„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI
Danuta Malinowska-Bartków
Doskonalenie pracy z tekstem
341[02].Z2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr Janina Rosiak
mgr Jolanta Rychlicka
dr Patrycja Kamińska – opinia językowa
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Katarzyna Maćkowska
Konsultacja:
mgr Andrzej Zych
Korekta:
mgr Joanna Fundowicz
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[02].Z2.01.
Doskonalenie pracy z tekstem zawartego w programie nauczania dla zawodu technik
ekonomista.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
4
3. Cele kształcenia
5
4. Przykładowe scenariusze zajęć
6
5. Ćwiczenia
10
5.1. Formy i struktury organizacyjne przedsiębiorstw (Company Structures)
10
5.1.1. Ćwiczenia 10
5.1.2. Sprawdzian postępów 16
5.2. Rodzaje własności (Kinds of Ownership)
17
5.2.1. Ćwiczenia 17
5.2.2. Sprawdzian postępów 21
5.3. Handel wewnętrzny i zagraniczny (Internal and Foreign Trade)
22
5.3.1. Ćwiczenia 23
5.3.2. Sprawdzian postępów
25
5.4. Usługi transportowe (Transport Services)
27
5.4.1. Ćwiczenia 27
5.4.2. Sprawdzian postępów 32
5.5. Działalność marketingowa (Marketing Activity)
33
5.5.1. Ćwiczenia 33
5.5.2. Sprawdzian postępów 36
5.6. Korespondencja handlowa (Business Correspondence)
37
5.6.1. Ćwiczenia 38
5.6.2. Sprawdzian postępów 44
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
45
7. Literatura
55
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik dla nauczyciela będzie Państwu pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole kształcącej w zawodzie technik ekonomista. Zagadnienia w nim poruszone
odpowiadają swoim zakresem tematyce jednostki modułowej 341[02].Z2.01 Doskonalenie
pracy z tekstem, zawartej w modułowym programie nauczania dla tego zawodu.
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już opanowane
oraz wskazania dotyczące wyposażenia pracowni,
−
cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas realizacji
jednostki modułowej,
−
przykładowe scenariusze zajęć,
−
propozycje ćwiczeń, które pomogą zweryfikować wiadomości teoretyczne opanowane
przez ucznia oraz ukształtować jego umiejętności praktyczne wraz ze wskazówkami do
ich realizacji i wykazem niezbędnych środków dydaktycznych,
−
ewaluację osiągnięć – przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, które umożliwią
sprawdzenie wiedzy i umiejętności uczniów,
−
wykaz literatury uzupełniającej omawianą tematykę.
Prowadząc zajęcia z języka zawodowego, należy zwrócić uwagę na stosowanie
terminów/konwencji właściwych dla danego kraju. W przypadku np. usług transportowych są
duże rozbieżności w nazewnictwie pomiędzy brytyjskim a amerykańskim angielskim. Należy
uświadomić młodzieży, że należy wykształcić w sobie umiejętność korzystania z różnych
źródeł informacji i sprawdzania ich zastosowania w praktyce.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem metod aktywizujących, tj. metody przypadków, dyskusji, oraz
metod praktycznych – ćwiczeń i metody przewodniego tekstu.
Podstawową formą organizacyjną pracy powinny być ćwiczenia indywidualne
i w małych grupach. W trakcie ich wykonywania uczniowie powinni analizować
i interpretować materiały źródłowe dotyczące omawianego tematu oraz sporządzać
dokumenty związane z zatrudnieniem.
Oceniając stopień przyswojenia wiadomości i opanowania umiejętności przez uczniów
mogą Państwo skorzystać z zamieszczonych w poradniku przykładowych narzędzi pomiaru
dydaktycznego. Weryfikowanie osiągnięć edukacyjnych powinno być prowadzone
systematycznie w trakcie realizacji zajęć, dlatego zaleca się również inne metody ich
sprawdzania:
−
sprawdziany ustne, np. dyskusję lub pogadankę kontrolującą przygotowanie uczniów do
ćwiczeń,
−
sprawdziany pisemne, np. ocenie mogą podlegać sporządzone przez uczniów pisma
w sprawach kadrowych, finansowych, ofertowych, reklamowych,
−
obserwacja aktywności uczniów w czasie wykonywania ćwiczeń.
Przy ocenianiu uczniów szczególną uwagę należy zwrócić na posługiwanie się przez nich
terminologią, poprawność wypowiedzi oraz właściwą wymowę. Końcowa ocena osiągnięć,
po zrealizowaniu jednostki modułowej, powinna uwzględniać wyniki sprawdzianów oraz
poziom wykonywania ćwiczeń.
Mam nadzieję, że Poradnik dla nauczyciela ułatwi Państwu nauczanie, a zaproponowane
ćwiczenia, scenariusze i testy zainspirują do tworzenia własnych narzędzi dydaktycznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji tej jednostki modułowej uczeń/słuchacz powinien umieć:
– korzystać z różnych źródeł w celu znalezienia potrzebnych informacji,
– przeczytać lub wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim na poziomie
średnio zaawansowanym (intermediate), zadać pytania do tekstu i udzielić odpowiedzi,
– posługiwać się słownikiem anglojęzycznym w celu znalezienia definicji nieznanego
słowa w języku angielskim,
– posługiwać się podręcznikiem gramatyki języka angielskiego w celu wyjaśnienia
wątpliwości z gramatyki,
– wymawiać wyrazy angielskie zgodnie z transkrypcją fonetyczną podaną w słowniku bądź
w podręcznikach do nauki języka angielskiego,
– stosować zasady transkrypcji fonetycznej,
– stosować zasady gramatyki języka angielskiego na poziomie średnio zaawansowanym
(intermediate).
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– przeczytać ze zrozumieniem tekst o tematyce zawodowej,
– odpowiedzieć na pytania dotyczące przeczytanego tekstu,
– skorzystać z technik poznawania nowego słownictwa podczas pracy z tekstem,
– użyć nowego słownictwa w ćwiczeniach praktycznych,
– zabrać głos w dyskusji na temat przeczytanego tekstu,
– omówić rodzaje własności i struktury organizacyjne przedsiębiorstw,
– omówić problemy handlu wewnętrznego,
– omówić problemy handlu zagranicznego oraz form rozliczeń, ceł i barier stosowanych w
handlu zagranicznym,
– omówić problemy usług transportowych w kraju i w transporcie międzynarodowym,
wykazać się znajomością różnych form i rodzajów listów handlowych i motywacyjnych
oraz sposobami ich adresowania, rozróżniając standardy amerykańskie i brytyjskie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz 1
Temat: Usługi transportowe (Transport Services)
Cele:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
dokonać symulacji sytuacji na lotnisku/stacji kolejowej/autobusowej w kraju
anglojęzycznym,
−
zastosować słownictwo dotyczące transportu stosowane w brytyjskiej i amerykańskiej
sytuacji językowej,
Metody nauczania – uczenia się:
−
miniwykład,
−
ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
praca w parach lub w małych zespołach.
Środki dydaktyczne:
−
rozkłady jazdy, mapy, nagrania dźwiękowe komunikatów ze stacji kolejowej/lotniska itd.
Czas trwania:
−
45 minut.
Uczestnicy:
– uczniowie kształcący się w zawodzie technik ekonomista.
Przebieg zajęć:
1. Warmer – „rozgrzewka” (5 min). Nauczyciel zadaje pytania na temat podróżowania
różnymi środkami transportu. Uczniowie opowiadają, jakie są ich preferencje, co lubią, a
co ich denerwuje w trakcie odbywania podróży.
2. Celem zajęć jest poznanie słownictwa wykorzystywanego w sytuacjach związanych
z podróżowaniem oraz nabycie umiejętności posługiwania się odpowiednim słownictwem
w różnych sytuacjach
3. Przebieg zajęć:
−
uczniowie dyskutują, co irytuje ich najbardziej, a co im nie przeszkadza w podróży,
a następnie porównują swoje obserwacje/odczucia w parach,
−
uczniowie podają informacje na temat swoich odczuć na tablicy,
−
nauczyciel pomaga uczniom, wyjaśniając słownictwo, korygując odpowiedzi;
uczniowie zapisują kluczowe słowa,
−
dialogi: uczniowie opracowują dialogi – dobierają się w pary i wybierają sytuację,
którą chcą przedstawić (rozmowa z celnikiem, rozmowa z urzędnikiem imigracyjnym,
rozmowa ze sprzedawczynią przy okienku kasy biletowej),
−
role play: nauczyciel wręcza uczniom opis kilku sytuacji związanych
z podróżowaniem; uczniowie przygotowują i prezentują 2 sytuacje na forum grupy,
−
podsumowanie osiągnięć uczniów, ocena indywidualnych prezentacji uczniów przez
nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
Warmer
Ask SS about their favourite way to travel. Why do they enjoy it? What aspects of travelling
are difficult for SS? What irritates them the most? (5 min)
Ask SS to write lists of the most and the least irritating aspects of travelling and compare
them with the partner. (5 min)
Work with all class inviting SS to give you their examples and put them on the
white/blackboard.
