background image

ROZPORZĄDZENIE 

MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 

z dnia 9 lipca 2003 r. 

 

w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie 

materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych 

(Dz. U. Nr 163, poz. 1577) 

 

Na podstawie art. 237

15

 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z 

późn. zm.) zarządza się, co następuje: 

§ 1. 1. Rozporządzenie  określa  wymagania  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  przy  produkcji,  transporcie 

wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych. 

2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do: 

  1)  zakładów górniczych, w zakresie transportu wewnątrzzakładowego materiałów wybuchowych; 
  2)  szkół  wyższych,  jednostek  badawczo-rozwojowych,  laboratoriów  i  zakładów  doświadczalnych  oraz  zakładów 

produkcji  próbnej  i  doświadczalnej,  z  wyjątkiem  wymagań  w  stosunku  do  pomieszczeń,  w  których  są  stale 
wytwarzane lub przechowywane materiały wybuchowe; 

  3)  jednostek  organizacyjnych  podległych  Ministrowi  Obrony  Narodowej  oraz  organów  podległych  lub 

nadzorowanych  przez  ministra  właściwego  do  spraw  wewnętrznych,  z  wyjątkiem  jednostek  wykonujących 
działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwarzania oraz obrotu materiałami wybuchowymi. 

§ 2. Szczegółowe  wymagania  w  stosunku  do  pomieszczeń  magazynowych  i  obiektów  do  przechowywania 

materiałów wybuchowych określają przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 października 2002 r. w 
sprawie  pomieszczeń  magazynowych  i  obiektów  do  przechowywania  materiałów  wybuchowych,  broni,  amunicji 
oraz wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz. U. Nr 190, poz. 1589). 

§ 3. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają: 

  1)  materiał  wybuchowy  -  substancję  chemiczną  stałą  lub  ciekłą  albo  mieszaninę  substancji,  zdolną  do  reakcji 

chemicznej,  z  wytwarzaniem  gazu  o  takiej  temperaturze i  ciśnieniu  i  z  taką  szybkością, że  mogą  powodować 
zniszczenia w otaczającym środowisku, a także przedmioty wypełnione materiałem wybuchowym; 

  2)  wrażliwość materiału wybuchowego - prawdopodobieństwo zainicjowania przemiany materiału wybuchowego 

przy określonej intensywności bodźców zewnętrznych; 

  3)  wybuch  -  gwałtowną  przemianę  materiału  wybuchowego  powodującą  wytworzenie  fali  uderzeniowej  w 

otaczającym środowisku; 

  4)  nadciśnienie fali uderzeniowej - przyrost ciśnienia w czole fali uderzeniowej; 
  5)  obiekt - obiekt budowlany w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 

2000 r. Nr 106, poz. 1126, z późn. zm.); 

  6)  obiekt  klasy  UZ  -  obiekt,  który  w  przypadku  wybuchu  lub  spalenia  znajdującego  się  w  nim  materiału 

wybuchowego ulega całkowitemu zniszczeniu; 

  7)  obiekt  klasy  MDO  -  obiekt,  który  w  przypadku  wybuchu  lub  spalenia  znajdującego  się  w  nim  materiału 

wybuchowego ulega częściowemu zniszczeniu, w stopniu umożliwiającym jego odtworzenie; 

  8)  strefa  ochrony  obiektu  -  oznaczony  obszar  terenu  otaczający  obiekt  zagrożony  wybuchem  lub  spaleniem 

materiału  wybuchowego,  w  którym  nie  powinny  pojawiać  się  czynniki  zwiększające  ryzyko  powstania 
wybuchu lub spalenia materiału wybuchowego w obiekcie; 

  9)  materiały  pirotechniczne  -  rodzaj  materiału  wybuchowego,  będący  materiałem  lub  mieszaniną  materiałów 

przewidzianych do wytwarzania efektów cieplnych, świetlnych, dźwiękowych, gazu, dymu lub kombinacji tych 
efektów, w wyniku bezdetonacyjnej, samopodtrzymującej się reakcji chemicznej; 

 10)  wyroby pirotechniczne - przedmioty zawierające jeden lub kilka materiałów pirotechnicznych przeznaczonych 

do uzyskania efektów pirotechnicznych; 

 11)  wyroby pirotechniczne widowiskowe - wyroby pirotechniczne służące do celów organizacji widowisk; 
 12)  załącznik  A - załącznik  A "Przepisy ogólne i przepisy  dotyczące materiałów i przedmiotów niebezpiecznych" 

do  Umowy  europejskiej  dotyczącej  międzynarodowego  przewozu  drogowego  towarów  niebezpiecznych 
(ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 194, poz. 1629); 

 13)  klasy - grupy materiałów i przedmiotów niebezpiecznych, wydzielone na podstawie dominującego zagrożenia, 

background image

o których mowa w załączniku A; 

 14)  podklasy - wydzielone w klasie 1 materiałów niebezpiecznych grupy materiałów i przedmiotów wybuchowych 

o podobnym zachowaniu się podczas spalania, deflagracji lub detonacji, o których mowa w załączniku A; 

 15)  grupy zgodności - oznaczone literowo grupy materiałów i przedmiotów wybuchowych, zaklasyfikowanych do 

klasy 1, określone w załączniku A; 

 16)  kod  klasyfikacyjny  -  symbol  cyfrowo-literowy,  składający  się  z  oznaczenia podklasy  i litery  grupy  zgodności 

materiału  i  przedmiotu  wybuchowego,  nadany  przez  jednostkę  upoważnioną  przez  ministra  właściwego  do 
spraw gospodarki; 

 17)  znak zgodności - zastrzeżony znak, nadawany lub stosowany zgodnie z zasadami oceny zgodności, określony w 

przepisach  wydanych  na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. Nr 
166, poz. 1360 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 718 i Nr 130, poz. 1188), wskazujący, że dany wyrób lub proces są 
zgodne z wymaganiami lub specyfikacjami technicznymi. 

§ 4. 1. Materiał wybuchowy produkowany lub stosowany w produkcji, bądź wprowadzany do obrotu, podlega 

ocenie pod względem bezpieczeństwa, zwanej dalej "oceną". 

2. Ocenie nie podlegają wyroby pirotechniczne widowiskowe oznaczone kodem klasyfikacyjnym 1.4 G i 1.4 S. 

§ 5. 1. Oceny,  z  zastrzeżeniem  ust.  6,  dokonują  jednostki  organizacyjne  upoważnione  przez  ministra 

właściwego  do  spraw  gospodarki,  na  wniosek  producenta  materiału  wybuchowego  lub  pracodawcy  stosującego  w 
produkcji lub wprowadzającego do obrotu materiał wybuchowy, zwanych dalej "wnioskodawcą". 

2. Ocenie  podlegają  materiały  wybuchowe  w  postaci  gotowych  wyrobów,  a  także  występujących  w  procesie 

technologicznym półproduktów, półfabrykatów, mieszanin reakcyjnych, surowców i odpadów. Oceny dokonuje się 
na  koszt  wnioskodawcy,  przy  czym  na  jego  wniosek  może  być  ona  dokonana  zgodnie  z  zasadami  określonymi  w 
ustawie z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 11, poz. 95, z późn. zm.); 

3. Wniosek o dokonanie oceny powinien zawierać: 

  1)  nazwę handlową lub inną nazwę pozwalającą na zidentyfikowanie materiału wybuchowego; 
  2)  oznaczenie i adres producenta materiału wybuchowego; 
  3)  oznaczenie i adres wnioskodawcy zgłaszającego materiał wybuchowy do oceny; 
  4)  informacje dotyczące użytkownika materiału wybuchowego oraz przewidywanego zakresu ich stosowania; 
  5)  numer normy lub określenie dokumentu ustalającego warunki techniczne materiału wybuchowego; 
  6)  informacje dotyczące wzoru chemicznego, receptury materiału wybuchowego oraz dokumentację konstrukcyjną 

materiału wybuchowego; 

  7)  informacje dotyczące charakterystyk materiału wybuchowego, na przykład wyniki badań na dopuszczenie tego 

materiału do stosowania w górnictwie; 

  8)  kod  klasyfikacyjny  materiału  wybuchowego  w  transporcie  wraz  z  kopią  certyfikatu  klasyfikacyjnego,  jeżeli 

wnioskodawca je posiada; 

  9)  inne  istotne  informacje  dotyczące  ocenianego  materiału  wybuchowego  oraz  propozycje  przedsiębiorcy 

dotyczące warunków dopuszczenia tego materiału do produkcji, stosowania w produkcji oraz do obrotu. 

4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 3, należy dołączyć reprezentatywną próbkę materiału wybuchowego w 

ilości  uzgodnionej  z  jednostką  dokonującą  oceny,  a  w  przypadku  wyrobów  pirotechniki  widowiskowej,  również 
instrukcję bezpieczeństwa obsługi oraz instrukcję ich utylizacji. 

5. Sposób dokonywania oceny określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 
6. Podstawę  do  dokonania  oceny  materiału  wybuchowego  oznaczonego  znakiem  zgodności  stanowi 

dokumentacja oceny zgodności, dostarczona jednostce, o której mowa w ust. 1, przez producenta lub przedsiębiorcę 
zainteresowanego wprowadzeniem do obrotu tego materiału. 

§ 6. 1. Dla  materiału  wybuchowego  podlegającego  ocenie  jednostka,  o  której  mowa  w  §  5  ust.  1,  wystawia 

kartę  oceny  materiału  wybuchowego  pod  względem  bezpieczeństwa,  zwaną  dalej  "kartą  oceny",  stanowiącą  o 
dopuszczeniu materiału do produkcji, stosowania w produkcji, magazynowania oraz obrotu. 

2. Karta oceny, z zastrzeżeniem ust. 3, powinna zawierać informacje dotyczące: 

  1)  identyfikacji przedmiotu oceny; 
  2)  oznaczenia producenta; 
  3)  adresu i oznaczenia wnioskodawcy; 
  4)  przewidywanych użytkowników; 
  5)  oznaczenia materiału według Polskich Norm; 
  6)  podstawy prawnej oceny; 

background image

  7)  ogólnej charakterystyki i przeznaczenia materiału wybuchowego; 
  8)  receptury, składu chemicznego lub konstrukcji materiału wybuchowego; 
  9)  zdolności do detonacji materiału wybuchowego; 
 10)  zachowania się materiału wybuchowego podczas spalania; 
 11)  ciepła wybuchu, objętości produktów wybuchu oraz współczynnika zagrożenia; 
 12)  wrażliwości materiału wybuchowego na bodźce mechaniczne, termiczne oraz współczynniki wrażliwości; 
 13)  innych charakterystyk materiału wybuchowego - w miarę potrzeb; 
 14)  oceny  bezpieczeństwa  materiału  wybuchowego  w  produkcji,  transporcie  wewnątrzzakładowym  oraz  obrocie 

handlowym; 

 15)  warunków dopuszczenia materiału do produkcji, stosowania w produkcji oraz do obrotu. 

