plik

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

1. Wstęp

W obecnych czasach wielu ludzi uważa, że komercjalizacja futbolu jest zjawiskiem

stosunkowo  nowym i  do tego  ściśle związanym  z  globalizacją.  Jednak,  jeżeli  sięgnie  się
do  historii  piłki  nożnej,  która  swe  korzenie  ma  w  Anglii,  zobaczyć  można,  iż  początki
działań  zmierzających  niekoniecznie  w  stronę  czysto  sportową  miały  miejsce  o  wiele,
wiele wcześniej. Już w XIX wieku ludzie zauważyli, że na piłce można nieźle zarobić. W
1888 roku Birmingham City – klub piłkarski w lidze angielskiej, zarejestrowano jako firmę
i liczono, że  zacznie on przynosić dochody. Niebawem podobne kroki poczynił ówczesny
prezes Aston Villi.  Co  więcej,  na  stadionie  The Villans  zainstalowano  pierwszą  obrotową
bramkę,  aby  pracownicy  mogli  prowadzić  dokładne  statystyki,  co  do  frekwencji  na
meczach  oraz,  aby  przeciwdziałać  zjawisku  nielegalnego  wchodzenia  na  stadion.
Wówczas  to  kibice,  którzy  za  bardzo  nie  wiedzieli,  co  daje  zmiana  statusu  prawnego  z
klubu sportowego na spółkę, głośno protestowali.

Dziś współczesnych przykładów potwierdzających tę tezę jest mnóstwo. Jednak

tylko jeden z nich jest najbardziej wyrazisty. Klub ten swoją działalnością zapoczątkował
falę licznych zmian we współczesnym futbolu. Obecnie jest on jedną z lepiej
rozpoznawalnych marek nie tylko w branży piłkarskiej, lecz na całym świecie

Spośród wszystkich piłkarskich firm jedną z największych rzesz fanów na całym świecie ma Manchester

United. Klubowi z Manchesteru kibicuje ponad 330 mln ludzi, co stanowi ponad 5% światowej populacji! Z tego
ponad 139 mln fanów okazuje swoją  miłość do klubu poprzez zakup gadżetów. Warto zaznaczyć, że  ogromną
część  aktywistów  (83  mln)  stanowią  Azjaci.  Mimo,  że  Stary  Kontynent  jest  kolebką  futbolu,  to  właśnie  na
wschodzie klub ten corocznie notuje największe zyski.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

2. Manchester United – historia klubu

Rozważając działalność klubów sportowych w kontekście firm piłkarskich należy

wspomnieć o klubie, który od lat plasuje się w ścisłej światowej czołówce najbardziej
rozpoznawalnych klubów. Zgodnie z wynikami badań przeprowadzonych przez firmę
Deloiotte

w roku 2006, klub ten zajął trzecią pozycję pod względem najbardziej

popularnych klubów świata.

Top 11 –Najpopularniejsze kluby piłkarskie Europy, marzec 2005

Źródło: raport firmy Deloitte, Top 11 –Najpopularniejsze kluby piłkarskie Europy, marzec 2005

Mowa tutaj oczywiście o Manchesterze United. Dlaczego właśnie ten klub? Otóż

Manchester United to nie tylko klub piłkarski. To marka, której zasięg już dawno temu
wykroczył poza granice miasta Manchester i całego Zjednoczonego Królestwa. Dziś to
marka, której liczba sympatyków znacznie przekracza populację kraju, jakim jest Polska

To  wielki  marketingowy  potencjał.  Osiem  triumfów  w  angielskiej  ekstraklasie,  pięć  w
Pucharze Anglii, Puchar Ligi, Puchar Zdobywców Pucharów, zwycięstwo w Lidze Mistrzów,
Superpuchar  Europy  i  Puchar  Interkontynentalny  dowiodły  o  wartości  klubu  na  polu
sportowym.  Klubu  z  Old  Trafford może poszczycić się  wieloma nagrodami  oraz tytułami
zdobytymi  w  trakcie  swojej  130-letniej  historii.  Należy  tutaj  wspomnieć,  iż  Manchester
United zdobył wiele trofeów zarówno w skali krajowej jak i międzynarodowej.

W tym samym czasie rozpoczęła się jednak niespotykana dotychczas ekspansja na

polu biznesowym, dzięki której Manchester United stał się najbogatszym klubem
piłkarskim i jedną z najbogatszych klubowych organizacji sportowych na świecie.

Raport firmy Deloitte, Top 11 –Najpopularniejsze kluby piłkarskie Europy, marzec 2005

Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez firme Deloitte, Manchester Unitek posiada około 55 mln

sympatyków na całym świecie, z czego 17 mln stanowią fani kontynentu Azjatyckiego. Niektóre źródła wskazują
na liczbę fanów sięgającą 75 milionów.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Aby lepiej zrozumieć istotę działalności klubu należy rozpocząć wszystko od

początku. Zatem na pierwszy plan wysuwa się historia ów słynnego klubu, która
kształtowała się w następujący sposób.

European Champions Clubs Cup

1968,1999

European Cup Winners Cup

1991

FA Premier League

1993, 1994, 1996, 1997,

1999, 2000, 2001,

2003

Football League Division One

1908, 1911, 1952, 1956, 1957, 1965, 1967

FA Challenge Cup

1909, 1948, 1963, 1977, 1983, 1985, 1990,

1994, 1996, 1999

Football League Cup

1992, 2006

Intercontinental Cup

1999

UEFA Super Cup

1991

FA Charity Shield

1908, 1911, 1952, 1956, 1957, 1965, 1967,

1977, 1983, 1990, 1993, 1994, 1996, 1997

Najważniejsze sukcesy Manchesteru United (do roku 2006)

Źródło: opracowanie własne na podstawie raportu Deloitte, Manchester United Annual Report 2005

Historia Manchesteru United to ponad 123 lat tradycji i zamiłowania do piłki

nożnej. W ciągu ponad wieku piłkarze, kibice i działacze United doświadczyli glorii chwały
oraz smutku porażki.

Manchester United został założony w 1878 roku, jednak pod inną nazwą, a

mianowicie - Newton Heath LYR (Stacja kolejowa Lancashire i Yorkshire). Z kart historii
klubu można dowiedzieć się, iż ówczesny właściciel - Davies jako pierwszy podjął decyzję
o zainwestowaniu w klub środków finansowych. To doprowadziło do zmiany nazwy i po
kilku alternatywnych propozycjach, włączając w to Manchester Central i Manchester
Celtic, na przełomie kwietnia i maja 1902 roku narodził się Manchester United.

Ważnym wydarzeniem w historii klub było przybycie Ernesta Mannalla, który

został  we  wrześniu  1903  roku  sekretarzem  drużyny,  lecz  nie  tylko,  ponieważ  jego
rozległa  wiedza  zaowocowała  tym,  że  został  on  pierwszym  trenerem  drużyny.  Dzięki
temu  sezonie  1907/1908  zespół  Manchesteru  United  święcił  swój  pierwszy  tytuł,  a
mianowicie mistrzostwo Anglii. Konsekwencją tego było przeniesienie się klubu na nowy
obiekt - Old Trafford.

Ważną datą w historii klubu jest rok 1958, w którym miała miejsce tragiczna

katastrofa lotnicza. 6 lutego1958 roku samolot, który leciał do Anglii z Belgradu po
meczu półfinałowym Pucharu Europy rozbił się na lotnisku w Monachium. Zginęły wtedy
dwadzieścia dwie osoby, w tym 7 piłkarzy. To tragiczne wydarzenie na zawsze pozostanie
w pamięci wszystkich sympatyków drużyny z Old Trafford.

1986 roku drużynę przejął Szkot Alex Ferguson. Ferguson, który całkowicie

poświęcił się powierzonym mu obowiązkom szkoleniowym. Pierwszym tytułem na arenie

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

3. Struktura organizacyjna Manchesteru United

W czasach rosnącej konkurencji międzynarodowej wiele organizacji zajmuje

strategiczne pozycje, dające im przewagę w możliwościach odniesienia sukcesu na całym
świecie.  Klub  sportowy,  który  zamierza uplasować  swoją  pozycję  w  ścisłej  czołówce  lub
zwiększyć skalę działalności o zasięg międzynarodowy czy nawet światowy, będzie musiał
stawić  czoło  adaptacji strukturalnej.  Ponadto  takie ukierunkowanie  będzie  wymagało  od
niego  podjęcia  nowych  działań  wywołujących  nacisk  na  dostosowanie  struktury  do
turbulentnego otoczenia, w którym działa klub sportowy. Z kolei na kształt projektowanej
organizacji,  a  zwłaszcza  na  ustalenie  jej  strategii  wpływa  wiele  czynników,  a  przede
wszystkim warunki – szanse i zagrożenia w jej otoczeniu tzn. cele, wartości i poglądy jej
członków  oraz  silne  i  słabe  strony  organizacji.  Ponadto  czynnikiem  wpływającym  na
strukturę  organizacyjną  jest  strategia,  która  oddziałuje  na  wybór  technologii  oraz
odpowiednich  ludzi  do  wykonywania  powierzonych  im  zadań.  Zatem  warunkiem
skutecznej struktury organizacyjnej jest jej zgodność i dostosowanie nie tylko do strategii
otoczenia, lecz także do środowiska wewnętrznego organizacji.