Help SS with VOCABULARY and explain any words if necessary: (10 min)
CHARTER FLIGHTS SCHEDULED FLIGHTS ARRIVALS DEPARTURES
AIRPORT TERMINALS PLATFORM CHECK-IN HAND LUGGAGE DUTY-
FREE SHOP DEPARTURE LOUNGE TAKE OFF BOARDING PASS
TROLLEY EEC NON EEC PASSANGERS
Role play:
SS get in pairs, prepare and present dialogues: (10 min)
– at the ticket office,
– at the customs,
– at the immigration office.
Role play:
There is a heavy smoker sitting next to you on the plane. He keeps smoking during the take
off, which is not allowed. What does the S do in a difficult situation?
(Student can either settle the matter talking to a difficult passenger or can call the flight
attendant for help).
Role play:
You are sitting in a coach going from Szczecin to Oslo via Malmő. When the immigration
officer is engaged in talking to your fellow passengers sitting in seats in front of you the
person sitting next to you is trying to put a heavy bag under your seat. You can hear the sound
of bottles. What do you do?
The teacher can give one or two role plays to SS and act as facilitator helping SS with the
vocabulary (15 min).
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Scenariusz 2
Temat: Handel międzynarodowy (International Trade)
Cele:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
podać różne rodzaje transportu,
−
zrelacjonować tekst na temat handlu zagranicznego,
−
opisać rolę przepisów prawnych i czynników ekonomicznych,
−
dyskutować na temat sytuacji ekonomicznej kraju/miasta/szkoły.
Metody nauczania – uczenia się:
−
miniwykład,
−
ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
praca w parach lub w małych zespołach.
Środki dydaktyczne:
−
tablica z listą słów/terminów.
Czas trwania:
−
45 minut.
Uczestnicy:
– uczniowie kształcący się w zawodzie technik ekonomista.
Przebieg zajęć:
1. Warmer – pytania mające na celu wywołanie zainteresowania uczniów oraz wykazania
się wiadomościami na temat różnych krajów.
2. Celem zajęć jest zrozumienie przez uczniów zasad obowiązujących w handlu
zagranicznym oraz skutków ekonomicznych wynikających z polityki państwa.
3. Przebieg zajęć:
−
uczniowie analizują swoje wiadomości, aby odpowiedzieć na pytania nauczyciela,
−
uczniowie analizują sytuację własną oraz innych osób,
−
uczniowie wymieniają myśli w grupie,
−
uczniowie porównują odpowiedzi kolegów,
−
uczniowie wyciągają wnioski ZA i PRZECIW ograniczeniom w handlu
zagranicznym,
−
uczniowie otrzymują zadanie domowe, w którym wykorzystują nową wiedzę.
4. Uczniowie poznają najważniejsze mechanizmy rządzące gospodarką kraju i dowiadują
się, jak można na nie wpływać.
5. Ocena indywidualna osiągnięć uczniów (obserwacje nauczyciela).
6. Podsumowanie zajęć. Zwrócenie uwagi na najważniejsze elementy zajęć.
Ustosunkowanie się do celów. Ocena osiągnięć edukacyjnych uczniów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Warmer
Ask SS about their possessions. Which articles they own have been produced on their own
country and which ones have been imported? SS produce 2 lists (5 min).
Ask SS to think why people buy imported goods. SS write about 10 reasons each (5 min).
Get SS into pairs and allow for a few minutes discussion why people like imported goods.
Ask SS questions, for example: Is price the reason why people buy foreign goods? Why are
some imported goods cheaper? Is the cost of labour lower than in our country? Is the country
richer in natural resources? Is its economy more efficient? (5 min).
Introduce the term GDP (the total value of goods and services of a country) and GDP per
capita (value of GDP per inhabitant).
Ask |SS to prepare a list of 5 countries with High GDP and 5 countries with Low GDP and
allow SS to work in pairs and compare their lists.
Ask SS why some countries are rich and what are the reasons for countries to be poor? SS
present short descriptions of rich and poor countries (5 min).
VOCABULARY
Write the list of words connected with International Trade and explain difficult terms to SS
(10 min).
PROTECTIONISM SUBSIDIES BARRIERS OPEN BORDERS CUSTOMS
FREE PORT DEREGULATION QUOTAS TARIFFS DUMPING
RESCTRICTIONS LIBERALISE
Ask SS if they are FOR or AGAINST free trade.
Give SS questions if FREE TRADE is always good for a country. Are there any STRATEGIC
INDUSTRIES which should be protected? Does it create new jobs or leads to unemployment?
Allow 15 minutes for a discussion.
Give SS homework to think about the strengths and weaknesses of Polish economy. In what
way the SS think the country should develop?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Formy i struktury organizacyjne przedsiębiorstw (Company
Structures)
5.1.1. Ćwiczenia
Wskazówki do realizacji:
Uczeń ma zadanie przeczytać tekst na temat firmy o charakterze globalnym. Mając do
dyspozycji słownik, winien zrozumieć historię firmy, jej drogę rozwoju i sukcesu, a za
pomocą pytań sprawdzających, utrwalić słownictwo i wiedzę dotyczącą firmy Philips oraz
lidera biznesu informatycznego Billa Gatesa.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do ćwiczeń.
1. What do you need to set up a company?
2. What is the Board of Directors responsible for?
3. Who is head of the Board?
4. Who does the Board usually appoint?
5. What are senior officers responsible for?
6. What do senior managers do to have their decisions carried out by subordinates?
7. Who is below management in company hierarchy?
8. What do managers have to adapt to nowadays?
9. What do managers have to do in the increasing complexity of business?
10. What deserves the biggest respect and reward nowadays?
ANSWERS:
1. You need to have capital, workforce and the people to manage it.
2. They are responsible for the overall policy and strategy of a company.
3. President or Chairperson is head of the Board.
4. The Board usually appoints a Managing Director or a Chief Executive Officer.
5. Senior officers are responsible for the various departments.
6. Senior managers use the company hierarchy.
7. Subordinates are below management in the company hierarchy.
8. Managers have to adapt to changes nowadays.
9. Managers to delegate their duties.
10. The highest respect and reward is given to high quality performance.
Ćwiczenie 1
Please read the history of Philips and answer the questions. If you do not understand a
word, please look it up in a dictionary.
The foundations for what was to become one of the world's biggest electronics companies
were laid in Eindhoven, the Netherlands, in 1891.
Philips began by making carbon-filament lamps and by the turn of the century, was one
of the largest producers in Europe. As developments in new lighting technologies fueled a
steady program of expansion, in 1914 it established a research laboratory to study physical
and chemical phenomena and stimulate product innovation.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
In 1918, it introduced a medical X-ray tube. This marked the beginning of the
diversification of its product range and the moment when it began to protect its innovations
with patents in areas stretching from X-ray radiation to radio reception.
In 1925, Philips became involved in the first experiments in television in 1925 and in
1927 began producing radios in 1927; by 1932, it had sold one million of them. A year later,
it produced its 100-millionth radio valve and started production of medical X-ray equipment
in the United States. By 1939, when it launched the first Philips' electric shaver, the company
employed 45,000 people worldwide.
Science and technology underwent tremendous development in the 1940s and 1950s,
with Philips Research inventing the rotary heads that led to the development of the Philishave
electric shaver, and laying down the basis for later ground-breaking work in transistors and
integrated circuits. Philips also made major contributions to the development of the recording,
transmission and reproduction of television pictures. In 1963, it introduced the Compact
Audio Cassette. In 1965, it produced its first integrated circuits.
The flow of exciting new products and ideas continued throughout the 1970s. Research in
lighting contributed to the new PL and SL energy-saving lamps, while Philips Research made
key breakthroughs in the processing, storage and transmission of images, sound and data.
These led to the inventions of the LaserVision optical disc, the Compact Disc and optical
telecommunication systems.
In 1972, the company established PolyGram, the enormously successful music recording
label. In 1974, it acquired Magnavox and in 1975, Signetic, both in the United States.
Acquisitions in the 1980s included GTE Sylvania's television concern and Westinghouse's
lamps business. Then, in 1983, came a technological landmark: the launch of the Compact
Disc. Other landmarks of the time included the production of Philips' 100-millionth TV set in
1984 and, in 1995, the 300-millionth Philishave electric shaver.
The 1990s was a decade of significant change for Philips. The company carried out
a major restructuring program to return it to a healthy footing, simplifying its structure and
reducing the number of business areas. In 1997, in cooperation with several other companies -
and building on the success of its Compact Disc technology (invented by Philips and jointly
introduced with Sony) - it released what proved to be the fastest growing home electronics
product in history: the DVD.
Moving into the 21st century, Philips has continued to change and grow. Long aware that
for many people it is no more than a consumer electronics producer, it has dedicated itself to
projecting a new and more representative image that reflects the products it offers in the areas
of Healthcare, Lifestyle and Technology. By following this up in 2004 with a massive
advertising campaign to unveil its new brand promise of 'Sense and Simplicity', the company
confirmed its dedication to offering consumers around the world products that are advanced,
easy to use and, above all, designed to meet their needs.
