Czy dawne epidemie d umy
ż
by y podobne do
ł
wspó czesnych epidemii
ł
SARS lub AIDS???
Czy dawne epidemie d umy
ż
by y podobne do
ł
wspó czesnych epidemii
ł
SARS lub AIDS???
D uma
ż
•
Pałeczka G(-)
•
Po wybarwieniu przypominająca agrafkę
•
Nieruchoma
•
Względnie beztlenowa
•
Rośnie najlepiej w temperaturze 28°C
•
Antygeny:
-Glikoproteina F-1
-Proteaza Pla
-W/V
Yersinia pestis
Cechy charakterystyczne
Yersinia pestis
Znaczenie historyczne
•
Jest uważana za czynnik odpowiedzialny
przynajmniej za 2 wielkie pandemie dżumy:
- pierwsza za panowania Justyniana w 500
r.n.e. Pochłonęła 100 milionów ludzi,
- podczas drugiej pandemii, znanej jako
„czarna śmierć”, tylko w Europie zmarło około 25
milionów ludzi w XIV i XV w. Wielka epidemia
dżumy w Londynie (1664-1665), uważana za
przedłużenie drugiej pandemii, zabiła blisko 20%
populacji miasta.
Yersinia pestis
Chorobotwórczość
Wywołuje chorobę u szczurów i
innych gryzoni. Kiedy gospodarz ginie,
a nie ma innego gryzonia dostępnego
dla pchły, te szukając nowego
gospodarza przenoszą chorobę na
ludzi.
Yersinia pestis
Objawy kliniczne
•
Dżuma dymienicza
- okres wylęg. 3-6dni
- dreszcze, wysoka gorączka,
silne bóle głowy
- rozległa limfadenopatia
- w pomyślnych przypadkach
gorączka spada w ciągu 2-3
tygodni
- bakteriemia
•
Dżuma płucna
- okres wylęg. 2-3 dni
- może być kontynuacją postaci
dymieniczej lub wystąpić pierwotnie
po zakażeniu drogą kropelkową od
chorego
- gorączka, suchy kaszel, duszność
- w skrajnych nieleczonych
przypadkach zgon po 2-5 dniach
wśród objawów obrzęku płuc
Dżuma ma 2 postacie kliniczne:
Yersinia pestis
Epidemiologia
•
Dżuma miejska:
- występuje w miastach
- przenoszona przez
pchły szczurze
•
Dżuma leśna
(sylwatyczna)
- występuje w zachodnich
okolicach USA, gdzie zakażenie
jest endemiczne wśród szczurów,
psów preriowych i wiewiórek
- narażeni są myśliwi
Drogi zakażenia
historia
•
Pierwsze opisy epidemii podany przez Tukidydesa tzw. „d umy
ż
ate skiej” w 430 p.n.e. by rzeczywi cie d um (niewykluczone, e by
ń
ł
ś
ż ą
ż
ł
to dur, denga, ospa lub wirus gor czki krwotocznej).
ą
•
Od czasów staro ytnych, poprzez redniowiecze, a do czasów
ż
ś
ż
nowo ytnych opisano kilkadziesi t du ych epidemii
ż
ą
ż
(najprawdopodobniej) d umy, zwanej tak e „czarn mierci ” (od
ż
ż
ą ś
ą
pojawiaj cych si rozleg ych zmian martwiczo-zgorzelinowych w
ą
ę
ł
skórze, przyjmuj cych ciemn barw ).
ą
ą
ę
•
Najwi ksza z nich przetoczy a si przez kraje europejskie w latach
ę
ł
ę
1348–1352, a kilka lat pó niej zaw drowa a do Chin. Ta epidemia w
ź
ę
ł
niektórych rejonach zmniejszy a populacj nawet o 80% ludno ci i
ł
ę
ś
spowodowa a daleko id ce konsekwencje demograficzne, kulturowo-
ł
ą
spo eczne i polityczne.
ł
•
Symbolem d umy sta si
ż
ł ę
charakterystyczny ubiór ochronny
noszony w XVI–XVIII w. przez
lekarzy w czasie epidemii, z mask w
ą
kszta cie dzioba, gdzie wk adano
ł
ł
wonne olejki t umi ce fetor
ł
ą
rozk adaj cych si zw ok.