3. W  przypadku  występowania  w  procesie  produkcyjnym  półproduktów,  półfabrykatów,  mieszanin 

reakcyjnych, surowców lub odpadów będących materiałami wybuchowymi, w karcie oceny określa się ich umownie 
przyjętą klasyfikację do podklas 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, do klasy 4.1 lub do przedmiotów ratowniczych klasy 9, 
zawierających materiały wybuchowe, w celu ustalania lokalizacji obiektów zawierających te materiały wybuchowe. 

§ 7. 1. W przypadku zmiany charakterystyk materiału wybuchowego, dla którego została wydana karta oceny, 

wnioskodawca powiadamia jednostkę, która dokonywała oceny tego materiału. 

2. Przepisy § 5 ust. 2-6 i § 6 stosuje się odpowiednio. 

§ 8. 1. Jednostki  organizacyjne,  o  których  mowa  w  §  5  ust.  1,  sporządzają  i  aktualizują  wykaz  materiałów 

wybuchowych  poddanych  ocenie  i  dopuszczonych  do  produkcji,  stosowania  w  produkcji  oraz  obrotu  w  postaci 
zbiorów kart ocen. 

2. Karty  ocen  są jawne, z  wyjątkiem  kart zawierających dane stanowiące tajemnicę państwową lub służbową, 

zastrzeżoną z uwagi na ochronę tajemnicy producenta. 

§ 9. 1. Dla obiektów na terenie zakładów pracy zagrożonych wybuchem lub spaleniem znajdującego się w nich 

materiału wybuchowego ustala się kategorie zagrożenia MW1 i MW2, zwane dalej odpowiednio "kategorią MW1" 
lub "MW2". 

2. Pracodawca  kwalifikuje  obiekty  do  odpowiedniej  kategorii  zagrożeń  MW1  lub  kategorii  MW2,  zgodnie  z 

wymaganiami, o których mowa w ust. 3-5. 

3. Obiekty  lub  jego  części,  w  których  znajdują  się  materiały  wybuchowe  o  współczynniku  wrażliwości 

mniejszym od 2 lub materiały wybuchowe nieopakowane lub w stanie niezaelaborowanym, zalicza się do kategorii 
MW1, a pozostałe obiekty - do kategorii MW2. 

4. Obiekty  lub  pomieszczenia,  w  których  znajdują  się  materiały  wybuchowe  opakowane  lub  w  stanie 

zaelaborowanym, mogą zostać zaliczone do kategorii MW1, jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa. 

5. W stosunku do obiektów, w których równocześnie występuje zagrożenie wybuchem lub spaleniem materiału 

wybuchowego i zagrożenie wybuchem mieszaniny materiału palnego z powietrzem, należy: 
  1)  zaliczyć obiekt do kategorii MW1 lub MW2, stosownie do występującego zagrożenia; 
  2)  dokonać oceny zagrożenia wybuchem pomieszczeń i przestrzeni zewnętrznych; 
  3)  określić  i  wyznaczyć  odpowiednie  strefy  zagrożenia  wybuchem,  zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami  o 

ochronie przeciwpożarowej. 

§ 10. 1. W  związku  z  przewidywanym  stopniem  zniszczeń  w  przypadku  wybuchu  lub  spalenia  materiału 

wybuchowego obiekty, w których znajdują się materiały wybuchowe, zalicza się do klasy UZ lub MDO. 

2. Zaliczenia  projektowanego  obiektu  do  klasy  UZ  lub  MDO  dokonuje  projektant  obiektu,  natomiast  w 

przypadku obiektu istniejącego - pracodawca. 

§ 11. 1. Wokół obiektów zaliczonych do kategorii MW1 lub MW2 należy wyznaczyć i oznaczyć strefę ochrony 

obiektu. 

2. Zasięg  strefy  ochrony  obiektu  ustala  pracodawca  w  zależności  od  kategorii  zagrożenia  obiektu  wybuchem 

lub spaleniem materiału wybuchowego. 

3. Na  obszarze  strefy  ochrony  obiektu  należy  przeciwdziałać  powstawaniu  warunków  dla  zaistnienia  zjawisk 

lub sytuacji mogących spowodować wybuch lub pożar materiałów wybuchowych znajdujących się w tym obiekcie. 

§ 12. 1. Dla  obiektów  zagrożonych  wybuchem  lub  spaleniem  materiału  wybuchowego  powinna  zostać 

opracowana karta kwalifikacyjna obiektu. 

background image

2. Kartę  kwalifikacyjną  obiektu  opracowuje  i  na  bieżąco  aktualizuje  powoływany  przez  pracodawcę  zespół 

specjalistów  posiadających  odpowiednie  uprawnienia  budowlane,  kwalifikacje  w  dziedzinie  bezpieczeństwa  i 
higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. 

3. Zatwierdzona  przez  pracodawcę  karta  kwalifikacyjna  obiektu  stanowi  załącznik  do  książki  obiektu 

budowlanego. 

4. Karta kwalifikacyjna obiektu zagrożonego wybuchem lub spalaniem materiału wybuchowego, o której mowa 

w ust.1, powinna zawierać: 
  1)  informacje  identyfikujące  obiekt,  w  szczególności  numer,  nazwę,  przynależność  do  jednostki  organizacyjnej 

zakładu; 

  2)  schematyczny  rysunek  obiektu  przedstawiający  podział  na  pomieszczenia,  usytuowanie  dróg:  dojazdowych, 

pożarowych, dla pieszych i technologicznych oraz obwałowań, powierzchni odciążających, osłon i sztolni; 

  3)  informacje o przeznaczeniu obiektu oraz poszczególnych pomieszczeń w obiekcie; 
  4)  kwalifikację obiektu i jego pomieszczeń do kategorii MW1 lub MW2, ze wskazaniem dominujących rodzajów 

zagrożeń; 

  5)  kwalifikację obiektu do klasy UZ lub MDO; 
  6)  informacje o  występowaniu w  obiekcie lub jego pomieszczeniach zagrożenia wybuchem mieszanin  substancji 

palnych z powietrzem oraz związanych z tym stref zagrożeń wybuchem, zgodnie z obowiązującymi przepisami 
o ochronie przeciwpożarowej; 

  7)  podstawowe wymagania w stosunku do obiektu: 

a)  typ konstrukcji obiektu, 
b)  parametry obwałowań, osłon, sztolni, 
c)  przegrody odciążające, 
d)  rodzaj okien, drzwi, dopuszczalne rodzaje szyb okiennych oraz wykończenie ścian i podłóg; 

  8)  informacje dotyczące: 

a)  dopuszczalnego obładowania pomieszczeń materiałem wybuchowym, 
b)  dopuszczalnej  ilości  osób  znajdujących  się  w  obiekcie,  z  podziałem  na  pomieszczenia  przeznaczone  do 

pracy stałej lub dorywczej, 

c)  zasięgu strefy ochrony obiektu i sposobu oznaczenia, 
d)  zasięgu stref zagrożeń; 

  9)  wymagania  w  stosunku  do  mediów,  instalacji  energetycznych,  urządzeń  elektrycznych,  osprzętu  i  instalacji 

elektrycznych  w  pomieszczeniach  oraz  rodzaju  i  temperatury  środków  ogrzewających,  chłodzących, 
smarujących i konserwujących stosowanych w procesie technologicznym, a także stałych urządzeń gaśniczych, 
lokalizacji punktów sygnalizacji i uruchamiania tych urządzeń; 

 10)  inne wymagania wynikające ze specyfiki obiektu oraz realizowanego procesu technologicznego. 

5. Do karty kwalifikacyjnej, o której mowa w ust. 1, należy dołączyć karty oceny znajdujących się w obiekcie 

materiałów wybuchowych. 

§ 13. 1. Urządzenia elektryczne i osprzęt w obiektach i pomieszczeniach zagrożonych wybuchem lub spalaniem 

materiału wybuchowego kategorii MW1 i MW2 powinny odpowiadać następującym wymaganiom: 
  1)  określonym  w  rozporządzeniu  Ministra  Spraw  Wewnętrznych  z  dnia  3  listopada  1992  r.  w  sprawie  ochrony 

przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 92, poz. 460 oraz z 1995 r. 
Nr 102, poz. 507); 

  2)  określonym  w  Polskich  Normach  dotyczących  instalacji  elektrycznych  w  obiektach  budowlanych, 

zapewniających bezpieczeństwo; 

  3)  powinny  posiadać  stopień  ochrony  co  najmniej  IP  54,  zgodny  z  Polską  Normą,  dotyczącą  instalacji 

elektrycznych  w  obiektach  budowlanych,  w  zakresie  wymagań  podstawowych  -  w  obiektach  lub  częściach 
obiektów zaliczonych do kategorii MW1. 

2. Budowa  urządzeń  elektrycznych  i  osprzętu  powinna  zapewniać  łatwość  czyszczenia  oraz  jak  najmniejsze 

odkładanie się na ich powierzchniach pyłu. 

3. Urządzenia elektryczne powinny być skutecznie zabezpieczone przed niedopuszczalnym przegrzaniem. 
4. Temperatura  powierzchni  obudowy  urządzeń  elektrycznych  powinna  być  co  najmniej  o  50  K  niższa  od 

temperatury  rozkładu  materiału  wybuchowego,  nie  wyższa  jednak  niż  120°C  (393  K),  a  w  przypadku  materiałów 
wybuchowych  o  temperaturze  rozkładu  poniżej  200°C  (473  K),  temperatura  powierzchni  powinna  być  zgodna  z 
dopuszczalną temperaturą określoną w karcie oceny materiału wybuchowego. 

5. Kable  i  przewody  elektryczne  powinny  być  odporne  na  mechaniczne,  chemiczne  i  termiczne  wpływy 

otoczenia, ich zewnętrzne powłoki i otuliny powinny być wykonane z materiałów niepalnych lub trudno zapalnych, 

background image

chyba że są chronione w inny sposób przed zapaleniem, a przejścia kabli przez ściany powinny być szczelne. 

6. W pomieszczeniach zaliczonych do kategorii MW1 nie należy instalować głównych urządzeń rozdzielczych 

i łączników silnoprądowych oraz gniazd wtykowych. 

7. W  obiektach  i  pomieszczeniach  zaliczonych  do  kategorii  MW1  i  MW2  mogą  być  stosowane  urządzenia 

elektryczne  i  osprzęt  niespełniające  wymagań  określonych  w  ust.  1-5,  w  przypadku  zastosowania  układów 
automatycznych  eliminujących  stałą  ich  obsługę  przez  pracowników,  jeżeli  nie  pogorszy  to  warunków 
bezpieczeństwa. 