Aby lepiej zrozumieć wyżej wspomniane zależności należy wyjaśnić kluczowe

pojęcie,  jakim  jest  struktura.  Otóż  struktura  pochodzi  od  łacińskiego  słowa  structura
oznaczającego  układ  części  składowych.  Inaczej  mówiąc  to  rozmieszczenie  elementów
oraz  zbiór  określonych  relacji  i  zachodzących między  elementami  przedmiotu  złożonego
(systemu), bez uwzględnienia jakości tych elementów, czyli tego, czym są te elementy

Struktura organizacyjna oznacza sposób, w jaki się dzieli, grupuje i koordynuje

działalność organizacji, w rozumieniu wzajemnych stosunków między kierownikami i
pracownikami, kierownikami i kierownikami oraz pracownikami i pracownikami

. Z kolej

J. Zieleniewski definiuje strukturę organizacyjną, jako całokształt stosunków między
elementami tworzącymi całość przedsiębiorstwa, które w istotny sposób przyczyniają się
do jego powodzenia

W klubie sportowym struktura podobnie jak w przedsiębiorstwie pełni bardzo ważne

funkcje.  Jest  motorem  napędowym  podejmowanych  działań,  reguluje  i  kształtuje  ład
wewnętrzny  organizacji.  Jej  kształt  jest  najczęściej  rezultatem  jednoczesnego  działania
wielu  zmiennych  oraz  sytuacyjnych,  z  których  najważniejszymi  są:  cele  organizacji,
sposoby  ich  osiągania,  jak  i  również  wewnętrzne  i  zewnętrzne  uwarunkowania
wpływające na realizację wcześniej wspomnianych celów.

Wewnętrznym uwarunkowaniem tworzenia struktury organizacyjnej są więzi

organizacyjne, które wyrażają stosunki miedzy stanowiskami pracy i komórkami
organizacyjnymi, w których zostały zlokalizowane zasoby ludzkie i rzeczowe organizacji.

K. Mręła, Struktury organizacyjne: analiza wielowymiarowa, PWN, Warszawa 1983, s. 4

J.A.F Stoner, R.E. Freeman, D.R Gilbert, Kierowanie, PWE 2000, s. 322

J. Zieleniewski

Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierowania, Warszawa

PWN 1982

s. 91

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Więzi te są najczęściej klasyfikowane ze względu na kierunek powiązań. Z tego punktu
widzenia można je podzielić na następujące

służbowe (hierarchiczne) – zachodzące na tle rozmieszczenia uprawnień

decyzyjnych,

techniczne (specjalizacyjne) – zachodzące na tle podziału pracy,

funkcjonalne – zachodzące na tle zróżnicowania kompetencji zawodowych,

informacyjne – zachodzące na tle wymiary informacji.

Z kolei czynnikiem zewnętrznym wpływającym na kształt struktury organizacyjnej

jest  otoczenie,  w  którym  działa  organizacja.  Należy  tutaj  pamiętać,  iż  organizacja  i
otoczenie  wywierają  na  siebie  nawzajem  wieloraki  wpływ,  wywołując  tzw.  sprzężenie
zwrotne,  które  jest  niezbędne  w  unikaniu  zakłóceń  w  przepływających  między  nimi
informacjami.
Tak więc za główne wyznaczniki struktury organizacyjnej można uznać:

strategie i plany osiągania celów,

technologie stosowane w realizacji tych strategii,

ludzi zatrudnionych na wszystkich szczeblach i ich funkcje,

rozmiary organizacji.

Można zatem stwierdzić, że struktura organizacyjna to wewnętrzna budowa

rozpatrywana jako funkcjonalna zależność poszczególnych elementów tworzących pewien
układ

Prawidłowa struktura organizacyjna powinna spełniać co najmniej trzy

podstawowe wymogi:

zapewniać osiąganie celów, które stawia sobie grupa ludzi tworzących daną

organizację,

być wystarczająco trwała, aby umożliwić nieprawne funkcjonowanie organizacji,

ułatwić przystosowanie organizacji do zmieniających się warunków w otoczeniu.

Struktury organizacyjne klasyfikuje się w różny sposób w zależności od przyjętego

kryterium. Najogólniej, z uwagi na rodzaj funkcji, struktury organizacyjne dzielimy na
struktury kierowania i struktury produkcyjne. Ze względu na rodzaj więzi organizacyjnej
w strukturach kierowania (zarządzania) wyróżniamy następujące struktury: liniową
(przedmiotową), funkcjonalną, sztabowo-liniową

Postępująca specjalizacja zawodowa, wzrost ogólnego poziomu kwalifikacji,

zmiany  wartościowania  i  bodźców  działalności  wywołują  jednak  zjawiska  kryzysowe  w
obowiązujących  powszechnie  strukturach  kierowania.  Ten  stan  wymusza  w  sferze
kierowania  poszukiwania  nowych  rozwiązań  strukturalnych,  umożliwiających  lepsze

Praca pod red. Przybyła M., Organizacja i zarządzanie Podstawy wiedzy menedżerskiej, Wydawnictwo im.

Oskara Lanego we Wrocławiu, Wrocław 2001, s. 53

Ibid., s. 54

Więcej informacji na temat rodzajów struktur patrz M. Bielski, Podstawy teorii organizacji i zarządzania,

Warszawa 2002, s.139-154

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

wykorzystanie kadr oraz zwiększenie kreatywności i wydajności zespołów ludzkich, które
są podstawą dobrze działającego klubu sportowego. Wszystko to świadczy o potrzebie, a
nawet konieczności dostosowania struktury organizacyjnej do zmian zachodzących w jej
otoczeniu. Dlatego też stworzono nowoczesne koncepcje doskonalenia organizacji
kierowania, za pośrednictwem nowoczesnych struktur organizacyjnych. Najważniejsze z
nich to struktura dywizjonalna oraz macierzowa

Manchester United z całą pewnością zasługuje na miano klubu wyjątkowego,

globalnego o wielkim potencjale, konsekwentnie budowanego z myślą o sukcesie
komercyjnym.

Jego wartość, zdaniem specjalistów z firmy Brand Finance, wynosi ok. 225

mln  funtów  (estymacja  na  podstawie  analizy  aktywności  marketingowej  klubu).
Jednocześnie konsultanci ze wspomnianej firmy zastrzegają, iż wartość ta może istotnie
wzrosnąć  w  ciągu  najbliższych  kilku  lat  (do  poziomu  ok.  1  mld  funtów),  jeśli
powodzeniem  zakończy  się  jej  wprowadzenie  na  rynek  chiński  i  amerykański.  Aby  tak
potężna  organizacja  mogła  poprawnie  funkcjonować  niezbędna  jest  właściwa  struktura
organizacyjna. Jej stworzenie zajęło wiele lat, lecz dziś widać tego efekty. Czas, gdy klub
wszedł  na  sportowe  szczyty  zbiegł  się  z  okresem  dynamicznie  wzrastającej
komercjalizacji  futbolu,  a  umiejętne  wykorzystanie  szansy  było  zasługą  specjalistów  od
prowadzenia  biznesu.  Mimo  faktu,  iż  klub  nie  osiąga  w  ostatnich  miesiącach
spektakularnych  sukcesów  na  boiskach  ligowych  i  europejskich,  z  całą  pewnością
zwycięża  na  polu  marketingowym.  United  oferuje  produkt,  który  od  dziesiątek  lat
odznacza  się  wysoką  jakością,  a  jakość  ta  pozwoliła  klubowi  pozyskać  rzeszę  lojalnych
zwolenników.

Manchester United to holding, czyli organizacja, która grupuje różne, teoretycznie

„samodzielne” podmioty gospodarcze, w mniej lub bardziej wyraźny sposób powiązane ze
sobą, przy czym jeden z podmiotów ma w tych powiązaniach pozycję dominującą i
podporządkowuje sobie pozostałe

. Podległość ta wynikać może przykładowo z

posiadania przez jedną ze spółek (często zwaną „nadrzędną”, „dominującą”,
„kontrolującą”, „naczelną” lub „matką”) odpowiednio znaczącej części majątku innej
spółki

lub

spółek

(zwanych

spółkami

„podporządkowanymi”,

„zależnymi”,

„kontrolowanymi”  lub  „córkami”).  Spółce  nadrzędnej  przypadają  zwykle  strategiczne
funkcje  zarządzania  dotyczące  całości  struktury  holdingowej,  a  spółki  podporządkowane
koncentrują  się  na  operatywnych  funkcjach  zarządzania  i  na  działalności  produkcyjnej
oraz,  jak  to  mam  miejsce  w  przypadku  Manchesteru  United,  działalności  usługowej.
Termin  holding  wszedł  na  stałe  do  języka  polskiego,  dlatego  jak  pisze  Z.  Kubot,  próby
zastępowania  go  innymi  pojęciami  w  rodzaju  koncern,  grupa  spółek,  grupa

M. Krupa, Struktury organizacyjne - zarys problematyki, prezentacja w Power Point, s. 17

Z. Kreft, Holding grupa kapitałowa, Warszawa 2004, s. 19

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

przedsiębiorstw, lub też stosowanie go w zawężonym znaczeniu nie znajdują
uzasadnienia

Podejmując zatem próbę określenia istoty i pojęcia holdingu w odniesieniu do

klubu sportowego należy abstrahować od regulacji prawnych, traktując holding jako
formę organizacyjną współdziałania przedsiębiorstw. Forma ta charakteryzuje się
następującymi cechami:

jednością decyzji oraz funkcjonowania,

podporządkowaniem wszystkich przedsiębiorstw wchodzących w skład holdingu

jednolitemu kierownictwu,

ograniczeniem właściwej autonomicznemu przedsiębiorstwu samodzielności

decyzyjnej jego kierownictwa,

utrzymaniem osobowości prawnej poszczególnych przedsiębiorstw wchodzących w

skład holdingu.

