach 

Dalsze ozi

ę

bienie 

przebiega 
nieregularnie. Ok. 15 
godzin, ciepłota w 
odbytnicy ok. 24

o

24 - 48 godz. 

Imbibicja tkanki 
podskórnej barwnikiem 
krwi 

Brak zmian 

Wyrównanie ciepłoty 
zwłok z otoczeniem 

Powy

Ŝ

ej 72 godz. 

Jak wy

Ŝ

ej 

Całkowite ust

ą

pienie 

st

ęŜ

enia 

Jak wy

Ŝ

ej 

 

Stwierdzenie zgonu: 

-

 

wzór karty zgonu i sposób jej wypełniania na podst. Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia 

wydanego na podst. art. 11 par. 3 z 3.08.1961 r. ustawy o cmentarzach 

-

 

bezwzgl

ę

dny obowi

ą

zek osobistego zbadania zwłok przez lekarza! 

-

 

jest to czynno

ść

 faktyczna, ale jednocze

ś

nie czynno

ść

 o znaczeniu prawnym. Powinno si

ę

 

spróbowa

ć

 stwierdzi

ć

 przyczyn

ę

 zgonu. 

-

 

Uprawnionym jest Lekarz, który posiada prawo do wykonywania zawodu na terytorium na 
którym nast

ą

pił zgon. 

-

 

W pierwszej kolejno

ś

ci stwierdza Lekarz który udzielał choremu w ostatnich 30 dniach 

ś

wiadcze

ń

 lekarskich, w przypadku jego braku, Lekarz rodzinny; w ci

ą

gu 12h od 

powiadomienia (mo

Ŝ

e odmówi

ć

 ze wzgl

ę

du na nadmiern

ą

 odległo

ść

 do przebycia). 

-

 

Pogotowie Ratunkowe - mo

Ŝ

e stwierdzi

ć

 zgon, ale nie wystawia karty zgonu gdy zastanie 

trupa, kart

ę

 zgonu wystawia je

ś

li pacjent zszedł mimo próby udzielenia pomocy 

-

 

Lekarz, który stwierdza zgon musi osobi

ś

cie uczestniczy

ć

 w ogl

ę

dzinach. 

-

 

Wyj

ą

tkowo zgon mo

Ŝ

e stwierdzi

ć

 Felczer (ale dzisiaj zawód ju

Ŝ

 praktycznie nie istnieje). 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

 

Odmawia si

ę

 wystawienia karty zgonu je

Ŝ

eli: 

-

 

zwłoki maj

ą

 nieustalon

ą

 to

Ŝ

samo

ść

-

 

zachodzi uzasadnione podejrzenie 

ś

mierci gwałtownej (samobójstwo, wypadek lub 

zbrodnicze działanie) => Wtedy lekarz stwierdza zgon i powiadamia policje. 

Inne sytuacje: 

zapis „Przyczyna zgonu jest nieustalona" - gdy nie ma podejrzenia 

ś

mierci gwałtownej, a nie 

ustalono przyczyny zgonu. 

 

Sytuacja zwłok po 

ś

mierci, gdy zgon nast

ą

pił w: 

domu - zwłoki przewiezione do kostnicy lub zakładu MS 
wie

ś

 - zwłoki mogły oczekiwa

ć

 w domu na pogrzeb do 72h (z wył

ą

czeniem zgonu z powodu 

Choroby zaka

ź

ne - zwłoki musz

ą

 by

ć

 pochowane w przeci

ą

gu 24h w miejscu gdzie nast

ą

pił 

zgon) szpital - zgon stwierdza lekarz lecz

ą

cy (je

Ŝ

eli w godzinach jego pracy nast

ą

piło zej

ś

cie) 

albo lekarz dy

Ŝ

urny (po godzinach pracy lekarza lecz

ą

cego). Zwłoki przebywaj

ą

 przez 2h na sali, 

potem przewiezione do prosektorium. Zwłoki s

ą

 do dyspozycji prokuratury, gdy osoba zmarła w 

skutek wypadku, pobicia, lub gdy jest on aresztantem => sekcja zwłok medyczno-s

ą

dowa 

 
Sekcja anatomopatyczna – gdy jest naruszenie przez osoby trzecie, wtedy powiadamiamy 
prokuratur

ę

, która decyduje o dalszych losach sekcji, która musiała by

ć

 przerwana. 

 

 

Ekshumacja (humus - gleba) 
powody: 

-

 

na pro

ś

b

ę

 rodziny (przenoszenie zwłok) 

-

 

likwidacja cmentarza 

-

 

polecenie organów 

ś

cigania lub s

ą

du => konieczno

ś

ci wykonania sekcji ze wzgl

ę

du na nowe 

okoliczno

ś

ci. (w tym dla celów identyfikacji, toksykologii i kryminalistyki) 

Mo

Ŝ

e odbywa

ć

 si

ę

 w chłodne pory roku (16.10 - 15.04) i w miar

ę

 mo

Ŝ

liwo

ś

ci we wczesnych 

godzinach rannych lub nocnych. 

zakaz ekshumowania zmarłych na chorob

ę

 zaka

ź

n

ą

 do 2 lat od zgonu. 

 
 

Sekcja zwłok 

Sekcja  s

ą

dowo-lekarska  jest  głównym  i  najwa

Ŝ

niejszym  aspektem  pracy  medyka  s

ą

dowego. 

Nale

Ŝ

y podkre

ś

li

ć

, i

Ŝ

 sekcja s

ą

dowo-lekarska mo

Ŝ

e si

ę

 …. 

 

 

Główne cele: 

- stwierdzenie godziny zgonu 

- okre

ś

lenie skutków urazu 

- ustalenie zwi

ą

zku przyczynowego mi

ę

dzy zgonem,  

- ustalenie narz

ę

dzia zbrodni 

 

Kodeks post

ę

powania karnego reguluje przebieg sekcji zwłok. Trzeba podkre

ś

li

ć

, i

Ŝ

 w art. 209 §2 

mowa  jest  o  biegłym  lekarzu,  w  miar

ę

  mo

Ŝ

liwo

ś

ci  z  zakresu  medycy  s

ą

dowej.  Jest  to 

spowodowane  faktem, 

Ŝ

e  w  Polsce  jest  nieco  ponad  100  biegłych  ze  specjalizacj

ą

  medycyny 

s

ą

dowej i niemo

Ŝ

liwo

ś

ci

ą

 byłoby, aby przeprowadzali wszystkie sekcje s

ą

dowo-lekarskie. 

 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

 

Sekcja składa si

ę

 z: 

Ogl

ę

dziny zewn

ę

trzne: 

- zabezpieczenie 

ś

ladów, włosów, krwi  

- opis odzie

Ŝ

y,  

- opisanie znamion urazowych 

- opis znamion chorobowych, 

ś

mierci, ozi

ę

bienia, st

ęŜ

enia po

ś

miertnego 

- opis znamion szczególnych 

- zmiany urazowe 

(wykonanie dokumentacji fotograficznej) 

 

Ogl

ę

dziny wewn

ę

trzne: 

- otwarcie trzech jam ciała – czaski, klatki piersiowej, jamy brzusznej, jama kr

ę

gowa (czasem) 

- opis narz

ą

dów wewn

ę

trznych – zmiany urazowe i chorobowe, 

- je

Ŝ

eli jest to konieczne, wykonanie dokumentacji fotograficznej. 

Równie wa

Ŝ

ne jest zarówno stwierdzenie wyst

ę

powania jakiego

ś

 faktu, jak te

Ŝ

 odnotowanie jest 

braku. 

Przeprowadzenie sekcji s

ą

dowo-lekarskiej wymaga bardzo du

Ŝ

ej koncentracji. 

