background image

Leki stosowane w zaburzeniach 

czynności motorycznej jelit

background image

Związki wpływające na motorykę 

żołądka i jelit (prokinetyki)

Przewód pokarmowy pełni funkcję motoryczne, 

wchłaniania i wydzielania. Kontrola tych 

czynności jest złożona i realizowana bezpośrednio 

przez: 

• mięśniówkę, 
• miejscowe sploty nerwowe (tj. jelitowy układ 

nerwowy ENS), 

• ośrodkowy układ nerwowy (autonomiczny), 
• Mechanizmy humoralne (mediatory :Ach, 5-HT; 

neuropeptydy:somatostatyna, enkefalina) 

background image

Związki wpływające na motorykę 

żołądka i jelit (prokinetyki)

Leki prokinetyczne wzmagają skoordynowaną czynnośd 

skurczową przewodu pokarmowego i ułatwiają 
przesuwanie treści pokarmowej. 

1. Leki cholinergiczne (betanechol; ze względu na 

poważne działania niepożądane rzadko zalecane)

2. Antagoniści receptora dopaminergicznego 
Dopamima występuje w znacznych ilościach w 

przewodzie pokarmowym i wywiera działanie 
hamujące na czynnośd motoryczną m.in. obniżając 
ciśnienie wewnatrzżołądkowe oraz napięcie dolnego 
zwieracza przełyku.   

background image

Związki wpływające na motorykę 

żołądka i jelit (prokinetyki)

Efekt ten wynika z hamowania uwalniania Ach z 

neuronów motorycznych splotów 
śródściennychi dokonuje się poprzez 
aktywację receptora dopaminergicznego  D₂. 
Antagoniści receptora dopaminergicznego, 
hamując działanie dopaminy na śródścienne
neurony motoryczne, wykazują aktywnośd 
prokinetyczną. Dodatkowo hamują nudności i 
wymioty. Zaliczamy : metoklopramid, 
domperidon

background image

Źródło: "TERAPIA" NR 6 (210), 2008

background image

Metoklopramid

Cisapryd

Trimebutyna

Migpriv, Metoclopramidum

Gasprid, Gastronax

Debridat, Tribux, 

Debretin

background image

Związki wpływające na motorykę 

żołądka i jelit (prokinetyki)

Metoclopramid-antymimetyk. Dodatkowo wpływa na 

receptory serotoninowe. 

Cisapryd. Częściowy antagonista receptorów 

serotoninowych 5-HT₄, dlatego nie działa 

antymimetycznie i nie powoduje pozapiramidowych 

ruchowych działao niepożądanych. Cisapryd stosowany 

jest w refluksowym zapaleniu przełyku, zaburzeniach 

oprózniania żołądka, zaburzeniach motoryki przewodu 

pokarmowego.

Zgłaszane ciężkie zaburzenia rytmu serca stały się 

powodem wstrzymania rejestracji preparatów 

zawierających cisapryd. 

background image

metoklopramid

cisapryd

niepokój

+

-

senność

+

-

uczucie zmęczenia

+

+

zaburzenia pozapiramidowe

+

-

bezsenność

+

-

bóle głowy

+

+

nudności

+

+

zaparcia

+

+

hiperprolaktynemia

+

-

ginekomastia

+

-

biegunka

+

+

zaburzenia rytmu serca

-

+

background image

Związki wpływające na motorykę 

żołądka i jelit (prokinetyki)

Trimebutyna. Agonista receptorów 

opioidowych. Normalizuje zaburzenia 
motoryki przewodu pokarmowego. Stosowana 
jest w czynnościowych zaburzeniach motoryki 
przewodu pokarmowego, w zespole jelita 
drażliwego, w refluksie żołądkowo-jelitowym.  

