plik

- 3 -

1. WSTÊP

Metoda ciêcia plazm¹ nale¿y obecnie do najbardziej wydajnych procesów technologicznych ciêcia

metali. Rozwój techniczny technologii ciêcia plazm¹ powietrzn¹ uczyni³ proces ciêcia plazm¹

ekonomicznym w takim stopniu, ¿e jest on preferowany w wielu zastosowaniach, w tym tak¿e przy ciêciu

stali niskowêglowych eliminuj¹c ciêcia inn¹ metod¹ np. gazow¹.

W urz¹dzeniach przeznaczonych do ciêcia plazm¹ powietrzn¹ proces ciêcia zaczyna siê od inicjacji

³uku elektrycznego pomiêdzy dysz¹ a elektrod¹ w uchwycie do ciêcia, nastêpnie strumieñ sprê¿onego

powietrza wydmuchujê powsta³y ³uk przez ma³y otwór w dyszy na zewn¹trz uchwytu (jest to tzw. ³uk

pilotuj¹cy). W przypadku gdy dysza uchwytu znajduje siê w odpowiedniej odleg³oci od materia³u

obrabianego, nastêpuje zajarzenie ³uku pomiêdzy elektrod¹ a elementem ciêtym i inicjacja procesu ciêcia,

w którym wysokie napiêcie elektryczne, przep³yw powietrza oraz temperatura wytworzonej plazmy

powoduj¹ topienie, odparowanie i wydmuchanie na zewn¹trz cz¹stek ciêtego materia³u bez powodowania w

nim zmian fizycznych oraz w³aciwoci metalurgicznych.

2. PRZEZNACZENIE

Inwertorowe urz¹dzenie typu AIR PLASMA 50i przeznaczone jest do rêcznego lub maszynowego

ciêcia plazm¹ powietrzn¹ elementów przewodz¹cych pr¹d elektryczny, w tym stali wêglowej i stopowej,

aluminium, mosi¹dzu, miedzi, a tak¿e ¿eliwa. Dziêki nowoczesnemu rozwi¹zaniu urz¹dzenie posiada

niewielk¹ masê, wysok¹ sprawnoæ oraz doskona³e w³asnoci ciêcia. Niew¹tpliw¹ zalet¹ jest te¿

ponadnormatywna tolerancja w stosunku do wahañ napiêcia sieci zasilaj¹cej. Proste zasady obs³ugi i

regulacji, oraz bezstykowy system inicjacji ³uku pilotuj¹cego czyni¹ urz¹dzenie typu AIR PLASMA 50i

szczególnie przydatne dla wytwórców konstrukcji metalowych. Urz¹dzenie mo¿e byæ zastosowane w

procesach produkcyjnych, do prac warsztatowych, remontowych, a tak¿e ciêcia z³omu.

W urz¹dzeniu zastosowano nastêpuj¹ce rozwi¹zania techniczne:

•

technika inwertorowa przetwarzania energii,

•

bezstykowy, automatycznie powtarzalny zap³on ³uku pilotuj¹cego,

•

funkcja soft-startu zapewniaj¹ca niezawodnoæ zajarzania,

•

system zabezpieczeñ i sygnalizacji,

•

bezstopniow¹ regulacjê parametrów ciêcia

3. DANE TECHNICZNE

Napiêcie zasilania

380 V+PE, 3f, 50Hz

Moc znamionowa

7,3 kVA

Pobór pr¹du (max)

11,5A

Napiêcie biegu ja³owego

280 V

Pr¹d ciêcia / cykl pracy

20-45A P100%, 60A P 60%

Sprawnoæ

88%

cos

0,95

Cinienie powietrza zasilaj¹cego urz¹dzenie

0,5 - 0,6 MPa

Przep³yw powietrza zasilaj¹cego urz¹dzenie min.

110 l/min

Maksymalna gruboæ ciêcia dla stali wêglowej

- ciêcie rozdzielaj¹ce

- ciêcie jakociowe

15 mm

12 mm

Poziom zak³óceñ radioelektrycznych

Stopieñ ochrony

IP 23

Klasa izolacji

Wymiary gabarytowe d³

szer

. x

wys.

470 x 264 x 400 mm

Masa

24 kg

- 4 -

4. INSTRUKCJA BHP

AIR PLASMA jest urz¹dzeniem ekonomicznym, nowoczesnym, o wysokim standardzie

technicznym, tym niemniej obs³uga powinna wykazaæ znaczne zdyscyplinowanie w stosowaniu zaleconych

rodków bezpieczeñstwa, które chroni¹ przed wystêpuj¹cymi w czasie pracy czynnikami szkodliwymi i

niebezpiecznymi dla zdrowia.

4.1 Gaz i dymy

W trakcie ciêcia plazm¹ powietrzn¹ wytwarzane s¹ szkodliwe gazy i dymy zawieraj¹ce ozon, wodór

oraz tlenki i cz¹stki metali, w zwi¹zku z powy¿szym stanowisko do ciêcia powinno mieæ bardzo dobr¹

wentylacjê ( wyci¹g py³ów i gazów) lub usytuowanie w miejscu przewiewnym np. na wolnej przestrzeni, a

jako dodatkowe zabezpieczenie zaleca siê stosowaæ maskê przeciwpy³ow¹. Powierzchnie elementów

przeznaczonych do ciêcia powinny byæ wolne od zanieczyszczeñ chemicznych, szczególnie od substancji

odt³uszczaj¹cych (rozpuszczalników), gdy¿ ulegaj¹ one rozk³adowi podczas ciêcia wytwarzaj¹c toksyczne

gazy. Ciêcie o³owiu, jak równie¿ czêci pokrytych o³owiem, czêci ocynkowanych, kadmowych, berylu

(najczêciej jako sk³adnik stopu np. beryl-mied) i innych metali, które przy ciêciu wydzielaj¹ truj¹ce

opary, jest dozwolone tylko przy u¿yciu ochronnej maski przeciwgazowej jak równie¿ urz¹dzenia

odci¹gaj¹cego i filtruj¹cego truj¹ce gazy i opary. Przy ciêciu miedzi i jej stopów mo¿na pracowaæ w tzw.

pó³masce (ochrona nosa i ust) i przy doprowadzeniu wie¿ego powietrza do stanowisk ciêcia (dobra

wentylacja).

