Asystentka_stomatologiczna_322[01].Z3.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Podstawowa terminologia Organizacja stanowiska pracy. Sterylizacja

fizyczna i chemiczna. Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz ochrony przeciwpożarowej

5.1.1 Ćwiczenia

5.2. Zasady przygotowania instrumentów, materiałów opatrunkowych

i bielizny zabiegowej do sterylizacji. Zasady sterylizacji w autoklawie.
Kontrola procesu sterylizacji, rodzaje wskaźników

5.2.1 Ćwiczenia

5.3. Zasady przechowywania sterylnych instrumentów, materiałów

opatrunkowych i bielizny zabiegowej. Konsekwencje nieprawidłowo
przeprowadzonej sterylizacji. Zasady znakowania sterylnych pakietów
z narzędziami, materiałami opatrunkowymi i bielizną zabiegową

5.3.1 Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie asystentka stomatologiczna z zakresu
wykonywania sterylizacji instrumentów, materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania – nauczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

korzystać z technologii informacyjnej,

−

wykonywać prace zgodnie z zasadami bhp,

−

obsługiwać urządzenia techniczne,

−

obsługiwać komputer ,

−

pracować w grupie i indywidualnie

−

wykorzystywać wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii i patologii komórek , tkanek,
układów organizmu człowieka

−

wykorzystywać wiedzę z zakresu funkcji komórek , tkanek, układów organizmu
człowieka

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska

−

posługiwać się terminologią farmakologiczną,

−

scharakteryzować grupy leków,

−

wyjaśnić mechanizmy działania leków,

−

charakteryzować ważniejsze postacie leków,

−

posługiwać się nazwami leków oraz ich synonimami,

−

określać termin ważności leku,

−

określać zasady i techniki podawania leku,

−

charakteryzować środki lecznicze i materiały stosowane w profilaktyce i terapii
stomatologicznej,

−

stosować leki i środki opatrunkowe podczas udzielania pierwszej pomocy,

−

określać zasady przechowywania i ewidencjonowania leków stosowanych w gabinecie
stomatologicznym,

−

stosować dokumenty prawne, normalizujące dystrybucję leków,

−

wyjaśniać zdrowotne i społeczne skutki niewłaściwego i nadmiernego przyjmowania
leków, przeprowadzić działania edukacyjne na temat zasad przyjmowania leków oraz
niebezpieczeństwa samoleczenia i nadużywania leków

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić terminy: sterylizacja, aseptyka,

−

rozróżnić metody sterylizacji,

−

scharakteryzować chemiczne metody sterylizacji,

−

określić zasady przeprowadzania sterylizacji chemicznej,

−

scharakteryzować fizyczne metody sterylizacji,

−

określić zasady przeprowadzania sterylizacji fizycznej,

−

scharakteryzować etapy przygotowywania instrumentów

−

do sterylizacji,

−

zorganizować stanowisko pracy do przygotowywania instrumentów stomatologicznych,
materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej przeznaczonych do sterylizacji, zgodnie
z wymaganiami ergonomii,

−

przygotować pakiety z narzędziami, materiałami opatrunkowymi i bielizną zabiegową
do sterylizacji,

−

rozróżnić rodzaje autoklawów,

−

scharakteryzować mechanizm sterylizacji w autoklawie,

−

zastosować procedury obsługi autoklawu,

−

zastosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej,

−

zastosować sposoby kontroli procesu sterylizacji,

−

oznakować wysterylizowane pakiety,

−

zastosować procedury postępowania z wysterylizowanymi instrumentami, materiałami
opatrunkowymi i bielizną zabiegową,

−

określić zasady przechowywania sterylnych instrumentów, materiałów opatrunkowych
i bielizny zabiegowej,

−

określić zagrożenia wynikające z nieprawidłowo przeprowadzonej sterylizacji,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

..........................................................................................

Modułowy program nauczania:

Asystentka stomatologiczna 322[01]

Moduł:

Sterylizacja i dezynfekcja 322[01].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

sterylizacji

instrumentów,

materiałów

opatrunkowych i bielizny zabiegowej 322[01].Z3.02

Temat: Podstawowe wiadomości i terminologia z zakresu sterylizacji.