 

 

Rodzaje 

Ś

mierci Gwałtownych 

 

1. Dzieciobójstwo art. 149kk 
Podmiot przest

ę

pstwa - Matka 

Przedmiot przest

ę

pstwa - noworodek (z matki) 

Cechy noworodka: 

-

 

obecno

ść

 p

ę

powiny 

-

 

mazidło płodowe na skórze 

-

 

przedgłowie => wylew krwi pod skór

ą

 na główce gdy mieli

ś

my poród główkowy 

-

 

smółka w jelitach 

-

 

ewentualnie krew na powłokach ciała noworodka 

Biegły z dziedziny MS ocenia: 

-

 

czy denat był noworodkiem 

 

-

 

jaki był okres 

Ŝ

ycia wewn

ę

trznego (I-IV miesi

ą

ce - pierwiastek z długo

ś

ci ciała, VI - X 

miesi

ą

ca - długo

ść

 ciał

ą

/5, oraz badanie innych wymiarów) 

-

 

czy było zdolne do 

Ŝ

ycia poza organizmem matki (wady wrodzone, zmiany chorobowe) 

-

 

czy urodziło si

ę

 

Ŝ

ywe (próba wodna płuc i 

Ŝ

ą

dkowo jelitowa + badania mikroskopowe 

wycinak płuc) 

-

 

jak długo 

Ŝ

yło (próba wodna 

Ŝ

ą

dkowo-jelitowa na obecno

ść

 powietrza w przewodzie 

pokarmowym) 

-

 

przyczyna 

ś

mierci (ró

Ŝ

ne - uduszenie, wychłodzenie, urazy mechaniczne itp.) 

czy udzielono pomocy po porodzie (podwi

ą

zanie p

ę

powiny - ochrona przed zaka

Ŝ

eniem t

ą

 

drog

ą

czy było karmione (składniki siary lub mleka w 

Ŝ

ą

dku) 

Wiek dziecka nienarodzonego oblicza si

ę

 dziel

ą

c jego długo

ść

 w cm przez 5 (od 5 mc), a 

wcze

ś

niej pierwiastek z długo

ś

ci. 

 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

2. Uduszenia Gwałtowne. 
a) Zagardlenia (ucisk na szyj

ę

Narz

ę

dzie - p

ę

tla (typowa lub nietypowa) 

Siła - masa całego ciała zwisaj

ą

cego lub jego cz

ęś

ci (zale

Ŝ

nie od pozycji ciał

ą

Mechanizm: 

-

 

niedro

Ŝ

no

ść

 dróg oddechowych => tamponada jamy nosowo - gardłowej j

ę

zykiem którego 

podstawa przesuwa si

ę

 ku górze oraz tyłowi i przylega do tylnej 

ś

ciany gardła (zawsze!) 

-

 

ucisk t

ę

tnic i 

Ŝ

ył szyjnych (5kg wystarczy 

Ŝ

eby zamkn

ąć

 

ś

wiatło) oraz 7 kr

ę

gu szyjnego (30kg) 

lub tchawicy (15kg, gdy p

ę

tla jest pod chrz

ą

stkami krtani) 

-

 

ucisk p

ę

tl

ą

 na zatoki szyjne - podra

Ŝ

nienie nerwu bł

ę

dnego powoduj

ą

ce odruchowe 

zatrzymanie czynno

ś

ci serca i oddychania. 

Sprawstwo: 

-

 

samobójstwo 

-

 

nieszcz

ęś

liwy wypadek 

zabójstwo upozorowane na samobójstwo 

Inne: 

bruzda po

ś

miertna (wisielcza) => objaw Amusata i Mortila (na zewn

ę

trznej powłoce t

ę

tnic s

ą

 

wybroczyny krwawe, po przeci

ę

ciu t

ę

tnic na bru

ź

dzie błona wewn

ę

trzna jest pop

ę

kana); 

objaw Simona - drobne wybroczyny krwawe na przedniej powierzchni kr

ę

gów l

ę

d

ź

wiowych 

(tylko przy powieszeniu pionowym). U m

ęŜ

czyzn mog

ą

 by

ć

 

ś

lady wytrysku nasienia. W 

szczególnych przypadkach - przemieszczenie kr

ę

gów szyjnych. 

 

b) Zadzierzgni

ę

cie 

Narz

ę

dzie - P

ę

tla 

Siła - siła r

ę

ki ludzkiej 

Mechanizm - podobny do powieszenia, wyst

ę

puj

ą

 pewne odmienno

ś

ci: 

-

 

nie zawsze pełne zamkni

ę

cie dróg oddechowych, 

-

 

przede wszystkim ucisk na 

Ŝ

yły nast

ę

pnie t

ę

tnice szyjne - t

ę

tnice kr

ę

gowe s

ą

 nieuci

ś

ni

ę

te 

-

 

przy wysokim przebiegu p

ę

tli - mechanizm odruchu ze strony zatoki szyjnej, tylko gdy p

ę

tla 

była powy

Ŝ

ej krtani 

 

-

 

bruzda po

ś

miertna - najwyra

ź

niejsza na karku o przebiegu poziomym 

Sprawstwo: 

-

 

zabójstwo 

-

 

samobójstwo (tylko przy zastosowaniu krempulca) 

-

 

nieszcz

ęś

liwy wypadek (np. wkr

ę

cenie si

ę

 w maszyn

ę

 na ta

ś

mie produkcyjnej) 

Badanie po

ś

miertne: 

-

 

twarz i szyja powy

Ŝ

ej p

ę

tli zasiniona z powodu zastoju krwi 

-

 

wylewy krwawe do spojówek i twardówek oczu 

-

 

drobne wybroczyny na skórze (głownie okolice oczodołów) 

-

 

rzadko wyst

ę

puj

ą

 obra

Ŝ

enia wewn

ę

trzne szyi 

drobne otarcia naskórka w pobli

Ŝ

u p

ę

tli jako 

ś

lad próby usuni

ę

cia p

ę

tli przez ofiar

ę

 (głownie 

kształt półksi

ęŜ

yca, wypukło

ś

ci

ą

 skierowane ku górze. 

 

c) Zadławienie r

ę

k

ą

 ludzk

ą

 (ucisk na szyj

ę

Narz

ę

dzie - r

ę

ka ludzka napastnika 

Sił

ą

 - siła ucisku r

ę

ki ludzkiej 

Mechanizm: 

zamkni

ę

cie naczy

ń

 szyjnych w tym t

ę

tnic 

-

 

ucisk na krta

ń

, zamkni

ę

cie szpary głosowej, przesuni

ę

cie j

ę

zyka jak w powieszeniu. 

Sprawstwo: 

-

 

zabójstwo lub wyj

ą

tkowo nieszcz

ęś

liwy wypadek 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

-

 

niemo

Ŝ

liwe jest popełnienie samobójstwa 

Badanie po

ś

miertne: 

 

-

 

przekrwienie i zasinienie twarzy z wybroczynami krwawymi w obr

ę

bie spojówek i twardówek 

oraz na skórze twarzy, 

-

 

mog

ą

 by

ć

 otarcia naskórka szyi (paznokcie sprawcy i czasem ofiary) 

-

 

si

ń

ce od palców sprawcy 

-

 

masywne wylewy krwawe w mi

ęś

niach gardła 

-

 

złamanie ko

ś

ci gnykowej albo chrz

ą

stki krtani - zawsze!! (tarczowatej i pier

ś

cieniowatej) 

 

3. Zatkanie dróg oddechowych 
a) Zatkanie otworów oddechowych (nosowych i ust) 
Narz

ę

dzie - mi

ę

kki przedmiot (np. poduszka), gołe r

ę

ce, plastykowy worek lub torba, upadek 

twarz

ą

 na mi

ę

kkie sypkie podło

Ŝ

e (np. osoby nietrze

ź

we z r

ę

koma w kieszeni na piach) 

Sprawstwo: 

-

 

wszystkie 3 mo

Ŝ

liwe 

Badanie Po

ś

miertne: 

