Ostatnie pouczenie

Sonada 28 III 1989

Cała niesko

czona przestrze

wypełniona jest istotami, które do

wiadczaj

egzystencji

sze

ciu ró

nych obszarów. W ich obr

bie egzystuje niesko

czona ró

norodno

ść

istot.

Np. niektóre dostrzegaj

wszystkie formy o

ywionego

ycia, natomiast inne nie maj

zdolno

ci widzenia istot z innych obszarów.

ród istot najbiedniejsze s

te, które

w obszarach piekieł i głodnych duchów.

ywoty ich s

najdłu

sze a cierpienia najintensywniejsze. W piekłach cierpi

niezno

nego gor

ca i zimna. W obszarze głodnych duchów do

wiadczaj

wielkiego

głodu i pragnienia. Gdyby

my mogli je widzie

, odczuliby

my współczucie i lito

ść

, i

powiedzieliby

my sobie: "Koniecznie musz

uczyni

, aby im pomóc". Jedynym

ródłem zrozumienia ich cierpienia jest opis tych obszarów, zawarty w naukach Buddy.

Nie jeste

my w stanie ich widzie

, a istoty przebywaj

ce tam nie s

zdolne zobaczy

nas. Poza praktyk

Nauk Buddy nie ma

adnego sposobu, aby im pomóc.

Formy o

ywionego

ycia, które w tym

wiecie widzimy, to ró

nego rodzaju zwierz

ta, tak

jak ptaki,

winie, psy, krowy,

aby i insekty. Istoty, których wcze

niejsze działania były

negatywne i które obecnie nie posiadaj

adnej kontroli nad swoim

yciem. Widzimy je i

ich Ogromne Cierpienia, których do

wiadczaj

. Je

li chcemy im pomaga

, bezu

yteczne

jest tłumaczenie im Dharmy, poniewa

nie rozumiej

ani jednego naszego słowa.

Jakkolwiek pewn

pomoc

dla nich jest słyszenie recytacji imion Buddy, mantr czy

Dharani (długie mantry), to jednak nie jeste

my w stanie by

ytecznymi dla wielu istot.

Tymi, którymi mo

emy przekaza

nauki i co do których jest pewna nadzieja,

e nas

zrozumiej

i dlatego b

mogli wyci

ąć

z tego jak

ąś

korzy

ść

, s

ludzie tego

wiata.

Lecz jedynie niewielu ludzi jest w stanie zrozumie

Dharm

. Mo

e w 99% ludzko

ść

nie

rozumie, czemu Dharma słu

y. Niektórzy po

ród tych, którzy co

o Dharmie wiedz

, nie

tym zainteresowani; inni nie maj

adnej wiary w Dharm

co by si

im nie

powiedziało. Poniewa

kszo

ść

nale

y do tej kategorii, poza jednym na sto, który

pojmuje doniosło

ść

Dharmy, trudno jest pomaga

innym nauczaniem Dharmy.

Jest bardzo niewielu ludzi, którzy tak jak my, rozumiemy cokolwiek z poucze

Buddy,

którzy si

tym ciesz

i wst

pili na

cie

buddyjskiej praktyki. Dla takich jednostek jak

my, niesłychanie warto

ciowe i niezwykle wa

ne jest zrozumienie Dharmy w tym

yciu,

wiczenie si

w niej oraz stanie si

zdolnym, by j

praktykowa

. Zagadnienie Umysłu jest

podstaw

zrozumienia Dharmy. To umysł kr

ąŜ

y w kole egzystencji i to umysł do

wiadcza

tam cierpie

. I to umysł przekracza cierpienie, tzn. osi

ga stan O

wiecenia i ostatecznie

działa dla dobra innych. Poza umysłem nie ma niczego innego, nawet najdrobniejszej
rzeczy w kole egzystencji lub w o

wieceniu. Dlatego tak wielkie znaczenie ma

zrozumienie, czym jest umysł. Aby od tego zacz

ąć

, podam przykład: kiedy wod

zmiesza

z ziemi

, to ta mulista woda nie jest zbyt u

yteczna dla nas. Natomiast przejrzysta,

czysta woda mo

e słu

wielu celom, do picia, gotowania herbaty itd. Nieczysty umysł

to fundamentalna

wiadomo

ść

w stanie niewiedzy. On jest jak mulista woda.

Fundamentalna m

dro

ść

, czysty umysł uwolniony od wszystkich zanieczyszcze

, jest jak

przejrzysta woda. Kiedy do pewnego stopnia zrozumiemy natur

umysłu, pojmiemy w

sposób naturalny powi

zanie pomi

dzy działaniem, przyczyn

i skutkiem. Rezultatem

tego zrozumienia b

dzie to,

e porzucimy wszystkie negatywne działania i b

dziemy

post

powa

moralnie, poprzez co stworzymy dobr

karm

. Dzi

ki temu nasza zła karma

i cierpienia stopniowo b

zmniejsza

i zanikn

. Takie zrozumienie czym umysł jest,

pozwala nam rozpozna

znaczenie działania, przyczyny i skutku.

Przyjrzyjmy si

troch

bli

ej zwi

zkowi pomi

dzy zrozumieniem umysłu a zrozumieniem

karmy. Zacznijmy od podstawowej

wiadomo

ci, któr

jest nieczysty umysł: ona jest jak

Strona 1 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

ziemia, posiada cechy elementu ziemi. Ziemia jest twarda i masywna. Jest wilgotna, co
wskazuje na obecno

ść

elementu wody. Jej ciepło jest elementem ognia. Jej ruch jest

elementem wiatru: jej przestrzenna jako

ść

tworz

ca podstaw

dla jezior, drzew, traw itd.

jest elementem przestrzeni. Dlatego ziemia zawiera wszystkich pi

ęć

elementów..

Fundamentalna

wiadomo

ść

ma równie

cechy pi

ciu elementów. Z niej wyłaniaj

skupiska o

miu form

wiadomo

ci, pi

ęć

nagromadze

- skand i inne aspekty naszego

wiadczenia. S

to przyczyny zasiane w "ziemi" naszej fundamentalnej

wiadomo

ci.

Z przyczyn tych powstaje wiele skutków. To jest jak uprzednio opisana mulista woda i to,
co okre

la si

jako przyczyn

i skutek. Zjawiska cyklicznej egzystencji powstaj

fundamentalnej

wiadomo

ci i powracaj

do niej. Jest to mechanizm przyczyny i skutku.

Podstaw

karmicznych przyczyn s

zakłócaj

ce emocje. Np. kiedy co

posiadamy,

limy: "To nale

y do mnie". W ten sposób rozwijamy przywi

zanie do tego. Kiedy

martwimy si

e inni mogliby to posi

ąść

, stajemy si

chciwi. Ta chciwo

ść

, gdy si

"rozpu

ciła" lub wbiła w fundamentaln

wiadomo

ść

, staje si

przyczyn

biedy i

narastaj

cej chciwo

ci. W ten sam sposób pozytywne i negatywne działania sprowadzaj

odpowiednie rezultaty.

Za najwa

niejsze i za podstaw

wszystkich poucze

Buddy uwa

a si

prawo działania,

przyczyny i skutku. Powodem tego jest to,

e poprzez wła

ciwe post

powanie, w sensie

działania, przyczyny i skutku, negatywna karma zmniejsza si

, a prawo

ść

narasta. Dzi

temu mo

liwe jest nagromadzenie zasługi i m

dro

ci, i ostatecznie osi

gni

cie

wiecenia.

