Rola prasy – ogólny wkład mediów w rozwój społeczeństwa
Funkcje prasy
Zadania prasy – konkretne przedsięwzięcia mające na celu wykonanie funkcji
Warunki realizacji funkcji przez media:
•
system polityczny poprzez regulacje prawne dotykające sfery wolności prasy,
warunki ekonomiczne, które wpływają na zasady funkcjonowania redakcji
•
technologia
•
poziom wykształcenia w społeczeństwie
•
tradycje wolnej prasy
Irena Tetelowska: funkcje prasy:
I faza – działania koncepcyjne - funkcja intencjonalna
II faza – nadanie myślom odpowiedniej formy – funkcja nadana
III faza – odbiegająca poza media, poza nadawcę; dotyka sfery odbioru przekazu – funkcja
pełniona
Warianty:
1. przygotowany odbiorca
2. nieprzygotowany odbiorca
3. nieuczesany dziennikarz, nieciekawa realizacja, zły materiał; mimo przygotowanego
odbiorcy niezrozumiałe intencje dziennikarza
4. ani dziennikarz ani odbiorca nie są przygotowani
FUNKCJE PRASY
I grupa – prymarna
•
Funkcja informacyjna – oferowanie odbiorcy informacji użytecznych, żeby odbiorca
mógł zrobić z nich jakiś użytek; na ich podstawie podejmuje decyzje.
•
Funkcja rozrywkowa – redukcja stresu odbiorcy, kreowanie stylu spędzania czasu
wolnego, określenie stylu życia
•
Funkcja edukacyjna – wychowawcza, socjalizacyjna (przygotowuje obywatela do
pełnienia jakieś roli w życiu)
II grupa – pozostałe
•
Funkcja mobilizacyjna
•
Funkcja integracyjna
•
Funkcja propagatorska
•
Funkcja unifikacji językowej
TYPOLOGIE FUNKCJI PRASY
Laswell, Muller
•
prasa jest głosem ludu
•
prasa
•
umożliwiają wyróżnienie się przywódców narodowych np. Lepper
•
transmisja kultury
•
dostarczają rozrywki
•
kształtują poczucie obywatelskie
Lasarsvelda i Mertona
Buda
•
uczą i kształcą
•
rozładowują napięcie
•
przyczyniają się do pojawienia się nowych postaw
Mrozowski
Informacja:
−
działanie fizyczne (proces – transmisja, przekaz), któremu towarzyszy działanie
psychiczne (część wiedzy, intencja, odbiór, refleksja)
−
jest miarą organizacji systemu – wywołuje reakcje u poszczególnych części,
segmentów systemu, wymaga zastosowania się
−
to treść będąca opisem, poleceniem, zakazem
−
pewna porcja wiedzy (różnica względem informacji jeśli chodzi o weryfikowalność,
wiedza jest zweryfikowana, informacja niekoniecznie?, wiedza ma charakter
usystematyzowany i kompleksowy, informacja nie, wiedza jest zobiektywizowana)
−
bywa rozumiana jako zmniejszanie różnorodności, upraszczanie rzeczywistości
−
to wiadomość, wieść, nowina, rzecz zakomunikowana, zawiadomienie, komunikat
– w treści informacji musi pojawić się element nowości, musi posiadać odbiorca
−
pouczenie, powiadomienie (konotacje negatywne)
−
dane – uporządkowany zbiór faktów
−
pokój, okienko, stanowisko gdzie udziela się informacji
−
zapis genetycznych właściwości organizmu zawartych w kodzie genetycznym
każdego organizmu (?)
−
umiejętność obserwacji i wychwytywanie tego co jest interesujące
−
wszystko co jest ukształtowane na tyle, by mogło być rozpoznane jako różne od
swego otoczenia
−
proces rozpoznania otoczenia przez podmiot w ramach jak dostosowuje się do
otoczenia
−
każde rozpoznanie stanu rozróżnialnego od każdego stanu tego systemu
−
coś o określonym kształcie, posiadające formę
−
wszystkie dane o świecie zewnętrznym, które otrzymujemy drogą bezpośrednią i
pośrednią
−
treść komunikacji
Źródła informacji:
−
agencje informacyjne
−
indywidualni informatorzy
−
rzecznik prasowy
−
specjaliści/eksperci
−
konferencje prasowe
−
inne media
−
badania, dokumenty, nie tylko urzędowe
−
bazy danych (statystki itd.)