Ponadto należy pamiętać, iż holdingi są alternatywą dla przedsiębiorstwa

wielozakładowego,  a  w  szczególnym  przypadku  powstanie  holdingu  może  być
następstwem  przekształcenia  przedsiębiorstwa  wielozakładowego.  W  wyniku  tego  w
miejsce  jednego  samodzielnego  pod  względem  prawnym  podmiotu  pojawia  się  kilka
podmiotów powiązanych kapitałowo.

Reasumując, stwierdzić można, że holding w swej klasycznej postaci jest

wynikiem  ewolucji  struktur  organizacyjnych  zarówno  w  skali  makroekonomicznej,  jak  i
pojedynczego  przedsiębiorstwa,  związanej  z  koncentracją  kapitału,  występowaniem
konkurencji, akumulacji kapitału, zróżnicowaniem się siły poszczególnych przedsiębiorstw
produkcyjnych  i  usługowych  oraz  rozwojem  rynku  kapitałowego.  A  zatem  można
wymienić pewne zalety oraz wady holdingów. Do pierwszych zaliczyć można:

możliwość przejściowego finansowania działalności przedsiębiorstw należących do

holdingu, poprzez wykorzystanie jednych spółek na rzecz innych,

omijanie

ograniczeń

(najczęściej

wynikających

ustawodawstwa

antymonopolowego),

rozłożenie ryzyka inwestycyjnego,

kreowanie nowych spółek.

Oznacza to, że bardzo istotny wpływ na funkcjonowanie holdingu ma jego

struktura  organizacyjna,  która  stwarza  szansę  efektywnego  wykorzystania  środków
kapitałowych jednego podmiotu na rzecz drugiego. W przypadku holdingu z Manchesteru
będzie  to  na  przykład  utworzenie  sieci  hoteli  lub  restauracji  klubowych  za  pieniądze
uzyskane ze sprzedaży biletów, czy stworzenie pakietu ubezpieczeń dla kibiców. Relacje
takie  ujawniają  ścisłe  zależności  pomiędzy  poszczególnymi  podmiotami  wchodzącymi  w
skład holdingu i dowodzą, że każda z jednostek ma wpływ na kształtowanie się struktury

Z. Kubot, Struktury holdingowe, Zielona Góra 1993, s. 5

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

holdingu. Ponadto uaktywnia  się również wolne kapitały w obrocie poza inwestycyjnym,
a  jednostki  tworzące  holding  posiadają  własne  kierownictwo  i  przedmiot  działania  oraz
samodzielność  pod  względem  prawnym.  Holding  nie  jest  jednak  wolny  od  wad,  dlatego
też do najważniejszych z nich można zaliczyć:

słabą ochronę praw wspólników spółek podporządkowanych,

ograniczenie przepływu informacji pomiędzy wspólnikami,

podporządkowanie interesów spółek jednej spółce wiodącej,

stosowania praktyk monopolistycznych poprzez powiązania personalne.

Aby lepiej zrozumieć działalność klubu piłkarskiego z Manchesteru, trzeba przyjrzeć się
bliżej strukturze oraz przeanalizować przepływające przez klub środki finansowe.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Struktura organizacyjna Manchesteru United

Źródło: opracowanie własne na podstawie prezentacji Manchester United 081284

Manchester United

Manchester

United

Football Club

Manchester

United

Catering

Manchester

United

Interactive

Sprzedaż

biletów

Sponsorzy

W trakcie

meczu

Poza

meczem

Media

Hotele

Strona

internetowa

Restauracje

MU Finance

Kino

Merchandising

Krajowy

Zagraniczny

Stadion

piłkarski

Piłkarze

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Można zauważyć, że w skład holdingu z United wchodzą trzy podmioty

gospodarcze: Manchester United Football Club, Manchester United Catering (Agency
Company) oraz Manchester United Interactive (hotele, telewizja, czasopisma itd.).

Analizując budowę struktury organizacyjnej holdingów można wydzielić określone,

charakterystyczne elementy strukturalne, wyodrębnione z uwagi na szczebel działalności
oraz funkcję jaką pełnią

Pierwszym z nich są jednostki podstawowe realizujące procesy realne (produkcja,

sprzedaż,  zaopatrzenie,  serwis  itd.),  które  mają  przynajmniej  częściowo  autonomię
prawną.  W  przypadku  holdingu  z  Manchesteru  będzie  to  klub  sportowy,  będący
podstawową  i  wiodącą  jednostką  w  całym  holdingu.  Pełni  on  funkcję  „napędową”  w
postaci  świadczenia  usług  dla  kibiców,  którzy  zgromadzili  się  na  stadionie,  by  zobaczyć
wysęp swoich ulubieńców.

Drugim podstawowym elementem struktury holdingu jest jednostka nadrzędna,

występująca jako spółka zarządzająca, lub jako agregat zarządu i wydziałów centralnych
spółki wiodącej. Jednostką taka jest z całą pewnością zarząd Manchesteru, którego
zakres realizowanych funkcji koncentruje się głownie na: planowaniu, organizowaniu oraz
kierowaniu i kontrolowaniu.

Oprócz tego w strukturze bardziej rozbudowanych holdingów pojawiają się

jednostki  pośrednie.  Główną  ich  funkcją  jest  szeroko  rozumiana  harmonizacja
(koordynacja)  działania  jednostek  podstawowych,  gdy z  uwagi na nadmierną  rozpiętość
zarządzania  lub  zróżnicowanie  jednostek  podstawowych,  wykonanie  tej  funkcji  przed
jednostkę  nadrzędna  jest  utrudnione.  Ponadto  jednostki  pośrednie  swą  działalnością
wspierają  działanie  jednostek  podstawowych  i  mają  istotny  wpływ  na  wyniki  działania
całego  holdingu.  Dlatego  też  do  jednostek  takich  w  holdingu  United  można  zaliczyć  na
przykład  telewizję,  prasę  czy  choćby  sieć  hoteli,  które  budują  dobry  wizerunek  marki
klubu zarówno wśród kibiców jak i społeczeństw na całym świecie.

Bardzo często można spotkać się z określeniem, iż struktury organizacyjne

holdingów są z definicji strukturami zdywizjonalizowanymi. Zatem należy się tutaj
zgodzić z H. Jagodą i B. Haus, iż w sytuacji takiej poszczególne spółki zależne tworzące
holding są traktowane jako pojedyncze dywizjony, stanowiące sektory przedmiotowe za
osiągane wyniki

. Idąc dalej takim tokiem rozumowania można stwierdzić, że

problematyka zdywizjonalizowanych struktur holdingowych związana jest nierozłącznie ze
zjawiskiem grupowania jednostek podstawowych i powstawania w ten sposób jednostek
pośrednich.  Analogicznie  należałoby  również  spojrzeć  na  funkcjonowanie  struktury
holdingów,  gdzie  wspomniane  wyżej  jednostki  pośrednie  grupują  jednostki  podstawowe
na podstawie kryterium realizowanych przez nie funkcji.

J. Jagoda. B. Haus, Holding – organizacja i funkcjonowanie, PWE Warszawa 1995, s. 96

Ibid., s. 102

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Obecnie w dużych holdingach dominują struktury zdywizjonalizowane, gdzie

jednostki  pośrednie  strukturalizowane  są  nie  na  podstawie  kryterium  funkcji,  lecz
kryterium przedmiotowego. Oznacza to, że sektory przedmiotowe (dywizjony) mogą być
wyodrębniane  na  podstawie  poszczególnych  produktów,  czy  grup  produktów,  obiektów
lub  też  regionów.  W  dużych  holdingach  działających  na  rozległych  zdywersyfikowanych
rynkach,  w  przypadku  struktury  zdywersyfikowanej  powstaje  jednak  problem
harmonizacji  podziału  według  produktów,  co  z  kolei  może  prowadzić  do  powstania
struktur  o  charakterze  dwuwymiarowym.  Ponadto  należy  pamiętać,  aby  wyposażyć
poszczególne  jednostki  we  własne  służby  funkcjonalne,  co  w  znacznym  stopniu  wpływa
na ich autonomię.