Pierwszym krokiem na tej Drodze jest przyj

cie Schronienia w Lamie i Trzech Klejnotach.

Potem rozmy

la si

nad działaniem, przyczyn

i skutkiem. Zgodne z tym zrozumieniem

post

powanie, zarzucaj

ce negatywne czyny a praktykuj

ce prawo

ść

, nazywa si

cie

nagromadzenia. Rozwijaj

c si

na ni

szej,

redniej i wy

szej

cie

nagromadzenia, prawo

ść

zaczyna narasta

. W ko

cu znacznie powi

kszaj

pilno

ść

dro

ść

i cierpliwo

ść

. W tym punkcie osi

gni

ta jest

cie

ka zastosowania. Na tej

cie

ce praktykuje si

medytacj

i pilno

ść

: praktyk

Dharmy. Rezultatem tego jest

bezpo

rednie do

wiadczenie natury umysłu, do tej pory rozpatrywanego jedynie

intelektualnie. Jest to chwila wej

cia na

cie

widzenia. Rozwijaj

c si

na ni

szym,

rednim i najwy

szym poziomie

cie

ki widzenia, posuwamy si

dalej a

do szczytowego

momentu najwy

szego poziomu

cie

ki widzenia. W tym punkcie natura umysłu opisana

w poprzednim pouczeniu, jako jedno

ść

pustki, przejrzysto

ci i

wiadomo

ci nie

napotykaj

cej przeszkód, jest zobaczona tak, jak bez wahania rozpoznaje si

bliskiego

przyjaciela.

cie

ki nagromadzenia, zastosowania i widzenia, wł

czaj

c w to zawsze ni

szy,

redni i

najwy

szy poziom, s

ęś

zarówno Hinajany, Mahajany jak i Wad

rajany. Podstawa

post

powania w tych trzech

cie

kach jest identyczna. Z tych pojazdów ka

dy jest

wspaniałym

ródłem współczucia, błogosławie

stwa i mocy, cennym

rodkiem dla

osi

gni

cia o

wiecenia.

Istnieje jednak wielka ró

nica w długo

ci tych

cie

ek. Hinajana jest bardzo dług

drog

;

Mahajana porównawczo dosy

krótk

; Wad

rajana, któr

omawiamy, jest najkrótsz

wszystkich. Mówi si

e Wad

rajana prowadzi do O

wiecenia w ci

gu jednego

ycia

kogo

o najwy

szych zdolno

ciach, w okresie mi

dzy

mierci

a narodzinami kogo

przeci

tnych zdolno

ciach, a o małych zdolno

ciach w okresie od trzech do siedmiu

ywotów praktyki. Dlatego z perspektywy praktyki Wad

rajany

cie

ki nagromadzenia,

zastosowania i widzenia s

dosy

krótkie. Jest tak dzi

ki zr

cznym

rodkom i

współczuciu, które wzbogacaj

praktyk

Wad

rajany. Nasza obecna mo

liwo

ść

praktykowania jej jest nadzwyczaj obiecuj

ca.

Strona 2 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

Aby ten punkt obja

, Budda powiedział,

e nie istnieje nic bardziej pomocnego od

recytacji OM MANI PEME HUNG. Pojedyncza osoba, która chce recytowa

mantr

sto

milionów razy, mo

e podej

ść

do tego na sposób Hinajany, recytuj

c t

mantr

sama.

Jakkolwiek byłaby pilna, uko

czenie recytacji zaj

łoby jej ponad trzy lata. Gdyby z drugiej

strony podeszła do recytacji sto milionów mantr na sposób Mahajany, zebrałoby si

lub 100 osób podobnej wiary z zamiarem recytowania mantry. Nazywa si

to "kolektywne

sto milionów", przy czym sumuje si

mantry ka

dego członka tej grupy. Jest to o wiele

szybsza droga zako

czenia tej sumy. Z perspektywy Wad

rajany wizualizujemy siebie

jako sto, tysi

c, sto tysi

cy Czenrezigów i recytuj

c nieprzerwanie mantr

limy,

wszyscy s

rzeczywi

cie obecni. Wykonuj

c t

praktyk

z wiar

, mo

na t

sum

uzyska

w par

godzin lub dni. Istniej

takie ró

nice skuteczno

ci tych ró

nych pojazdów.

Gdyby

my mieli siln

wiar

w Lam

, Jidama czy Budd

i wykonali sto tysi

cy pokłonów,

to trwałoby to bardzo długo. Ta praktyka usuwa niektóre zaciemnienia i gromadzi pewn

zasług

, ale wykonaliby

my j

, rozwijaj

c wiar

tylko w jedn

posta

. W naszej praktyce

czterech przygotowawczych

wicze

wyobra

amy sobie,

e niebo przed nami

wypełnione jest Lamami, Jidamami, Buddami, Bodhisattwami, Dakiniami, Obro

cami i

Stra

nikami Dharmy, setkami, tysi

cami, dziesi

tkami tysi

cy ka

dego z nich,

wypełniaj

cych dziesi

ęć

kierunków i rzeczywi

cie manifestuj

cych si

przed nami.

Wyobra

amy sobie,

e wysyłamy setki, tysi

ce, setki tysi

cy wypromieniowa

naszego

ciała, które razem ze wszystkimi istotami kłaniaj

przed nimi. Wykonuj

c w ten

sposób sto tysi

cy pokłonów, gromadzimy zasług

i usuwamy zaciemnienia, jak

gdyby

my wykonali je niezliczon

ilo

ść

razy. To jest praktyka według Wad

rajany.

Bogata osoba mo

e posiada

troch

złota, srebra, brokatu czy jedwabiu, albo inne

warto

ciowe dobra, które pragnie u

jako

rodka do nagromadzenia zasługi,

ofiarowuj

c je Lamie lub Buddzie, którym ufa. Ta osoba mo

e utrzymywa

Lam

czy

Budd

, ofiarowuj

c co

cennego i mówi

c: "Bardzo to ceni

, chciałbym, aby

to miał".

Wynikaj

ca z takiej wiary ofiara jest dla tej osoby

rodkiem nagromadzenia du

ej zasługi.

To jest wspaniałe.

W czasie praktyki mandali, w podobny sposób ofiarowujemy Buddom i Bodhisattwom
Dziesi

ciu Kierunków nieprzerwanie nasze ciało, mow

i umysł, własno

ść

, prawo

ść

nagromadzon

w przeszło

ci, tera

niejszo

ci i przyszło

ci, rado

ść

bogów i ludzi, pi

kne

formy i d

ki, wspaniałe smaki i zapachy, przyjemne odczucia. Powtarzamy to ci

gle z

wiar

gromadz

c w ten sposób tysi

c, dziesi

ęć

tysi

cy, sto tysi

cy razy wi

ksz

zasług

ani

eli przy powy

ej opisanej ofierze. Przy tak wielkim nagromadzeniu zasługi

odpowiednio zmniejszaj

zaciemnienia. Dlatego droga Wad

rajany jest wyposa

ona

w niesko

czone zr

czne metody i współczucie.