−
obserwacja własna
−
dział Pru
−
Internet (GIGO Garbage in garbage out)
Zagrożenia związane z korzystania ze źródeł informacji:
−
brak obiektywizmu
−
fraternizacja
−
nieprawdziwe informacje
−
system Hamana uzależnienie od źródła?
−
Dziennikarze np. motoryzacyjni poprzez liczne „gratisy” przestają być niezależni
SELEKCJA INFORMACJI:
•
świeżość informacji
•
linia programowa redakcji (poglądy zwierzchnika)
•
format (tematyka) tytułu
Wybór jakie materiały powinny trafić do prasy, a jakie n ie; kierujemy się dobrem odbiorcy
−
Postrzegana jako proces zależny od subiektywnych, indywidualnych doświadczeń
nastawień i oczekiwań dziennikarzy (np. niechęć do osób lub instytucji)
−
Wybór informacji jest uzależniony od organizacyjnych i technicznych uwarunkowań
redakcyjnych i wydawniczych (np. pora druku, zasięg przestrzenny)
−
Wybór info jest uzależniony od stosunków wewnątrzredakcyjnych, nacisków
kolegów i przełożonych
−
tzw. Linia redakcyjna, która ma charakter nieformalny (wynika z poglądów
dziennikarzy) lub jest wyraźnie określona przez wydawcę
−
Wybór i redakcyjna obróbka informacji jest funkcją (?) ilości i jakości
SELEKCJA INFORMACJI WEDŁUG W. SCHULZA
1. Czas
•
upływ między wydarzeniem a relacją
•
kontynuacja
2. Bliskość
•
Przestrzenna (odległość od wydarzenia)
•
Polityczna (stosunki partnerskie z krajem , gdzie wystąpiło wydarzenie)
•
Kulturowa (bliskość językowa, religijna, kulturalna)
3. Status
•
Regionalny (istotność konkretnego regionu dla państwa)
•
Państwowo – polityczny (wydarzenia z państw o silnej gospodarce i dużym
znaczeniu polityki)
•
Związany z udziałem we władzy (politycy(
4. Dynamika
•
Stopień nowości
•
Jednoznaczność wydarzenia
5. Wartościowość
•
Negatywizm (konflikt, kryminalność, szkody)
•
Pozytywizm (postęp polityczny, gospodarczy, kulturowy, naukowy)
6. Identyfikacja
•
Personalizacja wydarzenia (obecność osób uczestniczących w wydarzeniu)
SELEKCJA INFORMACJI WG D. MCQUAIL'A
1. Ludzie
•
Personalizacja (prominentni uczestnicy wydarzenia)
2. Miejsce
•
Miasto, region, kraj (identyfikacja z konkretnym miejscem)
3. Czas
•
Wiadomości rozwoje (developing news)
•
Wiadomości trwające (continuing news)
•
Hards news (wiadomości związane bezpośrednio z jakimś czasem: wczoraj, dziś,
jutro)
•
Soft news (wiadomości o ponadczasowym charakterze, nie wiążą wydarzenia z
czasem, odzwierciedlają raczej stany rzeczy – tzw. time free news)
•
Spoty informacyjne (spot news – wiadomości świeże, nowe)
RODZAJE WYDARZEŃ
•
wiadomości zaplanowane (wynikają z planu pracy instytucji, łatwe do przewidzenia)
•
wiadomości nieoczekiwane (wynikają ze zdarzeń losowych, nie mogą być
potraktowane w sposób rutynowy)
•
wiadomości niezaplanowane (nie są powiązane z konkretnym czasem i mogą być
rozpowszechniane w dowolnym, dogodnym dla redakcji czasie)
RODZAJE WYDARZEŃ (WG B.J. MOLOTCHA I M.I. LESTERA)
•
przypadki (accidents) – codzienne sytuacje w polityce, wydarzenia zrutynizowane,
bez szczególnych cech)
•
Skandale – zjawiska niecodzienne
•
Zdarzenia losowe
