background image

Krótka gramatyka

z çwiczeniami

j´zyka francuskiego

nowoÊç

naucz si´ sam

background image

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji 

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora 

sklepu na którym  można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej 
od-sprzedaży, zgodnie z 

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym 

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.

background image
background image

Gabriele Forst

Krótka gramatyka 

j´zyka francuskiego

Wydawnictwo LektorKlett

Poznaƒ

background image

Wydawnictwo LektorKlett
ul. Rac∏awicka 72
60-302 Poznaƒ
tel./faks (061) 861 88 28

Tytu∏ orygina∏u: Grammatik Französisch kurz & bündig
Grafika: Gilles Bonotaux
Projekt ok∏adki: Marian Winiecki 

© Ernst Klett Verlag GmbH, Stuttgart 2000
© dla wydania polskiego Wydawnictwo LektorKlett, Poznaƒ 2001
ISBN 

T∏umaczenie i adaptacja: Przemys∏aw Znaniecki
Opracowanie çwiczeƒ: Katarzyna Kwapisz
Redakcja serii: Robert Kuc
Redakcja tomu: Joanna Roszak
Korekta: Agnieszka Stanis∏awska
Sk∏ad:

studio KO – Jerzy Nawrot

Druk: MoÊ i ¸uczak, Poznaƒ
Wydanie I

background image

3

Jak korzystaç 
z „Krótkiej gramatyki j´zyka francuskiego”

Ksià˝ka ta w zwi´z∏y i jasny sposób przedstawia najwa˝niejsze zagad-
nienia gramatyki francuskiej. Uwzgl´dnia równie˝ wyra˝enia charak-
terystyczne dla tego j´zyka. Przyst´pnie sformu∏owane regu∏y wsparte
sà licznymi przyk∏adami t∏umaczonymi na j´zyk polski. Poniewa˝
ksià˝ka powsta∏a z myÊlà o polskim u˝ytkowniku, w wielu rozdzia∏ach
wskazane sà typowe b∏´dy, jakie robià Polacy, oraz wskazówki, jak ich
uniknàç.

W pracy z ksià˝kà u∏atwieniem b´dà nast´pujàce symbole:

Nie musisz kolejno czytaç wszystkich rozdzia∏ów. Je˝eli chcesz si´ 
szybko nauczyç jakiegoÊ aspektu gramatyki albo odÊwie˝yç sobie w
pami´ci wybrane zagadnienie, wystarczy si´gnàç do odpowiedniej
cz´Êci ksià˝ki. Spis treÊci i zamieszczony z ty∏u indeks rzeczowy poz-
wolà ∏atwo znaleêç to, co Ci´ interesuje. Je˝eli nie pami´tasz, co
oznacza dany termin gramatyczny, pomo˝e Ci zestawienie
wa˝niejszych poj´ç gramatycznych zamieszczone na str. 134.

˚yczymy mi∏ej i owocnej nauki!

Odsy∏acz do innego rozdzia∏u ksià˝ki.

Istotne ró˝nice mi´dzy j´zykiem polskim 
a francuskim.

Krótkie wskazówki u∏atwiajàce zapami´tywanie
regu∏.

Wyjàtki od regu∏y lub jej u˝ycie alternatywne.

Szczególnie wa˝ne zasady i w∏aÊciwoÊci.

background image

Spis treÊci

1

L’article – rodzajnik  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  9

1.1

Rodzajnik okreÊlony .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  9

1.2

Rodzajnik nieokreÊlony  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  11

1.3

Rodzajnik czàstkowy  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  11
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

2

Le substantif – rzeczownik  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  13

2.1

Rodzaj gramatyczny rzeczowników .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  13

2.1.1

Rodzaj gramatyczny rzeczowników ˝ywotnych  .  .  .  .  .  .  .  14

2.1.2

Rodzaj gramatyczny rzeczowników nie˝ywotnych  .  .  .  .  .  .  15

2.2

Liczba mnoga rzeczowników  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  17