Może wywoład skórne reakcje alergiczne. 
Debridat tabl. ; granulat; 
Tribux tabl.

background image

Przeciwwskazania do stosowania leków 

prokinetycznych

• niemowlęta, małe dzieci
• uczulenie na leki
• ciąża
• padaczka
• krwawienie z przewodu pokarmowego
• ostre stany chorobowe jamy brzusznej (niewskazane pobudzanie 

ruchów robaczkowych jelit)

• stosowanie leków neuroleptycznych
• perforacje, przetoki żołądkowo-jelitowe 
• depresja (nawroty, tendencje samobójcze)
• niewydolnośd nerek (redukcja dawek)
• guz chromochłonny nadnerczy (przełom nadciśnieniowy)
• rak zależny od prolaktyny

background image

Zespół jelita drażliwego

• Dla zespołu jelita drażliwego charakterystyczny jest ból 

brzucha oraz zmiany w częstości oddawania i w konsystencji 

kału. Wspólnym objawem jest kurczowy ból brzucha czy też 

uczucie dyskomfortu (zwykle w podbrzuszu). Druga grupa 

objawów jest bardziej różnorodna - u niektórych osób 

występują biegunki, u innych zaparcia, a jeszcze u innych 

jedno i drugie. Stolec może byd suchy albo przeciwnie -

rozluźniony. Może także zawierad śluz. Ważne jest również 

to, że krew pojawiająca się w stolcu, gorączka, utrata wagi 

ciała czy utrzymujący się przewlekły ból brzucha nie są 

typowymi objawami zespołu jelita drażliwego i należy 

wtedy szukad innej przyczyny. 

background image

Zespół jelita drażliwego

Leki stosowane w leczeniu zespołu jelita nadwrażliwego
Leczenie farmakologiczne jest złożone i polega na stosowaniu leków 

działających na przewód pokarmowy, jak i na ośrodkowy układ nerwowy.

• leki rozkurczowe (spazmolityczne) - Zmniejszenie dolegliwości 

spowodowanych skurczem mięśni jelita uzyskuje się poprzez stosowanie 
klasycznych leków rozkurczowych takich jak papaweryna, drotaweryna
(No-Spa) i hioscyna (Buscopan, Scopolan) lub nowszych leków działających 
specyficznie rozkurczowo na mięśniówkę jelita takie jak mebeweryna
(Duspatalin, Duspatalin ret.), trymebutyna (Debridat).

• leki przeciwwzdęciowe - Pomocne w leczeniu wzdęd jest stosowanie 

dimetykonu (Espumisan, Esputicon, Ceolat, Silol), który zmniejsza napięcie 
powierzchniowe pęcherzyków gazu prowadząc do ich rozpuszczenia i 
wchłonięcia a w konsekwencji do zmniejszenia wzdęcia brzucha.

background image

Zespół jelita drażliwego

Mebeweryna. Lek o silnym działaniu spazmolitycznym, podobnym do 

papaweryny. Stosuje się ją w stanach skurczowych jelit. 

Duspatalin , -retard. Tabl.  
Dimetykon. 
Wielkocząsteczkowy związek krzemu organicznego 

obniżający napięcie powierzchniowe na granicy faz pęcherzyków 

gazu oraz papki pokarmowej, co prowadzi do ich pękania i eliminacji 

na drodze perystaltyki jelitowej. Po podaniu doustnym łagodzi 

wzdęcia, zmniejsza napięcie rozdętego gazami zołądka i usuwa gaz i 

baoki powietrza.

Esputicon
Simetykon. 
Espumisan

background image

Zespół jelita drażliwego

• leki przeczyszczące- Stosowane w przypadkach zapard 

stolca.

• Leki przeciwbiegunkowe - Leki te łagodzą biegunki oraz 

mogą zmniejszad uczucie parcia na stolce i wrażenie 

niepełnego wypróżnienia. Stosuje się węgiel medyczny, 

loperamid (Loperamidum, Imodium) 

• leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe - W związku ze 

związkiem choroby z zaburzeniami o charakterze 

emocjonalnym, istotną rolę odgrywają leki o działaniu 

ośrodkowym, które działają anksjolitycznie i 

przeciwdepresyjnie.

background image

Zespół jelita drażliwego

Leczenie przewlekłych zapard samoistnych 

Leczenie obejmuje przede wszystkim postępowanie dietetyczne, oraz 

farmakologiczne. W szczególnych przypadkach, jak w zespole jelita drażliwego 

powinno się stosowad terapię wspomagającą, w tym psychoterapię. Jednym z 

warunków prawidłowych wypróżnieo jest odpowiedni skład diety. Powinna ona 

byd zasadniczo bogatobłonnikowa, chod istnieją liczne wyjątki. U chorych, u 

których taka dieta powoduje działanie drażniące na jelito, zwiększając ilośd 

skurczów segmentowych i nieskuteczną perystaltykę, nie należy dążyd do 

wzbogacania diety w błonnik. 

