background image

„Projekt wspó

łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 

Danuta Pawełczyk 

 
 
 
 
 
 
 
 

Przygotowanie do bezpiecznej pracy  
725[01].O1.01 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

Recenzenci: 
dr inż. Jan Diaczuk 
dr inż. Zdzisław Kobierski 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Danuta Pawełczyk 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Gabriela Poloczek 
 
 
 

 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  725[01].O1.01

 

„Przygotowanie  do  bezpiecznej  pracy”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania  dla 
zawodu monter elektronik. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1. Bezpieczeństwo pracy z urządzeniami elektrycznymi 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2. Pierwsza pomoc w wypadkach przy pracy 

15 

5.2.1. Ćwiczenia 

15 

5.3. Ochrona przeciwpożarowa 

19 

5.3.1. Ćwiczenia 

19 

5.4. Organizacja stanowiska pracy 

21 

5.4.1. Ćwiczenia 

21 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

23 

7.  Literatura 

37 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 

1. WPROWADZENIE 
 

Przekazuję  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter elektronik 725[01]. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, 

 

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, 

 

wykaz literatury, z jakiej można korzystać podczas zajęć. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

 

pokazu z objaśnieniem, 

 

tekstu przewodniego, 

 

metody projektów, 

 

ćwiczeń praktycznych. 
Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W  celu  przeprowadzenia  ewaluacji  osiągnięć  ucznia,  nauczyciel  może  posłużyć  się 

zamieszczonym  w  rozdziale  6  zestawem  zadań  testowych,  zawierającym  różnego  rodzaju 
zadania. 

W tym rozdziale podano również: 

 

plan testu w formie tabelarycznej, 

 

punktacje zadań, 

 

propozycje norm wymagań, 

 

instrukcję dla nauczyciela, 

 

instrukcję dla ucznia, 

 

kartę odpowiedzi, 

 

zestaw zadań testowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

725[01].O1 

Pomiary parametrów elementów i układów 

elektronicznych 

725[01].O1.01 

Przygotowanie do bezpiecznej pracy 

725[01].O1.03 

Badanie i pomiary obwodów prądu 

przemiennego 

725[01].O1.02 

Badanie i pomiary obwodów prądu stałego

 

725[01].O1.04 

Badanie i pomiary elektronicznych 

układów analogowych

 

 

 

 

725[01].O1.05 

Badanie i pomiary elektronicznych 

układów cyfrowych

  

 

725[01].O1.06 

Analizowanie działania maszyn i urządzeń 

elektrycznych 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

 
 
 
 

 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

stosować układ jednostek SI, 

− 

posługiwać  się  podstawowymi  pojęciami  z  zakresu  fizyki,  takimi  jak:  masa,  siła, 
prędkość, energia, napięcie, natężenie prądu, 

− 

obsługiwać komputer na poziomie podstawowym, 

− 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

− 

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje, 

− 

dostrzegać i opisywać związki między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem 
i jego działalnością, 

− 

oceniać  własne  możliwości  sprostania  wymaganiom  stanowiska  pracy  i  wybranego 
zawodu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 

3. CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku procesu kształcenia uczeń powinien umieć:  

 

wskazać skutki oddziaływania prądu elektrycznego, wibracji i hałasu na organizm ludzki, 

 

zastosować zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami elektrycznymi, 

 

zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy, 

 

zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją przeciwpożarową, 

 

zastosować  podręczny  sprzęt  oraz  środki  gaśnicze  zgodnie  z  zasadami  ochrony 
przeciwpożarowej, 

 

dobrać odzież ochronną oraz środki ochrony indywidualnej, 

 

zastosować zasady ochrony środowiska naturalnego, 

 

zorganizować bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć I 
 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:  

Monter elektronik 725[01] 

Moduł: 

Pomiary parametrów elementów i układów elektronicznych 
725[01].O1 

Jednostka modułowa: 

Przygotowanie do bezpiecznej pracy 725[01].O1.01 

Temat: Przyczyny pożarów i zapobieganie im. 

Cel ogólny: zapoznanie uczniów z przyczynami pożarów i sposobami zapobiegania im. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

stosować środki i sposoby ochrony przeciwpożarowej. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

− 

organizowania i planowania pracy, 

− 

pracy w zespole. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

pogadanka, 

 

mapa semantyczna. 

  
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca indywidualna, 

 

praca w zespołach 2–4 osobowych. 

 
Czas: 
60 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

duże arkusze papieru, kolorowe flamastry, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Uczestnicy
:  

 

uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie monter elektronik. 

 
Przebieg zajęć: 
 
Część wprowadzająca: 
1.  Nauczyciel  przedstawia  zasady  pracy  na  zajęciach,  dzieli  uczestników  na  zespoły 

i przydziela  każdemu  zespołowi  zadania,  rozdaje  każdemu  zespołowi  duży  arkusz 
papieru i kolorowe flamastry; każdy zespół wybiera przewodniczącego. 

 
Zadania dla zespołów: 
– 

pożary ugaszone w zarodku i pożary małe, 

– 

pożary średnie, 

– 

pożary duże, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

– 

pożary pojedyncze,  

– 

pożary blokowe, 

– 

pożary przestrzenne i burze ogniowe. 

 
Część realizacyjna 
2.  Uczniowie pracują nad mapą semantyczną przydzielonego zadania (załącznik nr 1). 
3.  Każda grupa prezentuje swoją pracę. 
 
Część podsumowująca 
4.  Nauczyciel wybiera najlepiej pracujący zespół i wystawia oceny. 
5.  Nauczyciel podsumowuje pracę poszczególnych zespołów. 
 