Czym jest

ródło wszystkich zr

cznych

rodków Wad

rajany? Pochodz

one z samego

umysłu. Wszystkie zjawiska powstaj

z umysłu. Jego natur

jest pustka, przejrzysto

ść

wiadomo

ść

nie napotykaj

ca przeszkód. Kiedy znamy natur

umysłu, rozumiemy

wszystkie zr

czne metody Wad

rajany, które z niego powstaj

. Gdy je ju

raz

zrozumieli

my, wtedy praktyka prawo

ci, Dharmy staje si

prosta; nasza praktyka

sprowadza natychmiastowe rezultaty.

Obecnie wszystko czego do

wiadczamy, widoki, d

ki, zapachy, smaki, uczucia,

traktujemy jako rzeczywiste, faktycznie istniej

ce. My

limy: "Istniej

, istnieje ja, ono

rzeczywi

cie istnieje". Mamy egocentryczn

fiksacj

. Fiksacja ta jest ekstremalnie

ograniczaj

cym i osłabiaj

cym do

wiadczeniem. To tak, jak gdyby drogi w Sonadzie były

pełne małych cierni, a my biegliby

my boso. Za ka

dym razem, kiedy cier

wbiłby si

nasz

stop

, musieliby

my si

zatrzyma

, aby go wyci

ąć

i posuwaliby

my si

powoli i

z mozołem. Naturalnie, pro

ciej byłoby posiada

par

mocnych butów. Sprawa

Strona 3 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

przedstawia si

podobnie, kiedy rzeczywi

cie zrozumiemy,

e wszystkie zjawiska s

puste, s

odbiciem naszego wewn

trznego pomieszania, a sam umysł jest pusty. Wtedy

nie do

wiadczamy

adnych trudno

ci w naszym

yciu, oboj

tnie, co robimy.

Musimy medytowa

na Lam

, Jidama i Budd

, modli

do nich i rozwija

w nich wiar

Bez tego wysiłku nie potrafiliby

my kroczy

drog

do wolno

ci. Budda istnieje, Lama

istnieje, Jidam istnieje. Poniewa

istniej

, jeste

my w stanie otrzyma

wszystkie formy

błogosławie

stwa i urzeczywistnienia, których oni u

yczaj

. Lecz to, co nazywamy

Budd

, Lam

, nie jest materialne tak jak

elazo, kryształ, złoto czy srebro. Nie

powinni

cie nigdy my

o nich z takim materialistycznym nastawieniem. Esencj

Lamy

czy Buddy jest pustka, ich natur

przejrzysto

ść

, ich przejawieniem gra

wiadomo

ci nie

napotykaj

cej przeszkód. Poza tym nie maj

adnej materialnej formy, kształtu czy

koloru - podobnie jak pusty blask przestrzeni. Wiedz

e s

, mo

emy rozwin

ąć

wiar

stopi

nasz umysł z ich umysłem i pozwoli

mu spokojnie spocz

ąć

. Tego rodzaju

nastawienie i praktyka s

niezwykle wa

ne.

Jest to tak decyduj

cy punkt! Niektórzy ludzie maj

wielk

wiar

w Lam

czy Budd

, lecz

: "Mój Lama jest rzeczywisty, ma tak

form

, taki głos, takie uczucie itd. On

rzeczywi

cie istnieje, ja te

jestem t

osob

. Mam wielk

wiar

w mojego Lam

. Bardzo

go kocham. Jestem bardzo przywi

zany do Lamy, on jest w centrum mojej uwagi. Zrobi

wszystko na co mnie sta

, aby mu słu

i praktykowa

z oddaniem". A kiedy Lama

umiera, my

: "To straszne! Mój Lama odszedł". B

owładni

ałob

i trosk

, i

pomy

: "Ju

nigdy nie spotkam mojego Lamy". I wpadn

w gł

bok

depresj

i niepokój.

Pochodzi to z bł

dnego traktowania Lamy jako istniej

cego materialnie.

Jednym z mych rdzennych Lamów był uczony i urzeczywistniony Lama Kangjur
Rinpocze, niezwykle wspaniały człowiek. Miał bardzo mu oddan

, francusk

uczennic

która my

lała: "Kangjur Rinpocze jest moim Rdzennym Lam

, mam wielkie zaufanie i

wiar

w niego". Podczas wskazówek medytacyjnych pouczył j

, aby swemu umysłowi

pozwoliła stopi

z jego umysłem. Wtedy pomy

lała: "Od tej chwili powinnam

traktowa

moje i jego ciało jako nieoddzielne, nasze głosy jako nieoddzielne i nasz umysł

jako nieoddzielny". Przez jaki

czas medytowała. Jej wiara, jak i medytacja były dobre.

Ale gł

boko zakorzenione przywi

zanie było intensywne. Po jakim

czasie było tak, jak

gdyby nosiła Lam

wsz

dzie z sob

, gdzie szła, szedł i on, gdzie siedziała, siedział i on.

Ta inna obecno

ść

stała si

tak przytłaczaj

ca,

e w ci

gu dnia nie mogła je

ść

, a w nocy

spa

. Była prawie szalona. Dawniej cz

sto j

widziałem, ale teraz ju

dawno nie. Nie

wiem, jak zako

czyła si

ta historia. W takim przywi

zaniu tkwi spore niebezpiecze

stwo.

Twierdzi si

e kiedy jeste

my przywi

zani do Jidama, on przemienia si

z bóstwa w

kajdany; je

li przywi

zujemy si

do naszych urzeczywistnie

, zamieniaj

przeszkody. Wielu ludzi my

li: "Mój Lama jest stary. Z powodu jego podeszłego wieku i

oddalenia ju

nigdy wi

cej go nie zobacz

. Nie mog

otrzyma

jego błogosławie

stwa,

poniewa

jest tak daleko". Wielu ludzi naprawd

tak my

li. Bł

dem jest nie wiedzie

umysł Lamy jest jak niebo. Mówi

c krótko, nie traktuj swego ciała z krwi i ko

ci jako

rzeczywi

cie istniej

cego. Wyobra

sobie,

e twoje ciało jest form

szlachetnego

Czenrezig, puste ale wyra

nie widoczne, jak pojawiaj

ca si

w przestrzeni t

cza. Je

potrafisz, wyobra

sobie wszystkie detale tej formy wyra

nie, lub przynajmniej po prostu

e masz tak

form

. Podobnie ka

dy d

k powiniene

traktowa

jako jedno

ść

ku i pustki, jako naturalne echo sze

ciosylabowej mantry Czenreziga. Wszystkie

duchowe zjawiska winny by

widziane jako umysł Czenreziga, jako jedno

ść

wiadomo

i pustki, jako Mahamudra. Umysł przenika cał

niesko

czon

przestrze

; cały umysł

przenikni

ty jest t

wiadomo

Pozwól swojemu umysłowi spocz

ąć

w pustej przejrzysto

wiadomo

ci bez

Strona 4 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

rozproszenia. A potem utrzymuj t

wiadomo

ść

, cokolwiek robisz: gdy chodzisz, siedzisz,

w trakcie wszystkich codziennych aktywno

ci. A twoja praktyka stopniowo si

rozwinie,

stan Buddy mo

e by

uzyskany bez trudno

ci, wszystkie zjawiska i twoje do

wiadczenia

stan

ęś

drogi do o

wiecenia. Ka

dego dnia na tym

wiecie umieraj

ludzie, tak

dzieje, ka

dy umrze, ale ka

dego dnia rodzi si

podobna liczba ludzi. Dlatego ten

wiat nigdy nie jest pusty. Zawsze pozostaje taki sam. W tym

wiecie ludzie przechodz

wiele do

wiadcze

, ale ka

dy musi przej

ść

sam przez urodzenie, staro

ść

, chorob

mier

. Wszystko przemija, nic nie jest wieczne czy rzeczywi

cie istniej

ce. Musimy by

tego stale

wiadomi. Jest to niezb

dne.