4.2 Promieniowanie

Promienie ultrafioletowe emitowane podczas ciêcia s¹ szkodliwe dla wzroku, w zwi¹zku z czym

wymagane jest u¿ywanie maski spawalniczej z filtrami ochronnymi (szk³a filtracyjne) o oznaczeniu 4 lub 5

wg PN-81/Z-53202.

4.3 Zabezpieczenie przeciwpo¿arowe

Stanowisko do ciêcia plazm¹ powinno znajdowaæ siê w bezpiecznej odleg³oci od materia³ów

³atwopalnych (zwróciæ uwagê na pod³ogê oraz pokrycie cian), co stanowi wystarczaj¹ce zabezpieczenie od

mo¿liwoci zapalenia siê od gor¹cego ¿u¿lu lub iskier. Zbiorniki paliwa mo¿na ci¹æ tylko w przypadku

zachowania szczególnych rodków ostro¿noci identycznych jak dla palników acetylenowych. Ochrona

osobista obs³uguj¹cego powinna zawieraæ fartuch ochronny, buty skórzane oraz rêkawice skórzane z uwagi

na mo¿liwoæ poparzenia. Wskazane jest wyposa¿enie stanowiska do ciêcia w koce ganicze i ganice BCE

np.proszkowe lub niegowe.

4.4 Zabezpieczenie przeciwpora¿eniowe

Napiêcie ja³owe oraz napiêcie pracy (w trakcie ciêcia) jest wysokie, przekracza wartoæ 100V (maks.

280V), w zwi¹zku z czym nale¿y zachowaæ ostro¿noæ zw³aszcza w pos³ugiwaniu siê uchwytem do ciêcia.

Nie wolno dotykaæ dyszy i czêci nieizolowanych uchwytu przy za³¹czonym urz¹dzeniu tj. po podaniu

zasilania na uchwyt.

Nie wolno dokonywaæ wymiany uchwytu i regulacji czêci w uchwycie pod napiêciem. Czynnoci

tych mo¿na dokonywaæ po wy³¹czeniu napiêcia. W przypadku uszkodzenia uchwytu zabrania siê

eksploatowania urz¹dzenia.

Zabrania siê rzucania oraz pozostawiania uchwytu na elemencie ciêtym lub po³¹czonym z

przewodem masowym. W przypadku zauwa¿enia jakichkolwiek nieprawid³owoci w trakcie zajarzania oraz

ciêcia, nale¿y urz¹dzenie natychmiast wy³¹czyæ i od³¹czyæ od sieci, wzywaj¹c s³u¿by konserwacyjne.

Urz¹dzenie do ciêcia plazm¹ powietrzn¹ typu AIR PLASMA 50i posiada I klasê ochrony przed

pora¿eniem, w zwi¹zku z czym instalacja przy³¹czeniowa zewnêtrzna powinna byæ zaopatrzona w przewód

zerowy, pod³¹czony zgodnie z obowi¹zuj¹cymi przepisami.

Odejmowanie os³on zewnêtrznych przy urz¹dzeniu za³¹czonym do sieci jak równie¿ u¿ytkowanie

urz¹dzenia ze zdjêtymi os³onami jest zabronione. Prace konserwacyjne i remontowe powinny byæ

prowadzone przez uprawnione osoby z zachowaniem warunków bezpieczeñstwa obowi¹zuj¹cych dla

urz¹dzeñ elektrycznych.

Po zakoñczeniu pracy lub przed maj¹c¹ trwaæ przerw¹, nale¿y przewód zasilaj¹cy od³¹czyæ od sieci.

4.5 Inne uwagi

- 5 -

Urz¹dzenie typu AIR PLASMA 50i wytwarza pole elektromagnetyczne i zgodnie z

rozporz¹dzeniem Ministrów Pracy, P³ac i Spraw Socjalnych oraz Zdrowia i Opoieki Spo³ecznej z dnia 19

lutego 1977r. w sprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy przy stosowaniu urz¹dzeñ wytwarzaj¹cych pola

elektromagnetyczne w zakresie 0,1 - 300 MHz (DZ.U. Nr 8 z dnia 19 marca 1977r.) obowi¹zuj¹ zalecenia w

nim zawarte ze szczególnym uwzglêdnieniem

7.1 oraz zalecenia zawarte w DZ.U. Nr 30 z dnia 30

sierpnia 1988r. poz.212.

•

Pomiary pola elektromagnetycznego przeprowadzone u producenta na stanowisku pracy przez

Pañstwow¹ Agencjê Radiokomunikacyjn¹ wykaza³y (Protokó³ Nr SP-21/42/94 wykonany przez P.A.R.Z.O.

Katowice), ¿e urz¹dzenie nie wytwarza strefy niebezpiecznej w swoim otoczeniu.

•

Urz¹dzenie posiada bezstykowy system inicjacji ³uku pilotuj¹cego. Z uwagi na grobê poparzenia

od tryskaj¹cego strumienia z dyszy oraz skrócenie ¿ywotnoci elektrody i dyszy uchwytu, obs³uguj¹cy

urz¹dzenie powinien unikaæ kierowania dyszy uchwytu w kierunku do siebie lub w stronê innych osób, a

tak¿e uruchamiania urz¹dzenia (inicjowania ³uku pilotuj¹cego) bez zamiaru ciêcia.

Wykaz przepisów dotycz¹cych BHP przy pracach spawalniczych:

•

Ogólne zasady eksploatacji urz¹dzeñ i instalacji energetycznych okrela Zarz¹dzenie Ministra

Gospodarki Materia³owej i Paliwowej z dnia 18 lipca 1986r. (Monitor Polski Nr25 z dn.15

sierpnia 1986r.)