Praca domowa: 

Przygotować  planszę  zawierającą  co  najmniej  5  znaków  ochrony  przeciwpożarowej 

(zgodnie z Polskimi Normami) spośród wymienionych: 
– 

droga ewakuacyjna, 

– 

palenie tytoniu zabronione, 

– 

zakaz używania otwartego ognia, 

– 

zakaz gaszenia wodą, 

– 

hydrant wewnętrzny, 

– 

gaśnica, hydrant zewnętrzny, 

– 

sprzęt gaśniczy. 
 

Załącznik nr 1 
 
Opis zadania dla zespołów 

Na podstawie  informacji  zawartej w poradniku oraz własnej  wiedzy członkowie zespołu 

mają wykonać plakat (mapę semantyczną) do zadanego hasła: 

„Pożarem  nazywamy  niekontrolowany  proces  palenia,  który powoduje  zagrożenie  życia 

i zdrowia ludzi oraz zwierząt, a także straty materialne”. 
Zasady konstrukcji semantycznej: 

 

temat umieszcza się w centrum plakatu (wypisany dużymi literami), 
główne zagadnienia („przyczyny”) wybiegają promieniście z centrum, 

 

zagadnienia  poboczne  („zapobieganie”)  są  reprezentowane  jako  odnogi  głównych 
zagadnień, 

 

„przyczyny” i „zapobieganie” tworzą sieć, 

 

sieć należy rozwijać aż do wyczerpania pomysłów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 

Rysunek do scenariusza I [12] 

 
Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach: 

 

Anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

10 

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:  

Monter elektronik 725[01] 

Moduł: 

Pomiary parametrów elementów i układów elektronicznych 
725[01].O1 

Jednostka modułowa: 

Przygotowanie do bezpiecznej pracy 725[01].O1.01 

Temat: Rozpoznawanie stanów zagrożenia życia i zdrowia. 

Cel ogólny: zapoznanie uczniów z najprostszymi sposobami rozpoznawania zaburzeń i utraty 

funkcji życiowych. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

rozpoznawać objawy zaburzeń podstawowych funkcji życiowych organizmu 

− 

określić sposób postępowania w czasie udzielania pierwszej pomocy, 

− 

ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej, 

− 

wymienić numery alarmowe (straży pożarnej, pogotowia ratunkowego, policji).  

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

− 

organizowania i planowania pracy, 

− 

pracy w zespole. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

burza mózgów, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pokaz,  

 

instruktaż, 

 

miniwykład. 

  
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca indywidualna, 

 

praca w zespołach 2–4 osobowych. 

 
Czas: 
60 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

koce lub materace, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Uczestnicy
:  

 

uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie monter elektronik. 

 
Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna: 
1.  Czynności organizacyjno-porządkowe. 
2.  Metodą  pytań  i  odpowiedzi  nauczyciel  wraz  z  uczniami  ustalają  charakterystykę 

człowieka zdrowego. Następnie omawiają najczęściej występujące urazy. 

3.  Burza  mózgów  –  określenie  podstawowych  funkcji  organizmu  niezbędnych  do  życia: 

oddychania  i  krążenia.  Próba  odpowiedzi  na  pytania:  Jak  zorientować  się  czy  u  osoby 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

11 

leżącej  bezwładnie  na  ulicy  nie  zanikły  podstawowe  funkcje  życiowe?  W  jaki  sposób 
udzielić jej pomocy? 

 
Faza główna: 
4.  Nauczyciel  przeprowadza  pokaz.  Na  rozłożonym  kocu  lub  materacu  w  miejscu  dobrze 

widocznym  dla  wszystkich  uczniów prezentuje  sposoby  sprawdzenia tętna  i  oddechu  na 
uczniu  –  modelu.  Następnie  pokazuje  sposób  bezpiecznego  układania  osoby 
poszkodowanej na boku. 

5.  Uczniowie  dzielą  się  na  pary,  rozkładają  dodatkowe  koce  lub  materace  i  ćwiczą 

sprawdzanie  tętna  i  oddechu  oraz  układanie  poszkodowanego  w  pozycji  bezpiecznej 
(bocznej  ustalonej).  Nauczyciel  kontroluje  poprawność  przeprowadzanych  czynności  
i koryguje ewentualne błędy. 

6.  Podsumowanie  części  głównej  –  sformułowanie  uogólnionych  wniosków  opisujących 

zaangażowanie uczniów, poprawność wykonywania ćwiczeń i ich znaczenie dla dalszych 
czynności ratowniczych. 

 
Faza podsumowująca: 
7.  Nauczyciel zapoznaje uczniów z algorytmem postępowania w czasie udzielania pierwszej 

pomocy  medycznej.  Przypomina  fragment  algorytmu  ćwiczony  wcześniej.  Podkreśla 
znaczenie profesjonalnej pomocy, informuje  jak  należy  ja wezwać  i jaką  formę powinno 
mieć zgłoszenie. Uczniowie podają numery alarmowe: 

 

999 – pogotowie ratunkowe, 

 

998 – straż pożarna, 

 

997 – policja, 

 

112 – służby zintegrowane (System Ratownictwa Zintegrowanego – tylko z telefonów 
komórkowych) 

8.  Podsumowanie  zajęć  –  nauczyciel  podkreśla  rolę  zdecydowanego  zachowania  oraz 

umiejętności w niesieniu pierwszej pomocy. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

Anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

12 

 
 

5. ĆWICZENIA  

 

5.1.  Bezpieczeństwo pracy z urządzeniami elektrycznymi 

 
5.1.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wybierz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe: 
 

Zadanie 

prawda 

fałsz 

Wilgotne otoczenie zmniejsza zagrożenie porażeniem elektrycznym. 

 

 

Prąd  zmienny  jest  mniej  niebezpieczny  dla  człowieka  niż  prąd  stały 
o tym samym natężeniu. 