Istnieją sprzeczne opinie, czy zwiększona ilośd wypijanych płynów wpływa 

korzystnie na wypróżnienia, wydaje się jednak, że zdecydowanie niekorzystnie 

wpływa dieta uboga w płyny. 

Farmakoterapia powinna byd prowadzona ostrożnie i tylko w uzasadnionych 

przypadkach. Należy pamiętad, że wiele leków może prowadzid do uzależnienia, a 

częśd spośród nich powoduje wtórną atonię jelita. 

background image

Zespół jelita drażliwego

• Do bezpiecznych leków o działaniu osmotycznym należy laktuloza. 

Natomiast zaliczane do tej grupy sole nieorganiczne zawierające 

trudno wchłanialne jony dwuwartościowe (siarczan magnezu, 

siarczan sodu, czy wodorotlenek magnezu) powinny byd stosowane 

wyjątkowo ostrożnie i tylko w określonych sytuacjach. 

• Leki pęczniejące, takie jak agar-agar, alginian sodu i potasu, nasiona 

lnu i płesznika, mają co prawda działanie słabsze, ale znacznie 

bezpieczniejsze; mogą byd też stosowane w zespole jelita 

drażliwego. 

• Bezpiecznym lekiem jest też powlekająca i rozmiękczająca masy 

kałowe parafina. 

• Często stosowane są leki prokinetyczne, takie jak metoclopramid, 

cisaprid. 

• modyfikujących czynnośd jelita grubego, takich, jak mebeweryna

(duspatalin) i trimebutyna (debridat). 

background image

Wskazania:ograniczone!
• Przygotowanie do zabiegów operacyjnych i niektórych 

badao diagnostycznych

• W zatruciach ( w celu przyspieszenia wydalenia środka)
• U chorych u których przeciwwskazane jest napięcie 

tłoczni brzusznej lub wysiłek np. w zawale serca, 
niewydolności wieocowej, w chorobie guzków 
krwawniczych

• Uporczywe zaparcia nie dające się skorygowad dietą i 

innymi metodami 

background image

Leki przeczyszczające

• Leczenie jest zależne od wielu czynników 

towarzyszących, ale przede wszystkim należy 
określid czas występowania zaburzeo pasażu 
przewodu pokarmowego, oraz czy zaburzenia 
te mają charakter pierwotny czy wtórny. 
Ważne jest też rozpoznanie ostrych przyczyn 
niedrożności i różnicowanie z zaostrzeniami 
chorób przewlekłych 

background image

Leki przeczyszczające

Dieta bogatobłonnikowa, a w wiec zawierająca dużą ilośd celulozy, 

hemicelulozy oraz pektyn, powinna stanowid 50% dziennego 

zapotrzebowania. Pektyny (jagody, maliny, owoce pestkowe) 

pęcznieją w jelicie tworząc galaretowata masę, zwiększając również 

masę stolca i przyspieszając pasaż. Dodatkowo zwiększają one 

sekrecję kwasów żółciowych oraz korzystnie wpływają na jelitową 

florę bakteryjną. Celuloza, nie będąc trawiona w jelicie cienkim, 

drani ścianę jelita grubego pobudzając jego perystaltykę, 

zwiększając objętośd stolca i przyspiesza tym samym pasaż jelitowy. 

Obecna w ziarnach hemiceluloza wzmaga perystaltykę, fermentując 

pod wpływem jelitowej flory bakteryjnej. Dobre wyniki w leczeniu 

zapard daje stosowanie otrąb. Otręby nie poddają sie działaniu 

soków trawiennych, nie stanowią znaczącego źródła energii, a 

znacznie pobudzają motorykę jelit. 

background image

Leki przeczyszczające

• Należy pamiętad, że u chorych cierpiących na 

wzdęcia oraz z postacią skurczową zaparcia, dieta 

bogata w błonnik, a zwłaszcza zawierająca 

znaczne ilości włókien, może nasilad dolegliwości. 