(źródło: http://www.philips.com/about/company/history)
1. When was Philips founded?
2. Where are the headquarters of Philips?
3. What did Philips establish in 1914?
4. What happened in 1918?
5. What is a patent?
6. When did Philips produce 100-millionth radio wave?
7. What did Philips introduce in the Philishave?
8. What happened in 1965?
9. What interesting products were introduced by Philips in the 70s?
10. What did Philips aquire in the 70s?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
11. What acquisitions did Philips make in the 80s?
12. What important technological landmark came in 1983?
13. The 1990s marked a significant change. What did it concern?
14. There are three major areas of Philips activities. Please name them.
15. What did the advertising campaign in 2004 confirm?
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie tekst zamieszczony w ramce (jeśli nie rozumie jakiegoś słowa lub
zwrotu, to powinien skorzystać ze słownika),
2) odpowiedzieć pisemnie na zamieszczone pod tekstem pytania,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. The foundations of Philips were laid in 1981.
2. The headquarters of Philips are in Eindhoven in the Netherlands.
3. In 1914 Philips established a research laboratory.
4. In 1918 Philips introduced a medical X-ray tube and started to diversify and protect its
innovations with patents.
5. A patent gives its author/inventor the exclusive rights to use the product.
6. It was in 1933.
7. It was in 1939.
8. Philips produced its first integrated circuit.
9. Philips introduced the first energy-saving lamps as well as processing, storage and
transmission for images, sound and data.
10. It acquired American Magnavox and Signetic.
11. It acquired Sylvania TV concern as well as Westinghouse lamp business.
12. Philips launched the Compact Disc.
13. It concerned the major restructuring program consisting in reducing a number of business
areas and the introduction of the DVD.
14. The areas are: Healthcare, Lifestyle and Technology.
15. It confirmed Philips dedication to offering consumers around the world advanced, user-
friendly products designed to meet their needs.
Ćwiczenie 2
Please give your T (true) or F (false) answers to the following statements:
True False
1. The foundations of Philips were laid in 1981
2. The headquarters of Philips are in Amsterdam
3. It was the first company to produce compact discs
4. In 1914 a research laboratory was established to stimulate
product
innovation
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5. In 1920 Philips decided to protect innovations with patents
6. Philips has produced 10 million TV sets
7. The members of the Board of Management do not share the
responsibility for the management of the company
8.
Philips
is
a
global
company
9. Philips shares are not listed on any stock exchange
10. The Board of Management of Philips is headed by President/Chief
Executive Officer
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie zamieszczone zdania dotyczące firmy Philips,
2) zakreślić odpowiednią ramkę, oznaczająca zdanie prawdziwe i zdanie nieprawdziwe,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. F
2. F
3. T
4. T
5. T
6. F
7. F
8. T
9. F
10. T
Ćwiczenie 3
Please read the biography of William H. Gates, Chairman and Chief Software Architect
of Microsoft Corporation. Write a short summary of the text. If you do not understand a word
or an expression, please look it up in a dictionary.
William (Bill) H. Gates is chairman and chief software architect of Microsoft Corporation,
the worldwide leader in software, services and solutions that help people and businesses
realize their full potential. Microsoft had revenues of US$36.84 billion for the fiscal year
ending June 2004, and employs more than 55,000 people in 85 countries and regions.
Born on Oct. 28, 1955, Gates grew up in Seattle with his two sisters. Their father, William
H. Gates II, is a Seattle attorney. Their late mother, Mary Gates, was a schoolteacher,
University of Washington regent, and chairwoman of United Way International.
Gates attended public elementary school and the private Lakeside School. There, he
discovered his interest in software and began programming computers at age 13.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
In 1973, Gates entered Harvard University as a freshman, where he lived down the hall
from Steve Ballmer, now Microsoft's chief executive officer. While at Harvard, Gates
developed a version of the programming language BASIC for the first microcomputer - the
MITS Altair.
In his junior year, Gates left Harvard to devote his energies to Microsoft, a company he
had begun in 1975 with his childhood friend Paul Allen. Guided by a belief that the computer
would be a valuable tool on every office desktop and in every home, they began developing
software for personal computers. Gates' foresight and his vision for personal computing have
been central to the success of Microsoft and the software industry.
Under Gates' leadership, Microsoft's mission has been to continually advance and improve
software technology, and to make it easier, more cost-effective and more enjoyable for people
to use computers. The company is committed to a long-term view, reflected in its investment
of approximately $6.2 billion on research and development in the 2005 fiscal year.
In 1999, Gates wrote Business @ the Speed of Thought, a book that shows how
computer technology can solve business problems in fundamentally new ways. The book was
published in 25 languages and is available in more than 60 countries. Business @ the Speed
of Thought has received wide critical acclaim, and was listed on the best-seller lists of the
New York Times, USA Today, the Wall Street Journal and Amazon.com. Gates' previous
book, The Road Ahead, published in 1995, held the No. 1 spot on the New York Times'
bestseller list for seven weeks.
Gates has donated the proceeds of both books to non-profit organizations that support the
use of technology in education and skills development.
In addition to his love of computers and software, Gates founded Corbis, which is
developing one of the world's largest resources of visual information - a comprehensive
digital archive of art and photography from public and private collections around the globe.
He is also a member of the board of directors of Berkshire Hathaway Inc., which invests in
companies engaged in diverse business activities.
Philanthropy is also important to Gates. He and his wife, Melinda, have endowed
a foundation with more than $27 billion (as of March 2004) to support philanthropic
initiatives in the areas of global health and learning, with the hope that in the 21st century,
advances in these critical areas will be available for all people. The Bill and Melinda Gates
Foundation has committed more than $3.2 billion to organizations working in global health;
more than $2 billion to improve learning opportunities, including the Gates Library Initiative
to bring computers, Internet Access and training to public libraries in low-income
communities in the United States and Canada; more than $477 million to community projects
in the Pacific Northwest; and more than $488 million to special projects and annual giving
campaigns.
Gates was married on Jan. 1, 1994, to Melinda French Gates. They have three children.
Gates is an avid reader, and enjoys playing golf and bridge.
(źródło: http://www.microsoft.com/billgates/bio.asp)
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie tekst zamieszczony w ramce (jeśli nie rozumie jakiegoś słowa lub
zwrotu, to powinien skorzystać ze słownika),
2) opracować krótkie streszczenie tekstu,
3) porównać swoje streszczenie ze streszczeniami kolegów. Dokonać poprawek, jeżeli
zauważył błędy,
4) nauczyć się krótkiej prezentacji, opierając się na streszczeniu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca indywidualna z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Students write summaries, which are then corrected by the teacher.
Ćwiczenie 4
Please fill in the gaps with words from the text. If you do not know the answer, please
look for information in the biography of Bill Gates.
1. William(Bill) H. Gates is ________________ of Microsoft Corporation.
2. Microsoft Corporation ________________ more than 55,000 people in 85 countries.
3. In 1973 Bill Gates met Steve Ballmer, who is now ________________ in Microsoft.
4. At Harvard Gates developed the programming language called ________________ .
5. Microsoft’s mission is to continually ________________ and ________________
software technology.
6. For consumers Microsoft is ________________ and ________________ .
7. Bill Gates ________________ the proceeds of both his best-sellers to non-profit
organizations.
8. Bill Gates is also member of ________________ of ________________ of Berkshire
Hathaway Inc.
9. Being the richest person in the world, Bill Gates is also engaged in ________________.
10. Bill Gates and his wife Melinda have endowed the ________________ with more than
27 billion dollars.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) uzupełnić brakujące słowa w tekście zamieszczonym w ramce,
2) jeśli nie zna odpowiedzi, to poszukać informacji w biografii Billa Gatesa.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. Chairman
2. employs
3. Chief Executive Officer
4. BASIC
5. advance and improve
6. easy and enjoyable
7. has donated
8. the Board of Directors
9. philanthropy and charity activities
10. Bill and Melinda Gates Foundation
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
5.1.2. Sprawdzian postępów
Please check your achievements giving correct answers YES or NO to the following
questions or statements:
Sprawdź swoje postępy podając prawidłowe odpowiedzi TAK lub NIE na następujące
pytania lub stwierdzenia:
YES NO
1) do you understand the structure of Philips?
2) do you understand the structure of Microsoft?
3) can you summarize the history of Philips?
4) can you present the history of Microsoft?
5) do
modern
managers
delegate
their
tasks?
6) can you show initiative in a modern company?
7) have traditional forms of management become obsolete?
8) William Gates graduated from Harvard University.
9) Gates has invested the proceeds from his books in Microsoft.
10) Corbis, founded by Gates, is the digital archive of the world works of art.
11) Bill Gates is interested in global health, art and global access to learning
and the Internet, especially in low-income regions of the world.
12) Both Bill and Melinda Gates donated billions of dollars to charities.
ANSWERS:
1. Y,
2. Y,
3. Y,
4. Y,
5. Y,
6. Y,
7. Y,
8. N,
9. N,
10.Y
11. Y
12. Y.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.2. Rodzaje własności (Kinds of Ownership)
5.2.1. Ćwiczenia
Wskazówki do realizacji:
Ćwiczenia mają na celu wprowadzenie i utrwalenie słownictwa dotyczącego różnego
rodzaju firm. Uczniowie analizują informacje dotyczące znanych sobie firm i poznają inne
firmy o różnej strukturze własności. Poznają prawa i obowiązki właścicieli. Przyswajają
wiedzę i słownictwo. Do dyspozycji mają słowniki i ewentualnie załączone piśmiennictwo.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do ćwiczeń.