 

 

Migotanie może powodować dekoncentrację i ból głowy. 

 

 

Aby  uniknąć  olśnienia  należy  odsłaniać  okna,  używać  lamp 
i stosować gładkie powierzchnie. 

 

 

Zły  stan  techniczny  urządzeń  elektrycznych  może  być  przyczyną 
porażenia prądem. 

 

 

Czas  trwania  porażenia  nie  ma  znaczenia  dla  rozmiaru  zmian 
w organizmie spowodowanych przez przepływający prąd. 

 

 

Działanie  prądu  przemiennego  wpływa  przede  wszystkim  na 
zaburzenia czynności komórek. 

 

 

Wibracja wpływa na ostrość widzenia. 

 

 

Dopuszczalny hałas podczas pracy projektanta wynosi 85 dB. 

 

 

Separacja  elektryczna  zapewnia  ochronę  przeciwporażeniową  przed 
dotykiem pośrednim. 

 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie  Po  zakończeniu  pracy  uczniowie  prezentują  swoją 

pracę. Czas wykonania 10 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać określone treści z poradnika dotyczące bezpieczeństwa w pracy z urządzeniami 

elektrycznymi. 

2)  przeanalizować treść zdań decydując czy zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia, 

 

zeszyt, przybory do pisania, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

13 

Ćwiczenie 2 

Wpisz znaczenie poszczególnych znaków i symboli: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie  Uczniowie,  wybrani  przez  nauczyciela,  kolejno 

prezentują rozwiązania. Czas wykonania 15 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować znaczenie symboli, krótko opisać czego dotyczą, 
2)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz z zadaniem, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Zakwalifikuj środki ochrony przeciwporażeniowej do odpowiedniej kategorii wstawiając 

x w odpowiedniej kolumnie lub kolumnach: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

14 

Środki ochrony przeciwporażeniowej 

Ochrona przed dotykiem 

bezpośrednim 

Ochrona przed dotykiem 

pośrednim 

umieszczenie urządzenia w odpowiedniej 
obudowie, 

 

 

bezpiecznik z wkładką topikową, 

 

 

bariera uniemożliwiająca dostęp do 
urządzenia, 

 

 

zastosowanie wyłączników 
różnicowoprądowych, 

 

 

zastosowanie urządzeń ochronnych 
przetężeniowych (nadmiarowoprądowych), 

 

 

stosowanie dodatkowej izolacji, 

 

 

stosowanie nieuziemionych połączeń 
wyrównawczych miejscowych. 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  dwu  lub  trzyosobowych  grupach.  Uczniowie,  wybrani  przez 

nauczyciela  kolejno  omawiają  środki  ochrony  przeciwporażeniowej,  uzasadniając  swoją 
decyzję.  W  przypadku  rozbieżnych  odpowiedzi  należy  przeprowadzić  dyskusję.  Czas 
wykonania 20 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować wskazane środki ochrony przeciwporażeniowej, 
2)  zakwalifikować każdy z nich do odpowiedniej kategorii lub do obu kategorii, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz z zadaniem, przybory do pisania, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

15 

5.2.  Pierwsza pomoc w wypadkach przy pracy 

 
5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wpisz  do  tabeli  wymienione  poniżej  fazy  ratowania  poszkodowanego  w  przypadku 

omdlenia w odpowiedniej kolejności (wybierz właściwe). 
Sprawdzanie czynności serca, zewnętrzny masaż serca, masaż wykonywany równocześnie ze 
sztucznym oddychaniem, kontrola tętna, sztuczne oddychanie, przywracanie drożności układu 
oddechowego. 
 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  rozpoczęciem  zadania  należy  przypomnieć  pojęcia  związane  z  udzielaniem 

pierwszej  pomocy.  Uczniowie  pracując  indywidualnie  analizują  zadanie  i  wpisują  fazy 
ratowania  poszkodowanego  w  odpowiedniej  kolejności.  Pięciu  uczniów,  którzy  najszybciej 
wykonają  zadanie,  oddaje  tabele  do  sprawdzenia  nauczycielowi.  Otrzymują  oceny  za 
poprawne  rozwiązane  zadanie.  Po  upływie  wyznaczonego  czasu  na  wykonanie  ćwiczenia 
pozostali uczniowie przedstawiają rozwiązanie zadania. Czas wykonania zadania 10 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokładnie przeczytać nazwy wszystkich faz, 
2)  przeanalizować ich treść decydując, w jakiej kolejności powinny być wykonywane, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie przedmiotowe. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

 

materiały i przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj  objawy  zatrucia,  zranienia,  oparzenia.  Przypnij  kartki  z  objawami 

w odpowiednich rubrykach tabeli. Niektóre z nich można przypiąć do więcej niż jednej rubryki. 

 

 

Zatrucie 

Zranienie 

Oparzenie 

 
 
 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

16 

Martwica  skóry, wymioty, widoczna rana szarpana, uszkodzenie błon śluzowych,  ból 

głowy,  oszołomienie,  drgawki,  utrata  przytomności,  widoczna  rana  cięta,  biegunka, 
zaczerwienienie  błon  śluzowych,  bladość,  obrzęki  błon  śluzowych,  kaszel,  krwawienie, 
duszności,  zaburzenia  oddychania,  senność,  zaburzenia  pracy  serca,  ból  brzucha,  drętwienie 
kończyn 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  grupach.  Każda  grupa  dysponuje  kompletem  kartek  z  objawami, 

a także  kilkoma  pustymi  kartkami,  jeżeli  pojawi  się  konieczność  powielenia  któregoś 
z objawów. Po 10 minutach przedstawiciele grup prezentują swoje decyzje i przypinają kartki 
do odpowiednich rubryk w tabeli. Pozostałe grupy przedstawiają swoje stanowiska.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokładnie przeczytać wszystkie wymienione objawy, 
2)  przeanalizować je decydując, jakiego przypadku dotyczą, 
3)  przypiąć kartkę z objawem w odpowiedniej kolumnie lub kolumnach na tablicy, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda metaplanu. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

plansza z tabelą, 

 

kartki z wypisanymi objawami chorobowymi, 

 

pinezki, przybory do pisania, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Połącz początek zdania z jego końcem tak, aby stanowiły sensowną całość. 