-

 

brak wykładników charakterycznych 

 

-

 

brak jakichkolwiek obra

Ŝ

e

ń

 ewentualnie mog

ą

 by

ć

 otarcia naskórka nosa i bródki pochodz

ą

ce 

od paznokci sprawcy, obra

Ŝ

enia  w obr

ę

bie  warg b

ę

d

ą

ce skutkiem ucisku wywieranego r

ę

k

ą

 

(u osób dorosłych stawiaj

ą

cych opór) 

-

 

wykładniki 

ś

mierci nagłej - tak jak w innych przypadkach (płynno

ść

 krwi, obfito

ść

 plam 

po

ś

miertnych) 

 

b) Zatkanie górnych dróg oddechowych 
Narz

ę

dzie - najcz

ęś

ciej ciało obce 

Sprawstwo: 

-

 

nieszcz

ęś

liwy wypadek 

-

 

zabójstwo (knebel) 

-

 

samobójstwo - bardzo rzadko 

Badanie Po

ś

miertne: 

-

 

obecno

ść

 ciała obcego w drogach oddechowych 

-

 

brak charakterystycznych objawów 

 

4. Unieruchomienie klatki piersiowej (uniemo

Ŝ

liwia wykonywanie ruchów oddechowych). 

a) Uduszenie w wyniku urazu (cz

ę

sto u

Ŝ

ywane zamiennie z uduszeniem przez uniemo

Ŝ

liwienie 

wykonania ruchów oddechowych) 

-

 

uraz kr

ę

puj

ą

cy klatk

ę

 piersiow

ą

 tak, 

Ŝ

eby nie mogła wykonywa

ć

 ruchów (np. przywalenie 

drzewem) 

-

 

ucisk  przedmiotem  o  du

Ŝ

ym  ci

ęŜ

arze  na  klatk

ę

  piersiow

ą

  lub  brzuch  (doci

ś

ni

ę

cie 

samochodem, 

ś

ci

ę

tym drzewem, zasypanie ziemi

ą

Badanie po

ś

miertne: 

-

 

przekrwienie w obr

ę

bie twarzy, szyi i górnej cz

ęś

ci tułowia z obecno

ś

ci

ą

 licznych wybroczyn 

krwawych na skórze tych okolic oraz w obr

ę

bie twardówek, spojówek i skóry okolic 

oczodołowych 

-

 

krwawienie do siatkówki 

-

 

wynika cz

ę

sto z okoliczno

ś

ci znalezienie zwłok 

 

b) Uduszenie zale

Ŝ

ne od uło

Ŝ

enia ciała. 

u osób nieprzytomnych b

ę

d

ą

cych pod wpływem alkoholu lub narkotyków, chorych na 

padaczk

ę

, niezdolnych do zmiany pozycji ciała (np. w przypadku zaklinowania w w

ą

skim 

tunelu) 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

 

c) Stratowanie - „

ś

mier

ć

 w tłumie" - spi

ę

trzony stos ludzkich ciał podczas rozruchów ulicznych, na 

stadionach, etc. 

 

5. Zamkni

ę

cie w ciasnej przestrzeni lub brak tlenu w otoczeniu. 

Przyczyna - niedostateczna ilo

ść

 tlenu w otoczeniu. 

Ś

mier

ć

 w wyniku uwi

ęź

ni

ę

cia w ciasnej przestrzeni (hermetycznie lub wzgl

ę

dnie hermetycznie 

zamkni

ę

tej) - praktycznie wył

ą

cznie nieszcz

ęś

liwe wypadki (np. zamkni

ę

cie lodówce podczas 

zabawy w chowanego) 

 

Uduszenie nast

ę

puje w wyniku braku tlenu w otoczeniu: 

-

 

st

ęŜ

enie 8-10% = utrata przytomno

ś

ci 

-

 

st

ęŜ

enie poni

Ŝ

ej 8% = 

ś

mier

ć

 

-

 

st

ęŜ

enie poni

Ŝ

ej 4-6% = zgon nast

ę

puje w czasie kilku minut 

 

Badanie po

ś

miertne: 

-

 

brak charakterystycznych zmian 

-

 

silne przekrwienie narz

ą

dów wewn

ę

trznych 

-

 

okre

ś

lenie przyczyny zgonu jest mo

Ŝ

liwe tylko jako wynik rozwa

Ŝ

enia okoliczno

ś

ci 

poprzedzaj

ą

cych 

ś

mier

ć

 i jej towarzysz

ą

cych oraz wykluczenie innych przyczyn. 

 

6. Utoni

ę

cia 

Mechanizm: 

nieodwracalne niedotlenienie mózgu - utrata przytomno

ś

ci po ok. 3 minutach od zanurzenia w 

cieczy 

 

Fazy topienie si

ę

-

 

niespodziewane oddechy (kilka - kilkana

ś

cie sekund) w skutek odruchowego podra

Ŝ

nienia 

o

ś

rodka oddechowego => woda dostaje si

ę

 do płuc. 

-

 

Wstrzymanie oddechu, 

ś

wiadomy opór (30-60 sek.), gdy wzro

ś

nie st

ęŜ

enie CO2 nast

ę

puje 

podra

Ŝ

nienie o

ś

rodka oddechowego, 

-

 

wdech wbrew woli i usiłowanie chwytania powietrza po osi

ą

gni

ę

ciu punktu przełamania (60-

150sek.) -> woda dostaje si

ę

 do dróg oddechowych i płuc a tak

Ŝ

e przewodu pokarmowego, 

utrata przytomno

ś

ci, ustanie akcji oddechowej (60-90sek.), 

-

 

ś

mier

ć

 

 

Badanie Po

ś

miertne: 

-

 

plamy po

ś

miertne na brzuchu, na zwłokach pływaj

ą

cych 

-

 

w obr

ę

bie głowy i górnej cz

ęś

ci klatki piersiowej wyst

ę

puje „g

ę

sia skórka" 

-

 

„skór

ą

 praczek" albo „r

ę

kawiczkami 

ś

mierci" - na r

ę

kach i stopach => cecha przebywania 

zwłok w wodzie, 

-

 

niekiedy nalot wodorostów na powierzchni zwłok (czasem pozwala okre

ś

li

ć

 czas przebywania 

zwłok w wodzie) 

-

 

niekiedy grzybek piany w okolicach otworów nosowych i ust (wyst

ę

puj

ą

 te

Ŝ

 w obr

ę

bie płuc) 

-

 

Woda  słodka  -  rozedma  wodna  płuc,  płuca  suche  po  przekrojeniu,  trzeszcz

ą

  przy 

przekrawaniu. 

-

 

Woda słona - płuca wilgotne i rozmi

ę

kczone, z racji tego, 

Ŝ

e sól wi

ąŜ

e wod

ę

-

 

Ŝ

ą

dku niekiedy wyst

ę

puje tre

ść

 pienista (objaw Wedlera) 

-

 

długi czas w wodzie - pocz

ą

tek procesów gnilnych (płuca małe, wilgotne i szmaciaste, 

rozmi

ę

kczone) 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

10

Ś

mier

ć

 w wodzie - wyst

ą

piła w wodzie lecz powstała z innych przyczyn (np. szok termiczny, 

wylew krwi do mózgu czy ciało obce w górnych drogach oddechowych. 

 

7. Działanie gazów dusz

ą

cych 

Mechanizm - wypieranie tlenu z powietrza przez gazy dusz

ą

ce a nie ich działanie truj

ą

ce Rodzaje 

gazów: głównie CO2 i CH4 (Metan - np. studzienki 

ś

ciekowe, kopalnie) 

Obni

Ŝ

enie zawarto

ś

ci procentowej tlenu w powietrzu => 5-6% zawarto

ś

ci - utrata 

przytomno

ś

ci w ci

ą

gu kilku sekund a nast

ę

pnie 

ś

mier

ć

 w ci

ą

gu kilku minut. 

