Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

1 

 

3.

 

Modelowanie bryłowe 

 
 

1.

 

Technika tworzenia brył kształtujących 

 

Podstawową  techniką  tworzenia  brył  kształtujących  jest  proces  modelowania  bryłowego  oparty 

na  wykorzystaniu  podstawowych  narzędzi  (wyciągniecie  proste,  złożone,  obrót,  przeciągniecie) 
umożliwiających przekształcenie szkicu 2D w proste bryły kształtujące. 
 

2.

 

Okno środowiska do Modelowania bryłowego 

 

Bryły  kształtujące  zawsze  tworzy  się  na  podstawie  szkicu,  w  którym  zdefiniowano  przynajmniej 

jeden  profil  (obszar  ograniczony  liniami,  łukami).  Po  zakończeniu  szkicu  domyślnie  włącza  się  ekran 
przedstawiony na rysunku 3.1. 

 

 

 
Rys. 3.1. Okno części w trybie tworzenia brył kształtujących 
 
Wstążka  w  trybie  tworzenia  brył  kształtujących  podzielona  jest  na  kilka  panelów,  które  zawierają 
określone narzędzia umożliwiające: 
 
- Szkic – wstawianiu szkicu 2D na wybranej płaszczyźnie lub szkicu 3D w przestrzeni, 
-  Utwórz  –  generowanie  prostych  brył  cząstkowych  bazujących  na  szkicu,  gdzie  wyróżniamy  kilka 
podstawowych narzędzi, 
- Zmień – modyfikowanie utworzonej bryły, 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

2 

 

- Elementy konstrukcyjne – wstawianie obiektów pomocniczych w tworzeniu operacji, 
- Szyk – kopiowanie wybranej operacji w kierunku liniowym lub kołowym, 
- Powierzchnia – modelowanie powierzchniowe, 
 - Część plastikowa – wyspecjalizowane modelowanie brył kształtujących stosowanych w elementach 
z tworzywa sztucznego, 
 - Wiązka – generowanie przewodów, 
- Przekształcić – włączenie trybu konstrukcji blachowej. 
 
 
Wybrane narzędzia panelu Utwórz: 
 
Wyciągnięcie proste 
 

Umożliwia tworzenie bryły poprzez wyciągnięcie szkicu na zadaną odległość. 

 

 

 

 

 

 
Rys. 3.2. Okno Wyciągnięcia prostego 
 
 
A – ikona wyboru profilu do wyciągnięcia, 
B – wynik uzyskanej operacji (Bryła, Powierzchnia), 
C – relacja względem istniejących brył (Połączenie, Wycięcie, Przecięcie, Nowa bryła), 
D – sposób określenia wyciągnięcia (Odległość, Do następnego, Do, Między, Przejściowe), 
E – określenie kierunku wyciągnięcia. 
 

A 

B 

C 

D 

PROFIL 

BRYŁA 

E 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

3 

 

Obrót 
 

Tworzy  bryłę  poprzez  obrót  profilu  względem  osi.  Osią  może  być  jedna  z  krawędzi  profilu  lub 

dowolna linia leżąca poza profilem. Oś nie może przecinać profilu. 
 

 

 
 

 

 
Rys. 3.3. Okno Obrót 
 
A – ikona wyboru profilu do obrotu, 
B – ikona wyboru osi obrotu, 
C – wynik uzyskanej operacji (Bryła, Powierzchnia), 
D – relacja względem istniejących brył (Połączenie, Wycięcie, Przecięcie, Nowa bryła), 
E – sposób określenia obrotu (Kąt, Do następnego, Do, Między, Pełny). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

A 

B 

C 

D 

E 

BRYŁA 

OŚ 

PROFIL 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

4 

 

Przeciągnięcie 
 

Tworzy  bryłę  poprzez  przeciągnięcie  jednego  lub  kilku  profilu  szkicu  wzdłuż  ścieżki.  Operacja 

stosowana  również  dla  wielu  profili,  które  muszą  być  utworzone  na  tym  samym  szkicu.  Ścieżkę 
tworzy się w szkicu 2D lub 3D, który należy związać z płaszczyzną profilu. 
 

