Ogólne zagadnienia na zaliczenie zajęć z polityki gospodarczej – WSCiL
dr Marta Gębska
1. pojęcia – polityka gospodarcza, system gospodarczy, polityka mikroekonomiczna,
polityka makroekonomiczna, efektywność ekonomiczna
Polityka gospodarcza- oddziaływanie władzy państwa na gospodarkę narodową, na jej dynamikę,
strukturę, na stosunki ekonomiczne w państwie i na jego relację gospodarcze z zagranicą.
System gospodarczy- jest to gospodarka 1 kraju, zbiór norm prawnych i ogólnie akceptowanych
zasad regulujących postępowanie wszelkich uczestników procesu gospodarczego.
Polityka makroekonomiczna- jest to polityka pieniężna (przeciwdziałanie inflacji), polityka kursu
walutowego, polityka fiskalna, polityka budżetowa (cenowo-dochodowa).
Polityka mikroekonomiczna- dotyczy firm, gospodarstw domowych.
Efektywność ekonomiczna- określenie horyzontalnych celów gospodarowania; adekwatność
mechanizmów ekonomicznych i struktur gospodarczych do celów, dostosowanie środków do
warunków ekonomicznych, zgodność efektów gospodarowania z celami.
2. cele działalności gospodarczej
a) uzyskanie dochodu- w wyniku pracy, angażowania kapitału, wykorzystania
informacji, przedsiębiorczości, zasobów, nabranych umiejętności.
b) Zaspokojenie potrzeb materialnych i niematerialnych
c) Postęp w zakresie poziomu życia jednostek i społeczeństwa, rozwój nauki i techniki
d) Trwały i harmonijny rozwój gospodarczy
e) Możliwość utrzymania sprawnego aparatu administracji państwowej
f)
Stworzenie sprawnego systemu poboru podatków i ustalenie kierunków ich
wydatkowania.
g) Stabilny system pieniężny- kontrolowana emisja pieniądza, przeciwdziałanie inflacji.
3. funkcje polityki gospodarczej
a) Stabilizacyjna- stabilizowanie gospodarki
•
Naturalna stopa bezrobocia ok. 3-6 %
•
Inflacja 0-3 %
•
Roczny wzrost PKB ok. 3-6 %
•
Stabilne kursy walutowe
1
•
Wysoki poziom usług publicznych
•
Równowaga bilansu płatniczego o budżetu państwa
•
Zapewnione wydatki na ochronę środowiska
b) Redystrybucyjna i alokacji- badane są problemy podziału dochodów, które zgodnie z
prawem są wspólne:
•
Obrona narodowa
•
Ochrona środowiska
•
Ochrona zdrowia
•
Polityka edukacyjna
•
Bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne
4. cechy nowoczesnego państwa w zakresie polityki gospodarczej
•
koordynuje cele krótko i długookresowe, makro i mikroekonomiczne, wewnętrzne i
zewnętrzne
•
zdolne do meta interwencji ( zdolność państwa do samoograniczenia się)
•
nie podporządkowuje polityki ekonomicznej doraźnym celom politycznym (wybory)
•
opiera się grupą nacisku np. w zakresie podziału dochodów publicznych
•
nie traktuje ograniczenia funkcji opiekuńczych
•
potrafi stworzyć warunki, w których wydatki publiczne wspierają sektor prywatny a nie
konkurują z nimi
•
przywiązuje znaczenie do wiarygodności polityki i roli oczekiwań podmiotów gospodarczych
5. instytucje – podmioty polityki gospodarczej
Instytucje:
•
urząd prezydenta lub kanclerza
•
parlament
•
premier
•
rząd
•
bank centralny
6. rodzaje systemów gospodarczych
a) kompetatywne ( konkurencyjne)- działa w dużym stopniu wolny rynek
b) administracyjne- regulowane przez państwo, partie, wojsko, wolny rynek jest ograniczony lub
oficjalnie nie istnieje, może istnieć szara strefa
c) hybrydowy- państwo urynkawia się np. Chiny
2
7. elementy polityki makroekonomicznej i mikroekonomicznej
Polityka makroekonomiczna:
•
polityka pieniężna
•
polityka kursu walutowego
•
polityka fiskalna
•
polityka budżetowa
Polityka Mikroekonomiczna:
•
dotyczy firm i gospodarstw domowych
8.
realny produkt narodowy, potencjalny produkt narodowy i zadania polityki
ekonomicznej
•
Realny produkt narodowy - jest to wartość wszystkich dóbr i usług końcowych
wyprodukowanych w gospodarce dzięki zatrudnieniu krajowych czynników wytwórczych
oraz dochodów z tych czynników zatrudnionych za granicą w danym okresie, obliczona z
wykorzystaniem cen roku bazowego.
•
Potencjalny produkt narodowy- produkt wytworzony w danym okresie przy stopie
bezrobocia równej naturalnej. Jest niższy od produktu maksymalnego.
•
Zadania polityki ekonomicznej- Podejmowanie działań w procesie gospodarowania, które
będą przynosić racjonalne i efektywne skutki
9. zależność między inflacją, bezrobociem i PKB, wymagane wskaźniki gospodarcze
Inflacja:
•
lata ’50 – wysoka inflacja, spadek inflacji, inflacja w normie
•
lata ’60 – inflacja w normie wg wskaźnika ustawione ceny, ścisła kontrola państwa
•
lata ’70 – niska inflacja potem duży wzrost
Dynamika PKB wg sekcji:
•
1998-2010- dobre wzrosty gospodarcze
Rolnictwo- nie stabilny sektor gospodarczy ze wzrostami i spadkami gospodarczymi
Przemysł- stabilna sytuacja gospodarcza
Górnictwo- najgorszy sektor w polskiej gospodarce
Przetwórstwo przemysłowe- efektywny system gospodarczy
10.
pojęcia wzrost i rozwój gospodarczy, mierniki wzrostu i rozwoju, czynniki wzrostu i
rozwoju, polityka prowzrostowa, typy strategii wzrostu – strategia liberalna, strategia
gospodarki otwartej, strategia industrializacji, strategia rozwoju rolniczego, strategia
3
http://notatek.pl/polityka-gospodarcza-zagadnienia-na-egzamin?notatka