* * *

PYTANIE: Skoro umysł sam w sobie jest czysty, sk

d zatem pochodz

zaciemnienia?

ODPOWIED

: W buddyzmie nie próbujemy znale

źć

ródła niewiedzy. Nie mówimy,

umysł w jakim

okre

lonym momencie stał si

niezdolny do zobaczenia samego siebie i

utracił bezpo

rednie do

wiadczenie swojej własnej natury. Mówimy raczej o kole

ycia

bez pocz

tku i akceptujemy to,

e jak długo istnieje umysł, istnieje te

niewiedza, która

powstaje równocze

nie z umysłem (Lanchig Kyewa lhan-geig skyes-ba). Wraz z

umysłem pojawia si

niewiedza i w naszym obecnym stanie nie mo

emy mówi

o umy

oddzielonym od niewiedzy. Dochodzi do dalszego zniekształcenia; esencjalna pustka
umysłu jest zniekształcona w subiektywn

skłonno

ść

do czego

, co pojawia si

nam jako

istniej

ce samo w sobie. Zamiast do

wiadcza

bezpo

rednio esencjalnej pustki umysłu,

wiadczamy ja

ni.

Buddyjskie teksty nie przesadzaj

mówi

e naszym najwi

kszym wrogiem jest

czepianie si

ni. Dlaczego? Jeste

my uwi

zieni w sytuacji, w której umysł jest

niezdolny do do

wiadczenia swojej własnej, esencjonalnej pustki, a zamiast tego

postuluje ja

źń

, której ci

gło

ść

musi by

zabezpieczona. I tak tworzymy wszystkie

potrzeby i pragnienia, które musz

zosta

zaspokojone, aby t

źń

podtrzyma

Cierpienie powstaje z niesko

czonego d

ąŜ

enia do zaspokojenia tego, czego si

nie da

zaspokoi

. "Ja" prowadzi do "ja jestem", co prowadzi do "ja chc

" itd.

Podstawowy poziom niewiedzy, pierwszy stopie

zaciemnienia umysłu to jego

niezdolno

ść

do rozpoznania swojej własnej natury. Ponadto umysł nie tylko jest pusty.

Jego kolejnym aspektem jest przejrzysto

ść

, czyli zdolno

ść

wiadczania wszystkich

wra

umysłowych, my

li, uczu

i wyobra

. Z powodu podstawowej niewiedzy ten

aspekt umysłu ujmowany jest jako co

innego. Obiekty, które postrzegamy, nie s

traktowane jako wyra

enie przejrzysto

ci umysłu, lecz jako oddzielone od umysłu i

istniej

ce w sobie i z siebie. Nast

piło dualistyczne rozdwojenie pomi

dzy postulowan

a obiektem, który jest traktowany jako od niej oddzielony. Dualizm i przywi

zanie

do niego jest zaciemnieniem nawykowych skłonno

ci, czyli drugim poziomem

zaciemnionego umysłu.

Tak wi

c istniej

cy w naszej sytuacji pewien stopie

niewiedzy sprawia,

wiadczamy ja

ni jako ostatecznej rzeczywisto

ci. W dodatku przejrzysto

ść

umysłu

została zniekształcona w co

obiektywnego, czego do

wiadcza si

jako całkowicie

oddzielonego od umysłu i ostatecznie rzeczywistego.

Ten stan b

dzie ustawicznie kontynuowany, dopóki nie osi

gniemy o

wiecenia. Nie

Strona 5 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

emy oczekiwa

e rozwi

ąŜ

e si

sam z siebie. Przeciwnie, je

li nie wyjdziemy poza

zaciemnienia, które doprowadziły do tego zniekształcenia, stan taki jest trwały. Dopóki
nie osi

gniemy o

wiecenia b

dzie si

nadal wzmacnia

. Nawet układaj

c si

do snu,

zabieramy z sob

dualizm stanu jawy. W całkowicie innym obszarze, gdzie w snach

pojawiaj

projekcje umysłu, istnieje jeszcze postrzeganie "ja" i "kogo

", ja

ni i czego

poza ni

. To rozszczepienie dopuszcza wszystkie inne zespolone aspekty stanu snu, jak

zadowolenie, szcz

ęś

cie, ból itd.

W przyszło

ci, kiedy ka

dy z nas dotrze do chwili

mierci i zniknie nasze fizyczne ciało,

nawet w tym bezcielesnym stanie, w którym nie mo

e istnie

adna fizyczna baza dla

wiadomo

ci, istnieje ci

gło

ść

wra

enia wcielenia, a dualistyczny nawyk umysłu trwa

nadal: do

wiadczenia wyłaniaj

ce si

w umy

le projektowane s

na otoczenie i

odbierane jako co

odr

bnego od niego. Trzecim aspektem umysłu jest nie napotykanie

przeszkód. W czystym stanie jest to po prostu mimowolna, poznawcza aktywno

ść

umysłu. Jednak kiedy jeste

my uwi

zieni pomi

dzy przedmiotem a podmiotem, pojawia

l: "ten przedmiot jest dobry, chc

go" i tak kształtuj

przyci

ganie i

przywi

zanie. Lub my

limy: "to mi zagra

a, to jest złe" i rozwijaj

negacja i niech

ęć

Istnieje jeszcze inna mo

liwo

ść

, czyli skromnej głupoty - kiedy w ogóle nie rozumie si

całej sytuacji i jest si

po prostu uwi

zionym w iluzji. Dochodz

do tego trzy podstawowe

trucizny lub wzorce uczuciowej reakcji, przywi

zanie, negacja i głupota, a z nich rozwija

mnogo

ść

uczu

, tradycyjnie nazywanych 84 000 emocji, które m

umysł.

Zniekształcenie nie napotykaj

cego przeszkód umysłu tworzy trzeci poziom

zaciemnienia, czyli emocjonalnego zm

cenia.

Kiedy mówimy o trzech obszarach wszech

wiata, obszarach

Ŝą

dzy, formy i

bezforemnym, mówimy o zniekształconej stronie czystej natury umysłu, która sama w
sobie jest esencjalnie pusta, w swojej naturze przejrzysta i w swojej manifestacji nie
napotykaj

ca przeszkód.

Co dotyczy wszech

wiata na ogólnej płaszczy

nie, mo

na odnie

ść

do indywidualnej,

nieo

wieconej istoty: do

wiadczenie Ja

ni jest zniekształconym postrzeganiem

bezpo

redniego do

wiadczenia esencjonalnej pustki umysłu; do

wiadczenie mowy jest

zniekształconym postrzeganiem przejrzystej natury umysłu i do

wiadczenie fizyczne ciała

jest zniekształconym postrzeganiem manifestacji umysłu nie napotykaj

cego przeszkód.

Poprzez owe trzykrotne zniekształcenie stwarzamy nie tylko cały samsaryczny byt, lecz
równie

ciało, mow

i umysł indywidualnej istoty.