ł
ą
ę
ł
•
Prócz ubioru, chroniono si przed
ę
d um tak e specjalnymi antidotami:
ż ą
ż
najcenniejszym z nich by a driakiew,
ł
ale stosowano te ocet siedmiu
ż
z odziei (ocet winny, w którym przez
ł
12 dni moczono bylic pio un, rut
ę
ł
ę
zwyczajn , rozmaryn lekarski,
ą
sza wi lekarsk i inne zio a
ł ę
ą
ł
zawieraj ce olejki eteryczne, o
ą
silnych w a ciwo ciach
ł ś
ś
bakteriobójczych) i "driakiew
ubogich" – czosnek pospolity.
•
Czynnik bakteryjny
powoduj cy d um
ą
ż ę
zidentyfikowali w
1894 r. niezale nie od
ż
siebie japo ski
ń
bakteriolog
Shibasaburo Kitisato
(1852–1931)
•
Francuski bakteriolog
Alexandre Yersin (1863–
1943) podczas epidemii
w Hongkongu, natomiast
rol pche szczurzych w
ę
ł
szerzeniu si tego
ę
zarazka odkry japo ski
ł
ń
badacz Masaki Ogata
(1864–1919) w 1897 r
Yersinia pestis
Epidemiologia
•
Ostatnia pandemia, która rozpoczęła się w
Burmie w 1894 r spowodowała około 10
milionów zgonów w ciągu 20 lat
•
Ostatnia epidemia odnotowana w tym stuleciu
objęła w latach czterdziestych miasto Oran w
północnej Afryce
•
W latach 1958-1979 zanotowano 47000
przypadków dżumy na świecie. Występuje
głównie w Indiach, Pakistanie, Indonezji,
Afryce
Zapadalność
II
I
III
Yersinia pestis
Leczenie
Leczenie polega na pozajelitowym podawaniu antybiotyków.
Bakterie wykazują wrażliwość na streptomycynę, gentamycynę
(te dwa antybiotyki są tzw. lekami z wyboru w leczeniu dżumy),
ciprofloksacynę, cefalosporyny (w dżumie uogólnionej i płucnej)
i niektóre tetracykliny, najczęściej doksycyklinę (w łagodnych
przypadkach).
W Polsce chorzy na dżumę podlegają przymusowej
hospitalizacji.
Yersinia pestis
Zapobieganie
•
Szczepienia ochronne
•
Zwalczanie szczurów i pcheł
•
Kwarantanna
„(...) bakcyl dżumy nigdy nie
umiera i nie znika, może przez dziesiątki
lat pozostać uśpiony w meblach i bieliźnie,
czeka cierpliwie w pokojach, w piwnicach, w
kufrach, w chustkach i w papierach, i
nadejdzie być może dzień, kiedy na
nieszczęście ludzi i dla ich nauki dżuma
obudzi swe szczury i pośle je, by umierały w
szczęśliwym mieście.”
(Albert Camus „Dżuma”)
EPIDEMIA SARS
Co to jest SARS?
•
Zespó ostrej ci
kiej niewydolno ci
ł
ęż
ś
oddechowej(Severe Acute Respiratory
Syndrome – SARS) jest chorob uk adu
ą ł
oddechowego, który przypomina w
przebiegu nietypowe zapalenie p uc
ł
•
To niezwykle zaka na choroba, wywo ana
ź
ł
bardzo niebezpiecznym szczepem wirusa
SARS-CoV.
•
Chorob wywo uje koronawirus. Nazwa wirusa
ę
ł
pochodzi od jego wygl du, przypominaj cego koron .
ą
ą
ę
•
Jest to RNA wirus.
•
Ró nice w budowie i innych cechach morfologicznych,
ż
a tak e klinicznym przebiegu zachorowa , pozwalaj
ż
ń
ą
stwierdzi , e jest to nowy wirus, odmienny od
ć ż
dotychczas znanych koronawirusów, które u cz owieka
ł
powoduj agodnie przebiegaj ce infekcje dróg
ą ł
ą
oddechowych i przewodu pokarmowego.
•
Czas wyl gania: 2-10 dni, maksymalnie do 14-20 dni
ę
Co wywo uje SARS?
ł
Wirus SARS
Sk d pochodzi?
ą
•
Uwa a si , i wirus SARS, jest wirusem
ż
ę ż
odzwierz cym, który zosta przeniesiony na
ę
ł
cz owieka. Prawdopodobnie pochodzi od
ł
zwierz cia cyweta.
ę
•
Cyweta to zwierz wygl dem przypominaj ce
ę
ą
ą
kota, z d ugim, cz sto spiczastym nosem - jak
ł
ę
u wydry. Cywety i podobne im zwierz ta s
ę
ą
spo ywane w restauracjach serwuj cych
ż
ą
dziczyzn , a ich uboju dokonuje si na
ę
ę
targach ywych zwierz t w po udniowych
ż
ą
ł
Chinach.