§ 14. 1. Osłony obiektów powinny odpowiadać następującym wymaganiom: 

  1)  odległość podstawy wału ziemnego niepodpartego murem od zewnętrznej ściany budynku powinna wynosić nie 

więcej niż 3 m; 

  2)  kąt pomiędzy podstawą a tworzącą wał ziemny powinien wynosić od 35 do 45 stopni; 
  3)  wał nie powinien być niższy od najwyższego punktu sklepienia pomieszczeń zagrożonych wybuchem; 
  4)  szerokość korony wału powinna wynosić co najmniej 0,5 m; 
  5)  powierzchnie wałów ziemnych powinny być uodpornione na erozję powietrzną i wodną; 
  6)  wały  ziemne  mogą  być  podparte  murem,  jedno-  lub  dwustronnie,  przy  czym  ściana  budynku  może  pełnić 

funkcję muru podpierającego, bez względu na wysokość wału; 

  7)  wały ziemne można zastąpić murami lub innymi osłonami, na przykład wynikającymi z ukształtowania terenu, 

o takiej samej skuteczności. 

2. Obiekty klasy MDO posiadające osłonę od strony przegród odciążających uważa się za obwałowane, jeżeli 

elementy  konstrukcyjne  obiektu  gwarantują  osłonę  przed  przeniesieniem  wybuchu  na  materiał  wybuchowy 
znajdujący się w sąsiednich pomieszczeniach obiektu lub w sąsiednim obiekcie. 

§ 15. 1. Wyloty przejść w wałach ziemnych wychodzące na drogi transportowe, drogi dla pieszych lub budynki 

powinny być osłonięte wałami ziemnymi, murami oporowymi lub innymi osłonami. 

2. Wały,  o  których  mowa  w  ust.  1,  powinny  być  konstruowane  i  lokalizowane  w  sposób  umożliwiający 

pochłonięcie lub rozproszenie energii wybuchu przenoszonej przez przejście. 

3. Przejścia  w  wałach  lub  pod  wałami  powinny  być  załamane  pod  takim  kątem,  który  zapewnia 

niepowstawanie prześwitu. 

§ 16. 1. Lokalizacja  obiektów,  w  których  znajdują  się  materiały  wybuchowe  zaklasyfikowane  lub  zaliczone 

umownie do klasy 1, podklasy 1.1 i 1.5, lub klasy 4.1 powinna odpowiadać wymaganiom określonym w załączniku 
nr 2 do rozporządzenia. 

2. Lokalizacja obiektów, w których znajdują się materiały wybuchowe zaklasyfikowane lub zaliczone umownie 

do  klasy  1,  podklasy  1.2,  1.3,  1.4  i  1.6  lub  przedmioty  ratownicze  klasy  9,  zawierające  materiały  wybuchowe, 
powinna odpowiadać wymaganiom określonym w załączniku nr 3 do rozporządzenia. 

3. Przy określaniu wymagań dotyczących lokalizacji obiektów znajdujące się w nich półprodukty, półfabrykaty, 

mieszaniny reakcyjne, surowce i odpady będące materiałami wybuchowymi zalicza się umownie do podklasy 1.1, o 
ile w karcie oceny nie dokonano ich innej umownej klasyfikacji. 

§ 17. 1. W obiektach  zaliczonych  do  klasy  MDO  należy  tak  organizować  proces  technologiczny,  aby  w  razie 

wybuchu  lub  spalenia  się  materiału  wybuchowego  można  było  do  odtworzenia  tych  obiektów  w  jak  największym 
stopniu wykorzystać podstawowe elementy ich konstrukcji nośnej. 

2. Elementy  budynku  oddzielające  pomieszczenia  powinny,  w  miejscach  gdzie  to  jest  konieczne,  stanowić 

ochronę przed przeniesieniem wybuchu na materiał wybuchowy znajdujący się w sąsiednim pomieszczeniu. 

3. W pomieszczeniach obiektów zaliczonych do klasy MDO należy stosować przegrody odciążające. 
4. Materiał użyty do budowy przegrody odciążającej powinien charakteryzować się masą nie większą niż 75 kg 

na jednostkę powierzchni (m

2

) przegrody. 

5. Przegrody  powinny  być  tak  konstruowane  i  usytuowane,  aby  wybuch  w  jednym  pomieszczeniu  nie 

spowodował zagrożenia w innych pomieszczeniach i obiektach. 

6. Na  zewnątrz  obiektu  naprzeciwko  przegrody  odciążającej  należy  umieszczać  skuteczne  osłony,  jeżeli  jej 

elementy mogłyby w razie wybuchu zagrażać innym obiektom. 

7. Przegrodą odciążającą może być ściana pomieszczenia, okno lub dach. 

§ 18. 1. Powierzchnie  elementów  budowlanych  obiektów,  w  których  znajdują  się  materiały  wybuchowe,  oraz 

wyposażenia tych obiektów powinny być trwałe, gładkie, łatwo zmywalne, bez szpar oraz pęknięć. 

background image

2. Powłoki  ścian,  sufitów  oraz  elementów  wyposażenia  powinny  zostać  wykonane  z  materiałów  trudno 

palnych. 

3. Powłoki,  o  których  mowa  w  ust.  2,  oraz  podłogi  powinny  charakteryzować  się  odpornością  na  działanie 

substancji stosowanych w procesie technologicznym oraz uniemożliwiać reakcje chemiczne z tymi substancjami. 

4. Powłoki  podłóg  oraz  elementów  wyposażenia  powinny  spełniać  wymagania  Polskiej  Normy  w  zakresie 

ochrony przed elektrycznością statyczną, jeżeli wynika to z karty kwalifikacyjnej obiektu. 

5. Okna usytuowane od strony nasłonecznionej należy zabezpieczyć przed bezpośrednim działaniem promieni 

słonecznych na materiał wybuchowy. 

6. Okna  w  suficie,  nawet  przy  zastosowaniu  szkła  zbrojonego,  powinny  być  od  spodu  zabezpieczone  siatką 

ochronną o drobnych oczkach. 

7. Decyzję o rodzaju szkła do szklenia okien w pomieszczeniach, w których znajdują się materiały wybuchowe, 

podejmuje projektant, biorąc pod uwagę rodzaj  znajdującego się w  nich materiału wybuchowego.  Decyzję  dołącza 
się do karty kwalifikacyjnej obiektu. 

8. Drzwi ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczenia i posiadać zamki rolkowe, działające 

w wyniku pchnięcia, albo rozsuwać się na zewnątrz. 

9. Okna służące jako wyjścia awaryjne powinny być łatwo dostępne oraz otwierać się na zewnątrz, przy czym 

otwór okienny powinien posiadać wymiary nie mniejsze niż 0,75 m x 0,75 m. 

10. Obiekty powinny posiadać odpowiednie zabezpieczenia przed wyładowaniami atmosferycznymi, zgodnie z 

wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej zabezpieczeń przed wyładowaniami atmosferycznymi. 

§ 19. Ilość  materiałów  wybuchowych  w  poszczególnych  obiektach,  pomieszczeniach  oraz  na  stanowiskach 

pracy  należy  ograniczyć  do  wielkości  niezbędnych  dla  zapewnienia  prawidłowego  przebiegu  procesu 
technologicznego,  z  zachowaniem  stref  zagrożenia  wybuchem  oraz  minimalnych  dopuszczalnych  odległości 
pomiędzy obiektami, określonych w załącznikach nr 2 i 3 do rozporządzenia. 

§ 20. 1. Prace  stwarzające  zagrożenie  wybuchem  lub  spalaniem  materiału  wybuchowego  powinny  być 

wykonywane za pomocą urządzeń samosterujących lub zdalnie sterowanych. 

2. Jeżeli  zastosowanie  urządzeń,  o  których  mowa  w  ust.  1,  nie  jest  możliwe,  należy  do  minimum  ograniczyć 

liczbę osób narażonych oraz zastosować rozwiązania techniczne zmniejszające zagrożenie. 

§ 21. 1. Parametry  procesu  technologicznego  istotne  z  punktu  widzenia  bezpieczeństwa  powinny  być 

rejestrowane w sposób uniemożliwiający utratę informacji w razie wybuchu lub spalenia materiału wybuchowego. 

2. Pracodawca określa parametry technologiczne podlegające rejestracji. 

§ 22. 1. Sygnały  z  urządzeń  automatyki,  pomiarów  oraz  kontroli  procesu  technologicznego,  mające  istotne 

znaczenie  dla  bezpośredniego  prowadzenia  tego  procesu,  powinny,  w  miarę  możliwości,  pochodzić  z  dwóch 
niezależnych źródeł. 

2. Sygnały, o których mowa w ust. 1, i ich źródła określa pracodawca. 
3. W  razie  przekroczenia  dopuszczalnych  parametrów  technologicznych  lub  powstania  innych  przyczyn 

mogących  wywołać  zagrożenie,  układ  sterowania  powinien  spowodować  samoczynne  doprowadzenie  procesu 
technologicznego do stanu bezpiecznego lub jego przerwanie. 

4. W  razie  awarii  pracownicy  obsługujący  maszyny  i  inne  urządzenia  techniczne  powinni  mieć  możliwość 

przerwania procesu technologicznego za pomocą urządzeń sterowania ręcznego, przy czym co najmniej jedno z tych 
urządzeń powinno być umieszczone na stanowisku obsługi. 

5. Jeżeli  podczas  prowadzenia  procesu  technologicznego  przerwanie  stanów  przedawaryjnych  jest  możliwe 

wyłącznie  przez  mieszanie,  odbieranie  ciepła,  rozcieńczanie  lub  rozpuszczanie,  należy  zapewnić  możliwość 
wykonania tych czynności w każdych warunkach. 

6. Podczas wykonywania czynności określonych w ust. 4 należy zapewnić możliwość opróżnienia z materiału 

wybuchowego reaktorów i innych urządzeń technicznych. 

§ 23. 1. W  maszynach  i  innych  urządzeniach  technicznych,  w  tym  w  instalacjach  technologicznych,  należy 

stosować  wyłącznie  czynniki  ogrzewające,  chłodzące,  smarne  lub  konserwujące,  które  nie  wchodzą  w  reakcje 
chemiczne  z  substancjami  stosowanymi  w  procesie  technologicznym.  Jeżeli  stosowanie  takich  czynników  jest 
niemożliwe,  należy  stosować  urządzenia,  których  konstrukcja  nie  dopuszcza  do  ich  przenikania  do  przestrzeni 
zawierających substancje stosowane w procesie technologicznym. 

2. Urządzenia  służące  do  ogrzewania  pomieszczeń  powinny  być  dostosowane  do  rodzajów  materiałów 

background image

wybuchowych i stosowanej technologii. 

3. Temperatura powierzchni urządzeń  ogrzewających  powinna być niższa co najmniej o 50 K od temperatury 

rozkładu materiału wybuchowego i nie przekraczać 120°C (393K). 

§ 24. 1. Niedopuszczalne jest umieszczanie w jednym pomieszczeniu produkcyjnym materiałów wybuchowych 

zaklasyfikowanych do grup zgodności A i B z materiałami wybuchowymi zaklasyfikowanymi do pozostałych grup 
zgodności, chyba że wynika to z realizowanego procesu technologicznego. 