2.3

Odmiana rzeczowników przez przypadki  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  18
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

3

L’adjectif – przymiotnik  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  19

3.1

Pozycja przymiotnika w zdaniu  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  19

3.2

Liczba pojedyncza i mnoga przymiotnika .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  21

3.3

Szczególne przypadki tworzenia form rodzaju ˝eƒskiego  .  .  22

3.4

Szczególne przypadki tworzenia form liczby mnogiej  .  .  .  .  23

3.5

Przymiotniki beaunouveau vieux  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  24

3.6

Stopniowanie przymiotników  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  25
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

4

L’adverbe – przys∏ówek  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  27

4.1

Formy .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  27

4.2

Pozycja przys∏ówka w zdaniu  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  29

4.3

Stopniowanie przys∏ówków  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  30
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

5

Les pronoms – zaimki  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  31

5.1

Zaimki osobowe nieakcentowane  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  31

5.2

Zaimki osobowe akcentowane .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  33

5.3

Zaimki osobowe w funkcji dope∏nienia bli˝szego  .  .  .  .  .  .  34

5.4

Zaimki osobowe w funkcji dope∏nienia dalszego  .  .  .  .  .  .  36

5.5

Zaimki zwrotne  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  38

5.6

Zaimek przys∏ówkowy en  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  38

5.7

Zaimek przys∏ówkowy y  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  38

5.8

KolejnoÊç zaimków w zdaniu  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  40

5.9

Zaimki przymiotne wskazujàce  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  43

5.10

Zaimki przymiotne dzier˝awcze  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  44
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

4

background image

5.11

Zaimki przymiotne nieokreÊlone  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  45

5.11.1

Aucun  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  45

5.11.2

Certain  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  45

5.11.3

Chaque chacun  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  46

5.11.4

On  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  46

5.11.5

Plusieurs  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  46

5.11.6

Quelqu’un quelque chose oraz personne rien  .  .  .  .  .  .  .  47

5.11.7

Quelque(s) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  47

5.11.8

Tout .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  48
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

6

La négation – przeczenie .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  49

6.1

Przys∏ówki przeczàce  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  49

6.2

Pozycja przys∏ówków przeczàcych w zdaniu  .  .  .  .  .  .  .  .  .  50

6.3

Zdania przeczàce z okreÊleniami iloÊci  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  52
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

7

Le verbe – czasownik .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  53

7.1

Odmiana czasowników pierwszej grupy 
w czasie teraêniejszym (le présent) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  53

7.2

Odmiana czasowników drugiej grupy 
w czasie teraêniejszym  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  56

7.3

Odmiana czasowników z koƒcówkà bezokolicznika -re
w czasie teraêniejszym  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  57

7.4

Odmiana najwa˝niejszych czasowników 
nieregularnych w czasie teraêniejszym  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  59

7.5

Tworzenie czasowników zwrotnych  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  63

7.6

Tworzenie czasu przesz∏ego niedokonanego (l’imparfait) .  .  64

7.7

Tworzenie czasu przesz∏ego dokonanego 
z∏o˝onego (le passé composé) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  65

7.7.1

Formy czasu przesz∏ego dokonanego z∏o˝onego 
tworzone za pomocà czasowników posi∏kowych 
avoir ˘tre  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  65

7.7.2

Wybór czasownika posi∏kowego avoir lub ˘tre
do tworzenia form czasu przesz∏ego 
dokonanego z∏o˝onego .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  66

7.7.3

OsobliwoÊci w odmianie imies∏owu biernego przy tworzeniu
form czasu przesz∏ego dokonanego z∏o˝onego za pomocà 
czasownika posi∏kowego avoir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  67

7.8

Tworzenie czasu zaprzesz∏ego 
(le plus-que-parfait) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  68

7.9

Tworzenie czasu przesz∏ego dokonanego prostego 
(le passé simple) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  69

7.10

Tworzenie czasu przysz∏ego z∏o˝onego 
(le futur composé) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  71

5

background image

7.11

Tworzenie czasu przysz∏ego prostego 
(le futur simple) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  71