Marian Mazur „jakościowa teoria informacji”
rodzaje informowanie, jak nazywa informację, jak nazywa komunikaty, co to jest system
sterowany, sterowniczy
CECHY INFORMACJI
1) Informacja ma zdolność rozprzestrzeniania się w czasie i przestrzeni
2) Informacje można skoncentrować, zminiaturyzować, objętość dopasować do
potrzeb i oczekiwań odbiorców
3) Informacją można zastąpić kapitał, pracę lub rzeczy materialne
4) Informacja jako towar może być przenoszona z prędkością nieporównywalnie
większą od innych towarów
5) Informacja ma zdolność dyfuzji, czyli ma zdolność do tego by się rozprzestrzeniać w
sposób niekontrolowany np. plotka
6) Informacja jest podzielna – autor informacji pozostaje jej autorem niezależnie od
tego czy ją sprzeda czy nie
7) Informacja nie podlega zużyciu w trakcie eksploatacji
8) Nie można oszacować kosztów transakcji informacyjnej czyli tzw ceny informacji
9) Informacja szybko się dezaktualizuje, jej wartość z upływem czasu maleje
10) Niemożliwe jest oszacowanie wartości informacji bez jej posiadania
11) Informacje są współcześnie dostępne przede wszystkim w pakietach
12) Produkcja, przetwarzanie i gromadzenie informacji jest kapitałochłonne,
wymaga dużych nakładów finansowych
13) Informacja podobnie jak inne towary na rynku podlega zasadzie „niech
kupujący ma się na baczności”
CECHY DOBREJ INFORMACJI
1) Użyteczność – informacja powinna odpowiadać pewnej potrzebie informacyjnej
odbiorcy
2) Dostępność – na nadawcy spoczywa obowiązek zorganizowania takiego systemu
dystrybucji żeby dotarła ona do odbiorcy
3) Operatywność – informacja musi być podana na czas, aktualna
4) Trafność – adekwatna, musi trafiać w sedno problemu
5) Zrozumiałość – trzeba dopasować przekaz do możliwości percepcyjnych odbiorcy
6) Prawdziwość
7) Wiarygodność – powinna być oparta na wiarygodnych źródłach
8) Rzetelność – dokładność, sumienność, działanie zgodne z wiedzą w danej dziedzinie,
działanie w dobrej wierze
9) Systemowość – informacja razem z innymi przekazami powinna tworzyć systemową
całość, odzwierciedlać jedną rzeczywistość
10) Weryfikowalność – każdy fakt powinien być wielokrotnie sprawdzony
KONCEPCJA OPÓŹNIENIA W ROZUMIENIU SENSU INFORMACJI (Klapp)
DEZINFORMACJA – świadome przekazywanie informacji wprowadzających w błąd
Vladimir Volkoff Techniki:
•
negacja faktów
•
odwrócenie faktów
•
mieszanina prawdy i kłamstwa
•
modyfikacja motywu
•
modyfikacja okoliczności
•
rozmycie, czyli zalanie głównej informacji innymi
•
kamuflaż, pewna odmiana rozmycia, podawane nieistotne informacje
•
interpretacja
•
generalizacja – ukazanie wydarzenia na tle większego przykładu
•
ilustracja
•
nierówna reprezentacja – więcej argumentów wybielających niż złych
•
równa reprezentacja
Symulacja – obrazy zawierają informacje których nie ma w oryginałach;
Dysymulacja – obrazy nie zawierają informacji które są w oryginałach;pomijamy informacji,
faktów; nie mówimy całej prawdy
Konfuzja(?) – materiały i oryginał zawierają wiadomości przeciwstawne
Podawanie informacji fragmentarycznej
Podawanie kłamstwa