Cel ogólny: Stosowanie podstawowej terminologii, metod sterylizacji, przepisów BHP

i ochrony przeciwpożarowej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

posłużyć się podstawową terminologię z zakresu sterylizacji,

−

rozróżnić metody sterylizacji,

−

zastosować przepisy z zakresu BHP i ochrony przeciwpożarowej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach,

−

praca indywidualna.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura z rozdziału 4.1. poradnika dla ucznia,

−

karta ćwiczeń,

−

literatura uzupełniająca.

Przebieg zajęć:
1.  Określenie tematu zajęć.
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy.
4.  Podział grupy uczniów na zespoły.
5.  Podanie uczniom pytań sprawdzających:

−

Co oznaczają terminy: sterylizacja, aseptyka?

−

Jakie znasz metody sterylizacji?

−

Jakie są zasady przeprowadzenia sterylizacji chemicznej?

−

Na czym polegają fizyczne metody sterylizacji?

6. Uczniowie pracują w zespołach opracowują metody sterylizacji, dokonują jej krótkiej

charakterystyki i opisują jej funkcje.

7. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność swoich opracowań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8.  Uczniowie zapisują zebrane informacje w karcie ćwiczeń.
9.  Uczniowie - liderzy poszczególnych grup omawiają metody sterylizacji na forum klasy.
10.  Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność zebranych informacji.
11.  Nauczyciel ocenia uczniów.

Zakończenie zajęć

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Praca domowa

Nauczyciel prosi, aby uczniowie w domu powtórzyli terminologię z zakresu sterylizacji.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

pytania sprawdzające posługiwanie się podstawową terminologią z zakresu sterylizacji,
przepisów BHP i przeciwpożarowych, rozróżnianie metod sterylizacji, stosowania zasad
obowiązujących przy przygotowywaniu do sterylizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

..........................................................................................

Modułowy program nauczania:

Asystentka stomatologiczna 322[01]

Moduł:

Sterylizacja i dezynfekcja 322[01].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

sterylizacji

instrumentów,

materiałów

opatrunkowych i bielizny zabiegowej 322[01].Z3.02.

Temat: Zasady przygotowania instrumentów, materiałów opatrunkowych i bielizny

zabiegowej do sterylizacji.

Cel ogólny: Stosowanie zasad przygotowania instrumentów, materiałów opatrunkowych

i bielizny zabiegowej do sterylizacji.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przygotować instrumenty, materiały opatrunkowe i bieliznę zabiegową do sterylizacji,

−

rozróżnić etapy przygotowania do sterylizacji,

−

zastosować przepisy z zakresu BHP i ochrony przeciwpożarowej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja,

−

pogadanka,

−

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach,

−

praca indywidualna.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura poradnika dla ucznia,

−

karta ćwiczeń,

−

materiały do sterylizacji,

−

opakowania sterylizacyjne,

−

literatura uzupełniająca.

−

Jakie są etapy przygotowania instrumentów, materiałów opatrunkowych i bielizny
zabiegowej do sterylizacji?

−

Jakich zasad należy przestrzegać przy przygotowywaniu do sterylizacji?

−

Jakich przepisów z zakresu BHP i ochrony przeciwpożarowej należy przestrzegać?

6. Uczniowie pracują w zespołach przedstawiają etapy przygotowania do sterylizacji,

dokonują ich krótkiej charakterystyki i opisują ich funkcje.

7. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność swoich wypowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Uczniowie zapisują zebrane informacje w karcie ćwiczeń,
9. Uczniowie - liderzy poszczególnych grup omawiają etapy przygotowania do sterylizacji na

forum klasy.

10. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność zebranych informacji.
11. Nauczyciel ocenia uczniów.

Zakończenie zajęć

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

Nauczyciel prosi, aby uczniowie w domu powtórzyli etapy i zasady przygotowania

instrumentów, materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej do sterylizacji.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

pytania sprawdzające posługiwanie się podstawową terminologią z zakresu sterylizacji,
przepisów BHP i przeciwpożarowych, różnicowanie etapów przygotowania do
sterylizacji, znajomości zasad obowiązujących przy przygotowywaniu do sterylizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawowa terminologia. Organizacja stanowiska pracy.

Sterylizacja fizyczna i chemiczna. Przepisy dotyczące
bezpieczeństwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpożarowej.

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj sterylizację suchym powietrzem i tlenkiem etylenu.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment materiału nauczania z „Poradnika dla ucznia”, nauczyciel powinien omówić jego
zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być
wykonane w grupach 4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przeanalizować dokładnie materiał nauczania z poradnika dla ucznia,
2)  narysować tabelkę wg wzoru,
3)  uzupełnić tabelkę,
4)  zaprezentować wyniki.