Z powodu tych zniekształce

zachowujemy si

w ró

ny sposób. Fizycznie, werbalnie i

umysłowo reagujemy poprzez emocjonalne zaciemnienie, które powtarzane staje si

nawykiem. Gdy nawyki zostan

raz ustanowione, prowadz

do jeszcze dalszych działa

które jak wszystkie działania, sprowadzaj

odpowiednie rezultaty. To jest karmiczne

zaciemnienie. W ten sposób nasze podstawowe pomieszanie, nasza niewiedza
dotycz

ca podstawowej natury umysłu, jest szkodliwa dla nas samych i innych.

emy wyobrazi

sobie te cztery płaszczyzny pomieszania (podstawowa niewiedza,

dualizm, emocjonalne zaciemnienia, niezr

czne działania) jako niezale

ne od siebie.

Podstawowa niewiedza jest utrat

zdolno

ci umysłu do postrzegania swojej pierwotnej

dro

ci, która jest jego własn

natur

. Z podstawowej niewiedzy rozwija si

dualistyczne przywi

zanie do ja

ni i innych, jako oddzielnych, niezale

nych od siebie

jednostek. To jest drugi poziom zaciemnienia. Trzecim poziomem jest umysłowe
zaciemnienie, wywodz

ce si

z dualistycznego przywi

zania. Bazuj

c na emocjonalnych

zaciemnieniach rozwija si

ostatecznie czwarty poziom, karmiczne zaciemnienie, na

którym wszystkie niezr

czne, negatywne skłonno

ci wzmacniaj

poprzez fizyczne,

werbalne i umysłowe działania.

Strona 6 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

W naszym obecnym stanie, jako osoby nieo

wiecone, do

wiadczamy wszystkich

czterech poziomów jednocze

nie. Istniej

ca w umy

le czysto

ść

nie została utracona, ale

poniewa

jest zasłoni

ta, do

wiadczamy wielkiej ilo

ci zaciemnie

. Pomieszanie zakrywa

czyst

natur

umysłu, jak chmury sło

ce. Tym co spaja wszystkie rodzaje pomieszania,

jest czepianie si

rzeczywisto

ci ja

ni.

Dopóki wszystkie płaszczyzny zaciemnienia i pomieszania nie s

rozpuszczone, nie

e pojawi

wiecenie. Musimy przywróci

wodzie jej pierwotn

czysto

ść

przejrzysto

ść

, która obecnie jest zm

cona przez osady; musimy rozproszy

chmury

zakrywaj

ce sło

ce, aby

my widzieli jasno i do

wiadczali bezpo

rednio jego ciepła. Je

poprzez medytacj

raz zrozumiemy pustk

umysłu, jego przejrzysto

ść

i nie napotykanie

przeszkód, wtedy zaczynaj

rozpuszcza

wielkie skr

powania, stwarzane przez

przywi

zanie do ja

ni i zjawisk.

PYTANIE: Moje uczucia wydaj

tak prawdziwe jak moje ciało i

wiat wokół mnie.

Zakłócaj

moj

praktyk

. Jak mog

temu przeciwdziała

ODPOWIED

: Obecnie instynktownie jeste

my pewni,

e istniejemy i mamy umysł.

Jeste

my mocno

wiadomi naszego fizycznego ciała. My

limy "moje ciało" i skłonni

jeste

my ciało i umysł uzna

jako jedno. Zatem jeste

my tak nastawieni, aby

wiadcza

uczu

na fizycznym i umysłowym poziomie równolegle, jakby faktycznie si

w nim mie

ciły. Faktycznie

ródło wszystkich uczu

jest duchowe i sposób, w jaki uczucia

powstaj

w umy

le, nie ma nic wspólnego z ciałem. Po prostu uwarunkowali

my umysł,

aby do

wiadczał ich w taki sposób, jak gdyby ka

de uczucie miało swoje fizyczne

ródło.

Jednak

e w rzeczywisto

ci umysł jest jak surowy król, a ciało jak pokorny sługa. Funkcj

ciała jest słucha

rozkazów umysłu, co czyni bez jakiej

wła

ciwej mu identyczno

ci.

Gdyby w umy

le nie było

Ŝą

dzy, nie byłoby jej tak

e w ciele. Gdy umysł jest wolny od

gniewu, ciało jest wtedy tak

e wolne od niego. Nasz obecny problem polega na tym,

wiadczamy ciała i umysłu jednolicie i dlatego wszystko, co wyłania si

z umysłu,

pragniemy natychmiast zamieni

w fizyczne działanie. Kiedy w umy

le pojawiaj

Ŝą

dza i gniew, spieszymy wyrazi

je na poziomie fizycznym. Wydaje si

e nasz jedyny

sposób do

wiadczania polega na tym,

e uczucia wyłaniaj

w umy

le i ciele

równocze

nie. Jednak tak nie jest. Gdyby tak było, wtedy ciało po

mierci, oddzielone od

umysłu, powinno nadal odczuwa

Ŝą

i gniew, i odpowiednio działa

. Nale

koniecznie zrozumie

, jak w umy

le powstaj

uczucia i jak fizyczne ciało opiera si

projekcji umysłu. Musimy wnikliwiej zrozumie

natur

samego umysłu i dostrzec

nieuchwytno

ść

li i uczu

, powstaj

cych z esencjalnie pustego stanu umysłu.

Poniewa

li i uczucia, jak przywi

zanie, negacja, zazdro

ść

, duma itd. nie posiadaj

substancji i s

nieuchwytne, nie musimy

na siebie wszystkich tych trudno

ci,

wyra

je fizycznie lub werbalnie. Nawet nie maj

adnego bezpo

redniego

medytacyjnego do

wiadczenia mo

na przekroczy

wiele trudno

ci, rozumiej

intelektualnie,

e duchowe projekcje s

nieuchwytne i puste jak sam umysł. Nagard

una,

wielki indyjski Siddha i uczony powiedział:

Wszystkie rzeczy s

urzeczywistnione

gdy pustka jest urzeczywistniona
Nic nie jest urzeczywistnione, kiedy pustka
nie jest urzeczywistniona.

Kiedy mamy podstawowe zrozumienie pustki umysłu i jego projekcji, wtedy ka

metoda medytacyjna b

dzie skuteczna. Je

li si

go nie ma,

adna technika nie

zafunkcjonuje.

Strona 7 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

PYTANIE: Czy pragnienie o

wiecenia nie przeczy nauce, która głosi,

Ŝą

dza jest

czym

złym?

ODPOWIED

: Musimy pragn

ąć

wiecenia, poniewa

musimy rozpocz

ąć

od tego, gdzie

w tej chwili si

znajdujemy, zbrukani wielk

ilo

dualistycznego przywi

zania.

Poniewa

naszym do

wiadczeniem rz

dzi uczucie "ja", a "ja" pragnie "rzeczy",

powinni

my co najmniej pragn

ąć

czego

, co ma warto

ść

, czyli o

wiecenia. Kiedy

rzeczywi

cie zbli

amy si

do o

wiecenia, wtedy potrzeba tego pragnienia słabnie. Kiedy

kroczymy poprzez 1-wszy, 2-gi i 3-ci poziom Bodhisattwy, poszerza si

wiadomo

ść

pustki ja

ni i prawdziwej natury umysłu. Powoduje to stopniowe zanikanie naszego

pragnienia o

wiecenia. Mo

na to do

ść

prosto zilustrowa

. Zanim dzisiaj rano, znajduj

gdziekolwiek w Nowym Jorku, wyruszyli

cie tutaj, mieli

cie najpierw w umy

le siln

l: "pójd

na nauki". Im bli

ej byli

cie tego miejsca, tym mniej troszczyli

cie si

o to,

poniewa

znajdowali

cie si

bli

ej. W ko

cu gdy tutaj dotarli

cie, nie było ju

adnego powodu, by my

: "musz

pój

ść

na nauki", poniewa

przybyli

cie.