 

Przy  oparzeniu  prądem  elektrycznym 
należy… 

…zdjąć 

poszkodowanemu 

obrączki, 

pierścionki i bransoletki. 

Przy oparzeniach nie należy…  

…zgłosić  się  do  przychodni  chirurgicznej 
celem zabezpieczenia przeciwtężcowego. 

Jeżeli  doszło  do  poparzenia  powyżej 
15% powierzchni ciała należy… 

…zdejmować części ubrania przylegających 
bezpośrednio do miejsca oparzonego. 

Przy oparzeniach kończyn należy… 

…dodatkowo  zapewnić  poszkodowanemu 
opiekę kardiologiczną. 

Jeżeli  doszło  do  utraty  części  ciała 
należy… 

…okryć go kocem lub płaszczem. 

przypadku 

zabrudzenia 

rany 

kurzem, błotem lub ziemią, należy… 

…ułożyć 

poszkodowanego 

wygodnie  

w pomieszczeniu o nieskażonym powietrzu. 

Jeżeli 

poszkodowany, 

oczekując  

na  pomoc  przebywa  w  chłodnym 
miejscu, należy… 

…zwrócić się o pomoc do lekarza. 

Przy  ostrym  zatruciu  w  oczekiwaniu 
na pomoc lekarską, należy… 

 

…odciętą  część  zabezpieczyć  w  worku 
foliowym  lub  suchym  opatrunku  do  czasu 
przyjazdu pogotowia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

17 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie  Po  zakończeniu  pracy  uczniowie  prezentują  swoją 

pracę. Czas wykonania 10 minut 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokładnie przeczytać wszystkie części zdań, 
2)  przeanalizować je decydując, które z nich powinny się łączyć, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

treść zadania dla każdego ucznia, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

 

materiały i przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 4 

Uzupełnij teksty odpowiednimi słowami. W każdą lukę należy wpisać tylko jedno słowo. 
 
Miejsce  wypadku  należy  zabezpieczyć  do  czasu  ustalenia  okoliczności  i  ……………. 

wypadku,  w  taki  sposób,  by  wykluczyć:  dopuszczenie  do  miejsca  …………..  osób 
niepowołanych,  uruchomienie  bez  koniecznej  potrzeby  …………….,  które  w  związku 
z wypadkiem  zostały  wstrzymane,  dokonywanie  zmiany  ich  położenia,  jak  również  zmiany 
położenia  innych  przedmiotów,  które  ……………..  wypadek  lub  pozwalają  odtworzyć  jego 
………….. 

 
Jeżeli  poszkodowany  wymaga  czynności  ………………  krążenie  i  oddychanie, 

tamowania  ………………..  lub  ochrony  uszkodzonego  kręgosłupa  –  pierwszej  pomocy 
powinny  udzielać  tylko  osoby  ……………….  w  tym  zakresie.  W  zależności  od  sytuacji, 
…………  rannych  oraz  charakteru  …………..  powinno  się  wezwać  odpowiednią  pomoc: 
karetkę lub kilka karetek, zespół reanimacyjny, straż …………., pogotowie energetyczne lub 
………….  

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie  Po  zakończeniu  pracy  uczniowie  prezentują  swoją 

pracę. Czas wykonania 10 minut 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokładnie przeczytać cały tekst, 
2)  przeanalizować go decydując, jakie słowa należy wpisać w luki, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
4)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

18 

Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

 

materiały i przybory do pisania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

19 

5.3.  Ochrona przeciwpożarowa  
 

5.3.1

Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dobierz sprzęt i środki gaśnicze w zależności od rodzaju pożaru. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  instrukcjami  przeciwpożarowymi  oraz  instrukcjami  stosowania  sprzętu 

i środków gaśniczych, 

2)  zidentyfikować rodzaj pożaru, 
3)  zanotować możliwe do zastosowania środki gaśnicze,  
4)  krótko je scharakteryzować.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem,  

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

instrukcje przeciwpożarowe, instrukcje stosowania sprzętu i środków gaśniczych, 

− 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

− 

materiały i przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj  symulację  polegającą  na  zastosowaniu  podręcznego  sprzętu  i  środków 

gaśniczych do gaszenia pożaru.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt lub środek gaśniczy do określonego typu pożaru, 
2)  omówić sposób użycia danego sprzętu lub środka gaśniczego,  
3)  omówić najczęściej popełniane błędy przy stosowaniu ww. środków.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem,  

– 

ćwiczenia praktyczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

20 

Środki dydaktyczne: 

– 

sprzęt i środki gaśnicze, 

– 

instrukcje przeciwpożarowe, instrukcje stosowania sprzętu i środków gaśniczych, 

– 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

21 

5.4.  Organizacja stanowiska pracy 

 
5.4.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wybierz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe: 
 

Zadanie: 

prawda 

fałsz 

Temperatura  w  pomieszczeniach  pracy  powinna  wynosić  w  okresie 
zimowym 20–24 stopni Celsjusza. 

 

 

W celu usuwania dymów i oparów podczas prac montażowych stosuje 
się urządzenia filtrująco-pochłaniające. 

 

 

Wilgotność  powietrza  ma  wpływ  na  powstawanie  nadmiernego  pola 
elektrostatycznego w pobliżu komputera. 

