Obiektyw do lustrzanki cyfrowej

część 1

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 1

Wraz z obniżką cen i rozwojem świadomości fotograficznej użytkowników coraz więcej
właścicieli cyfrowych kompaktów postanawia kupić "prawdziwy" aparat - cyfrową
lustrzankę z wymienną optyką. Wraz z nowym aparatem pojawia się problem doboru
obiektywów. Prezentujemy pierwszą część naszego przewodnika, dla absolutnie
początkujących. W tym tygodniu wyjaśnimy dlaczego niektóre obiektywy pasują tylko do
wybranych modeli aparatów.

Technologia cyfrowa rozbudziła zainteresowanie fotografowaniem wśród wielu osób, które do tej
pory ograniczały się tylko do okazjonalnego wykonywania zdjęć. Kompakt cyfrowy, który dał
dostęp do magicznego świata fotografii przestaje wystarczać wraz z ambicjami do wykonywania
coraz lepszych zdjęć. Początkujący fotografowie wykonują krok dalej i decydują się na zakup
"prawdziwego" aparatu, czyli cyfrowej lustrzanki. Maile, telefony i dyskusje prowadzone z
naszymi czytelnikami, znajomymi, a nawet członkami rodzin uświadomiły nam bardzo ważny fakt.
Wiele osób przesiadających się z cyfrowych kompaktów na cyfrowe lustrzanki zupełnie nie ma
pojęcia, jaką dobrać optykę i co oznaczają wartości opisujące poszczególne modele obiektywów.

Większość użytkowników decyduje się na zakup lustrzanki z obiektywem w zestawie (zwanym
obiektywem "kitowym" - od angielskiego słowa kit czyli zestaw). Pierwszy problem pojawia się
już przy pierwszych zdjęciach nowym nabytkiem. Nagle okazuje się, że możliwości nowego
zestawu są nader skromne w porównaniu z dotychczasowym kompaktem o 10-krotnym zoomie i
zdjęciami makro od 1 cm. Zwracamy się z tym problemem do sprzedawcy albo dzwonimy do
Fotopolis.pl. Tu bardzo pomocni fachowcy radzą nam, żebyśmy kupili obiektyw o ogniskowej 16
mm, bo wtedy będziemy mieli szeroki kąt o "ekwiwalencie" 28 mm, a żeby robić zdjęcia pszczółek
potrzebny jest inny obiektyw makro i niestety obiektyw, który akurat jest w promocji nie będzie
pasował do naszej lustrzanki bo ma inne "mocowanie". Ale o co chodzi?!!

Na wszystkie te wątpliwości odpowie nasz przewodnik. Nie znajdziecie tu skomplikowanych
szczegółów i dogłębnych opisów technicznych, ale najprostsze, jasno podane informacje
pozwalające na dobór obiektywu do właśnie kupionej lustrzanki cyfrowej. Jeżeli jesteście więc
zaawansowanymi użytkownikami lustrzanek, to ten cykl nie jest dla Was. W poszczególnych
odcinkach omówimy jakie obiektywy pasują do poszczególnych marek aparatów, jak dobrać
ogniskową do swoich potrzeb, a także jakimi oznaczeniami posługują się poszczególni producenci i
co one oznaczają dla przeciętnego użytkownika. Na początek podstawowe informacje.

Dlaczego obiektywy jednych firm nie pasują do lustrzanek innych firm?
Podstawową wiedzą, jaką musi posiąść początkujący właściciel lustrzanki, to informacja jaki rodzaj
mocowania ma jego aparat. Całe szczęście fakt ten można ustalić dosyć szybko i jednoznacznie. Co
nie znaczy, że nie czyhają tu pułapki.

Na rynku dostępnych jest kilka typów mocowań obiektywów, które są ściśle powiązane z
producentem i modelem lustrzanki. Zazwyczaj jest tak, że do aparatu danego producenta nie można
założyć obiektywu innego producenta aparatów. Na przykład do lustrzanki Nikona nie założymy
obiektywu Canona i odwrotnie. Po prostu konstruktorzy tych firm w toku rozwoju systemu swoich
lustrzanek wybrali inne rozwiązania konstrukcyjne niż ich konkurenci rynkowi. Ich wybór był
podyktowany przekonaniem o wyższości jednych rozwiązań nad drugimi, ale także faktem, że ich
odpowiednicy z innej firmy opatentowali swoje pomysły, aby nie mogły być użyte w produktach
konkurencji. Różnice te dotyczą zarówno fizycznego mocowania obiektywu do korpusu aparatu,
jak i sposobu, jakim aparat steruje obiektywem (na przykład automatycznie ustawiając ostrość).
Jednak kilku producentów zawarło ze sobą sojusz i ich lustrzanki mogą korzystać z tych samych
obiektywów. Co więcej, kilka lat temu firma Olympus opracowała standard obiektywów, z którego
może skorzystać każda chętna firma. Poniżej prezentujemy listę producentów cyfrowych lustrzanek
małoobrazkowych wraz z typem mocowania, z którego korzystają.



Canon - EF, EF-S



Nikon, Fujifilm - F



Olympus, Panasonic, Leica - System 4/3



Pentax, Samsung - Pentax K, KAF, KAF2



Sony - α (Alfa), Konica-Minolta



Sigma - Sigma

Jednak to nie wszystko. Na rynku funkcjonują niezależni producenci obiektywów, którzy
produkują swoje szkła z mocowaniami do różnych marek aparatów. Największe takie firmy to
Sigma, Tokina i Tamron. Wszyscy z nich produkują obiektywy dla "wielkiej dwójki", czyli dla
aparatów z mocowaniami Canona i Nikona. Jednak większość modeli obiektywów niezależnych
producentów występuje także w wersjach z mocowaniami do pozostałych marek z listy. Kupując
obiektyw Sigmy, Tokiny lub Tamrona koniecznie trzeba się upewnić, że otrzymamy model z

mocowaniem do naszej lustrzanki. Specyficznym przypadkiem jest firma Carl Zeiss, która
projektuje obiektywy dla firmy Sony, ale także samodzielnie produkuje obiektywy do aparatów z
mocowaniem F, czyli dla Nikonów i Fujifilm. Omówmy teraz krótko, co może nas spotkać, jeżeli
będziemy wybierali obiektyw dla lustrzanki określonej marki.

Canon
Canon to potentat na rynku lustrzanek. Modele aparatów oznaczone symbolem EOS to jeden z
najpopularniejszych systemów na świecie. Kilkanaście lat temu Canon wprowadził na rynek
zupełnie nowy system EOS i mocowanie EF, który był rewolucją na rynku lustrzanek. Cyfrowe
lustrzanki Canon EOS nadal korzystają z mocowania EF i jego nowszej odmiany EF-S. Obiektywy
EF-S przeznaczone są dla amatorskich lustrzanek cyfrowych tego producenta, czyli modeli EOS
300D, EOS 350D, EOS 400D, EOS 20D i EOS 30D. Ważne jest, że ze względów konstrukcyjnych
obiektywów oznaczonych jako EF-S nie założymy do profesjonalnych lustrzanek Canona, jak na
przykład modeli EOS-1D we wszystkich odmianach, a także starszych modeli półprofesjonalnych,
jak EOS 10D, EOS D30 i EOS D60. Do tych aparatów trzeba stosować obiektywy EF. Z kolei
obiektywy EF możemy stosować bez ograniczeń do wszystkich lustrzanek cyfrowych Canon EOS.
Podsumowując ogólna zasada brzmi następująco: obiektyw EF pasuje do wszystkich eosów, a
obiektyw EF-S tylko do wybranych modeli.

bagnet EF-S w modelu Canon EOS 400D

Właściciele lustrzanek marki Canon są w tym szczęśliwym położeniu, że wszystkie trzy największe
niezależne firmy produkujące optykę oferują prawie wszystkie swoje produkty także w wersji z
mocowaniem EF, zwanym także Canon EOS. Wybór jest więc ogromny.

Nikon

Kolejnym gigantem na rynku lustrzanek jest firma Nikon. Produkowane przez nią obiektywy
firmowane są nazwą Nikkor. Od wielu lat Nikon ściga się z Canonem o tytuł firmy sprzedającej
najwięcej lustrzanek. W przeciwieństwie do swojego największego konkurenta, Nikon pozostaje
przy rozwiązaniu mocowania F, z którego korzysta praktycznie od początku produkcji lustrzanek.
Mimo, że z biegiem lat mocowanie F było rozwijane, tak aby sprostać rozwijającej się technologii,
to nadal użytkownicy najnowszych lustrzanek cyfrowych Nikona, mogą korzystać najstarszych
obiektywów z mocowaniem F - muszą jednak pamiętać, że nie wszystkie funkcje aparatu będą w
pełni działały.

bagnet Nikon F w modelu D40 wymaga obiektywów AF-S z wbudowanym silnikiem autofokusa

Użytkownicy Nikonów, mają więc w miarę prosty wybór. Wszystkie aktualnie produkowane
modele obiektywów Nikkor pasują do większości modeli cyfrowych lustrzanek tego producenta.
Jedynym wyjątkiem jest aparat Nikon D40, który, aby automatycznie ustawiać ostrość musi
korzystać z obiektywów Nikkor AF-S, a więc wyposażonych we własny silnik. Oczywiście
użytkownik Nikona D40 może zakładać także inne obiektywy, ale musi się liczyć z koniecznością
ręcznego ustawiania ostrości. Tylko profesjonalne modele Nikona, jak D200 i seria D2H, D2X
mogą w pełni korzystać ze starszych obiektywów Nikkor.

Wraz z lustrzankami cyfrowymi Nikon wprowadził serię obiektywów DX, których konstrukcja jest
przystosowana do specyfiki matrycy cyfrowej. Obiektywy DX założone do lustrzanki Nikona na
tradycyjny film będą dawały zniekształcony obraz (zaciemniony w rogach). Jednak użytkownicy
lustrzanek cyfrowych nie mają się czym przejmować.

Do cyfrowych lustrzanek Nikona można także znaleźć pełną gamę obiektywów Sigmy, Tamrona i
Tokiny. Ciekawostką są obiektywy z mocowaniem Nikona produkowane przez niemiecką firmę

Carl Zeiss. Są to w pełni manualne (bez autofokusa) szkła wysokiej jakości.

Fujifilm
Koncern Fujifilm produkuje swoje lustrzanki cyfrowe wykorzystując korpusy Nikona, więc modeli
FinePix S2 Pro, FinePix S3 Pro i aktualnie produkowanego FinePix S5 Pro dotyczą takie same
zasady jak lustrzanek cyfrowych Nikona. Z jednym wyjątkiem. Fujifilm nie ma w swojej ofercie
odpowiednika modelu Nikon D40, więc problem z obiektywami nie wyposażonymi w wewnętrzny
silnik nie istnieje w tym wypadku.

napis Nikon F-mount zdradza mocowanie Nikona w modelu Fujifilm FinePix S5 Pro

Olympus
Wszystkie cyfrowe lustrzanki tego producenta korzystają z mocowania 4/3. Jest to system
opracowany przez firmę Olympus od podstaw z myślą o lustrzankach cyfrowych. Dodatkowo jest
to system otwarty, z którego mogą korzystać także inni producenci. Jednym z założeń Systemu 4/3
była pełna zgodność optyki w ramach systemu - nawet jeżeli korpus aparatu i obiektyw będą
pochodziły od innych producentów. Właściciele lustrzanek cyfrowych Olympusa mogą więc bez
ograniczeń korzystać z szerokiej gamy obiektywów Systemu 4/3 tego producenta, a także z
produktów firm Leica i Sigma przystosowanych do mocowania 4/3.

bagnet Systemu 4/3 na przykładnie aparatu Olympus E-400

Panasonic
Ten japoński producent korzysta z Systemu 4/3, a jego lustrzanki cyfrowe są pokrewne
konstrukcyjnie z modelami Olympusa. Panasonic do swojej lustrzanki L1 oferuje obiektywy
zaprojektowane przez niemiecką firmę Leica, jednak bez problemu można użyć obiektywów
Olympus i Sigma z mocowaniem 4/3.

Leica
Lustrzanka z logiem Leica, model Digilux 3, to praktycznie ten sam model, co konstrukcja
Panasonica, więc stosują się do niego te same zasady.

Pentax
System Pentaksa ma swoich zagorzałych zwolenników na całym świecie. Mimo że nie należy do
najpopularniejszych, to cieszy się prestiżem na rynku. Do lustrzanek cyfrowych Pentax kieruje
"cyfrowe" obiektywy z bagnetem KAF i KAF2 oznaczone symbolem DA. Pentax jest jednak
wierny tradycji i większości obiektywów z bagnetem K (bez autofokusa) można używać z
cyfrowymi lustrzankami tego producenta.

mocowanie Pentax KAF w lustrzance Pentax K100D

Wynikiem współpracy Pantaksa z Samsungiem są również dostępne na rynku obiektywy
firmowane marką Schneider-Kreuznach z mocowaniem KAF. Bogatą ofertę modeli z tym
mocowaniem moją również niezależni producenci.

Samsung
Koreański koncern wypuścił na rynek kilka modeli lustrzanek cyfrowych, które są odpowiednikami
modeli Pentaksa. Wspólnie z niemiecką firmą Schneider-Kreuznach opracowano także kilka
obiektywów z mocowaniem KAF przeznaczonych do lustrzanek Samsunga, ale oczywiście
zgodnych także z aparatami Pentax. Do lustrzanek Samsunga pasują także wszystkie obiektywy
Pentaksa i niezależnych producentów z mocowaniem KAF.

Sony
Marka Sony wkroczyła na rynek lustrzanek cyfrowych po odkupieniu od firmy Konica Minolta
działu zajmującego się fotografią. Konsekwencją i zaletą tego było przejęcie od Minolty
mocowania obiektywu w nowych lustrzankach Sony. Bagnet Minolty (i później Koniki Minolty)
został nazwany α (alfa) tak jak cały system nowego właściciela. Wykorzystując potencjał
znajdujących się już na rynku i będących w ofercie niezależnych producentów obiektywów Sony
zadbało, aby nowe lustrzanki cyfrowe były w pełni zgodne z obiektywami Konica Minolta.
Podobnie jak u innych producentów w ofercie systemu α znajdują się obiektywy przeznaczone
wyłącznie do lustrzanek cyfrowych. Oznaczone one są DT od Digital Technology.

bagnet Alpha odziedziczony po Minolcie

Dodatkowo, wykorzystując swoją współpracę z renomowanym producentem Carl Zeiss na rynku
pojawiły się zaprojektowane przez tę firmę obiektywy do lustrzanek cyfrowych Sony. W sumie
niezależni producenci optyki uzupełniają ofertę rynkową systemu α kilkudziesięcioma
dodatkowymi modelami szkieł.

Sigma
Mimo że jest jednym z największych na świecie producentów optyki, firma Sigma nie ustaje w
próbach spopularyzowania własnego systemu lustrzanki cyfrowej. Do korzystającej z
nowatorskiego rozwiązania matrycy lustrzanki SD opracowano własne mocowanie Sigma, do
którego firma produkuje całkiem sporo modeli obiektywów. Jednak najczęściej logo Sigma
możemy oglądać na optyce zamocowanej do korpusów innych producentów.

Jak to sprawdzić?
Już wiemy, czego szukać, ale jak to znaleźć? Informacje o mocowaniu obiektywu, to jedna z
podstawowych danych podawanych w specyfikacjach obiektywów. Korzystając z

wyszukiwarki

specyfikacji

na Fotopolis.pl można od razu podać, jakie mocowanie nas interesuje wśród

poszukiwanych obiektywów. Rodzaj mocowania obiektywu, to również podstawowa wiedza, jaką
powinni posiadać sprzedawcy w sklepach fotograficznych.