2. Podczas  stosowania  i  przechowywania  materiałów  wybuchowych  należy  zapewnić  takie  warunki,  by 

uniemożliwiać 

zachodzenie 

niekorzystnych 

zmian 

właściwości 

materiałów 

wybuchowych, 

zwłaszcza 

zwiększających prawdopodobieństwo zainicjowania wybuchu, a w szczególności: 
  1)  przemian chemicznych w materiale wybuchowym; 
  2)  zwiększania wrażliwości materiału wybuchowego na bodźce; 
  3)  pogarszania stabilności chemicznej lub fizycznej materiału wybuchowego; 
  4)  wytwarzania innych substancji o właściwościach wybuchowych. 

§ 25. 1. Drogi  na  terenie  zakładu  pracy  służące  do  transportu  materiałów  wybuchowych,  surowców, 

półproduktów,  półfabrykatów,  materiałów  do  ich  produkcji,  a  także  narzędzi  i  przedmiotów  służących  do 
zapewnienia  ciągłości  procesów  technologicznych,  mogą  być  lokalizowane  w  strefach  zagrożenia,  bezpośrednich 
oraz bliskich, określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia. 

2. Na drogach, o których mowa w ust. 1, należy stosować sygnalizację świetlną. 

§ 26. Podczas  przejazdu  środka  transportu  przewożącego  materiał  wybuchowy  o  współczynniku  wrażliwości 

mniejszym niż 2 ze znakiem "M", na drodze powinien być zapewniony ruch jednostronny. 

§ 27. 1. Pracownik  może  przenosić  materiały  wybuchowe  o  masie  brutto  do  25  kg,  chyba  że  instrukcja 

zakładowa ze względów bezpieczeństwa nakazuje ograniczenie tej masy. 

2. Przy  ręcznym  przenoszeniu  materiału  wybuchowego  o  współczynniku  wrażliwości  mniejszym  niż  2 

całkowita  masa  ładunku  nie  może  przekraczać  10  kg,  w  tym  masa  materiału  wybuchowego  5  kg.  Przenoszenie 
pomiędzy obiektami produkcyjnymi takiego ładunku powinna wykonywać jedna osoba. 

§ 28. W  transporcie  wewnątrzzakładowym  materiałów  wybuchowych  można  używać  urządzeń,  które  są 

przystosowane do transportu przewożonego materiału. 

§ 29. 1. W  obrębie  jednego  obiektu  transport  materiałów  wybuchowych  może  się  odbywać  przewodami 

rurowymi  dostosowanymi  do  rodzaju  materiału  wybuchowego  i  stanu,  w  jakim  on  występuje  w  danej  operacji 
technologicznej. 

2. Transport materiałów wybuchowych pomiędzy obiektami może odbywać się przewodami rurowymi, jeżeli te 

materiały są w postaci ciekłych roztworów lub zawiesin. 

3. Roztwory i zawiesiny, o których mowa w ust. 2, w miarę możliwości, nie powinny posiadać cech materiałów 

wybuchowych. 

4. Dopuszcza się transport materiału wybuchowego przewodami rurowymi w postaci zawiesiny w gazie, jeżeli 

karta oceny dopuszcza ten rodzaj transportu. 

§ 30. 1. Maszyny i inne urządzenia techniczne znajdujące się w obiekcie zagrożonym wybuchem lub spaleniem 

materiału wybuchowego nie powinny powodować niezamierzonego zapłonu lub  wybuchu materiału  wybuchowego 
w wyniku oddziaływania ciepła, tarcia, uderzenia lub innych bodźców. 

2. Wymagania, o których mowa  w ust. 1, powinny  spełniać  również  środki transportu  wewnątrzzakładowego, 

pojemniki  na  materiały  wybuchowe  stosowane  w  operacjach  technologicznych  lub  w  transporcie 
wewnątrzzakładowym,  drzwi,  okna,  zamki,  zawiasy,  okucia,  wyposażenie  obiektów  oraz  inne  elementy 
konstrukcyjne. 

3. Narzędzia  używane  w  obiektach  zagrożonych  wybuchem  lub  spaleniem  materiału  wybuchowego  powinny 

być  wykonane  z  odpowiednio  dobranych  materiałów  niepowodujących  iskrzenia  oraz  używane  w  sposób 
uniemożliwiający niezamierzony wybuch lub zapalenie materiału wybuchowego. 

4. Materiały służące do wykonywania urządzeń i narzędzi, o których mowa w ust. 1-3, powinny być dobrane w 

taki sposób, aby nie stanowiły źródła dodatkowych zagrożeń powstałych w wyniku korozji i niebezpiecznych reakcji 
chemicznych. 

background image

§ 31. 1. Maszyny i inne urządzenia techniczne znajdujące się w obiekcie zagrożonym wybuchem lub spaleniem 

materiału  wybuchowego  powinny  być  konstruowane  w  sposób  uniemożliwiający  gromadzenie  się  w  miejscach  do 
tego nieprzeznaczonych materiałów wybuchowych mogących wywołać zagrożenie. 

2. Połączenia  pomiędzy  urządzeniami  powinny  być  konstruowane  w  sposób  uniemożliwiający  przenoszenie 

ognia w razie zapłonu materiału wybuchowego. 

§ 32. W pomieszczeniach, w których może wystąpić zagrożenie oparzeniem lub skażeniem twarzy, rąk i oczu, 

powinny być zainstalowane natryski z zimną wodą. Konstrukcja oraz sposób uruchamiania natrysków powinny być 
dostosowane do warunków pracy oraz rodzaju zagrożenia w pomieszczeniu. 

§ 33. 1. Przy  wyjściu  z  pomieszczeń,  w  których  może  wystąpić  zagrożenie  zapaleniem  odzieży  na  człowieku 

lub skażeniem powierzchni ciała i odzieży, powinny być zainstalowane natryski uruchamiane samoczynnie w chwili 
wejścia pod natrysk. 

2. Natryski  powinny  działać  niezawodnie,  niezależnie  od  istniejących  warunków  atmosferycznych,  a  ich 

szczegółowa lokalizacja i konstrukcja powinny być dostosowane do warunków pracy i rodzaju zagrożenia. 

3. Liczba  natrysków,  o  których  mowa  w  ust.  1,  powinna  być  dostosowana  do  liczby  osób,  które  mogą  być 

jednocześnie zagrożone. 

§ 34. Jeżeli  w  obiektach  znajdują  się  materiały  wybuchowe,  należy  stosować  środki  chroniące  przed 

elektrycznością  statyczną,  zgodnie  z  wymaganiami  Polskiej  Normy  dotyczącej  ochrony  przed  elektrycznością 
statyczną. 

§ 35. Przewody doprowadzające czynniki technologiczne powinny być: 

  1)  dostępne do oczyszczania, naprawy i wymiany; 
  2)  prowadzone poza przejściami dla ludzi i drogami ewakuacyjnymi. 

§ 36. 1. Obiekty, w których wykonuje się operacje technologiczne grożące zapaleniem znajdujących się w nich 

materiałów  wybuchowych,  powinny  być  wyposażone  w  stałe  urządzenia  gaśnicze,  odpowiednie  do  występującego 
zagrożenia. 

2. Urządzenia  gaśnicze, o  których  mowa  w  ust.1,  powinny  być  uruchamiane  automatycznie  oraz  ręcznie  z  co 

najmniej dwóch punktów, z których jeden powinien znajdować się przy wejściu do obiektu, a pozostałe przy drogach 
prowadzących do obiektu. Punkty ręcznego uruchamiania stałych urządzeń gaśniczych powinny być oznakowane. 

3. W  przypadku  całodobowej  obecności  obsługi  w  obiekcie  dopuszcza  się  ręczne  uruchamianie  instalacji 

gaśniczej. W takim przypadku punkty uruchamiania instalacji powinny odpowiadać wymaganiom określonym w ust. 
2, przy czym co najmniej jeden punkt uruchamiania powinien być usytuowany na stanowisku pracy. 

4. Obliczeniowa intensywność zraszania wodnych urządzeń gaśniczych powinna wynosić co najmniej 25 dm

3

 x 

m

-2

 x min

-1

5. Instalację  tryskaczową  można  stosować  jako  stałe  urządzenie  gaśnicze  pod  warunkiem  zapewnienia 

intensywności zraszania, o której mowa w ust. 4. 

6. Jeżeli  spalaniu  materiału  wybuchowego  towarzyszy  emisja  silnie  toksycznych  produktów,  urządzenie 

gaśnicze powinno zawierać wodny roztwór substancji neutralizującej produkty toksyczne. 

§ 37. Obiekty  i  urządzenia,  w  których  zostały  ujawnione  wady  lub  uszkodzenia  mogące  mieć  wpływ  na 

bezpieczeństwo eksploatacji, powinny być niezwłocznie wyłączone z ruchu do czasu naprawy. 

§ 38. Obiekty i ich wyposażenie oraz urządzenia, w których znajdują się materiały wybuchowe lub służące do 

wykonywania  operacji  z  tymi  materiałami,  powinny  być  poddawane  przeglądom  i  remontom  w  terminach 
ustalonych w instrukcjach eksploatacji obiektów i urządzeń. 

§ 39. 1. Ścieki  produkcyjne  zawierające  materiały  wybuchowe  w  postaci  zawiesiny  lub  rozpuszczone,  albo 

substancje,  z  których  może  powstać  materiał  wybuchowy,  powinny  być  obrabiane  przed  ich  wprowadzaniem  do 
kanalizacji ściekowej celem uniemożliwienia wydzielania się materiałów wybuchowych. 

2. Kanały  ściekowe,  którymi  są  odprowadzane ścieki, powinny  być  dostępne  w  celu  oczyszczania,  naprawy  i 

wymiany oraz zabezpieczone przed dostępem osób nieuprawnionych. 

§ 40. 1. Odpady  materiałów  wybuchowych  i  materiały  wybuchowe  nieodpowiadające  wymaganiom  lub 

background image

zanieczyszczone innymi materiałami, nienadające się do uzdatnienia lub wykorzystania, należy zbierać, a następnie 
utylizować w sposób ustalony przez pracodawcę, z uwzględnieniem wymagań określonych przepisami ustawy z dnia 
27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm.). 

2. Sposób  postępowania  z  materiałami,  o  których  mowa  w  ust.  1,  powinien  być  określony  w  dokumentach 

wymienionych w § 41 ust. 1. 

§ 41. 1. Przedsiębiorca opracowuje i na bieżąco aktualizuje projekty technologiczne i techniczne, dokumentacje 

technologiczne,  instrukcje i  regulaminy  zawierające  szczegółowe  wymagania  dotyczące  wykonania,  wyposażenia i 
wykorzystania  obiektów  oraz  przebiegu  procesu  technologicznego,  a  także  wymagania  dotyczące  wykonywania 
innych czynności mogących mieć znaczenie dla bezpieczeństwa. 

2. Przebieg  procesu  technologicznego  powinien  być  zgodny  z  wymaganiami  określonymi  w  dokumentach,  o 

których mowa w ust. 1. 