1. How can a sole trader start a business? How they can raise capital?
2. How many people own business in a sole trader company?
3. What are usually people’s personal assets?
4. What is the difference between the sleeping partner and a shareholder?
5. What happens if a private limited company goes bankrupt?
6. What are the advantages of a public limited company?
7. What must you do before you sell your shares in a private limited company?
8. If a limited company has 1 million shares worth 20 PLN each, what is the capital of the
company?
9. Can the sole trader keep their personal assts in case of bankruptcy?
10. What are the advantages and disadvantages of being a sleeping partner?
ANSWERS:
1. A sole trader can raise money from various sources such as savings, selling personal
assets (work of art, jewellery etc.), taking a loan, winning in a lottery or from inheritance.
2. One.
3. People may possess expensive collections, work of art, real estate, buildings, etc.
4. A shareholder can take part in an Annual General Meeting, take part in the election of the
Board of Directors and is entitled to the share in the company profit.
5. All shareholders are fully liable for the company liabilities.
6. The shareholders are entitled to the company profit in the form of dividend. Their shares
can be freely bought and sold on the stock exchange.
7. All shareholders have to agree to it.
8. It is 20 million PLN.
9. No, they are fully liable for the company debt.
10. They have the right to the company profit, but they do not take part in management of the
company.
Ćwiczenie 1
Please recognize the positive and the negative qualities of different organizations and
form two groups: one positive and one negative organization. Please choose from the words
given below. If you do not understand a word or an expression, please look it up in
a dictionary.
bureaucratic, paternal, disciplined, democratic, decentralized, centralized, slow-to-respond,
flat, hierarchical, welcoming, professional, cold, impersonal, caring, market-driven, friendly,
warm , unwelcoming, quick-to-respond, modern, fast developing
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozróżnić pozytywne i negatywne cechy różnych organizacji i utworzyć dwie grupy:
dobrych i złych organizacji. Wybrać spośród słów podanych w ramce,
2) jeśli nie rozumie jakiegoś słowa lub zwrotu, to powinien skorzystać ze słownika,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Good Companies:
democratic
decentralized
caring
welcoming
professional
warm
quick-to-respond
market-driven
modern
fast developing
friendly
flat
disciplined
Bad Companies:
centralized
cold
impersonal
hierarchical
slow-to-respond
Ćwiczenie 2
Please use the following words in the gaps given in the text. If you do not understand
a word or an expression, please look it up in a dictionary.
board of directors, stock exchange, sleeping partners, private limited company, limited
liability, unlimited liability, annual general meeting, personal assets, business partner,
business debts, management, public limited company
1. In a ________________ there can be sleeping partners.
2. A sole trader has ________________ for all business debts.
3. Sleeping partners provide the capital, but the do not participate in the ________________
of the company.
4. In a ________________ shares are bought and sold freely on the stock exchange.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
5. Shareholders vote at the Annual General Meetings to elect the ________________ .
6. In ________________ partners are fully liable for all debts.
7. Sleeping partners have ________________, in case of bankruptcy they lose their
investment, but not their personal assets.
8. Board of Directors is elected by the shareholders at the ________________ .
9. ________________ is a market place where shares can be sold and bought freely.
10. If you cannot collect the capital you need for your business, look for
a ________________ .
11. In an unlimited partnership partners are fully liable for ________________, they may
even have to sell their personal assets.
12. In a ________________ company /corporation in Am E/ the capital is divided into shares
and all shareholders must agree before any shares can be bought or sold.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wstawić podane słowa w luki pozostawione w tekście,
2) jeśli nie rozumie jakiegoś słowa lub zwrotu, to powinien skorzystać ze słownika,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. In a limited partnership there can be sleeping partners.
2. A sole trader has unlimited liability for all business debts.
3. Sleeping partners provide the capital, but the do not participate in the management of the
company.
4. In a public limited company shares are bought and sold freely on the stock exchange.
5. Shareholders vote at the Annual General Meetings to elect the Board of Directors.
6. In unlimited partnership partners are fully liable for all debts.
7. Sleeping partners have limited liability, in case of bankruptcy they lose their investment,
but not their personal assets.
8. Board of Directors is elected by the shareholders at the annual general meeting.
9. Stock exchange is a market place where shares can be sold and bought freely.
10. If you cannot collect the capital you need for your business, look for a business partner.
11. In an unlimited partnership partners are fully liable for business debts, they may even
have to sell their personal assets.
12. In a private limited company /corporation in Am E/ the capital is divided into shares and
all shareholders must agree before any shares can be bought or sold.
Ćwiczenie 3
Read the text and answer the questions. If you do not understand a word or an expression,
please look it up in a dictionary.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
What makes the managers give up their high salary, company car and pension, and risk
everything in order to set up on their own? A recent UK survey of self-employed
entrepreneurs has come up with a number of reasons.
Although money is a great motivator, it is only part of the answer. Very few self-employed
entrepreneurs can earn what they received in a large company, at least in the first few years.
They invest any extra cash in their business, rather than in expensive cars, houses or holidays.
Probably the most important part of the answer has to do with being in charge. In the US,
people who want to make a million don’t care weather they own 5% or 10% of the company,
but in the UK, entrepreneurs want 100% ownership: they want to control their company and
to make all the decisions themselves.
Most large companies do not know how to make the best use of clever people. Employees
who criticize the old ways of doing things and want to try out new ideas are disliked both by
their colleagues and their bosses. Comments like ‘They wouldn’t listen to me’ or ‘I kept
pressing new product ideas, only to hear nothing’ are typical of many a manager-turned-
entrepreneur. All of this causes frustration, which can quickly lead to boredom. Often, middle
managers start to think: ‘Only another 30 more years of working my way to retirement.’ At
this point, they want to find a way out.
They want to get away from a job that is no longer attractive. So they decide to set up on
their own. But they need something else, too: the challenge of taking risks. They are like
people who climb a mountain by the most dangerous route. Entrepreneurial types need to try
out new things without knowing whether they will succeed or fail. They also want to prove
that they can make it without big company support.
As well as motivation, most successful entrepreneurs have a number of personal
characteristics in common. The first is self-confidence, the feeling of certainty that you gave
got the skills, knowledge and energy to build up your own business. There is also
stubbornness, the determination to prove to the boss who rejected your ideas that they were
good ideas which can be made to work. Possessing this quality means that you won’t give up:
you have to make your ideas work.
1. What do most self-employed entrepreneurs in the UK give up?
2. What is the motivation for self-employed entrepreneurs in the UK, according to the
survey?
3. What can frustration quickly lead to?
4. Why are the entrepreneurs compared to people climbing a mountain?
5. What are the qualities of character of a successful entrepreneur?
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać uważnie tekst zamieszczony w ramce (jeśli nie rozumie jakiegoś słowa lub
zwrotu, to powinien skorzystać ze słownika),
2) odpowiedzieć pisemnie na zamieszczone w ramce pytania,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
ANSWERS:
1. They usually give up high salary, company car and pension scheme.
2. The biggest motivation is probably the fact of being in charge.
3. It often leads to boredom.
4. Because they need the challenge of taking a risk.
5. Entrepreneurs want to try their skills and prove to themselves and their ex-bosses that they
are able to achieve something ob their own.
5.2.2. Sprawdzian postępów
Please check your achievements giving correct answers YES or NO to the following
statements:
Sprawdź swoje postępy, podając prawidłowe odpowiedzi TAK lub NIE na następujące
stwierdzenia:
YES NO
1) in a public limited company the shareholders have to agree before
any
shares
may
be
bought
or
sold.
2) in a limited company shareholders have limited liability.
3) if the sole trader goes bankrupt, they have to sell all their personal assets.
4) in an unlimited partnership partners are not fully liable for debts.
5) sleeping partners manage the limited partnership.
6) sleeping partners provide the capital.
7) in case of bankruptcy sleeping partners do not lose their investment.
8) the
sole
trader
provides
all
the
capital.
9) unlimited partnership is called corporation in American English.
10) in a limited company shareholders can vote at the Annual General
Meeting
to
elect
the
Board
of
Directors
ANSWERS:
1. Y
2. Y
3. Y
4. N
5. N
6. Y
7. N
8. Y
9. N
10. Y
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
5.3. Handel wewnętrzny i zagraniczny (Internal and Foreign
Trade)
Wskazówki do realizacji:
Ćwiczenia w tym rozdziale bazują na wiedzy ucznia w rodzimym języku i wprowadzają
słownictwo w języku angielskim, które uczeń – w czasie ich wykonywania – utrwala.
Słownictwo z dziedziny handlu zagranicznego może wymagać odwołania się do tekstu
w materiale nauczania.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do ćwiczeń.