•
Natychmiast po ustaleniu tego powi zania, w
ą
2004 roku dokonano uboju oko o 10 tys.
ł
cywet, jak równie innych zwierz t, u których
ż
ą
podejrzewano SARS – borsuków oraz szopów
praczy.
Gdzie wirus pojawi si po raz
ł ę
pierwszy?
•
Pojawi si w prowincji Guangdong, w
ł ę
po udniowo-wschodnich
ł
Chinach w ko cu
ń
2002 roku .
•
Informacje o tej nowej chorobie pojawi y si
ł ę
dopiero wtedy gdy zachorowali pierwsi
pacjenci w Hongkongu i Wietnamie.
•
Pierwszy raz rozpozna chorob lekarz
ł
ę
WHO, Carlo Urbani, który diagnozowa 48-
ł
letniego biznesmena z nieznanym
schorzeniem wygl daj cym na zapalenie
ą ą
p uc, sam zarazi si od niego i zmar 29
ł
ł ę
ł
marca 2003 roku w Tajlandii.
•
Mimo, i chorob zidentyfikowano ju jesieni 2002
ż
ę
ż
ą
roku to adne media w Chinach nie poinformowa y
ż
ł
spo ecze stwa o tym problemie.
ł
ń
•
W wyniku mi dzynarodowej krytyki, w adze
ę
ł
Chi skiej Republiki Ludowej przyzna y si do winy i
ń
ł ę
wyrazi y ubolewanie z powodu swoich zaniedba .
ł
ń
Bao Tong – by y osobisty sekretarz Zhao Ziyanga,
ł
powiedzia , e celowe wstrzymywanie raportów o
ł ż
SARS jest najwi kszym skandalem w adz chi skich
ę
ł
ń
w XXI wieku.
•
Dopiero 1 kwietnia, prawie pó roku po pierwszym
ł
oficjalnym przypadku SARS, pa stwowe media
ń
opublikowa y pierwszy artyku t umacz cy ludziom
ł
ł ł
ą
jak zabezpieczy si przed SARS.
ć ę
Jakie s objawy zaka enia?
ą
ż
•
Jest to obraz podobny do przebiegu infekcji
wirusami grypy.
•
W ci gu pi ciu dni nawet doro li o dobrej
ą
ę
ś
kondycji fizycznej mog znale
si pod
ą
źć ę
respiratorem.
•
Wi kszo
pacjentów wraca
ę
ść
do zdrowia, u niektórych
wywi zuje si jednak
ą
ę
ci
kie nietypowe zapalenie p uc.
ęż
ł
Mog ce spowodowa mier
ą
ć ś
ć
chorego ( miertelno
7%)
ś
ść
Objawy kliniczne SARS:
•
Zakażenie szerzy się drogą kropelkową
•
Okres wylęgania 2-7 dni ( czasem 10 dni )
•
Choroba rozpoczyna się:
-gorączką powyżej 38ºC
-bólami głowy i mięśni
-u 25% występuje łagodna biegunka
-po 3-7 dniach pojawia się suchy, męczący kaszel i duszność
•
U 90% chorych występują zmiany w radiogramie klatki
piersiowej(typowe zaciemnienia)
•
SARS może przebiegać w postaci objawiającej się tylko
łagodną gorączką, lub w postaci ciężkiej niewydolności
oddechowej prowadzącej do zgonu chorego
•
Przypadki miertelne odnotowano
ś
g ównie u osób starszych, wcze niej
ł
ś
przewlekle choruj cych lub u tych, u
ą
których choroba zosta a wykryta
ł
dopiero w pó nym stadium.
ź
•
Podejrzenie SARS wyst puje
ę
g ównie u osób, u których
ł
stwierdzono kontakt z inn chor na
ą
ą
SARS osob w ci gu kilku
ą
ą
wcze niejszych dni,
ś
•
lub te u osób wracaj cych z
ż
ą
terenów najbardziej zagro onych
ż
SARS (Chiny, Hongkong, Wietnam,
Singapur i prowincja Ontario w
Kanadzie).
Droga zaka enia:
ż
•
Do zaka enia najcz
ciej dochodzi przy bliskim
ż
ęś
kontakcie z chor osob lub nosicielem.