Badanie po

ś

miertne: 

-

 

brak wykładników 

-

 

badanie toksykologiczne na zawarto

ść

 CO2 - jest bezcelowe 

-

 

obecno

ść

 Metanu mo

Ŝ

na wykry

ć

 we krwi (ale nie dowodzi to przyczyny 

ś

mier

ć

i) 

 

Orzecznictwo lekarskie w sprawach karnych 

(sprawy przeciwko 

Ŝ

yciu i zdrowiu) 

 

Podstawowe poj

ę

cia: 

Tkanka - wysoko zró

Ŝ

nicowane zespoły komórek (jednorodnych) 

Narz

ą

d - zespół tkanek (spójnie zwi

ą

zany fizjologicznie z dan

ą

 czynno

ś

ci

ą

 ustroju) 

Układ - kr

ąŜ

enia, oddechowy itp. 

 

Uszkodzenie Ciała - przerwanie ci

ą

gło

ś

ci anatomicznej tkanek, pozostawiaj

ą

ce wyra

ź

ny 

ś

lad 

(dotyczy powłok, tkanek mi

ę

kkich, narz

ą

dów, ko

ś

ci) 

 

Rozstrój zdrowia - wynik takiego działania, które powoduje zakłócenie czynno

ś

ci narz

ą

du lub 

nawet całego układu bez widocznych zmian anatomicznych. 

 

Naruszenie czynno

ś

ci narz

ą

du ciała - utrudnienie jego prawidłowego działania tak, 

Ŝ

e staje si

ę

 

on niezdolny do wykonywania czynno

ś

ci zgodnie ze swoim przeznaczeniem. 

 

Niebezpieczny przedmiot (159kk) - wymienienie kazuistyczne: bro

ń

 palna, nó

Ŝ

, ale wg SN 

tak

Ŝ

e płyn 

Ŝ

r

ą

cy, wrz

ą

tek, energia elektryczna. 

Medycyna - Przedmiotem niebezpiecznym nazywamy ka

Ŝ

dy przedmiot który ze wzgl

ę

du na swe 

wła

ś

ciwo

ś

ci b

ą

d

ź

 sposób u

Ŝ

ycia mo

Ŝ

e człowiekowi zada

ć

 

ś

mier

ć

 lub spowodowa

ć

 zagro

Ŝ

enie 

Ŝ

ycia albo ci

ęŜ

ki uszczerbek na zdrowiu. 

 

Opinia lekarska - musi zawiera

ć

 wymienienie konkretnych narusze

ń

, nie mo

Ŝ

na poprzesta

ć

 na 

opisie ogólnych obra

Ŝ

e

ń

, musi wskazywa

ć

 skutki w postaci np. uszkodze

ń

 

Opiniowanie: 

art. 156KK Par. 1 - Ci

ęŜ

ki uszczerbek na zdrowiu 

pozbawienie wzroku, słuch etc. = całkowita utrata (para oczu, cało

ść

 słuchu, 

etc.) + mowa => pozbawieni narz

ą

du mowy lub aparatu sensorycznego mowy 

+ zdolno

ść

 płodzenia => pozbawienie narz

ą

dów, deformacja niepozwalaj

ą

ca na kopulacj

ę

ale te

Ŝ

 zanik płodno

ś

ci np. w wyniku działania promieniowania. 

-

 

Ci

ęŜ

kie kalectwo - pozbawienie dłoni, nerki, etc. 

-

 

Ci

ęŜ

ka choroba nieuleczalne - musi by

ć

 wywołana przez sprawc

ę

 

-

 

Długotrwała choroba - przekraczaj

ą

ca pół roku (np. choroba obło

Ŝ

na) 

-

 

Choroba realnie zagra

Ŝ

aj

ą

ca 

Ŝ

yciu => wszystkie zjawiska spowodowane działaniem sprawcy, 

je

Ŝ

eli zgon nast

ą

piłby w przypadku gdy nie zostanie udzielona natychmiastowa pomoc. 

Kwalifikacja skutkowa. 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

11

-

 

Zagro

Ŝ

enie 

Ŝ

ycia - załamanie minimum jednego z 3 układów (nerwowego, oddechowego, 

kr

ąŜ

enia) 

-

 

Niezdolno

ść

 do pracy w zawodzie => kwalifikacja ze wzgl

ę

du na zawód, ale tylko i wył

ą

cznie 

zawód wyuczony. 

-

 

Trwałe istotne zeszpecenie lub zniekształcenie: 

+ istotne - budz

ą

ce powszechn

ą

 odraz

ę

 (spory w doktrynie) 

+ trwałe - nieusuwalne kosmetycznie + zniekształcenie - 
zmiana anatomiczna 

 

art. 157kk 
a) Naruszenie czynno

ś

ci narz

ą

du ciała lub rozstrój zdrowia trwaj

ą

cy powy

Ŝ

ej 7 dni i inny ni

Ŝ

 w 

art. 156kk: 

-

 

złamania ko

ś

ci długich, zwichni

ę

cia, niektóre inne złamania 

-

 

Ŝ

ebra (tylko min. 2-3 s

ą

siednie - naruszenie czynno

ś

ci oddechowej) 

-

 

ko

ś

ci nosa - je

Ŝ

eli wyst

ą

piło przemieszczenie ko

ś

ci 

-

 

wybicie z

ę

ba (co do zasady nie, chyba ze jest to z

ą

b na którym trzyma si

ę

 proteza), 

-

 

wybicie 2 s

ą

siednich z

ę

bów, 

-

 

złamanie korony z

ę

ba na poziomie kanału z

ę

bowego 

-

 

zwichni

ę

cie z

ę

ba 

-

 

wstrz

ąś

nienie mózgu - 4 stopnie wstrz

ąś

nienia (ze wzgl

ę

du na długotrwało

ść

 utraty 

przytomno

ś

ci), objawy to: utrata przytomno

ś

ci, niepami

ęć

 nast

ę

pcza lub wsteczna, 

zaburzenia wegetatywne (nudno

ś

ci, wymioty, zaburzenia równowagi, zawroty głowy), 

zaburzenia t

ę

tna i ci

ś

nienia krwi. 

 

b) Trwaj

ą

ce do 7 dni 

-

 

złamanie jednego 

Ŝ

ebra, 

-

 

złamanie ko

ś

ci nosa bez przemieszczenia, 

-

 

wybicie jednego z

ę

ba, 

 

art. 217kk 

-

 

si

ń

ce, obrz

ę

ki, rany (ci

ę

te, kute, tłuczone), zadrapanie drobne, wyrwanie k

ę

pki włosów 

-

 

złamanie linijne ko

ś

ci sklepienia czaszki 

 

art. 158kk 
Bójka - uczestnicz

ą

 minimum 3 osoby b

ę

d

ą

ce jednocze

ś

nie stron

ą

 czynn

ą

 i biern

ą

 starcia. Nie 

wyst

ę

puje strona czysto pasywna 

Pobicie - 2 lub wi

ę

cej osób napada na jedna lub wi

ę

cej osób. Wyst

ę

puje osobno strona tylko 

atakuj

ą

ca i tylko broni

ą

ca. Pojedynek 1 vs 1 nie podlega pod art. 158kk (tylko pod 217kk + skutki) 

art. 159kk - definicja niebezpiecznego narz

ę

dzia powy

Ŝ

ej. 