1. What kind of society do most people live in nowadays?
2. What do most people need in a consumer society?
3. Why are products attractively packed?
4. What do modern industries try to do?
5. What do people in the developed countries expect to have?
6. What kind of food do people want nowadays?
7. Why is so much money spent on advertising?
8. What is the reason for international trade?
9. What is characteristic of a free economy?
10. What do some countries do to conquer foreign markets?
11. Why do people need money?
12. What is an invoice?
13. Why is an invoice an important document in business?
14. Why do people want a big range of products?
15. What is a tariff or duty?
16. Why do some countries introduce quotas?
17. What are the instruments of protectionism?
18. What is the role of local subsidiaries or joint ventures?
19. What kind of rights can be bought or sold for production?
20. Who does a company employ to enter a foreign market?
ANSWERS:
1. People live in a consumer society nowadays.
2. People need products and services.
3. They are attractively packed to catch the consumer’s attention.
4. Modern industries try to produce their products in the environmentally friendly way.
5. They expect to have unpolluted environment: clean water and a lot of green areas for
recreation and leisure.
6. People look for healthy food.
7. It is spend to sell more goods and keep the consumers informed about products.
8. the reason for international trade is offering consumers a bigger range of products.
9. It has free borders.
10. They may use dumping prices.
11. People need money to pay for bills and invoices.
12. It is a document specifying the amount of money paid or to be paid before a certain date.
13. Because it gives a detailed information about the buyer and the seller of products.
14. Because they want to have choice.
15. It is a kind of tax.
16. They try to defend their home markets and protect their own goods.
17. They are traffic and quotas.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
18. Its role is to start production in a foreign country.
19. They are licences and patents.
20. It employs an agent.
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Please match up the words in the two columns below forming an expression.
healthy
friendly
free
goods
local office
sole
venture
consumer trade
joint fertilizers
subsidize goods
sales subsidiary
artificial
agent
environmentally
food
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dopasować drugi człon, tworząc wyrażenie,
2) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
healthy
food
free
trade
local
subsidiary
sole
agent
consumer
goods
joint
venture
subsidize
goods
sales
office
artificial
fertilizers
environmentally friendly
Ćwiczenie 2
Please match the word with its definition.
1. to sell goods at lower prices than the costs of
production
2. a company with foreign capital
a)
quotas
b)
protectionism
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
3. maximum number of goods allowed into a
country during a certain period of time
4. tax put on goods crossing the border
5. policy protecting goods of a particular country
6. sending goods to a foreign country
7. opening the borders for foreign goods
8. a bill signed by the seller
9. a person selling products of a particular
company
10. products in the same line offering choice for a
customer
c)
dumping
d)
tariffs or duty
e)
import
f)
joint venture
g)
export
h)
range
i)
invoice
j)
sole agent
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1. połączyć słowo z jego definicją,
2. porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1c
2f
3a
4d
5b
6g
7e
8i
9j
10h
Ćwiczenie 3
Complete the sentences below using words given in the table. Please notice that you may
need to change the form of the word.
duty barriers invoice bill pollution
advertising export import protectionism consumer
1. Most factories nowadays try to avoid producing ________________.
2. When you have finished your meal at a restaurant, you may ask for
a ________________.
3. Countries which do not favour the free trade often introduce different
________________ to control their economy.
4. A lot of money is spent to attract the ________________ to choose the product
a company wants to sell.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
5. Most businesses try to pay their ________________ on time.
6. TV ________________ is called commercials.
7. Norway is a country with a heavy ________________ on imported cars.
8. Russia ________________ huge amount of gas.
9. Bielorussia favours ________________. It does not allow many goods to be brought to
the country.
10. Iraq must ________________ a lot of goods, especially foodstuff.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1. Uzupełnić zdania, używając słów podanych w ramce,
2. W przypadku takiej potrzeby zmienić formę danego słowa,
3. Porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. Most factories nowadays try to avoid producing pollution.
2. When you have finished your meal at a restaurant, you may ask for a bill.
3. Countries which do not favour the free trade often introduce different barriers to control
their economy.
4. A lot of money is spent to attract the consumer to choose the product a company wants to
sell.
5. Most businesses try to pay their invoice on time.
6. TV advertising is called commercials.
7. Norway is a country with a heavy duty on imported cars.
8. Russia exports huge amount of gas.
9. Bielorussia favours protectionism. It does not allow many goods to be brought to the
country.
10. Iraq must import a lot of goods, especially foodstuff.
5.3.2. Sprawdzian postępów
Please give Y (yes) or N (no) answers to the following statements:
Proszę podać odpowiedzi T (tak) lub N (nie) na następujące stwierdzenia:
Yes
No
1) people in most countries want to live in a clean environment.
2) Poland
favours
protectionism
nowadays.
3) advertising
makes
the
product
cheaper.
4) Sweden puts heavy duty on cigarettes and alcohol.
5) the countries of Africa and South America export a lot of natural
6) resources,
like
for
example,
wood.
7) it is very difficult to break into the Japanese market.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
8) the USA and Russia are rich in natural resources.
9) if you want to export a lot of goods to a particular country, it is
recommended to establish a joint venture or a local subsidiary there.
10) dumping is very positive for the
free
trade.
11) drugs should be made legal in most countries.
ANSWERS:
1. Y
2. N
3. N
4. Y
5. Y
6. Y
7. Y
8. Y
9. N
10. N
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
5.4. Usługi transportowe (Transport Services)
Wskazówki do realizacji:
Ćwiczenia mają na celu wprowadzenie i utrwalenie słownictwa dotyczącego różnych
form transportu. Uczniowie analizują pozytywne i negatywne aspekty różnych sposobów
podróżowania. Przyswajają wiedzę i słownictwo, z uwzględnieniem różnic w terminologii
brytyjskiej i amerykańskiej. Do dyspozycji mają słowniki i ewentualnie załączone
piśmiennictwo.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do ćwiczeń.
1. What are the main principles of a common transport policy laid down in the Treaty of
Rome?
2. What does the liberalization of international road haulage consist in?
3. What is “cabotage”?
4. What are the requirements of road safety in the EU?
5. What are airlines meeting common safety and financial fitness criteria entitled to?
6. What are the airlines free to do?
7. What does the Community want to liberalise?
8. What are common policies of EU concerning rivers and canals?
9. What are the two terminals of Eurotunnel?
10. How does the rail freight operate?
ANSWERS:
1. Deregulation of services and the single market programme.
2. It consists in allowing hauliers to make as many international journeys as they wish within
EC member states.
3. It’s freedom to pick up and deliver loads entirely within another member state.
4. The requirements are to use seat belts in coaches and mini buses to reduce read casualties.
5. They are entitled to an operating licence allowing virtually unrestricted access to routes
within the community.
6. They are free to set fares and rates.
7. It wants to liberalise the EC’s shipping services.
8. They focus on reducing over-capacity and barriers to transport.
9. They are Folkestone and Callais.
10. It operates within a network of regional terminals to the major industrial centres on the
continent.
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Please read the text about transport and answer the questions. If you do not understand a
word, please look it up in a dictionary.
Most people travel or commute because they have to get to their workplace or they have
a business arrangement. They use buses, trams, trains, ferryboats or private cars to reach their
destination on time. Everybody is in a hurry, people are on the move with other fellow
passengers or are kept waiting at the traffic lights, the crowded platforms or terminals.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Coping with little space, queuing to get a ticket or to check-in raises people’s adrenaline
level, which often leads to unacceptable behaviour. Passengers get abusive and verbal or even
physical assaults are common problems for staff, especially on flight decks. The pressure of
time and feeling of insecurity connected with little control which one may have in a difficult
or dangerous situation may lead to anger and frustration. If you add cancellations,
overbooking, delays or diversions, the tolerance level for stress may easily be exceeded.
For traveling you need to stay cool and always have a sense of humour
1. Why do people travel?
2. What can cause people’s to become angry or frustrated?
3. What may be a problem for the staff?
4. How can a passenger misbehave?
5. What may raise the level of passenger’s stress?
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać tekst o transporcie i odpowiedz na pytania,
2) jeśli nie rozumie jakiegoś słowa lub zwrotu, to powinien skorzystać ze słownika,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. People travel or commute to get to their job place or have business arrangements.
2. Coping with little space, queuing and being kept waiting.
3. Unacceptable behaviour of passengers.
4. The passenger may get angry, violent and use abusive language.
5. Pressure of time, cancellations, overbooking, delays, diversions etc.
Ćwiczenie 2
Please read the text about transport and answer the questions. If you do not understand
a word, please look it up in a dictionary.
1. Passengers feel worried and nervous.
2. Passengers don’t feel safe.
3. There are long queues for tickets or at check-ins.
4. There isn’t enough room.
5. There are cancellations
6. There is overbooking.
7. There are diversions.
8. Buses, trains or planes don’t arrive on time.
9. Staff are not polite.
10. There are delays.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wybrać najczęstsze powody złego nastroju w czasie podróży i przyporządkować im liczbę
od 1 do 10 według własnej opinii,
2) porównać swoje opinie z opiniami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
SS can put the reasons in a sequence according to individual opinion.