Struktury dywizjonalne ułatwiają zarządzanie poprzez jej decentralizację w skutek

przejmowania  przez  poszczególne  jednostki  całości  odpowiedzialności  za  prowadzone
działania.  Umożliwia  to  naczelnemu  kierownictwu  skoncentrowanie  się  na  problemach
strategicznych  poprzez  odciążenie  od  bieżącej  działalności  koordynacyjnej  w  zakresie
poszczególnych  funkcji  oraz  daje  pewną  elastyczność  w  odpowiadaniu  na  sygnały
rynkowe.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

3.1. Zarząd klubu

Swe wyniki finansowe Manchester United zawdzięcza w głównej mierze Martinowi

Edwardsowi – dyrektorowi wykonawczemu do roku 2000. Przejął on władzę w klubie po
ojcu -  Louisie,  który  zainwestował  w  klub  w  latach  50.  XX  wieku.  Jednak  to  jego
następca -  Peter  Kenyon  (obecnie  budujący  potęgę  piłkarską  w  Chelsea  Londyn)  jest
uważany  za  tego,  który  doprowadził  do  udanej  ekspansji  marki  Manchester  United  nie
tylko  na  wyspach,  ale  i  na  świecie.  W  1991  roku  wprowadził  on  Manchester  United  na
giełdę. Co prawda United nie był pierwszym klubem, który zdecydował się na taki krok,
ale  decyzja  ta  ugruntowała  pozycję  Manchesteru  United  jako  najbogatszego  klubu  na
Wyspach.  Podczas  wprowadzenia  na  giełdę,  United  zostało  wycenione  na  47  mln  £.
Ponadto  Peter  Kenyon  był  osobą  reprezentującą  klub  w  negocjacjach  umów  z
najważniejszymi  sponsorami  -  Vodafone  (  umowa  4-letnia  na  kwotę  30  mln  funtów,
przedłużona  w  2004  roku;  warta  36  mln  funtów)  i  Nike  (  okres  13  lat;  warta  303  mln
funtów

) oraz współautorem nowatorskiego projektu współpracy promocyjno-handlowej

z  klubem  amerykańskiej  ligi  baseballowej  New  York  Yankees.  Kenyon  pomógł  również
klubowi  osiągnąć  niezwykłą  popularność  i  rozwinąć  przedsięwzięcia  komercyjne  na
dochodowym  i  charakteryzującym  się  olbrzymim  potencjałem  rynku  azjatyckim.  Udało
mu  się  również  zbudować  pozytywne  relacje  z  fanami,  którym  poprzednie  władze  nie
poświęcały wiele uwagi.

W 1999 roku rząd brytyjski zablokował próbę przejęcia klubu przez Ruperta

Murdocha, australijskiego miliardera, właściciela jednej z największych na świecie
korporacji prasowej, telewizyjnej i wydawniczej - News Corporation. Udało się to jednak
kolejnemu, Malcolmowi Glazerowi, biznesmenowi plasującemu się na 287 miejscu wśród
najbogatszych ludzi ameryki

Stopniowo dokonywał on wykupu akcji Manchesteru. W

ten sposób stał się prawnym właścicielem klubu z Old Trafford nabywając około 97,3%
akcji,  które  łącznie  kosztowały  ponad  790  mln  funtów.  Fanom  nie  podobało  się,  że  o
losach  ich  zespołu  będzie  decydował  biznesmen  zainteresowany  bardziej  wynikami
finansowymi niż sportowymi. Glazer dodatkowo naraził się zadłużeniem klubu. Pod jego
zakup  wziął  gigantyczny  kredyt  o  wysokości  850  mln  dolarów,  który  spłacany  jest  z
wpływów Manchesteru. Glazer jest właścicielem klubu, niemniej jednak, aby skutecznie
zarządzać  tak  wielkim  i  globalnym  przedsiębiorstwem  potrzebny  jest  sztab
profesjonalistów, który przedstawia się następująco (patrz tabela):

www.footballeconomy.com

http://www.devilpage.pl/index/dzialy/113/malcolm_glazer

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Skład Zarządu Manchesteru United

Pełniona Funkcja

Imię i Nazwisko

Właściciel klubu

Malcolm Glazer

Honorowy prezydent

Martin Edwards

Prezesi do spraw transferów

Joel Glazer i Avram Glazer

Dyrektor wykonawczy

David Gill

Szef operacyjny

Michael Bolingbroke

Dyrektor komercjalny

Lee Daley

Dyrektorzy niewykonawczy

Bryan Glazer, Edward Glazer, Kevin
Glazer i Darcie Glazer

Dyrektorzy ds. futbolu

Martin Edwards, Sir Bobby Charlton,
Maurice Watkins, Michael Edelson i
Ken Merrett

Źródłó:

www.manutd.com/default.sps?pagegid={6FF068D5-0D8B-40C8-A630-7073DD7AF5DC}

Interesującym zdaje się być fakt, iż Malcolm Glazer stworzył stanowiska

dyrektorów  niewykonawczych  (non-executive  director),  które  osadził  członkami  swojej
najbliższej  rodziny.  Chodzi  tu  o  osoby  na  stanowiskach  dyrektorskich,  które  faktycznie
nie  zajmują  się  zarządzaniem i  podejmowaniem  ważnych,  kluczowych  decyzji  dla  klubu
(przedsiębiorstwa), ale pojawiają się na oficjalnych imprezach i figurują w dalszym ciągu
jako ważna osobistość firmy

Ponadto, po wykupie większości akcji właściciel klubu wycofał wszystkie akcje z

giełdy londyńskiej. Po 14 latach jeden z najbogatszych klubów piłkarskich na świecie nie
jest już notowany na parkiecie. Jak podaje amerykański tygodnik "The Times", właściciel
klub w ciągu pięciu lat zamierza podnieść ceny biletów na mecze aż o 52 procent. Ten i
inne środki spowodowałyby wzrost zysku rocznego klubu ze 161 mln funtów obecnie do
oczekiwanej przez Glazera w 2010 roku sumy 248 milionów funtów

. Stąd miedzy

innymi słuszna obawa kibiców, że nowy właściciel będzie dążył wszelkimi środkami do
maksymalizacji zysku.

Zalecenie Komisji z dnia 15.02.2005 dotyczące roli dyrektorów niewykonawczych lub będących członkami

rady nadzorczej spółek giełdowych i komisji rady nadzorczej, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L52/51

www.sport.pl/sport/1,69628,2782217.html

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

3.2. Manchester United Football Club

Analizując strukturę holdingu Manchesteru United szczególną uwagę należy

poświęcić  klubowi  piłkarskiemu,  którego  działalność  już  dawno  wykroczyła  poza  granice
Zjednoczonego Królestwa. Klub, bowiem angażuje się w rozmaite akcje na całym świecie,
udziela  również  pomocy  potrzebującym,  kreując  w  ten  sposób  swoją  markę  oraz
pozytywny obraz zarówno wśród kibiców jak i społeczeństw na całym globie.

Niemniej jednak ciągle niezmiennym pozostaje główne źródło utrzymania się

klubu, a mianowicie dochód ze sprzedaży biletów, praw medialnych (transmisje
telewizyjne, radiowe, internet), powierzchni reklamowych oraz działalność komercyjna.

Warty wspomnienia jest również fakt, iż w Anglii średnie przychody z jednego

meczu uzyskane ze sprzedaży biletów w roku 2005 wyniosły 1,61 mln euro

. Liderem na

wyspach jest Manchester United, w którym dochody z biletów stanowią 42 procent całości
rocznego przychodu. Jak twierdzi prezes Rady Dyrektorów Deloitte Central Europe W.
Szwoch

„w Anglii większość klubów piłkarskich postawiła na widzów z tzw. średniej

klasy.  Ludzi,  których  stać  na  zapłacenie  za  bilet  kilkudziesięciu  funtów,  ale  w  zamian
wymagających  spełnienia  odpowiednich  warunków.  Nowoczesna  baza  sanitarna,
bezpieczeństwo,  oprawa  widowiska  sprawiają,  że  kibice  kupują  stosunkowo  drogie
bilety”.

Najwyższy dochód ze sprzedaży biletów we włoskiej Serie A mają kolejno kluby:

AC  Milan  oraz  Juventus  Turyn.  Swoją  działalność  opierają  one  również  na  potężnych
środkach  finansowych  uzyskiwanych  ze  sprzedaży  praw  medialnych  i  działalności
komercyjnej.

W niemieckiej Bundeslidze największe udziały w przychodach klubów mają środki

uzyskiwane ze sprzedaży powierzchni reklamowych. W Bayernie Monachium stanowi to
63 procent wszystkich dochodów.

Jak podaje dalej raport Deloitte, w roku 2005 spośród klubów piłkarskich,

największy dochód uzyskał Real Madryt. Pod uwagę wzięto przede wszystkim wyniki
sprzedaży wejściówek, praw telewizyjnych czy pamiątek. Nie rozpatrywano m.in.
inwestycji Romana Abramowicza w Chelsea.

Raport firmy Deloitte, Deloitte Sport Group, luty 2005

Dni Marketingu Sportowego: Futbol miliarderów 2005 Poznań

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Dochody klubów piłkarskich 2005

83,1

84,6

275,7

246,4

234,0

229,4

220,8

207,9

189,5

181,2

177,2

171,3

131,8

128,9

104,5

97,4

92,9

90,1

92,7

88,8

0,0

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

300,0

Lazio

Valencia

Everton

Manchester City

Celtic

Lyonnais

Schalke 04

Tottenham

Newcastle

AS Roma

Arsenal

Inter Milan

Liverpool

Bayern Munich

FC Barcelona

Chelsea

Juventus

AC Milan

Manchester United

Real Madrid

Wielkość dochodu (mln. euro)

Dochody klubów piłkarskich w roku 2005

Źródło: opracowanie własne na podstawie raportu Deloitte Football Money League 2005

Jak widać w czołówce dominują kluby z Europy. Pierwsze miejsce Realu świadczy

o tym, jak ważny jest marketing. Klub ten nie osiągnął przecież ostatnio znaczących
sukcesów sportowych, a jego przewaga nad drugim z kolei Manchesterem United jest
spora. Oczywiście, te dane są ważne dla klubów, zaś nieco mniej dla kibiców, którzy wolą
kolejne trofea.

Także najwyższy dochód ze sprzedaży praw medialnych (transmisje TV i radiowe)

uzyskała liga angielska. Za trzyletni kontrakt z firmą BsKyB/Setana uzyskano 842 mln
euro. Na drugim miejscu uplasowała się liga francuska - 3-letni kontrakt z Canal Plus na
kwotę w wysokości 600 mln euro. Tylko 95 mln euro uzyskała liga hiszpańska za 3-letni
kontrakt z konsorcjum Sogecable.