ą
ą
•
SARS przenosi si drog kropelkow , podobnie
ę
ą
ą
jak nie yt nosa. Na tej drodze wirus podró uje w
ż
ż
stosunkowo du ych kropelkach na odleg o
ż
ł ść
oko o 1 metra.
ł
•
Nie jest wykluczona mo liwo
przenoszenia
ż
ść
SARS przez przedmioty zanieczyszczone
wydzielin dróg oddechowych lub p ynami
ą
ł
ustrojowymi chorego.
•
Nie odnotowano przypadków nosicielstwa SARS
Dlaczego SARS jest taki
gro ny?
ź
•
Mo e przetrwa do czterech godzin na
ż
ć
powierzchni przedmiotów, do czterech dni w
ludzkich odchodach i a trzy tygodnie w niskich
ż
temperaturach
•
Wirusa nie zabija ani temperatura poni ej zera,
ż
ani rodki chemiczne powszechnie u ywane do
ś
ż
sterylizacji !!!
•
Brak skutecznego leczenia
•
Brak szczepionki
Leczenie:
•
Antybiotyki zalecane w leczeniu zapalenia płuc są
mało skuteczne, jednak podawane chorym.
•
Niektórym pacjentom podawano również
rybawirynę dożylnie i glikokortykosterydy
•
Leki przeciwwirusowe stosowane w leczeniu grypy,
WZW, czy AIDS są poddawane badaniom
•
W niektórych przypadkach, osobom chorym
podawana jest surowica krwi osób, które zostały
wyleczone z SARS.
•
W razie potrzeby podaje się tlen
•
Pod koniec roku testowana będzie na ludziach nowa
szczepionka, która skutecznie chroni myszy przed
zakażeniem
Zapobieganie epidemii:
•
Ochrona dróg oddechowych przez
użycie masek z tzw. filtrami HEPA,
zatrzymującymi najmniejsze cząstki i
aerozole.
•
Również maski z gazy lub bibuły
zmniejszają w znacznym stopniu
ryzyko zakażenia się .
•
Izolacja pacjentów , najlepiej w
pokojach z podciśnieniem, z
zachowaniem rygorystycznych barier
epidemicznych.
•
Używanie jednorazowych fartuchów
•
Dokładne mycie i odkażanie rąk
Rozwój epidemii
•
Pierwsze przypadki SARS by y
ł
odnotowywane ju w listopadzie 2002 roku,
ż
w adze chi skie stara y si to ukry i
ł
ń
ł ę
ć
zastosowa y blokad informacyjn . WHO
ł
ę
ą
zosta a powiadomiona dopiero w lutym 2003
ł
roku. Przypuszcza si , e to opó nienie
ę ż
ź
u atwi o rozwój epidemii i
ł
ł
spowodowa o jej wi ksze
ł
ę
rozprzestrzenienie.
Rozwój epidemii:
•
Luty 2003
Pod koniec lutego ameryka ski biznesmen podró uj cy z
ń
ż ą
Szanghaju, przez Hongkong do Hanoi w Wietnamie
zachorowa na SARS. Trafi do szpitala, gdzie zarazi o si od
ł
ł
ł
ę
niego 30 osób. Bez objawów poprawy zosta przewieziony do
ł
Hongkongu, gdzie zmar .
ł
•
Marzec 2003
W osobnym ognisku choroby w szpitalu w Hongkongu
pojedynczy pacjent zainfekowa 68 pracowników szpitala.
ł
27 marca WHO zaleci a wykonywanie bada u
ł
ń
podró uj cych z zagro onych rejonów. Wprowadzono
ż ą
ż
kwarantann . W Singapurze i Hongkongu szko y zosta y
ę
ł
ł
zamkni te na 10 dni, aby przeciwdzia a rozwojowi epidemii.
ę
ł ć
Kwiecie 2003
ń
•
16 kwietnia dzi ki globalnej wspó pracy 13 o rodków
ę
ł
ś
naukowych z 10 naukowcy potwierdzili, e przyczyn
ż
ą
choroby SARS jest nowy koronawirus.
•
Lipiec 2003
WHO og osi a koniec epidemii wirusa, który (wg danych
ł ł
WHO z 26 wrze nia 2003r) zabi oko o 800 osób, a zarazi
ś
ł
ł
ł
ponad 8000 na ca ym wiecie.
ł
ś
•
Wrzesie 2003
ń
W Singapurze zarazi si 27–letni student medycyny,
ł ę
pracownik laboratorium wirusologii.