Ćwiczenie 3
Please distinguish between American and British English expressions.
line – queue
holiday – vacation
baggage – luggage
tube – subway
petrol – gasoline
return – round trip
truck – lorry
cab – taxi
motorway – freeway
flight attendant – steward / stewardess
car park – parking lot
timetable – schedule
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozróżnić wyrażenia amerykańskie i brytyjskie.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
American English
line
vacation
baggage
subway
gasoline
freeway
flight attendant
round trip
truck
schedule
parking lot
cab
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
British English
queue
holiday
luggage
tube
petrol
motorway
steward/stewardess
return trip
lorry
timetable
car park
taxi
Ćwiczenie 4
Please study the following words and decide whether they are connected with:
a) road transport
b) rail transport
c) air transport
d) sea transport
platform
parking lot
cab
embark
highway
runway
inter-city
disembark
check-in
station
petrol
boarding pass
jet
lag
conductor
flight attendant
upper deck
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać podane w tabeli słowa i zdecydować, z jakim transportem się one wiążą,
2) wpisać w kolumnie obok odpowiedni rodzaj transportu.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
a. road transport: cab, petrol, parking lot, highway
b. rail transport: station, platform, conductor, inter-city
c. air transport: check-in, boarding pass, jet lag, flight attendant
d. sea transport: embark, upper-deck, disembark
Ćwiczenie 5
Please decide what you have to do to board a plane and put the following activities in the
proper sequence of events.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
− take a trolley
− leave your luggage
− buy a ticket
− arrive at a terminal
− arrive at the check-in desk
− go to the duty-free shop
− go to passport control
− go through the terminal gate
− get the boarding pass
− board the plane
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zdecydować, jakie czynności trzeba wykonać zanim wejdzie się na pokład samolotu,
2) uszeregować je we właściwej kolejności.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. buy a ticket (you can buy tickets at some terminals, but most often you book and buy in
advance)
2. arrive at a terminal
3. take a trolley
4. arrive at the check-in desk
5. get the boarding pass
6. leave your luggage
7. go to passport control
8. go to the duty-free shop
9. go through the terminal gate
10. board the plane
Ćwiczenie 6
Please find the equivalents of the given word and expressions.
1. to register for a flight
2. leaving the ground by plane
3. getting on a plane
4. to hire
5. to tell customs officer about something
you are carrying
6. to book
7. a tax-free shop
8. a person who flies planes
9. at the correct time
10. a person who carries luggage
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znaleźć odpowiedniki podanych słów lub wyrażeń,
2) wpisać je obok podanych wyrazów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
− praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
− słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. check-in
2. take-off
3. boarding
4. rent
5. declare
6. to reserve a seat
7. to reserve the seat on a plane
8. pilot
9. on time
10. porter
5.4.2. Sprawdzian postępów
Please give your answers Y (yes) or N (no) to the statements given below:
Podaj odpowiedzi T (tak) lub N (nie) do poniższych zdań:
Yes
No
1) you have to book your seat on a plane much in advance.
2) you have to register for a flight 10 minutes before departure.
3) you can use the boarding pass for shopping in the duty free shop.
4) you can ask a flight attendant for help if you do not feel good.
5) there is often a lot of sunshine in the upper deck.
6) you are allowed to take any amount of alcohol and cigarettes if you
drink
or
smoke.
7) your luggage is often sent by special cargo planes.
8) when you travel across the Atlantic you may have a jet lag.
9) flight attendants have no responsibilities, they only have to look smart.
10) most people feel good and safe in a big crowd.
ANSWERS:
1. Y
2. N
3. N
4. Y
5. Y
6. N
7. N
8. Y
9. N
10. N
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
5.5. Działalność marketingowa (Marketing Activity)
5.5.1. Ćwiczenia
Wskazówki do realizacji:
W tym rozdziale uczniowie uzyskują podstawowe wiadomości z dziedziny marketingu,
poznają i utrwalają słownictwo dotyczące różnych form działalności marketingowej.
Uczniowie zapoznają się także z wybranymi aspektami etycznymi działalności
marketingowej.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do ćwiczeń.
1. What is marketing?
2. What is marketing mix?
3. What different media are used by advertising?
4. How can sponsors help a product to be sold?
5. How can you endorse a product?
6. What is the name of high quality product distinguished on the market?
7. How is television advertising called?
8. What can you find in your mailbox?
9. How can marketing specialists obtain information about your habits and preferences?
10. What public space is used for advertising?
ANSWERS:
1. Marketing is the term of various techniques used to create a profitable demand for
a product.
2. These are 4 Ps (product, price, place, promotion).
3. Different media used by advertising are the radio, television, the press and the materials
sent by mail.
4. They pay for broadcasting time in radio and TV and by space in newspapers.
5. By advertising it by famous people of sport, fashion and film.
6. A branded product.
7. Television advertising is called a commercial.
8. In your mailbox you can find leaflets, brochures, posters and questionnaires.
9. A marketing specialists can obtain information about your habits and preferences in
a survey of opinion, questionnaire and telephone conversation.
10. Public places, such as railway stations, bus stops, airports or underground, etc.
Ćwiczenie 1
Please fill in the gap with a proper word or expression. If you do not understand a word
or an expression, please look it up in a dictionary.
1. Last year we spent millions on ______________ (11 letters) but it increased our sales
dramatically.
2. I prefer to pay more for clothes of famous ___________ (6 letters) because they are of
better quality.
3. Yesterday I watched a funny ______________ (10 letters) on the regional TV.
4. Most American TV programmes are ____________ (9 letters).
5. Adam Małysz can earn millions for ____________ (9 letters) sportsclothes and sportgear.
6. Marketing specialists construct __________________ (14 letters) to find information
about customers’ habits and preferences.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
7. Customers nowadays look for interesting ______________ (10 letters) when they do the
shopping.
8. Many companies employ a _______________ (9 letters) _______________ (10 letters)
especially when their sales go down.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wypełnić lukę, wstawiając właściwe słowo bądź wyrażenie,
2) jeśli nie rozumie jakiegoś słowa lub zwrotu, to powinien skorzystać ze słownika,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. Last year we spent millions on advertising (11 letters) but it increased our sales
dramatically.
2. I prefer to pay more for clothes of famous brands (6 letters) because they are of better
quality.
3. Yesterday I watched a funny commercial (10 letters) on the regional TV.
4. Most American TV programmes are sponsored (9 letters).
5. Adam Małysz can earn millions for endorsing (9 letters) sportsclothes and sportgear.
6. Marketing specialists construct questionnaires (14 letters) to find information about
customers’ habits and preferences.
7. Customers nowadays look for interesting promotions (10 letters) when they do the
shopping.
8. Many companies employ a marketing (9 letters) specialist (10 letters) especially when
their sales go down.
Ćwiczenie 2
Please choose a word that best fits in the sentence.
1. In my mother’s opinion, the ________ are the only thing worth watching on TV.
a) politics b) publicity c) commercials d) advertising
2. The company’s ________ was greatly improved by the TV porgramme.
a) appeal b) attitude c) approach d) image
3. They used a(n) _________ agency to try to repair the damage the programme caused.
a) model b) advertising c) public relations d) marketing
4. We are looking for a famous and respected athlete to ________ our new running shoes.
a) sponsor b) model c) endorse d) approach
5. Their new packaging certainly _________ the eye.
a) steals b) catches c) takes d) attracts
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wybrać słowo, które najlepiej pasuje do zdania,
2) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
1. c
2. d
3. b
4. c
5. b
Ćwiczenie 3
Please think about the questions and discuss them with a partner.
1. Can you think of any products which should never be advertised?
2. Can you think of any advertisements which might offend certain group of people?
3. What are your favourite and most memorable advertisements? Do you think they could
work in another language or culture?
4. Are there any products which are not allowed to be advertised in your country? What are
they?
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zastanowić się nad podanymi pytaniami i przedyskutować je z kolegą (koleżanką).
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem – indywidualna i w parach.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
SS discuss the questions in pairs. A teacher helps where necessary.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
5.5.2. Sprawdzian postępów
Please give Y (yes) or N (no) answers to the following statements.
Proszę podać odpowiedzi T (tak) lub N (nie) na następujące stwierdzenia
Yes
No
1) advertising
makes
the
product
cheaper.
2) marketing specialists need to know a lot about human behaviour.
3) politicians often employ specialists to create a proper public image.
4) leaflets and mailshots are the most effective means of advertising.
5) people like blank walls of public buildings and places.
6) marketing specialists want people to demand more and more products.
7) sport
stars
sponsor
a
lot
of
sportsgear.
8) commercials can be published by different media.
9) promotions are given for lower quality products.
10) people usually trust that well known brands offer high quality.
ANSWERS:
1. N
2. Y
3. Y
4. N
5. N
6. Y
7. N
8. N
9. N
10. Y
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
5.6. Korespondencja handlowa (Business Correspondence)
Wskazówki do realizacji:
Ćwiczenia mają na celu wprowadzenie i utrwalenie reguł obowiązujących przy tworzeniu
korespondencji handlowej. Uczniowie poznają strukturę listu handlowego oraz formy
i zwroty grzecznościowe stosowane w korespondencji handlowej. Przyswajają wiedzę
i słownictwo. Do dyspozycji mają słowniki i ewentualnie załączone piśmiennictwo.
Poniżej zamieszczone zostały pytania sprawdzające przygotowanie ucznia do ćwiczeń.