 

 
 

 

 
Rys. 3.3. Okno Przeciągnięcia 
 
A – ikona wyboru profilu do przeciągnięcia, 
B – ikona wyboru ścieżki, po której zostanie przeciągnięty profil, 
C – wynik uzyskanej operacji (Bryła, Powierzchnia), 
D – relacja względem istniejących brył (Połączenie, Wycięcie, Przecięcie, Nowa bryła), 
E – typ operacji 
F – orientacja profilu (Ścieżka, Równolegle) 
G – wartość dodatniego lub ujemnego kąta pochylenia ścian bryły. 
 
 
 
 
 

A 

B 

C 

D 

E 

F 

G 

PROFIL 

ŚCIEŻKA 

BRYŁA 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

5 

 

 
 
PRZYKŁAD 3.1. 
 
Cele 

1.

 

Tworzenie części ze Szkicu 2D. 

2.

 

Zastosowanie wiązań geometrycznych i wymiarowych. 

3.

 

Użycie polecenia Wyciągnięcie proste  do dodawania i odejmowania 
brył.  

 
 
Polecenia 

1.

 

Stwórz nowy plik części bazujący na pliku Standard.ipt 

2.

 

Stwórz Szkic 2D na płaszczyźnie XY zgodny z rysunkiem poniżej i kliknij Zakończ szkic 

 

 

 

 
 
 

3.

 

Wywołaj narzędzie Wyciągniecie proste 

 i wprowadź odpowiednie parametry operacji: 

- zaznacz Profil wskazując na utworzony szkic, 
- w oknie Rozmiar wybierz opcję Odległość i wpisz 15 mm, 

- wybierz kierunek wyciągnięcia Kierunek 2 

 

 
 

          

 

 
 
 
 
 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

6 

 

 

4.

 

Na zaznaczonej płaszczyźnie utworzyć Szkic 2D zgodnie z rysunkiem 

 

            

 

 
 
 
 

5.

 

Wyciągnij narysowany profil na odległość 20 mm 

6.

 

Na zaznaczonej płaszczyźnie utworzyć Szkic 2D zgodnie z rysunkiem 

 
 

                

 

 
 
 
 
 

7.

 

Wyciągnij narysowany profil na odległość 15 mm 

 
 
 
 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

7 

 

8.

 

Na zaznaczonej płaszczyźnie utworzyć Szkic 2D zgodnie z rysunkiem 

 
 
 

                   

 

 
 
 

9.

 

Wywołaj narzędzie Wyciągniecie proste 

 i wprowadź odpowiednie parametry operacji: 

- zaznacz Profil wskazując na utworzony profil koła, 

- wybierz opcję Wycięcie 

, 

- w oknie Rozmiar wybierz opcję Przejściowe. 
 

 

       

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

8 

 

 
PRZYKŁAD 3.2. 
 
Cele 

1.

 

Tworzenie części ze Szkicu 2D.  

2.

 

Zastosowanie wiązań geometrycznych i wymiarowych. 

3.

 

Użycie polecenia Obrót. 

 
 
 
Polecenia 

1.

 

Stwórz nowy plik części bazujący na pliku Standard.ipt 

2.

 

Stwórz Szkic 2D na płaszczyźnie XY zgodny z rysunkiem poniżej. Podświetloną linię zaznacz i 

wybierz opcję Linia środkowa 

 

 

 

 

 

3.

 

Wstaw wiązania geometryczne i wymiarowe 

 

 

 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

9 

 

4.

 

Wywołaj narzędzia Obrót 

 i wprowadź odpowiednie parametry operacji: 

- zaznacz Profil wskazując na utworzony szkic, 
- zaznacz Oś obrotu dla linii środkowej. 
 