 

art. 160kk 
bezpo

ś

rednie niebezpiecze

ń

stwo => musi wynika

ć

 wprost, a nie tylko daje si

ę

 je przewidzie

ć

musi zachodzi

ć

 wysokie prawdopodobie

ń

stwo spowodowania okre

ś

lonych nast

ę

pstw (zagro

Ŝ

enie 

rzeczywiste a nie potencjalne). Bezpo

ś

rednie oznacza mo

Ŝ

liwe do spełnienia w najbli

Ŝ

szej chwili, 

bez dalszej akcji ze strony sprawcy (nigdy nie jest ewentualne) 

 

art. 162 kk 
- nieudzielnie pomocy osobie znajduj

ą

cej si

ę

 w poło

Ŝ

eniu gro

Ŝą

cym bezpo

ś

rednim 

niebezpiecze

ń

stwem utraty 

Ŝ

ycia albo ci

ęŜ

kiego uszczerbku na zdrowiu => by móc oskar

Ŝ

y

ć

 z 

tego przepisu trzeba udowodni

ć

Ŝ

e oskar

Ŝ

ony wiedział/był 

ś

wiadomy stanu zagro

Ŝ

enia w jakim 

znajdowała si

ę

 ofiara. 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

12

 

Postrzałowe uszkodzenia ciała 

Podział Broni Palnej: 

-

 

grupowa typu wojskowego (Karabiny maszynowe, miotacze min, przeciwpancerna) 

-

 

r

ę

czna => krótka i długa 

-

 

wojskowa, my

ś

liwska, sportowa, nietypowa 

 

a)

 Bro

ń

 krótka: rewolwery, pistolety (w tym gazowe i sygnałowe), bro

ń

 samodziałowa i 

przerobiona. 

b)

 Bro

ń

 długa: karabiny, karabiny samopowtarzalne automatyczne, pistolety maszynowe) 

c)

 Bro

ń

 sportowa: pistolety, karabinki, wiatrówki 

d)

 Bro

ń

 My

ś

liwska: strzelby, fuzje, sztucery 

e)

 Bro

ń

 Inna: strzelaj

ą

ca pociskami rakietowymi, laserowa, pochodna (aparaty do uboju bydła, 

pistolety do metalowych kołków) 

 

Amunicja: 
Nabój = pocisk + łuska + ładunek prochowy + masa zapalaj

ą

ca 

-

 

Pocisk => płaszczowy, półpłaszczowy, bezpłaszczowy 

-

 

Ładunek => proch bezdymny (nitroceluloza) 

-

 

Masa Zapalaj

ą

ca => w spłonce (pirunian rt

ę

ci lub sól antymonu) 

 

Rany i uszkodzenia postrzałowe 

 

Rodzaje ran: 

a)

 Wlotowa - r

ą

bek otarcia (kontuzyjny), zabrudzenia, 

b)

 Wylotowa - brak tych cech (ew. otarcia naskórka gdy w rzucie rany była twarda przeszkoda), 

c)

 Na ko

ś

ciach płaskich - kierunek oceniany na podstawie kraterowego kształtu otworu 

postrzałowego. 

 

Cechy ran w zale

Ŝ

no

ś

ci od odległo

ś

ci strzału: 

a) z bezpo

ś

redniego pobli

Ŝ

a: 

-

 

rana ma kształt krzy

Ŝ

a lub gwiazdy, rozerwane brzegi rany w wyniku mechanicznego 

działania gazów, (zawsze!) 

-

 

termiczne działanie gazów (opalenie), 

-

 

sadza (osmolenie) (zawsze!) 

-

 

ziarenka niedopalonego prochu, (zawsze!) 

-

 

mechaniczne działanie ziarenek prochu, 

-

 

smar, 

b) z pobli

Ŝ

a wzgl

ę

dnego (przyło

Ŝ

enia) 

brak cech charakterystycznych 

 

Ś

rednica rany ze wzgl

ę

du na materiał: 

a)

  Skóra - 

ś

rednica rany mniejsza ni

Ŝ

 kaliber pocisku (nast

ę

puje obkurczenie rany) 

b)

 Ciało mi

ę

kkie (np. W

ą

troba) - 

ś

rednica rany równa kalibrowi pocisku 

c)

  Ciało kruche - 

ś

rednica rany wi

ę

ksza ni

Ŝ

 kaliber pocisku 

 

Ocena  odległo

ś

ci  strzału  -  wykonywana  jest  przy  pomocy  porównania  otworów  ran 

dowodowych z otworami uzyskanymi w wyniku strzelania do

ś

wiadczalnego z broni dowodowej na 

strzelnicy. 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

13

 

Rykoszet - pocisk odbity od przeszkody zmienia kierunek lotu. 
+ tylko w przypadku broni kulowej (breneka, sztucer), bardzo małe prawdopodobie

ń

stwo 

wyst

ą

pienia w broni gładkolufowej (

ś

rutowej). 

 

Toksykologia S

ą

dowo - Lekarska 

 

„Wszystko jest trucizn

ą

 i nic nie jest trucizn

ą

, bo tylko dawka czyni trucizn

ę

" - Paracelsus 

 

Toksykologia  -  zajmuje  si

ę

  diagnostyk

ą

  zatru

ć

  ksenobiotykami  (zarówno  za 

Ŝ

ycia  jak  i 

po

ś

miertna) Ksenobiotyk - zwi

ą

zek który dostał si

ę

 do organizmu z zewn

ą

trz. 

 

Podział zatru

ć

a) Przypadkowe 

-

 

ostre 

-

 

przewlekłe 

b) Rozmy

ś

lne 

-

 

samobójcze 

-

 

mordercze (coraz rzadsze przypadki, poniewa

Ŝ

 metody wykrywania substancji truj

ą

cych s

ą

 

coraz skuteczniejsze) 

 

Klasyfikacja przypadków: 

-

 

samobójcze - 35,6% 

-

 

przypadkowe - 33,7% 

-

 

nast

ę

pstwa uzale

Ŝ

nie

ń

 - 28% 

-

 

zatrucie zawodowe - 0,9% 

-

 

po

Ŝ

ary itp. - 0,6% 

-

 

ą

d terapeutyczny - 0,7% 

 

Podstawowe 

ś

rodki toksyczne to: leki, alkohole, narkotyki, gazy (w tym CO) i inne. 

Podział przypadków klinicznych zatru

ć

Leki - 45% 
Alkohol - 18,2% 
Glikole - 12% 
Gazy - 5,3% 
Pestycydy - 5,1% 
Narkotyki - 4,5% 
Rozpuszczalniki - 4,5% 

 

Poszczególne Ksenobiotyki: 
a) Tlenek W

ę

gla (CO) 

-

 

l

Ŝ

ejszy od powietrza 

-

 

wystarcza niewielkie st

ęŜ

enie aby wywoła

ć

 

ś

mier

ć

 

-

 

ź

ródła ekspozycji - piece (junkersy itp.), spaliny samochodowe 

-

 

Detoksykacja - usuniecie ofiary z atmosfery CO + tlenoterapia 

-

 

Mechanizm => Anoksja (brak tlenu), powoduj

ą

ca nieodwracalne uszkodzenia układu 

nerwowego (Hipokamp) i serca (Zawał) 

 

b) Siarkowodór (H

2

S) 

-

 

musi wyst

ę

powa

ć

 w du

Ŝ

ym st

ęŜ

eniu 

-

 

ź

ródła ekspozycji - szabma, studzienki kanalizacyjne, odpady itp. 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

14

-

 

Dawka 

Ś

miertelna - LD 150mg/m

3

 

-

 

wysoki próg wyczuwalno

ś

ci w

ę

chowej 

-

 

Mechanizm => Hipoksja (niedobór tlenu) a potem Anoksja, utrata przytomno

ś

ci przy spadku 

st

ęŜ

enie tlenu a potem 

ś

mier

ć

 w przeci

ą

gu kilku minut. 

 

c) Cyjanki 

-

 

Mechanizm  =>  wywołuj  e  Hipoksj 

ę

  komórkow

ą

  poprze  nieodwracaln

ą

  inhibicj

ę

  oksydazy 

cytochromowej  -  zahamowanie  przenoszenia  tlenu  do  komórek  -  ł

ą

czy  si

ę

  z  hemoglobin

ą

blokuj

ą

c enzym odpowiedzialny za przenoszenie tlenu). 