Suche powietrze

Tlenek etylenu

zalety

wady

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kartka papieru,

−

tabelka,

−

długopis.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 03.07.2001 r. (Dz. U. nr 120/01,

poz. 1276) wypisz warunki technologiczne jakie powinny spełniać urządzenia elektryczne
znajdujące się w gabinecie stomatologicznym.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować dokładnie materiał nauczania z poradnika dla ucznia,
2) przeanalizować treść Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 03.07.2001 r.

(Dz. U. nr 120/01, poz. 1276) pod kątem zadania z ćwiczenia

3) wypisać warunki technologiczne jakie powinny spełniać urządzenia elektryczne znajdujące

się w gabinecie stomatologicznym

4) zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kartka papieru,

−

Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 03.07.2001 r.,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Z poradnika dla ucznia wypisz negatywne przykłady degazacji. Określ, w jaki sposób

należy postępować po sterylizacji tlenkiem etylenu.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przeanalizować dokładnie materiał nauczania z poradnika dla ucznia,
2)  wypisać negatywne przykłady degazacji,
3)  określić sposoby prawidłowego postępowania po sterylizacji tlenkiem etylenu

4) pracę przedstawić na forum klasy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kartka papieru,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z wykazem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Zasady

przygotowania

instrumentów,

materiałów

opatrunkowych i bielizny zabiegowej do sterylizacji.
Zasady sterylizacji w autoklawie. Kontrola procesu
sterylizacji, rodzaje wskaźników

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj zestawy narzędzi stomatologicznych do sterylizacji w autoklawie.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok postępowania,
2)  zorganizować stanowisko pracy,
3)  zadbać o bhp i ochronę osobistą,
4)  przygotować narzędzia do sterylizacji,
5)  zaprezentować i omówić pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

odzież ochronna,

−

opakowania jednorazowe tzw. rękawy,

−

narzędzia stomatologiczne,

−

zgrzewarka,

−

czasomierz,

−

stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmienne.

Ćwiczenie 2

Przygotuj zestawy materiału opatrunkowego do sterylizacji w autoklawie.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment materiału nauczania z „Poradnika dla ucznia”, nauczyciel powinien omówić jego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być
wykonane w grupach 4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok postępowania,
2)  zorganizować stanowisko pracy,
3)  zadbać o bhp i ochronę osobistą,
4)  przygotować materiał opatrunkowy do sterylizacji,
5)  zaprezentować i omówić pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

odzież ochronna,

−

opakowania jednorazowe tzw. rękawy,

−

materiał opatrunkowy – gaziki,

−

zgrzewarka,

−

czasomierz,

−

stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmienne.

Ćwiczenie 3

Przygotuj zestawy bielizny zabiegowej do sterylizacji w autoklawie.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok postępowania,
2)  zorganizować stanowisko pracy,
3)  zadbać o bhp i ochronę osobistą,
4)  przygotować bieliznę zabiegową do sterylizacji,
5)  zaprezentować i omówić pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

odzież ochronna,

−

opakowania jednorazowe tzw. rękawy,

−

bielizna zabiegowa,

−

zgrzewarka,

−

czasomierz,

−

stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmienne.

Ćwiczenie 4

Opisz mechanizm działania autoklawu na podstawie jego instrukcji obsługi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok postępowania,
2)  zorganizować stanowisko pracy,
3)  zadbać o bhp i ochronę osobistą,
4)  przygotować autoklaw,
5)  zaprezentować i omówić pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

odzież ochronna,

−

autoklaw,

−

instrukcja obsługi autoklawu,

−

stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Zasady

przechowywania

sterylnych

instrumentów,

materiałów

opatrunkowych

bielizny

zabiegowej.

Konsekwencje

nieprawidłowo

przeprowadzonej

sterylizacji. Zasady znakowania sterylnych pakietów z
narzędziami, materiałami opatrunkowymi i bielizną
zabiegową

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj pomieszczenie do przechowywania narzędzi, materiałów opatrunkowych

i bielizny zabiegowej w gabinecie stomatologicznym.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok postępowania,
2)  zorganizować stanowisko pracy,
3)  zadbać o bhp i ochronę osobistą,
4)  przygotować schemat pomieszczenia,
5)  zaprezentować i omówić pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

odzież ochronna,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmienne.