To wszystko w pierwszym odcinku naszego poradnika. Za tydzień wyjaśnimy jak dobrać
ogniskową do własnych potrzeb i jak odczytać ją z korpusu obiektywu. Zapraszamy. autor:

część 2

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 2
Dotychczasowy użytkownik kompaktu cyfrowego przesiadając się na lustrzankę cyfrową
często staje przed problemem doboru obiektywu, który będzie oferował taki kadr, jak jego
dotychczasowy aparat. W dzisiejszym odcinku naszego poradnika wyjaśnimy, jak czytać
cyfry opisujące ogniskową obiektywu i jak wpływają one na wykonane zdjęcia.

W poprzednim odcinku dowiedzieliśmy się, jaki obiektyw pasuje do danego modelu lustrzanki
cyfrowej. To jednak najprostsza rzecz, o jakiej musimy zdecydować wybierając obiektyw, a
właściwie zdecydowaliśmy już o niej wybierając ten, a nie inny model aparatu. Prawdziwe schody
zaczynają się przy doborze ogniskowej.

podstawowe wartości opisujące obiektyw znajdziemy na jego korpusie

Oczywiście na każdym obiektywie producenci umieszczają dokładne oznaczenia, które w założeniu
mają pomóc ocenić, jaki kadr pokazuje (odwzorowuje) dana optyka. Okazuje się jednak, że bez
dodatkowej wiedzy taka informacja jest kompletnie bezużyteczna. Bo jak wytłumaczyć fakt, że
obiektywy o oznaczeniu 4,7 mm, 18 mm i 28 mm w różnych aparatach dają taki sam kadr?
Wyjaśnimy to w tym odcinku poradnika dla początkujących użytkowników lustrzanek cyfrowych.

Jak sprawdzić, jakie zdjęcie uzyska się z danego obiektywu?
Większość fotografujących zmieniających aparat kompaktowy na lustrzankę oczekuje od optyki
nowego aparatu takiego samego zakresu odwzorowywania jaki mieli w kompakcie - i to najlepiej
bez konieczności wymiany obiektywów. Jeszcze kilka lat temu w tym miejscu powinniśmy
napisać, że tak się nie da, bo optyka do lustrzanek stawia większe wymagania i nie da się zrobić

obiektywu do lustrzanki z 10-krotnym zoomem optycznym jakim dysponują cyfrowe kompakty.
Dzisiaj możemy napisać, że nie stanowi to już problemu, chociaż trzeba zdecydować się na pewne
kompromisy. Prawie każdy producent optyki do lustrzanek cyfrowych ma w swojej ofercie
obiektyw o zakresie ogniskowych 18-200 mm, co odpowiada właśnie w przybliżeniu 10-krotnemu
zbliżeniu optycznemu. Jak to się jednak ma do kadru, jaki otrzymamy na zdjęciu?

przykładowy zakres kadrów uzyskiwanych za pomocą obiektywu 18-200 mm

W naszym poradniku stronimy od określeń technicznych, jednak kilka pojęć trzeba wyjaśnić. Dla
potrzeb tego artykułu pod pojęciem kadru będziemy rozumieli odwzorowany na zdjęciu wycinek
obrazu z otoczenia, które widzimy gołym okiem. Kadr zależy bezpośrednio od długości
ogniskowej obiektywu i od wielkości matrycy światłoczułej, która zamontowana jest w aparacie.
Kiedyś, gdy klatka filmu małoobrazkowego miała stałą wielkość, można było ten drugi aspekt
pominąć. W każdym aparacie małoobrazkowym obiektyw, na przykład o ogniskowej 28 mm,
dawał taki sam kadr. Problem pojawił się wraz z wprowadzeniem fotografii cyfrowej i matryc
światłoczułych. Ponieważ produkcja matrycy wielkości klatki filmu 35 mm jest kosztowna,
producenci montują w aparatach cyfrowych matryce o mniejszej powierzchni.

porównanie wielkości kadru w matrycy pełnej wielkości (1:1) i matrycy APS-C typowej lustrzanki

cyfrowej (1:1,6)

W rezultacie na zdjęciu wykonanym tym samym obiektywem (taką samą ogniskową) aparatem z
matrycą mniejszą niż pełna klatka filmu zobaczymy kadr mniejszy niż w przypadku filmu - patrz
ilustracja powyżej. Efekt jest taki, jakbyśmy użyli dłuższej ogniskowej. Na rynku optyki zrobił się
bałagan, bo skąd użytkownik aparatu ma wiedzieć, że trzy różne aparaty z dolną ogniskową
obiektywu 4,7 mm, 18 mm i 28 mm dadzą taki sam kadr? Aby uniknąć nieporozumień, trzeba było
sprowadzić te wartości do wspólnego mianownika. Przyjęło się więc przeliczać ogniskową
obiektywu tak, aby odpowiadała ona "widzeniu" klasycznej klatki małoobrazkowej. Przelicznik ten
nazywa się najczęściej ekwiwalentem ogniskowej dla 35 mm, lub w skrócie po prostu
ekwiwalentem (skrót ekw.), ale bywa również nazywany przelicznikiem, a przez środowiska
wywodzące się z branży komputerowej cropem (od angielskiego crop - czyli wycinek, przycięcie).
Mimo że pojęcia te są używane często zamiennie poprawnie jest, gdy ekwiwalentem nazywamy już
przeliczone ogniskowe np. 28-105 mm, a przelicznikiem czy cropem iloraz użyty do przeliczenia
np. x1,5 ("x" oznacza iloraz - "razy"). Więcej o ekwiwalencie pisaliśmy w naszym artykule z cyklu

ABC fotografii cyfrowej,

a także w rozdziale książki

"Radość fotografowania".

Największe przeliczniki stosowane są w aparatach kompaktowych, gdzie są najmniejsze fizycznie
matryce. W przykładowym aparacie kompaktowym już obiektyw o ogniskowej 4,7 mm da kadr
będący ekwiwalentem pola widzenia 28 mm w przypadku pełnej klatki. Jest to więc przelicznik o
wartości około 6. Większość lustrzanek cyfrowych wyposażonych jest w matryce w formacie APS-
C, które mają przelicznik 1,5-1,6. Natomiast lustrzanki Systemu 4/3 (lustrzanki cyfrowe firm
Olympus, Panasonic i Leica) mają dwa razy mniejsze matryce niż klatka filmu 35 mm. W tym
wypadku ogniskową obiektywu mnożymy razy 2 i aby uzyskać kadr odpowiadający
ekwiwalentowi 28 mm, musimy założyć obiektyw o ogniskowej 14 mm. Na rynku są też modele
lustrzanek cyfrowych, które wyposażono w matrycę o takim samym rozmiarze jak klatka filmu 35

mm. W ich wypadku nie stosujemy przelicznika. Poniżej lista przykładowych modeli aparatów
wraz z przelicznikami:



Canon

EOS 10D, EOS 20D, EOS 30D, EOS 350D, EOS 400D - x1,6

EOS-1D Mark I-III - x1,3

EOS-1Ds Mark I-II, EOS 5D - x1 (pełna klatka)



Nikon (wszystkie lustrzanki cyfrowe) - x1,5 (format DX)



Fujifilm (wszystkie lustrzanki cyfrowe) - x1,5 (format DX)



Olympus (wszystkie lustrzanki cyfrowe) - x2



Panasonic (wszystkie lustrzanki cyfrowe) - x2



Leica (poza lustrzankami systemu R) - x2



Pentax (wszystkie lustrzanki cyfrowe) - x1,5



Samsung (wszystkie lustrzanki cyfrowe) - x1,5



Sony (wszystkie lustrzanki cyfrowe) - x1,5



Sigma (wszystkie lustrzanki cyfrowe) - x1,7

Pisząc powyżej "wszystkie lustrzanki cyfrowe" mamy na myśli modele dostępne w sprzedaży do
dnia publikacji tego artykułu (24.03.2007). Przelicznik dla danego modelu lustrzanki podajemy w

specyfikacjach

publikowanych na Fotopolis.pl w polu Obiektyw. W przypadku danych

technicznych aparatów kompaktowych, w polu Obiektyw znajduje się nie przelicznik, ale gotowy
ekwiwalent podany przez producenta. Gdy już znamy ekwiwalent ogniskowej dla wybranego
modelu lustrzanki cyfrowej i dla naszego starego kompaktu, możemy przejrzeć ofertę obiektywów i
obliczyć jaki zestaw optyki musimy kupić, żeby mieć takie same możliwości jak w kompakcie.

Jak obliczyć ekwiwalent ogniskowej dla danego obiektywu?
W przypadku najczęściej wybieranych obiektywów zmiennoogniskowych, czyli zoomów
przeliczamy cały zakres ogniskowych. Na przykład dla najpopularniejszego przelicznika x1,5
obiektyw o nominalnych ogniskowych w zakresie 18-55 mm będzie miał ekwiwalent w zakresie
około 28-80 mm (posługujemy się wartościami przybliżonymi sprowadzonymi do typowych
ogniskowych stosowanych w fotografii małoobrazkowej). Oczywiście założony do tej samej
lustrzanki obiektyw stałoogniskowy np. 32 mm da nam kadr jak obiektyw 50 mm (32 mm x 1,5 =
50 mm).

zakres nominalnych ogniskowych obiektywu to podstawa do obliczenia ekwiwalentu

Która ogniskowa do jakich zadań?
Na tak postawione pytanie można odpowiedzieć pisząc kolejny artykuł. Jednak forma naszego
poradnika zobowiązuje nas do krótkiej i konkretnej odpowiedzi. Upraszczając, można powiedzieć,
że im krótsza ogniskowa, tym więcej "widzi" aparat. Z kolei im dłuższa ogniskowa, tym lepiej
możemy pokazać oddalone obiekty. W teorii optyki mówi się o kącie widzenia obiektywu, który
jest powiązany z długością ogniskowej. Krótkie ogniskowe dają szeroki kąt widzenia, dlatego na
zdjęciu możemy objąć na przykład całe wnętrze pokoju. Z drugiej strony długie ogniskowe dają
wąski kąt widzenia i dlatego nadają się do fotografowania oddalonych obiektów lub do pokazania
wycinka obrazu, np. jakiegoś detalu architektonicznego czy twarzy. W praktyce fotograficznej
przyjęło się dzielić obiektywy na typy w zależności od oferowanej ogniskowej (w naszym
przypadku ekwiwalentu ogniskowych). Poniższa lista pokazuje, jakie typy obiektywów przydatne
są do danych zastosowań:



obiektywy szerokokątne, ekw. 10-28 mm - fotografia wnętrz, krajobrazy



obiektywy standardowe, ekw. 35-80 mm - fotografia reporterska



teleobiektywy, ekw. 100-300 mm - fotografia sportowa, przyrodnicza, portrety



supertele, ekw. 300-1200 mm - fotografia sportowa, przyrodnicza

Najczęściej wybierane przez amatorów obektywy, to modele typu zoom, a więc oferujące
możliwość płynnej zmiany ogniskowej. W ofercie producentów spotkamy się więc z zoomami
szerokątnymi (np. 16-40 mm), zoomami standardowymi (np. 28-70 mm), telezoomami (np. 70-300
mm) oraz uniwersalnymi obiektywami superzoom (np. 18-200 mm). Należy pamiętać, że w tym
wypadku producenci posługują się ogniskowymi nominalnymi, które dopiero po przeliczeniu
oddają prawdziwy kadr dla naszego aparatu. Może się okazać, że obiektyw 28 mm w naszym
aparacie nie da wcale szerokiego kąta, bo ekwiwalent wyniesie 42 mm. Dlatego znajomość
przelicznika jest tak ważna. W zestawach z lustrzankami cyfrowymi najczęściej można otrzymać
uniwersalne zoomy o zakresie około 18-55 mm.

przykładowy zakres kadrów od 28 do 500 mm

Pozornie najlepszym wyborem wydają się obiektywy superzoom. W końcu w jednym urządzeniu
dostajemy wszystko. Jednak należy pamiętać, że ich konstrukcja zmusza do kompromisów. W
zamian za uniwersalność dostajemy zazwyczaj gorszą jakość obrazu niż gdybyśmy użyli na
przykład dwóch szkieł. Można przyjąć, że im lepszą jakość obrazu ma dawać dany obiektyw, tym
trudniej uzyskać duży zakres ogniskowych. Wielu profesjonalnych fotografów uznaje wręcz tylko
obiektywy stałoogniskowe. To oczywiście jest pewne uogólnienie. O jakości obiektywu decyduje
głównie jakość użytych materiałów - przede wszystkim soczewek. Wyznacznikiem klasy
obiektywu może być maksymalny otwór przysłony, ale o tym w następnym odcinku naszego
poradnika, na który zapraszamy za tydzień.

część 3

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 3 W dzisiejszym
odcinku poradnika omówimy cechę obiektywu, która wśród hobbystów i profesjonalistów
wywołuje najwięcej emocji. Jest źródłem podziwu dla jednych modeli obiektywów i powodem
pogardy dla innych. To ona przede wszystkim decyduje o umiejscowieniu danego szkła w
hierarchii rynkowej. Dzisiaj wyjaśnimy zagadnienie światła obiektywu i jego wpływ na
parametry wykonywanych zdjęć.

Początkujący posiadacz lustrzanki przeglądając ofertę producentów optyki z pewnością zacznie się
zastanawiać dlaczego dwa pdobne obiektywy nawet kilkakrotnie różnią się ceną. Co więcej, z
punktu widzenia amatora ten droższy obiektyw jest często mniej atrakcyjny, bo ma mniejszy zakres
ogniskowych. Dlaczego, taka mała różnica jak oznaczenie F2.8 kontra F5.6 ma takie konsekwencje
dla ceny, jakości i konstrukcji obiektywu?

liczba minimalnej przysłony można prawie zawsze odczytać z korpusu obiektywu

Oznaczenie obiektywu F2.8, f/2.8 lub 1:2.8 to liczba maksymalnego otworu przysłony dla danej
konstrukcji optycznej. W skrócie można powiedzieć, że jest to maksymalna ilość światła jaką jest
w stanie wpuścić do aparatu obiektyw. Im mniejsza wartość przysłony, tym więcej światła wpada
przez obiektyw na matrycę światłoczułą (lub film). Wbrew pozorom jest to cecha, która ma bardzo
duży wpływ na wygląd naszego zdjęcia. W końcu fotografia powstaje ze światła.