1. What does the letterhead contain?
2. How do we shorten the name of the month?
3. What is given in the capital letters in the addresses to the UK?
4. Where do you put the attention line?
5. What does the opening paragraph contain?
6. What is the layout of the Main body?
7. How do we write our signature?
8. What forms of complimentary close do you know?
9. Where do you print enclosure?
10. What is the character of a proper business letter?
11. What do you have to before you send the letter?
12. What kind of language should be used in business correspondence?
13. How should a business letter be structured?
14. What should be avoided in a business letter?
15. What are the most important parts of a business letter?
ANSWERS:
1. It contains the company name, address, telephone/fax number and the name of the
director.
2. We never shorten the name of the month in a business letter.
3. Town, country and postal code.
4. Under the address using double space.
5. Information why the person is writing.
6. It is written without identations right on the left side of the page.
7. By hand.
8. ‘Yours faithfully’ if you write to a company, ‘Yours sincerely’ if you know the name of
the person you are writing to.
9. On the left side, under the signature and the position of the sender.
10. It is polite, neat, well constructed and coherent.
11. Correct all errors and spell check.
12. Grammatically correct, avoiding sophisticated expressions and polite.
13. In logical, clear and coherent way.
14. Negative tone.
15. Its beginning and end.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Please check if you remember all the necessary details given in Business Correspondence
material before you proceed to Exercises. Use the Format of a letter with Printed Letterhead
to describe part of the letter.
Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe
BALT-TRANS S.C.
Sabina i Bartosz Boguccy
ul. Wyszyńskiego 28 70-203 Szczecin
Tel. 091 433 84 75, NIP: 955-18-23-446
www.balt-trans.pl
1102/S/2005
17 October 2005
the Colin Turner Group
City Cloisters
188-196 Old Street
EC1V 9BX London
ENGLAND
Mr John Black
Dear Mr Black
Request for product list
Thank you for your letter of 14 October requesting our product list.
We have pleasure in inclosing our brochure showing also location of our shop in Szczecin.
You will see that we can offer a wide selection of paints. The colours are blended on spot,
according to the specifications. We enclose samples of the range of colours.
If there is any further information you may require, please contact us.
Yours sincerely
Sabina Bogucka
Sabina Bogucka (Ms)
Sales Manager
Samples of the range of colours.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) sprawdzić, czy pamięta wszystkie potrzebne szczegóły przedstawione w materiale
nauczania o korespondencji handlowej zanim przejdzie do wykonywania ćwiczeń,
2) użyć formatu listu z nagłówkiem i opisać części listu.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
The format of a Letter with a Printed Letterhead
Letterhead
(double space)
References (double space)
Date (double space)
Inside address
(double space)
Attention line
(double space)
Salutation
(double space)
Subject line
The body of the letter
(double space between paragraphs)
(double space)
Complimentary close ___________
(4 spaces for signature)
Signature
Full name type
Position
(3 spaces)
Enclosure
(2 spaces)
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
Ćwiczenie 2
Please read the following letter and supply all the missing words.
Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe
BALT-TRANS S.C.
Sabina i Bartosz Boguccy
ul. Wyszyńskiego 28 70-203 Szczecin
Tel. 091 433 84 75, NIP: 955-18-23-446
www.balt-trans.pl
27 October, 2005
British Chemicals Ltd
10 High Street
Kirkby
NOT B76 54
UNITED KINGDOM
Dear Sirs
We are a retail shop and a distributor of high quality paints in Szczecin. Your 1_________
was recommended to us by Business Centre Club in Szczecin and we would like to
2_________ if you could supply us with chemicals we need for our paints.
Please send us your latest 3_________ together with 4_________ 5_________ and inform us
about your 6_________ dates. We would like to know if you have any trade or cash
7_________.
If your prices are 8_________, we will consider placing regular 9_________ with you.
We look 10_________ to hearing from you soon.
Yours faithfully
Sabina Bogucka
Sabina Bogucka
Manager
Enclosure
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać list i uzupełnić brakujące słowa,
2) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
ANSWERS:
1. name
2. enquire
3. catalogue
4. price
5. list
6. delivery
7. discounts
8. competitive
9. orders
10. forward
Ćwiczenie 3
Please write a letter to DEKOR AMK requiring information about their scope of services.
Adres firmy: DEKOR AMK
Agnieszka Michalak-Karkosz
Przemysław Karkosz
72-010 Police Nowopol 2/1
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) napisać list do firmy DEKOR AMK z prośbą o dostarczenie informacji na temat zakresu
ich usług.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
ANSWERS:
Adam’s
Adam Kovalski
Gryfino 71 Cicha 1
adam’s@gryf.pl
Our Ref 003/11/05
3 November 2005
DEKOR AMK
Agnieszka Michalak-Karkosz
Przemysław Karkosz
72-010 Police Nowopol 2/1
To Agnieszka Michalak
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
Dear Mrs Michalak
Request for information
I am writing to enquire about your products and services. I would like to start my own company and I
want to refurbish and modernize my late grandmother’s flat to use it for office space.
Please send me any leaflets or brochures describing the scope of your services as I would like my
office to look modern and be very functional.
I look forward to hearing from you.
Yours sincerely
Adam Kovalski
Adam Kovalski
Manager
Ćwiczenie 4
Please fill in the missing information in the covering letter and order given below.
Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe
BALT-TRANS S.C.
Sabina i Bartosz Boguccy
ul. Wyszyńskiego 28 70-203 Szczecin
Tel. 091 433 84 75, NIP: 955-18-23-446
www.balt-trans.pl
17 Ocober 2005
British Chemicals Ltd
Kirkby
UNITED KINGDOM
Dear 1_________
Please find 2_________ order No R112 for 2 tons of Pure White paint as well as 300 kgs of
pigment ‘Blue Sky’. Payment will be made by money against your 3_________ .
We will greatly appreciate the 4_________ by 15 November. Please 5_________ the goods
by road to avoid constant handling.
Yours 6_________
Sabina Bogucka
Sabina Bogucka
Manager
Enclosure
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
7_________ No R112
Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe
BALT-TRANS S.C.
Sabina i Bartosz Boguccy
ul. Wyszyńskiego 28 70-203 Szczecin
Tel. 091 433 84 75, NIP: 955-18-23-446
www.balt-trans.pl
17 Ocober 2005
British Chemicals Ltd
Kirkby
UNITED KINGDOM
Please supply
Quantity
Item description
Catalogue No
Price CIF Szczecin
2 tons
Pure White paint
131
₤ 1,241.00 per ton
300 kgs
pigment “Blue Sky”
235
₤ 141.00 per ton
Payment: 8_________
Delivery: 9_________
Transport: 10_________
For Bal-Trans
Sabina Bogucka
Sabina Bogucka
Manager
Please sign the duplicate of this order and return to us as an acknowledgement.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) uzupełnić informację w liście przewodnim,
2) uzupełnić informację w zamówieniu,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
– słownik polsko-angielski, słownik angielsko-polski ekonomiczny.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
ANSWERS:
Covering letter List przewodni
1. Sirs
2. enclosed
3. invoice
4. delivery
5. send
6. faithfully
and accompanying order i towarzyszące zamówienie
7. order
8. bank transfer
9. by 15 November
10. by road
5.6.2. Sprawdzian postępów
Please tick Yes if you know how to proceed with a given task and No if you do not know
how to proceed with it.
Zaznacz odpowiedź Tak, jeśli potrafisz wykonać określone zadanie lub odpowiedź Nie,
jeśli nie potrafisz wykonać określonego zadania.
Can you:
Yes No
1) address
a
letter
to
a
company,
2) use a proper form of address for a man,
3) use a proper form of address for a married woman,
4) use a proper form of address if you do not want to define the
marital status of a woman you are writing to,
5) use a proper form of address for a single woman,
6) how to begin a letter with a salutation and how to end it if it is formal,
7) how to begin a letter with a salutation and how to end it if you write
to
a
person
in
a
company,
8) ask for a company offer,
9) ask for a price list, samples, catalogues and sales conditions,
10) offer payment conditions,
11) ask
for
a
discount,
12) ask
for
an
ugent
reply,
13) ask for better selling conditions or
a
better
service,
14) write a covering letter,
15) place an order for a service or delivery of goods.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
rzykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
1. Test wyboru do jednostki modułowej
„Doskonalenie pracy z tekstem”
Test składa się z 18 zadań, z których:
− zadania 1, 2, 4, 5, 7, 9, 11, 12, 13, 14, 17, 18 są z poziomu podstawowego (P),
− zadania 3, 6, 8, 10, 15, 16 są z poziomu ponadpodstawowego (PP).
Punktacja zadań: 0, 1 lub 2 punkty
Za każdą prawidłową odpowiedź na zadanie z poziomu podstawowego uczeń otrzymuje
1 punkt. Za każdą prawidłową odpowiedź na zadanie z poziomu ponadpodstawowego uczeń
otrzymuje 2 punkty. Za złą odpowiedź lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
− dopuszczający: 13–15
punktów,
− dostateczny: 16–18 punktów,
− dobry: 19–21
punktów,
− bardzo dobry:
22–24 punkty.