•
Grudzie 2003
ń
17 grudnia kolejny izolowany przypadek SARS odnotowano
na Tajwanie
•
Zachorowania odnotowano ju na wszystkich
ż
kontynentach. Najwi cej w Chinach i Wietnamie.
ę
W Europie do tej pory doniesiono o
zachorowaniach we Francji, Niemczech,
S owenii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii
ł
Ø
Na ca ym wiecie
ł
ś
wirusem zarazi o si
ł
ę
ponad 8000 osób
Ø
Zmar o oko o 800 z
ł
ł
nich
W Polsce…
Kraj
Liczba przypadków
Liczba zgonów
Chiny
5328
349
Hongkong
1755
299
Tajwan
346
37
Kanada
251
43
Singapur
238
33
Wietnam
63
5
USA
27
0
Filipiny
14
2
Tajlandia
9
2
Mongolia
9
0
Niemcy
9
0
Szwecja
5
0
Wielka Brytania
4
0
W ochy
ł
4
0
Indie
3
0
Korea Po udniowa
ł
3
0
•
SARS to pierwsza tak powa na epidemia
ż
w XXI wieku.
•
W ci gu kilku miesi cy ma y wirus
ą
ę
ł
zmobilizowa s u b zdrowia na ca ym
ł ł ż ę
ł
wiecie, wstrz sn turystyk i gospodark
ś
ą ął
ą
ą
krajów azjatyckich.
•
Po kilku miesi cach intensywnych prac
ą
uda o si wykry podejrzany o
ł
ę
ć
wywo ywanie SARS czynnik etiologiczny
ł
ale przy braku pewno ci co do etiologii,
ś
nie znane s skuteczne metody leczenia i
ą
nie do ko ca poznane s drogi szerzenia
ń
ą
si choroby.
ę
AIDS
•
Zespó nabytego niedoboru
ł
odporno ci.
ś
•
ko cowe stadium zaka enia HIV charakteryzuj ce
ń
ż
ą
si bardzo niskim poziomem limfocytów CD4, a wi c
ę
ę
wyniszczeniem uk adu immunologicznego.
ł
•
Skutkuje to zapadalno ci na tzw. choroby
ś ą
wska nikowe (niektóre formy nowotworów, grzybic,
ź
nietypowe zapalenia p uc) mog ce zako czy si
ł
ą
ń
ć ę
mierci pacjenta.
ś
ą
Objawy AIDS
•
Faza I: Objawy grypopodobne (bóle g owy, stan
ł
podgor czkowy, nadmiern potliwo
, wysypk )
ą
ą
ść
ę
•
Faza ciszy: mo e trwa od kilku miesi cy do
ż
ć
ę
kilku lat. Nosiciel czuje si dobrze, jednak e jego
ę
ż
uk ad odporno ciowy s abnie.
ł
ś
ł
•
Faza objawowa: os abienie organizmu, znaczny
ł
spadek masy cia a, poty nocne, suchy kaszel,
ł
bia e krostki na j zyki, uporczywe biegunki oraz
ł
ę
powi kszone w z y ch onne.
ę
ę ł
ł
Choroby wska nikowe
ź
•
Nawracaj ce, bakteryjne zapalenia p uc (przynajmniej 2
ą
ł
zachorowania w ci gu 12 miesi cy)
ą
ę
•
Gru lica
ź
•
Mykobakterioza rozsiana lub pozap ucna
ł
•
Nawracaj ca uogólniona salmonelloza
ą
•
Kandydoza prze yku, tchawicy, oskrzeli lub p uc
ł
ł
•
Pneumocystozowe zapalenie p uc
ł
•
Histoplazmoza rozsiana lub pozap ucna
ł
•
Kokcydioidomykoza rozsiana lub pozap ucna
ł
•
Kryptokokoza
•
Izosporoza
•
Toksoplazmoza narz dowa
ą
•
Kryptosporydioza
•
Strongyloidoza pozajelitowa
•
Przewlek e owrzodzenia skóry i (lub) b on luzowych, utrzymuj ce si
ł
ł ś
ą
ę
ponad miesi c, zapalenie oskrzeli, p uc lub prze yku spowodowane
ą
ł
ł
przez HSV
•
Cytomegalia (poza w trob , ledzion i w z ami ch onnymi)
ą
ą ś
ą
ę ł
ł
•
Post puj ca wieloogniskowa leukoencefalopatia (PML)
ę ą
•
Nowotwory:
•
Mi sak Kaposiego u m
czyzny
ę
ęż
<60 rokiem ycia
ż
•
Ch oniaki:Burkitta, pierwotny
ł
mózgu, immunoblastyczny
•
Inwazyjny rak szyjki macicy
•
Zespo y chorobowe
ł
•
Encefalopatia zwi zana z
ą
zaka eniem HIV
ż
•
Zespó wyczerpania
ł
spowodowany zaka eniem HIV
ż
Historia
•
Po raz pierwszy przypadki zachorowa odnotowano pod
ń
koniec lat 70-tych, w tamtym czasie nie potrafiono
zidentyfikowa objawów m cz cych pacjentów.