•

Szczegó³owe zasady eksploatacji spawarek elektrycznych okrela Zarz¹dzenie Ministra

Gospodarki Materia³owej i Paliwowej z dnia 28 lutego 1987r. (Monitor Polski Nr8 z dn.26

marca 1987r.)

•

Rozporz¹dzenie Ministrów Pracy i Opieki Spo³ecznej oraz Zdrowia z dn. 2 listopada 1954r. w

sprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy przy spawaniu i ciêciu metali (Dz.U. Nr51 poz.259).

5. OPIS ELEMENTÓW PRZY£¥CZENIOWYCH I REGULACYJNYCH

URZ¥DZENIA

Na p³ycie tylnej urz¹dzenia do ciêcia plazm¹ powietrzn¹ typu AIR PLASMA 50i (rys.1) znajduj¹ siê:

•

prze³¹cznik za³¹cz - wy³¹cz W1 (1)

•

przy³¹cze sprê¿onego powietrza - króciec wlotowy razem z regulatorem cinienia (2) oraz

filtrem z odwadniaczem obwodu zasilania powietrzem

•

tabliczka znamionowa (3).

•

przewód zasilaj¹cy z wtyczk¹ 16-6h/380V-3P+Z-JP44 (13)

Na p³ycie przedniej urz¹dzenia typu AIR PLASMA 50i (rys.1) znajduj¹ siê:

•

uchwyt do ciêcia plazm¹ powietrzn¹ (4)

•

gniazdo przewodu masowego (5)

•

dioda LED ¿ó³ta (6), wskazuj¹ca za³¹czenie urz¹dzenia (prze³¹cznik (1) w poz.I

•

dioda LED czerwono-¿ó³ta (7).

Kolor czerwony sygnalizuje stan za³¹czenia przycisku na uchwycie, co jest równoznaczne z

uruchomieniem urz¹dzenia i mo¿liwoci¹ ciêcia (uchwyt znajduje siê pod napiêciem). W

przypadku za³¹czenia przycisku na uchwycie i braku wiecenia diody nale¿y urz¹dzenie

natychmiast wy³¹czyæ i wezwaæ s³u¿by konserwacyjno - remontowe.

Kolor ¿ó³ty sygnalizuje stan zbyt d³ugiej pracy jonizatora inicjuj¹cego ³uk pilotuj¹cy. Nie jest to

sytuacja niebezpieczna poniewa¿ praca przetwornicy zosta³a zablokowana. Próbê ponownego

zajarzenia nale¿y podj¹æ po zganiêciu diody.

- 7 -

•

dioda LED ¿ó³ta (8), sygnalizuj¹ca stan termicznego przeci¹¿enia urz¹dzenia. W tym przypadku

nale¿y odczekaæ do momentu sch³odzenia podzespo³ów urz¹dzenia, co sygnalizuje zganiêcie

diody (8). Dioda ta sygnalizuje te¿ wy³¹czenie urz¹dzenia z powodu dostarczenia sprê¿onego

powietrza o wartoci mniejszej ni¿ 0,45 MPa.

•

dioda LED czerwona (9) zapala siê gdy: napiêcie w sieci zasilaj¹cej jest zbyt niskie, gdy nast¹pi³o

zwarcie dysza - elektroda lub wyst¹pi³a nieprawid³owoæ w dzia³aniu przetwornicy.

W przypadku zwarcia miêdzy dysz¹ a katod¹ lampka wieci siê w sposób ci¹g³y. Aby skasowaæ ten

b³¹d nale¿y wy³¹czyæ urz¹dzenie z sieci wy³¹cznikiem W1, usun¹æ zwarcie miêdzy dysz¹ i katod¹

w palniku i ponownie w³¹czyæ urz¹dzenie.

Gdy napiêcie w sieci zasilaj¹cej jest zbyt niskie lampka mo¿e paliæ siê w sposób ci¹g³y (napiêcie

poni¿ej normy) lub zapalaæ siê na chwilê w czasie zajarzania lub rozpoczynania procesu ciêcia

(napiêcie na granicy normy).

Przy wieceniu siê lampki kontynuowanie pracy nie jest mo¿liwe poniewa¿ przetwornica zosta³a

zablokowana.

W przypadku gdy napiêcie w sieci zasilaj¹cej jest prawid³owe i nie wystêpuje zwarcie dysza - katoda

a lampka wieci siê nadal, nale¿y przekazaæ urz¹dzenie do naprawy serwisowej.

UWAGA: Krótkotrwa³e zapalanie siê lampki przy w³¹czeniu urz¹dzenia wy³¹cznikiem W1

jest stanem normalnym zwi¹zanym z ³adowaniem siê kondensatorów.

•

przycisk doranej kontroli przep³ywu powietrza (10)

•

pokrêt³o bezstopniowej regulacji pr¹du ciêcia (11)

•

manometr cinienia sprê¿onego powietrza w obwodzie zasilania plazmy (12)

6. INSTRUKCJA URUCHOMIENIA I EKSPLATACJI

•

Po³¹czyæ urz¹dzenie z sieci¹ energetyczn¹, przestrzegaj¹c warunków zasilania oraz

zabezpieczenia sieci tj. 3 x 380V+PE, zabezpieczenie 16A

•

Po³¹czyæ urz¹dzenie ze ród³em sprê¿onego powietrza zwracaj¹c uwagê na wymagane wartoci

cinienia i przep³ywu. Powietrze powinno byæ suche i pozbawione oleju .

•

Pokrêt³em regulatora cinienia (2) rys.1 nastawiæ wartoæ cinienia sprê¿onego powietrza

zasilaj¹cego urz¹dzenie 0,5

0,6 MPa, obserwuj¹c wskazanie manometru (12) rys.1.

•

Sprawdzenie cinienia z ewentualnym pomiarem przep³ywu przy pomocy rotametru do

powietrza bez podania napiêcia na uchwyt (inicjacji ³uku pilotuj¹cego) umo¿liwia przycisk

doranej kontroli przep³ywu powietrza (10) rys.1

•

Sprawdziæ czy prze³¹cznik W1 (1) rys.1, znajduje siê w pozycji "0" (wy³¹czony).