Liczba przysłony decyduje o takich parametrach zdjęcia jak głębia ostrości czy czas naświetlania.
Nawet jeżeli w 100% przypadków decydujemy się na tryb automatyczny w aparacie i pozwalamy,
aby elektronika sama ustawiła ekspozycję, to również wtedy najmniejsza wartość przysłony
obiektywu ma wpływ na wygląd naszych zdjęć. Przede wszystkim poprzez czas naświetlenia
zdjęcia.

schemat przysłony w obiektywie - po lewej przysłona otwarta, po prawej przymknięta

Zdjęcia wykonujemy w różnych warunkach oświetleniowych - od słonecznej plaży, w
zachmurzony dzień czy we wnętrzu budynku, a skończywszy na zdjęciach nocnych. W każdej z

tych sytuacji elektronika aparatu musi zadbać, aby matryca światłoczuła naszej lustrzanki cyfrowej
była naświetlona we właściwy sposób (nawet, jeżeli użyjemy lampy błyskowej). W przeciwnym
wypadku otrzymywalibyśmy albo zdjęcia za jasne, albo za ciemne - w obu przypadkach
pozbawione szczegółów i nie oddające rzeczywistego wyglądu sceny. Zasada ta znana miłośnikom
kąpieli słonecznych - krótkie opalanie w południe daje takie same efekty jak dłuższe popołudniu.
Jak mamy mało światła musimy dłużej się wystawić na jego działanie. Jeżeli przesadzimy z
pobytem na plaży w południe, to czeka nas poparzenie słoneczne. Z kolei krótki spacer wieczorem
nie pozwoli nam nabrać ładnej opalenizny - będziemy "niedoświetleni". Podobnie jest w fotografii.
Do regulacji ilości światła wpadającego do aparatu służą dwa parametry: czas naświetlenia i
wartość przysłony. Warto jeszcze wspomnieć, że czas naświetlania w przypadku lustrzanek
cyfrowych zależy od czasu otwarcia migawki aparatu. Chcąc uzyskać określone naświetlenie aparat
może albo wybrać małą wartość przysłony i krótki czas naświetlania, albo dużą wartość przysłony i
długi czas naświetlania. W obu przypadkach zdjęcie będzie naświetlone prawidłowo - jednak nie
będzie wyglądać tak samo.

Dlaczego? Zacznijmy od drugiego przypadku: duża przysłona i długi czas naświetlania. Większość
fotografujących oczekuje, że ich zdjęcia będą ostre - to oczywiste. W gorszych warunkach
oświetleniowych, gdy aparat już maksymalnie otworzył przysłonę, aby do matrycy wpadła
określona ilość światła, trzeba zwiększyć czas naświetlania. W pewnym momencie, mimo, że
ostrość była nastawiona prawidłowo, możemy otrzymać rozmazane zdjęcie. Po prostu przy
szczególnie długich czasach naświetlania przesuniecie obrazu powstające na skutek poruszania się
obiektów w kadrze, a także na przykład drgania ręki trzymającej aparat spowoduje, że obiekt
naświetli się w jednocześnie kilku miejscach matrycy powodując efekt rozmazania. Ten graniczny
czas naświetlania jest różny w zależności długości ogniskowej obiektywu, sprawności fotografa i
szybkości poruszających się w kadrze obiektów. Średnio przyjmuje się jednak, że czasy dłuższe niż
1/60 sekundy już powodują rozmazane zdjęcia.

przykład rozmazania szybko poruszająych się obiektów przy dłuższym czasie ekspozycji

Aby zniwelować ten efekt, producenci aparatów cyfrowych używają jeszcze jednego nastawu,
którym jest czułość matrycy. Jest to parametr analogiczny jak kiedyś w filmach fotograficznych.
Film o czułości na przykład ISO 100 był mniej czuły na światło niż film ISO 400 i wymagał
dłuższego naświetlenia. W przypadku fotografii cyfrowej stosuje się wzmocnienie sygnału
generowanego przez światło padające na matrycę aparatu. Dlatego nie musimy wymieniać matrycy
w aparacie, gdy potrzebujemy na przykład czułość 400 ISO. Czułość matrycy posługując się naszą
plażową analogią można porównać do odwrotności kremu do opalania. Standardowo matryca
światłoczuła jest jak nasze ciało posmarowane kremem z filtrem i ma na przykład hipotetyczną
czułość ISO 50. Dzięki temu dłużej się "naświetla" i możemy więcej czasu spędzić na plaży.
Jednak, jeżeli nie posmarujemy się filtrem, to tak jakby nasza skóra miała czułość ISO 800 (gdyby
oczywiście była matrycą aparatu cyfrowego) i przy dłuższym pobycie na plaży po prostu się
"prześwietli" i będziemy musieli leczyć oparzenia słoneczne.

W aparatach cyfrowych jednak zwiększenie czułości matrycy nie dzieje się bezkarnie.
Wzmacniając sygnał z matrycy elektronika aparatu wzmacnia również wszystkie zakłócenia obrazu
i w rezultacie przy dużych czułościach mogą pojawić się zniekształcenia zdjęcia w postaci
kolorowych punktów zwanych szumem. lub morą.

zakłócenia obrazu przy wysokich czułościach - zdjęcie traci szczegóły i jest zakłócone kolorowymi

punktami

Idealnie jest więc, jeżeli możemy mieć prawidłowo naświetlone zdjęcie przy stosunkowo krótkim
czasie i możliwie najniższej wartości czułości ISO. Można to pogodzić, jeżeli będziemy mieli
dostępną najmniejszą przysłonę, czyli jasny obiektyw. Tylko tyle i aż tyle.

W tym momencie już wiemy, dlaczego obiektyw o najmniejszej przysłonie np. F2.8 jest lepszy niż
ten o przysłonie np. F5.6. Dlaczego jednak tak bardzo różnią się ceną? Niestety musimy znowu
wrócić do techniki fotograficznej. Liczby przysłon, którymi posługujemy się w fotografii, a tym
samym w naszych artykułach, obliczane są jako iloczyn długości obiektywu (a właściwie jego
ogniskowej) i średnicy maksymalnego otworu jego przysłony. Na przykład, jeżeli chcemy mieć
obiektyw o ogniskowej 50 mm i przysłonie np. F2.0, to otwór jego przysłony musi mieć średnicę
25 mm przy maksymalnym otwarciu. Po prostu im dłuższy cylinder obiektywu, tym musi być on
szerszy, aby wpadało do niego tyle samo światła. Dlatego też jaśniejsze obiektywy są większe,
cięższe i... droższe. Szczególnie trudno zaprojektować obiektyw zoom, który mimo zmiany
ogniskowej zachowuje ten sam otwór przysłony (nazywany zoomem ze stałym światłem). Dlatego
też na wielu amatorskich obiektywach mamy podany zakres minimalnych przysłon dla krótkiej
ogniskowej i długiej ogniskowej na przykład F3.5-5.6. Taki obiektyw jest lżejszy, mniejszy i
tańszy. Niestety nie oferuje takich możliwości jak droższe konstrukcje.

obiektywy 70-200 mm o świetle F2.8 muszą już mieć specjalny uchwyt do statywu, aby były

dobrze wyważone po podpięciu do aparatu

Teoretycznie, gdyby brać pod uwagę tylko rozmazanie obrazu, to do prawidłowego naświetlenia
zdjęcia wystarczyłaby stała przysłona i migawka. Jednak wcześniej pisaliśmy, że wartość przysłony
decyduje także o takim parametrze jak głębia ostrości, czyli zakres planów na zdjęciu, które będą
ukazane ostre. Świadome kształtowanie zakresu głębi ostrości wymaga pewnej wiedzy. Więcej o
tym zagadnieniu pisaliśmy w naszym wcześniejszym

artykule.

Wystarczy powiedzieć, że im

mniejsza liczba przysłony, tym mniejsza głębia ostrości. O ile amatorzy preferują jak największą
głębie ostrości - w ten sposób więcej elementów na zdjęciu jest dobrze widocznych, o tyle
zaawansowani fotografowie często starają się uzyskać właśnie małą głębię ostrości. Dzięki temu na
zdjęciu ostry jest tylko ten element, który chcą wyróżnić, zaś tło pozostaje nieostre. Aby uzyskać
możliwie małą głębie ostrości, też jest potrzebny obiektyw o jak najmniejszej wartości przysłony.
Jest to na tyle pożądana cecha, że profesjonalni fotografowie często godzą się na mniejszy zekres
ogniskowych lub wręcz na obiektywy stałoogniskowe, tylko aby uzyskać jak najmniejszą
przysłonę.

Omówione już przez nas dotychczas parametry obiektywów do lustrzanek jak ogniskowa i
przysłona, to nie jedyne cechy decydujące o ich cenie i przydatności do konkretnych zastosowań.
W następnym odcinku opiszemy inne funkcje, które wpływają na użyteczność, ale także na cenę
optyki do cyfrowych lustrzanek.

część 4

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 4 W
poprzednich częściach naszego przewodnika omówiliśmy najważniejsze cechy optyki do
lustrzanek cyfrowych. W dzisiejszym odcinku przyszedł czas na omówienie dodatkowych
funkcji, które wpływają na jakość zdjęć, a także na komfort użytkowania obiektywów.

Po omówieniu podstawowych oznaczeń obiektywów przyszedł czas na poznanie dodatkowych
funkcji, w które producenci wyposażają swoje produkty, aby poprawić jakość obrazu, a także
komfort pracy z obiektywem. Często obecność tych dodatkowych funkcji zdradzają już oznaczenia
w nazwie danego modelu obiektywu. W tej części przewodnika omówimy co oznaczają
poszczególne skróty i pojęcia oraz jaki jest ich wpływ na użytkowanie obiektywu w połączeniu z
cyfrową lustrzanką.

z oznaczeniem Tamron AF28-300mm F/3.5-6.3 XR Di VC LD Aspherical (IF) MACRO to jeden z

rekordzistów skrótów użytych w nazwie obiektywu

Problem stanowi fakt, że różni producenci stosują inne oznaczenia, dla tych samych (albo
podobnych) funkcji. Poniższa lista porządkuje informacje o najczęściej spotykanych i najbardziej
przydatnych dodatkowych cechach optyki.

Stabilizacja obrazu
Aby częściowo ominąć problemy związane z długimi czasami naświetlania omówione w
poprzednim

odcinku

naszego poradnika, producenci wymyślili konstrukcję obiektywu, która

niweluje drgania ręki trzymającej aparat. W konstrukcji obiektywu wykorzystano specjalny układ
soczewek, które mogą być przesuwane za pomocą silniczków. Te z kolei sterowane są na
podstawie informacji z żyroskopów lub czujników ruchu. Dzięki temu silniczki te mogą tak
przesuwać soczewki, aby niwelować minimalne ruchy obiektywu. Oczywiście układ stabilizacji
jest w stanie niwelować tylko drgania określonej wielkości (amplitudy i częstotliwości), ale i tak

dzięki jego zastosowaniu można uzyskiwać nieporuszone zdjęcia już przy czasach 1/10 s, a więc do
kilku razu dłuższych niż bez niego.

stabilizacja obrazu to jedna z bardziej przydatnych funkcji obiektywu

Ze względu na dużą efektywność systemów stabilizacji producenci optyki dosyć ochoczo montują
układy stabilizacji w obiektywach wyższej i średniej półki. W przypadku tych drugich stabilizacja
optyczna osładza nieco brak jasnej przysłony. Natomiast w przypadku obiektywów profesjonalnych
stabilizacja obrazu jest montowana przede wszystkim w teleobiektywach. Często ma ona tam kilka
trybów pracy pozwalających na jej maksymalne wykorzystanie w różnych sytuacjach zdjęciowych.

Ogólnie, jeżeli mamy do wyboru obiektyw ze stabilizacją i bez, w większości wypadków warto
wybrać model stabilizowany - szczególnie jeżeli wybieramy obiektyw o nominalnej ogniskowej od
200 mm wzwyż. Natomiast użytkownicy cyfrowych lustrzanek firmy Sony oraz niektórych modeli
Pentaxa i Samsunga w ogóle nie muszą się martwić stabilizacją obrazu w obiektywach. W tych
modelach aparatów zastosowano stabilizację matrycy, która stabilizuje drgania aparatu z każdym
zamontowanym obiektywem. Wszyscy inni powinni zwracać uwagę na następujące oznaczenia:



IS - Image Stabilization (Canon),



VR - Vibration Reduction (Nikon),



OS - Optical Stabilizer (Sigma),



VC - Vibration Compensation (Tamron),



MEGA O. I. S. (Leica/Panasonic).

Dla ułatwienia na Fotopolis.pl informacje o stabilizacji obrazu umieszczamy zawsze w

specyfikacjach obiektywu.

Należy pamiętać, że optyczna czy mechaniczna stabilizacja obrazu, to

zupełnie inne rozwiązanie niż stabilizacja elektroniczna. Na obecnym etapie rozwoju technologii
rozwiązania optyczno-mechaniczne nadal są o wiele skuteczniejsze niż elektroniczne. Więcej na
ten temat pisaliśmy w artykule

Co jest stabilizacją obrazu, a co nią nie jest.

Napęd ultradźwiękowy autofokusa
W naszym poradniku zakładamy, że obiektywy, o których mówimy w kontekście amatorskich

lustrzanek cyfrowych wyposażone są w automatyczne ustawianie ostrości, czyli autofokus - w
skrócie AF. Gwoli ścisłości za automatyczne ustawienie ostrości odpowiedzialny jest aparat,
którego układy elektroniczne tak sterują soczewkami obiektywu, aby zogniskować obraz
fotografowanego obiektu dokładnie na matrycy. W ten sposób otrzymujemy ostre zdjęcie.

Producenci stosują dwa podstawowe sposoby sterowania soczewkami obiektywu przez aparat. Po
pierwsze może to być mechaniczne połączenie aparatu z obiektywem, nadal wykorzystywane na
przykład w niektórych obiektywach Nikona. Po drugie aparat może sterować obiektywem
elektrycznie za pomocą styków umieszczonych na mocowaniu obiektywu (bagnecie). W tym
drugim wypadku obiektyw musi być wyposażony we własny silnik przesuwający soczewki
zmieniające ogniskowanie. Takie rozwiązanie, mimo że bardzo rozpowszechnione, ma swoje
wady. Przede wszystkim silniki AF obiektywów są stosunkowo głośne, a w przypadku szkieł o
większej średnicy charakteryzują się pewną bezwładnością, co powoduje, że obiektyw drga
podczas ustawiania ostrości. Fotografowie nazywają to zjawisko "kopaniem" autofokusa.
Tradycyjne silniki są także dosyć energochłonne. Rozwiązaniem tych problemów było
zastosowanie innego rodzaju silnika.

Canon jako pierwszy na masową skalę zastosował silnik ultradźwiękowy w swoich obiektywach

EF - oznaczone są one symbolem Ultrasonic

Canon jako pierwsza firma na masową skalę zastosowała w swoich obiektywach silnik
ultradźwiękowy (ultrasoniczny). Ma on wiele zalet. Jest szybki, cichy, energooszczędny i
precyzyjny. Nie powoduje także "kopania" obiektywem. Nie będziemy się wdawać w szczegóły
dlaczego dopiero w kilka lat po Canonie inne firmy zaadoptowały silniki ultrasoniczne. Dodatkową
zaletą silników ultradźwiękowych jest możliwość ręcznego ostrzenia bez konieczności rozłączania
silnika AF poprzez przełączanie na tryb manualny. Poniżej umieściliśmy producentów stosujących
ciche silniki w swoich obiektywach i oznaczenia, których używają w informacjach o obiektywach
oraz w nazwach poszczególnych modeli:



Canon - Ultrasonic, USM,



Nikon - Silent Wave Motor, SWM,



Sigma - High Speed Motor, HSM,



Sony - Super Sonic Motor, SSM,



Pentax - Silent Drive Motor, SDM.

Dokupując obiektyw z silnikiem ultrasonicznym do swojej lustrzanki cyfrowej należy pamiętać, że
nawet jeżeli producent oferuje obiektyw z tym napędem, to może on nie działać ze wszystkimi
modelami aparatów (problem ten nie dotyczy Canona i Nikona). Tak jest na przykład w przypadku
Pentaxa i Samsunga. Natomiast w dniu pisania tego artykuły w silniki HSM wyposażone były tylko
obiektywy Sigmy z mocowaniami do Canona i Nikona.

