Fetal Alcohol Syndrome
Debora Evensen
To nie s¹
z³e
dzieci
Zrozumieæ zachowania
dzieci i nastolatków
z zespo³em FAS
(Fetal Alcohol Syndrome)
Program FAStryga
Stowarzyszenie Zastepczego
Rodzicielstwa Oddzial Slaski
È0504 73 18 23
www.fosterparents.org.pl
To nie s¹ z³e
dzieci
Bez zrozumienia zaburzeñ w rozwoju poznawczym, maj¹cym
swoje ród³o w uszkodzeniu mózgu u ludzi nara¿onych na
dzia³anie alkoholu w ¿yciu p³odowym, typowe, normalne dla
nich zachowania mog¹ byæ le interpretowane, jako wiado-
me, celowe niepos³uszeñstwo.
Odmiennoæ w przetwarzaniu informacji
Mózg osób nara¿onych na dzia³anie alkoholu w ¿yciu p³odo-
wym, ma trudnoci z:
·
gromadzeniem informacji;
·
wi¹zaniem nowych informacji z uprzednim uczeniem;
·
pamiêci¹, zw³aszcza tzw. krótk¹;
·
wykorzystaniem informacji.
Osoby poddane dzia³aniu alkoholu w ¿yciu p³odowym maj¹
trudnoci z:
·
myleniem abstrakcyjnym abstrakcyjne mylenie sta-
nowi niewidzialn¹ podstawê funkcjonowania wiata;
·
myleniem przyczynowo-skutkowym, wy-obrani¹ - osoby
z FAS/E nie potrafi¹ wyobraziæ sobie tego, czego nie
dowiadczy³y;
·
u o g ó l n i a n i e m b r a k u j e i m p l a s t y c z n o c i
w procesie mylenia, tak wiêc jeli zmieniasz czêæ
rutyny, musisz stworzyæ ca³kowicie now¹ rutynê;
·
czasem - poczuciem czasu, godziny, dopasowaniem pew-
nych czynnoci do okrelonych godzin, cykliczn¹ natu-
r¹ zjawisk;
·
pamiêci¹ zw³aszcza krótk¹.
Pamiêtaj: Dzieci z FAS/E sprawiaj¹ wra¿enie,
¿e staæ je na wiêcej. Wyra¿aj¹ s³owami pojê-
cia, których naprawdê nie rozumiej¹
Fetal Alcohol Syndrome jest zaburzeniem trwa³ym i nieule-
czalnym, ale zaburzeniom wtórnym mo¿na zapobiec.
Zaburzenia wtórne:
·
zmêczenie, napady z³ego humoru;
·
dra¿liwoæ, ci¹g³e poirytowanie, frustracja, gniew,
agresja;
·
strach, unikanie;
·
wycofanie siê, zamkniêcie siê w sobie, k³amstwo, uciecz-
ki z domu;
·
k³opoty w domu i/lub w szkole;
·
k³opoty z prawem, nadu¿ywanie narkotyków/ alkoholu;
·
problemy ze zdrowiem psychicznym.
T y m p r o b l e m o m m o ¿ n a z a p o b i e c , g d y r o d z i c e
i profesjonalici rozumiej¹ zaburzenia w rozwoju poznawczym
zwi¹zane z przesz³oci¹ dziecka i dzia³aniem alkoholu na
jego mózg w ¿yciu p³odowym.
Typowy piêciolatek...
·
chodzi do przedszkola;
·
potrafi wykonaæ trzy polecenia wydane naraz;
·
wspó³pracuje z rówienikami w zabawie;
·
potrafi siê dzieliæ;
·
potrafi czekaæ na swoj¹ kolej.
Wiek rozwojowy 5-latka z FAS/E odpowiada rozwojowi
dwulatka...
·
u¿ywa pieluch;
·
potrafi wykonaæ jedno polecenie;
·
pomaga i naladuje mamê;
·
siedzi spokojnie przez 5-10 min;
·
bawi siê indywidualnie;
·
aktywny ruchowo;
·
dzia³a jak uparty dwulatek.
MO¯LIWOCI DZIECI I NASTOLATKÓW Z FAS/E
Typowy dziesiêciolatek...
·
odpowiada na abstrakcyjne pytania;
·
wspó³pracuje z innymi, rozwi¹zuje problemy;
·
uczy siê wyci¹gaæ wnioski;
·
ch³onie wiedzê, rozwija kontakty spo³eczne;
·
ma du¿o energii;
·
p o t r a f i g e n e r a l i z o w a æ i n f o r m a c j e z d o b y t e
w szkole.