Dualistyczne pragnienie o

wiecenia zostaje powoli rozpuszczone i nie musi by

uznawane jako przeszkoda; w pewien sposób jest ono nawet istotne.

PYTANIE: Mam wiele obowi

zków w swoim

yciu i dlatego mało czasu na praktyk

. Co

mog

uczyni

ODPOWIED

: Istnieje w Tybecie historia o dwóch młodych m

ęŜ

czyznach. Jeden był

ść

inteligentny i my

lał wiele o samsarze i o

wieceniu oraz o tym, co te dwa stany

oznaczaj

. Drugi miał zasadnicze zrozumienie,

wiat nie jest zbyt dobrym miejscem i

e praktyka Dharmy jest bardzo dobra. Poza tym wcale nie rozumiał tej sytuacji. Kiedy

rozmawiał z tym inteligentnym i powiedział: "Praktyka Dharmy wydaje si

trudna, jest

czym

, do czego trzeba u

ywa

swego umysłu. Wymaga to wiele wysiłku i rzeczywi

cie

trudno i ci

ęŜ

ko jest zobowi

w ten sposób." Jego przyjaciel odparł: "Nie jest to

takie trudne. We wszystkim, co si

czyni, gromadzi si

cały czas dobro i zło. Nawet kiedy

idzie, to co si

mówi czy robi, mo

e by

dobrym działaniem. Zwykłe chodzenie mo

zniszczy

ycie jakiej

istoty, je

li nast

pi si

na insekta i si

go zabije. Zawsze jeste

uwikłani w dobre i złe działania. Dobro nie musi polega

na wielkiej sprawie, po prostu w

dej chwili mo

esz by

wiadomy tego co czynisz."

Kiedy spaceruj

c mijacie szczególnie pi

kny ogród, wtedy prze

ycie tego pi

kna mo

darem ofiarnym dla Trzech Klejnotów lub waszego Lamy. Mo

na go szczerze

ofiarowa

z intencj

, aby wszystkie istoty rozwin

ły zasług

, pogł

biły swoj

wiadomo

ść

i kroczyły drog

. W taki sposób zwykłe estetyczne prze

ycie mo

na przekształci

w dar

ofiarny, który bardzo pogł

bi i wzmocni wasz

motywacj

. Kiedy spotkacie jakie

zwierz

, mo

ecie uczyni

tak bardzo prostego, jak wypowiedzenie OM MANI PEME

HUNG, aby ono usłyszało ten d

k, w ten sposób zasadzone zostaje nasienie. Nie

wymaga to

adnego wysiłku poza powtarzaniem sze

ciu sylab, a jednak jest po

yteczne.

PYTANIE: Jakie oznaki towarzysz

osi

gni

ciu wy

szych poziomów urzeczywistnienia?

ODPOWIED

: Poprzez urzeczywistnienie wzrasta wolno

ść

umysłu. W istocie, jest to

wszystko, co si

wydarza. Jednak ta wolno

ść

wyra

a si

na wiele sposobów. Wyobra

cie

sobie sto ró

nych obrazów Buddy, ka

dy wykazuje wielo

ść

kolorów, postaw itd., w stu

ró

nych miejscach w

wiecie, w Indiach, Chinach, Ameryce, Kanadzie, Francji itd.

Wyobra

cie sobie,

e próbujecie równocze

nie medytowa

na wszystkie te ró

ne obrazy

Buddy. Byłoby ju

dobrze, gdyby

my chocia

jeden z nich potrafili wyra

nie

zwizualizowa

. Jest tak, poniewa

nasz obecny umysł jest ograniczony. Na 1-szym z

dziesi

ciu stopni Bodhisattwy umysł potrafi obj

ąć

tych sto obiektów medytacji, w jednej

Strona 8 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

chwili, bez pomieszania, przy czym nie brakuje nawet jednego szczegółu. To jest
wolno

ść

umysłu.

Kiedy owa wolno

ść

zaczyna si

ujawnia

, podlega jeszcze pewnym, okre

lonym

ograniczeniom, ale jej pojemno

ść

jest o wiele wi

ksza od tej, której do

wiadczamy

obecnie. Pewna historia mo

e to zilustrowa

. Mahasiddha imieniem D

olandhara

dzier

ył specjaln

lini

przekazu Tantry Hewad

ry. Dał on pewnemu uczniowi

upowa

nienie i wskazówki medytacyjne do wizualizacji Jidama Hewad

ry. Nast

pnie

wysłał go na odosobnienie.

Hewad

ra ma szesna

cie ramion i jest bardzo zło

form

. Ucze

medytował na t

form

i identyfikował si

z ni

w medytacji. W tej praktyce uzyskał taki rezultat,

e czuł

Jidamem i mógłby faktycznie zamanifestowa

szesna

cie ramion. W tym czasie

pojawił si

olandhara, aby zbada

, co robi jego ucze

. Przybywszy powiedział: "Umyj

moje stopy." W Indiach jest cz

sto wielki upał i kurz. Gdy podró

ny przybywa na wizyt

oznak

szacunku i uprzejmo

ci jest umycie stóp go

cia w chłodnej wodzie. Faktycznie

Lama był zm

czony i spocony dług

drówk

. Ucze

przyniósł misk

wody, aby umy

Lamie stopy. Lama powiedział: "Myj moje stopy w ten sposób, aby posłu

jedn

przy jednej stopie." Ucze

zacz

ł my

praw

stop

Jolandhary swoj

lew

, a

praw

, lew

stop

. Gdy nagle spojrzał w dół, Guru miał cztery nogi. Nie miało to jednak

dla niego

adnego wi

kszego znaczenia. Wyemanował po prostu druga par

k i mył

cztery stopy. Potem pojawiło si

osiem nóg, znowu

aden problem, wyemanował osiem

k. Potem było szesna

cie nóg i wtedy wyemanował szesna

cie ramion. Naraz spojrzał

jednak na 32 nogi i tu utkn

ł. W swojej medytacji odnosił si

do szesnastu ramion jako do

czego

tak rzeczywistego, tak substancjonalnego,

e nie był w stanie wyj

ść

poza t

liczb

PYTANIE: Czy zagadnienie pustki jest ograniczone jedynie do Mahamudry?