Klucz odpowiedzi:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
d c b c c d c b d b a d b d c a b b
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
1 Rozróżnić zakres kompetencji kierownika
b
P
2 Określić kompetencje Zarządu c
P
3 Określić prawa wspólnika w Spółce Partnerskiej
c
PP
4 Określić rolę wspólnika w spółce c
P
5 Zdefiniować zasadę makroekonomii
c
P
6 Określić zasadę gospodarki światowej c
PP
7 Nazwać zasady ruchu lotniczego
a
P
8 Nazwać zasadę gospodarki światowej a
PP
9 Zdefiniować technikę marketingu
a
P
10 Określić sposób finansowania
c
PP
11 Określić formy stosowane w korespondencji
c
P
12 Podać formy zakończenia listu
b
P
13 Określić prawa właściciela c
P
14 Określić zasadę gospodarki światowej c
P
15 Określić rolę agenta na rynku zagranicznym
c
PP
16 Określić zasadę makroekonomii
c
PP
17 Określić zasady transportu lotniczego
c
P
18 Określić zasady korespondencji handlowej
c
P
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
tygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 18 zadań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 30 min. Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
− instrukcja,
− zestaw zadań testowych,
− karta odpowiedzi.
Zestaw pytań testowych
1. What are senior officers responsible for?
a) advertising,
b) public relations,
c) sales,
d) various departments.
2. Who does the Board usually appoint?
a) shareholders,
b) workers union,
c) Chief Executive Officer,
d) chairperson.
3. In an unlimited partnership partners?
a) may keep their personal assets,
b) are fully liable for business debts,
c) may sell their shares,
d) may sell their assets.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
4. What is the main role of sleeping partners in a company?
a) they participate in the management,
b) they are held liable to give their personal assets in the case of bankruptcy,
c) they provide the capital,
d) they do not lose their investment.
5. What do some countries do to enter foreign markets?
a) start a war,
b) introduce heavy duty,
c) set up a local subsidiary or joint venture,
d) introduce quotas.
6. Why do some countries introduce quotas?
a) to conquer foreign markets,
b) to start joint venture,
c) to set up local subsidiaries,
d) to protect their own industry.
7. What do you have to do if you want to register for a plane?
a) go to a passport control,
b) go to a duty free shop,
c) check-in,
d) check if the weather is good.
8. If you want to stop people to buy a product you
a) close the borders,
b) introduce heavy duty or tax,
c) use dumping,
d) start an advertising campaign.
9. How do marketing specialists obtain information about your habits and preferences?
a) by following you with a camera,
b) by asking neighbours questions about your behaviour,
c) by talking to your family,
d) by asking you to fill in a questionnaire.
10. If you want to earn money money from endorsement you
a) produce TV commercial,
b) engage a famous sportsman,
c) invest in advertising,
d) sponsor a TV programme.
11. If you write to a woman and you do not know her marital status you use the form
a) Ms,
b) Miss,
c) Mrs,
d) Madam.
12. What form of Complimentary close do you use if you do not know the person?
a) Yours sincerely,
b) Very yours,
c) Yours truly,
d) Yours faithfully.
13. How many people own business in a sole trader company?
a) Two,
b) one,
c) as many as they wish,
d) more than three.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
14. What do some countries do to limit import of foreign goods?
a) introduce tariffs or quotas,
b) use dumping,
c) broadcast commercials on TV,
d) close their borders.
15. The role of sole agents or multi-distributors is:
a) to lower the costs of production,
b) to set up a sole trader company,
c) to introduce a product in a foreign market,
d) to use dumping.
16. If a country introduces high tariffs or duties
a) it protects its own industry,
b) it uses dumping,
c) it conquers a foreign market,
d) it wants to increase import.
17. If you have come to meet a foreign guest visiting your company at the airport you have to
go to
a) check-in,
b) arrivals,
c) departures,
d) duty free shop.
18. How do you write your signature in a business letter?
a) in capital letters,
b) by hand,
c) using double space,
d) you print it.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
49
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko .............................................................................Klasa…….. Data…………...
Doskonalenie pracy z tekstem
Zakreśl poprawną odpowiedź
Nr zadania
Odpowiedź Punkty
1
a b c d
2
a b c d
3
a b c d
4
a b c d
5
a b c d
6
a b c d
7
a b c d
8
a b c d
9
a b c d
10
a b c d
11
a b c d
12
a b c d
13
a b c d
14
a b c d
15
a b c d
16
a b c d
17
a b c d
18
a b c d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
50
2. Test do jednostki modułowej
„Doskonalenie pracy z tekstem”
Test składa się z 14 zadań typu prawda fałsz.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź na zadanie uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub
jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
− dopuszczający: 6
punktów,
− dostateczny: 8 punktów,
− dobry: 10
punktów,
− bardzo dobry:
12 punktów.
Klucz odpowiedzi do zadania typu prawda fałsz
Nr
zad.
Prawidłowa
odpowiedź
1 Y
2 Y
3 N
4 N
5 Y
6 N
7 Y
8 N
9 Y
10 Y
11 Y
12 N
13 N
14 N
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
tygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
51
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 14 zadań.
5. Udzielaj odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki
należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 15 min. Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
− instrukcja,
− zestaw zadań testowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
52
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko .............................................................................Klasa…….. Data…………...
Doskonalenie pracy z tekstem
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 14 zdań.
5. Udzielaj odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki
należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 15 min.
Powodzenia!
Zestaw zadań testowych
Podaj odpowiedzi Y (Yes) lub N (No) do poniższych zdań:
Yes No
1. When you travel across the Atlantic you may have a jet lag.
2. Marketing specialists need to know a lot about human behaviour.
3. Commercials can be published by different media.
4. You are allowed to take any amount of alcohol and cigarettes if you
drink or smoke.
5. People usually trust that well known brands offer high quality.
6. You have to register for a flight 10 minutes before departure.
7. Politicians often employ specialists to create a proper public image.
8. Flight attendants have no responsibilities, they only have to look smart.
9. Marketing specialists want people to demand more and more products.
10. You have to book your seat on a plane much in advance.
11. You can ask a flight attendant for help if you do not feel good.
12. Promotions are given for lower quality products.
13. You can use the boarding pass for shopping in the duty free shop.
14. Your luggage is often sent by special cargo planes.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
53
3. Test do jednostki modułowej „Doskonalenie pracy z tekstem”
List przewodni (Covering letter)
Punktacja zadań: 0, 1 lub 2 punkty.
Za brak odpowiedzi uczeń otrzymuje 0 punktów.
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje:
1 punkt, jeśli odpowiedź zawiera prawidłową treść, ale jest w niej błąd ortograficzny bądź
gramatyczny,
2 punkty, jeśli odpowiedź jest poprawna pod względem treści i nie zawiera błędów
gramatycznych ani ortograficznych.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
– dopuszczająca: 8
punktów,
– dostateczna:
10 punktów,
– dobra:
12
punktów,
– bardzo dobra:
14 punktów.
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
tygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę kart odpowiedzi.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem Kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zadaniami listu.
4. List zawiera 8 zadań w języku polskim. Sformułuj prawidłową odpowiedź w języku
angielskim.
5. Udzielaj odpowiedzi na Karcie odpowiedzi.
6. Pracuj samodzielnie.
7. Jeśli odpowiedź na dane zadanie będzie Ci sprawiać trudność, to przejdź do następnego
zadania i wróć do aktualnego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie zadań masz 15 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
− karta odpowiedzi z instrukcją.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
54
Karta odpowiedzi
Imię i nazwisko.................................................................................. Klasa.............Data............
Jednostka modułowa: Doskonalenie pracy z tekstem
Instrukcja dla ucznia:
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem Kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zadaniami listu.
4. List zawiera 8 zadań w języku polskim. Sformułuj prawidłową odpowiedź w języku
angielskim.
5. Udzielaj odpowiedzi na Karcie odpowiedzi.
6. Pracuj samodzielnie.
7. Jeśli odpowiedź na dane zadanie będzie Ci sprawiać trudność, to przejdź do następnego
zadania i wróć do aktualnego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie zadań masz 15 minut.
Powodzenia!
Please write a covering letter. The letter should contain the following:
1. Wyjaśnienie, że w załączniku znajduje się zamówienie.
2. Potwierdzenie wcześniej uzgodnionych warunków płatności.
3. Potwierdzenie rabatu.
4. Potwierdzenie terminu dostawy.
5. Instrukcje dotyczące pakowania.
6. Instrukcje dotyczące transportu.
7. Prośba o potwierdzenie zamówienia.
8. Wyrażenie nadziei, że zamówienie zostanie zrealizowane prawidłowo.
Odpowiedzi wpisz do poniższej tabeli
Odpowiedzi:
0 1 2
1
2
3
4
5
6
7
8
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
55
7. LITERATURA
1. Cotton D., Falvey D., Kent S.: Market Leader. Coursebook. Intermediate Business.
Longman 2000
2. Johnson Ch.: Market Leader Banking and Finance,.Longman 2000
3. Świda D.: Office English. Polter, Warszawa 1998
4. Tullis G., Trappe T.: New Insights into Business. Coursebook. Longman 2000
5. Tullis G., Trappe T.: New Insights into Business. Workbook. Longman 2000