ć
ę ą
1981r.
•
-Wykrycie wspólnego mianownika przy rzadkim zapaleniu
p uc, oraz rzadkim nowotworze – mi saku Kaposiego.
ł
ę
Cz
ci wspóln by fakt, i ka dy pacjent by orientacji
ęś ą
ą ł
ż ż
ł
homoseksualnej. By y to jednostkowe przypadki. Kilka
ł
miesi cy pó niej wykryto ju 111 takich przypadków. Dopiero
ę
ź
ż
w tym momencie pierwszy raz dotkn o to kobiety.
ęł
Rok 1982
•
- Pierwsza definicja AIDS, choroba do tej
pory nazywana by a „rakiem gejów”.
ł
Upo ledzenie odporno ci w wyniku bycia
ś
ś
homoseksualist . Zg oszono ju 1200
ą
ł
ż
oficjalnych przypadków AIDS, codziennie
dochodzi rednio 1 przypadek
ł ś
zachorowania – rok pó niej liczba ta
ź
wzros a pi ciokrotnie.
ł
ę
1983r.
•
Ukazuj si zalecenia dotycz ce profilaktyki AIDS,
ą ę
ą
przyczyna zaka enia nadal nie jest dok adnie
ż
ł
znana.
1984r.
•
Og oszono, i Robert Gallo odkry przyczyn AIDS.
ł
ż
ł
ę
Jest to wirus HLTV – ludzki wirus bia aczki komórek
ł
T. Oczekiwano pojawienia si szczepionki na AIDS
ę
w ci gu 2 najbli szych lat. Badania wykaza y, e
ą
ż
ł ż
AIDS przekazywany jest tak e w kontaktach
ż
heteroseksualnych. Z czasem AIDS powi zano,
ą
tak e z grup narkomanów u ywaj cych igie ,
ż
ą
ż
ą
ł
chorych na Hemofili czy tak e niemowl t
ę
ż
ą
poddanych niew a ciwej opiece lekarskiej.
ł ś
1985r.
•
Wykryto sposób na zahamowanie namna ania si
ż
ę
ró nych szczepów HLTV-III jednocze nie nie uszkadzaj c
ż
ś
ą
normalnych komórek. Wynaleziono test na HIV. Francuzi
chcieli udowodni , e to oni jako pierwsi mieli styczno
z
ć ż
ść
AIDS. Nie kupuj testów od Amerykanów, czekaj c na
ą
ą
w asne, co doprowadzi o do oko o 4000 nowych zaka e
ł
ł
ł
ż ń
wirusem HIV. Krew oddawana przez dawców jest od tej
pory badana na obecno
wirusa HIV (tylko w USA).
ść
Wykryto inne ród o HIV (nazwane HIV-2) w Senegalu.
ź ł
Ró ni o si od tego ze Stanów.
ż ł
ę
1986r.
•
Potwierdzi a si teoria
ł
ę
Francji. LAV oraz HIV
okaza y si tym samym
ł ę
wirusem.
•
1987r.
•
- Cena rocznej kuracji skutecznego leku wynosi 10
000 dolarów. By to najdro szy lek w historii. USA
ł
ż
wprowadza zakaz wjazdu na ich teren osób
zaka onych wirusem HIV.
ż
•
W roku 1989 na Mi dzynarodowej Konferencji
ę
po wi conej AIDS przedstawiono post p nad
ś ę
ę
szczepionk , niestety do chwili obecnej nie
ą
wynaleziono skutecznego leku chroni cego przed
ą
wirusem.
•
Dopiero w styczniu 2010 roku zakaz zostaje
zniesiony. Wykazano, i lateksowe prezerwatywy
ż
skutecznie zapobiegaj zaka eniu HIV.
ą
ż
•
Badania przeprowadzone w ostatnich
latach dowodz , e wirus AIDS swój
ą ż
pocz tek mia w Afryce. Znaleziono jego
ą
ł
symptomy w cia ach tamtejszych zwierz t.