-

 

LD 1-2mg/KG (na KG masy Ciała) 

 

d) Arszenik (AszO

2) 

-

 

LD 100-200mg 

-

 

Powoduje uszkodzenie w

ą

troby, nerek, 

ś

ledziony, płuc i jelit 

-

 

Detoksykacja - wcze

ś

nie przeprowadzone płukanie 

Ŝ

ą

dka 

 

e) Tal i jego sole 

-

 

wywołuje dysfunkcje wielonarz

ą

dow

ą

 (nerwowych, oddechowych i kr

ąŜ

eniowych -rozwijaj

ą

ce 

si

ę

 ok 2-3 tygodnie) 

-

 

Detoksykacje - podanie bł

ę

kitu pruskiego, eliminacja Talu jonami potasu. 

 

f) Insektocydy (

ś

rodki owadobójcze) 

-

 

wywołuj

ą

 parali

Ŝ

 mi

ęś

ni i w zwi

ą

zku z tym zatrzymanie oddechu. 

-

 

Detoksykacja - podanie odtrutki, atropiny itp. 

 

g) Insulina (w celu zbrodniczym) 

-

 

próba u

ś

miercenia człowieka poprzez wywołanie hipoglikemii i jej nast

ę

pstwa (nieodwracalne 

zmiany w mózgu) 

-

 

zbrodnia prawie doskonałe (i dobry sposób na wykonanie eutanazji) 

-

 

Wykrywalno

ść

 - na rynku nie wyst

ę

puje insulina w postaci produkowanej przez organizm 

ludzki, insulina medyczna podawana cukrzykom nie zawiera w cz

ą

steczce tzw. peptyd C, 

wyst

ę

puj

ą

cego w insulinie naturalnej. 

-

 

Stwierdzenie braku peptydu C, potwierdza działanie zbrodnicze. 

 

h) Potas (sole potasu) 

-

 

zmiany w obrazie EKG jak przy hipoglikemii 

-

 

wywołuje migotanie przedsionków i zatrzymanie akcji serca 

-

 

poziom sodu i chlorków maleje we krwi po 

ś

mierci (brak mo

Ŝ

liwo

ś

ci diagnozowania martwej 

krwi po upływie 20-70h od 

ś

mierci) 

 

i) Pavulon (Pancuronium) 

-

 

ś

rodek zmi

ę

kczaj

ą

cy mi

ęś

nie 

-

 

długotrwałe działanie, nast

ę

puje ju

Ŝ

 po 5 minutach od podania 

-

 

Anoksja wywołana zatrzymaniem akcji serca i oddychania po przedawkowaniu 

 

j) Dioksyny - TCDD (Kazus Juszczenki) 

-

 

łatwa synteza laboratoryjna 

-

 

LD - 1mg 

-

 

rozpuszcza si

ę

 w lipidach (nierozpuszczalna w wodzie), kumuluje si

ę

 w organizmie 

-

 

Diagnostyka: badanie krwi i tkanki lipidowej (izolacja wymaga specjalistycznych procedur). 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

15

-

 

Mechanizm:  uszkadza  w

ą

trob

ę

,  hamuje  układ  immunologiczny,  działanie  cancerogenne 

(rakotwórcze),  powoduje  defekty  skórne,  uszkadza  toksycznie  zdolno

ś

ci  reprodukcyjne, 

czynno

ś

ci hormonalne i czynnik wzrostu. 

 

k) RICINA 

-

 

efekt uboczny przy pozyskiwaniu oleju z ro

ś

liny Ricinus Communis (łupina nasiona zawiera 5-

10% Polipeptydu Riciny) 

-

 

LD - 500 mikrogramów 

-

 

Mechanizm => blokada rybosomów w komórkach (odpowiedzialnych za syntez

ę

 białkek) 

-

 

Sposoby zatrucia: 
+ inhalacja => 8h od ekspozycji wyst

ę

puje gor

ą

czka, kaszel, nudno

ś

ci i obrz

ę

k płuc + 

pokarmowa => wywołuje wymioty, biegunk

ę

, halucynacj

ę

 i padaczk

ę

 

-

 

w przeci

ą

gu kilku dni nast

ę

puje uszkodzenie w

ą

troby, 

ś

ledziony i nerek. 

-

 

Obecnie nie istnieje skuteczna odtrutka! 

 

Wybrane objawy sugeruj

ą

ce zatrucie ksenobiotykami: 

a) skórne i błony 

ś

luzowej 

-

 

sinica 

-

 

Ŝ

ółtaczka 

-

 

wzmo

Ŝ

ona potliwo

ść

 

-

 

nadmierna sucho

ść

 

b) oczy - zw

ęŜ

enie 

ź

renic (alkaloidy, opiaty) 

 

Narkotyki 

 

Toksykomania - nawyk przyjmowania 

Ś

miertelno

ść

 w

ś

ród przypadków toksykologicznych (ilo

ść

 ofiar rocznie): 

-

 

zwi

ą

zki psychoaktywne 100 - 400 

-

 

alkohol i jego zamienniki - 30.000 

-

 

tyto

ń

 (palenie) - 80.000 

 

Toksykologiczny podział 

ś

rodków psychoaktywnych: 

-

 

narko-zwi

ą

zki przeciwbólowe: naturalne (morfina i kodeina) i syntetyczne (heroina) 

-

 

działaj

ą

ce depresyjnie na centralny o

ś

rodek nerwowy => barbiturany 

-

 

psychostymulanty => Amfetamina, Efedryna, Kokaina 

-

 

halucynogenne => LSD, Ecstazy 

 

Inny podział: 
a) soft drug (narkotyki mi

ę

kkie) - powoduj

ą

 wył

ą

cznie uzale

Ŝ

nienie psychiczne 

Canabinole (Marihuana, Haszysz - LD - 3,5Kg - nie mo

Ŝ

na si

ę

 zapali

ć

 na 

ś

mier

ć

:D), LSD, 

Meskalina 
+ wykrywalne w moczy przez 2 tygodnie od przyj

ę

cia 

b) hard drug (narkotyki twarde): 

-

 

zale

Ŝ

no

ść

 psychiczna 

-

 

zale

Ŝ

no

ść

 fizyczna 

-

 

tolerancja (potrzeba zwi

ę

kszania dawki) 

-

 

symptomy odstawienia 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

16

 

Diagnostyka: 
Krew => wyró

Ŝ

niamy poziomy - Terapeutyczny, Toksyczny, 

Ś

miertelny 

Mocz => da si

ę

 ustali

ć

 obecno

ść

, ale st

ęŜ

enie nie jest wyznacznikiem 

Ś

lina => korelacja z badaniem krwi 

Włosy => zwi

ą

zki odkładaj

ą

 we włoskach, czynnik potwierdzaj

ą

cy uzale

Ŝ

nienie. 

 

Ś

rodek 

Objawy zewn

ę

trzne 

Amfetamina 

Agresja, brak apetytu, chichot, sucho

ść

 w 

ustach, szybkie mówienie, bezsenno

ść

rozszerzenie 

ź

renic 

Marihuana 

Wesołkowato

ść

, senno

ść

, zaburzenia 

koordynacji ruchowej, przekrwienie oczu, 
rozszerzenie 

ź

renic 

Opiaty 

Zamroczenie, 

ś

lady wkłu

ć

, brak apetytu, 

w

ą

skie „szpilkowate" 

ź

renice 

LSD 

Halucynajce, oszołomienie, zmiany 
nastroju, panika, l

ę

k, płacz, 

ś

miech, 

rozszerzenie 

ź

renic 

Barbiturany 

Senno

ść

, niewyra

ź

na mowa, wygl

ą

d jak po 

alkoholu, wychudzenie 

Kleje i rozpuszczalniki 

Wygl

ą

d jak po alkoholu, gwałtowne 

zachowania, blado

ść

, charakterystyczny 

zapach 

 

DATA - Rape Drugs (tabletki gwałtu) - wykaz stosowanych 

ś

rodków: 

-

 

Flunitrazepam 

-

 

Clonazepam 

-

 

Reladorm (Dizepam + Cyklobarbital) 

-

 

Ketonina 

-

 

Kwas Gama Hydroksy Masłowy (GHB) => tl/2 - 1h (najcz

ęś

ciej stosowany) 

-

 

Skopolamina 

-

 

Klonicydyna 

-

 

Yohimbina 

-

 

Chlorek potasu 

-

 

Insulina 

-

 

Pavulon 

Alkohologia S

ą

dowo - Lekarska 

 

Zagadnienia: 

1.