7.12

Tworzenie czasu przysz∏ego dokonanego 
(le futur antérieur) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  73

7.13

Tworzenie trybu warunkowego czasu teraêniejszego 
(le conditionnel présent) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  74

7.14

Tworzenie trybu warunkowego czasu przesz∏ego 
(le conditionnel passé) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  76

7.15

Tworzenie imies∏owu biernego 
(le participe passé) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  77

7.16

Tworzenie imies∏owu czynnego 
(le participe présent) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  78

7.17

Tworzenie imies∏owu przys∏ówkowego wspó∏czesnego 
(le gérondif) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  78

7.18

Tworzenie trybu rozkazujàcego 
(l’impératif) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  79

7.19

Tworzenie trybu ∏àczàcego 
(le subjonctif) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  80

7.20

Tworzenie trybu ∏àczàcego czasu przesz∏ego 
(le subjonctif passé) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  84

7.21

Tworzenie strony biernej (la voix passive) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  84
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

8

L’emploi des temps et des modes – 
stosowanie czasów i trybów gramatycznych  .  .  .  .  .  .  86

8.1

Przeglàd najwa˝niejszych czasów gramatycznych  .  .  .  .  .  .  86

8.2

Stosowanie czasu teraêniejszego (le présent) .  .  .  .  .  .  .  .  86

8.3

Stosowanie czasu przesz∏ego niedokonanego (l’imparfait) .  86

8.4

Stosowanie czasu przesz∏ego dokonanego z∏o˝onego 
(le passé composé) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  87

8.5

Stosowanie czasu zaprzesz∏ego (le plus-que-parfait) .  .  .  .  .  87

8.6

Stosowanie czasu przesz∏ego dokonanego prostego 
(le passé simple) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  88

8.7

Stosowanie czasu przysz∏ego z∏o˝onego (le futur composé) 88

8.8

Stosowanie czasu przysz∏ego prostego (le futur simple) .  .  .  89

8.9

Stosowanie czasu przysz∏ego dokonanego 
(le futur antérieur) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  89

8.10

Stosowanie trybu warunkowego czasu teraêniejszego 
(le conditionnel présent) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  89

8.11

Stosowanie trybu warunkowego czasu przesz∏ego 
(le conditionnel passé) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  90

8.12

Stosowanie imies∏owu czynnego (le participe présent) .  .  .  90

8.13

Stosowanie imies∏owu przys∏ówkowego wspó∏czesnego 
(le gérondif) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  91

8.14

Stosowanie trybu ∏àczàcego (le subjonctif) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  92
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

6

background image

9

Les types des phrases – rodzaje zdaƒ .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  98

9.1

Zdania oznajmujàce  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  98

9.2

Zdania pytajne  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  98

9.2.1

Pytanie wyra˝one przez intonacj´ .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  98

9.2.2

Pytania ogólne z formu∏à est-ce que  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  99

9.2.3

Pytania szczegó∏owe  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  99

9.2.4

Pytania z zaimkiem qui .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  101

9.2.5

Pytania z zaimkiem que  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  102

9.2.6

Pytanie wyra˝one przez inwersj´  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  102

9.3

Zdanie podrz´dnie z∏o˝one  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  103

9.3.1

Zdanie podrz´dnie z∏o˝one z zaimkiem wzgl´dnym qui  .  .  103

9.3.2

Zdanie podrz´dnie z∏o˝one z zaimkiem wzgl´dnym que  .  .  104

9.3.3

Zdanie podrz´dnie z∏o˝one z zaimkiem wzgl´dnym dont  .  105

9.3.4

Zdanie podrz´dnie z∏o˝one z zaimkiem wzgl´dnym 
lequellaquellelesquels lub lesquelles  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  105

9.3.5

Zdanie podrz´dnie z∏o˝one z zaimkiem wzgl´dnym où .  .  .  107

9.3.6

Zdanie podrz´dnie z∏o˝one 
z wyra˝eniem zaimkowym ce qui lub ce que  .  .  .  .  .  .  .  .  107