§ 42. 1. Pomieszczenia  zakładów  pracy,  w  których  prowadzony  jest  obrót  wyrobami  pirotechnicznymi 

widowiskowymi, dzieli się na pomieszczenia: 
  1)  sklepowe - przeznaczone do realizacji bezpośredniej sprzedaży; 
  2)  zaplecza  -  przeznaczone  do  przechowywania  ilości  wyrobów  pirotechnicznych  widowiskowych 

zapewniających ciągłość sprzedaży; 

  3)  magazynowe  -  pomieszczenia  przystosowane  do  składowania  wyrobów  pirotechnicznych  widowiskowych  o 

masie brutto ponad 1.000 kg nieprzerwanie przez okres co najmniej 90 dni w roku. 

2. Z  zastrzeżeniem  ust.  3,  w  pomieszczeniach  sklepowych  i  pomieszczeniach  zaplecza  mogą  znajdować  się 

wyłącznie wyroby pirotechniczne widowiskowe, oznaczone kodem klasyfikacyjnym 1.4 G i 1.4 S. 

3. W  pomieszczeniach  sklepowych  oraz  w  pomieszczeniach  zaplecza  mogą  być  przechowywane  wyroby 

oznaczone  kodem  klasyfikacyjnym  1.1  G,  1.2  G  i  1.3  G  w  opakowaniach  jednostkowych,  bądź  w  opakowaniach 
kartonowych  lub  tekturowych  o  masie  brutto  co  najwyżej  50  kg,  jeżeli  ilość  mieszaniny  pirotechnicznej  w 
jednostkowym wyrobie nie przekracza w: 
  1)  rakietach - 100 g, w tym mieszaniny wywołującej efekt pirotechniczny do 70 g; 
  2)  moździerzach - 40 g; 
  3)  petardach - 5 g; 
  4)  strzelającym konfetti - 10 mg; 
  5)  ogniach bengalskich - 2.500 g; 
  6)  bateriach - 500 g, nie więcej jednak niż do 40 g w pojedynczym wystrzale; 
  7)  innych wyrobach - 50 g w pojedynczym wystrzale. 
W  takim  przypadku  wyroby  te  traktuje  się  jak  wyroby  pirotechniczne  widowiskowe  oznaczone  kodem 
klasyfikacyjnym 1.4 G. 

§ 43. Pomieszczenia, o których mowa w § 42 ust.1 pkt 1 i 2, można lokalizować w obiektach przeznaczonych 

na cele handlowe, pod warunkiem spełnienia wymagań określonych w § 44. 

§ 44. Pomieszczenia, o których mowa w § 42 ust.1 pkt 1 i 2, można eksploatować, jeżeli: 

  1)  temperatura  w pomieszczeniach  przy  pomiarze  na  wysokości  1  m  od  podłogi  nie przekracza  30  °C  (303  K) i 

zainstalowane są środki techniczne gwarantujące spełnienie tego wymogu; 

  2)  są  wyposażone  w  podręczny  sprzęt  gaśniczy  dostosowany  do  zagrożenia  stwarzanego  przez  przechowywane 

wyroby; 

  3)  przechowywane  wyroby pirotechniczne posiadają zabezpieczenie przed powstawaniem w nich niekorzystnych 

przemian  chemicznych  lub  fizycznych,  mogących  powodować  zwiększenie  wrażliwości  materiału  na  bodźce, 
pogorszenie trwałości chemicznej oraz powodujących inicjację wybuchu lub zapłon; 

  4)  posiadają  konstrukcję  zabezpieczającą  przechowywane  materiały  przed  kradzieżą  oraz  dostępem 

nieuprawnionych osób; 

  5)  posiadają system wentylacji wyciągowej; 
  6)  posiadają ochronę przed wyładowaniami atmosferycznymi, zgodną z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej 

zabezpieczeń przed wyładowaniami atmosferycznymi; 

  7)  urządzenia  i  instalacje  elektryczne  odpowiadają  wymaganiom  stawianym  urządzeniom  instalowanym  w 

miejscach zagrożonych pożarem zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej instalacji elektrycznych w 
obiektach budowlanych, zapewniających bezpieczeństwo; 

  8)  elementy  i  przewody  grzewcze  w  pomieszczeniach  są  rozmieszczone  przynajmniej  w  odległości  1  m  od 

background image

opakowań zawierających wyroby pirotechniczne, a ich temperatura nie przekracza 120 °C (393 K); 

  9)  drzwi  ewakuacyjne  otwierają  się  na  zewnątrz  pomieszczenia  i posiadają  zamki  rolkowe, działające  w  wyniku 

pchnięcia lub rozsuwają się na zewnątrz; 

 10)  okna  służące za  wyjścia awaryjne otwierają się na zewnątrz, natomiast otwory okienne  posiadają wymiary co 

najmniej 0,75 m x 0,75 m; 

 11)  wymiary wewnętrzne pomieszczeń zapewniają bezpieczne operowanie opakowaniami składowanych wyrobów 

oraz swobodne poruszanie się osób kupujących i personelu; 

 12)  półki, regały i inne wyposażenie pomieszczeń są wykonane z materiałów trudno palnych, uniemożliwiających 

w czasie pożaru tworzenie toksycznych związków, zagrażających zdrowiu lub życiu ludzi. 

§ 45. Pomieszczenia,  o  których  mowa  w  §  42  ust.  1  pkt  1  i  2,  zalicza  się  do  kategorii  MW2,  a  obiekty,  w 

których są zlokalizowane, zalicza się do klasy MDO. 

§ 46. 1. Strefa ochrony obiektu  dla pomieszczeń, o  których mowa w  §  42  ust.1 pkt 1 i 2,  która jest oddzielną 

strefą pożarową, powinna obejmować obszar tych pomieszczeń. 

2. W strefie ochrony pracodawca nie powinien dopuścić do: 

  1)  używania otwartego ognia; 
  2)  palenia tytoniu; 
  3)  prowadzenia prac spawalniczych; 
  4)  prowadzenia  innych  prac  mogących  stworzyć  warunki  dla  zapłonu  lub  wybuchu  zgromadzonych  wyrobów 

pirotechnicznych; 

  5)  gromadzenia i przechowywania materiałów palnych innych niż wynikające z wyposażenia obiektu handlowego. 

3. Jeżeli  pomieszczenia  sklepowe  i  zaplecza,  o  których  mowa  w  §  42  ust.  1  pkt  1  i  2,  stanowiące  fragment 

obiektów  handlowych  nie  są  pomieszczeniami  wydzielonymi,  wówczas  w  bezpośrednim  ich  otoczeniu  nie  należy 
przechowywać substancji łatwo palnych lub butli zawierających gaz pod ciśnieniem. 

§ 47. Wyroby  pirotechniczne  widowiskowe  mogą  być  przechowywane  w  pomieszczeniach  sklepowych  i 

pomieszczeniach zaplecza w ilościach brutto podanych w poniższej tabeli: 
 

Klasyfikacja wyrobu 

pirotechnicznego 

 

  Pomieszczenie sklepowe 

 

  Pomieszczenie zaplecza 

 

1.4 S 

 

  1.000 kg 

 

  1.000 kg 

 

1.4 G 

 

  1.000 kg 

 

  1.000 kg 

 

 

§ 48. Szczegółowe wymagania w stosunku do pomieszczeń magazynowych, o których mowa w § 42 ust. 1 pkt 

3,  określają  przepisy  rozporządzenia  Ministra  Gospodarki  z  dnia  28  października  2002  r.  w  sprawie  pomieszczeń 
magazynowych  i  obiektów  do  przechowywania  materiałów  wybuchowych,  broni,  amunicji  oraz  wyrobów  o 
przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. 

§ 49. Pracodawca  prowadzący  obrót  wyrobami  pirotechnicznymi,  w  tym  o  przeznaczeniu  widowiskowym, 

powinien zapewnić bezpieczeństwo ludzi, mienia i środowiska, a w szczególności: 
  1)  przechowywać wyroby pirotechniczne właściwie opakowane i oznakowane, w ustalonych terminach ważności; 
  2)  opracować i posiadać  aktualną instrukcję przechowywania wyrobów pirotechnicznych, obejmującą zasady  ich 

utylizacji, oraz instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dla wszystkich stanowisk pracy; 

  3)  zapewniać przestrzeganie instrukcji magazynowania wyrobów pirotechnicznych oraz instrukcji bezpieczeństwa 

i higieny pracy na wszystkich stanowiskach pracy; 

  4)  zapewniać bezpieczny transport wewnątrzzakładowy wyrobów pirotechnicznych; 
  5)  zapewniać ochronę wyrobów pirotechnicznych przed kradzieżą oraz dostępem osób nieupoważnionych; 
  6)  w  pomieszczeniach,  w  których  znajdują  się  wyroby  pirotechniczne,  nie  przechowywać  materiałów,  narzędzi 

oraz wyposażenia innego niż określone w instrukcji przechowywania; 

  7)  wykluczyć możliwość wpływu na wyroby pirotechniczne bodźców mogących spowodować wybuch lub zapłon; 
  8)  w  pomieszczeniach  sklepowych  i  pomieszczeniach  zaplecza  prowadzić  wyłącznie  prace  związane  z 

background image

przeznaczeniem tych pomieszczeń; 

  9)  prace  mogące  doprowadzić  do  ogrzewania  i  zapłonu  wyrobów  pirotechnicznych,  w  szczególności  prace 

remontowe  pomieszczeń,  prowadzić  wyłącznie  po  usunięciu  wyrobów  pirotechnicznych  z  tych  pomieszczeń 
oraz po potwierdzeniu na piśmie przez upoważnioną przez pracodawcę osobę, że wyroby zostały usunięte; 

 10)  w razie uszkodzenia opakowania rozsypaną zawartość zbierać i neutralizować we właściwy sposób, zgodnie z 

obowiązującą instrukcją magazynowania; 

 11)  urządzenia  elektryczne,  sygnalizacyjne,  odgromowe  oraz  inne  instalacje  znajdujące  się  w  pomieszczeniach  i 

obiektach  poddawać  kontroli  przed  dopuszczeniem  do  eksploatacji,  a  następnie,  raz  w  roku  kontrolować, 
dokumentując wyniki kontroli pisemnym protokołem; 

 12)  opakowania lub pojemniki z wyrobami pirotechnicznymi przechowywać na półkach, regałach lub w miejscach 

do  tego  przeznaczonych  oraz  układać  w  sposób  uniemożliwiający  ich  przypadkowe  przemieszczanie  się, 
przewracanie  lub  deformowanie  pod  wpływem  nadmiernego  ciężaru,  z  zachowaniem  możliwości  ich 
przemieszczania zgodnie z potrzebami; 

 13)  w  przypadku  powstania  zagrożenia  spowodowanego  zainicjowaniem  przechowywanych  wyrobów 

pirotechnicznych działać zgodnie z instrukcją postępowania w sytuacji awaryjnej, o której mowa w § 50; 

 14)  w pomieszczeniach, w których znajdują się wyroby pirotechniczne, nie używać otwartego ognia. 