Wewnętrzne ogniskowanie
Ustawianie ostrości wymaga przesunięcia w obiektywie grupy soczewek. W tańszych
konstrukcjach powoduje to obracanie się przedniej soczewki i zmianę długości obiektywu przy
zmianie ogniskowania. Jest to niewygodne, jeżeli korzystamy z filtrów polaryzacyjnych lub
połówkowych. Wtedy po każdorazowym ustawieniu ostrości trzeba od nowa ustawiać filtr. Aby
zlikwidować tę niedogodność producenci zaczęli konstruować obiektywy z tak zwanym
wewnętrznym ogniskowaniem. W takich obiektywach, aby uzyskać ostry obraz przesuwane są
soczewki wewnątrz konstrukcji, a przednie szkło pozostaje nieruchome. Większość producentów
oznacza tego typu modele skrótem IF (od Internal Focusing). Jednak zawsze warto zajrzeć do
specyfikacji danego obiektywu i upewnić się jaki system ogniskowania zastosował producent.

Makro
Wielu użytkowników cyfrowych aparatów kompaktowych przyzwyczaiło się do trybu makro (ang.
macro) pozwalającego fotografować obiekty w niewielkiej odległości od aparatu. Dużą
niespodzianką dla tych osób może być brak trybu makro w cyfrowych lustrzankach. Niestety, aby
wykonywać zdjęcia z dużym zbliżeniem cyfrową lustrzanką, należy założyć obiektyw
przeznaczony do zdjęć makro. Takie obiektywy można podzielić zasadniczo na dwie grupy.
Pierwsza z nich to obiektywy ogólnego użycia z możliwością ogniskowania (ustawiania ostrości)
przedmiotów z małych odległości, jak na przykład 30 cm. Druga grupa to obiektywy przeznaczone
specjalnie do zdjęć makro. Są to najczęściej profesjonalne obiektywy, które oddają obraz z
określoną skalą odwzorowania czyli powiększeniem obrazu. Dodatkowo cała optyka takiej
konstrukcji jest zoptymalizowana do fotografowania obiektów z niewielkich odległości. Prawie
wszyscy producenci określają swoje obiektywy makro umieszczając w ich nazwach słowo macro.
Należy pamiętać, że minimalna odległość ogniskowana podawana w specyfikacjach obiektywów
dotyczy odległości od powierzchni matrycy, a nie od przedniej soczewki obiektywu.

Soczewki specjalne
Zwykła szklana soczewka z punktu widzenia optyki nie odwzorowuje obrazu w taki sposób, w jaki
widzi go ludzkie oko. W związku z tym obraz rzutowany na płaską powierzchnię jaką kiedyś była
klisza fotograficzna, a teraz jest matryca światłoczuła obarczony jest pewnymi zniekształceniami,

czyli aberracjami. Są to zarówno zniekształcenia sferyczne w kształcie obrazu (wygięcie linii
prostych), jak i chromatyczne w jego kolorze (rozszczepienie kolorów). Dążąc do jak
najdoskonalszego obrazu producenci optyki zaczęli stosować nowe kształty soczewek, a także
nowe materiały, aby te aberracje wyeliminować. W rezultacie współczesne obiektywy to bardzo
skomplikowane konstrukcje, gdzie próżno szukać kształtów znanych ze zwykłej soczewki.
Również stwierdzenie, że dany element jest wykonany ze szkła, a dany z plastiku będzie dużym
uproszczeniem.

schemat pokazujący soczewki specjalne w obiektywie Tamron 17-50 mm

W obiektywach znajdziemy przede wszystkim soczewki asferyczne, a więc o innym kształcie niż
wycinek kuli. Poprawiają one przede wszystkim odwzorowywanie obrazu na krawędziach kadru
zapobiegając w ten sposób zniekształceniom sferycznym. Zazwyczaj obiektywy z soczewkami
asferycznymi oznaczane są symbolami asph. ASP lub słowem aspherical. Jednak wraz z
rozpowszechnieniem soczewek asferycznych coraz więcej producentów rezygnuje z dodatkowego
oznaczenia obiektywu.

Coraz częściej również w obiektywach z niższej półki stosuje się soczewki o niskiej dyspersji,
których materiał zapobiega innemu załamaniu promieni światła o różnej barwie. Dzięki temu
zmniejsza się zjawisko aberracji chromatycznej. Różni producenci inaczej oznaczają obecność tych
elementów w swoich produktach (w nazwach lub specyfikacjach):



UD - Canon,



ED - Nikon, Olympus, Sony



APO - Sigma, Konica Minolta (obiektywy firmowane tą marką),



LD - Tamron.

przykład aberracji chromatycznej na brzegu kadru

Producenci szkieł stosują także różnego rodzaju powłoki antyrefleksyjne czyli antyodblaskowe,
które zapobiegają niepożądanym odblaskom światła (blikom) wewnątrz obiektywu, a także
poprawiają kontrast obrazu.

Generalnie można powiedzieć, że w tym wypadku przy zakupie obiektywu można stosować zasadę
im więcej, tym lepiej. Im większą ilością specjalnych szkieł może pochwalić się producent, tym
lepiej dla jakości obrazu. Dokładne informacje o konstrukcji obiektywu zawsze zamieszczamy w
jego w

specyfikacjach

na stronach Fotopolis.pl. Jakość obrazu weryfikujemy zaś w testach

redakcyjnych, które polecamy osobom zainteresowanym zakupem optyki do lustrzanki cyfrowej.

Wraz z tym odcinkiem wyczerpujemy podstawowe informacje, które powinien znać początkujący
posiadacz cyfrowej lustrzanki planujący zakup optyki. Już w nowej serii artykułów będziemy
omawiać oznaczenia obiektywów stosowane przez poszczególnych producentów.

część 5

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 5: obiektywy
firmy Canon W poprzednich częściach poznaliśmy już sposoby mocowania obiektywu,
dowiedzieliśmy się jak dobrać ogniskową, co oznacza jasność obiektywu oraz jakie może być
dodatkowe wyposażenie optyki. Nadszedł czas na rozszyfrowanie magicznych oznaczeń
używanych w nazwach obiektywów. Czy rzeczywiście są one magiczne? Dla znawców tematu
nie, a dzięki kolejnym artykułom z tej serii przestaną stanowić zagadkę dla zupełnie
początkujących. Zaczniemy od szkieł firmy Canon.

Oznaczenia w nazwach obiektywów przyprawiają o zawrót głowy nawet wytrawnych znawców
tematu. Nie są one w żaden sposób usystematyzowane, w związku z czym każdy producent
wprowadza własne symbole na oznaczenie rodzaju użytych soczewek, stabilizacji czy silnika
ultradźwiękowego. Dlatego opisy poszczególnych firm wyjaśniać będziemy w kolejnych częściach
naszego przewodnika. Zaczniemy od Canona, który opracował najbardziej przejrzysty i najmniej
skomplikowany system opisu optyki. Część technologii opisywaliśmy już szerzej w poprzednich
odcinkach poradnika, więc osoby, które chcą poznać więcej szczegółów mogą skorzystać z
zamieszczonych w tekście odsyłaczy.

nazwę obiektywu Canon umieszcza na pierścieniu w pobliżu pierwszej soczewki

EF, EF-S
Zacznijmy po kolei. Pierwszy człon nazwy w przypadku obiektywu to oznaczenie EF. Canon w
historii swoich lustrzanek miał kilka systemów mocowania obiektywów. Wraz z aparatami z serii
EOS wprowadził bagnet oznaczony symbolem EF. Należy podkreślić, że standard ten powstał dla
lustrzanek na film 35 mm, a więc pełnoklatkowych. Począwszy od modelu EOS 300D firma
wprowadziła nowe obiektywy przeznaczone tylko do lustrzanek o matrycy w rozmiarze APS-C,
czyli z przelicznikiem 1,6x. Maja one oznaczenie EF-S. Co ciekawe nowy bagnet umożliwia
założenie zarówno obiektywu EF-S jak i EF. Natomiast mocowanie EF uniemożliwia przypięcie do
korpusu obiektywu EF-S. Dzięki temu wykluczone zostały pomyłki związane z zamocowaniem
niepełnoklatkowej optyki do pełnoklatkowego aparatu. Więcej pisaliśmy na ten temat w pierwszej
części naszego poradnika opisującej

mocowania obiektywów.

16-35 mm
W poprzednich częściach omówiliśmy zagadnienie ogniskowej obiektywu. Ten człon nazwy
informuje nas właśnie o ogniskowej obiektywu. Ponieważ prezentowany obiektyw ma zmienną
ogniskową dwie liczby podają zakres zoomu. Jeśli szkło będzie miało jedną ogniskową

(konstrukcje takie nazywamy obiektywami stałoogniskowymi), w tym miejscu pojawi się tylko
jedna wartość, na przykład 50 mm. O ogniskowych obiektywów w zastosowaniu z cyfrowymi
lustrzankami pisaliśmy w

części 2.

poradnika.

1:2.8
Uważni czytelnicy już domyślają się, że te cyfry mówią nam o największym możliwym otworze
przysłony. Dla przypomnienia, im mniejsza wartość liczby podanej po dwukropku, tym większa
jasność szkieł, a co za tym idzie tym lepszy (przynajmniej teoretycznie) obiektyw. Często mówi się
o jasności obiektywu lub o jego świetle w odniesieniu do największego otworu przysłony. Więcej
na ten temat pisaliśmy w

części 3.

naszego cyklu.

Tajemniczy symbol L
Dla miłośników marki Canon literka ta ma magiczne znaczenie. Określa ona przygotowanie tak
oznaczonych szkieł do zastosowań profesjonalnych. Wiąże się z tym użycie wysokiej jakości
soczewek o niskiej lub nawet super niskiej dyspersji (dyspersja to rozszczepienie światła na granicy
różnych środowisk, na przykład szklanej soczewki i powietrza), ale także zabezpieczenie
obiektywu przed warunkami atmosferycznymi i starzeniem. Materiały zastosowane przy tworzeniu
obudowy i wewnętrznych mechanizmów mają najwyższą jakość. Nie ma mowy na przykład o
stosowaniu plastikowych elementów mocowania soczewek, jak często ma to miejsce w
najprostszych konstrukcjach. Jak łatwo się domyślić cena "elek" nie należy do niskich.

II
Ten znak nie powinien nikomu przysporzyć trudności. Kolejne wersje lustrzanek oznaczane są
nowym symbolem. W wypadku obiektywów nie jest to takie oczywiste, gdyż nie zmieniają się ich
parametry. Często może to być zupełnie nowa konstrukcja nawet z inną ilością soczewek w
porównaniu z poprzednikiem, ale jej symbol pozostaje taki sam. Rzymska dwójka lub wyższa
liczba określa kolejną wersję obiektywu.

USM
Osoby czytające poprzednią część naszego przewodnika powinny już znać ten skrót (pisaliśmy o
nim w

części 4.

). Pochodzi on od angielskich słów UltraSonic Motor i oznacza silnik

ultradźwiękowy. Wykorzystuje się go do napędu mechanizmu ustawiania ostrości (czyli
autofocusa). Warto wspomnieć, że umożliwia on bardzo szybką i praktycznie bezszelestną pracę
systemu AF. Dodatkowo daje możliwość ręcznej zmiany ostrości bez potrzeby przełączania trybu
ostrzenia na manual.

Inne oznaczenia pojawiające się w nazwach obiektywów Canona:

IS
Te dwie literki także nie są już tajemnicą dla uważnych czytelników. W poprzedniej

części

wyjaśniliśmy, że Canon tak oznacza obiektywy wyposażone w system stabilizacji obrazu.
Informacja ta jest istotna miedzy innymi dlatego, że lustrzanki cyfrowe serii EOS nie mają
stabilizacji matrycy, więc systemy redukujące wstrząsy muszą być umieszczane w optyce.

DO
Skrót ten pochodzi od angielskiego określenia Diffractive Optical. Oznacza zastosowanie
wielowarstwowych elementów optycznych zmniejszających dyfrakcję światła (czyli odchylenie
promieni światła na krawędzi ciał nieprzezroczystych i w bardzo wąskich szczelinach). Umożliwia
to budowanie obiektywów o mniejszych gabarytach i wadze. Canon w swojej ofercie ma dwie
konstrukcje tego typu. Więcej na temat soczewek specjalnych pisaliśmy w

części 4.

Macro

To określenie jest raczej oczywiste. Dla porządku wyjaśnijmy jednak, że oznacza obiektyw
umożliwiający wykonywanie zdjęć makro, czyli odwzorowujących fotografowany obiekt skali co
najmniej 1:1. A skoro już mowa o fotografii makro, należy jeszcze wspomnieć o obiektywie
skonstruowanym tylko i wyłącznie na jej potrzeby. Oznaczono go symbolem MP-E 65mm f/2.8 1-
5x Macro. Skrót MP-E oznacza konstrukcję specjalnie przygotowaną do wykonywania takich
zdjęć, a zakres 1-5x oznacza krotność powiększenia. Jest to jedyny obiektyw z mocowaniem typu
EF, który nie został wyposażony w autofokus. Powód jest banalny - powiększenie regulowane jest
przez odsunięcie lub przybliżenie obiektywu do fotografowanego przedmiotu, więc autofokus
mógłby przeszkadzać w precyzyjnym ustawieniu kadru i ostrości.

TS-E
Tak określane są obiektywy pozwalające na zmianę kąta osi optycznej w stosunku do powierzchni
matrycy lub materiału światłoczułego. Umożliwiają one także przesunięcie osi optycznej poza
centrum kadru. Zabiegi te pozwalają miedzy innymi prostować perspektywę obrazu. Wieżowiec
sfotografowany z poziomu ziemi na zdjęciu zwęża się ku górze. Dzięki obiektywom z serii TS-E
możliwe jest sfotografowanie go tak, że na całej długości jego szerokość będzie taka sama.

Oznaczenia kolorystyczne na obiektywach
Oprócz oznaczeń literowych ważne dla określenia rodzaju obiektywu są kolorowe, wąskie paski
namalowane w pobliżu mocowania filtra. Najbardziej prestiżowe szkła należące do profesjonalnej
grupy "L" mają pasek czerwony. Złoty pasek z delikatnym napisem "Ultrasonic" oznacza
zastosowanie silnika USM do napędu autofocusa. Pamiętajmy, że wszystkie obiektywy z
czerwonym paskiem będą także miały taki napęd. Pasek zielony należy do obiektywów, w których
zastosowano elementy zmniejszające dyfrakcję (DO). Szkła z mocowaniem EF-S odróżniono od
pełnoklatkowych srebrnym paskiem nad pierścieniem zoomu. Naniesione na nim liczby oznaczają
wartość wybranej ogniskowej.

część 6

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 6: obiektywy
firmy Nikon W szóstej części poradnika Fotopolis.pl kontynuujemy opis oznaczeń obiektywów
stosowanych przez poszczególnych producentów optyki. Dzisiaj wyjaśnimy, co oznaczają
skróty stosowane na obiektywach Nikona.

Od samego początku produkcji lustrzanek Nikon stosuje to samo mocowanie mechaniczne - bagnet
F. Teoretycznie oznacza to, że większość wyprodukowanych do tej pory obiektywów Nikona da się
zamontować do najnowszych lustrzanek tego producenta i będzie można wykonać poprawne
zdjęcie. W praktyce jednak rozwój technologii wymusił na producencie zastosowanie różnych
modyfikacji obiektywów przystosowujących je do nowych funkcji aparatów. Z tego powodu w
przypadku zastosowania starszych obiektywów nie wszystkie możliwości aparatu mogą być
dostępne.