Chorym z zaparciami i narzekającym na wzdęcia 

ogranicza sie lub nawet wyklucza z diety produkty 

o dużej zawartości włókien. Wyklucza się także 

pożywienie, które zwiększa wytwarzanie gazów, 

takie jak bób, kapusta, szczaw, szpinak,

background image

Leki przeczyszczające

Podstawowe leki zapobiegające zaparciom i 

przeczyszczające . Należą one do pięciu głównych 
grup: 

• (1) substancji wykazujących działanie drażniące 

na jelito, 

• (2) zmiękczających stolce 
• (3) poślizgowych, 
• (4) osmotycznie czynnych i 
• (5) zwiększających masę kału oraz modyfikujących 

pracę jelit.

background image

Leki przeczyszczające

1. Leki drażniące jelito grube to pochodne polifenoli

(bisakodyl), wzmagające wydzielanie śluzu oraz 

atrachinony (liście senesu, kłącze rzewienia, kora szakłaku, 

aloes, kora kruszyny), drażniące podśluzówkowe sploty 

nerwowe (sploty Auerbacha) ściany jelita grubego. 

Konsekwencja ich działania jest nie tylko pobudzenie 

perystaltyki, ale także zwiększona sekrecja wody i 

elektrolitów do światła jelita. Czas zadziałania wynosi od 6 

do 14 godzin. Środki drażniące są lekami z wyboru w 

leczeniu zaparcia wywołanego analgetykami opioidowymi 

i lekami o działaniu antycholinergicznym. 

background image

Leki przeczyszczające

• Do środków drażniących działających w jelicie cienkim 

zalicza sie olej rycynowy. Ulega on tam zmydleniu do 
mydeł rycynylowych, które ulegają miejscowemu 
wchłanianiu. Pod wpływem lipazy powstaje z nich 
glicerol, nienasycony kwas rycynolowy oraz mydła 
sodowe i potasowe, które drażnią jelito cienkie i 
zwiększają wydzielanie gruczołów śluzowych. Olej 
rycynowy stosowany jest najczęściej w zaparciach 
okresowych, rzadziej w przewlekłych. Działa po około 2 
godzinach od spożycia.

background image

Leki przeczyszczające

• Stosowania tej grupy leków obarczone może byd 

występowaniem wielu działao niepożądanych. Poza 
nasilonymi bólami kolkowymi jamy brzusznej, mogą wystąpic
nawet poważne zaburzenia elektrolitowe i odwodnienie. 
Wtórnie dochodzi do zwiększenia wydzielania aldosteronu i w 
konsekwencji utraty jonów potasowych. Hipokaliemia jest zaś 
powodem atonii jelit. Może dochodzid także do 
demineralizacji kości . Przy długotrwałym podawaniu środków 
drażniących obserwowano zespół utraty białka, zaburzenia 
wchłaniania jelitowego, a czasami biegunki tłuszczowe .

background image

Leki przeczyszczające

Olej rycynowy wybiórczo uszkadza kosmki jelita cienkiego, 

powodując zespoły złego wchłaniania. Natomiast pochodne 

atrachinonów niszczą podśluzówkowe sploty Auerbacha.

Paradoksalnie wiec, przewlekłe stosowanie takich leków 

przeczyszczających badź przez swe niszczące działanie 

miejscowe na śluzówkę jelita, bądź w związku z 

zaburzeniami elektrolitowymi może nasilad istniejące 

wcześniej zaparcia.

Powstające w razie przedawkowania leków z tej grupy 

zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej mogą 

doprowadzid do ciężkich zmian ogólnoustrojowych

background image

Leki przeczyszczające

W grupie leków pęczniejących wyróżnia się rozpuszczalne sole kwasu 

alginowego (agar-agar, karagen, alginian sodowy i potasowy), 

nasiona pełsznika (Semen Psyllii), nasiona lnu (Semen Lini) oraz 

syntetyczne etery celulozy (metyloceluloza 

karboksymetyloceluloza). Substancje te tworzą z wodą galaretowaty 

żel. Nie są wchłaniane przez błonę śluzowa przewodu 

pokarmowego w związku z brakiem enzymów hydrolizujących śluzy 

do jednocukrów. Mechanizm ich działania polega na zwiększaniu 

objętości treści pokarmowej i nadawaniu jej luźnej konsystencji. Są 

to leki działające łagodnie, jednakże długo stosowane, tracą 

skutecznośd. Stosując te preparaty należy pamiętad, i do ich 

prawidłowego działania konieczna jest odpowiednia ilośd płynów.