  Przedawkowanie alkoholu etylowego (spo

Ŝ

ycie toksycznej ilo

ś

ci) 

2.

  Spo

Ŝ

ycie zamienników etanolu z grupy alkoholi (metanol, izopropanol, glikol etylowy oraz 

rozpuszczalników: acetonu i estrów) 

3.

  Interakcja alkoholu z lekami (głównie uspokajaj

ą

cymi) 

 

Poj

ę

cia: 

a)

 Pija

ń

stwo - nałóg „pij

ę

 bo chc

ę

 i pij

ę

 du

Ŝ

o" 

b)

 Alkoholizm - choroba, uzale

Ŝ

nienie, „pij

ę

 bo musz

ę

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

17

 

St

ęŜ

enia graniczne: 

3 ‰

 

- poziom graniczny 

4,5 ‰ - poziom 

ś

miertelny (wyst

ę

puje przekroczenie zale

Ŝ

ne od jednostki, ale generalnie nie 

wi

ę

cej ni

Ŝ

 max 6 ‰)  = promil = gram/litr 

Regulacja Prawna: 
a) Kodeks karny 

-

 

kontratyp z art. 31 par 1 i 2 + wył

ą

czenie w stanie upojenia z par. 3 

-

 

przest

ę

pstwa => 174, 178-180 

b) Kodeks Wykrocze

ń

 

art. 87 => stanu wskazuj

ą

cy na spo

Ŝ

ycie 

c) Kodeks Pracy 

art. 52 => zwolnienie dyscyplinarne pracownika, tak

Ŝ

e w sytuacji gdy był nietrze

ź

wy wczasie 

pracy lub spo

Ŝ

ywał w tym czasie alkohol. 

d) Ustawa o wychowaniu w trze

ź

wo

ś

ci... 

-

 

art. 24 => regulacja przymusowego poddania leczeniu 

-

 

art. 47 par. 1 => badanie stanu trze

ź

wo

ś

ci podejrzanego (tak

Ŝ

e badanie krwi bez zgody 

podejrzanego) 

 

Wpływ chronicznego picia alkoholu na organizm człowieka: 

-

 

niedobory kwasu foliowego i 

Ŝ

elaza (układ krwiotwórczy) 

-

 

o

ś

rodkowy układ nerwowy (upo

ś

ledzenie funkcji powoduj

ą

ce zam

ę

t my

ś

lowy, utraty pami

ę

ci 

itp.) 

-

 

uszkodzenia w

ą

troby 

-

 

owrzodzenie 

Ŝ

ą

dka, zapalenie trzustki, cukrzyca 

-

 

zwi

ę

kszona podatno

ść

 na choroby zaka

ź

ne 

-

 

alkoholowy syndrom płodowy (FAS) - wpływ na funkcje reprodukcyjne  

-

 

Przyczyny zgonu: 

a) Urazowe: 

-

 

krwawienie podtwardówkowe 

-

 

stłuczenie mózgu 

-

 

uszkodzenie narz

ą

dów brzusznych 

b) Inne: 

-

 

przedawkowanie alkoholu 

-

 

interakcja z lekami 

-

 

aspiracja tre

ś

ci pokarmowej do dróg oddechowych 

c) Zatrucia zamiennikami: 

-

 

metanol 

-

 

glikol 

-

 

aceton 

-

 

wy

Ŝ

sze alkohole 

d) Chorobowe: 

-

 

stłuszczenie w

ą

troby, marsko

ść

 i powikłania 

-

 

ostre krwotoczne zapalenie trzustki 

 

„Delirium tremens" - majaczenie alkoholowe, stan zaburze

ń

 z iluzjami, omamami i urojeniami, 

spowodowany nagłym odstawieniem lub zmniejszeniem dawki alkoholu. 

 

Syndrom Kaca: 

-

 

ból głowy spowodowany obkurczeniem mózgu - w wyniku odwodnienia. 

-

 

w ka

Ŝ

dym trunku obok etanolu wyst

ę

puj

ą

 

ś

ladowe ilo

ś

ci metanolu, które powoduj

ą

 KAC 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

18

-

 

zawarto

ść

 metanolu - według tendencji spadkowej: koniak => tanie czerwone wino => rum => 

whisky => piwo => białe wino... 

 

-

 

kac utrzymuje si

ę

 proporcjonalnie do ilo

ś

ci metanolu w organizmie 

Zwalczanie kaca: 

-

 

dostarczy

ć

 niewielk

ą

 ilo

ść

 etanolu (kieliszek wódki) 

-

 

spo

Ŝ

y

ć

 słodkie płyny (np. glukoza w płynie) 

-     leki (np. aspiryna) 

 

Dopuszczalny poziom alkoholu we krwi: 

-

 

Czechy, Słowacja, Rumunia, W

ę

gry,   

0,0‰ 

-

 

Polska, Słowacja,  

0,2‰ 

-

 

Niemcy, 

 

0,3‰ 

-

 

Szwajcarka, Wkl. Brytania, Włochy,  

0,5‰ 

-     USA 0,5 - 1‰ (zale

Ŝ

y od stanu, 1‰ na Alasce)  

Definicje prawne: 
Stan po u

Ŝ

yciu alkoholu (wskazuj

ą

cy na spo

Ŝ

ycie) - 0,2-0,5

 

Stan nietrze

ź

wo

ś

ci - powy

Ŝ

ej 0,5

 

Upojenie  patologiczne  -  tolerancja  indywidualna 
Norma fizjologiczna - poni

Ŝ

ej 0,05% 

 

Badanie poziomu st

ęŜ

enia alkoholu we krwi: 

a) sposób po

ś

redni: 

-

 

badanie wydychanego powietrza przez takie urz

ą

dzenia jak alkomaty, alkotesty itp. Ilo

ść

 

alkoholu w wydychanym powietrzu ró

Ŝ

ni si

ę

 od jego ilo

ś

ci we krwi, dlatego wynik nale

Ŝ

pomno

Ŝ

y

ć

 przez 2. 

-

 

Wynik łatwy do zaburzenia poprzez np. poprzedzenia badania hiperwentylacj

ą

 płuc (obni

Ŝ

nawet o 0,3%). 

b) sposób bezpo

ś

redni: 

analiza chemiczna krwi - bardzo wiarygodne znaczenie dowodowe. 

 

Poziom st

ęŜ

enia alkoholu we krwi determinuje masa ciała, ze wzgl

ę

du na nisk

ą

 rozpuszczalno

ść

 

tego

Ŝ

 w lipidach. 