 

 

Zgodnie  z  Polską  normą  najkorzystniejsze  jest  oświetlenie 
w przedziale od 800 lx do 1000 lx. 

 

 

Płytki  i  wykładziny  rozpraszające  lub  przewodzące,  jonizatory,  są 
dodatkowym  wyposażeniem  pozwalającym  zapewnić  ochronę 
antystatyczną.  

 

 

Zmiany kontrastu powodują szybkie męczenie się oczu. 

 

 

Żaluzje, rolety lub zasłony zapobiegają nadmiernemu nagrzewaniu się 
pomieszczeń i urządzeń. 

 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie  Po  zakończeniu  pracy  uczniowie  prezentują  swoją 

pracę. Czas wykonania 10 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokładnie przeczytać zdania, 
2)  przeanalizować ich treść decydując czy zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
4)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie przedmiotowe. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

 

materiały i przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Znajdź  i  popraw  błędy  w  zdaniach.  Podkreśl  wyraz  lub  zwrot  użyty  błędnie,  a  we 

wskazanym  miejscu  wpisz  jakim  wyrazem  lub  zwrotem  należy  go  zastąpić.  Każde  zdanie 
zawiera dokładnie jeden błąd. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

22 

 

1.  Dodatkowym  zabezpieczeniem  przed  dymami  i  oparami 

wydzielającymi  się  podczas  lutowania  są  opaski  na 
nadgarstki, opaski na obuwie, odzież antystatyczna. 

 
……………………… 

2.  Na  blacie  biurka  powinny  mieścić się klawiatura,  jednostka 

centralna  i  monitor, a także przestrzeń na swobodne oparcie 
dłoni. 

 
……………………… 

3.  Jasny, gładki blat ogranicza możliwość powstawania olśnień. 

………………………. 

4.  Odległość  użytkownika  od  ekranu  powinna  wynosić  około 

dwadzieścia centymetrów. 

 
………………………. 

5.  Monitor  powinien  być  ustawiony  powyżej  linii  wzroku 

patrzącego. 

 
………………………. 

6.  Krzesło  powinno  mieć  regulację  wysokości  siedziska,  kąta 

ustawienia siedziska i wysokości oparcia.  

 
………………………. 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  dwuosobowych  grupach.  Po  zakończeniu  pracy  przeprowadzają 

dyskusję. Czas przygotowania 10 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokładnie przeczytać zdania, 
2)  przeanalizować ich treść decydując, w którym miejscu znajduje się błąd, 
3)  zadecydować w jaki sposób błąd powinien być poprawiony, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

 

materiały i przybory do pisania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

23 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test 1 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przygotowanie do bezpiecznej 
pracy” 

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1–15 są poziomu podstawowego, 

− 

zadania 16–20 są poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 
 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Klucz  odpowiedzi1. c, 2. d,  3. d, 4. c, 5. a, 6. a, 7. b, 8. a, 9. c, 10. a, 11.  b, 
12. b, 13. a, 14. d, 15. b, 16. b, 17. d, 18. d, 19. a, 20. c. 
 
Plan testu 
 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Dobrać środki ochrony przed skutkami 
promieniowania widzialnego na organizm 
ludzki 

Wskazać skutki oddziaływania 
promieniowania widzialnego na organizm 
ludzki 

Dobrać środki ochrony przed skutkami 
hałasu na organizm ludzki 

Wskazać skutki oddziaływania hałasu na 
organizm ludzki 

Dobrać środki ochrony przed skutkami 
wibracji na organizm ludzki 

Wskazać skutki oddziaływania prądu 
elektrycznego na organizm ludzki 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

24 

Wskazać skutki oddziaływania prądu 
elektrycznego na organizm ludzki 

Dobrać środki ochrony przed skutkami 
oddziaływania prądu elektrycznego na 
organizm ludzki 

Wskazać skutki oddziaływania prądu 
elektrycznego na organizm ludzki 

10 

Określić znaczenie znaków ostrzegawczych  

11 

Określić znaczenie znaków informacyjnych 

12 

Zareagować w przypadku zagrożenia 
pożarowego zgodnie z instrukcją 
przeciwpożarową 

13 

Zorganizować bezpieczne i ergonomiczne 
stanowisko pracy 

14 

Zorganizować bezpieczne i ergonomiczne 
stanowisko pracy 

15 

Zorganizować bezpieczne i ergonomiczne 
stanowisko pracy 

16 

Wskazać skutki oddziaływania wibracji na 
organizm ludzki 

PP 

17 

Zastosować zasady bezpiecznej pracy  
z urządzeniami elektrycznymi 

PP 

18 

Zastosować środki ochrony 
przeciwporażeniowej 

PP 

19 

Zastosować procedury udzielania pierwszej 
pomocy 

PP 

20 

Zastosować podręczny sprzęt oraz środki 
gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony 
przeciwpożarowej, 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

25 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu  z co najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na 

udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12. Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14. Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  przestrzegania  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny 

pracy  z  urządzeniami  elektrycznymi,  pierwszej  pomocy  w  wypadkach  przy  pracy  
i  organizacji  stanowiska  pracy.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami  wielokrotnego  wyboru  
i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi:  zaznacz  prawidłową 

odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  czas  wolny.  Trudności  mogą 
przysporzyć  Ci  zadania:  16–20,  gdyż  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niż  pozostałe. 
Przeznacz na ich rozwiązanie więcej czasu. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

 

 

 

 

 

 

Powodzenia 

 

Materiały dla ucznia:

 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

26 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.  W  celu  ochrony  przed  negatywnymi  skutkami  promieniowania  widzialnego 

w pomieszczeniach zaleca się 
a)  stosowanie w pomieszczeniu wyłącznie sztucznego oświetlenia. 
b)  stosowanie w pomieszczeniu wyłącznie naturalnego oświetlenia. 
c)  stosowanie zasłon i powierzchni matowych. 
d)  stosowanie rolet i powierzchni błyszczących. 