background image

Leki przeczyszczające

Do związków przeczyszczających zmiękczających 

poślizgowych zalicza sie dokuzan sodowy, glicerol oraz 

parafiny. Pierwszy z nich to związek o właściwościach 

emulgacyjnych (detegent). Obniżając napięcie 

powierzchniowe ułatwia przenikanie wody do mas 

kałowych, przez co zwiększa ich objętośd 

Parafina ciekła stanowi mieszaninę wyższych nienasyconych 

węglowodorów. Powleka wewnętrzną ścianę jelita śliską 

warstwą ochronną oraz zmiękcza masy kałowe. Ciekła 

parafina może zaburzad wchłanianie witamin 

rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K). Bezpiecznej 

stosowad ją we wlewkach doodbytniczych.

background image

Leki przeczyszczające

Działanie leków osmotycznie czynnych polega na 

aktywnym ściąganiu wody do światła jelita. Ich 
skutecznośd ujawnia się po kilku godzinach od podania. 
Do grupy tej należą sole przeczyszczające (siarczan 
magnezu, siarczan sodowy, fosforan dwusodowy, 
tlenek magnezowy, nadtlenek magnezowy, węglan 
magnezowy), oraz dwucukry (sorbitol, laktuloza).

Przechodząc w stanie nienaruszonym przez wyższe partie 

przewodu pokarmowego, laktuloza

background image

Leki przeczyszczające

• Przechodząc w stanie nienaruszonym przez wyższe partie przewodu 

pokarmowego, laktuloza rozkładana jest dopiero w jelicie grubym 

przez bakterie. Powstają  wtedy niskocząsteczkowe kwasy 

organiczne, takie jak kwas mlekowy i kwas octowy. Prowadzi to do 

zakwaszenia treści jelita i pobudzenia perystaltyki oraz zmian 

ciśnienia osmotycznego (sciągnięcia wody do wnętrza jelita). 

Zakwaszenie treści jelitowej powoduje dodatkowo przechodzenie 

amoniaku z krwi do światła jelita oraz przyspieszenie wydalania 

kału. Laktuloza praktycznie nie wchłania się w jelicie cienkim 

(maksymalnie 2% wydalane z moczem). Laktuloza może niekiedy 

wywoład bolesne wzdęcia z masywnym oddawaniem gazów, 

nasilone skurcze jelit, głośne przelewanie i biegunkę. Ponadto przy 

długotrwałym stosowaniu może pojawid sie odwodnienie i 

zaburzenia elektrolitowe. 

background image

Leki przeczyszczające

Czopki glicerynowe wykazują podobne działanie, jednak ograniczone 

wyłącznie do koocowych segmentów jelita grubego. Nie powodują 

one znaczących objawów ubocznych.

Sole nieorganiczne(roztwory hipertoniczne) działają szybko, 

wytwarzając gradient osmotyczny. Zwiększa to napływ wody do 

światła jelita cienkiego i grubego, gdy stosowane są doustnie, lub 

tylko do jelita grubego – przy podaży we wlewie doodbytniczym. 

Sole magnezu przyspieszają perystaltykę jelitową. Podczas 

stosowania tej grupy leków niekiedy obserwuje się wzrost stężenia 

fosforanów i magnezu w surowicy. 

Enema, Fortrans, Forlax

background image

Leki przeczyszczające

• PRZECIWWSKAZANIA DO STOSOWANIA 

LEKÓW CZYSZCZĄCYCH:

• niedrożnośd jelit
• zapalenie okrężnicy
• uczulenie na niektóre leki
• niezidentyfikowany ból w jamie brzusznej
• ostrożnie w ciąży i okresie karmienia

background image

probiotyki

• PROBIOTYKI - żywe mikroorganizmy, które 

dodane do żywnosci w odpowiedniej ilości 

wywierają korzystny wpływ na zdrowie 

konsumenta, głównie przez korzystne zmiany 

jakościowe i ilościowe w jego mikroflorze 

jelitowej oraz przez stymulację układu 

odpornościowego

• PREBIOTYKI - niestrawne składniki , które 

selektywnie stymulują wzrost i aktywnośd 

bakteriiprobiotycznych w organizmie człowieka

background image

probiotyki

CECHY FUNKCJONALNE BAKTERII PROBIOTYCZNYCH
• Antagonistyczne działanie w stosunku do mikroorganizmó

chorobotwórczych – konkurencja adhezyjna

• Działanie przeciwnowotworowe i przeciwmutagenne
• Stymulacja układu immunologicznego bez wywoływania stanów 

zapalnych

• Wspomaganie trawienia i absorpcji składników pokarmowych oraz 

produkcja witamin i enzymów

• Hamowanie biegunek i infekcji bakteryjnych i wirusowych
• obniżanie poziomu cholesterolu,
• Zapobieganie zaparciom
• Zwiększanie biodostępności wapnia

background image

Pre-biotyki

PRE-BIOTYKI
• Niestrawne składniki żywności, które 

korzystnie wpływają na zdrowie gospodarza 
poprzez selektywną stymulację wzrostu i 
aktywności korzystnych bakterii w jelicie 
grubym

background image

Pre-biotyki

PRZYKŁADY PRE-BIOTYKÓW
• 1. Hydrolizaty inuliny (fruktany zawierające ok. 20 cząsteczek 

fruktozy zakooczonych glukozą)

• FOS - Fructo-OligoSacharydy ( ok. 10 czastek fruktoz + 

koocowa glukoza)

• Arabinogalaktan (Arabinoza:Galaktoza 1:6)
• Izomalto-oligosacharydy
• Ksylo-oligosacharydy
• Rafinoza - trisacharyd
• Laktuloza (chemicznie zmodyfikowana laktoza)
• Sorbitol i ksylitol – alkohole cukrowe
• Oporna skrobia (RS; Resistant starch)

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Biegunką są częste (częściej niż 3 razy dziennie) 

wypróżnienia stolca wodnistego lub papkowatego.

W patogenezie biegunek rozróżnia się mechanizmy 

wyzwalające:

o Niedostateczne wchłanianie substancji osmotycznie 

czynnych z jelita (biegunka osmotyczna)

o Zwiększone wydzielanie elektrolitów i wody do jelita 

(biegunka wydzielnicza)

o Zwiększona przepuszczalnośd błony śluzowej jelita
o Zaburzenia motoryki jelita 

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Leki przeciwbiegunkowe (zapierające)są to leki, które 

powodują zahamowanie ruchów perystaltycznych jelit i 

przedłużenie czasu przebywania w nich treści 

pokarmowej.

Biegunki powinny byd leczone w zależności od ich 

przyczyny. Podstawowymi środkami powinno byd 

podawanie

• Płynów i elektrolitów ( w celu zachowania równowagi 

wodno-elektrolitowej)

• Leki łagodzące objawy biegunki(opioidy, środki 

adsorbujące, ściągające 

• Środki przeciwbakteryjne (w uzasadnionych 

przypadkach)

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Leki łagodzące objawy biegunki. 
1. Leki hamujące perystaltykę przewodu 

pokarmowego

2. Środki adsorbujące
3. Środki ściagające

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Środki hamujące perystaltykę przewodu pokarmowego.
1. Opioidy
2. Leki działające spazmolitycznie ( cholinolityki, 

działające bezpośrednio na mięśnie gładkie)

Ad.1. loperamid( pochodna petydyny). Blokując 

obwodowe receptory opioidowe jelita cienkiego, 

hamuje perystaltykę i z dobrym skutkiem stosowany 

jest biegunce spowodowanej zaburzeniami motoryki 

oraz biegunce podróżników. Brak ośrodkowego 

działania loperamidu (nie przenika do OUN). 

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Loperamid jest niewskazany w biegunkach wywołanych 

przez bakterie enteroinwazyjne (Shigella, Yersinia), 
ponieważ unieruchomienie jelita grozi zwiększonym 
wytwarzaniem toksyn i zmniejszonym ich wydalaniem. 

Dawkowanie ustalane jest indywidualnie. Dawka 

początkowa u dorosłych wynosi 4 mg. 