Ćwiczenie 2

Oznacz pakiety z narzędziami stomatologicznymi po sterylizacji. Zwróć uwagę na różne

sposoby znakowania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok postępowania,
2)  zorganizować stanowisko pracy,
3)  zadbać o bhp i ochronę osobistą,
4)  przygotować pakiety do oznaczania,
5)  zaprezentować i omówić pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

odzież ochronna,

−

pakiety do oznaczania,

−

wodoodporny pisak,

−

pieczątka,

−

metkownica,

−

stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmienne.

Ćwiczenie 3

Spośród materiałów do pakowania używanych do sterylizacji wyodrębnij materiały do

pakowania:

−

narzędzi,

−

materiałów opatrunkowych,

−

bielizny zabiegowej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok postępowania,
2)  zorganizować stanowisko pracy,
3)  zadbać o bhp i ochronę osobistą,
4)  dokonać podziału opakowań,
5)  zaprezentować i omówić pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

odzież ochronna,

−

opakowania do sterylizacji,

−

stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały piśmienne.

−

materiały do pakowania używane do sterylizacji,

−

narzędzia,

−

materiały opatrunkowe,

−

bielizna zabiegowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie sterylizacji
instrumentów, materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 11, 12, 14, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 8, 9,10, 13, 15, 19, 20 z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. b, 4. a, 5. d, 6. c, 7. d, 8. c, 9. a, 10. b, 11. b,
12. d, 13. a, 14. a, 15. a, 16. a, 17. c, 18. a, 19. b, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować sterylizację

Rozróżnić etapy przygotowania narzędzi do
sterylizacji

Zdefiniować pojęcie tyndalizacji

Opisać warunki jakie powinno spełnić
pomieszczenie do przechowywania narzędzi po
sterylizacji

Określić wskaźniki sterylizacji

Rozróżnić wskaźniki biologiczne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować czas przechowywania
wysterylizowanych narzędzi w opakowaniach

Określić metodę sterylizacji parą wodną pod
zwiększonym ciśnieniem

Zastosować sterylizację chemiczną

Określić sposób wyjaławiania narzędzi bez
opakowania

Rozróżnić sposób układania opakowań
papierowo-foliowych w autoklawie

Zastosować sterylizację sprzętu
jednorazowego użytku

13 Dokonać podziału sterylizacji

14 Określić sposób kontroli procesu sterylizacji

Określić sposób przygotowania autoklawu do
pracy

16 Rozpoznać jałowość narzędzi

Rozpoznać czynniki wpływające na przebieg
sterylizacji

Rozpoznać wskaźniki fizyczne służące do oceny
sterylizacji

19 Określić kontrolę wewnętrzną

20 Zastosować opisywanie sterylnych narzędzi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.  Zadania wymagają opanowania materiału.
7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8.  Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego  rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Sterylizacja jest to

a)  postępowanie zapobiegające zakażeniu.
b)  mechaniczne usuwanie bakterii ze środowiska.
c)  niszczenie  wszystkich  drobnoustrojów,  zarówno  ich  form  wegetatywnych  jaki

i przetrwalników.

d) chemiczne eliminowanie drobnoustrojów chorobotwórczych.

2. Etapami przygotowania narzędzi do sterylizacji są

a)  dezynfekcja, mycie, suszenie, segregowanie, pakowanie.
b)  mycie, suszenie, wietrzenie, pakowanie.
c)  dezynfekcja, mycie, dezynfekcja, natłuszczanie.
d)  mycie, dezynfekcja, suszenie, pakowanie.

3. Tyndalizacja jest to

a) sterylizacja za pomocą środków chemicznych.
b) proces zastępujący sterylizacje roztworów wodnych wrażliwych na temperaturę

100°C.

c) proces zastępujący sterylizację sprzętu medycznego lub płynów.
d) zabicie lub usunięcie drobnoustrojów chorobotwórczych.

4. Pomieszczenie do przechowywania narzędzi po sterylizacji powinno być

a) czyste, suche, wolne od insektów, niedostępne dla ogółu, o temperaturze od +15°C

do +25°C.

b)  czyste, przewiewne, o temperaturze od -5°C do -10°C.
c)  wydzielone pomieszczenie, suche, o temperaturze od -1°C do +5°C.
d)  wydzielone  miejsce  w  gabinecie  stomatologicznym  o  temperaturze  pokojowej  18°C,

przewiewne.