 
2.  Negatywnym skutkiem promieniowania widzialnego na organizm ludzki nie jest 

a)  pogorszenie widzenia. 
b)  dekoncentracja. 
c)  ból głowy. 
d)  zaburzenie oddychania. 

 
3.  Stosowanie  nauszników  i  wkładek  przeciwhałasowych  jest  konieczne,  jeżeli  hałas  na 

stanowisku pracy przekracza 
a)  55 dB. 
b)  65 dB. 
c)  75 dB. 
d)  85 dB. 

 
4.  Negatywnym skutkiem hałasu w pracy nie jest 

a)  zaburzenie akcji serca. 
b)  zmiana rytmu oddychania. 
c)  łamliwość kości. 
d)  zaburzenie wzroku. 

 
5.  Do ochrony przeciwwibracyjnej nie stosuje się 

a)  kurtek przeciwwibracyjnych. 
b)  rękawic przeciwwibracyjnych. 
c)  pasów przeciwwibracyjnych. 
d)  obuwia przeciwwibracyjnego. 

 
6.  Minimalna  niebezpieczna  dla  człowieka  wartość  prądu  zmiennego  płynącego  przez 

dłuższy czas wynosi 
a)  30 mA. 
b)  50 mA. 
c)  70 mA. 
d)  90 mA. 
 

7.  Dla której z wymienionych osób porażenie prądem jest najbardziej niebezpieczne 

a)  młoda kobieta. 
b)  starsza kobieta. 
c)  młody mężczyzna. 
d)  starszy mężczyzna. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

27 

8.  Wyłącznik różnicowoprądowy jest ochroną przed 

a)  dotykiem pośrednim. 
b)  dotykiem bezpośrednim. 
c)  zarówno dotykiem pośrednim jak i bezpośrednim. 
d)  nie jest to urządzenie ochronne. 

 
9.  Skurcz  barków, trudności  w  oddychaniu, wzmożony  ból  i  niemiarowość  akcji serca,  ale 

możliwe  jest  jeszcze  przywrócenie  czynności  życiowych,  jeżeli  porażony  otrzyma 
natychmiastową  pomoc  doraźną  występuje  przy  porażeniu  człowieka  prądem 
elektrycznym o natężeniu 
a)  poniżej 3 mA. 
b)  3–7 mA. 
c)  7–20 mA. 
d)  20–70 mA. 

 

10.  Znak 

  

a)  ostrzega przed niebezpieczeństwem ze strony urządzenia elektrycznego. 
b)  ostrzega przed burzą w rejonie o szczególnym zagrożeniu. 
c)  oznacza materiały, które są narażone na uderzenia piorunów. 
d)  informuje, że w pobliżu znajduje się piorunochron. 

 

11.  Znak 

 oznacza 

a)  skrzyżowanie na drodze ewakuacyjnej. 
b)  umiejscowienie zestawu do udzielania pierwszej pomocy. 
c)  umiejscowienie planu ewakuacji. 
d)  miejsce, w którym może pojawić się zagrożenie dla zdrowia. 

 
12.  W przypadku pożaru należy zawiadomić straż pożarną dzwoniąc po numer 

a)  997 lub 112 (z telefonu komórkowego). 
b)  998 lub 112 (z telefonu komórkowego). 
c)  999 lub 113 (z telefonu komórkowego). 
d)  998 lub 113 (z telefonu komórkowego). 
 

13.  Temperatura powietrza w pomieszczeniach pracy 

a)  powinna wynosić 20

°

C–24

°

C w okresie zimowym. 

b)  powinna wynosić 20

°

C–24

°

C w okresie letnim. 

c)  nie ma wpływu na wydajność pracy. 
d)  powinna być identyczna w okresie letnim i zimowym. 

 
14.  W  celu  zapobieganie  uszkodzeniom  układów  elektrycznych  spowodowanych  przez 

ładunek elektryczny stosuje się m.in. 
a)  izolację ochronną elementów. 
b)  izolację ochronną narzędzi. 
c)  opaski na włosy zabezpieczające przed dotknięciem elementów. 
d)  opaski na rękę odprowadzające ładunek. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

28 

15.  Odległość pomiędzy tyłem monitora a głową sąsiedniego pracownika powinna wynosić 

co najmniej 
a)  2 m. 
b)  80 cm. 
c)  80 mm. 
d)  800 cm. 
 
 

16.  Wibracje powodują silne podrażnienie błędnika przy częstotliwościach rzędu 

a)  2 Hz. 
b)  20 Hz. 
c)  200 Hz. 
d)  2 kHz. 

 
17.  Na wystąpienie porażenia prądem nie ma wpływu 

a)  zły stan techniczny urządzeń elektrycznych. 
b)  niewłaściwe posługiwanie się urządzeniami elektrycznymi. 
c)  bezpośredni kontakt ze źródłem prądu lub przewodami elektrycznymi. 
d)  obecność w pomieszczeniu drewnianego parkietu i wykończeń gipsowych. 

 
18.  Ochrona przeciwporażeniowa dodatkowa zapobiega 

a)  zetknięciu  człowieka  z  przewodzącymi  częściami  urządzeń  znajdujących  się  pod 

napięciem. 

b)  udzielaniu  się  napięcia  przedmiotom  lub  częściom  urządzeń  normalnie  nie 

znajdujących się pod napięciem. 

c)  szkodliwemu działaniu łuku elektrycznego. 
d)  pojawieniu  się  niebezpiecznego napięcia dotykowego  dzięki  zastosowaniu  urządzeń 

II klasy ochronności. 

