NAUKA ADMINISTRACJI

I POJĘCIA OGÓLNE

1.Pojęcie nauki administracji.

 

 

Pojęcie nauki administracji pojmowane jest różnie:



J. Starościak

 

  określa naukę adm. jako naukę o „związku zjawisk 

zachodzących w procesie administrowania,



M. Jełowiecki

 

  twierdzi, że nauka adm. zajmuje się „organizacją i 

funkcjonowaniem administracji państwowej”,



S. Kowalewski

 

  mówi, że nauka o administrowaniu stanowi dyscyplinę

dotyczącą badań prawidłowości występujących w dziedzinie zjawisk 

administracyjnych.

Nauka administracji jest dziedzina wiedzy o charakterze społecznym (Z. 

Leoński), która ma dwa podstawowe zadania:



badanie administracji rzeczywistej - istniejącej w rzeczywistości 

(obserwujemy przepisy prawne) i jest to pojęcie deskryptywne,



wyciąganie wniosków, dokonywanie ocen (de lege ferenda – wnioski 

na przyszłość).

Przedmiotem nauki administracji jest administracja publiczna. Jednakże 

administracja publiczna stanowi również przedmiot zainteresowań innych 

dziedzin nauki np. nauki prawa administracyjnego (która bada przepisy 

prawne regulujące administrację publiczną), socjologii, psychologii.

Administracja działa w otoczeniu:



prawa,



polityki,



ekonomii,

Zakres przedmiotowy nauki administracji:



badanie struktur administracji,



badanie działalności administracji,



kadry administracji,



kierowanie w administracji,



badanie administracji w kontekście społeczno- politycznym,

Elementy prawa do dobrej administracji: 



racjonalność działania,



szybkość działania,



sprawność działania,



kompetencje działania,



legalność działania, 



prawo do szybkiego załatwienia sprawy,



prawo do ochrony praw nabytych

2.Kształtowanie się nauki administracji.

 

 

Administracja istnieje odkąd istnieje państwo ale badania nad nią miały

miejsce   dopiero   od   XVII   –   XVIII   w.   (w   okresie   absolutyzmu   –   państwo

utożsamiane   z   monarchą   –   Ludwik   XIV   „Państwo   to   ja”)   kiedy   to

zastosowano   w   państwie   hierarchię   urzędników,   na   której   czele   stał

monarcha.   Obywatel   nie   miał   możliwości   stosowania   środków

odwoławczych (czyli prawa do remonstracji). Istniała centralizacja.

W   tym okresie pojawiają się pierwsze prace związane z badaniem nauki

administracji.   Były   to   pewne   koncepcje   naukowe   nad   administracją

publiczną, które  głosili tzw:



Kameraliści i policyści  – (Niemcy) głosili koncepcje naukowe nad

administracją,   opisywali   poszczególne   działy   tzw.   policji.   Nie   stworzyli

jednolitej metody badawczej.



L. von Stein – prof. Uniwersytetu w Wiedniu. Uważano go za twórcę

nauki   adm..   Głosił   poglądy,   że   administracja   była   każda   działalność

państwa   z   wyłączeniem   ustawodawstwa,   badał   administrację   z   punktu

widzenia ekonomicznego, politycznego, filozoficznego. Nie stworzył żadnej

metody badawczej.



F.   Taylor  (wydał   „shop   managment”)   zwracał   uwagę   na

usprawnienie   pracy   jednostki.   Rozwojowi   wydajności   sprzyjały:

standaryzacja narzędzi, ścisła kontrola i ewidencja pracowników, nacisk na

wzrost kwalifikacji. W Polsce jego poglądy głosił Karol Adamiecki.

Koniec XIX w, początek XX w:



J. Jastrow (Niemiec). Wg niego nauka adm. zajmuje się tym jak się

administruje i jak należy administrować.



F.   Stier   –   Somlo  (Niemiec).   Wprowadził   podział   wiedzy

administracyjnej na: prawo administracyjne, naukę administracji, politykę

administracyjną. Wg niego nauka adm. opisuje, analizuje i systematyzuje

rzeczywistość administracyjną.



Max Weber (Niemiec) twórca modelu organizacji, którą określił jako

organizację biurokratyczną.



H. Fayol (Francja) jeden z twórców naukowych podstaw organizacji

pracy   i   zarządzania.   Zajmował   się   głównie   problemami   zarządzania

przedsiębiorstwami, na tej podstawie wprowadził zasady bardziej ogólne,

odnoszące się do administracji państwowej. Jest twórcą nauki adm. jako

nauki społecznej. Twierdził, że w przedsiębiorstwie można wyróżnić sześć

grup   funkcji:   techniczną,   handlową,   finansową,   ubezpieczeniową,

rachunkową,   administracyjną.   Natomiast   funkcja   administracyjna   składa

się   z:   przewidywania,   organizowania,   rozkazywania,   koordynowania,

kontrolowania.   Podział   ten   znalazł   zastosowanie   w   badaniach   nad   adm.

publiczną (Zieleniecki, Leoński, Knosala, Kotarbiński).

Polska – XVIII – XVIII w. i początek XIX w. - demokracja szlachecka:



Józef Oczapowski,



Fryderyk Skarbek,



Aleksander Okolski,



Stanisław Staszic (zaczął działalność w XVIII w.).

KWWSQRWDWHNSOQDXNDDGPLQLVWUDFMLZ\NODG\"QRWDWND