Każdy użytkownik lustrzanki Nikona znajdzie w instrukcji obsługi opis współpracy danego modelu
z różnymi generacjami obiektywów Nikkor. Informacje te umieszczamy także w specyfikacjach
aparatów umieszczanych na naszych stronach lub dostępnych w

bazie specyfikacji.

Jednak, aby

zrozumieć, z jakim obiektywem mamy doczynienia, konieczne jest poznanie oznaczeń opisujących
dany produkt.

liczba skrótów na współczesnych obiektywach może przyprawić o zawrót głowy

Podobnie jak inni producenci najważniejsze cechy obiektywu Nikon umieszcza w postaci
literowych i liczbowych symboli w nazwie swoich produktów. Na przykład nazwy AF-S VR
Zoom-Nikkor 70-300 mm f/4,5-5,6G IF-ED lub AF-S DX Zoom-Nikkor 18-135 mm f/3,5-5,6G
IF-ED w zamyśle producenta mają przekazać nam najważniejsze informacje o optyce. Niestety nie
wszyscy mają wystarczającą wiedzę, aby zrozumieć z jakimi cechami dysponuje dany model
obiektywu. Poniżej wyjaśniamy oznaczenia składające się na nazwę obiektywu, a także
występujące w opisach katalogowych. Większość z tych oznaczeń odnosi się do cech optyki
opisanych już przez nas w poprzednich częściach poradnika. Umieściliśmy, więc odpowiednie
odnośniki do poprzednich części poradnika opisujących szerzej dane pojęcie lub funkcję.

AF-S
Ten symbol oznacza, że mamy do czynienia z obiektywem z automatycznym ustawianiem ostrości
(autofokus - AF) wyposażonym we własny silnik (litera S). W części obiektywów AF Nikona
system automatycznego ustawiania ostrości sterowany jest z aparatu za pomocą połączenia
mechanicznego (takie szkła oznaczone są po prostu literami AF). W obiektywach AF-S do
sterowania ostrością wykorzystuje się silnik ultradźwiękowy o nazwie Silent Wave Motor - w
skrócie SWM (patrz niżej). Oznaczenie AF-S jest szczególnie ważne dla użytkowników modelu
Nikon D40, który automatycznie ustawia ostrość tylko przy współpracy z obiektywami
wyposażonymi we własne silniki. Więcej o zaletach silników ultradźwiękowych pisaliśmy we
wcześniejszej

części

naszego poradnika.

VR
Skrót od określenia Vibration Reduction. Tak oznaczone obiektywy wyposażone są system redukcji
drgań, dzięki czemu możliwe jest wykonywanie nieporuszonych zdjęć przy dłuższych czasach
otwarcia migawki. Więcej na temat pisaliśmy w części 4 naszego poradnika, którą można znaleźć

tutaj.

DX
Obiektywy z oznaczeniem DX to konstrukcje przeznaczone specjalnie do cyfrowych lustrzanek z
matrycą o rozmiarze DX, czyli mniejszą niż klatka filmu 35 mm. Nikon konsekwentnie stosuje ten
rozmiar matrycy we wszystkich swoich lustrzankach cyfrowych i jednocześnie rozszerza linię
przystosowanych do nich obiektywów. Obiektywy DX nie powinny być stosowane do aparatów na
tradycyjny film, gdyż dają mniejsze pole obrazowe. Dzięki temu jednak są mniejsze i tańsze niż
obiektywy uniwersalne. Dokładnie o mocowaniach obiektywów pisaliśmy w

części 1.

poradnika.

Zoom-Nikkor
Nikon tradycyjnie stosuje dla swojej optyki nazwę handlową Nikkor. Obiektywy ze zmienną
ogniskową dodatkowo oznaczone są przedrostkiem Zoom w celu odróżnienia ich od optyki
stałoogniksowej.

70-300 mm
Te liczby oznaczają podaną w milimetrach nominalną ogniskową obiektywu lub jej zakres w
przypadku obiektywów typu zoom. Należy pamiętać, że w lustrzankach cyfrowych z matrycą o
rozmiarze DX rzeczywisty obraz odpowiada ogniskowej 1,5 razy dłuższej. Zasadę obliczania
ogniskowych w cyfrowych lustrzankach opisaliśmy w

części 2.

poradnika.

f/4,5-5,6
To oznaczenie mówi o maksymalnym otworze przysłony czyli o ilości światła, jakie jest w stanie
przenieść dana konstrukcja obiektywu. W amatorskich obiektywach typu zoom wartość ta zmienia
się w zależności od długości ogniskowej. Dlatego na korpusie obiektywu podawany jest zakres
wartości dla najkrótszej i najdłuższej ogniskowej. O znaczeniu wartości przysłony w obiektywach
pisaliśmy w

części 3.

G
Obiektywy oznaczone literą G to konstrukcje pozbawione pierścienia ustawiania przysłony na
obudowie. Sterowanie wartością przysłony odbywa się przez korpus aparatu - zarówno w trybie
automatyki, jak i trybach manualnych. Takie sterowanie oferują wszystkie cyfrowe lustrzanki
Nikona, więc nie ma żadnych ograniczeń przy stosowaniu obiektywów G.

IF
Jest to skrót oznaczający konstrukcję z wewnętrznym ogniskowaniem (Internal Focusing). Dzięki
takiemu rozwiązaniu obiektyw podczas ostrzenia nie zmienia swoich rozmiarów zewnętrznych, ani
nie obraca przednią soczewką. Więcej o tym rozwiązaniu i jego zaletach pisaliśmy w

części 4.

ED
Oznaczenie to informuje o zastosowaniu w konstrukcji szkieł ze szkła o niskiej dyspersji czyli
załamaniu światła o różnej barwie (skrót od Extra-low Dispertion). Soczewki ED użyte w
obiektywie zmniejszają zjawisko aberracji chromatycznej. Więcej na ten temat pisaliśmy w

części

Inne oznaczenia, które można spotkać w opisie obiektywów Nikona:

ASP
Informuje o zastosowaniu w konstrukcji obiektywu elementów (soczewek) asferycznych
ograniczających aberrację sferyczną. Więcej na ten temat pisaliśmy w

części 4.

D
Oznaczenie to można spotkać na obiektywach AF Nikkor wyposażonych w pierścień przysłony
(nie-G), które wyposażone zostały w mikroprocesor przekazujący do aparatu informację o

odległości od zogniskowanego przedmiotu. Dzięki temu możliwy jest pomiar światła 3D Matrix. W
amatorskich lustrzankach cyfrowych Nikona w celu pełnego wykorzystania pełnych możliwości
aparatu należy stosować tylko obiektywy D lub G. W modelach profesjonalnych (D200, D2X,
D2H) możliwe jest ręczne wpisanie wartości dla danego obiektywu nie wyposażonego w
mikropocesor.

M/A
Większość obiektywów AF wyposażona jest przełącznik wyłączający tryb automatycznego
ostrzenia dublujący ten na korpusie aparatu. W obiektywach z silnikiem SWM można także ręcznie
korygować ostrość ustawioną automatycznie, co właśnie wskazuje napis M/A.

MF
Tak oznaczona jest optyka bez automatycznego ustawiania ostrości, a więc obiektywy manualne.
Dzięki konsekwentnemu stosowaniu bagnetu F użytkownicy Nikonów nadal mają do dyspozycji
szeroką gamę niedrogiej ale wysokiej klasy optyki manualnej. Jednak decydując na zakup takiego
szkła, należy sprawdzić w jakim zakresie współpracuje ono z naszym modelem aparatu.

SWM
Silent Wave Motor to oznaczenie handlowe silnika ultradźwiękowego stosowane w obiektywach
AF-S. Silnik SWM ma trzy podstawowe zalety jest cichy, szybki i dokładny. Więcej na ten temat
pisaliśmy w

części 4.

Nikon w przeciwieństwie do większości producentów optyki nie stosuje ostrego rozróżnienia
między optyką profesjonalną a amatorską ani w postaci oznaczeń, ani kolorów. O klasie obiektywu
świadczą jego parametry i najczęściej... cena.

część 7

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 7: obiektywy
Systemu 4/3 W siódmej części poradnika Fotopolis.pl kontynuujemy opis oznaczeń
obiektywów stosowanych przez poszczególnych producentów optyki. Dzisiaj wyjaśniamy
skróty, które można znaleźć na obiektywach kompatybilnych z otwartym Systemem 4/3.

Otwarty System 4/3 zaczął swój żywot w 2002 roku jako wspólne przedsięwzięcie kilku
producentów. Pierwsza na rynek trafiła profesjonalna lustrzanka cyfrowa Olympus E-1 i przez
długi czas tylko ta firma inwestowała w system. Po jakimś czasie do gry aktywnie włączyły się
jeszcze trzy znaczące marki - Sigma, Panasonic i Leica. Mimo że porozumienie sygnowało więcej
firm (m.in. Fujifilm i Sanyo), do tej pory jedynie Olympus, Sigma, Panasonic i Leica wprowadziły
na rynek produkty zgodne z Systemem 4/3. Tylko Sigma nie ma swojej ofercie lustrzanki z
bagnetem Systemu 4/3 - ta firma ogranicza się do produkcji optyki. Lustrzanki sygnowane
markami Panasonic i Leica powstają przy współpracy obu firm, a optyka sygnowana czerwoną
kropką niemieckiej legendy postaje w fabrykach Panasonica według projektu inżynierów Leiki.

System 4/3 został pomyślany jako kompleksowe, stuprocentowo "cyfrowe" rozwiązanie. Brak
starszej, tańszej optyki kompatybilnej z nowym bagnetem rekompensowała specjalna konstrukcja
obiektywów - nowe powłoki przeciwodblaskowe (niezbędne w cyfrze, w której duży negatywny
wpływ na zdjęcia mogą mieć odblaski z matrycy) i tzw. telecentryczność, czyli prostopadłe padanie
światła na przetwornik obrazowy (minimalizujące zjawisko winiety).

W przyszłym tygodniu zajmiemy się szczegółowo oznaczeniami obiektywów marki Sigma
(również z mocowaniem Systemu 4/3). W dzisiejszym odcinku skupimy się tylko na optyce
Olympus i Leiki.

Zuiko Digital ED 12-60 mm F2.8-4.0 SWD

Skomplikowane nazwy obiektywów zawierają wiele przydatnych informacji, dlatego warto poznać
znaczenie symboli wykorzystywanych przez producentów. Optyka do Systemu 4/3 nie
charakteryzuje się zbyt dużą liczbą skrótów i oznaczeń, ale te, które znajdziemy w nazwie
obiektywu, potrafią wiele o nim powiedzieć. Wyjaśnimy je na przykładzie obiektywów Olympus
Zuiko Digital ED 12-60 mm F2.8-4.0 SWD oraz Leica D Vario-Elmarit 14-50 mm F2.8-3.5
ASPH. MEGA O.I.S. . Techniczne terminy pojawiające się w poniższych opisach były
tłumaczone w poprzednich odcinkach naszego przewodnika, więc nie będziemy się powtarzali, a
jedynie odsyłali czytelnika do wcześniejszych części.

Zuiko Digital
W ten sposób Olympus nazywa swoje obiektywy do cyfrowego Systemu 4/3 kompatybilne z
lustrzankami tej marki oraz Panasonica i Leiki. Dokładnie o mocowaniach obiektywów pisaliśmy
w

części 1.

poradnika.

ED
Oznaczenie to informuje o zastosowaniu w konstrukcji soczewek ze szkła o niskiej dyspersji, czyli
załamaniu światła o różnej barwie (skrót od Extra-low Dispersion). Soczewki ED użyte w
obiektywie zmniejszają zjawisko aberracji chromatycznej. W obiektywach Olympusa
wykorzystywane są również jeszcze droższe soczewki Super ED, ale producent nie zaznacza tego
w nazwie szkła. Więcej na ten temat pisaliśmy w

części 4.

12-60 mm
Powyższe liczby oznaczają podaną w milimetrach nominalną ogniskową obiektywu lub jej zakres
w przypadku obiektywów typu zoom. W lustrzankach cyfrowych Systemu 4/3 rzeczywisty obraz
odpowiada ogniskowej 2 razy dłuższej niż nominalna. W tym wypadku otrzymamy pole widzenia
odpowiadające zakresowi 24-120 mm w małym obrazku. Zasadę obliczania ogniskowych w

cyfrowych lustrzankach opisaliśmy w

części 2.

poradnika.

F2.8-4.0
To oznaczenie mówi o maksymalnym otworze przysłony, czyli o ilości światła, jakie jest w stanie
przenieść dana konstrukcja obiektywu. Im mniejsza liczba, tym więcej światła obiektyw
przepuszcza. W niektórych obiektywach typu zoom wartość ta zmienia się w zależności od
długości ogniskowej. Dlatego na korpusie obiektywu podawany jest zakres wartości dla najkrótszej
i najdłuższej ogniskowej. O znaczeniu wartości przysłony w obiektywach pisaliśmy w

części 3.

SWD
Skrót od Supersonic Wave Drive - tak Olympus oznacza silnik ultradźwiękowy wbudowany w
obiektyw. Silniki takie zapewniają szybkie a przede wszystkim ciche działanie systemu AF. Więcej
na ten temat pisaliśmy w

części 4.

Silniki SWD będą montowane w zapowiedzianych na początku

roku nowych obiektywach Zuiko Digital z najwyższej półki.

Leica D Vario-Elmarit 14-50 mm F2.8-3.5 ASPH. MEGA O.I.S.

Leica D
Handlowa nazwa obiektywów do Systemu 4/3 sygnowanych marką Leica. Jeśli chodzi o budowę,
od obiektywów Olympus Zuiko Digital różnią się przede wszystkim tym, że niektóre mają osobny
pierścień przysłon. Umożliwia to powrót do tradycyjnego sposobu obsługi aparatu, kiedy to
przysłonę zmieniało się na obiektywie, a czas w korpusie. Szkła Zuiko Digital pozwalają na zmianę
wartości przysłony wyłącznie za pośrednictwem aparatu.

Vario-Elmarit
Elmarit to nazwa konkretnego rodzaju konstrukcji optycznej. Człon Vario oznacza obiektyw o

zmiennej ogniskowej.

ASPH.
Skrót od Aspherical - informuje o zastosowaniu w konstrukcji obiektywu elementów (soczewek)
asferycznych ograniczających aberrację sferyczną. Więcej na ten temat pisaliśmy w

części 4.

Olympus nie chwali się tak tym aspektem i mimo dość częstego wykorzystywania w optyce Zuiko
Digital soczewek asferycznych, nie informuje o tym w nazwie obiektywów. Żeby to sprawdzić,
trzeba zajrzeć do szczegółowych danych technicznych (np. w dziale

Specyfikacje

Fotopolis.pl).

MEGA O.I.S.
Nazwa systemu optycznej stabilizacji obrazu stworzonego przez firmę Panasonic,
wykorzystywanego m.in. w obiektywach projektowanych przez Leicę do Systemu 4/3. Umożliwia
wykonanie nieporuszonych zdjęć przy długich czasach otwarcia migawki bez konieczności
korzystania ze statywu. Więcej na ten temat pisaliśmy w części 4 naszego poradnika (można ją
znaleźć

tutaj

). Obiektywy Olympusa nie są wyposażane w systemy redukujące drgania, ponieważ

firma postawiła na stabilizację matrycy (od modelu E-510).