 

19.  W przypadku porażenia prądem ratownik powinien w pierwszej kolejności 

a)  uwolnić człowieka porażonego spod napięcia. 
b)  rozpoznać stan zagrożenia porażonego. 
c)  skontrolować oddech. 
d)  zmierzyć ciśnienie i skontrolować tętno. 
 

20.  Do gaszenia pożaru w serwerowni należy użyć gaśnicy 

a)  śniegowej. 
b)  pianowej. 
c)  argonitowej. 
d)  nie można używać gaśnicy. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

29 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko …………………………………………………….. 
 

Przygotowanie do bezpiecznej pracy 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź znakiem X. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

30 

Test 2 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przygotowanie do bezpiecznej 
pracy” 

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1–15 są poziomu podstawowego, 

− 

zadania 16–20 są poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Klucz  odpowiedzi1. a, 2. c, 3. a, 4. c,  5. a, 6. d, 7. b, 8.  b, 9. a, 10. d, 11. a, 
12. c, 13. c, 14. b, 15. c, 16. d, 17. a, 18. b, 19. a, 20. d 
 
Plan testu   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Rozpoznać szkodliwy wpływ promieniowania 
widzialnego na organizm ludzki 

Wskazać skutki promieniowania widzialnego 
na organizm ludzki 

Rozpoznać szkodliwy wpływ oddziaływania 
prądu elektrycznego na organizm ludzki 

Wskazać skutki oddziaływania prądu 
elektrycznego na organizm ludzki 

Rozpoznać znaki ostrzegawcze 

Rozpoznać objawy zatrucia organizmu 

Zastosować procedury udzielania pierwszej 
pomocy osobie poparzonej 

Dobrać sprzęt gaśniczy 

Rozpoznać typ pożaru 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

31 

10 

Wskazać skutki oddziaływania hałasu na 
organizm ludzki 

11 

Wskazać skutki oddziaływania wibracji na 
organizm ludzki 

12 

Wskazać skutki oddziaływania prądu 
elektrycznego na organizm ludzki 

13 

Zorganizować bezpieczne i ergonomiczne 
stanowisko pracy 

14 

Zorganizować bezpieczne i ergonomiczne 
stanowisko pracy 

15 

Zastosować podręczny sprzęt oraz środki 
gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony 
przeciwpożarowej, 

16 

Zastosować procedury udzielania pierwszej 
pomocy osobie nieprzytomnej 

PP 

17 

Wskazać skutki oddziaływania substancji 
szkodliwych na organizm ludzki 

PP 

18 

Zastosować procedury udzielania pierwszej 
pomocy osobie zranionej 

PP 

19 

Wskazać skutki oddziaływania prądu 
elektrycznego na organizm ludzki 

PP 

20 

Dobrać środki ochrony przed skutkami 
oddziaływania prądu elektrycznego na 
organizm ludzki 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

32 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu  z co najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na 

udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12. Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14. Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  przestrzegania  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny 

pracy  z  urządzeniami  elektrycznymi,  pierwszej  pomocy  w  wypadkach  przy  pracy  
i  organizacji  stanowiska  pracy.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami  wielokrotnego  wyboru  
i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi:  zaznacz  prawidłową 

odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  czas  wolny.  Trudności  mogą 
przysporzyć  Ci  zadania:  16–  20,  gdyż  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niż  pozostałe. 
Przeznacz na ich rozwiązanie więcej czasu. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

 

 

 

 

 

 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia:

 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

33 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Wywołane  jest  jaskrawymi  powierzchniami  występującymi  w  polu  widzenia,  może  być 

odbierane jako przykre lub przeszkadzające zjawisko, powodujące pogorszenie widzenia 
przedmiotów – powyższy opis dotyczy 
a)  olśnienia. 
b)  migotania. 
c)  efektów stroboskopowych. 
d)  ogólnie promieniowania widzialnego. 

 
2.  Zaznacz zdanie nieprawdziwe 

a)  Migotanie może powodować zmiany w postrzeganiu ruchów maszyn. 
b)  Migotanie może powodować dekoncentrację. 
c)  Migotanie nie jest odczuwane w postaci bólu, np. bólu głowy 
d)  Migotanie wywołuje podobne skutki jak efekty stroboskopowe. 

 
3.  Bezpośrednie działanie prądu na człowieka polega na 

a)  włączeniu ciała w obwód elektryczny. 
b)  powstaniu uszkodzeń bez przepływu prądu przez ciało człowieka. 
c)  wywoływania wrażeń wzrokowych. 
d)  żadna odpowiedź nie jest prawidłowa. 

 
4.  Obserwacji kardiologicznej wymaga poszkodowany nawet po niewielkim oparzeniu 

a)  kwasem. 
b)  otwartym ogniem. 
c)  prądem elektrycznym. 
d)  kończyn. 

 
5.  Znak, który ostrzega przed niebezpieczeństwem ze strony urządzenia elektrycznego to 

a) 

 

 

b) 

 

 

c) 

 

 

d) 

 

 
6.  Charakterystycznymi objawami zatrucia są 

a)  drętwienie kończyn, kaszel, krwotok z nosa. 
b)  duszności, drętwienie kończyn, zaburzenia pracy serca. 
c)  drętwienie kończyn, kaszel, ból kręgosłupa. 
d)  zaczerwienienie błon śluzowych, kaszel, duszności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

34 

7.  Bezpośrednio po oparzeniu miejsce oparzone należy 

a)  zabezpieczyć opatrunkiem uciskowym. 
b)  schłodzić wodą. 
c)  posmarować tłustą maścią. 
d)  skropić roztworem kwasu octowego. 

 
8.  Do gaszenia instalacji elektrycznej pod napięciem nie należy używać 

a)  dwutlenku węgla. 
b)  substancji pianotwórczych. 
c)  proszków gaśniczych. 
d)  mieszaniny gazów azotu i argonu. 