Pod względem efektywności zarządzania najlepsza sytuacja jest w lidze angielskiej

i niemieckiej, gdzie kluby są dochodowe, mając wyższe przychody niż wydatki. We
Francji i we Włoszech niektóre zespoły ligowe odnotowują straty.

Reasumując, sprzedaż biletów oraz prawa do transmisji meczów, czy powierzchni

reklamowych  nadal  pozostają  kluczowym  źródłem  uzyskiwania  przychodów  gigantów
futbolu.  Nie  oznacza  to  jednak,  iż  czołowe  kluby  piłkarskie  koncentrują  się  jedynie  na
tych  źródłach.  Istnieją  poza  nimi  inne,  a  mianowicie  muzea,  restauracje,  hotele,  czy
catering, które w znacznym stopniu przyczyniają się do wzrostu uzyskiwanego dochodu.
W  dzisiejszych  czasach  kluby  sportowe  kojarzone  są  już  nie  tylko  z  widowiskiem
sportowym,  lecz  z  całą  siecią  innych  towarzyszących  im  przedsięwzięć  wspierających  i
propagujących ten najpopularniejszy na świecie sport – piłkę nożną.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

3.2.1. Old Trafford – „Teatr Marzeń”

Analizując działalność klubu United nie sposób pominąć obiektu, bez którego całe

przedsięwzięcie  nie  miałoby  racji  bytu.  Mowa  tutaj  oczywiście  o  stadionie  piłkarskim
znanym wszystkim kibicom Manchesteru oraz fanom piłki nożnej pod nazwą Old Trafford.
Należy również pamiętać o tym, że piłka nożna to nie tylko gra zespołowa, umiejętności
zawodników  oraz  duch  rywalizacji  i  walki  o  zwycięstwo.  W  dzisiejszym  czasach  coraz
ważniejszą rolę w tym sporcie odgrywają właśnie obiekty sportowe najczęściej kojarzone
ze  stadionami  piłkarskimi.  W  nowoczesnym  futbolu  są  one  niejednokrotnie  wizytówką
największych zespołów świata. To właśnie one są źródłem zachwytu oraz dumy klubów i
ich  kibiców.  To  na  stadionach  znajdują  się  pomieszczenia  z  trofeami.  Wreszcie,  są  one
jednym z głównych źródeł dochodowych. Znana drużyna piłkarska podczas pojedynczego
meczu jest w stanie zarobić nawet 3 miliony funtów, czyli tyle, ile równowartość dobrej
klasy bramkarza. Dla porównania przytoczyć tutaj można transfer polskiego bramkarza –
Tomasza Kuszczaka, którego transfer z West Bromwich kosztował Manchester United 2,9
mln funtów

Old Trafford to jeden z najpiękniejszych i najbardziej bliski sercu kibica United

obiekt sportowy na świecie. Na co dzień swoje mecze rozgrywa tu najlepsza drużyna w
Anglii  i  jedna  z  lepszych  na  świecie  -  Manchester  United.  „Najatrakcyjniejszy,
najprzestronniejszy  i  najbardziej  niezwykły  stadion,  jaki  kiedykolwiek  widziałem.  Jako
boisko piłkarskie jest bezkonkurencyjny na świecie, to jest zaszczyt dla Manchesteru oraz
dom  drużyny,  która  może  czynić  cuda”

- te słowa zostały napisane w "Sporting

Chronicle", w dniu otwarcia stadionu; 19-stego lutego 1910 roku.

Aby lepiej zrozumieć funkcjonowanie tego potężnego obiektu, którego koszt

budowy  szacuje  się  na  ponad  60  milionów  funtów,  należy  przedstawić  jego  elementy
składowe. Otóż stadion dzieli się na 4 trybuny:
The  North Stand  -  Północny  sektor Old  Trafford  został  powiększony  w 1996  roku  do 25
tys. miejsc. Jest to olbrzymia, trzykondygnacyjna konstrukcja, użyto do jej budowy 4 tys.
ton  żelaza  i  4,5  tys.  ton  betonu.  Trybuna  ma  wysokość  200  stóp,  posiada  4  wieże  i
największy  w  Europie  dach  wspornikowy.  Masywne  wieże  wznoszące  się  nad  boisko
zastraszają przeciwnika.
The  South  Stand  -  Główna  część  Old  Trafford,  południowy  sektor  wyznaczono  tutaj
znaczny  obszar  zawierający  krzesełka  wyposażone  w  panele  dla  prasy.  South  Stand
posiada  również  trybunę  dla  managerów,  kierowników  klubu,  dyrektorów,  luksusowe
restauracje oraz apartamenty członków zarządu.
The East Stand - Wschodni sektor, dawniej znana jako Scoreboard End (tablica wyników
końcowych).  Ostatnio  zastąpiono  ją  dwoma  nowoczesnymi,  elektronicznymi  w  rogach

http://www.devilpage.pl/index/dzialy/97/transfery-2000-2007

http://www.devilpage.pl/index/dzialy/82/old_trafford

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

części  północnej.  Trybuna  jest  przeznaczony  dla  fanów  United,  jak  również  dla  kibiców
przyjezdnych  oraz  dla  niepełnosprawnych.  Kibice  gości  zawsze  mogą  liczyć  na  3  800
miejsc.  Na  europejskie  puchary  limit  jest  zwiększany  o  kolejne  3  tys.  miejsc.  Ze
względów bezpieczeństwa w 1993 roku zostały zamontowane krzesełka.
The West Stand - Zachodnia trybuna zwana Stretford End. Kiedy jeszcze nie było miejsc
siedzących,  Stretford  End  był  falującą  "masą"  prawie  20  000  stojących  fanów  United,
którzy  należeli  do  najgłośniejszych  w  Wielkiej  Brytanii.  W  kwietniu  2000  r.  została
wybudowana  druga  kondygnacja  z  siedzeniami,  zwiększając  pojemność  do  67  750.  W
części  zachodniej  jest  miejsce  dla  rodzin. Wraz  z  rodzicami  i  dziećmi,  kibicującymi  Man
Utd  zasiadają  rodziny  kibiców  zespołu  gości.  Uczyniono  tak,  gdyż  ma  to  zapobiec
późniejszej  agresji  młodzieży  oraz  uczuć  kulturalnego  dopingu  i  życia  w  przyjaźni  z
innymi  kibicami.  Na  razie  nie  ma  żadnych  planów  rozbudowy  stadionu  w  najbliższej
przyszłości.

Stadion piłkarski to nie tylko trybuny dla kibiców Manchesteru United,

przyjezdnych  gości,  czy  rodzin  zawodników.  Na  terenie  stadionu  znajduje  się  Muzeum
United,  które  w  kwietniu  1998  roku  otworzył  sam  król  futbolu  –  Pele.  Warto  dodać,  że
muzeum  to  cieszy  się  niesłychaną  popularnością.  Rocznie  odwiedza  je  średnio  ok.  200
tys., co powoduje, że do kasy klubowej wpływa blisko 0,5 miliona £. Zajmuje 3 piętra i,
podobnie jak kawiarnia i sklep, jest wbudowane we wschodnią trybunę stadionu. Muzeum
klubu składa się z kilku działów. Najważniejsze z nich to

The Trophy Room - czyli Galeria Trofeów. W tym dziale znajdują się wszystkie

trofea zdobyte od czasów 1908 roku, kiedy to klub zdobył pierwsze mistrzostwo kraju i
Tarczę Dobroczynności, do niedawnych i obecnych;

The Treble Exhibition – to pomieszczenie będące wystawą zawierającą

wspomnienia należące do tego wspaniałego sezonu, magicznego czasu, kiedy to klub
sięgnął po Potrójna Koronę;

The Legend’s Corridor - korytarz sław. Jednakże ta część jest zarezerwowana dla

najlepszych z najlepszych. Law, Best, Charlton, czy Cantona to tylko niektóre nazwiska,
które można tam ujrzeć. Tylko tutaj można znaleźć bezcenną kolekcję pamiątek i
wspomnień po tych wspaniałych piłkarzach;

The Munich Disaster - To najsmutniejsza, przywołująca najstraszniejsze emocje

sala. Miejsce upamiętniające tragedię pod Monachium. Można tutaj przeczytać informacje
o tym wielkim dramacie, znaleźć fotografie, wycinki z gazet przypominające ten
straszliwy dzień 6 lutego 1958 roku;

Roll of Honour – to sala, na której wszystkich ścianach można odnaleźć setki

nazwisk zawodników, którzy kiedykolwiek włożyli na siebie trykot i zaprezentowali
Manchester United od 1886 roku.

http://redlog.pl/2007/09/15/old-trafford-miejsce-gdzie-spelniaja-sie-najskrytsze-marzenia/

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

To tylko kilka z najważniejszych sal i pomieszczeń mieszczących się na stadionie.

Nie należy zapominać o działach z koszulkami United, od najdawniejszych czasów, po
dzisiejsze. Spotkać również można pomieszczenie poświęcone managerom, kibicom oraz
ich historii.