§ 50. Pracodawca  prowadzący  obrót  wyrobami  pirotechnicznymi,  w  tym  o  przeznaczeniu  widowiskowym, 

powinien opracować instrukcję postępowania w sytuacji awaryjnej i organizacji akcji ratowniczej, określającą: 
  1)  rodzaj i skalę zagrożeń; 
  2)  sposób  postępowania  w  przypadku  awarii  i  sposób  organizacji  akcji  ratowniczej,  ze  wskazaniem  lokalizacji 

stosowanych środków gaśniczych; 

  3)  zasady oraz miejsce ewakuacji ludzi; 
  4)  sposób powiadamiania straży pożarnej, Policji lub innych jednostek ratowniczych; 
  5)  sposoby  zabezpieczenia  miejsca  awarii,  likwidacji  bezpośrednich  skutków  oraz  metody  przeciwdziałania 

rozszerzaniu się skutków awarii. 

§ 51. 1. Pracodawca  prowadzący  obrót  wyrobami  pirotechnicznymi,  w  tym  o  przeznaczeniu  widowiskowym, 

opracowuje karty kwalifikacyjne obiektów, w których prowadzona jest sprzedaż wyrobów pirotechnicznych. 

2. Karty  kwalifikacyjnej  nie  opracowuje  się  dla  pomieszczeń  sklepowych  i  zaplecza,  w  których  prowadzi  się 

wyłącznie  sezonową  sprzedaż,  a  łączny  czas  przechowywania  wyrobów  pirotechnicznych  nie  przekracza  90 dni  w 
roku. 

3. Karta  kwalifikacyjna  obiektu  zagrożonego  wybuchem  lub  spalaniem  wyrobów  pirotechnicznych,  o  której 

mowa w ust. 1, powinna zawierać: 
  1)  oznaczenie oraz adres przedsiębiorcy; 
  2)  nazwę oraz adres obiektu; 
  3)  schematyczny  rysunek  obiektu  ze  wskazaniem  podziału  na  pomieszczenia,  usytuowanie  dróg  dojazdowych  i 

pożarowych, osłon, obwałowań oraz wyjść awaryjnych; 

  4)  określenie przeznaczenia obiektu oraz poszczególnych pomieszczeń; 
  5)  klasyfikację obiektu do kategorii MW2 ze wskazaniem dominujących zagrożeń; 
  6)  klasyfikację obiektu do klasy UZ lub MDO; 
  7)  stwierdzenie  o  niedopuszczalności  występowania  w  obiekcie  lub  pomieszczeniach  zagrożenia  wybuchem 

mieszanin substancji palnych z powietrzem; 

  8)  podstawowe wymagania w stosunku do konstrukcji obiektu: 

a)  typ konstrukcji obiektu, 
b)  parametry obwałowań, osłon, sztolni, okien, rodzaje szyb okiennych i posadzki, 
c)  lokalizacje i konstrukcje drzwi ewakuacyjnych; 

  9)  informacje dotyczące: 

a)  dopuszczalnego obładowania obiektu masą pirotechniczną zawartą w wyrobach (netto), 
b)  dopuszczalnej liczby osób znajdujących się w obiekcie, 
c)  dopuszczalnych i faktycznych odległości od pobliskich obiektów, 
d)  zasięgu strefy ochrony obiektu i sposobu jej wyznaczania; 

 10)  kod klasyfikacyjny wyrobów pirotechnicznych; 
 11)  wymagania  w  stosunku  do  mediów  energetycznych,  instalacji  energetycznych,  instalacji  gaśniczej, lokalizacji 

punktów sygnalizacji oraz sposobu uruchamiania instalacji gaśniczej; 

 12)  szczegółowe wymagania w stosunku do urządzeń elektrycznych, osprzętu i instalacji elektrycznych w obiekcie. 

background image

§ 52. W pomieszczeniach, o których mowa w § 42 ust. 1 pkt 1 i 2, transport wyrobów pirotechnicznych może 

odbywać się przy użyciu wózków obsługiwanych ręcznie. 

§ 53. Przepisów  rozporządzenia  nie  stosuje  się  do  konstrukcji  obiektów  zbudowanych  zgodnie  z  przepisami 

obowiązującymi w czasie ich wznoszenia, w których w dniu wejścia w życie rozporządzenia wytwarza i przetwarza 
się  materiały  wybuchowe,  przy  czym  ilość  i  rodzaj  materiałów  wybuchowych  w  obiektach  powinny  odpowiadać 
wymaganiom określonym w niniejszym rozporządzeniu. 

§ 54. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów § 12 i § 

18 ust. 7, które wchodzą w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia. 

ZAŁĄCZNIKI 

ZAŁĄCZNIK Nr 1 

SPOSÓB DOKONYWANIA OCENY MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH POD WZGLĘDEM 

BEZPIECZEŃSTWA 

1. Ocena  pod  względem  bezpieczeństwa  materiałów  wybuchowych,  o  których  mowa  w  §  5  ust.  2 

rozporządzenia,  polega  na  doświadczalnym  lub  obliczeniowym  wyznaczeniu  charakterystyk  tych  materiałów,  w 
zakresie niezbędnym do wystawienia karty oceny, o której mowa w § 6 rozporządzenia. 

2. Zdolność materiału wybuchowego do generowania fali uderzeniowej określa porównawczo, w  stosunku do 

wzorcowego materiału wybuchowego (krystalicznego heksogenu), współczynnik zagrożenia R

Z

Współczynnik  R

Z

  wyznacza  się  doświadczalnie  w  drodze  badań  modelowych  lub  oblicza  z  dokładnością  do 

dwóch miejsc po przecinku z wzoru: 

R

Z

 = 4,71 x 10

-4

 x (Q x V)

0,5

 

gdzie poszczególne określenia oznaczają: 
Q - 

ciepło wybuchu danego materiału wybuchowego w kJ/kg, 

V - 

objętość właściwa produktów wybuchu danego materiału wybuchowego w dm

3

/kg. 

3. Wrażliwość materiału wybuchowego określa współczynnik wrażliwości R

w

 obliczany z wzoru: 

R

w

 = (R

M

 x R

T

)

0,5

 

gdzie poszczególne określenia oznaczają: 
R

M

 - 

współczynnik wrażliwości mechanicznej danego materiału wybuchowego, 

R

T

 - 

współczynnik wrażliwości termicznej danego materiału wybuchowego. 

4. Współczynniki R

M

 i R

T

, o których mowa w ust. 3, są wyznaczane z wzorów: 

1) 

R

M

 = 0,076 x (S

t

 x S

i

 )0,5 

gdzie poszczególne określenia oznaczają: 
S

t

 - 

dolna granica wrażliwości na tarcie danego materiału wybuchowego w N, oznaczona według Polskiej Normy 
dotyczącej oznaczania wrażliwości na tarcie materiałów wybuchowych, 

S

i

 - 

dolna  granica  wrażliwości  na  uderzenie  danego  materiału  wybuchowego  w  J,  oznaczona  według  Polskiej 
Normy dotyczącej oznaczania wrażliwości na uderzenie materiałów wybuchowych; 

2) 

R

T

 = 39,02 x log T

R

/373 

gdzie: 
T

R

 - 

temperatura rozkładu danego materiału wybuchowego w K, oznaczona według Polskiej Normy dotyczącej 
oznaczania temperatury rozkładu materiałów wybuchowych. 

5. Przy obliczaniu współczynnika R

w

, zgodnie z ust. 3 i 4, stosuje się następujące zasady: 

  1)  jeżeli  materiał  wybuchowy  posiada  współczynnik  wrażliwości  mechanicznej  R

M

  mniejszy  lub  równy  1,  to 

background image

współczynnik wrażliwości, oprócz wartości liczbowej, otrzymuje znak "M"; 

  2)  jeżeli  materiał  wybuchowy  charakteryzuje  się  wrażliwością  na  uderzenie  wyższą  od  50  J  oraz  równocześnie 

wrażliwością na tarcie wyższą od 353 N, do obliczenia współczynnika wrażliwości mechanicznej według wzoru 
określonego w ust. 4 pkt 1 należy przyjąć wartości S

i

 = 50 J i S

T

 = 353 N; 

  3)  jeżeli  materiał  wybuchowy  nie  ulega  rozkładowi  przy  ogrzewaniu  do  temperatury  673  K,  to  do  obliczania 

współczynnika wrażliwości termicznej według wzoru określonego w ust. 4 pkt 2 należy przyjąć T

R

 = 673 K. 

6. Badania  charakterystyk  istotnych  z  punktu  widzenia  oceny  materiału  wybuchowego  pod  względem 

bezpieczeństwa  dokonują  jednostki  organizacyjne,  o  których  mowa  w  §  5  ust.  1  rozporządzenia,  określając 
indywidualnie metodykę realizacji. 

7. Badania  charakterystyk  niezbędnych  do  dokonania  umownej  klasyfikacji  półproduktów,  półfabrykatów, 

mieszanin  reakcyjnych,  surowców  lub  odpadów  będących  materiałami  wybuchowymi,  o  której  mowa  w  §  6  ust. 3 
rozporządzenia,  dokonują  jednostki  organizacyjne,  o  których  mowa  w  §  5  ust.  1  rozporządzenia,  określając 
indywidualnie  metodykę  ich  realizacji,  z  uwzględnieniem  warunków,  w  jakich  te  produkty  występują  w 
realizowanym procesie technologicznym. 

ZAŁĄCZNIK Nr 2 

WYMAGANIA DOTYCZĄCE SYTUOWANIA OBIEKTÓW, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ 

MATERIAŁY WYBUCHOWE ZAKLASYFIKOWANE LUB ZALICZONE UMOWNIE DO KLASY 1, 

PODKLASY 1.1 i 1.5 LUB DO KLASY 4.1 

1. Minimalną  dopuszczalną  odległością  (L

d

)  od  zagrażającego  wybuchem  obiektu  zawierającego  ładunek 

materiałów wybuchowych zaklasyfikowanych do podklas 1.1 i 1.5 oraz do klasy 4.1 w stosunku do innych obiektów 
w otoczeniu jest taka odległość, przy której nadciśnienie fali uderzeniowej  (P

f

)  powstającej przy wybuchu ładunku 

nie przekracza wielkości dopuszczalnych, określonych w ust. 8, które wyznaczają granice stref zagrożeń. 

2. Minimalne dopuszczalne odległości, o których mowa w ust. 1, określa się z uwzględnieniem: 

  1)  zdolności ładunku materiałów wybuchowych do generowania fali uderzeniowej w przypadku wybuchu; 
  2)  konstrukcji obiektu, w tym istniejących osłon i obwałowań; 
  3)  uwarunkowań propagacji fali uderzeniowej wokół obiektu; 
  4)  wrażliwości  materiałów  wybuchowych  znajdujących  się  w  zagrożonym  obiekcie,  w  stosunku  do  którego  ma 

być wyznaczona bezpieczna odległość; 

  5)  zastosowanych zabezpieczeń obiektu oraz pobliskich obiektów. 