ł
ą
Wirus ze zwierz t na ludzi móg przenie
ą
ł
ść
si poprzez wspó ycie z tymi
ę
łż
zwierz tami, jedzenie zaka onego mi sa
ę
ż
ę
lub w wyniku uk szenia.
ą
Epidemiologia
Epidemiologia HIV bardzo ró ni si w zale no ci od kraju i obszaru
ż
ę
ż ś
wiata. Zwa ywszy na zasi g i koszty spo eczne w a ciwe w
ś
ż
ę
ł
ł ś
przypadku HIV/AIDS jest stosowanie terminu wiatowej pandemii.
ś
pandemia przyczynia si w
ę
Afryce do kryzysu:
•
A)
demograficznego
•
B) spo ecznego
ł
•
C) gospodarczego
•
D) politycznego
•
E) bezpiecze stwa
ń
70% doros ych i 80% dzieci
ł
zaka onych wirusem HIV
ż
AIDS w Polsce
•
Wykres epidemiologii w Polsce
zaka enia HIV, zachorowa i zgonów na
ż
ń
AIDS – 1986–2006,
rednia roczna liczba nowych
Ś
zachorowa na AIDS (w Polsce) w
ń
latach 2002–2006, wed ug
ł
województw. Podane liczby
zachorowa na 100 000 ludno ci
ń
ś
Drogi zaka enia i profilaktyka
ż
Droga zaka enia
ż
Oszacowane
zaka enia na 10 000
ż
ekspozycji na ród o
ź ł
zaka enia
ż
Transfuzja
9000
Poród
2500
U ywanie tych samych
ż
igie do wstrzykiwania
ł
narkotyków
67
Przezskórne uk ucie
ł
ig
łą
30
Zachowania seksualne
10-0,5
Karmienie piersi
ą
•
Wirus HIV przenosi si poprzez
ę
•
kontakt zaka onej krwi z krwi lub b on luzow osoby niezaka onej, np. u ywanie tej samej ig y,
ż
ą
ł ą ś
ą
ż
ż
ł
niewysterylizowanych narz dzi dentystycznych itp.,
ę
•
kontakt seksualny (sperma, preejakulat, luz szyjkowy), dot. tak e kontaktów oralnych
ś
ż
•
przeniesienie z matki na dziecko (krew kobiety i dziecka nie miesza si , jednak mo e do tego doj
np.
ę
ż
ść
podczas jakich komplikacji porodowych).
ś
Profilaktyka
•
Unikanie sytuacji w których b dzie mo liwe
ę
ż
przeniesienie wirusa.
•
stosowanie prezerwatyw znacznie
zmniejszaj prawdopodobie stwo zara enia
ą
ń
ż
si wirusem, wed ug WHO o 80-95%,
ę
ł
•
Obrzezanie zmniejsza o po ow ryzyko
ł ę
zara enia HIV. Z tego wzgl du WHO zaleca
ż
ę
obrzezanie jako dodatkowy rodek
ś
zmniejszaj cy ryzyko zara enia.
ą
ż
Leczenie
•
Nukleozydowe inhibitory
odwrotnej transkryptazy
(NRTI) (AZT, 3TC, ABC, d4T,
ddC, ddI, FTC, TDF).
•
Nienukleozydowe inhibitory
odwrotnej transkryptazy
(NNRTI) (delawirdyna,
efawirenc, newirapina).
•
Inhibitory HIV-proteazy (PI)
(amprenawir, atazanawir,
indinawir, lopinawir, nelfinawir,
ritonawir, sakwinawir,
tipranawir).
•
Inhibitory fuzji i wej cia wirusa
ś
do komórki – T-20.
•
Wysokie koszty: Europa
1000 euro miesiecznie
•
Polska: Epivir-HIV (60
tabl. 150 mg lamiwudyna)
koszt oko o 1200 PLN
ł
miesi cznie, Combivir (60
ę
tabl. lamiwudyna +
zydowudyna) koszt oko o
ł
2300 PLN miesi cznie,
ę
Najdro szym preparatem
ż
jest obecnie T-20, koszt
terapii wynosi oko o 8.500
ł
PLN (nierefundowany)
Nie ma leków skutecznych, lecz s utrudniaj ce
ą
ą
rozprzestrzenianie wirusa. Obecnie zarejestrowane s
ą
leki anty-HIV nale
ce do czterech g ównych grup:
żą
ł
•
Szacunkowy koszt utrzymania terapii
wynosi oko o 40 000 PLN rocznie. W
ł
Polsce leczenie jest w pe ni refundowane
ł
(dla pacjenta – bezp atne) i do terapii maj
ł
ą
dost p wszyscy chorzy spe niaj cy
ę
ł
ą
kryteria medyczne (m.in. wykluczani s
ą
czynni narkomani do czasu rozwi zania
ą
problemu z na ogiem).