Budowa stadionu to przede wszystkim ogromne inwestycje, które zwracają się

zazwyczaj  dopiero  po  kilkunastu  latach.  W  końcu  to  nie  tylko  wizytówka  drużyny
sportowej, ale również i niesamowity zastrzyk gotówki dla całego miasta. Przeciętnie na
mecze  Manchesteru  United  przychodzi  około  66.000  ludzi,  płacąc  średnio  30  funtów  za
miejsce.  Daje  to  1980000  funtów  na  mecz,  plus  około  1  milion  zysków  ze  sprzedaży
napojów,  koszulek  i  innych  gadżetów.  Należy  również  pamiętać,  że  taki  zespół  jak
Manchester United gra średnio 2 mecze tygodniowo  - wychodzi zatem 3960000 funtów.
Ale  to  jeszcze nie  wszystko.  Biorąc  pod  uwagę  prawa  do  transmisji  meczów,  z  których
trzy  letni  kontrakt  podpisany  z  firmą  BsKyB/Setana  wynosi  842  mln  funtów,  co  rocznie
daje dochód około 280 mln. Wszystko to sprawia, że Old Trafford potrafi przynieść zysk
w  granicach  10  milionów  funtów  tygodniowo.  Do  tego  dochodzi  jeszcze  cała  masa
turystów  przybyłych  do  miasta  specjalnie  dla  stadionu,  wydając  po  drodze  około  100
funtów w sklepach, restauracjach czy nawet kafejkach internetowych.

Reasumując, można z całą pewnością stwierdzić, iż obecnie stadiony piłkarskie to

nie  tylko  piękne,  nowoczesne  i  wspaniałe  budowle.  Poza  niesamowitym  wysiłkiem
włożonym w ich budowę, trzeba również wysiłku, aby stworzyć wokół nich tradycję. Jest
w  nich  również coś  magicznego.  Sprawiają,  że  piłkarze  grają  lepiej,  niesieni  dopingiem
kibiców  i  miłością  do  własnej  drużyny.  Przynoszą  niezwykłe  zarobki.  Są  wizytówką
każdego zespołu. Inaczej ujmując można powiedzieć, że są sercem futbolu.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

3.2.2. Akademia United i Carrington

Wspaniały klub piłkarski, jakim bez wątpienia jest Manchester United dysponuje

wieloma obiektami sportowymi. Do najważniejszych z nich należą Akademia United oraz
Carrington – centrum treningowe.

Akademia United to szkółka piłkarska, w której szkolą się młodzi piłkarze,

następcy obecnych gwiazd klubu. Przez kibiców jest ona nazywana „wylęgarnią
talentów”. Dlatego też w jej szeregi pragnie wstąpić każdy młodzieniec.

Akademia Manchesteru United ma wiele celów, które nie mogłyby zostać

osiągnięte bez powiązania z innymi. Priorytetową sprawą i zadaniem Akademii jest
wychowywanie piłkarzy, którzy będą zdolni grać zarówno w pierwszym składzie, jak i w
narodowej reprezentacji

. Ten cel nie mógłby zostać osiągnięty bez tłumaczenia, że

futbol to zabawa i jednocześnie wspaniały sposób na spędzanie wolnego czasu. Dlatego
też jako cel drugorzędny przyjęto sobie działalność mającą na celu uczynić futbol
zabawą

. Należy, zatem się zgodzić ze słowami menadżera klubu – Sir Alexa Fergusona,

które brzmią następująco „Wszystko w Manchesterze United jest poświęcone temu, aby
budować nie tylko drużynę, lecz potężny piłkarski klub. Nigdzie indziej nie poświęca się
tyle czasu młodzieży, co tutaj. To właśnie młodzi chłopcy są przyszłością tego klubu”

Niedawno wybudowano wspaniały kompleks treningowy, którego nie ma żaden

inny  zespół  piłkarski.  Podstawowym  założeniem  budowy  było  stworzenie  miejsca  do
treningu  dla  graczy  na  wszystkich  poziomach.  Akademia  posiada  również  wspaniałe
zaplecze socjalne. Wszystkie udogodnienia służą wszystkim zawodnikom, lecz głównie są
skierowane do młodzieży. Tak o Akademii United mówi jeden z jej wychowanków, chyba
najbardziej  popularny  zawodnik  Manchesteru  David  Beckham  „Pamiętam,  że  dla  nas
wszystkich będąc wtedy w składzie głównym zadaniem było pozostać skupionym na piłce.
Należało pracować ciężko i robić to, co kazał szkoleniowiec. Nie wolno było słuchać ludzi,
którzy  o  piłce  mieli  mdłe  pojęcie.  Procentuje  to  po  dzień  dzisiejszy”

. Oznacza to, że

młodzież  zawsze  była  podstawą  sukcesu  działalności  Manchesteru  United.  W  klubie  nie
tylko gra się w piłkę. Odpowiednio dobrany sztab profesjonalnych szkoleniowców kształci
rozumy  i  postępowanie  młodych  zawodników.  Akademia  Manchesteru  United  jest  z
pewnością wyjątkowa, co wynika z posiadanego zaplecza, ale również z tego, iż pracują
tam  wspaniali  byli  piłkarze,  fizjoterapeuci  oraz  inni  specjaliści.  Wszystko  to  daje
gwarancje  odpowiedniego  ukształtowania  młodych  zawodników,  następców  obecnych
gwiazd klubu.

Rozwijanie talentów i kształtowanie wychowanków nie byłoby możliwe bez

centrum treningowego. Dlatego też na potrzeby na potrzeby klubu stworzono Centrum

http://www.devilpage.pl/index/dzialy/88/akademia_united

Ibid.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Treningowe  Trafford  w  Carrington.  Zajmuje  ono  powierzchnię  108  akrów,  z  czego  85
akrów  stanowią  obiekty  używane  przez  klub  piłkarski.  Pozostałą  powierzchnie  klub
dzierżawi  lokalnym  farmerom.  W  okolicach  centrum  treningowego  znajduje  się  również
rezerwat przyrody, który jest efektem współpracy Manchesteru United z Cheshire Wildlife
Trust. Warty uwagi jest również fakt, iż kupno 108 akrów terenu i wybudowanie obiektów
treningowych  dla  pierwszej  drużyny  kosztowało  Manchester    United  14mln  £.  Koszt
Akademii United wyniósł zaś 8 milionów £, co w sumie dało kwotę 22 milionów funtów

Głównym założeniem centrum treningowego jest stworzenie miejsc, gdzie

mogliby  trenować  i  doskonalić  swoje  umiejętności  zarówno  profesjonalni  gracze  jak  i
również  wychowankowie  klubu.  Dlatego  też  powstało  12  nowych  boisk,  włączając  w  to
dwa pełnowymiarowe boiska, które zostały zadaszone dla potrzeb pierwszego zespołu. W
Centrum  Treningowym  Trafford  w  Carrington  znajdują  się  różne  udogodnienia.  Jest
pomieszczenie  dla  oficjalnej  stacji  telewizyjnej  Manchesteru  United  -  MUTV,  baseny,
sauny, i wiele więcej.

Reasumując można powiedzieć, że klub z Manchesteru dba nie tylko o

zawodników pierwszej drużyny, którzy przynoszą mu olbrzymie korzyści finansowe oraz
związane  z  promowaniem  klubu  na  świecie.  Dostrzega  również  potencjał,  jaki  tkwi  w
młodych  jeszcze  niedoświadczonych  zawodnikach.  Za  pomocą  doskonałego  zaplecza
technicznego  i  socjalnego  stara  się  go  właściwie  uformować  i  wykorzystać,  by  w
przyszłości  odnotowywać  niewymierne  korzyści,  jakie  płyną  z  dobrze  ukształtowanych
postaw młodych zawodników.

http://www.devilpage.pl/index/dzialy/87/carrington

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

3.3. Główni sponsorzy klubu

Sponsoring sportowy jest obecnie jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających

się instrumentów w sporcie. Coraz większe znaczenie, w szczególności w zakresie
kreowania wizerunku firmy zaczyna się przypisywać sponsoringowi. Powoduje to, iż
znajduje się on w centrum zainteresowania coraz większej rzeczy przedsiębiorców.

Termin sponsoring po raz pierwszy pojawił się w języku angielskim w XIX wieku.

W wyniku ewolucji tego pojęcia doszło do wyodrębnienia dwóch bliskoznacznych
wyrażeń: sponsoring i sponsorship. Sponsor oznacza wnioskodawcę, poręczyciela i
wprowadzającego, protektora, osobę finansującą reklamy. Natomiast pojęcie sponsorship
używane jest w odniesieniu do finansowania reklam

W literaturze przedmiotu można spotkać kilka definicji sponsoringu. Według J.

Klisińskiego

sponsoring polega na wspieraniu w formie finansowej lub rzeczowej

różnych przejawów aktywności i wykorzystywaniu pozytywnych skojarzeń z tą
aktywnością dla osiągnięcia specyficznych celów marketingowych i komunikacyjnych.

Z kolei R. Panfil podkreśla, że sponsoring jest przedsięwzięciem komercyjnym,

którego celem jest wzajemne świadczenie usługi

. Podejmowane jest ono zarówno w

interesie  sponsorowanego,  jak  i  sponsorującego.  Sponsorowany  udostępnia  swoją
pozycję  na  rynku  i  popularność  za  stosowne  świadczenia.  Dalej  R.  Panfil  stwierdza,  iż
sponsoring  ma  miejsce  jedynie  w  sytuacji  równoważenia  się  pozycji  rynkowej
sponsorującego  z  pozycją  publiczną  sponsorowanego.  W  innych  przypadkach,  gdy
wzajemne relacje stron nie równoważą się sponsoring nie występuje.