Rozwojowy wiek 10-latka z FAS/E odpowiada wiekowi
6 lat...
·
uczy siê eksperymentuj¹c;
·
powtarza s³owa, naladuje zachowania;
· uznaje tylko zabawy pod kierownictwem z jasnymi
zasadami;
· uczy siê na podstawie wzorcowego rozwi¹zywania problemu;
· szybko mêczy go wysi³ek umys³owy.
Typowy 18-latek...
· d¹¿y do niezale¿noci;
· koñczy szko³ê i rozpoczyna pracê zawodow¹;
· ma swoje plany ¿yciowe;
· oszczêdza pieni¹dze;
· potrafi zorganizowaæ sobie ¿ycie;
Wiek rozwojowy 18-latka z FAS/E odpowiada
rozwojowi dziesiêciolatka...
· potrzebuje narzucenia zasad i kierownictwa;
· ubogi zasób zainteresowañ;
· ¿yje tu i teraz , nie potrafi przewidywaæ;
· cechuje go niefrasobliwoæ, nadmierna ciekawoæ
(wcibstwo), irytacja;
· organizuje ¿ycie z pomoc¹ doros³ych.
Fetal Alcohol Syndrome
Fetal Alcohol Syndrome (FAS) i inne zaburzenia poalkoholowe
zaliczane s¹ do grupy fizycznych i umys³owych zaburzeñ
wrodzonych spowodowanych piciem alkoholu przez ciê¿arn¹
kobietê.
P e ³ n o o b j a w o w y F e t a l A l c o h o l S y n d r o m e s p e ³ n i a
4 kryteria diagnostyczne:
opóniony wzrost zarówno przed jak i po urodzeniu;
sta³e uszkodzenie mózgu, którego skutkiem s¹ zaburzenia
neurologiczne, opóniony rozwój, os³abienie intelektu,
zaburzenia zachowania i uczenia siê;
charakterystyczne rysy twarzy: ma³e oczodo³y, krótki
nos, p³aska twarzoczaszka, w¹ska górna warga, ma³a szczêka;
spo¿ywanie alkoholu przez matkê w czasie ci¹¿y.
Czêciowo spe³nione w/w kryteria mog¹ prowadziæ do diagnozy
nastêpuj¹cych zaburzeñ:
Fetal Alcohol Effect (FAE) alkoholowy efekt p³odowy.
Alcohol Related Neurodevelopmental Disorder (ARND)
poalkoholowe zaburzenia rozwoju uk³adu nerwowego.
Fetal Alcohol Related Conditions (FARC) poalkoholowe
rodowisko dla rozwoju p³odu.
Alcohol Related Birth Defects (ARBD) poalkoholowy
defekt urodzeniowy.
Alkohol jest teratogenem, który ma wp³yw na rozwijaj¹cy
siê p³ód, gdy ciê¿arna kobieta spo¿ywa alkohol. To, czy
dziecko bêdzie mia³o cechy charakterystyczne dla zespo³u
FAS, zale¿y od iloci wypijanego alkoholu. Mózg rozwija
siê przez ca³y okres ci¹¿y i nara¿enie go na dzia³anie
alkoholu w jakimkolwiek momencie ci¹¿y mo¿e wp³yn¹æ na
jego rozwój.
Nara¿enie p³odu na dzia³anie alkoholu mo¿e spowodowaæ
ukryt¹ niepe³nosprawnoæ, która ujawniaæ bêdzie siê
w zachowaniach dziecka. Wiele dzieci ma uszkodzony mózg i
nie ujawnia ¿adnych dysmorfologicznych charakterystycznych
dla pe³noobjawowego FAS, co powoduje, ¿e nie s¹ traktowane
jak osoby zaburzone.
FAS w pigu³ce
FAS jest wiod¹c¹ przyczyn¹
chorób umys³owych.
Wiêkszoæ osób z FAS ma prze-
ciêtny poziom inteligencji.
FAS jest przyczyn¹ powa¿nych
problemów spo³ecznych i zabu-
rzeñ zachowania.
Co roku w USA rodzi siê
5 000 dzieci z FAS.
Dziesiêæ razy wiêcej dzieci
rodzi siê z efektem alkoholo-
wym (FAE).
Nie istnieje bezpieczna daw-
ka alkoholu, któr¹ mo¿na spo-
¿ywaæ w czasie ci¹¿y bez ujem-
nego skutku na dziecko.
Alkohol uszkadza p³ód bar-
dziej, ni¿ jakikolwiek inny
narkotyk.
Zespo³owi FAS i innym
uszkodzeniom alkoholowym
mo¿na zapobiec w 100%.