•

Sprawdziæ czy klamra (1), dysza (3), elektroda (2) oraz dysza izolacyjna (4) z nasadk¹ k¹tow¹ (5)

lub sprê¿yn¹ (6) rys.2, s¹ prawid³owo zamontowane w uchwycie i spe³niaj¹ nastêpuj¹ce

wymagania:

a) rozmiar dyszy (3) rys.2 powinien byæ dobrany do zamierzonego pr¹du ciêcia zgodnie z

tabel¹ 1 zamieszczon¹ na stronie 15.

brak klamry (1) rys.2 lub jej nieprawid³owe za³o¿enie blokuje uruchomienie urz¹dzenia.

Wa¿ne jest aby metalowe elementy klamry by³y umiejscowione w punktach zaznaczonych

literk¹ A na rys.2. Klamra spe³nia wa¿n¹ rolê odnonie bezpieczeñstwa eksploatacji, gdy¿

uniemo¿liwia uruchomienie urz¹dzenia, a tym samym podanie napiêcia na uchwyt w

przypadku jego nieprawid³owego z³o¿enia

elektrodê (2) rys.2 nale¿y wymieniæ, je¿eli krater osi¹gn¹³ wymiar 1.5 do 2 mm. Ciêcie z

zu¿yt¹ elektrod¹ nie daje spodziewanej jakoci i mo¿e byæ przyczyn¹ uszkodzenia uchwytu

Przekrój zu¿ytej elektrody

- 8 -

d) dyszê (3) rys.2 nale¿y wymieniæ, je¿eli otwór jest powiêkszony lub owalny. W przypadku

zu¿ytej dyszy ciêcie staje siê jakociowo gorsze i wolniejsze.

•

Pod³¹czyæ przewód masowy (5) rys.1 do elementu ciêtego.

•

Za³¹czyæ urz¹dzenie przekrêcaj¹c ga³kê prze³¹cznika W1 (1) w pozycjê I. Stan za³¹czenia jest

sygnalizowany wieceniem ¿ó³tej diody LED (6) rys.1

•

W zale¿noci od gruboci ciêtego materia³u zbli¿yæ uchwyt do ciêtego elementu na odleg³oæ

minimaln¹ jednak bez jego dotykania, (dotyczy materia³u o gruboci do 1.5 mm, zakres nastawy do

40A) lub utrzymuj¹c go w odleg³oci oko³o 2

3 mm tj. ustalonej przez sprê¿ynê dystansow¹ lub

nasadkê k¹tow¹ za³o¿on¹ na dyszê izolacyjn¹ uchwytu (rys.3) (dotyczy wszystkich gruboci

materia³ów), w³¹czyæ przycisk na uchwycie. Nast¹pi zajarzenie ³uku pilotuj¹cego miêdzy elektrod¹

a dysz¹ uchwytu, poprzedzone otwarciem zaworu powietrznego, co spowoduje wydmuchanie ³uku

pilotuj¹cego na zewn¹trz dyszy, a nastêpnie zajarzenie ³uku g³ównego i tym samym rozpocznie siê

proces ciêcia, który bêdzie trwa³ do momentu zwolnienia przycisku na uchwycie.

W celu unikniêcia zak³óceñ jarzenia siê ³uku w trakcie ciêcia, przesuwanie uchwytu wzglêdem

materia³u powinno byæ równomierne, a dysza uchwytu powinna byæ u³o¿ona prostopadle do

elementu ciêtego, w sta³ej odleg³oci od niego. W przypadku przerwania jarzenia siê ³uku w trakcie

ciêcia (spowodowanego otworem w elemencie ciêtym, zbyt woln¹ prêdkoci¹ ciêcia itp.) nast¹pi

ponowne automatyczne zajarzenie ³uku pilotuj¹cego.

Prawid³ow¹ ocenê prêdkoci ciêcia wydaje siê na podstawie obserwacji strumienia wydmuchiwanego

materia³u i oceny k¹ta, przy którym ciêty materia³ wyrzucany jest po stronie jego dolnej krawêdzi, a tak¿e

na podstawie oglêdzin ciêtej powierzchni po wykonaniu testu ciêcia (rys.7). Najlepsze rezultaty ciêcia

otrzymuje siê stosuj¹c najwy¿sze dopuszczalne prêdkoci przesuwu palnika.

Rozpoczêcie procesu ciêcia wymaga wprawy i ostro¿noci, szczególnie przy ciêciu grubszych blach oraz

aluminium. W takich przypadkach ciêcie powinno zaczynaæ siê wolno, aby prawid³owo spenetrowaæ

materia³. Szybkoæ ciêcia mo¿na zwiêkszyæ, po przenikniêciu ³uku przez doln¹ krawêd ciêtego materia³u.

Podczas normalnej pracy dystans uchwytu (odleg³oæ pomiêdzy wierzcho³kiem dyszy a blach¹)

zapewnia sprê¿yna dystansowa lub nasadka k¹towa. Uchwyt (dysza) mo¿e mieæ bezporedni kontakt z

materia³em w czasie ciêcia tylko dla pierwszego z wy¿ej opisanych przypadków zajarzania tj. dla gruboci

elementu ciêtego do 1,5 mm. Nale¿y jednak zwróciæ uwagê na fakt, ¿e ciêcie materia³u w ten sposób

wymaga wiêkszej wprawy manualnej operatora, gdy¿ inicjacja ciêcia z minimalnej odleg³oci od materia³u

ciêtego stwarza niebezpieczeñstwo odprysku materia³u, przyklejenia siê do dyszy i w konsekwencji

mo¿liwoæ jej uszkodzenia.