Manchester United jest obecnie jednym z wiodących, biorąc pod uwagę kryterium

uzyskiwanych  dochodów  z  tytułu  sponsoringu.  Sponsoring  jest  tutaj  istotnym  źródłem
finansowania  działalności,  zarówno klubu,  jak i  innych  podmiotów  wchodzących  w  skład
holdingu  z  Manchesteru.  Wśród  głównych  sponsorów  klubu  wymienia  się  producentów
odzieży  sportowej,  samochodów  czy  nawet  piwa.  Kluczowymi  i  najważniejszymi  z  nich
pozostają nadal instytucje finansowe oraz ubezpieczeniowe jak i również producenci dóbr
konsumpcyjnych,  których  logo  widnieje  w  najbardziej  widocznych  miejscach  –  na
przedniej stronie koszulek zawodników, tuż obok herbu klubu.

Do najważniejszych sponsorów klubu z Old Trafford zaliczyć można

R. Panfil, Zarządzanie…, op. cit., s. 153

J. Klisiński Profesjonalizacja…, op. cit., s. 93

R. Panfil, Zarządzanie…, op. cit., s. 160

http://www.manutd.com/default

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

To główny sponsor Manchesteru United. W 2006 roku klub podpisał nowy,

czteroletni kontrakt sponsorski na sumę 56,5 miliona funtów. Jest to największa umowa
tego typu w historii angielskiej piłki nożnej. AIG to wiodąca, międzynarodowa organizacja
zajmująca  się  ubezpieczeniami  i  finansami.  Swoim  zasięgiem  obejmuje  aż  130  państw.
Firma  obsługuje  zarówno  wielkie  korporacje,  instytucje  jak  i  indywidualnych  klientów,
najczęściej  zapewniając  wszelkiego  rodzaju  ubezpieczenia  na  życie.  AIG  jest  również
liderem usług z dziedziny rent i emerytur, usług finansowych oraz zarządzania kapitałem.
Akcje  tej  korporacji  znajdują  się  w  indeksach  największych  giełd światowych  w  Nowym
Jorku, Londynie, Paryżu, Szwajcarii i Tokyo.

Dochody klubów piłkarskich angielskiej ligi Premiership są bardzo zróżnicowane,

wahają się od kilku do kilkunastu milionów £.

Główni sponsorzy Premier League w roku 2006/07

Źródło: footballeconomy.com

Manchester United nadal pozostaje liderem w Premiership biorąc pod uwagę

kryterium  wysokości  otrzymywanego  wynagrodzenia  z  tytułu  umów  sponsorskich.
Oznacza  to  również,  że  sponsoring  jest  istotnym  źródłem  dochodu  klubów  piłkarskich,
dlatego  też  cieszy  się  coraz  większą  popularnością  wśród  różnorodnych  przedsiębiorstw
niekoniecznie związanych ze sportem.

Klub

Sponsor

Wynagrodzenie

mln £/rok

Arsenal

Emirates (airline)

5.4

Aston Villa

Bet n win (leisure)

1,4

Birmingham City

FlyBe (airline)

0.78

Blackburn Rovers

HSA (insurance)

0.53

Bolton Wanderers

Reebok (sportswear)

0.95

Charlton Athletic

all:sports (sports retailer)

1.1

Chelsea

Samsung (electronics)

10.2

Everton

Chang Beer (brewing)

0.82

Fulham

Pipex (internet)

2.0

Liverpool

Carlsberg (brewing)

5.4

Manchester City

Thomas Cook (travel)

1.4

ManchesterUtd

AIG (finance)

12.3

Middlesbrough

888.com (gaming/internet)

0.53

Newcastle United

Northern Rock (finance)

4.8

Portsmouth

OKI (printing)

0.32

Sunderland

Reg Vardy

0.36

Tottenham Hotspur

Mansion (finance)

4.7

Watford

Loans.co.uk (finance)

0.34

West Brom Albion

T-Mobile (telecoms)

0.34

West Ham United

Jobserve (employment)

0.55

Wigan Athletic

JJB Sports

0.31

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Nike

to główny sponsor odzieży sportowej. Firma ta jest doskonale znana

wszystkim  osobom  uprawiającym  sport.  Za  główny  cel  stawia  sobie  -  zawsze  dobre
samopoczucie piłkarzy grających w ich strojach oraz innych produktach. Tak też jest przy
współpracy  z  Manchesterem  United.  W  sezonie  2007  Nike  wraz  z  United  rozpoczęli
współpracę o szerokim zakresie działalności. Gracze otrzymali innowacyjne modele dwu-
warstwowych strojów na mecze, a fani mogli kupić dobrej jakości repliki tych stroi oraz
innych  gadżetów.  Tą  technologię  zastosowano podczas  mistrzostw  świata  w  2002  roku,
kiedy  to  Brazylia,  grający  właśnie  w  takich  strojach,  sięgnęła  po  mistrzostwo  świata.
Wtedy uwierzono w nową technologię firmy Nike.

Oficjalny dostawca samochodów. We wrześniu 2004 roku Manchester United

podpisał  dwuletnią  umowę  sponsorską  z  Audi  United  Kingom.  Była  to  pierwsza  taka
umowa  z  jakąkolwiek  firmą  zajmującą się  produkcją  samochodów.  Audi  UK jest  szybko
rozwijającym  się  przedsiębiorstwem,  ma  silną  reputację  bazującą  na  jakości,  stylu  i
innowacjach  technologicznych.  Obie  strony  uzgodniły  wspólną  strategię  współpracy.
Jednym  z  jej  elementów  jest  zaopatrzenie  osób  związanych  z  Manchesterem  United  w
samochód,  oczywiście  Audi.  Częścią  umowy  jest  także udział  wszystkich  zawodników  w
programie  treningowym  Audi  Driving  Experience.  Celem  tego  programu  ma  być
pokazanie  wszystkich  aspektów  jazdy  samochodem,  co  ma  zapewnić  doskonałe
panowanie nad każdym modelem Audi.

To oficjalne piwo Manchesteru United, a w zasadzie oficjalne piwo kibiców

Manchesteru United.. Jest znane i cenione w ponad 80 krajach świata. Browary te chcą
wykreować swój image jako sponsor różnych

imprez sportowych, by lepiej wypromować

swoje produkty i zrzeszać kibiców przy wspólnej zabawie.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Oficjalne linie lotnicze Manchesteru United. AirAsia – pierwsze, a zarazem wiodące

tanie linie lotnicze zrewolucjonizowały podróże samolotowe w Azji. AirAsia stało się
Oficjalnymi Tanimi Liniami Lotniczymi Manchesteru United, i tym samym są pionierami w
Azji, jeżeli chodzi o współpracę z największymi klubami Premier League.

Oficjalny partner podróży - w ramach umowy z Tourism Malaysia do kasy klubu z

Old  Trafford trafiło 2  miliony  funtów.  Obecnie umowa  jest  przedłużeniem istniejącej  już
umowy  współpracy  z  Air  Asia.  Pierwszym  elementem  nowo  podpisanej  umowy  było
przedsezonowe  tournee  Manchesteru  po  Azji.  United  zawitał  do  Kuala  Lumpur  po  raz
pierwszy od 1995 roku. Jednocześnie Manchester United będzie uczestniczył w obchodach
50 rocznicy niepodległość Malezji.

Wyżej wymienieni sponsorzy to tylko najważniejsi, mający istotny wpływ na

działalność klubu. Należy jednak pamiętać, iż lista sponsorów klubu z Manchesteru jest o
wiele  dłuższa.  Jako  ciekawostkę  można  podać,  że  klub  współpracuje  z  największym
niezależnym  bukmacherem  na  świecie  Betfred,  dzięki  któremu  posiada  swoje
przedstawicielstwo w sprawach związanych z online gaming – zakładami internetowymi,
kasynami. Ponadto firma Betfred współpracuje z MUTV w organizowaniu różnych atrakcji
dla fanów United.

Manchester United współpracuje również ze stacją radiową XFM Radio, która w

przerwach informuje słuchaczy i fanów klubu o jego wynikach i postępach w lidze
krajowej czy Champions League.

Swe profity klub z Old Trafford zawdzięcza również mniejszym sponsorom, takim

jak: hiszpańskiej firmie - Grupo 2002 i ASC będącej oficjalnym partnerem klubu w
sprawach związanych z nieruchomościami, jak również z firmą Kumho Tires czy Hestiun,
współpracującą z Manchesterem w sprawach inwestycji zagranicznych.

Sponsoring przynosi korzyści, umożliwia rozwój wielu dyscyplin, wzbogaca życie

sportowe oraz gwarantuje rozrywkę widzom. Dla dysponenta funduszy oznacza promocję
wizerunku,  natomiast  dla  podmiotu  sponsorowanego  potężny  zastrzyk  kapitału.  Kiedy
jednak  dochodzi  do zachowań  przekraczających  granicę  partnerskich  układów,
naruszających  dobro  sponsorowanego,  należy  zastanowić  się  co  jest  lepsze  -  finansowa
stabilność czy czystość sportu.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

3.4. Manchester United Catering

W Wielkiej Brytanii weekendowe wycieczki na stadion w celu obejrzenia swojej

ukochanej  drużyny  traktowane  są  przeważnie  niczym  wspólne  pójście  do  kina.  Całe
rodziny zbierają się w jednym miejscu, aby dopingować miejscowy zespół. Ludzie dumnie
noszą  barwy  swoich  ulubieńców,  trzymają  szaliki  i  śpiewają  przeróżne  pieśni,
zapominając o codzienności. Stadiony stały się tam częścią kultury, w dobrym tego słowa
znaczeniu.  Dlatego  też  w  holdingu  Manchesteru  United  szczególne  miejsce  zajmuje
Manchester United Catering Company.