 
9.  Pożar, w którym spaleniu ulegają papier, drewno i paliwa stałe to pożar typu 

a)  A. 
b)  B. 
c)  C. 
d)  D. 

 
10.  Stale trwający hałas o poziomie od 70 dB do 85 dB powoduje 

a)  zaburzenia układu krążenia, równowagi i uszkodzenia słuchu. 
b)  drgania niektórych wewnętrznych organów ludzkiego ciała i uszkodzenia słuchu. 
c)  całkowite i nieodwracalne sparaliżowanie działania organizmu. 
d)  zmniejszenie wydajności pracy, trwałe osłabienie słuchu i bóle głowy. 

 
11.  Pogorszenie  ostrości  widzenia,  zwężenie  pola  widzenia  i  słabsze  rozróżnianie  barw 

występuje przy wibracjach o częstotliwościach 
a)  z przedziału 20–40 Hz oraz 60–90 Hz. 
b)  poniżej 20 Hz. 
c)  z przedziału 40–60 Hz. 
d)  powyżej 90 Hz. 

 
12.  Minimalna  niebezpieczna  dla  człowieka  wartość  prądu  stałego płynącego  przez dłuższy 

czas wynosi 
a)  30 mA. 
b)  50 mA. 
c)  70 mA. 
d)  90 mA. 
 

13.  Dymy  i  opary  wydzielające  się  podczas  lutowania  mają  właściwości  szkodliwe  dla 

zdrowia, a także mogą m.in. powodować uszkodzenia w postaci 
a)  przegrzania elementów. 
b)  zmiany właściwości elektrycznych elementów. 
c)  korozji styków przekaźników. 
d)  uszkodzenia ścieżek drukowanych. 

 
14.  Odległość użytkownika od ekranu monitora powinna wynosić ok. 

a)  50 cm. 
b)  70 cm. 
c)  90 cm. 
d)  110 cm. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

35 

15.  Gaszenie płonących gazów możliwe jest 

a)  za pomocą gaśnic pianowych. 
b)  za pomocą hydronetki. 
c)  za pomocą specjalnych środków dostępnych tylko zawodowym strażom pożarnym. 
d)  za pomocą koców gaśniczych. 
 

16.  Która  z  wymienionych  czynności  powinna  być  wykonana  w  pierwszej  fazie  ratowania 

poszkodowanego po utracie przytomności 
a)  kontrola tętna. 
b)  sztuczne oddychanie. 
c)  masaż wykonywany równocześnie ze sztucznym oddychaniem. 
d)  przywracanie drożności układu oddechowego. 

 
17.  Najbardziej szkodliwe dla dróg oddechowych są 

a)  substancje najbardziej lotne w temperaturze pokojowej. 
b)  substancje najmniej lotne w temperaturze pokojowej. 
c)  oleje napędowe. 
d)  nafta. 

 
18.  Zabezpieczenie przeciwtężcowe jest konieczne w przypadku 

a)  każdego zranienia, do którego doszło na wolnym powietrzu. 
b)  zabrudzeniu ran kurzem, błotem lub ziemią. 
c)  tylko przy dużych ranach. 
d)  tylko w przypadku głębokich ran. 

 
19.  Migotanie komór serca powoduje przepływ prądu zmiennego o następujących parametrach 

a)  natężenie 70 mA, częstotliwość 50 Hz. 
b)  natężenie 7 mA, częstotliwość 50 Hz. 
c)  natężenie 70 mA , prąd stały. 
d)  natężenie 7 mA, prąd stały. 

 
20.  Jednym ze sposobów realizacji ochrony przeciwporażeniowej przed dotykiem pośrednim 

jest 
a)  izolowanie części czynnych. 
b)  użycie ogrodzeń lub obudów. 
c)  umieszczenie części czynnych poza zasięgiem ręki. 
d)  stosowanie bezpieczników z wkładkami topikowymi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

36 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko …………………………………………………….. 
 

Przygotowanie do bezpiecznej pracy 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź znakiem X. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

37 

 

7.  LITERATURA 
 

1.  Bernaciak  A.:  Przedsiębiorstwa  wobec  wymagań  ochrony  środowiska.  Wydawnictwo 

„Salamandra”, Poznań 2000  

2.  Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998 
3.  Kozłowski  M.  (red):  Przedsiębiorczość,  organizacja  i  bezpieczeństwo  pracy.  Vogel 

Publishing, Wrocław 1999 

4.  Kurpas K. (red.): Pomiary w elektroenergetyce. COSiW SEP, Warszawa 2004 
5.  Rączkowski B.: Bhp w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002  
6.  Stępczak K.: Ochrona i kształtowanie środowiska. WSIP, Warszawa 2001 
7.  Elektronika praktyczna 12/2002 
8.  www.mar–poz.waw.pl 
9.  www.pcworld.pl 
10.  www.sciaga.pl 
11.  Dziennik  Ustaw  148  z  1998  roku  –  Bezpieczeństwo  i  higiena  pracy  na  stanowiskach 

wyposażonych w monitory ekranowe 

 
 
Literatura metodyczna 
1.  Abramowicz  A.,  Nowak  A.,  Zniszczyński  J.:  Przysposobienie  obronne.  Wybrane 

scenariusze lekcji. Operon, Gdańsk 2003 

2.  Krogulec-Sobowiec  M.,  Rudziński  M.:  Poradnik  dla  autorów  pakietów  edukacyjnych. 

KOWEZiU, Warszawa 2003 

3.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 

Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

4.  Szlosek  F.:  Wstęp  do  dydaktyki  przedmiotów  zawodowych.  Instytut  Technologii 

Eksploatacji, Radom 1998