ł
Mity o AIDS
•
Przypadkowy kontakt, taki jak dotyk, u ci ni cie r ki,
ś ś ę
ę
obejmowanie, poca unek, u ywanie wspólnych sztu ców,
ł
ż
ć
szklanek, r czników, toalet, wanny, basenu itp, a tak e
ę
ż
kichanie czy kaszel. W linie osoby zaka onej mo e
ś
ż
ż
znajdowa si wirus, ale ilo
jest zbyt ma a, by mog a
ć ę
ść
ł
ł
nast pi infekcja. Ryzyko zaka enia jest jednak wi ksze,
ą ć
ż
ę
je eli osoba hiv+, a zw aszcza oboje partnerów,
ż
ł
posiadaj otwarte ranki wewn trz jamy ustnej
ą
ą
spowodowane np. myciem z bów tward szczoteczk .
ę
ą
ą
Do tej pory odnotowano tylko jeden przypadek zara enia
ż
poprzez poca unek, spowodowany zanieczyszczeniem
ł
liny przez krew pochodz c z rany w jamie ustnej.
ś
ą ą
Od samego pocz tku istniej mity dotycz ce drogi zaka enia wirusem
ą
ą
ą
ż
HIV, wbrew obiegowym opiniom nie mo na zarazi si AIDS poprzez:
ż
ć ę
•
Komary i inne „gryz ce”
ą
owady równie nie
ż
stanowi zagro enia.
ą
ż
Przeprowadzono wiele
bada , które wykaza y,
ń
ł
e aden owad nie mo e
ż ż
ż
przenie
wirusa HIV.
ść
•
To nieprawda, e AIDS
ż
dotyczy tylko osób
homoseksualnych i
za ywaj cych narkotyki
ż
ą
– wirusem HIV mo e
ż
zarazi si ka dy, a
ć ę ż
zachorowanie na AIDS
(b d c nosicielem HIV)
ę ą
zale y od wielu
ż
czynników.
Zarówno kobiety jak i m
czy ni z
ęż ź
HIV mog mie zdrowe dzieci.
ą
ć
Istnieje metoda izolacji materia u
ł
genetycznego z zaka onej wirusem
ż
spermy, którym nast pnie mo na
ę
ż
dokona zap odnienia in vitro.
ć
ł
Kobiety z HIV, je eli stosuj si do
ż
ą ę
odpowiednich wskaza lekarzy i
ń
zasad terapii antyretrowirusowej
maj prawie 100% szans na
ą
ę
urodzenie zdrowego dziecka[
AIDS- podsumowanie
•
W latach 1983-
2008 na AIDS
zmar o 25 mln
ł
ludzi, obecnie
rocznie z tego
powodu umiera 2
mln osób
•
Osoby nowo zaka one HIV w 2007
ż
•
Doro li 2,1 mln
ś
•
Dzieci 420 tys.
•
Razem 2,5 mln
•
Liczba osób yj cych z HIV i AIDS
ż ą
•
Doro li 30,8 mln (15,4 mln to kobiety)
ś
•
Dzieci 2,5 mln
•
Razem 33,2 mln
•
Zgony z powodu AIDS w roku 2007
•
Doro li 1,7 mln
ś
•
Dzieci 330 tys.
•
Razem 2,1 mln
SARS - podsumowanie
•
Na SARS na ca ym wiecie (wg danych WHO
ł
ś
zaktualizowanych z dnia 26 wrze nia 2003r.) zapad o
ś
ł
8098 osób, w tym 4273 kobiety i 3779 m
czyzn
ęż
(nie ma danych dotycz cych p ci 46 zmar ych
ą
ł
ł
osób),
•
Zmar o
ł
774 osoby. miertelno
w ród osób
Ś
ść ś
choruj cych oszacowano na 9.6%.
ą
•
Przypadki na wiecie, to ludzie powracaj cy z terenów
ś
ą
obj tych epidemi .
ę
ą
•
W ród pracowników s u by zdrowia odnotowano
ś
ł ż
1707 przypadków zachorowa (21%
ń
wszystkich
zachorowa
ń
)