3. Wzorcowym  materiałem  wybuchowym  jest  heksogen  krystaliczny,  który  przyjmuje  się  jako  materiał 

odniesienia  do  określenia  parametrów  zagrożenia  dla  innych  materiałów  wybuchowych,  przy  których  wybuchu  w 
otoczeniu ładunku powstaje fala uderzeniowa. 

4. Równoważnik masy heksogenu (G), zwany dalej "równoważnikiem heksogenowym", zawartego w obiekcie 

ładunku  materiału  wybuchowego  zdolnego  do  generowania  w  otoczeniu  fali  uderzeniowej  wyznacza  się 
doświadczalnie, w drodze badań modelowych, lub określa się według wzoru: 

G = R

Z

 x M

X

 

gdzie poszczególne określenia oznaczają:   
G - 

równoważnik heksogenowy ładunku w kg,   

R

Z

 - 

współczynnik  zagrożenia  materiału  wybuchowego,  wyznaczony  zgodnie  z  załącznikiem  nr  1  ust.  2  do 
rozporządzenia, 

M

X

 - 

masa netto zawartego w obiekcie materiału wybuchowego w kilogramach. 

5. W  przypadku  łącznego  przechowywania  materiałów  wybuchowych  zaliczonych  do  podklasy  1.1  lub  1.5  z 

innymi  materiałami  wybuchowymi,  przy  wyznaczaniu  minimalnych  dopuszczalnych  odległości  (L

d

),  o  których 

mowa  w  ust.  1,  należy  uwzględniać  łączną  masę  (G)  równoważnika  heksogenowego  znajdujących  się  w  obiekcie 
materiałów wybuchowych. 

6. Obiekt,  w  którym  znajduje  się  materiał  wybuchowy  zaklasyfikowany  do  klasy  4.1,  może  być  traktowany 

jako niestwarzający zagrożenia z tytułu generowania fali uderzeniowej, jeżeli spełnione są następujące warunki: 
  1)  lokalizacja i konstrukcja obiektu wykluczają możliwość zainicjowania zawartego w nim ładunku w przypadku 

wybuchu w sąsiednich obiektach zawierających ładunki materiału wybuchowego; 

  2)  podczas  przechowywania  materiału  wybuchowego  przestrzegane  są  specjalne  warunki  bezpieczeństwa 

określone przez przedsiębiorcę, uniemożliwiające wybuch przechowywanego ładunku w przypadku zaistnienia 

background image

pożaru w obiekcie. 

7. Nadciśnienie  fali  uderzeniowej  (P

f

)  jako  funkcję  odległości  czoła  fali  (L)  od  miejsca  wybuchu  materiału 

wybuchowego i jego równoważnika heksogenowego (G) wyznacza się doświadczalnie w drodze badań modelowych 
lub określa według wzoru: 

P

f

 = 980 x (L x G

-1/3

)

-1.89

 

gdzie poszczególne określenia oznaczają: 
P

f

 - 

nadciśnienie fali uderzeniowej w kPa, 

L - 

odległość od miejsca wybuchu w metrach. 

8. W otoczeniu obiektów, w których znajduje się materiał wybuchowy, podczas wybuchu którego powstaje fala 

uderzeniowa, wyznacza się strefy zagrożenia wybuchem, które dzieli się ze względu na przewidywane nadciśnienie 
fali uderzeniowej na strefy: 
  1)  bezpośrednią - nadciśnienie fali uderzeniowej ponad 250 kPa; 
  2)  bliską - nadciśnienie fali uderzeniowej od 35 do 250 kPa; 
  3)  pośrednią - nadciśnienie fali uderzeniowej od 5 do 35 kPa; 
  4)  daleką - nadciśnienie fali uderzeniowej do 5 kPa. 

9. W  poszczególnych  strefach  zagrożenia  wybuchem  materiału  wybuchowego  mogą  być  lokalizowane 

następujące rodzaje obiektów: 
  1)  budynki do produkcji materiałów wybuchowych i obiekty towarzyszące, z wyjątkiem obiektów stwarzających 

dodatkowe zagrożenie, oraz magazyny półfabrykatów - co najmniej w strefie bliskiej; 

  2)  budynki produkcyjne inne niż wymienione w pkt 1, wydzielone obiekty, w których znajdują się pomieszczenia 

higieniczno-sanitarne,  budynki  laboratoryjne  i  inne  obiekty  badawcze,  budynki  pomocnicze,  drogi, 
napowietrzne linie wysokiego napięcia, ogrodzenia zewnętrzne zakładów - nie bliżej niż w strefie pośredniej, z 
wyjątkiem dróg, o których mowa w § 25 ust. 1 rozporządzenia; 

  3)  budynki  mieszkalne  -  nie  bliżej  niż  w  strefie  dalekiej,  przy  czym  w  obszarze,  dla  którego  przewidywane 

nadciśnienie fali uderzeniowej wynosi: 
a)  poniżej 5 kPa - dopuszcza się rozproszoną zabudowę obiektów mieszkalnych, 
b)  poniżej 3 kPa - dopuszcza się zwartą zabudowę obiektów mieszkalnych; 

  4)  obiekty niewymienione w pkt 1-3 - wyłącznie w strefie dalekiej. 

10. W strefie bliskiej nie można lokalizować obiektów i stanowisk pracy niezwiązanych z obiektem, w którym 

znajduje się materiał wybuchowy. 

11. Wymagania  dotyczące  obiektów  magazynowych  gotowych  wyrobów  w  opakowaniach  transportowych 

określają przepisy, o których mowa w § 2 rozporządzenia. 

12. Minimalną  dopuszczalną  odległość  obiektów  nieobwałowanych,  w  których  znajduje  się  materiał 

wybuchowy,  od  innych  obiektów  wyznacza  się  doświadczalnie,  w  drodze  badań  modelowych,  uwzględniając 
kryteria, o których mowa w ust. 8-10, lub określa według wzoru: 

L

d

 = 38.25 x P

f

-0.529

 x G

1/3

 

gdzie poszczególne określenia oznaczają: 
L

d

 - 

minimalna dopuszczalna odległość w metrach,   

G - 

równoważnik heksogenowy w kilogramach,   

P

f

 - 

dopuszczalne nadciśnienie fali uderzeniowej w kPa. 

13. Minimalną dopuszczalną odległość obiektów obwałowanych, w których znajduje się materiał wybuchowy, 

od innych obiektów wyznacza się doświadczalnie, w drodze badań modelowych, uwzględniając kryteria, o których 
mowa w ust. 8-10, lub określa się według wzorów: 
  1)  przy odległości powyżej 10 m do 80 m: 

L

d

 = 14.96 x P

-0.629

 x G

0.396

 

  2)  przy odległości powyżej 80 m do 500 m: 

L

d

 = 3.693 x P

f

-1

 x G

0.63

 + 27.1 

  3)  przy odległości powyżej 500 m: 

background image

L

d

 = 38.25 x P

f

-0.529

 x G

1/3

 

14. Za odległość pomiędzy budynkami przyjmuje się najmniejszą odległość pomiędzy ścianami budynków. 
15. Dla obiektów, w których znajduje się materiał wybuchowy o współczynniku wrażliwości nie większym niż 

2  lub  nie  większym  niż  5  ze  znakiem  "M",  minimalna  odległość  od  innych  obiektów  stwarzających  zagrożenie 
wybuchem wynosi: 
  1)  co  najmniej  20  m,  jeżeli  zawierają  one  ładunek  materiału  wybuchowego  o  masie  równoważnika 

heksogenowego (G) w granicach od 10 do 1.000 kg; 

  2)  co  najmniej  60  m,  jeżeli  zawierają  one  ładunek  materiału  wybuchowego  o  masie  równoważnika 

heksogenowego (G) w granicach od ponad 1.000 do 5.000 kg; 

  3)  wartość  obliczoną  według  wzorów,  o  których  mowa  w  ust.  12  lub  13,  jeżeli  zawierają  ładunek  materiału 

wybuchowego o masie równoważnika heksogenowego (G) ponad 5.000 kg. 

16. Obliczenia  maksymalnych  dopuszczalnych  ilości  materiałów  wybuchowych,  które  mogą  być  w  obiekcie, 

dokonuje się na podstawie wzorów podanych w ust. 12 lub 13, z uwzględnieniem minimalnych odległości, o których 
mowa w ust. 15. 

17. Zasięg stref zagrożenia wokół obiektów nieobwałowanych określa tabela: 

 

Ilość materiału 

wybuchowego G (kg) 

 

  Zasięg stref zagrożeń (w metrach) wyznaczonych nadciśnieniem fali 

uderzeniowej równym 

 

 
 

  250 kPa 

 

  35 kPa 

 

  5 kPa 

 

  3 kPa 

 

                5 

 

  4 

 

  10 

 

  28 

 

  37 

 

              10 

 

  4 

 

  13 

 

  35 

 

  46 

 

              20 

 

  6 

 

  16 

 

  44 

 

  58 

 

              50 

 

  8 

 

  22 

 

  60 

 

  79 

 

            100 

 

  10 

 

  27 

 

  76 

 

  99 

 

            200 

 

  12 

 

  34 

 

  96 

 

  125 

 

            500 

 

  16 

 

  46 

 

  130 

 

  169 

 

        1.000 

 

  21 

 

  58 

 

  163 

 

  214 

 

        2.000 

 

  26 

 

  74 

 

  206 

 

  270 

 

        5.000 

 

  35 

 

  100 

 

  279 

 

  366 

 

      10.000 

 

  44 

 

  126 

 

  352 

 

  461 

 

      20.000 

 

  56 

 

  158 

 

  443 

 

  581 

 

      50.000 

 

  76 

 

  215 

 

  601 

 

  788 

 

    100.000 

 

  96 

 

  271 

 

  758 

 

  993 

 

    200.000 

 

  121 

 

  341 

 

  954 

 

  1.251 

 

    500.000 

 

  164 

 

  463 

 

  1.296 

 

  1.698 

 

1.000.000 

 

  206 

 

  583 

 

  1.633 

 

  2.139 

 

background image

 

18. Zasięg stref zagrożeń wokół obiektów obwałowanych określa tabela: 

 

Ilość materiału 

wybuchowego G (kg) 

 

  Zasięg stref zagrożeń (w metrach) wyznaczonych nadciśnieniem fali 

uderzeniowej równym 

 

 
 

  250 kPa 

 

  35 kPa 

 

  5 kPa 

 

  3 kPa 

 

                5 

 

  - 

 

  - 

 

  10 

 

  14 

 

              10 

 

  - 

 

  - 

 

  14 

 

  19 

 

              20 

 

  - 

 

  - 

 

  18 

 

  25 

 

              50 

 

  - 

 

  - 

 

  26 

 

  35 

 

            100 

 

  - 

 

  10 

 

  34 

 

  46 

 

            200 

 

  - 

 

  13 

 

  44 

 

  61 

 

            500 

 

  - 

 

  19 

 

  64 

 

  88 

 

        1.000 

 

  - 

 

  25 

 

  84 

 

  121 

 

        2.000 

 

  - 

 

  32 

 

  115 

 

  172 

 

        5.000 

 

  14 

 

  47 

 

  182 

 

  286 

 

      10.000 

 

  18 

 

  61 

 

  268 

 

  429 

 

      20.000 

 

  23 

 

  80 

 

  400 

 

  581 

 

      50.000 

 

  34 

 

  122 

 

  601 

 

  788 

 

    100.000 

 

  44 

 

  174 

 

  758 

 

  993 

 

    200.000 

 

  58 

 

  254 

 

  954 

 

  1.251 

 

    500.000 

 

  84 

 

  432 

 

  1.296 

 

  1.698 

 

1.000.000 

 

  115 

 

  583 

 

  1.633 

 

  2.139 

 

 

19. Badania  modelowe,  o  których  mowa  w  ust.  4,  7,  12  i  13,  wykonują  jednostki  organizacyjne,  o  których 

mowa w § 5 ust. 1 rozporządzenia, określając indywidualnie metodykę ich realizacji. 