9.4

Zdanie warunkowe .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  108

9.4.1

Zdanie warunkowe pierwszego typu  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  108

9.4.2

Zdanie warunkowe drugiego typu .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  108

9.4.3

Zdanie warunkowe trzeciego typu .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  109

9.5

Mowa zale˝na  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  110

9.5.1

Budowa zdaƒ oznajmujàcych i zdaƒ pytajnych 
w mowie zale˝nej  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  110

9.5.2

Nast´pstwo czasów w zdaniach oznajmujàcych pytajnych 
w mowie zale˝nej  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  111
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

10

Les numéraux et les indications du temps – 
liczebniki i okreÊlenia czasu  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  113

10.1

Liczebniki g∏ówne  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  113

10.2

Liczebniki porzàdkowe  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  116

10.3

U∏amki zwyk∏e  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  117

10.4

Podawanie dat  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  118

10.5

Podawanie godziny  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  118
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

11

Les prépositions – przyimki  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  119

11.1

Przyimki okreÊlajàce miejsce  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  120

11.2

Przyimki okreÊlajàce czas  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  122

11.2

Przyimki okreÊlajàce sposób .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  125
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

7

background image

12

Les conjonctions – spójniki .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  127

12.1

Spójniki wspó∏rz´dne  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  127

12.1

Spójniki podrz´dne .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  128
åwiczenia .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

Indeks rzeczowy  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  129

Poj´cia gramatyczne  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  134

Klucz do çwiczeƒ .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

8

background image

1

L’article – rodzajnik

1.1

Rodzajnik okreÊlony

Formy rodzajników okreÊlonych

Poniewa˝ francuskie rzeczowniki cz´sto cechujà si´ innym
rodzajem gramatycznym ni˝ ich polskie odpowiedniki, ∏a-
twiej jest zapami´taç ich rodzaj uczàc si´ ich razem z odpo-
wiednimi rodzajnikami okreÊlonymi liczby pojedynczej, np.:
le livre – ksià˝ka, la place – miejsce, la maison – dom.

Rodzajnik okreÊlony w liczbie pojedynczej ma postaç: le
dla wyra˝eƒ rzeczownikowych rodzaju m´skiego i la dla
wyra˝eƒ rzeczownikowych rodzaju ˝eƒskiego. Przed wyra-
˝eniami rzeczownikowymi zaczynajàcymi si´ od samog∏o-
ski lub „h” niemego zarówno le jak la przybiera postaç l’.
Liczba mnoga wszystkich trzech postaci (le, la l’) to les.

W j´zyku polskim nie istniejà rodzajniki, choç ich funkcj´
do pewnego stopnia spe∏niajà zaimki wskazujàce („ten”,
„tamten” itd.) oraz szyk wyrazów w zdaniu. Natomiast
w j´zyku francuskim ka˝de wyra˝enie rzeczownikowe
musi zawieraç rodzajnik (choç istniejà wyjàtki od tej regu-
∏y). Przy okazji zwracamy uwag´, ˝e w j´zyku francuskim
sà tylko dwa rodzaje gramatyczne: m´ski i ˝eƒski (nie ma
rodzaju nijakiego).

przed przed  przed 
spó∏g∏oskà

„h” niemym

samog∏oskà

formy rodzaju 
m´skiego

liczba pojedyncza

le

train

l’

hôtel

l’

arbre

liczba mnoga

les

trains

les hôtels

les arbres

formy rodzaju 
˝eƒskiego
liczba pojedyncza

la

ville

l’

heure

l’

autoroute

liczba mnoga

les

villes

les heures

les autoroutes

9

background image

Przyimki ∫ de przed rodzajnikami okreÊlonymi

Stosowanie rodzajników okreÊlonych

Stosowanie rodzajników okreÊlonych 
z nazwami geograficznymi

J’aime le Mali.

Lubi´ Mali.

J’aime les États-Unis.

Lubi´ Stany Zjednoczone.