5. Skuteczność sterylizacji opiera się na wskaźnikach

a)  biologicznych, atmosferycznych, chemicznych.
b)  mechanicznych, biologicznych, chorobotwórczych.
c)  chorobotwórczych, atmosferycznych, chemicznych.
d)  fizycznych, chemicznych, biologicznych.

6. Wskaźniki biologiczne informujące o prawidłowo przeprowadzonej sterylizacji to

a)  wskaźniki wewnętrzne i zewnętrzne.
b)  temperatura, ciśnienie.
c)  testy bakteriologiczne, badanie jałowości.
d)  wskazania termometrów, manometrów.

7. Maksymalny czas przechowywania wysterylizowanych narzędzi w opakowaniach

papierowo-foliowych wynosi
a)  3 lata.
b)  3 dni.
c)  3 tygodnie.
d)  3 miesiące.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Wykorzystanie pary wodnej pod zwiększonym ciśnieniem jest metodą

a)  rzadko stosowaną.
b)  mało dokładną, stosowaną sporadycznie.
c)  pewną, uniwersalną, szybką, ekonomiczną.
d)  niedopuszczalną.

9. Sterylizacja chemiczna stosowana jest

a)  w sytuacjach awaryjnych, z zachowaniem wszystkich parametrów procesu.
b)  1 x w miesiącu.
c)  do sterylizacji wszystkich narzędzi.
d)  do sterylizacji materiałów opatrunkowych.

10. Narzędzia wyjaławiane bez opakowania należy

a)  przechowywać tylko 2 dni.
b)  natychmiast zużyć.
c)  używać następnego dnia bez dezynfekcji.
d)  przechowywać maksymalnie 2 tygodnie.

11. Optymalny sposób układania przezroczystych opakowań papierowo-foliowych to

a)  układanie w pionie.
b)  „folia na folię”, „papier na papier”.
c)  „folia na papier”.
d)  „papier na folię”.

12. Sprzęt jednorazowego użytku może być

a)  sterylizowany do jego zniszczenia.
b)  sterylizowany tylko 5 razy.
c)  sterylizowany 2 razy.
d)  wykorzystany tylko 1 raz.

13. W zależności od stopnia czystości materiałów przechodzących przez centralną

sterylizatornię sterylizacje dzielimy na
a)  brudną, czystą, sterylną.
b)  zanieczyszczoną, skażoną, czystą.
c)  brudną i czystą.
d)  zanieczyszczoną, sterylną.

14. Kontrola procesu sterylizacji przeprowadzana jest przy pomocy

a)  przyrządów fizycznych, testów biologicznych, testów chemicznych.
b)  tylko testów chemicznych.
c)  kontroli dokonanej przez inspektora BHP i epidemiologa.
d)  testów fizycznych, kontroli dokonanej przez inspektora BHP.

15. Przygotowując autoklaw do pracy należy

a) umyć i zdezynfekować komorę autoklawu, umyć i zdezynfekować zbiornik

zdemineralizowanej wody, sprawdzić jakość pracy autoklawu.

b)  sprawdzić jakość pracy poprzez włączenie.
c)  umyć i zdezynfekować autoklaw przed sterylizacją.
d)  podłączyć do zasilania na 2 godziny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Zestaw sterylnych narzędzi może być użyty

a)  u jednego pacjenta.
b)  u kilku pacjentów.
c)  do kilku zabiegów.
d)  do momentu widocznego zabrudzenia narzędzi.

17. Czynnikami wpływającymi na przebieg sterylizacji są

a)  temperatura, czas sterylizacji.
b)  stosowany środek chemiczny do sterylizacji.
c)  typ mikroorganizmu, obecność zanieczyszczeń, liczba drobnoustrojów.
d)  wysokość ciśnienia w autoklawie.

18. Wskaźniki fizyczne służą do

a)  kontroli stanu technicznego urządzenia.
b)  odróżnienia sprzętu poddawanego procesowi wyjaławiania od nie wyjałowionego.
c)  eksponowania żywych, wysoce opornych spor bakterii w cyklu sterylizacyjnym.
d)  stwierdzenia  czy  czynnik  sterylizujący  dotarł  do  wnętrza  pakietu  i  spenetrował  jego

wnętrze.