W przypadku, gdy prêdkoæ ciêcia jest za du¿a, strumieñ nie jest w stanie dostatecznie stopiæ

metalu i wyrzuciæ go na zewn¹trz elementu ciêtego, co mo¿e spowodowaæ skierowanie siê czêci stopionego

metalu ku dyszy, a co za tym idzie doprowadziæ do powa¿nej awarii uchwytu podczas kontynuacji ciêcia w

takich warunkach.

Nie zaleca siê w³¹czania ³uku pilotuj¹cego, bez zamiaru ciêcia, gdy¿ powoduje to niepotrzebne

zu¿ywanie siê elementów uchwytu tj. elektrody i dyszy.

W przypadku rozb³ysków ³uku lub gdy jego p³omieñ bêdzie zielony, albo ³uk bêdzie emitowa³

jakikolwiek nienormalny odg³os, nale¿y urz¹dzenie natychmiast wy³¹czyæ i sprawdziæ stan czêci

zu¿ywaj¹cych siê. Kontynuowanie ciêcia w nienormalnych warunkach mo¿e doprowadziæ do uszkodzenia

innych ni¿ szybkozu¿ywaj¹ce siê elementy uchwytu.

Wskazane jest rozpoczynaæ ciêcie od krawêdzi p³yty lub otworu. Wykonywanie otworów powoduje

wyrzucanie materia³u w górê, co mo¿e byæ niebezpieczne i niesie ze sob¹ ryzyko uszkodzenia dyszy lub

sprê¿yny dystansowej. W przypadku koniecznoci wykonania otworów, zaleca siê zaczynaæ je trzymaj¹c

uchwyt pod k¹tem, a nastêpnie stopniowo podnosiæ go do pozycji pionowej, a¿ do momentu wykonania

otworu (rys.8).

Ciêcie mo¿na przerwaæ poprzez zwolnienie przycisku na uchwycie, co spowoduje natychmiastowe

zganiêcie ³uku, a po oko³o 1 min wy³¹czenie przep³ywu sprê¿onego powietrza. Opónienie w wy³¹czeniu

przep³ywu sprê¿onego powietrza przez uchwyt jest spowodowane koniecznoci¹ sch³odzenia rozgrzanych

elementów uchwytu. Zabrania siê wy³¹czenia urz¹dzenia przez prze³¹czenie ga³k¹ prze³¹cznika W1 (1),

rys.1 w pozycjê 0, przed samoczynnym zamkniêciem siê zaworu powietrznego po zakoñczeniu procesu

ciêcia. Powy¿sze nie dotyczy sytuacji awaryjnych, wymagajacych natychmiastowego wy³¹czenia urz¹dzenia.

- 9 -

7. TYPOWE PRZYCZYNY NIEPRAWID£OWEGO DZIA£ANIA URZ¥DZENIA

OBJAWY

PRAWDOPODOBNA PRZYCZYNA

Urz¹dzenie nie za³¹cza siê

- brak napiêcia w fazie zasilaj¹cej

- uszkodzony bezpiecznik

£uk pilotuj¹cy nie zapala siê

- brak lub nieprawid³owo za³o¿ona klamra palnika

- za³¹czony termostat lub nieprawid³owe cinienie

powietrza zasilaj¹cego urz¹dzenie (wieci siê

lampka sygnalizacyjna (8))

- napiêcie zasilania za niskie lub nast¹pi³o zwarcie

pomiêdzy dysz¹ i katod¹ palnika (wieci siê

lampka sygnalizacyjna (9))

- uszkodzony uchwyt do ciêcia plazm¹

- uszkodzony zap³onnik

£uk pilotuj¹cy le siê zapala

- uchwyt do ciêcia plazm¹ zawilgocony

- zu¿yta elektroda lub dysza

- zanieczyszczone lub zu¿yte elektroda lub dysza

- uszkodzony zap³onnik lub sterownik urz¹dzenia

£uk g³ówny nie zapala siê

- brak po³¹czenia przewodu masowego z

elementem ciêtym

- uchwyt do ciêcia plazm¹ zawilgocony

- zanieczyszczone lub zu¿yte elektroda lub dysza

- nieprawid³owa odleg³oæ dyszy od elementu

ciêtego

Zak³ócenia ³uku g³ównego w trakcie ciêcia

- nieprawid³owy rozmiar dyszy

-z u¿yta dysza lub elektroda

- nieprawid³owa nastawa pr¹du ciêcia

- nieprawid³owa odleg³oæ dyszy od elementu

ciêtego

- nieprawid³owe po³¹czenie z mas¹ elementu

ciêtego

- zbyt niska prêdkoæ ciêcia

- zbyt wysoka prêdkoæ ciêcia

-z byt du¿a gruboæ materia³u ciêtego

Nadmierny ¿u¿el na dolnej krawêdzi ciêcia

- zbyt niska prêdkoæ ciêcia

- zniszczone lub uszkodzone czêci zu¿ywaj¹ce siê

uchwytu

- nieprawid³owy przep³yw powietrza

£uk g³ówny nie jest prostopad³y do

obrabianego materia³u

- uszkodzony otwór dyszy

- wypalony rodek elektrody

- le z³o¿one czêci zu¿ywaj¹ce siê

Nadmiar krawêdzi ciêcia lub jej zaokr¹glona

powierzchnia

- zbyt du¿a prêdkoæ ciêcia

- zbyt du¿y dystans

- ³uk nie jest w osi

- uszkodzone czêci zu¿ywaj¹ce siê lub

niezmontowane w jednej osi

Dodatkowe wskazówki

Najczêstsz¹ przyczyn¹ ograniczaj¹c¹ trwa³oæ czêci zu¿ywaj¹cych siê s¹ uszkodzenia

eksploatacyjne. Z uwagi na to, ¿e ³uk tnie tak¿e mied, tj. materia³ z którego wykonane s¹ dysza i

elektroda, mo¿e nast¹piæ zniszczenie otworu dyszy, co spowoduje odchylenie ³uku od jej osi.