Kilka dodatkowych szczegółów oraz inne oznaczenia, które można spotkać w opisie obiektywów
do Systemu 4/3:

Macro
Informuje, że obiektyw pozwala na fotografowanie z małych odległości z dużym powiększeniem -
przynajmniej w skali 1:2.

Fisheye
Na razie można to oznaczenie znaleźć jedynie na obiektywie Zuiko Digital ED 8 mm F3.5 Fisheye.
Jest to tzw. rybie oko, czyli bardzo szerokokątne szkło (w tym wypadku odpowiednik
małoobrazkowych 16 mm) o bardzo dużej dystorsji beczkowatej (im dalej od centrum kadru, tym
bardziej linie proste obrazu są zakrzywione). Tylko do zadań specjalnych.

Manualne ustawianie ostrości
Warto pamiętać, że jak dotąd wszystkie obiektywy Olympus Zuiko Digital oraz szkło Leica 14-
50/2.8-3.5 umożliwiają ręczne ostrzenie za pomocą pierścienia pozbawionego bezpośredniego,
mechanicznego połączenia z systemem poruszającym soczewkami. Wszystko odbywa się za
pomocą czujników ruchu. Dzięki temu można zaprogramować w aparacie, w którą stronę chcemy
kręcić pierścieniem, żeby wyostrzyć na nieskończoność. Niektórzy użytkownicy narzekali jednak
na zbyt długi czas reakcji systemu na ruch pierścienia, więc producent zdecydował się postawić na
pełną mechanikę. Na razie tylko w zapowiedzianych obiektywach z wyższej półki.

Oznaczenia obiektywów profesjonalnych i półprofesjonalnych
W przypadku Olympusa nie istnieją, choć oferta jest wyraźnie podzielona na trzy segmenty -
amatorski, półprofesjonalny i profesjonalny. Drugi i trzeci wyróżniają się wysoką jakością
wykonania, dużymi otworami względnymi (czyli jasnością), wykorzystaniem drogich rodzajów
szkła, silnikami SWD (w najbliższej przyszłości) oraz uszczelnieniem obudowany na niekorzystne
warunki pogodowe (deszcz, pył itp.).

część 8

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 8: obiektywy
firmy Sigma W kolejnym odcinku przewodnika dla zupełnie początkujących poznamy
oznaczenia umieszczane na obiektywach firmy Sigma. Jest to producent niezależny, więc w
jego ofercie znaleźć można szkła do aparatów wszystkich popularnych marek, w tym do
Systemu 4/3.

W tej części przewodnika dla zupełnie początkujących przedstawimy oznaczenia, z którymi można
się spotkać w przypadku optyki firmy Sigma. Odcinek ten jest o tyle interesujący, że jako
producent niezależny firma ta produkuje obiektywy do większości popularnych marek lustrzanek.
Można w jej ofercie znaleźć produkty przeznaczone do mocowania w korpusach aparatów Canon,
Nikon, Minolta (a obecnie Sony), Pentax oraz Sigma. Ale to nie wszystko. Po powstaniu Systemu
4/3 japońska firma aktywnie włączyła się do jego popularyzowania i rozpoczęła produkcję optyki
do tego typu aparatów. Więcej o mocowaniach obiektywów pisaliśmy w pierwszej części naszego

poradnika.

Sigma 70 mm F2.8 EX DG Macro

Pierwszym oznaczeniem, na które należy zwrócić uwagę przy kupnie obiektywu firmy Sigma jest
typ mocowania. Ponieważ ten sam typ szkieł produkowany jest do korpusów różnych firm, należy
pamiętać, aby dobrać optykę do swojego aparatu. Informację tę producent umieszcza na
opakowaniu.

Oznaczenia Sigmy są dosyć czytelne i na szczęście nie jest ich dużo. Należy jednak pamiętać, że
nie wszystkie oznaczenia mogą znaleźć się na obudowie aparatu. Dla przykładu posłużymy się
obiektywem o oznaczeniu Sigma 70 mm F2.8 EX DG Macro (przedstawionym na powyższej
fotografii).

EX
Oznacza serię profesjonalną, która wyróżnia się bardzo dobrym wykonaniem, odpornością na
uszkodzenia mechaniczne oraz warunki atmosferyczne. Najważniejsza jednak jest wysoka jakość
optyki zastosowanej w tej grupie obiektywów.

DG
Oznacza obiektywy przeznaczone do lustrzanek klasycznych na film 35 mm jak i lustrzanek
cyfrowych. Zastosowanie w tej serii bardziej telecentrycznych soczewek pozwala na zmniejszenie
niepożądanych zjawisk związanych z budową matrycy cyfrowej, a powłoki antyodblaskowe
nowego typu redukują refleksy i pozwalają na lepszy balans kolorów.

DC
Symbol ten przeznaczony jest dla obiektywów zaprojektowanych dla lustrzanek cyfrowych z
matryca APS-C (czyli o wymiarach mniejszych niż klatka filmu 35 mm). Mają one bardziej zwartą
budowę i niewielką wagę, ale ze względu na pole krycia obrazu dostosowane do potrzeb
niepełnoklatkowej matrycy nie nadają się do korpusów z klatką 35 mm. O ogniskowych
obiektywów w zastosowaniu z cyfrowymi lustrzankami pisaliśmy w

części 2.

poradnika.

APO
Oznacza grupę obiektywów, w których zastosowano układy soczewek ze szkła
niskodyspersyjnego. Określenie APO to skrót od angielskiego słowa Apochromatic. Bardzo niski
współczynnik załamania światła zmniejsza aberrację chromatyczną, a dodatkowo podwyższa
kontrast i ostrość. Oznaczenie to umieszczane jest na początku nazwy obiektywu.

ASP.
Te trzy litery znaleźć można w obiektywach wyposażonych w soczewki asferyczne (stąd skrót od
angielskiego słowa Aspherical ). Tego typu szkła likwidują przede wszystkim aberrację sferyczną i
zniekształcenia geometryczne obrazu (przede wszystkim na brzegach kadru) pozwalając
jednocześnie na zmniejszenie liczby soczewek zastosowanych w optyce przy zachowaniu wysokiej
jakości optycznej. Więcej o specjalnych soczewkach pisalliśmy w

części 4

poradnika.

OS
Skrót pochodzi od angielskiego określenia Optical Stabilizer - stabilizacja optyczna. Obiektywy tak
oznaczone wyposażono w czujniki umieszczone wewnątrz obudowy, które sterują ruchami grupy
soczewek kompensujących drgania obiektywu. System stabilizacji działać może w jednym z dwóch
trybów. W pierwszym, przeznaczonym do fotografowania obiektów nieruchomych, korygowana
jest zarówno płaszczyzna pionowa i pozioma, natomiast w drugim tylko płaszczyzna pionowa
pozwalając tym samym na fotografowanie obiektów znajdujących się w ruchu. W

4 części

poradnika opisaliśmy różne systemy stabilizacji.

HSM
To znany już z wcześniejszych części poradnika symbol silnika ultradźwiękowego (z ang. Hyper
Sonic Motor ) stosowanego w układzie autofokusa. Przypomnijmy, że pozwala on na bardzo
szybkie i bezszelestne ustawianie ostrości oraz w razie potrzeby ręczne doprecyzowanie ustawienia
bez konieczności przełączania trybu ostrzenia na ręczny. Zainteresowanych tym zagadnieniem
ponownie odsyłamy do

4 części

naszego poradnika.

CONV.
Takie oznaczenie można spotkać na optyce, która przewidziana jest do współpracy z konwerterami,
na przykład z telekonwerterem Sigma APO Tele converter 2x EX DG. Pozwalają one między
innymi na prawidłowe działanie automatyki ekspozycji podczas stosowania konwertera.

RF
Skrót informujący nas o zastosowaniu tylnego ogniskowania w obiektywie, pochodzi od słów Rear
Focus. W tego typu konstrukcjach podczas ustawiania ostrości przemieszcza się tylko tylna grupa
soczewek. Jej małe rozmiary i niewielka waga pozwala na szybką i cichą zmianę ostrości.

IF
Oznacza wewnętrzne ogniskowanie i pochodzi od angielskiego określenia nner Focus (o którym
pisaliśmy w

części 4

poradnika). W trakcie ostrzenia przemieszcza się wewnętrzna grupa

soczewek, dzięki czemu nie zmienia się długość obiektywu oraz nie porusza się przednia soczewka.

Macro
Określenie przewidziane dla obiektywów umożliwiających odwzorowanie obrazu w skali
stosowanej w makrofotografii. W przypadku różnych rodzajów szkieł odwzorowanie będzie inne.
Najlepsze rezultaty zapewnia optyka stałoogniskowa, w której uzyskać można odzwierciedlenie
nawet 1:1.

DF System
Dual Focus System to system pozwalający na odłączenie wewnętrznego mechanizmu autofokusa
od zewnętrznego pierścienia ręcznego ostrzenia. Dzięki zmniejszeniu masy i oporów poruszanych
elementów ostrzenie jest szybsze i bardziej precyzyjne.

Floating System
System pozwalający na poprawienie jakości optycznej obiektywu. Dwie ruchome grupy soczewek
pozwalają na bardziej precyzyjną korekcję optyczną konstrukcji w całym zakresie ostrzenia, dzięki
czemu możliwe staje się zmniejszenie aberracji (zwłaszcza astygmatyzmu). System ten jest
szczególnie przydatny przede wszystkim w obiektywach typu Makro.

część 9

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 9: obiektywy
firmy Tamron W poprzednich częściach przewodnika dla zupełnie początkujących
rozpoczęliśmy opis oznaczeń obiektywów różnych producentów. Dziś nadszedł czas na
kolejnego producenta niezależnego - firmę Tamron.

Dzisiejszy odcinek poradnika zostanie poświęcony oznaczeniom obiektywów firmy Tamron. Jest to
producent niezależny, podobnie jak Sigma, wiec w jego ofercie znaleźć można optykę z
mocowaniem do lustrzanek Canona, Nikona, Koniki Minolty (a teraz oczywiście Sony) oraz
Pentaksa. W ofercie nie znajdziemy obiektywów do lustrzanek Systemu 4/3.

obiektyw firmy Tamron oznaczony symbolem SP AF28-75mm F/2.8 XR Di LD Aspherical [IF]

Macro z mocowaniem do lustrzanek Canona

W wypadku tego producenta stopień zaawansowania nazw jest dosyć wysoki. Nie wynika to z
wyjątkowej technologii albo szczególnych właściwości szkieł. Przyczyna jest bardziej prozaiczna.
Otóż w nazwie pojawiają się wszystkie skróty i oznaczenia, które dotyczą danego obiektywu. O ile
nikt nie zdziwi się, gdy tyle symboli zobaczy na opakowaniu produktu, ale umieszczanie ich
bezpośrednio na obudowie optyki chyba mija się z celem. Jako przykład posłużymy się
obiektywem Tamron SP AF28-75mm F/2.8 XR Di LD Aspherical [IF] Macro. Widać, że cała
nazwa niemalże oplata pierścień, na którym została umieszczona.

Pierwszą rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę przy kupnie optyki Tamrona jest rodzaj
mocowania. Na pudełku producent podaje informację, do jakiego typu lustrzanek przeznaczony jest
egzemplarz znajdujący się w środku. W pierwszej części naszego

poradnika

zostały omówione

różne typy mocowań.

SP
Skrót ten pochodzi od angielskich słów Super Performance. Oznacza serię obiektywów o
najlepszych parametrach optycznych. Jeśli ktoś szuka optyki ze stałym światłem, to znajdzie ją
właśnie w tej grupie. Nie znaczy to jednak, że w serii SP znajdują się szkła tylko tego typu. Należą
do niej także obiektywy o zmiennym świetle. Więcej informacji o jasności obiektywu znajduje się

części 3.

poradnika.

AF
Skrót ten pochodzi od słowa autofocus i mówi o tym, że obiektywy z takim oznaczeniem
wyposażono w system automatycznego ustawiania ostrości.

28-75
Cyfry te oznaczają zakres ogniskowych. W naszym przykładzie mamy do czynienia z obiektywem
typu zoom, dlatego dwie liczby określają jego ogniskową. W wypadku optyki stałoogniskowej w
tym miejscu pojawi się tylko jedna liczba. Problem ogniskowej obiektywu omówiliśmy w

części 2.

poradnika.

F/2.8

Jest to informacja o maksymalnym otworze przysłony obiektywu, czyli także o jego jasności. Nasz
przykład to optyka ze stałym światłem. Z tego powodu znalazła się tu tylko jedna wartość. Jeśli
przy zmianie ogniskowej zmienia się także wartość przysłony w tym miejscu pojawią się dwie
liczby. Więcej o przysłonie można przeczytać w

części 3.

poradnika.

XR
Skrót pochodzi od angielskiego określenia Extra Refractive Index. Oznacza zastosowanie w
konstrukcji obiektywu soczewek typu XR o dużym współczynniku załamania światła. Dzięki temu
stało się możliwe zmniejszenie długości i średnicy obiektywu przy niezmienionej jasności.

Di
Skrót utworzono od angielskiego określenia Digitall Integated Design. Oznacza on obiektywy
zaprojektowane z myślą o lustrzankach cyfrowych, ale mające pole krycia pełnej klatki
małoobrazkowej. Dzięki temu mogą być one stosowane w aparatach cyfrowych z matrycą
niepełnoklatkową i w tradycyjnych lustrzankach na film małoobrazkowy.

Di II
Tak oznaczane są obiektywy zaprojektowane do lustrzanek cyfrowych z niepełnoklatkową matrycą.
Nie można stosować ich w aparatach na tradycyjny film lub z matrycą pełnoklatkową. O
ogniskowych obiektywów w zastosowaniu z lustrzankami cyfrowymi pisaliśmy w

części 2.

poradnika.

LD
Pochodzi od angielskiego określenia Low Dispersion. Oznacza zastosowanie w konstrukcji
obiektywu elementów o niskiej dyspersji. Zmniejszają one aberrację chromatyczną objawiającą się
kolorowymi obwódkami wokół kontrastowych krawędzi. Oprócz tego poprawiają kontrast i ostrość
optyki. O zastosowaniu specjalnych soczewek pisaliśmy więcej w

części 4.

poradnika.

Aspherical
To określenie jest raczej łatwe do rozszyfrowania, oznacza bowiem zastosowanie soczewek
asferycznych. Zamiast pełnej nazwy Tamron czasami używa skrótu ASL. Szkła tego typu
pozwalają na zmniejszenie aberracji sferycznej i dystorsji (czyli zniekształcenia geometrycznego).
Umożliwiają także zmniejszenie liczby soczewek, dzięki czemu obiektyw staje się mniejszy i
lżejszy.

IF
To określenie mówiące o zastosowaniu wewnętrznego ogniskowania (ang. Internal Focusing
System ). Dzięki niemu podczas ustawiania ostrości nie zmienia się długość obiektywu i nie obraca
się przednia soczewka. Rozwiązanie to pozwala także na zmniejszenie minimalnej odległości od
fotografowanego przedmiotu. Więcej informacji o wewnętrznym ogniskowaniu znaleźć można w

4. części

poradnika.

ZL
Skrót od angielskiego określenia Zoom Lock Feature. To proste rozwiązanie pozwalające na
zablokowanie pierścienia zomu. Tym samym w czasie przenoszenia aparatu z zapiętym
obiektywem nie musimy obawiać się, że przypadkowo zmieni się ogniskowa i zwiększy się
długość obiektywu.