ODPOWIED

: Nauka o pustce jest podstawowym tematem buddyjskiej nauki. W

Prad

niaparamicie, literaturze, która traktuje o doskonało

ci m

dro

ci, znajdujemy

szczegółowe analizy pustki, omawiane z ró

nych punktów widzenia. Aby ułatwi

zrozumienie pustki zjawisk i umysłu, wylicza si

osiemna

cie aspektów pustki. Zarówno

w japo

skiej, jak i tybeta

skiej tradycji podkre

la si

mocno zasad

pustki, jak i jej

wiadczenie w medytacji. W obu tradycjach

piewana jest Sutra Serca. J

zyki s

ró

ne, ale zasadnicze sformułowania te same: "Nie ma tu oka, ucha, j

zyka, ciała i

umysłu". Jest to zaprzeczenie ostatecznej rzeczywisto

ci wszystkich aspektów naszego

wiadczenia. Widziane powierzchownie, wydaje si

to absurdalne, kiedy mnich

uroczy

cie recytuje,

e nie posiada oka, j

zyka, ucha - a jednak si

nimi posługuje. O

czym zatem mówi? Pomy

lcie o

nie. W snach słyszymy, widzimy, smakujemy,

chamy, dotykamy i my

limy, a jednak nie posługujemy si

adnym organem

zmysłowym. Umysł przenosi wra

enie zmysłowego do

wiadczenia, ale nie s

w to

uwikłane

adne organy zmysłowe. Kiedy si

człowiek budzi, sceneria znika. Pó

niej

traktujemy to wspomnienie jako co

, co wymy

lił umysł. Gdy t

analiz

rozszerzymy na

stan czuwania, zrozumiemy,

e wszystkie zjawiska i do

wiadczenia w istocie s

jak

wiadczenia we

nie, w tym znaczeniu,

e podzielaj

sam

iluzoryczn

natur

. Je

brakuje nam zasadniczego zrozumienia pustki i nieuchwytno

ci wyobra

i uczu

wtedy w medytacji pojawiaj

trudno

ci. Dlatego Budda dał pouczenia dotycz

doskonało

ci m

dro

ci i dlatego nadal recytuje si

Sutr

Serca.

Kiedy np. pracujemy nad medytacj

Czenreziga, medytujemy na jego posta

wizualizujemy siebie samych w tej postaci. Kiedy układamy si

do snu, czy Bodhisattwa

tak

e układa si

do snu? Medytuj

cy mog

sami sobie stworzy

takie problemy, je

traktuj

zjawiska jako substancjonalne albo istniej

ce same z siebie. Jednak kiedy raz

Strona 9 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

poj

li pustk

umysłu, nie powstaje tego rodzaju pomieszanie. Istnieje ogromna wolno

ść

w sposobie, w jaki mo

na posługiwa

umysłem, je

li si

zrozumiało,

e jest

esencjalnie pusty.

Sutra Serca ko

czy si

mantr

: Tajata, Om Gate Gate Paragate Parasamgate Bodhi

Soha, mantr

Doskonałej M

dro

ci, mantr

, która gasi wszystkie cierpienia. Kondensuje

wiadczenie pustki w werbalnej formie. Mantra charakteryzuje do

wiadczenie pustki:

nie ma postawy, na której mogłoby pojawi

cierpienie, poniewa

zobaczyło si

esencjaln

pustk

umysłu jak i wszystkich jego do

wiadcze

Tłumaczyła: Urszula Urbanowicz, stycze

1990, Przesieka

CEREMONIE POGRZEBOWE KU CZCI KALU RINPOCZE

Umysł Kalu Rinpocze Jest Jak Niebo

Lama Lodo opowiada o odej

ciu Guru I ceremonii parinirwany, w której uczestniczył w

Indiach

Pewnego dnia podczas porannej medytacji otrzymałem z bardzo daleka telefoniczn

wiadomo

ść

e mój Guru J.E. Kalu Rinpocze wła

nie odszedł. Mój umysł natychmiast

poruszył si

w wielu kierunkach. Moja pierwsz

było "to nieprawda". Przerwałem

medytacj

. "Je

li to prawda, wówczas nawet nie mog

chodzi

po ziemi, poniewa

nie

mam ju

adnego oparcia". Ale poprzez te do

wiadczenia mój umysł spontanicznie stał

spokojny i pusty. Potem łzy napłyn

ły mi do oczu. Tai Situ Rinpocze nauczał wtedy w

San Francisco. Poprosił mnie, abym poleciał do Indii. Zapytałem go po co miałbym si

udawa

do Indii, skoro to co si

stało ju

stało. Tai Situ powiedział,

e wa

ne jest

przygotowanie ceremonii parinirwany dla tysi

cy ludzi, którzy przyb

z całego

wiata.

Opó

niłem swoj

podró

, aby w niedziel

14 maja poprowadzi

w K.D.K. całodniow

ceremoni

upami

tniaj

dla sanghi. Wszyscy wyra

ali wielki smutek z powodu utraty

tego

wiatła naszego

wiata.

W drodze do Indii nie my

lałem wiele, tak wi

c uczucia nie powstały. Przyj

łem,

wszystko jest tak jak jest i czułem si

bardzo spokojny. Gdy przybyłem do Sonady,

pozwolono mi w ciszy siedzie

w pokoju Rinpocze, w którym było jego ciało. Kiedy tam

siedziałem czułem niewiarygodny spokój i czyst

energi

jego Umysłu, gł

bok

nieopisan

. Łzy znowu napłyn

ły mi do oczu, jednak nie wywołały ich zwykłe emocje,

lecz błogosławie

stwa gł

bi urzeczywistnienia Rinpocze.

Przez kilka ostatnich miesi

cy Rinpocze du

o podró

ował. Z Los Angeles do Bodhgaja a

potem do Sherab Ling, siedziby Tai Situ Rinpocze. Gjaltsen, asystent Rinpocze,
powiedział: "W tym czasie zdrowie Rinpocze wydawało si

dobre i uczestniczył on

we wszystkich ceremoniach, a stamt

d udał si

do Dharmasali, aby spotka

z J.

Dalaj Lam

. Mówili o jego

yciu po

conym dla po

ytku wszystkich czuj

cych istot.

Wydawało si

to by

egnaniem Rinpocze z Dalaj Lam

Potem Rinpocze wrócił do Bodhgaja, by nadzorowa

prace przekładowe, które rozpocz

dwa lata wcze

niej. Stopniowo stawał si

coraz słabszy. Rinpocze nigdy nie wspominał o

swojej chorobie ani o jakimkolwiek bólu. Nast

pnie udał si

do Siliguri, gdzie, lata

wcze

niej, zbudował olbrzymia stup

symbolizuj

umysł Buddy. W drodze Rinpocze

Strona 10 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

nie czuł si

dobrze, tak wi

c Gjaltsen i Bokar Rinpocze przekonali go, by poszedł do

szpitala. Pozostał w szpitalu przez kilka tygodni i otoczony był szczególna opiek

. Nawet

w tych warunkach przyjmował wszystkich odwiedzaj

cych, był w dobrym nastroju i jak

zwykle był kochaj

cy i dobry. Wywarło to na wszystkich ogromne wra

enie.

Gdy Rinpocze powrócił do Sonady, u

miechał si

i machał r

do ka

dego. Wydawał

zupełnie zdrowy. Zawezwał wszystkich mnichów, aby zebrali si

błogosławie

stwa. Było to czym

niezwykłym, a jednak nikt nie u

wiadamiał sobie

prawdziwego powodu tego zebrania.

Potem Rinpocze wezwał wszystkich zachodnich uczniów, rezyduj

cych w okolicy

Sonady, by przyszli po nauki. W istocie było to jego ostatnie pouczenie i Rinpocze skupił
si

w nim na nietrwało

ci.