Le Poitou est situé dans le

Prowincja Poitou znajduje si´ na 

sud-ouest de la France.

po∏udniowym zachodzie Francji.

Rodzajniki stosuje si´ w j´zyku francuskim przed wszyst-
kimi nazwami kontynentów, krajów i prowincji.
Rodzajników nie stosuje si´ przed nazwami krajów rodza-
ju ˝eƒskiego, jeÊli przed nimi znajduje si´ przyimek en,
de lub d’:
Ma famille habite en France, mais mon p¯re vient de
Belgique et ma m¯re vient d’Allemagne.

Stosowanie rodzajnika okreÊlonego jest obowiàzkowe z:
– kategoriami przedmiotów 

J’aime les livres.

lub poj´ç traktowanymi 
ogólnie:

– nazwiskami w liczbie 

Les Noblet habitent 

mnogiej:

∫ Paris.

– tytu∏ami i stopniami 

Le docteur Lacroix est 

zawodowymi parti 

en vacances.

lub naukowymi:

– cz´Êciami cia∏a:

Géraldine a les yeux verts.

– utartymi zwrotami 

J’apprends le fran˜ais.

i wyra˝eniami 
frazeologicznymi:

Przyimki ∫ de ∏àczà si´ z rodzajnikami okreÊlonymi 
wyst´pujàcymi z danymi wyra˝eniami rzeczownikowymi:
∫ + le

=

au

de + le

=

du

∫ + les

=

aux

de + les

=

des

de

Je pense

au

travail.

Je parle

du

voyage.

∫ l’

hôtel.

de l’

hôtel.

aux

copains.

des

copains.

∫ la

discoth¯que.

de la discoth¯que.

∫ l’

école.

de l’

employée.

aux

grandes villes.

des

grandes villes.

10

background image

1.2

Rodzajnik nieokreÊlony

1.3

Rodzajnik czàstkowy

Formy rodzajników czàstkowych

Stosowanie rodzajników czàstkowych

]

2. Rodzajnika czàstkowego nie wolno u˝ywaç mówiàc

o ca∏ej kategorii przedmiotów. W takim wypadku sto-
suje si´ rodzajniki okreÊlone.
Il aime l’eau, mais il déteste le thé.

1. Rodzajniki czàstkowe stosuje si´ przed rzeczownikami

niepoliczalnymi, mówiàc o nieokreÊlonych kategoriach
przedmiotów i poj´ç, bez podawania iloÊci przedmio-
tów ani dok∏adnego ich wskazywania. U˝ycie rodzajni-
ka czàstkowego oznacza, ˝e mówimy nie o ca∏ej kate-
gorii, lecz o pewnej cz´Êci wi´kszej ca∏oÊci.

Rodzajnik czàstkowy to
po∏àczenie przyimka de
z odpowiednim rodzajni-
kiem okreÊlonym.

Jean prend son petit-déjeuner.
Il prend du

pain,

de la

confiture,

de l’

eau.

Nale˝y pami´taç o tym, ˝e w j´zyku francuskim rodzajniki
nieokreÊlone muszà wyst´powaç z wyra˝eniami rzeczow-
nikowymi zarówno w liczbie pojedynczej, jak w mnogiej:

J’ach¯te

un

livre.

Kupuj´ (pewnà) ksià˝k´.

J’ach¯te

des livres.

Kupuj´ (pewne) ksià˝ki.

Rodzajnik nieokreÊlony w liczbie pojedynczej ma postaç:
un dla wyra˝eƒ rzeczownikowych rodzaju m´skiego i une
dla wyra˝eƒ rzeczownikowych rodzaju ˝eƒskiego. Liczba
mnoga obu postaci (zarówno un, jak une) to des.

rodzaj m´ski

rodzaj ˝eƒski

liczba pojedyncza

un

livre

une

voiture

liczba mnoga

des

livres

des

voitures

11

background image

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji 

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora 

sklepu na którym  można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej 
od-sprzedaży, zgodnie z 

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym 

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.