AD
To skrót od określenia Anomalous Dispersion. Soczewki tego typu zmniejszają współczynnik
dyspersji dla określonej długości fali. Dzięki nim można zmniejszyć aberrację chromatyczną
znajdującą się w osi optycznej teleobiektywów oraz aberrację chromatyczną dotyczącą brzegów

obrazu obiektywów szerokokątnych.

GM
Skrót pochodzi od określenia Glass-Molded a oznacza wykorzystanie w budowie obiektwu
soczewek asferycznych wykonanych ze szkła tłoczonego.

HID
High Index High Dispersion - szklane elementy wykonane w tej technologii pozwalają zmniejszyć
aberrację chromatyczną.

VC
To skrót określający stabilizację optyczną (od angielskiego określenia Vibration Compensation). W
systemie tym stabilizowana jest grupa soczewek umożliwiając kompensację drgań w trzech
płaszczyznach. W dniu publikacji tego artykułu Tamron wypuścił na rynek tylko jeden obiektyw ze
stabilizacją, Tamron AF 28-300mm F/3.5-6.3 XR Di VC LD Aspherical (IF) MACRO.

SHM
Skrót oznacza najwyższej jakości hybrydowe mocowanie obiektywu (Super Hybrid Mount ).
Bagnet mocowania skonstruowany jest ze specjalnie przygotowanego materiału, który stanowi
połączenie stali i specjalnego tworzywa sztucznego o bardzo wysokiej wytrzymałości. Zmniejsza to
wagę tego elementu o około 70%.

W następnej części przewodnika dla zupełnie początkujących zajmiemy się obiektywami firmy
Tokina. Zapraszamy.
autor:

źródło:

abc.fotopolis.pl

część 10

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 10: obiektywy
firmy Tokina Dzisiejsza część poradnika poświęcona zostanie ostatniemu z wielkiej trójki
producentów niezależnych - firmie Tokina. A wyjaśnień będzie sporo, gdyż w oznaczeniach
tego producenta najtrudniej się zorientować

W dziesiątym odcinku poradnika dla zupełnie początkujących znalazły się informacje o
oznaczeniach na obiektywach firmy Tokina. Optyka tego japońskiego producenta wytwarzana jest
przede wszystkim z mocowaniami do lustrzanek Canona i Nikona, ale niektóre modele mają także
bagnet Pentaxa i Minolty, a obecnie Sony. Jednak opis obiektywów nie jest jednoznaczny.
Zacznijmy po kolei.

obiektyw Tokiny oznaczony symbolem AT-X 124 AF PRO DX

Pierwszą rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę przy obiektywach Tokiny to fakt, że mają one
swoje własne nazwy, które niekoniecznie muszą określać ich parametry. W naszym przykładzie
obiektyw nazywa się AT-X 124 AF PRO DX. Skupmy się najpierw na oznaczeniach tutaj
zawartych.

Pierwsza grupa liter oznacza klasę i serię obiektywu. Serii optyki Tokiny jest kilka, poniżej
przedstawiamy ich nazwy.

AT-X PRO
Te symbole oznaczają obiektywy najwyższej klasy. Skrót pochodzi od słów Advanced Technology-
Extra, co w sposób oczywisty sugeruje zastosowanie zaawansowanej technologii. Dodatek PRO
oznacza stałe światło w całym zakresie ogniskowych i ulepszone wykonanie. Proszę zauważyć, że
w nazwie obie części tego określenia są rozdzielone, co wprowadza spore zamieszanie.

AT-X
Takie oznaczenie pojawia się na optyce, w której zastosowano najlepsze technologie, ale w
przeciwieństwie do serii AT-X PRO światło może się zmieniać wraz ze zmianą ogniskowej, a
wykonanie jest na nieco niższym poziomie.

AF
Oznacza zastosowanie autofokusa. Jeśli w nazwie nie ma symbolu AT-X wtedy AF określa serię
obiektywów amatorskich. Cechuje się ona prostszą budową i słabszymi parametrami optycznymi i

mechanicznymi.

MF
Wprawdzie określenie to nie oznacza żadnej serii optyki, ale może pojawić się w nazwie
obiektywu. Oznacza manualne ostrzenie, czyli przypisane jest do szkieł bez autofokusa.

SZ-X
W serii tej znalazły się obiektywy bez autofokusa, ale za to ze zmienną ogniskową.

SL
Określenie to oznacza obiektywy stałoogniskowe bez autofokusa.

Kolejnym oznaczeniem, na które należy zwrócić uwagę jest tajemnicza liczba 124. Jest to symbol
własny obiektywu. Niewiele nam on mówi, ale na zdjęciu widać, że stanowi pewien skrót od
zakresu ogniskowych 12 - 24 mm. W ten sposób Tokina stara się nieco ułatwić zrozumienie nazw.

DX
Skrót ten stosowany jest przez wielu producentów, a oznacza obiektywy przeznaczone wyłącznie
do lustrzanek z niepełnoklatkową matrycą typu APS-C. Więcej o nich pisaliśmy w

części 2

poradnika.

D
Tak Tokina określa optykę przeznaczoną zarówno do lustrzanek cyfrowych typu APS-C, jak i
aparatów z matrycą pełnowymiarową. Można je także stosować w klasycznych aparatach na film
małoobrazkowy.

W ten sposób wyczerpaliśmy określenia mogące pojawić się w nazwie obiektywu. Pozostałe
informacje techniczne podawane są mniejszymi czcionkami pod nią. Warto też zauważyć, że na
obiektywach nie jest podawana nazwa. Można ją znaleźć na opakowaniach i w katalogach.
Przejdźmy zatem teraz do omówienia wszystkich pozostałych symboli, z którymi możemy się
spotkać w wypadku optyki Tokiny.

12-24
Liczby te podają zakres ogniskowych. Dla optyki o stałej ogniskowej pojawi się tylko jedna
wartość.

1:4
To informacja o jasności obiektywu. W naszym przykładzie oznacza jasność w całym zakresie
zoomu na poziomie liczby przysłony F4. Więcej o przysłonie można przeczytać w

części 3

poradnika.

(IF)
Obiektywy z takim symbolem podanym na obudowie wyposażono w system wewnętrznego
ogniskowania. Dzięki niemu w czasie ustawiania ostrości nie obraca się przednia soczewka, a
korpus nie zmienia długości. Więcej informacji o wewnętrznym ogniskowaniu znaleźć można w

części

poradnika.

AS
Po przeczytaniu poprzednich części poradnika łatwo się domyślić, że w ten sposób określane są
obiektywy, w których zastosowano soczewki asferyczne. O zastosowaniu specjalnych soczewek
pisaliśmy więcej w

części 4

poradnika.

F&R Aspherical
To określenie tłoczonych soczewek asferycznych. Zastosowano je w obiektywie o nazwie AT-X
235 AF PRO. Takie elementy w jeszcze większym stopniu poprawiają parametry optyczne
obiektywu.

SD
To skrót od określenia Super low Dispersion. Oznacza zastosowanie soczewek o bardzo niskiej
dyspersji, co prowadzi do zmniejszenia aberracji chromatycznej układu optycznego. Więcej
informacji na ten temat umieściliśmy w

części 4

poradnika.

HLD
Określenie to oznacza soczewki charakteryzujące się niskim współczynnikiem rozszczepienia
światła i wysokim współczynnikiem załamania światła (High-refraction, Low Dispersion).
Stosowane są w obiektywach szerokokątnych zmniejszając ich rozmiary i poprawiając parametry
optyczne.

MC
Pochodzi od angielskiego określenia Multi-Coating, a oznacza zastosowanie wielowarstwowych
powłok przeciwodblaskowych zmniejszających ilość odbitego wewnątrz obiektywu światła i
poprawiających kontrast. Więcej na ten temat przeczytać można w

części 4

poradnika.

FE
Floating Element system - oznacza zastosowanie w budowie obiektywu dwóch grup soczewek,
które w czasie ustawiania ostrości poruszają się niezależnie od siebie. Pozwala to między innymi
zmniejszyć astygmatyzm obiektywu.

IRF
Internal Rear Focus system - oznacza system tylnego ogniskowania, czyli w trakcie ustawiania
ostrości porusza się jedynie tylna grupa soczewek. Są one mniejsze, dzięki czemu zmniejszają się
opory, co prowadzi do szybszego działania autofokusa. System zastosowano jedynie w obiektywie
AT-X 300 AF PRO.

FC
Focus Clutch mechanism - jest to system przełączania działania autofokusa przy pomocy
pierścienia służącego do ręcznego ustawiania ostrości. W pozycji podstawowej pierścienia
włączony jest autofokus. Po przesunięciu pierścienia do przodu włączany jest tryb ręcznego
ostrzenia. Pozwala to na szybkie przełączanie między trybem ręcznym i automatycznym. W
pozycji AUTO pierścień obraca się swobodnie nie powodując ruchu mechanizmów
odpowiedzialnych za ustawienie ostrości.

FC One Touch
System ten podobny jest do opisanego wyżej, ale pozwala na swobodniejsze korzystanie z
pierścienia i przełączanie między pozycjami autofokusa i ręcznego ustawiania ostrości w
dowolnym momencie i bez żadnych ograniczeń. Został zastosowany w obiektywie AT-X 280 AF
PRO.

W następnym odcinku poradnika zajmiemy się opisem oznaczeń obiektywów firmy Sony oraz
Konica-Minolta. Zapraszamy.
autor:

źródło:

część 11

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 11: obiektywy
systemu Sony W przedostatnim odcinku naszego poradnika dla początkujących
użytkowników cyfrowych lustrzanek wyjaśnimy oznaczenia stosowane na obiektywach
systemu Sony α (alfa). To jeden z popularniejszych systemów lustrzanek na świecie i
jednocześnie z dość burzliwą historią.

Firma Sony wkroczyła na rynek lustrzanek cyfrowych, kupując w 2006 roku dział fotograficzny
Konica Minolta. W rezultacie na rynek trafiła lustrzanka cyfrowa Sony α A100, która mimo że
bazowała na modelach Dynax firmy Konica Minolta, to była nową konstrukcją (zgodną jednak w
pełni z systemem Dynax). Taki zabieg pozwolił Sony skorzystać z szerokiej gamy obecnych już na
rynku obiektywów tego systemu, które wkrótce - prawie w komplecie - pokazały się w sklepach
także pod nową marką. Sony jednak na tym nie poprzestało i wykorzystując swoją długoletnią
współpracę z firmą Carl Zeiss poprosiło tego renomowanego niemieckiego producenta optyki o
zaprojektowanie szkieł do lustrzanek α (czyt. alfa). W rezultacie w ofercie noszącej logo Sony
możemy znaleźć obiektywy z dawnej gamy Konica Minolta, a także firmowane marką Carl Zeiss.
Należy też wspomnieć, że użytkownicy starszych aparatów Dynax (firmowanych jeszcze przez
marki Konica Minolta i Minolta) mogą bez problemów korzystać z obiektywów Sony i Carl Zeiss.
Również jeżeli użytkownik aparatu Dynax zechce kupić lustrzankę Sony, będzie mógł zachować
stare obiektywy oraz akcesoria.

skromne oznaczenia na obiektywach Sony

Firma Konica Minolta była bardzo oszczędna, jeżeli chodzi o oznaczenia optyki. Tradycję tę
przejęło także Sony i dlatego na korpusie szkieł znajdziemy tylko podstawowe informacje, a
większość umieszczonych w specyfikacjach cech opisana jest raczej słownie niż za pomocą
skrótów. Warto jeszcze zaznaczyć, że ze względu na zastosowanie stabilizacji matrycy w korpusie
lustrzanek, nie znajdziemy w ofercie Sony obiektywów ze stabilizacją - nie ma potrzeby jej

stosowania. Poniżej możliwie wszystkie najważniejsze pojęcia stosowane przez producenta, w tym
również oznaczenia obiektywów Konica Minolta, z których Sony zrezygnowało.

Przykładowe nazwy obiektywów to:
Carl Zeiss Vario-Sonnar T* DT 16-80mm f/3.5-4.5 Zoom Lens 70-
200mm f/2.8 G-Series Telephoto Zoom Lens

70-200 mm
Informuje o nominalnym zakresie ogniskowych obiektywu. Wszystkie dostępne w tej chwili
lustrzanki Sony (a także Konica Minolta) mają przelicznik ogniskowej x1,5. Czytaj więcej we
wcześniejszym

odcinku

naszej serii. Obiektywy o ogniskowych około 200 mm noszą dodatkowo

nazwę Telephoto.

f/3.5-4.5 lub F3.5-4.5
To oznaczenie tradycyjnie mówi o minimalnej liczbie przysłony dla danej konstrukcji obiektywu.

AF
W ten sposób oznaczone były obiektywy wyposażone w automatyczne ustawianie ostrości. Sony
odchodzi od tego oznaczenia, gdyż cała oferta obiektywów jest wyposażona w autofocus i nie ma
potrzeby tego dodatkowo oznaczać.

APO
Patrz ED.

ED
Extra-low Dispersion glass - skrót ten informuje o obecności w konstrukcji obiektywu soczewek
zmniejszających aberrację chromatyczną. Wcześniej w obiektywach Konica Minolta stosowany był
symbol APO, od którego Sony odeszło. Więcej na temat soczewek specjalnych pisaliśmy w

części

poradnika.

SSM
Super Sonic wave Motor - tym skrótem Sony oznacza obiektywy wyposażone w cichy silnik
ultradźwiękowy autofocusa. Więcej na temat zalet tego rozwiązania pisaliśmy

wcześniej.

Internal Focusing System
Obiektywy tak opisane wyposażone są w system wewnętrznego ogniskowania, dzięki czemu
podczas ustawiania ostrości nie obraca się przednia soczewka, ani nie zwiększa się długość
obiektywu. Ułatwia to stosowanie filtrów. Sony nie ma oddzielnego skrótu dla tej cechy optyki,
znajdziemy jedynie opis w specyfikacji danego modelu.

DMF
Direct Manual Focus - konstrukcja obiektywu umożliwia ręczne ostrzenie bez konieczności
wyłączania przełącznikiem ostrzenia automatycznego.

G
W ten sposób Konica Minolta, a teraz Sony oznacza obiektywy o polepszonych właściwościach
optycznych i o wzmocnionej konstrukcji przeznaczonej do zastosowań profesjonalnych. Skrót
pochodzi od angielskiego słowa gold czyli złoto, dlatego dodatkowo niektóre modele G oznaczone
są złotą obwódką wokół przedniej soczewki.

ASP
Skrót od Aspherical, który oznacza obecność soczewek asferycznych w konstrukcji obiektywu.

Skrót stosowany dawniej przez Konica Minolta. W obiektywach firmowanych przez Sony nie
używany i zastąpiony przez opis w specyfikacji danego modelu. Więcej o soczewkach
asferycznych pisaliśmy

tutaj.

AD
Anomalous Dispersion - dodatkowe oznaczenie stosowane w starszych obiektywach APO
oznaczające obecność w konstrukcji soczewek o obniżonej dyspersji. Skrót nie stosowany przez
Sony.

CIR
Dawne oznaczenie obiektywów Konica Minolta informujące o "kołowej" przysłonie (Circular
Aperture), dającej ładniejsze nieostrości w drugim planie. Sony posługuje się opisem w
specyfikacji obiektywu.

D
Skrót od słowa Distance informujący o współpracy obiektywu z zaawansowanym systemem
pomiaru światła ADI opracowanym przez firmę Konica Minolta. Obiektywy z logiem Sony są w
całej gamie zgodne z ADI, więc skrót ten można znaleźć już tylko w oznaczeniach starszych wersji
optyki.

