BUDOWA I FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH

UKŁAD MIĘŚNIOWY

TKANKA MIĘŚNIOWA

Prążkowana

szkieletowa

• Buduje mięśnie

szkieletowe

Prążkowana

sercowa

• Buduje serce

Gładka

• współtworzy ściany

narządów i naczyń
krwionośnych oraz
limfatycznych, przewodu
pokarmowego, skórę

Tkanka mięśniowa to zbiór komórek zdolnych do skurczu i rozkurczu

UKŁAD MIĘŚNIOWY

TKANKA MIĘŚNIOWA PRĄŻKOWANA SZKIELETOWA

 buduje mięśnie szkieletowe

 składa się z bardzo długich, wielojądrzastych komórek

 występuje poprzeczne prążkowanie



skurcz i rozkurcz jest czynnością dowolną

(zależy od naszej woli)

UKŁAD MIĘŚNIOWY

TKANKA MIĘŚNIOWA PRĄŻKOWANA SERCOWA

 buduje serce

 komórki tej tkanki tworzą widlasto rozgałęzioną przestrzenna sieć w okach, której

znajdują się naczynia krwionośne

 komórki zawierają 1-2 jądra komórkowe

 występuje poprzeczne prążkowanie

 skurcz NIEzależny od naszej woli

UKŁAD MIĘŚNIOWY

TKANKA MIĘŚNIOWA GŁADKA

 współtworzy ściany narządów i naczyń krwionośnych oraz limfatycznych,

przewodu pokarmowego, skórę

 budują ja komórki w kształcie wrzeciona zawierające jedno jądro komórkowe

 nie występuje poprzeczne prążkowanie

 skurcz NIE zależy od naszej woli

MIĘSIEŃ zbudowany jest z BRZUŚCA ( skupienie włókien

mięśniowych zawierających czerwony barwnik –
mioglobinę) i ŚCIĘGNA (tkanka łączna włóknista)

BRZUSIEC zbudowany jest z WŁÓKIEN MIĘŚNIOWYCH

(komórki), a te z kolei z:

MIOFIBRYLI (włókienka kurczliwe) i
MIOFILAMENTÓW: (grube - miozyna i cienkie - aktyna)

UKŁAD

MIĘŚNIOWY

BUDOWA MIĘŚNIA

UKŁAD MIĘŚNIOWY

BUDOWA MIĘŚNIA

Cechą specyficzną komórek

mięśniowych jest swoista

organizacja białek kurczliwych

oraz innych białek w tzw.

aparat kurczliwy

W komórkach mięśni
poprzecznie prążkowanych
jednostką strukturalną aparatu
kurczliwego jest

SARKOMER

UKŁAD MIĘŚNIOWY

ROLA AKTYNY I MIOZYNY

przyłączenie Ca

do troponiny uwalnia miejsca wiązania dla miozyny

Kompleks troponiny i tropomiozyny
blokuje dostęp główek miozyny do aktyny

FILAMENT AKTYNOWY

TROPONINA

TROPOMIOZYNA

Szybkie zwiększenie stężenia Ca

w cytoplazmie spowodowane
otwarciem kanałów wapniowych
w retikulum sarkoplazmatycznym

Główka miozyny hydrolizuje
dołączony ATP do ADP i P

przytrzymując na razie oba
produkty reakcji

Główka miozyny wytwarza
mostek z sąsiednią
cząsteczką aktyny

Aktyna zapewnia uwolnienie P

, a krótko potem również ADP

– allosteryczne napięcie główki miozyny wywołuje zmianę
konformacji, co indukuje impuls siły (jak uderzenie wiosła)

Na skutek przyłączenia ATP
główka miozyny uwalnia się
od aktyny

UKŁAD MIĘŚNIOWY -

SKURCZ MIĘŚNIA

Kompleks troponiny i
tropomiozyny blokuje dostęp
główek miozyny do aktyny

Przyłączenie Ca

do troponiny uwalnia

miejsca wiązania dla miozyny

FILAMENT AKTYNOWY

TROPONINA

TROPOMIOZYNA

miejsce wiązania miozyny

1. Przekazanie bodźca (płytka motoryczna)

2. Wprowadzenie bodźca w głąb włókna (kanaliki T)

3. Zmiana kształtu białka wrażliwego na bodziec
(zmian potencjału błony) w błonie kanalika T

4. Mechaniczne otwarcie kanałów wapniowych w
błonie cysterny brzeżnej

5. Wzrost poziomu jonów Ca

w cytoplazmie (czyli

także w otoczeniu miofilamentów)

UKŁAD MIĘŚNIOWY

REAKCJA WŁÓKNA MINIOWEGO NA BODZIEC NERWOWY

błona kanalika T

bodziec

Błona cysterny
brzeżnej

kanał wapniowy