 

Obliczanie st

ęŜ

enia, nast

ę

puje według wzoru Widmarka: 

 

rD

Kg

P

g

A

C

=

)

(

)

(

 

 

C - st

ęŜ

enie w promilach 

A - ilo

ść

 spo

Ŝ

ytego alkoholu w gramach 

P - masa ciała w kilogramach 
rD - współczynnik wchłaniania (u m

ęŜ

czyzn rD=0,7L/Kg; u kobiet rD=0,6L/Kg) 

 

Wykres st

ęŜ

enia w czasie dla krwi i moczu: 

 

 
Z istoty tej wynika, i

Ŝ

 w całym procesie identyfikacyjnym przeprowadzi

ć

 nale

Ŝ

y badania mo

Ŝ

liwie 

maksymalnej  ilo

ś

ci  cechy  charakterystycznych  identyfikowany  obiekt,  jakim  jest  czaszka, 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

19

albowiem ilo

ść

 cech jest na ogół wprost proporcjonalna do stopnia prawdopodobie

ń

stwa wyniku 

ustale

ń

 identyfikacyjnych. 

 

Przeci

ę

tnie człowiek w ci

ą

gu godziny spala 0,14 ‰ 

 

Obra

Ŝ

enia wywołane przez narz

ę

dzia: 

a) Rany ci

ę

te – od narz

ę

dzia ostrego, gładkie brzegi, ostre k

ą

ty. 

b)  Rany  kłute  brzegi  ostre,  k

ą

ty  zale

Ŝą

  od  klingi.  Najcz

ęś

ciej  nó

Ŝ

,  garnek,  butelka  –  tulipan. 

Długo

ść

 rany nie musi by

ć

 długo

ś

ci

ą

 narz

ę

dzia. K

ą

t uło

Ŝ

enia i wyj

ę

cia mo

Ŝ

e si

ę

 zmienia

ć

c)  Rany  r

ą

bane  –  siekiera,  toporek,    tasak.  Klin  w  ciele.  Brzegi  nie  zawsze  gładkie,  bo  otarcie 

naskórka.  Mnóstwo  tkanek  zmia

Ŝ

d

Ŝ

onych,  przełomów  kostnych.  Narz

ę

dzia  t

ę

pokraw

ę

dziste  lub 

t

ę

pe – zale

Ŝ

y od siły. 

  Otarcie naskórka 

  Siniec 

  Rana platowa skóry. 

  Rany tłuczone – nierówne, poszarpane brzegi, otarte z naskórka. 

  Rany szarpane i mia

Ŝ

d

Ŝ

one 

  Złamana ko

ść

  

 
Nast

ę

pstwa obra

Ŝ

e

ń

 ciała: 

-  zatory  tłuszczowe  –  złamanie  ko

ń

czyn,  uszkodzenia  naczy

ń

 

Ŝ

ylnych,  a  szpik  daje  tłuszcz  do 

naczy

ń

 serca i płuc. 

- zakrzepica – w miejscu złamania w 

ś

wietle naczy

ń

 

Ŝ

ylnych małe skrzepki 

- zatory powietrzne – wnikaj

ą

 do prawej komory serca. 

- krwotok zewn

ę

trzny i wewn

ę

trzny na skutek rozległych ran. 

- aspiracja krwi do układu oddechowego.  

ś

mier

ć

 na skutek urazu szyi, nadbrzusza, 

ś

ródbrzusza. 

- wstrz

ą

s pourazowy, przekroczenie progu bólu 

 
Inne urazy 

 
Uraz termiczny – wysoka i niska temperatura 

WYSOKA TEMPERATURA 

-

 

Oparzenia – gor

ą

c

ą

 wod

ą

, chemiczne, płomieniem 

-

 

R

ę

k

ę

 uło

Ŝ

y

ć

 pod strumieniem zimnej wody i zdj

ąć

 wszelk

ą

 odzie

Ŝ

-

 

Powierzchnia du

Ŝ

a – pow. ok. 70 % ciała 

-

 

Powikłania z powodu zaka

Ŝ

enia + zmiana metabolizmu, rozkojarzenie ustroju, niewydolno

ść

 

wielonarz

ą

dowa, co ł

ą

czy si

ę

 z zaburzeniami krzepliwo

ś

ci. 

-

 

Oparzenia płomieniem 

o

  Głównie po

Ŝ

ary 

o

  Najlepszy odział w Siemianowicach 

ś

l

ą

skich 

o

  Głównie III stopie

ń

 

o

  Zaburzenia elektronowe i białkowe 

-

 

Po

Ŝ

ary  –  ko

ń

czyny  ugi

ę

te  na  wszystkich  stawach,  le

Ŝ

y  na  plecach  –  pozycja  bokserska, 

pozycja  na  brzuchu  –  kolankowo-łokciowa.  Pod  wpływem  wysokiej  temperatury  mi

ęś

nie 

(zginaczy,  ze  wzgl

ę

du  na  ich  przewag

ę

)  ulegaj

ą

  skróceniu  -->  denaturacja  miozyny  .  Człowiek, 

je

Ŝ

eli 

Ŝ

ył podczas po

Ŝ

aru, to ma p

ę

cherzyki oparzeniowe. 

background image

wykłady z przedmiotu Medycyna S

ą

dowa – rok 2008/2009 

 

20

-

 

Udar cieplny – przegrzanie ustroju, temperatura ciała ok. 40-41C Polega to na rozszerzeniu 

naczy

ń

 mózgowych, co turnia przepływ. Mo

Ŝ

emy pomóc w postaci szybkiego wychłodzenia ciała. 

 
Rodzaje oparze

ń

 

I stopie

ń

 – rumie

ń

, jałowy opatrunek 

II stopie

ń

 – p

ę

cherze oparzeniowe z osoczem, natura 

III stopie

ń

 – martwica skóry, powierzchniowa w nast

ę

pstwie działania płomienia. 

IV stopie

ń

 – zw

ę

glenie 

 
NISKA TEMPERATURA 

-

 

Granica 22-24C temp. ciała poni

Ŝ

ej ju

Ŝ

 nast

ę

puje wychłodzenie i 

ś

mier

ć

-

 

Zatrzymanie  metabolizmu  i  nie  dostarcza  energii  – 

ś

mier

ć

  nast

ę

puje  powoli,  zaburzenie 

automatyzmu serca, zaburzenie czynno

ś

ci kontroli- odruch samoobrony, uszkodzenie o

ś

rodków 

podkorowych i na ko

ń

cu o

ś

rodka znajduj

ą

cego si

ę

 w rdzeniu kr

ę

gowym. 

-

 

Bardzo wa

Ŝ

na jest wilgotno

ść

 powietrza i wiatr. 

-

 

Ś

mier

ć

 łagodna, bezbolesna, we 

ś

nie. 

 
Uraz chemiczny – zatrucia 

Zatrucie tlenkiem w

ę

gla – zaburzenia enzymatyczne na poziomie komórkowym. 

Ratowanie: 
 

Odizolowa

ć

 z miejsca zatrucia 

 

Rozebra

ć

, bo CO jest we krwi wło

ś

niczkowej skóry 

 

tlenoterapia 

Cyjanowodór 
Charakterystyczny zapach gorzkich migdałów. 1 mg cyjanku w nasionach 

 
Uraz akustyczny/baryczny 

 
Uraz energi

ą

 elektryczn

ą

 

-

 

Pora

Ŝ

enie pr

ą

dem – nat

ęŜ

enie (A) = 

)

(

)

(

om

opor

V

napiecie

natezenie

=

 to ró

Ŝ

nica potencjałów pkt A i 

B. 

-

 

Skóra stawia opór pr

ą

dowi. 

-

 

Ok. 500 tys. omów – skóra sucha i 1 tys. omów skóra wilgotna.  

-

 

Znak pr

ą

du – mały 

ś

lad oparzenia trzeciego stopnia 

-

 

Gdy pr

ą

d ma du

Ŝ

e nat

ęŜ

enie (słupy elektryczne) to pr

ą

d idzie najkrótsz

ą

 drog

ą

 do ziemi – nie 

przechodzi przez cały organizm. Wtedy nast

ę

puje zw

ę

glenie cz

ęś

ci ciała przez które przechodził i 

niezb

ę

dna jest amputacja. 

 
Uraz postrzałowy