20. Materiały  wybuchowe  zaklasyfikowane  do  podklas  1.1  i  1.5  oraz  do  klasy  4.1  można  przechowywać  w 

pomieszczeniach podręcznych, w ilościach nieprzekraczających wielkości określonych w tabeli: 
 

Podklasa lub klasa 

zagrożenia 

 

  Grupa zgodności 

 

  Dopuszczalna masa netto przechowywanego materiału oraz 

dodatkowe uwarunkowania 

 

1.1 

 

  A 

 

  1 kg 

 

1.1 

  B 

  1 kg 

background image

 

 

 

1.1 

 

  C 

 

  25 kg 

 

1.1 i 1.5 

 

  D 

 

  5 kg 

 

1.1 

 

  E, F, J, K, L 

 

  w ilościach uzasadnionych z punktu widzenia 

bezpieczeństwa pomieszczenia, stosownie do zapisu w karcie 

oceny materiału wybuchowego pod względem 

bezpieczeństwa 

 

1.1 

 

  G 

 

  25 kg 

 

4.1 

 

   
 

  25 kg 

 

 

21. Pomieszczenie podręczne, o którym mowa w ust. 20, powinno odpowiadać następującym wymaganiom: 

  1)  powinno  być  zlokalizowane  wyłącznie  w  wydzielonym  pomieszczeniu  bez  stałej  obsługi,  w  obiekcie 

laboratoryjnym,  obiekcie  użytkowanym  na  cele  przemysłowe  lub  w  odrębnym  obiekcie  bez  stałej  obsługi; 
niedopuszczalne jest lokalizowanie pomieszczeń podręcznych w budynkach mieszkalnych; 

  2)  elementy  konstrukcyjne  oraz  wyposażenie  pomieszczenia  podręcznego  powinny  w  istotny  sposób  ograniczać 

wpływ na otoczenie skutków ewentualnego zapłonu lub wybuchu przechowywanego materiału wybuchowego; 

  3)  pomieszczenie  powinno  posiadać  powierzchnie  odciążające  oraz  osłony  przed  tymi  powierzchniami, 

ograniczające rozlot odłamków, wyrzut produktów gazowych spalania i oddziaływanie fali uderzeniowej. 

22. W  przypadku  przechowywania  materiałów  wybuchowych  w  wydzielonych  komorach  lub  boksach 

pomieszczenia  podręcznego,  których  konstrukcja  zabezpiecza  przed  przeniesieniem  się  detonacji  pomiędzy  tymi 
komorami  lub  boksami,  w  pomieszczeniu  podręcznym  można  przechowywać  nie  więcej  niż  czterokrotność  ilości 
materiałów wybuchowych, określonej w ust. 20. 

ZAŁĄCZNIK Nr 3 

WYMAGANIA DOTYCZĄCE SYTUOWANIA OBIEKTÓW, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ 

MATERIAŁY WYBUCHOWE ZAKLASYFIKOWANE LUB ZALICZONE UMOWNIE DO KLASY 1, 

PODKLASY 1.2, 1.3, 1.4, 1.6, LUB DO PRZEDMIOTÓW RATOWNICZYCH KLASY 9, 

ZAWIERAJĄCYCH MATERIAŁY WYBUCHOWE 

1. Minimalne  dopuszczalne  odległości  (L

d

)  od  nieobwałowanych  obiektów  zawierających  materiały 

wybuchowe  zaklasyfikowane  do  podklasy  1.2,  1.3,  1.4  i  1.6  w  stosunku  do  innych  obiektów  znajdujących  się  w 
pobliżu  wyznacza  się  z  uwzględnieniem  masy  netto  materiału  wybuchowego  (G),  kierując  się  kryteriami 
określonymi w tabeli: 
 

Podklasa 

materiału 

wybuchowego 

 

  Dodatkowe 

warunki 

 

  Magazyny i 

obiekty 

produkcyjne 

zawierające 

materiał 

wybuchowy 

 

  Obiekty 

produkcyjne 

niezawierające 

materiału 

wybuchowego 

 

  Drogi 

dojazdowe i 

drogi lokalne 

 

  Autostrady 

i drogi o 

dużym 

natężeniu 

ruchu 

 

  Obszary 

zamieszkał

 

1.2 

 

  przy wybuchu nie 

tworzą się ciężkie 

odłamki 

 

  min. 90 m 

 

  min. 90 m 

 

  L

d

=39 x G

1/6

 

 

  L

d

 = 58 x G

1/6

 

 

1.2 

 

  przy wybuchu 

mogą tworzyć się 

ciężkie odłamki 

 

  min. 135 m 

 

  min. 135 m 

 

  L

d

= 51 x G

1/6

 

min. 90 m 

 

  L

d

 = 76 x G

1/6

 min. 135 

 

background image

1.3 

 

  ładunki do 1.000 

kg 

 

  Nie jest wymagane wyznaczanie minimalnych bezpiecznych odległości. 

Powinny zostać zachowane środki bezpieczeństwa, uniemożliwiające 

oddziaływanie na zewnątrz obiektu lub umożliwiające skierowanie 

oddziaływania w wybranym kierunku 

 

1.3 

 

  ładunki ponad 

1.000 kg 

 

  L

d

=3.2 x G

1/3

 

min. 40 m 

 

  L

d

= 6.4 x G

1/3

 

min. 60m 

 

  L

d

=4.3 x G

1/3

 

min. 40 m 

 

  L

d

 = 6.4 x G

1/3

 min. 60 m 

 

1.4 i 1.6 

 

  ładunki do 1.000 

kg 

 

  Nie jest wymagane wyznaczanie minimalnych bezpiecznych odległości 

 

1.4 i 1.6 

 

  ładunki ponad 

1.000 kg 

 

  min. 10 m 
 

  min. 10 m 
 

  min. 15 m 
 

  min. 15 m 
 

  min. 15 m 
 

 

2. Przy  ustalaniu  lokalizacji  obiektów,  w  których  znajdują  się  przedmioty  ratownicze  klasy  9,  zawierające 

materiały wybuchowe, nie jest wymagane wyznaczanie minimalnych bezpiecznych odległości. 

3. Dla  obwałowanych  obiektów  zawierających  materiały  wybuchowe  minimalne  odległości  wyznaczone 

zgodnie z zasadami określonymi w ust. 1 można zmniejszyć o 30 %. Gdy obiekt zagrożony, w stosunku do którego 
wyznaczana  jest  bezpieczna  odległość,  jest  obwałowany,  osłonięty  dodatkowymi  murami  lub  innymi  osłonami,  na 
przykład wynikającymi z ukształtowania terenu, obliczoną bezpieczną odległość można zmniejszyć o 50 %. 

4. W  przypadku  umieszczenia  materiałów  wybuchowych  w  wydzielonych  komorach  lub  pomieszczeniach 

obiektu,  pomiędzy  którymi  nie  może  nastąpić  przeniesienie  detonacji  lub  spalania,  przy  obliczaniu  bezpiecznej 
odległości z zastosowaniem kryteriów, o których mowa w ust. 1, bierze się pod uwagę to pomieszczenie (komorę), 
które wymaga większej odległości. 

5. Materiały  wybuchowe  zaliczone  do  podklasy  1.2,  1.3,  1.4  i  1.6  można  przechowywać  w  pomieszczeniach 

podręcznych, w ilości określonej w tabeli: 
 

Podklasa 

materiału 

wybuchowego 

 

  Grupa zgodności 

 

  Dopuszczalna ilość oraz dodatkowe uwarunkowania 

 

1.2 

 

  B 

 

  1 kg netto 

 

1.2 

 

  C 

 

  40 kg brutto 

 

1.2 

 

  D 

 

  5 kg netto 

 

1.2 

 

  G 

 

  50 kg brutto 

 

1.2 
1.3 
1.4 

 

  E, F, H, J, L 

H, J, L 
E, F, L 

 

  w ilościach uzasadnionych z punktu widzenia bezpieczeństwa 

pomieszczenia, stosownie do zapisu w karcie oceny materiału 

wybuchowego pod względem bezpieczeństwa 

 

1.3 

 

  C 

 

  40 kg brutto 

 

1.3 

 

  G 

 

  80 kg brutto 

 

1.4 

 

  B 

 

  1 kg netto 

 

1.4 

 

  C 

 

  50 kg brutto 

 

1.4 

 

  D 

 

  50 kg brutto 

 

1.4 

  G 

  100 kg brutto 

background image

 

 

 

1.4 

 

  S 

 

  100 kg brutto 

 

1.6 

 

  N 

 

  100 kg brutto 

 

 

6. Pomieszczenie podręczne, o którym mowa w ust. 5, powinno odpowiadać następującym wymaganiom: 

  1)  powinno  być  zlokalizowane  wyłącznie  w  wydzielonym  pomieszczeniu  bez  stałej  obsługi,  w  obiekcie 

laboratoryjnym, obiekcie użytkowanym na cele przemysłowe lub w odrębnym obiekcie bez stałej obsługi; 

  2)  elementy  konstrukcyjne  oraz  dodatkowe  wyposażenie  pomieszczenia  powinny  w  istotny  sposób  ograniczać 

wpływ na otoczenie skutków ewentualnego zapłonu lub wybuchu; 

  3)  pomieszczenie  powinno  posiadać  powierzchnie  odciążające  oraz  osłony  przed  tymi  powierzchniami, 

uniemożliwiające rozlot odłamków. 

7. Pomieszczenia podręczne, o których mowa w ust. 5, w których znajdują się przedmioty ratownicze klasy 9 

zawierające  materiały  wybuchowe,  można  lokalizować  w  budynku  użytkowanym  na  cele  przemysłowe  lub  w 
odrębnym obiekcie bez stałej obsługi.