DT
Skrót od Digital Technology występuje w nazwach obiektywów przeznaczonych do lustrzanek
cyfrowych z przelicznikiem ogniskowej x1,5. Taki obiektyw założony do aparatu na zwykły film
może winietować (dawać zaciemnione rogi obrazu).

Reflex
Sony posiada w swojej ofercie teleobiektyw 500 mm F8 Reflex o konstrukcji lustrzanej. W jego
nazwie występuje słowo Reflex - odbicie.

Macro
Takie oznaczenie znajdziemy na obiektywach przystosowanych do fotografowania przedmiotów z
dużym zbliżeniem. Więcej o makro pisaliśmy w

części 4.

Carl Zeiss
To nazwa renomowanego niemieckiego producenta optyki współpracującego z Sony przy
konstrukcji obiektywów do kamer wideo i aparatów cyfrowych. Seria obiektywów Sony
zaprojektowana w laboratoriach Carl Zeiss nosi logo tej firmy. Zobacz naszą relację z wizyty w
zakładach

Carl Zeiss.

STF
Smooth Trans Focus - jedną z ciekawszych konstrukcji odziedziczonych przez Sony wraz z
przejęciem firmy Konica Minolta jest obiektyw 135 mm F2.8 [T4.5] STF, który dzięki swojej
budowie umożliwia precyzyjne rozmycie elementów znajdujących się poza głównym tematem
zdjęciowym.

oznaczenia obiektywu 135 mm F2.8 [T4.5] STF

[T4.5]
Liczba przysłony w obiektywie STF od której wzwyż wartości przysłony ustawiane są tylko
ręcznie.

Focus Hold Button
Nazwa określająca przyciski na korpusie obiektywu, których naciśniecie powoduje zablokowanie
ostrości w danym położeniu bez potrzeby sięgania do korpusu aparatu. Ułatwia to operowanie
długimi teleobiektywami.

Planar, Sonnar, Vario-Sonnar
Tradycyjne nazwy konstrukcji obiektywów Carl Zeiss. Przedrostek Vario oznacza odmianę
zmiennoogniskową (zoom).

T*
Oznaczenie informujące o pokryciu soczewek w obiektywach Carl Zeiss specjalnymi powłokami
antyrefleksyjnymi redukującymi poświatę i bliki.

SAL-100M28, SAL-85F14Z, SAL-18200, SAL-70200G
Są to oznaczenia modelowe obiektywów, które są stosowane przez Sony do szybkiej identyfikacji
w cennikach i katalogach. Można je dosyć prosto rozszyfrować. Na przykład SAL-100M28 oznacza
obiektyw o nominalnej ogniskowej 100 mm (100) z funkcją makro (M) o stałej przysłonie
minimalnej f/2.8 (28). Obiektywy firmowane przez Carl Zeiss mają na końcu symbolu literę Z.
Literę G, z kolei znajdziemy na końcu oznaczenia obiektywów serii... G. Obiektywy zoom
określane są pisanymi łącznie liczbami zakresu ogniskowych, czyli na przykład SAL-18200 to
obiektyw o zakresie nominalnych ogniskowych 18-200 mm.

część 12

Obiektyw do lustrzanki cyfrowej - przewodnik dla zupełnie początkujących część 12: obiektywy z
bagnetem K (Pentax i Samsung) W dwunastej, ostatniej części poradnika Fotopolis.pl
kończymy opis oznaczeń obiektywów stosowanych przez poszczególnych producentów optyki.
Dzisiaj wyjaśniamy skróty, które można znaleźć na obiektywach z bagnetem K stosowanym
przez Pentaksa i Samsunga.

Bagnet K został opatentowany i wprowadzony na rynek w 1975 roku przez firmę Pentax.
Pierwszymi lustrzankami, które go wykorzystywały były modele K2, KX i KM. Duża popularność,
którą zdobyło to mocowanie, spowodowała prawdziwy wysyp obiektywów i aparatów
producentów niezależnych, którzy postanowili włączyć się do tego najbardziej uniwersalnego z
ówczesnych standardów. Pentax od zawsze stawiał na jak największą kompatybilność wstecz,
dlatego nawet najnowsze lustrzanki tej marki umożliwiają fotografowanie ze starą (co nie znaczy -
słabą) optyką. Podpinając do K10D klasyczną "pięćdziesiątkę" z "gołym" bagnetem K (bez styków
informacyjnych) nie mamy do dyspozycji automatycznego ustawiania ostrości (co oczywiste), ale
znaczna większość pozostałych funkcji działa. A biorąc pod uwagę znakomitą jakość klasycznych,
manualnych szkieł Pentaksa jest to zaleta nie do przecenienia.

Niewykluczone, że był to jeden z argumentów, które skłoniły Samsunga do współpracy z
Pentaksem. Na rynku pojawiły się lustrzanki z logiem koreańskiego producenta, będące
praktycznie kopiami modeli Pentaksa. W ofercie tej drugiej firmy znajduje się w tej chwili 25
modeli obiektywów - w tym 11 z linii DA (tylko do niepełnoklatkowych lustrzanek cyfrowych) i 2
szkła, które lada dzień powinny trafić do sprzedaży. Samsung chwali się 5 obiektywami
firmowanymi marką Schneider-Kreuznach oraz dwoma konstrukcjami ze swoim logiem. Wszystkie
modele są odpowiednikami pentaksowych pierwowzorów.

Pentax DA* 16-50 mm F2.8 ED AL [IF] SDM

Żeby dać przykłady nazw obiektywów zawierających najwięcej stosowanych przez Pentaksa
symboli znów (tak jak w przypadku Systemu 4/3) musimy się posiłkować modelem, który jeszcze
nie trafił do sprzedaży. Mowa o SMC DA* 16-50 mm F2.8 ED AL [IF] SDM. Drugim
przykładowym szkłem będzie SMC FA 31 mm F1.8 AL Limited (uznany parę lat temu przez
naszego felietonistę Mike'a Johnstona za

najlepszy obiektyw autofocus na świecie

). Techniczne

terminy pojawiające się w poniższych opisach były tłumaczone w poprzednich odcinkach naszego
przewodnika, więc nie będziemy się powtarzali, a jedynie odsyłali czytelnika do wcześniejszych
części.

SMC
Nie zawsze uwzględniane w pełnej nazwie obiektywu oznaczenie wielowarstwowych powłok
przeciwodblaskowych (Super-Multi-Coating). Opatentowane i pierwszy raz zastosowane przez
firmę w 1971 roku 7-warstwowe powłoki cieszą się renomą jednych z najlepszych na świecie.
Redukują niekorzystne odblaski światła obniżające m.in. kontrast na zdjęciach.

DA
Oznacza linię obiektywów przeznaczonych wyłącznie do niepełnoklatkowych lustrzanek

cyfrowych z matrycą w rozmiarze APS-C. Po zamontowaniu do aparatu na film 35 mm dają efekt
winiety (zaciemnienia rogów kadru). Więcej na ten temat pisaliśmy w

części 2.

naszego

przewodnika. Obiektywy z linii DA nie mają pierścienia przysłon, więc umożliwiają kontrolę
wartości przysłony wyłącznie z poziomu aparatu.

*
Symbolem gwiazdki Pentax oznacza obiektywy najwyższej klasy - nie tylko jeśli chodzi o jakość
optyczną, ale też solidność wykonania. Niektóre obiektywy z * w nazwie są uszczelnione
(niestraszne im trudne warunki pogodowe jak deszcz czy burza piaskowa).

16-50 mm
Powyższe liczby oznaczają podaną w milimetrach nominalną ogniskową obiektywu lub jej zakres
w przypadku obiektywów typu zoom. W lustrzankach cyfrowych z bagnetem K rzeczywisty obraz
odpowiada ogniskowej 1,5x dłuższej niż nominalna. W tym wypadku otrzymamy pole widzenia
odpowiadające zakresowi ok. 24-75 mm w małym obrazku. Zasadę obliczania ogniskowych w
cyfrowych lustrzankach opisaliśmy w

części 2.

poradnika.

F2.8
To oznaczenie mówi o maksymalnym otworze przysłony, czyli o ilości światła, jaką jest w stanie
przenieść dana konstrukcja obiektywu. Im mniejsza liczba, tym więcej światła obiektyw
przepuszcza. W niektórych obiektywach typu zoom wartość ta zmienia się w zależności od
długości ogniskowej. Dlatego na korpusie obiektywu podawany jest wtedy zakres wartości dla
najkrótszej i najdłuższej ogniskowej. O znaczeniu wartości przysłony w obiektywach pisaliśmy w

części 3.

części

AL
Oznaczenie to informuje o zastosowaniu w konstrukcji obiektywu elementów (soczewek)
asferycznych ograniczających aberrację sferyczną i spadek ostrości na brzegach kadru. Więcej na
ten temat pisaliśmy w

części 4.

[IF]
Skrót od Internal Focusing, czyli wewnętrzne ogniskowanie. Obiektywy z tym oznaczeniem nie
zmieniają długości podczas ustawiania ostrości, a przednia soczewka nie kręci się w tym czasie.
Zamiast zmieniać odległość od matrycy (lub filmu) całego układu optycznego, wewnątrz obudowy
porusza się specjalna grupa soczewek. Zmniejsza to zapotrzebowanie systemu AF na prąd oraz
ułatwia korzystanie z niektórych filtrów optycznych (np. polaryzacyjnego). O wewnętrznym
ogniskowaniu pisaliśmy już

w 4. części

naszego przewodnika.

SDM
Skrót od Supersonic Direct-drive Motor - tak Pentax oznacza silnik ultradźwiękowy wbudowany w
obiektyw. Silniki takie zapewniają szybkie a przede wszystkim ciche działanie systemu AF. Więcej
na ten temat pisaliśmy w

części 4.

Pierwszymi obiektywami Pentaksa wyposażonymi w silniki

SDM będą zapowiedziane na najbliższą przyszłość modele SMC DA* 16-50 mm F2.8 ED AL [IF]
SDM i SMC DA* 50-135 mm F2.8 ED [IF] SDM. W tej chwili jedynym aparatem Pentaksa
przystosowanym do pracy z obiektywami z ultradźwiękowymi silnikami AF jest K10D. W
pozostałych ostrość będzie regulowana za pomocą silnika wbudowanego w korpus.

FA
Jedno z wielu oznaczeń stosowanych przez Pentaksa w kryjących pełną klatkę małego obrazka
obiektywach autofocus z bagnetem K związane m.in. z funkcjami i liczbą styków informacyjnych
oraz okresem, w którym produkowano obiektyw. Od najstarszego do najnowszego: F, FA, FAJ
(pierwsze obiektywy Pentaksa bez pierścienia przysłon), D FA.

Limited
Wbrew nazwie nie oznacza serii o limitowanej (w domyśle - niskiej) liczbie egzemplarzy. W ten
sposób Pentax oznacza obiektywy stałoogniskowe o najwyższej jakości wykonania i
wykorzystanych materiałów. Są to szkła niewielkich rozmiarów, zazwyczaj o niespotykanych
ogniskowych (21 mm, 31 mm, 43 mm itp.). W tej chwili w ofercie firmy znajdują się 3 obiektywy
z linii FA Limited (pełnoklatkowe, z pierścieniem przysłon) i 3 z "cyfrowej" linii DA Limited
(niepełnoklatkowe, bez pierścienia przysłon).

Kilka dodatkowych szczegółów oraz inne oznaczenia, które można spotkać w opisie obiektywów z
bagnetem K:

K, M, A
Symbole stosowane do identyfikacji starszej, manualnej optyki na bagnet Pentaksa. Pierwsze
obiektywy nie miały żadnego dodatkowego oznaczenia, ale zwykło się je oznaczać symbolem K.
Później producent wprowadził linię M, bardziej pasującą do niewielkich korpusów takich
lustrzanek małoobrazkowych jak ME Super czy MX. Linia A jest w tym towarzystwie najmłodsza i
została wyposażona w styki informacyjne, pozwalające na sterowanie przysłoną z poziomu aparatu,
dzięki czemu możliwe jest korzystanie w lustrzankach cyfrowych korzystanie z Programu i
preselekcji czasu. Obiektywy z linii K oraz M działają tylko w manualu i preselekcji przysłony.

Macro
Informuje, że obiektyw pozwala na fotografowanie z małych odległości z dużym powiększeniem -
przynajmniej w skali 1:2.

Fisheye
Oznacza tzw. rybie oko, czyli bardzo szerokokątne szkło o wysokiej dystorsji beczkowatej (im
dalej od centrum kadru, tym bardziej linie proste obrazu są zakrzywione). Tylko do zadań
specjalnych.

Stabilizacja obrazu
Sprzętowa stabilizacja obrazu umożliwia wykonanie nieporuszonych zdjęć przy długich czasach
otwarcia migawki bez konieczności korzystania ze statywu. Obiektywy Pentaksa nie są
wyposażane w optyczne systemy redukujące drgania, ponieważ firma postawiła na stabilizację
matrycy - na razie w modelach K100D i K10D. Więcej na ten temat pisaliśmy w części 4. naszego
poradnika (można ją znaleźć

tutaj

)

SP
Skrót od Super Protect - nazwy powłoki ochronnej nanoszonej na przednią soczewkę wybranych
obiektywów z wyższej półki. Chroni obiektyw przed osadzaniem się zanieczyszczeń i ułatwia
późniejsze czyszczenie (np. odcisków palców).

Ghostless
Powłoki typu ghostless zostały po raz pierwszy zastosowane w 1997 roku w obiektywie FA 43 mm
F1.9 Limited. Jest to ulepszona wersja powłok SMC, szczególnie skuteczna w eliminowaniu
"duszków" spowodowanych odbiciami światła. Ponieważ proces aplikowania powłok typu

ghostless jest niezwykle kosztowny, używa się go wyłącznie w wypadku obiektywów z najwyższej
półki.

Quick-Shift Focus
Funkcja pozwalająca na wygodne, ręczne przeostrzanie w trybie AF (po ustawieniu ostrości przez
system autofocusa) bez konieczności przełączania się na tryb manualny w aparacie. Działa zarówno
z korpusami wyposażonymi w obsługę silników SDM, jak i z pozostałymi.

Powerzoom
Funkcja niektórych korpusów małoobrazkowych i obiektywów sprzed ery cyfrowej pozwalająca
m.in. na zmianę ogniskowej obiektywu z poziomu aparatu. W najnowszym modelu K10D styki
powerzooma odpowiadają za zasilanie silnika ultradźwiękowego SDM.

D-Xenon
Rodzaj oznaczenia obiektywów marki Schneider-Kreuznach sprzedawanych przez Samsunga.
Xenon to nazwa konkretnego rodzaju konstrukcji optycznej. Litera D oznacza obiektyw
przystosowany do pracy z lustrzankami cyfrowymi. W przeciwieństwie od Pentaksa Samsung nie
identyfikuje w nazwie jednoznacznie szkieł pełnoklatkowych i niepełnoklatkowych - np. D-Xenon
12-24mm F4.0 ED AL kryje pole widzenia matrycy APS-C, a D-Xenogon 35mm F2.0 AL pełną
klatkę małego obrazka.

Na tym kończymy nasz cykl rozszyfrowujący oznaczenia obiektywów. Już wkrótce kolejne porady
dla początkujących. Zapraszamy!
autor:

łk

źródło:

abc.fotopolis.pl