Jedn¹ z czêstych przyczyn powoduj¹cych uszkodzenie eksploatacyjne jest wtargniêcie ciêtego

materia³u do otworu dyszy - szczególnie podczas wykonywania otworów, lub zatkania dyszy kawa³kiem

obrabianego materia³u. Zaleca siê utrzymywaæ sta³¹ odleg³oæ od obrabianego materia³u, pracowaæ z

maksymaln¹ prêdkoci¹, na któr¹ zezwala urz¹dzenie.

Nale¿y zwróciæ uwagê na suchoæ powietrza dostarczanego do urz¹dzenia. Gromadzenie siê wody w

zbiorniku kondensatu wiadczy o zbyt du¿ej wilgotnoci powietrza. Przejciowe zwiêkszenie zawilgocenia

powietrza mo¿e wyst¹piæ po d³u¿szej przerwie w pracy urz¹dzenia np. weekend (zgromadzenie siê wody

- 10 -

skondensowanej w przewodach doprowadzaj¹cych oraz w uchwycie do ciêcia ). Powy¿sze mo¿e byæ

przyczyn¹ trudnoci z zajarzeniem ³uku pilotuj¹cego i g³ównego, w skrajnym przypadku mo¿e

uniemo¿liwiæ ciêcie. rodkiem zaradczym w przypadku przejciowego zawilgocenia toru powietrznego jest

jego przedmuchanie. W tym celu nale¿y wymontowaæ dyszê izolacyjn¹, dyszê oraz elektrodê poz.4,3,2 rys.2

zgodnie z pkt. 8.1. Przyciskaj¹c przycisk doranej kontroli przep³ywu powietrza poz.10 rys.1 przez czas

oko³o 1 min (przy maksymalnej nastawie cinienia) nale¿y spowodowaæ przep³yw powietrza przez uchwyt,

który powinien wydmuchaæ wilgoæ z uk³adu. Po wytarciu elektrody w/w elementy mo¿na z³o¿yæ w

kolejnoci odwrotnej zgodnie z pkt. 8.1. Mo¿e zaistnieæ potrzeba powtórzenia powy¿szych czynnoci.

Cykl pracy urz¹dzenia AIR PLASMA - 50i

8. INSTRUKCJA KONSERWACJI I OBS£UGI

Uwaga: Wszystkie czynnoci opisane w pkt.8 powinny byæ wykonywane przez uprawniony i

wykwalifikowany ( odnonie. urz¹dzeñ elektroenergetycznych ) personel z zachowaniem

warunków bezpieczeñstwa obowi¹zuj¹cych dla urz¹dzeñ elektrycznych.

Przed przyst¹pieniem do czynnoci naprawczych lub konserwacyjnych nale¿y upewniæ siê, czy

urz¹dzenie od³¹czone jest od sieci elektrycznej .

Czynnoci konserwacyjne nale¿y wykonywaæ jak nastêpuje:

•

usun¹æ piach i py³y metaliczne, szczególnie z obwodu magnetycznego (wentylator,

transformator, d³awik), stosuj¹c przedmuch suchym sprê¿onym powietrzem,

•

przeczyciæ p³ytki elektroniczne, pos³uguj¹c siê pêdzelkiem,

•

sprawdziæ stan po³¹czeñ elektrycznych,

•

zwróciæ uwagê na styki elementów ³¹czeniowych (stycznik, przekaniki, prze³¹cznik) i w razie

koniecznoci wyczyciæ je,

•

sprawdziæ wê¿e powietrzne, ich stan i szczelnoæ po³¹czenia z króæcami,

•

sprawdziæ stan filtra oczyszczaj¹cego i odwadniacza.

Czynnoci obs³ugowe obejmuj¹:

•

Wymianê uszkodzonych wk³adek bezpiecznikowych ( po uprzednim usuniêciu przyczyny

awarii ). Gniazda wk³adek bezpiecznikowych znajduj¹ siê we wnêtrzu urz¹dzenia. Dostêp do nich

umo¿liwia zdjêcie górnej os³ony.

czas

za³¹cz

przycisk

uchwycie

czas

³uk

pilotuj¹cy

powietrze

³uk

g³ówny

A - czas wyprzedzenia wyp³ywu powietrza

B - okres czasu inicjacji ³uku g³ównego (ciêcia) po którym, w przypadku nie zajarzenia ³uku g³ównego

nastêpuje wy³¹czenie napiêcia podawanego na uchwyt do ciêcia

C - czas opónienia wyp³ywu powietrza

- 11 -

•

Regularne odprowadzanie kondensatu.

Kondensat wytr¹cony w zbiorniku filtra jest usuwany z niego pod cinieniem po odkrêceniu ruby

rêcznego spustu kondensatu.

•

Czyszczenie wk³adki filtracyjnej

Dotyczy wk³adek filtracyjnych oczyszczania powietrza zgodnych z poz. 2 rys.1 Dokumentacji

Techniczno Ruchowej urz¹dzenia Air Plasma 50i o wymiarze por 40

m .

Silnie zabrudzon¹ wk³adkê nale¿y wymieniæ na now¹ lub wyczyciæ postêpuj¹c zgodnie z ni¿ej

podanymi wskazówkami

−

zdj¹æ zbiorniczek kondensatu (z³¹cze bagnetowe)

−

zdemontowaæ piercieñ mocuj¹cy ( w nowszych wykonaniach nie wystêpuje)

−

wyp³ukaæ wk³adkê filtracyjn¹ w trójchloroetylenie (TRI), nafcie lub benzynie (uwaga-produkt

³atwopalny) nie dopuszczaj¹c do kontaktu w/w rozpuszczalników ze zbiornikiem kondensatu

−

dok³adnie przedmuchaæ i wysuszyæ wk³adkê strumieniem sprê¿onego powietrza skierowanego do

wnêtrza wk³adki

•

Czyszczenie zbiornika kondensatu

Odpowietrzyæ uk³ad, przekrêciæ zbiornik o 45

(z³¹cze bagnetowe) i wyj¹æ ci¹gn¹c w dó³. Do mycia

u¿ywaæ wy³¹cznie wody z myd³em.