19. Kontrolę wewnętrzną przy użyciu wskaźników biologicznych przeprowadza się okresowo

a)  1 raz w tygodniu.
b)  1 raz w miesiącu.
c)  1 raz na kwartał.
d)  1 raz co pół roku.

20. Wysterylizowany pakiet musi posiadać informacje dotyczące

a)  rodzaju wskaźnika kontroli.
b)  daty przygotowania i sterylizacji.
c)  osoby sterylizującej pakiet.
d)  zawartości, daty, numeru autoklawu i numeru cyklu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Wykonywanie sterylizacji instrumentów, materiałów opatrunkowych
i bielizny zabiegowej

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie sterylizacji
instrumentów, materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 9,10, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 7, 8, 11, 12, 16 z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. d, 4. d, 5. a, 6. c, 7. c, 8. a, 9. c, 10. c, 11. b,
12. c, 13. a, 14. b, 15. c, 16. a, 17. c, 18. b, 19. a, 20. d.

Plan testu 2

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować sposób postępowania
z narzędziami wyjałowionymi bez opakowania

Rozpoznać jałowość narzędzi

Opisać czynniki wpływające na przebieg
sterylizacji

Rozpoznać pomieszczenie do przechowywania
narzędzi po sterylizacji

Określić kontrolę sterylizacji

Rozróżnić działania aseptyczne

Scharakteryzować sterylizację tlenkiem etylenu

Scharakteryzować sterylizację para wodną

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazać czynniki fizyczne sterylizacji

10 Rozróżnić autoklawy

Zastosować sterylizację suchym gorącym
powietrzem

12 Scharakteryzować sterylizację plazmową

13 Wskazać czynniki fizyczne mycia narzędzi

14 Rozpoznać osuszanie narzędzi

15 Rozróżnić opakowania sterylizacyjne

16 Określić skuteczną sterylizację

17 Rozróżnić testy do kontroli sterylizacji

Określić stosowanie w sterylizacji
„groszku”samoprzylepnego

19 Opisać kontrolę sterylizacji

Wskazać czas przechowywania
wysterylizowanych narzędzi w opakowaniach

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Zestaw zawiera 20 zadań.
5.  Do  każdego  zadania  przyporządkowane  są  4  możliwości  odpowiedzi,  jedna  odpowiedź

jest prawdziwa.

6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X. W przypadku

pomyłki zakreśl błędną odpowiedź kółkiem i zaznacz X odpowiedź prawidłową.

7. Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

0 punktów.

8. Rozwiązuj zadania samodzielnie.
9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Narzędzia wyjałowione bez opakowania należy

a)  przechowywać tylko 2 dni.
b)  natychmiast zużyć.
c)  używać następnego dnia bez dezynfekcji.
d)  przechowywać maksymalnie 1 miesiąc.

2. Jeden zestaw sterylnych narzędzi może być użyty

a)  do kilku zabiegów.
b)  jeden pacjent = jeden zestaw narzędzi.
c)  ten sam zabieg = kilku pacjentów.
d)  przez 2 godziny.

3. Na przebieg sterylizacji wpływ mają następujące czynniki

a)  temperatura w autoklawie.
b)  stosowany środek chemiczny.
c)  czas sterylizacji.
d)  typ mikroorganizmu, obecność zanieczyszczeń, liczba drobnoustrojów.

4. Pomieszczenie do przechowywania narzędzi po sterylizacji powinno być

a)  wydzielone o temperaturze pokojowej, słoneczne.
b)  wydzielone pomieszczenie, suche.
c)  czyste pomieszczenie o temperaturze pokojowej.
d)  czyste, suche, wolne od insektów, niedostępne dla ogółu o temperaturze powierza od

15°C do 25°C.

5. Do kontroli stanu technicznego urządzenia służą wskaźniki

a)  fizyczne.
b)  chemiczne.
c)  biologiczne.
d)  biologiczne i chemiczne.

6. Aseptyka to

a)  dezynfekcja.
b)  niszczenie drobnoustrojów.
c)  postępowanie zmierzające do jałowości bakteriologicznej.
d)  niszczenie wirusów.

7. Do technologii wykorzystywanych w sterylizacji niskotemperaturowej tlenkiem etylenu

należą
a)  pary nadtlenku wodoru.
b)  ozon, parformaldehyd.
c)  freon, hydroksyfreon.
d)  promieniowanie jonizujące.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Sterylizacją parą wodną przeprowadza się w następujących zakresach temperatur

a)  134°C, 121°C.
b)  100°C, 110°C.
c)  150°C, 121°C.
d)  140°C, 134°C.