Pojęcie catering pochodzi z języka angielskiego i oznacza gastronomię. Pierwotnie

catering związany był z naziemną obsługą lotnisk, kiedy szykowano posiłki dla pasażerów
na czas lotu. Dziś pojęcie to oznacza usługę zewnętrzną dla firm, w której podmiot
zewnętrzny wykonuje we własnym zakresie obsługę gastronomiczną przyjęć, imprez,
bankietów i konferencji.

Z uwagi na to, że stadion na Old Trafford jest w stanie pomieścić ponad 68 000

osób,  które  w  czasie  widowiska  niejednokrotnie  spożywają  lekkie  posiłki  oraz  napoje,
koniecznym  było  stworzenie  instytucji,  która  będzie  w  stanie  zaspokoić  ich  potrzeby.  Z
tej  właśnie  przyczyny  powstała  Manchester  United  Catering  Company.  Na  szczególna
uwagę  zasługuje  zaś  fakt,  iż  w  trakcie  pojedynczego  meczu  dochody  ze  sprzedaży
napojów oraz słodyczy czy innych posiłków mogą oscylować w granicy 900 tyś £. Należy
również  pamiętać  ze  na  stadionie  znajdują  się  restauracje  oraz  kawiarnie,  które  w
znaczny sposób przyczyniają się do wzrostu dochodu klubu zarówno w trakcie meczu jak
i poza nim.

Najbardziej znaną restauracją klubu jest Red Cafe. To niezwykłe miejsce na Old

Trafford.  O  jego  nadzwyczajności  świadczy  m.  in.  to,  iż  cały  lokal  urządzony  jest  w
barwach  klubowych  tak,  że  przebywający  w  nim  kibic  cały  czas  ma  wrażenie  jakby
uczestniczył  w  meczu.  Menu  jest  tutaj  bardzo  obszerne  i  każdy  kibic  znajdzie  coś  dla
siebie,  zwłaszcza,  że można  odnaleźć  na nim  piłkarzy  reklamujących  rozmaite  potrawy.
Na ścianach zainstalowano ekrany, na których bez przerwy pokazywane są mecze.

Manchester United zdaje sobie sprawę, iż klient – kibic jest najważniejszy. Stąd

wszystkie udogodnienia w jego kierunku oraz troska, by przybywając na mecz czuł się
jak u siebie w domu.

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

3.5. Manchester United Interactive

Manchester United Interactive (MUI) to jednostka, która ukierunkowana została

na klienta – kibica, bowiem jego obecność na meczu jest jednym z podstawowych źródeł
finansowania  działalności  klubu.  Pojęcie  interactive  oznacza tutaj  zdolność  do  szybkiego
odbierania  informacji  z  otoczenia  wraz  z  równoczesnym  reagowaniem  na  nie.  Głównym
celem  MUI  jest  również  zbieranie  informacji  dotyczących  kibiców,  ich  upodobań  i
preferencji, aby w jak najlepszy sposób zaspokoić ich potrzeby.

Dlatego też dla swych kibiców Manchester United pragnie wzbogacać i skutecznie

wykorzystywać  posiadane  zasoby,  ze  szczególnym  uwzględnieniem  potencjału  własnej
marki i korzyści z niej płynących  - zarówno dla klubu, jak i jego partnerów biznesowych.
Klub  posiada  nowoczesny  system  CRM  (Customer  Relationship  Management  -
zarządzanie  relacjami  z  klientem),  który  zawiera  ponad  2,5  miliona  rekordów  z  danymi
fanów,  obejmujących  obecnych  i  potencjalnych  klientów.  Klienci  ci  w  procesie
segmentacji przyporządkowani zostają do odpowiednich segmentów, w celu późniejszego
dopasowania  komunikacji  i  ofert  do  indywidualnych  potrzeb  odbiorców.  Komunikacja  to
jeden z priorytetów polityki MUI.

Strona internetowa www.manutd.com jest podstawową platformą komunikacyjną

o zasięgu globalnym (średnio 13 milionów odsłon miesięcznie; 1,9 miliona unikalnych
użytkowników w 2005 r.

). Z uwagi na fakt, iż klub planuje ekspansję na rynki

azjatyckie, strona internetowa została udostępniona w językach chińskim oraz japońskim.

Najbardziej lukratywna umowa z Nike określa prawo tej firmy do dostarczania

sprzętu  dla  drużyny,  ale  również  do  reprezentacji  klubu  (poprzez  spółkę  zależną:
Manchester  United  Merchandising  Limited)  w  zakresie  produkcji  i  sprzedaży
licencjonowanych  produktów  i  pamiątek  klubowych  na  całym  świecie.  W  ciągu  dwóch
ostatnich  sezonów  sprzedano  4,8  mln  koszulek  klubowych,  z  których  1/3  nabyli  kibice
poza Wielką Brytanią

Równocześnie olbrzymia rzesza fanów pozwala, by Manchester United PLC

oferował  coraz  większą  gamę  produktów  pozasportowych.  Kibic-klient  otrzymuje  od
swego  klubu  ofertę  skorzystania  z  usług,  które  dotychczas  świadczone  były  przez
wyspecjalizowane instytucje, ale nigdy przez organizację sportową i pod sportową marką.
Za przykład mogą tutaj posłużyć następujące przedsięwzięcia:

MU Finance (realizowane z firmami Britannia i Endsleigh), oferujące usługi

ubezpieczeniowe i finansowe (kredyty, rachunki, karty kredytowe),

agencja turystyczna MU Travel (partnerstwo z Travelcare), oferująca zarówno

usługi związane z organizacją wyjazdów na mecze czy tournee drużyny, jak również cały
wachlarz standardowych usług turystycznych - wycieczki, wczasy, rezerwacja przelotów i

Raport Deloitte Football Money League (luty 2005)

www.footballeconomy.com

WWW.FOOTBALLBUSINESS.PL

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

hoteli;  planowana  budowa  kompleksu  rozrywkowo-rekreacyjnego  z  kasynem,
luksusowym  hotelem,  restauracjami  i  klubami  odnowy.  Partnerem  dla  tego
przedsięwzięcia  jest  sieć  hoteli  i  kasyn  Las  Vegas  Sands  Corp.,  a  jego  realizacja
uzależniona jest jedynie od uzyskania licencji na prowadzeni kasyna,

działalność medialną Manchesteru United, prowadzoną pod marką MU Media

(kanał satelitarny „MUTV”, telewizja internetowa „MU.TV”, „MU Radio” oraz „MU
Broadband);

spółkę świadczącą usługi dostarczania treści o najnowszych dokonaniach klubu na

telefony komórkowe abonentów - MU Mobile,

Kino Red Cinema oraz restauracje Red Cafe i One United Cafe, które uzupełniają

portfel usług rozrywkowych dla sympatyków klubu, nawet w odległych częściach świata
(m.in. w Pekinie, Singapurze i Kuala Lumpur).

Manchester United to nie tylko klub piłkarski, lecz globalne przedsięwzięcie,

organizacja  na  światową  skalę,  w  której  centrum  znajduje  się  drużyna  składająca  się  z
piłkarzy  tworzących  niesamowity  spektakl  sportowy.  Klub  piłkarski  jest  bez  wątpienia
podstawową  jednostką  organizacyjną,  bez  której  owe  przedsięwzięcie  nie  miałoby  racji
bytu. Dlatego też można tutaj mówić o specyficznej strukturze holdingowej, a mianowicie
o  strukturze  holdingowej  o  charakterze  strategicznym,  ponieważ  proponowany  zakres
funkcji,  które  realizuje  zarząd  spółki  nadrzędnej  Manchesteru  United  koncentruje  się
przede wszystkim na planowaniu, organizowaniu oraz kierowaniu i kontrolowaniu.

Należy jednak pamiętać, że obok klubu istnieją nie mniej ważne komórki

organizacyjne tj. media, catering, TV, agencje turystyczne, czy strona internetowa, które
swoją działalnością propagują klub i w znacznym stopniu przyczyniają się do budowy
jego marki.

Podsumowując dotychczasowe rozważania można stwierdzić, stwierdzić, że

Manchester  United  to  holding,  którego  struktura  w  znacznym  stopniu  posiada  cechy
struktury dywizjonalnej. Jej elastyczność oraz specyficzna budowa umożliwiająca szybką
reakcję  na  zmiany  w  otoczeniu  powodując,  że  stosują  ją  wielkie  globalne
przedsiębiorstwach  m.in.  PepsiCo  czy  Woolworth  Corporation.  Warto  jednak  w  tym
miejscu zaznaczyć, że struktura dywizjonalna posiada także określone wady. Otóż daleko
idąca autonomia wydzielonych jednostek może być przyczyną konfliktów między nimi, a
centralą  i  tym  samym  utrudniać  koordynację.  Ponadto  może  być  przyczyną  rywalizacji
pomiędzy  kierownikami  poszczególnych  dywizji,  wpływając  w  ten  sposób  na  całokształt
zarządzania przedsiębiorstwem.

| Ul. Grunwaldzka 57 | 60-169 Poznań | Poland | f: +48 61 6247105| m: +48 514817205 |

Autor:

Tomasz Tręda

Kontakt z autorem:

e-mail: tomek_treda@wp.pl

Redakcja:

Football Business Group
e-mail: research@footballbusiness.pl
www.footballbusiness.pl

Kontakt:

Tomasz Frątczak

mobile: + 48 502 99 30 80
e-mail: tfratczak@footballbusiness.pl