•

Zawór redukcyjny

Cinienie wyjciowe ustawiane jest za pomoc¹ znajduj¹cego siê u góry pokrêt³a regulacyjnego.

Odblokowanie nastawy nastêpuje poprzez poci¹gniêcie pokrêt³a do góry. Obrót w kierunku wskazanym

przez strza³kê ze znakiem (+) powoduje wzrost cinienia wyjciowego, obrót w kierunku wskazanym przez

strza³kê ze znakiem (-) powoduje spadek cinienia wyjciowego. Zabezpieczenie nastawy przed samoczynn¹

zmian¹ nastêpuje poprzez wciniêcie pokrêt³a w dó³

Przestrzeganie wy¿ej wymienionych wskazówek zapewni bezawaryjne dzia³anie zespo³u filtrów

bêd¹cych na wyposa¿eniu urz¹dzeñ do ciecia plazm¹ powietrzn¹

•

W ramach rocznego przegl¹du wykonanie czynnoci jak w punktach poprzednich, oraz wymianê

elementów wykazuj¹cych lady uszkodzeñ lub nadmiernego zu¿ycia oraz próbê rezystancji izolacji

urz¹dzenia.

Rezystancja izolacji mierzona megaomierzem o napiêciu 500V nie powinna byæ mniejsza od

wartoci 2M

Ω

. Rezystancjê izolacji nale¿y mierzyæ pomiêdzy wejciem a wyjciem urz¹dzenia, pomiêdzy

wejciem a obudow¹ i pomiêdzy wyjciem a obudow¹ w stanie nienagrzanym w warunkach normalnych.

Pomiaru nale¿y dokonaæ przy od³¹czonym urz¹dzeniu od sieci zasilaj¹cej i przy zwarciu przewodu

masowego z uchwytem, ³¹cz¹c zacisk szczêkowy przewodu z elektrod¹ uchwytu, przy ustawieniu pokrêt³a

prze³¹cznika w pozycjê za³¹cz, a tak¿e zwarciu styków g³ównych stycznika K1 . Przed wykonaniem

pomiarów nale¿y zewrzeæ bieguny (+) z (-) mostka prostowniczego MD1 (do których s¹ pod³¹czone

przewody nr.19 i 20).

wejcie - bolec fazy wtyczki zasilajacej

wyjcie - zacisk szczêkowy zwarty z elektrod¹ uchwytu (odkrêcona dysza izolacyjna)

obudowa - koñcówka oczkowa przewodu ochronnego, ruba ochronna

Akty prawne normuj¹ce zasady eksploatacji urz¹dzenia wymieniono w pkt.4.5 niniejszej instrukcji

obs³ugi.

8.1 Uchwyt do ciêcia

Przed przyst¹pieniem do jakichkolwiek czynnoci zwi¹zanych z konserwacj¹ i obs³ug¹ uchwytu do

ciêcia nale¿y od³¹czyæ urz¹dzenie od sieci.

a) Wymiana czêci szybkozu¿ywaj¹cych siê.

Czêciami szybkozu¿ywaj¹cymi siê s¹ (rys.2):

•

elektroda (2)

•

dysza (3)

W celu wymiany w/w czêci nale¿y:

•

zdj¹æ klamrê (1)

•

odkrêciæ dyszê izolacyjn¹ (4)

•

odkrêciæ dyszê (3)

•

odkrêciæ elektrodê (2)

W celu za³o¿enia dyszy i elektrody czynnoci wykonaæ w kolejnoci odwrotnej, przestrzegaj¹c

kolejnoci u³o¿enia elementów uchwytu zgodnie z rys.2.

b) Wymiana uchwytu w urz¹dzeniu

Uwaga: Przed wykonaniem n/w czynnoci nale¿y wy³¹czyæ wtyczkê zasilaj¹c¹ z sieci

- 12 -

W celu wymiany uchwytu nale¿y, po zdjêciu os³ony urz¹dzenia, odkrêciæ nakrêtkê 1/4" (8) rys.2

mocuj¹c¹ uchwyt z króæcem pr¹dowo - gazowym urz¹dzenia, od³¹czyæ z³¹cza nasadkowe obwodu

sterowania i koñcówkê oczkow¹ obwodu pr¹du pilotuj¹cego (9) (10) rys.2, wysun¹æ uchwyt ze

ciany przedniej urz¹dzenia. Za³o¿enie nowego uchwytu nale¿y wykonaæ w kolejnoci odwrotnej,

zwracaj¹c uwagê na prawid³owe osadzenie odci¹¿ki w otworze ciany przedniej.

Z uwagi na to, ¿e uchwyt zasilany jest wysokim napiêciem i sprê¿onym powietrzem dlatego

niedopuszczalne s¹ jakiekolwiek zmiany lub przeróbki, u¿ytkownicy chc¹cy w³asnorêcznie naprawiæ

uszkodzone uchwyty powinni skonsultowaæ siê ze sprzedawc¹ lub producentem urz¹dzenia.

Inne czêci, mog¹ce byæ ³atwo wymienione w przypadku uszkodzenia to: dysza izolacyjna (4),

nasadka k¹towa (5), sprê¿yna (6).

Rysunek 2 - Uchwyt do ciêcia

1.klamra

2.elektroda

3.dysza

4.dysza izolacyjna

5.nasadka k¹towa

6.sprê¿yna dystansowa

7.palnik

8.króciec gazowo - pr¹dowy

9.koñcówka pr¹du pilotuj¹cego

10.z³¹cze nasadkowe

9. PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT

Urz¹dzenie do ciêcia plazm¹ powietrzn¹ typu AIR PLASMA 50i nale¿y przechowywaæ w

pomieszczeniach o temperaturze 283K do 313K i wilgotnoci wzglêdnej do 80%, wolnych od ¿r¹cych

wyziewów (kwasów, zasad) i py³ów.

Opakowane urz¹dzenia nale¿y przewoziæ krytymi rodkami transportu w odpowiedniej pozycji,

zabezpieczaj¹c je przed niekontrolowanym przemieszczaniem..