"Wielu ludzi my

li: 'Mój Lama si

starzeje i

yje daleko. Z powodu jego wieku i odległo

ci,

nigdy go ju

nie zobacz

. Jest mi

dzy nami zbyt du

a odległo

ść

, abym mógł otrzyma

jego błogosławie

stwo'. To jest bł

d. Ludzie nie wiedz

e umysł Lamy jest jak niebo i

e ich własny umysł jest jak niebo".

Rinpocze siedział w medytacji i nie chciał mówi

. Gjaltsen szturchn

ł go w rami

krzycz

c: "Rinpocze, Rinpocze, prosz

nie

pij!" Rinpocze otworzył oczy i u

miechn

, a syn jego serca, Bokar Rinpocze, zapytał Kalu Rinpocze jak si

czuje. On

odpowiedział: "Dzie

jest kultywowaniem do

wiadczenia iluzji. Noc jest kultywowaniem

wiadczenia snu."

W ko

cu z Dard

eling przybył lekarz i piel

gniarka i poprosili Rinpocze, by si

poło

ył,

poniewa

byłoby mu łatwiej oddycha

. Gjaltsen próbował pomóc lekarzowi, ale potem

wiadomił sobie,

e pozycja le

Ŝą

ca mo

e by

przeszkod

dla parinirwany Rinpocze. W

tym momencie Rinpocze le

ał w pozycji jak do snu. Wyci

ł jedn

do Gjaltsena a

drug

do syna swego serca, Bokara Rinpocze. Obydwaj pomogli mu usi

ąść

. Inny syn

serca, Chadrul Rinpocze, buddyjski górski jogin, wszedł. Rinpocze przyj

ł wyprostowan

medytacyjn

postaw

. Potem spojrzał w oczy górskiego jogina, nast

pnie w niebo,

pó

niej jego powieki powoli, powoli zamkn

ły si

Rinpocze pozostał w medytacji trzy i pół dnia, jak to zwykle jest z o

wieconymi mistrzami.

Wszyscy byli wypełnieni błogo

i rado

, a miejsce wokół Rinpocze stało si

rajem.

Wszyscy wyra

nie ujrzeli,

e umysł Rinpocze naprawd

był umysłem w pełni

obudzonego Buddy. Było to nieprawdopodobne do

wiadczenie.

PYTANIE: Czy mógłby

obja

, co działo si

podczas 49-dniowej ceremonii

upami

tniaj

cej?

ODPOWIED

: W salonie Rinpocze, uczniowie jego serca,

tobliwo

ci i Eminencje,

dego tygodnia odprawiali rytuały ró

nych tantrycznych bóstw. Pod pokojem Rinpocze

zgromadzeni byli wszyscy lamowie, którzy uko

czyli trzyletnie odosobnienie i którzy byli

jego przedstawicielami na całym

wiecie. Oni równie

odprawiali wiele rytuałów

Wad

rajany. Ka

dego dnia przychodziło tak

e wielu ludzi z ró

nych szkół Buddyzmu i z

ró

nych religii, którzy składali hołd na swój własny sposób. Rz

d indyjski, równie

powodowany szacunkiem, udzielił cudzoziemcom szczególnych pozwole

na pobyt w

Sondzie i zapewnił ochron

i policj

na czas pogrzebu.

Podczas ostatniego tygodnia lamowie z czterech głównych szkół i przedstawiciele
Dharmadhatu przybyli i odprawili rytuały. Wszyscy mieli odczucie wielkiej straty i
doznawali wielkiego smutku. U ko

ca 49 dni, Tai Situ Rinpocze powiedział: "Powinni

Strona 11 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12

widzie

to tak, jakby Rinpocze odszedł na odosobnienie i wkrótce miał powróci

Powinni

my pami

e Rinpocze zawsze jest z nami i wa

ne jest, aby

kontynuowali jego aktywno

ść

w czasie nieobecno

ci jego fizycznego ciała. Rinpocze

udzielił ka

demu z nas indywidualnej odpowiedzialno

ci i to musi by

prowadzone z

jeszcze wi

ksz

moc

i oddaniem, ni

zwykle. Bokar Rinpocze jest jego regentem i

dy powinien post

powa

zgodnie z jego rad

i poleceniami. Kalu Rinpocze b

dzie

ponownie intronizowany w tradycyjny sposób."

Podj

to decyzj

, by ciała Rinpocze nie poddawa

kremacji, lecz zamiast tego zachowa

je dla potomnych jako 'Mar Dung': (ciało zachowane tak jak jest). 'Mar Dung' uspokaja
wszystkie przeszkody w dharmie i doktryna Buddy trwa przez bardzo długi czas,
przynosz

c praktykuj

cym długie

ycie i pomy

lno

ść

. Dla 'Mar Dung' Kalu Rinpocze

zostanie zbudowana marmurowa stupa. Codziennie mo

na przychodzi

i ogl

'Mar

Dung'. Tłumaczył: Henryk Smagacz, stycze

1990, Przesieka

***

Jego Eminencja Kalu Rinpocze urodził si

w 1905r. we wschodnim Tybecie i został

rozpoznany jako emanacja aktywno

ci wielkiego Dziamgona Kongtrula, autora Pi

ciu

Wielkich Skarbnic. Nauki pobierał u swego ojca, sławnego uczonego; w wieku trzynastu
lat został wy

cony przez Jego Eminencj

Tai-Situ Padma Łangczuk, otrzymuj

c imi

Karma Rangdziung Kunczab, co znaczy Samopowstały i Wszystko Przenikaj

cy. Maj

tna

cie lat po raz pierwszy udzielił publicznej nauki i wkrótce potem rozpocz

tradycyjne Trzyletnie, Trzymiesi

czne Odosobnienie.

W wieku osiemnastu lat Rinpocze rozpocz

ł nauk

z kilkoma wybitnymi tybeta

skimi

nauczycielami, a nast

pnie rozpocz

ł okres górskiego odosobnienia. Po dwunastu latach

J.E. Tai Situ Padma Łangczuk poprosił go, by przerwał swoje ascetyczne studia i
praktyk

, i obj

ł kierownictwo o

rodka odosobnieniowego.

Rinpocze przez wiele lat nauczał i kierował odosobnieniami w Tybecie. Tchn

ł nowe

ycie w lini

Szangpa Kagju i w 1955 roku był wy

szym lam

linii Karma Kagju, gdy

szesnasty Gjalła Karmapa wysłał go do Indii i Bhutanu, by dokonał przygotowa

przewidywanego exodusu buddystów z okupowanego przez Chiny Tybetu. W 1962 roku
w Sondzie w Indiach Rinpocze otrzymał teren pod klasztor, o

rodek odosobnieniowy i

rezydencj

W 1971r. Jego

tobliwo

ść

Karmapa wysłał J.E. Kalu Rinpocze by nauczał na

Zachodzie. Od tego czasu Rinpocze odbył wiele podró

y na Zachód, w czasie których

zało

ył liczne o

rodki dharmy a tak

e o

rodki Trzyletniego Trzymiesi

cznego

Odosobnienia, słu

Ŝą

ce intensywnym studiom, we Francji, Szwecji, Kanadzie i Stanach

Zjednoczonych.

Jego Eminencja Kalu Rinpocze zmarł wiosn

1989 roku w Sondzie.

Przekład: Urszula Urbanowicz, Henryk Smagacz Wydawca: verbum G&G, Katowice

1990

Strona 12 z 12

Ostatnie pouczenie

2009-09-12