Dzialania niepożądane: niekiedy wysychania śluzówek 

jamy ustnej, zmęczenie, sennośd, bóle i zawroty głowy, 
wzdęcia, bóle brzucha. 

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Difenoksylat. Syntetyczna pochodna petydyny o 

minimalnym działaniu przeciwbólowym. Działa 
przeciwbiegunkowo przez zahamowanie 
perystaltyki przewodu pokarmowego. Słabo 
wchłania się z przewodu pokarmowego. w dużych 
dawkach działa (po wchłonięciu) euforyzująco. 

Reasec tabl. (0,0025 g difenoksylatu +0,025mg 

atropiny).

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Leki działające bezpośrednio na mięśnie gładkie.  :
1. Papaweryna. 
Alkaloid izochinolinowy opium. Działa 

rozkurczająco na mięśnie gładkie, głównie przewodu 

pokarmowego. Słabo wchłania się z przewodu 

pokarmowego i działa krotko. Często stosuje się ją z 

atropiną lub lekami przeciwbólowymi. Po podaniu 

dożylnym rozkurczeniu ulegają także mięśnie gładkie 

naczyo, co wywołuje obniżenie ciśnienia krwi. 

zastosowanie: kolka (wątrobowa, jelitowa, nerkowa)

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Preparaty:
Papawerinum h/chl. Amp.
Tolargin czopki (metamizolum natricum

0,3g+papawerinum 40mg+atropinum 0,8mg)

2. Drotaweryna. Działa silniej i dłużej niż 

papaweryna. Jest stosowana w kolkach 
różnego pochodzenia, chorobie wrzodowej, 
bolesnym miesiączkowaniu. 

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Preparaty:
No-Spa tabl. 0,04g, amp. 0,04g/2ml
No-Spa  forte tabl,0,08g
3. Mebeweryna. Działa bezpośrednio na mięśnie 

gładkie. Stosowana jest w dolegliwościach 

bólowych związanych z czynnościowymi 

zaburzeniami przewodu pokarmowego i dróg 

żółciowych. Nie wykazuje działania atropinowego. 

Może wywoład bóle i zawroty głowy, sennośd.

Duspatalin; -forte, tabl. Powl, kaps. O 

przedłużonym działaniu, zawiesina.

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Środki adsorbujące. Substancje stałe 

nierozpuszczalne w wodzie, obojętne pod 
względem chemicznym, nie ulegające strawieniu 
w przewodzie pokarmowym. Pokrywają 
powierzchnię błony sluzowej przewodu 
pokarmowego warstwą izolującą ją od 
drażniącego wpływu treści pokarmowej oraz 
wiążą w przewodzie pokarmowym różne 
substancje(trucizny, toksyny bakteryjne), 
drobnoustroje. 

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Środki adsorbujące wywołują interakcje polegające na 

adsorbowaniu jednocześnie stosowanych leków. Z tego 

powodu inne leki należy stosowad 1h przed podaniem 

lub 1-2h po podaniu środka adsorbującego. 

Węgiel leczniczy (najlepsze działanie), pektyny, kaolin, 

metyloceluloza, śluzy roślinne. 

Carbo medicinalis tabl. 0,3g
Smecta – glinokrzemian 
Semen lini, Radix Althae, Amylum Tricini, Oryzae, Solani

(skrobia pszenna, ryżowa ziemniaczana)

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Środki ściągające. Wywierają działanie przez 

nieznacznego stopnia denaturację śluzu i 
białek na powierzchni błony śluzowej. Działają 
przeciwbólowo, zmniejszają wysięk zapalny, 
hamują wydzielanie soków trawiennych i 
wchłanianie pokarmów, hamują ruchy 
perystaltyczne. Jako środki stosuje się :taninę, 
oraz sole metali bizmutu, glinu i wapnia. 

background image

Leki przeciwbiegunkowe

Tanninum albuminatum tabl.0,2g
Salotannal (salicylan fenylu dział. Odkażające 

+tanninum albuminatum )

Sole bizmutu działają ściągająco, 

przeciwzapalnie i zapierająco. Rzadko 
stosowane ze względu na możliwośd ich 
wchłaniania i wywoływania działao 
niepożądanych (trombocytopenia, 
hipokalemia, zaburzenia neurologiczne)