Uwaga:

Producent zastrzega sobie prawo wprowadzenia zmian nie uwzglêdnionych w DTR.

10. INSTRUKCJA TECHNOLOGICZNA U¯YCIA URZ¥DZENIA

AIR PLASMA - 50i

Poni¿sze rysunki charakteryzuj¹ urz¹dzenie do ciêcia plazm¹ powietrzn¹ typu AIR PLASMA 50i .

Rys.3 zawiera charakterystykê statyczn¹ ród³a pr¹du U

w funkcji pr¹du ciêcia. Rysunek nr 4 i 5 ukazuje

pole pracy urz¹dzenia dla 40A i 60A zakresu pr¹dowego, wykres przedstawia prêdkoci ciêcia w zale¿noci

od gruboci materia³u.

- 17 -

11. SPECYFIKACJA KOMPLETU

SPECYFIKACJA

Nazwa jednostki zestawieniowej

(kompletu):

URZ¥DZENIE DO CIÊCIA PLAZM¥

AIR PLASMA 50i

OZAS OPOLE

Przedsiêbiorstwo

Produkcyjno-Handlowe

Sp. z o.o.

ul. Struga 10

45- 073 Opole

Nr jednostki kpl.

199-0-0-00-00-00-0-E

Arkusz: 1

Iloæ arkuszy: 1

Lp.

Nazwa czêci sk³adowej

Kod rysunku, typ nazwa

materia³u, nr normy

Il.

szt.

Uwagi

Urz¹dzenie do ciêcia plazm¹ typu AIR

PLASMA 50i

199-0-0-00-00-00-0-1

Wk³adka topikowa

WTAT-T 1A

B1 B2 B4 B5

Wk³adka topikowa

WTAT-T 400mA

Z³¹czka z przy³¹czem na w¹¿

SPA3-4

Opaska

Ap 12-20

Przewód pr¹dowy

010-0-0-02-00-26-0-D

Klucz trzpieniowy

RWTG 1,5

Klucz do elektrod

743.0064

DTR (Dokumentacja techniczno -

ruchowa)

199-00-0-P

12. WYKAZ CZÊCI ZAMIENNYCH UCHWYTU

WYKAZ CZÊCI ZAMIENNYCH UCHWYTU

OZAS OPOLE

Przedsiêbiorstwo

Produkcyjno-Handlowe

Sp. z o.o.

ul. Struga 10

45- 073 Opole

Nazwa jednostki zestawieniowej

(kompletu):

URZ¥DZENIE DO CIÊCIA PLAZM¥

AIR PLASMA 50i

Arkusz: 1

Iloæ arkuszy: 1

Lp.

Nazwa czêci sk³adowej

Kod rysunku

Typ, nazwa materia³u, nr normy

Il.

szt.

Klamra

743.0407

1 rys.2

Elektroda

743.0441

12 mm 2 rys.2

Dysza

1,0

743.0722

3 rys.2

Dysza

1,3

743.0142

3 rys.2

Dysza

1,5

743.0132

3 rys.2

Dysza izolacyjna

743.0131

4 rys.2

Nasadka k¹towa

743.0267

5 rys.2

Sprê¿yna dystansowa

743.0149

6 rys.2

Palnik

745.0035

7 rys.2

- 18 -

13. WYKAZ CZÊCI ZAMIENNYCH RÓD£A

WYKAZ CZÊCI ZAMIENNYCH RÓD£A

OZAS OPOLE

Przedsiêbiorstwo

Produkcyjno-Handlowe

Sp. z o.o.

ul. Struga 10

45- 073 Opole

Nazwa jednostki zestawieniowej

(kompletu):

URZ¥DZENIE DO CIÊCIA PLAZM¥

AIR PLASMA 50i

Arkusz: 1

Iloæ arkuszy: 1

Lp.

Nazwa czêci sk³adowej

Kod rysunku

Typ, nazwa materia³u, nr normy

Il.

szt.

kpl.

Zespó³ rezystorów

19906001000004

P³ytka uk³adu sterowania

1990001000003

CP50-S

P³ytka zasilacza

1990002000003

CP50-Z

P³ytka uk³adu korekcji

wspó³czynnika mocy

1990102000004

CP50-K

P³ytka uk³adu pomiarowego i

porednicz¹cego

1990101000004

CP50-PP

P³ytka warystorów

1990003000004

CP50V

Prostownik wyjsciowy mocy

1990500000003

CP50-D1, CP50-D2

Falownik

1990300000003

CP50-F1

Falownik

1990400000003

CP50-F2

£¹cznik krzywkowy

1115260000034

Wk³adka bezpiecznikowa

1158662041028

WTAT 1A, B1, B2, B4, B5

Wk³adka bezpiecznikowa

1158662004400

WTAT 4A, B3

Termostat

0918131110131

Temp

Zawór elektromagnetyczny

0912210900063

ZAW POW

Filtr i zawór redukcyjny

(regulator cinienia )

0876411901186

poz.2 rys.1

Manometr

0943844020078

poz.12 rys.1

Stycznik

1115210900020

Stycznik

1115210900017

Wentylator

0874190000043

Przek³adnik

7251600000004

PPR

D³awik mocy

1992000000003

Transformator mocy

1991000000003

TRG

Transformator TS25

1158142500656

Tr2

Transformator TS15

1158142500643

Tr1

Wy³¹cznik instalacyjny

1131253191160

SW1

Mostek prostowniczy

1114590070244

MD1

Kondensator 2

F 400V

1158124405041

C1 - C6

Kondensator 1000

F 350V

1158139900359

C7,C8

Rezystor 1k

Ω

50W

1158111255015

Zacisk pr¹dowy szczêkowy

1131559050250

poz.5 rys.1

Uchwyt do ciêcia

0744160990110

PSB 60 S 6 m

Filtr (wk³ad)

poz.2 rys.1

Przeka¿nik pneumatyczny

0918414900105

CzC