9. W temperaturze 134°C wyjaławia się

a)  przedmioty gumowe.
b)  rękawice chirurgiczne.
c)  szkło.
d)  sprzęt z tworzywa sztucznego.

10. Ze względu na sposób usuwania powietrza z komory autoklawu, autoklawy podzielono na

a)  zwykłe, specjalne.
b)  próżniowe, niepróżniowe.
c)  grawitacyjne, specjalne, próżniowe.
d)  kasetonowe.

11. Czynnikiem wyjaławiającym w metodzie sterylizacji suchym gorącym powietrzem jest

a)  niska temperatur.
b)  wysoka temperatura.
c)  ciśnienie atmosferyczne.
d)  suche powietrze.

12. Plazma wykorzystywana w sterylizacji plazmowej to

a)  łatwopalna ciecz.
b)  stężony środek dezynfekcyjny
c)  wysoce zjonizowany gaz
d)  proszek.

13. Mycie narzędzi powinno odbywać się pod strumieniem

a)  chłodnej wody.
b)  gorącej wody.
c)  wrzącej wody.
d)  gorącej wody powyżej 60°C.

14. Celem osuszania narzędzi jest

a)  a)zapobieganie powstawaniu rdzawych plam.
b)  b)usunięcie wilgoci(wody).
c)  c)zadbanie o połysk narzędzi.
d)  d)ochrona przed zniszczeniem.

15. Opakowania jednorazowego użytku mogą być wykorzystywane w procesie sterylizacji

a)  wielokrotnie.
b)  2 razy.
c)  1 raz.
d)  5 razy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Wirus HIV po 30 minutach w sterylizacji ginie w temperaturze

a)  56 °C.
b)  100°C.
c)  40°C.
d)  110°C.

17. Testy do sterylizacji dzielimy na

a)  2 klasy.
b)  4 klasy.
c)  6 klas.
d)  10 klas.

18. „Groszek” samoprzylepny FORg służy do

a)  wykazania ,że formaldehyd przeniknął do środka pakietu.
b)  kontroli czy pakiet został poddany sterylizacji formaldehydem.
c)  zamykania pakietu.
d)  kontroli czy do pakiety przeniknął tlenek etylenu.

19. Kontrola procesu sterylizacji przeprowadzana jest przy pomocy

20. Maksymalny czas przechowywania wysterylizowanych narzędzi w opakowaniach

papierowo-foliowych to
a)  3 lata.
b)  3 dni.
c)  3 tygodnie.
d)  3 miesiące.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Wykonywanie sterylizacji instrumentów, materiałów opatrunkowych
i bielizny zabiegowej

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1.  Anusz Z.: Mikrobiologia i parazytologia lekarska. PZWL, Warszawa 1995
2.  Anusz Z.: Podstawy epidemiologii i kliniki chorób zakaźnych. PZWL Warszawa 1998
3.  Ayliffe’a  G.,  Hambraeus  A,  Mehtara  S:  Kontrola  zakażeń  szpitalnych,  Polskie

Towarzystwo Zakażeń Szpitalnych, Kraków 1996

4. Ciuruś M.: Zapobieganie zakażeniom w gabinetach zabiegowych a jakość usług

medycznych. Poradnik praktyczny, Wydawnictwo Adi, Łódź 1999

5. Dec Z., Pękacki J., Piegdoń G., Rzewuska I.: Wybrane zagadnienia z tematyki zakażeń

szpitalnych, Wydanie II, Auxilium Sp. z o.o., Warszawa 1997

6. Głądysz A., Juszczyk J.: Zakażenia HIV/AIDS. Poradnik dla stomatologów.

Wydawnictwo VOLUMED, Wrocław 1996

7. Jańczuk Z. (red.): Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych.

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005

8. KTG SEMIGAT SA., Dezynfekcja i sterylizacja. Ekologia i skuteczność, KTG

SEMIGAT SA, Warszawa 1995

9. Lech Vern Barnett (red.): Asystowanie w stomatologii. Podręcznik dla asystentek

i higienistek stomatologicznych. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław
2006

10. Murawska-Ciałowicz E., Zawadzki M.: Higiena. Podręcznik dla studentów wydziałów

kosmetologii, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2005