2. Praca z klasą szkolną

Style kierowania klasą:
1. Styl liberalny-pasywny, w którym nauczyciel unika interwencji,na pytanie odpowiada "elastycznie" zgodnie z
naszymi oczekiwaniami, zależy mu tylko na realizacji materiału bez żadnych głębszyc celów. Styl ten prowadzi do
chaosu w klasie i utraty "przywództwa".
2. Styl demokratyczny-styl ten zachęca do wspólnych decyzji, naprowadza uczniów na odpowiednie drogi, pozwala
na dyskusję i częste "burze mózgów",
3. Styl autokratyczny- bardzo dyktatorski styl, który ma na celu zadowolenia nauczyciela i jest zależny od jego
nastrojów, działa na zasadzie poleceo i kar, "motywuje strachem".

Reguły i procedury

Reguły – wyrażenia określające, jakiego postępowania oczekuje się od uczniów, a jakiego nie; są krótkie, jasne np. „Traktuj
innych tak jak chciałbyś, żeby ciebie traktowano”

Procedury – określają, jak pracowad i jak wykonywad inne działania w klasie; to ciąg czynności prowadzący do określonego
celu np. „Kiedy dzwonek zadzwoni na przerwę wkładamy kurtki i ustawiamy się w szeregu z lewej strony drzwi”

Procedury i reguły rządzą zachowaniem w klasie. Określenie zasad jest niezbędne, gdy chcemy by uczniowie pracowali
efektywnie. Zawsze procedury i reguły trzeba wprowadzad na początku roku szkolnego. Jeśli uczniowie mają wpływ na
kształt reguł to są efektywniejsze. W momencie gdy, któraś z reguł nie spełnia swej funkcji, po omówieniu z uczniami
można ją zmienid. Reguły muszą byd dostosowywane do potrzeb sytuacji. Aranżacja klasy powinna pozwalad na swobodny
dostęp do materiałów i do każdego z uczniów.

Nauczanie reguł i procedur – skuteczni nauczyciele pieczołowicie nauczają ich, a przez ciągłe stosowanie doprowadzają do
tego, że stają się dla uczniów nawykiem

Kontrola reguł i procedur – wyciąganie pozytywnych i negatywnych konsekwencji.

Konsekwencja – nauczyciele efektywnie utrzymujący ład konsekwentnie wdrażają reguły. Posługują się procedurami,
zaniedbane bowiem szybko ulegają zapomnieniu

Nagradzanie

Zasada wzmocnienia – zależy od tego, czy nauczyciel potrafi określid, jakie zachowanie jest pożądane i jakie
wzmocnienia będą stosowane w danej sytuacji oraz czy potrafi umiejętnie wykorzystad owe wzmocnienia dla
utrwalenia pożądanego postępowania.

Pochwała – najłatwiejsza do zastosowania ze wszystkich wzmocnieo. Lepiej żeby pochwała nie była zbyt ogólna i
nieszczera.

Nagrody i przywileje – można nimi wzmacniad pożądane zachowanie.


Karanie

Kary mają zniechęcid do naruszania reguł i procedur. Wśród skromnego zestawu społecznie akceptowanych kar,
którymi może posłużyd się nauczyciel znajdują się:

- odbieranie punktów decydujących o stopniu
- zostawianie uczniów w klasie podczas przerwy lub po lekcjach
- odebranie przywilejów
- usunięcie z lekcji i skierowanie do dyrektora

Strategie, które pozwalają nagradzać zachowanie zgodne z regułami i procedurami klasowymi(wg. Marzano):

1. Używaj prostych słownych i pozawerbalnych pochwał.
2. Stosuj widoczne wyróżnienia w odpowiednich sytuacjach.
3. Włącz rodzinę ucznia w nagradzanie pozytywnych zachowao.
4. Bądź na bieżąco:

- postawa proaktywna,
- panowanie nad całą klasą,
- dostrzeganie potencjalnych problemów,
- podejmowanie kolejnych działao o różnym stopniu natężenia,
- przyglądanie się „podejrzanym” uczniom,
- przemieszczanie się w kierunku uczniów,
- przerywanie pracy całej klasy, by zmierzyd się z danym zachowaniem.

5. Wykorzystuj konsekwencje związanie z kosztami bezpośrednimi.
6. Odwołaj się do odpowiedzialności grupy.
7. Odwołaj się do odpowiedzialności rodziny.
8. Przygotuj strategię na trudne sytuacje.
9. Opracuj sobie ogólny plan radzenia sobie z problemy z dyscypliną.

Kroki, które wyrażają właściwy poziom zainteresowania i współpracy(wg. Marzano):

1. Dowiedz się czegoś o każdym uczniu.
2. Okazuj uczucia każdemu uczniowi.
3. Włączanie zainteresowao ucznia w treśd nauczania i personalizowanie aktywności edukacyjnych.
4. Okazuj zainteresowanie uczniami poprzez gesty i zachowania.
5. Wykorzystuj w odpowiednim momencie humor i dowcip.
6. Systematycznie stosuj pozytywne i negatywne konsekwencje.
7. Tworzenie poczucia neutralności emocjonalnej.
8. Zachowaj spokój.

Syndrom trudnej klasy, przyczyny tworzenia się trudnych klas w szkołach(wg. Rogers’a)

Bill Rogers uważa, że uniwersalną zasadą pracy z trudną młodzieżą i uczniami z zaburzeniami zachowania, jest
wspólna praca szkoły. Jego zdaniem pojedynczy nauczyciel nie ma szans na opanowanie trudnej klasy. Ważne jest
wspólne działanie, dobrze sprecyzowane działania i wzajemne wsparcie nauczycieli.
Przyczyny tworzenia się trudnych klas w szkołach:
•

polityka dzielenia uczniów według umiejętności i formowania klas „lepszych i gorszych” (uczniowie zaczynają

wierzyd w nadawane im etykiety i zachowują się stosownie do nich);
•

dzielenie klasy na grupy i nagradzanie tej grupy, w której jest najlepszy uczeo (grupy, które nie mają w

swoim składzie wybitnego ucznia rezygnują z dobrej pracy w przekonaniu, że się nie opłaca);
•

przydzielanie nowemu (początkującemu w szkole) nauczycielowi znanej trudnej klasy

•

krytyczny stosunek nauczyciela do klasy (etykietowanie uczniów, wyrabianie sobie złej opinii o klasie –

działa jak samospełniająca się przepowiednia);
•

nauczyciel, który wymaga zawsze najlepszego zachowania i nie dopuszcza żadnej wpadki uczniów;

•

brak wsparcia między nauczycielami (każdy walczy z klasą samotnie);

•

zamknięte drzwi klas (uczniowie pozwalają sobie na więcej, w razie ujawnienia konfliktu mogą oskarżad

nauczyciela i zdjąd z siebie odpowiedzialnośd);
•

grupa silnych prowodyrów w klasie (przyzwolenie na nękanie nauczyciela, który jest „słaby” – czyli np.

niekonsekwentny, nerwowy, niecierpliwy);
•

trudna sytuacja materialna lub domowa uczniów lub grupy uczniów (złe zachowanie może byd formą

obrony);
•

brak jasnych zasad (regulaminy, zakresy obowiązków to martwe dokumenty – uczniowie ich nie znają, nie

uznają za swoje, nauczyciele ich nie omawiają).