    

                    

 

 
 
 
 
 
PRZYKŁAD 3.3. 
 
Cele 

1.

 

Tworzenie części ze Szkicu 2D. 

2.

 

Zastosowanie wiązań geometrycznych i wymiarowych. 

3.

 

Użycie polecenia Obrót i Wyciągnięcie. 

 
 
 
Polecenia 

1.

 

Stwórz nowy plik części bazujący na pliku Standard.ipt 

2.

 

Stwórz Szkic 2D na płaszczyźnie XY zgodny z rysunkiem poniżej 

 
 

 

 
 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

10 

 

3.

 

Wywołaj narzędzia Obrót 

 i wprowadź odpowiednie parametry operacji: 

- Profil wybrano domyślnie dla stworzonego szkicu, 
- wskaż Oś obrotu dla linii poziomej podświetlonej na rysunku. 

 

 

 

 
 

4.

 

Wygeneruj płaszczyznę konstrukcyjną styczną do powierzchni. W tym celu wybierz narzędzie 

Płaszczyzna konstrukcyjna 

, zaznacz powierzchnię podświetloną na rysunku i płaszczyznę 

XY w oknie Przeglądarki obiektów 

 

 

 
 

 

5.

 

Na zaznaczonej płaszczyźnie konstrukcyjnej utwórz Szkic 2D 

 

 

 

 
 
 
 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

11 

 

6.

 

Wybierz narzędzie Rzutuje element 

 i zaznacz podświetlona krawędź. 

 

 

 
 
 

7.

 

Narysuj kształt rowka wpustowego, wstaw wiązania 

 

 

 
 
 

 

8.

 

Wywołaj narzędzie Wyciągniecie proste 

 i wprowadź odpowiednie parametry operacji: 

- zaznacz Profil wskazując na utworzony szkic, 

- wybierz opcję Wycięcie 

, 

- w oknie Rozmiar wybierz opcję Odległość i wpisz 3 mm, 

- wybierz kierunek wyciągnięcia Kierunek 2 

 

 

           

 

 
 

 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

12 

 

PRZYKŁAD 3.4. 
 
Cele 

1.

 

Tworzenie części ze Szkicu 2D. 

2.

 

Zastosowanie wiązań geometrycznych i wymiarowych. 

3.

 

Użycie polecenia Przeciągnięcie. 

 
Polecenia 

1.

 

Stwórz nowy plik części bazujący na pliku Standard.ipt 

2.

 

Stwórz  Szkic  2D  na  płaszczyźnie  XY  zgodny  z  rysunkiem  poniżej  zachowując  położenie 
względem zrzutowanych krawędzi płaszczyzn YZ i XZ 

 

 

 

3.

 

Stwórz  Szkic  2D  na  płaszczyźnie  XZ.  Narysuj  kształt  za  pomocą  narzędzia  Wielobok 

 

utwierdzony  w  środku  układu  współrzędnych.  Dla  jednej  z  krawędzi  wstaw  Wiązanie  

poziome 

 

 

                   

 

 

 

4.

 

Otwórz okno narzędzia Przeciągnięcie 

 

- domyślne zaznaczono Profil dla utworzonego Szkic2, 
- zaznacz Ścieżkę wskazując na utworzony Szkic1, 
- domyślnie wybrano typ Ścieżka i orientację Ścieżka. 

 

 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

13 

 

 

 

ZADANIE 3.1. 
 

Za pomocą poznanych funkcji, wykonać model bryłowy zgodny z rysunkiem poniżej 

 
 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

14 

 

 
 
ZADANIE 3.2. 
 

Za pomocą poznanych funkcji, wykonać model bryłowy zgodny z rysunkiem poniżej 

 
 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy w Bydgoszczy 

 
 

15 

 

 
 
ZADANIE 3.3. 
 

Za pomocą poznanych funkcji, wykonać model bryłowy zgodny z rysunkiem poniżej